Wspolczesne trendy w biznesie i komunikacja internetowa w przyszlosci

Transkrypt

1 ADRIANNA PARON Wspolczesne trendy w biznesie i komunikacja internetowa w przyszlosci Obszar aktywnosci biznesovuej i postrzcganie mozliwoid kontaktowania si? 7 klicnlami znacznie si? zwiekszyty. Nie wystarczy reklama na fail [board a ch, ulotkach, ale lirmy kor2y5taja_ coraz czesciej z nowinek tcchnologicznych czy 2 mcdiow spolecznosciowych. Artykut podzielono na zagadnicnia zwi^zane z podstawow^ wiedza. o komunikacji firmy z klientami, nastepnic omowiono nowe melody i techniki komunikowania internetowggo w biznesie, a takie zagroienia iwi^zane z korzystaniem z internetu w firmic. Komunikacja jest nie tylko jednostronna - B2C (business (o client), ale rowniez piowadzona jest w druga^ strorif - C2B (dient to business), co obecnie staje 517 coraz bardziej populame, a nsviet poj^dane. Udziat film na stronach, takich jak: Faccbook, NK (Nasza Klasa), YouTube, Tweeter, prowadzenie blogow stsje si; wyzwaniem nie tylko dla zwyktych uzytkownikotv. Social media staj^ si? wyzwaniem dla marketingowcow. ktorzy musz^ wykazac si{ jcsicze wi^kszq aktywnosci^. sprytem i przemyslan^ strategic dziatania. Dost^p do inteineiu nicsie za soba wiele zagrozeii, o ktorycli frrmy nie powinny zapominac. W artykule zostaly zaprezentowann firmy. ktore s, 1 ) przykladem korzystania i wykoraystywanb mediow spolecsnosciowych, a kicrujfl nimi rozne motywacje I sposoby komunikoiwania si? z otoczeiiicm, Przysztogciowo komunikowanie si? w biznesie nierozerwalnie zwiazane bedzie z ewolucjij sieci i nowymi technologiami, a biznes staje si? coraz cz^sciej ogniwem tych trend6w. Komunikacja z klientem jest dzis r6znorodna, a tradycyjna reklama jest mniej interesujqca dla samego klienta, DIatego warto podqzai* za trendami w komunikacji internetowej, wspoltworzyc i na da waif rytm. Celem niniejszego artykulu jest wskazanie, jak firmy moga, korzystaj<jc z mody na nowinki technologiczne czy trendy zwiqzane z obecnoscia w mediach spolecznosciowych, zakorzenic' si? w Swiadomosci klientow, a takze przyciagnq^ nowj'ch. W pierwszej czesci artykulu przedstawiono podstawowe zagadnienia zwiazane z komunikacja i e-marketingiem. Rozwoj technologii spowodowal powstanie nowych metod i technik komunikowania internetowego w biznesie. Komunikacja jest nie tylko jednostronna - B2C (business to client), ale rowniez prowadzi w drugq strone - C2B (dicnt to business), co obecnie staje sie coraz bardziej popularne, a na-

2 WspolciEsne trendy w bizngsie i komunikacja Internetowa w 21 wet poza_dane. Jakbardzo jest skuteczny nowy sposob komunikowania sie w biznesie, widafi na przyktadzie sondazowania czy mecbanizm6w analizowania aktywnosci internaut6w (podrozdzial 4). Dostep do intemetu niesie za sob^ wiele zagrozeri, o ktorych firmy nie powinny zaporninac, co wskazuje si w kolejnej cz?sci niniejszego tekstu, Podsumowaniem artykulu staly sie przykiady firm, ktore korzystaja z medi&w spolecznosciowych, a kieruja. nimi rozne motywacje i sposoby komunikowania sie z otoczeniem. Wprowadzenie do zagadnien komunikacji i komunikowania sic; w biznesie Komunikacja jest procesem organizowania wiadomosci w celu stworzenia znaczenia, a kluczowymi terminami sa_i wiadomosci, organizowanie i znaczenie [Morreale i in., 2007], Sprz?zenie zwrotne jest w komunikacji najwazniejszym efektem rozumienia nadawanego komunikaru. Komunikacja, tym samym staje sie wsp61dzialaniem partner6w procesu komunikacji [Potocki i in., 2003], W etymologicznym znaczeniu slowo,,kornunikowanie sie" wywodzi sie z laciiiskiego communicare co oznacza,,byci w relacji, uczestniczyd, zrzeszafi sie". Obecnie termin uzywany jest bezposrednio z angielskiego communications. Relacje miedzy partnerami (nadawca i odbiorca), a w tym wypadku miedzy nadajijcym reklame a klientem, moga by dwojakiego rodzaju. W pierwszym przypadku mamy odbiorc6w synchronicznych (w sensie jednoczesnego odbioru) a w drugirn - asynchronicznych i zsumowanych (w sensie dodawania odbiorcow w roznych dniach i tygodniach). W pierwszym przypadku mozerny mie do czynienia z odbiorcami, ktorzy zobacza_ np. produkt w sklepie, reklame na ulicy czy dostan^ ulotke do reki, co w tym przypadku moze bye jednorazowym doplywem informacji. W drugim przypadku mamy do czynienia z taka_ samq reklama. np. w telewizji czy w internecie, kt6ra dzieki swej powtarzalnosci lub stalym dost^pie moze trafic do szerszego grona odbiorcow [Goban-Klas 2008]. Nalezy zauwazyt, ze Z r 6 d I o: Opracowanie wlasne. Rye. 1. Krzyzuj^ce dotarcia do klienta kazdy dostep do informacji i na r6zny sposfib, powoduje intensyfikacje dzialania okresionego przekazu np. promocji. Kiedy mamy do czynienia z promocja produktu, mozliwosci jest wiele (np. reklama w prasie - A, TV - B i internecie - C), by w ostatecznosci doszio do zakupu danego produktu. Dopiero taki skoordynowany udzial dzialan marketingowych moze doprowadzic' do zamierzonego cclu, okreslanego w literaturze jako marketing-mix (rye. 1). Wspolczesna komunikaq'a w duzym stopniu uwzglednia udzial nowoczesnych technologii, a rozwoj IT pozwala na przekraczanie wszelkich granic - wczes"niej okreslonych (wzory dziaiafi marketingu oraz markeringu internetowego i kompetencji komunikowania sie). Dostep do internetu przez komputer, notebook, smartphon czy tablet daje wiecej mozliwosci nie tylko ich uzytkownikom, ale i osobom zajmujacym sie miksem marketingowym w firmie. Blyskawiczne przesylanie znakow i symboli oraz jednoczesne docieranie do milion6w ludzi stalo sie czyms powszechnym, a nie tym, co zdumiewa czy szokuje. Wszystko, co dzieje sie w zakresie medi6w masowych dotyczy dzis rowniez, a moze przede wszystkim, intemetu [Goban-Klas 2008]: ich liczba jest niezliczona, dzialaja sys ternary cznie, przekazjest odbierany masowo, dostepne sa. w kazdym momencie (24/h), zasiegjestwrecznieograniczony. Zgodnie z nowyrni trendami w ekonomii wyionila sie tzw. gospodarka cyfrowa (digital economy), kt6ra opiera sie na informacji cyfrowej oraz zarzadzaniu informacj^ [Maksymiuk, Jagielska 2010]. Mozna dodac, ze gospodarka cyfrowa to zesp61 nowych zjawisk, procesow i wspolzaleznosci ekonomicznych, a oparta jest na nowych technologiach informacyjnych, jak: PC, telefon kom6rkowy, tablet, ipad z dostepem do intemetu. Don Tapscott przedstawil dwanascie su, ktdre w erze gospodarki cyfrowej bed;; mialy najwiekszy wpfyw na przemiany w gospodarce swiatowej [Gasiewski 2010], z czego pierwsze siedem punkt6w wprost odnosi sie do nowoczesnej technologii: 1. Cyfrowosc i binarnosd - technologia cyfrowa oparta na systemie binarnym, wystepujaca w kazdej sferze ludzkiego zycia. 2. WirrualnoSif - wirtualny charakter prowadzenia dzialalnosci gospodarczej i wymiany informacji. 3. Zbieznosc, konwergencja - przeobrazenia strukturalne trzech g!6wnych foar6w nowych czas6w: komputeryzacji, komunikacji i tresci. 4. Wlaczanie - zacieranie sie granic pomiedzy odbiorcq a wytw6rca, wlaczanie sie konsumenta w dzialania produkcyjne.

3 ADRIANNAPARON_ 5. NatychmiastowoSc" - blyskawiczne reagowanie przedsiebiorstw na potrzeby klientfiw. 6. Innowacja - coraz efektywniejsze wykorzystywanie zasob&w. 7. Globalizacja - tworzenie si? globamych spoiecznosci ludzi i przedsi?biorstw. 8. Wiedza - istotny element tworzenia produktu i systemu budowania wartosci. 9. Molekularyzacja - przeobrazenie organizacji gospodarczych w dynamiczne zespoly jednostek, odejscie od modeli hierarchicznych. 10. Integracja - wzajemne powiazania pomiedzy jednostkami molekularnymi. 11. Wykluczenie posrednictwa - brak posrednikow pomiedzy wytw6rcq a odbiorca_. 12. Dysonans, rozdzwiek - narastanie roznlc pomiedzy swiatem bogatych i biednych. Nowe wymagania wskazuja. nakolejne wyzwania nie tylko dla nadawcow, ale r6wniez dla odbiotc6w. Wydaje si?, ze wazniejszynv elementem procesu komunikacyjnego w XXI w. jest luka informacyjna i zaklocenia w komunikowaniu si?. Informacje powinny mie<? okreslona. jakosc a takze bye 1 aktualne, dokladne, pelne (w zaleznosci do mozliwosci technicznych), wiarygodne i zwiezie [Potocki i in., 2003]. Zakloceniem odbioru informacji moze byf problem techniczny, czyli nieprzystosowany sprz?t komputerowy (niewystarczajace parametry komputera, np. karta graficzna, niewystarczajaca pamiec czy niezadowalajace tacze internetowe). Internet jako Srodek komunikacji stal si? najwazniejszym zr6dlem poszukiwania informacji czy nawet wiedzy. Juz od dawna m6wi si? o,,pokoleniu internetu", kt6re jest niecierpliwe i nie potrafi obyc si? bez komputera i internetu [Strzelecka 2007], Komunikacje w internecie mozna okreslic w dwojaki spos6b [Sobczyk 2008). Po pierwsze komunikacja w sieci moze bye jednosrronna - poptzez ogladanie stron WWW (World Wide Web), baz danych, prasy internetowe) itp. lub interaktywna, kt6ra sklada si? na: formy asynchroniczne - reakcje odbiorcy sa_ odroczone w czasie, co pozwala na przemyslenie dyskusji i wplywa na sposob i jakosc porozumiewania si?. Do nich zaliczamy poczte; elektronicznij ( e), forum dyskusyjne, blogi; formy syncbroniczne - komunikacja dwu- lub wielostronna w czasie rzeczywistym. Do nich zaliczamy: komunikatory (GG, Tien itp.), telefoni? internetowa. (Skype, Google i inne), gry internetowe. Siec oraz jej ewolucje ukierunkowuja. sie na nowq sfere markctingow^, a szczegolnie na posn^zeganie mozliwosci kontaktu z potencjalnymi klientami. Coraz czesdej w tradycyjnymrozurnieniu reklama juz nie wystarcza, czyli reklama umieszczana na billboardach, telebimach, w radiu czy telewizji [Misztal 2011]. Przedsiebiorstwa muszq wypracowac nowe podejscie Wspfilczesne trendy w biaihsia i komunikacja internetowa w przysdosci 23 do komunikacji marketingowej - subtelniejsze i dlugofalowe. Najwiekszq popularnoscicj marketingowcow i specjalist6w od PR powinna cieszyif si? komunikacja internetowa tzw. e-marketing. Mozna stwierdzic, ze dzi?- ki mediom cyfrowym obszar kontaktu z klientem znacznie si? poszerzyl. Zasadne v/ydaje si? budowanie odpowiedniego zaangazowania w miejscach, w kt6rych przebywajq uzytkownicy. W szybko zmieniajqcych si? warunkach komunikacyjnych, cala energia konsumentow przeniosla si? na popularne portale spoleczno^ciowe (korzysta z nich ponad 80% internaut6w) [Internet Polska...]. Kazdy obszar umozliwia rozne formy kontaktu z klientami na poziomie pasywnym i aktywnym. Zaznaczyd nalezy, ze internet jako narz?dzie komunikacji oprocz brakfiw ograniczen terytorialnych, posiada niezliczone zasoby informacji, ma relatywnie tani i szybki kontakt z innymi odbiorcami, jest dost?pny na r6znych nosnikach (komputery przenosnie z bezprzewodowym internetem, telefony - smartphony, tablety laczace si? poprzez Wi-Fi). Komunikacja internetowa umozliwia r6wniez robienie zakup6w, dokonywanie przelew6w w banku czy rezerwowanie bilet6w do kina, na pociag itp. Niestety nie jest on pozbawiony wad, szczeg61nie odnosi si? to do bezpieczenstwa zwi^zanego z uzytkowaniem internetu. Zalew niechcianej poczly - spam6w 7 coraz Smielsze dzialania haker6w, kt6rzy wlamuja si? na strony duzych firm i innych instytucji. Hakerzy kradnq dane osobowe i wykorzystujg dane innych os6b, by wyludzic pieni^dze w internecie. Wykorzystanie wewn?trznych informacji o firmie i sprzedaz osobom trzecim, ktore mogg wykorzystad je w celach niezgodnych z prawem, to tak naprawd? pocz^tek zagrozen dla przedsi?biorstw. Metody i techniki komunikowania si? internetowego w biznesie Komunikowanie si? z klientem przez internet wciaz zmienia si? i firrny powinny na nowo podejmowad wyzwania, aby zdobywac i utrzymywafi klientow. Narz?dzia wcigz dochodza, a techniki i metody powstaja_ codziennie w sieci. Wph/w internetu na komunikowanie si?, na postrzeganie otaczajacego swiata, takze tego wirtualnego, moze zostac niezauwazony. Niezwykle mozliwosci przenikania si? dw6ch Swiat6w realnego i wirtualnego sq kluczowym czynnikiem do osiagni?cia sukcesow w biznesie [Misztal 2011]. Odchodzi si? r&wniez od marketingu masowego w kierunku nawiazywania relacji z klientem, budowania wi?zi z klientem, podtrzymywania ich. Do tej pory, w ostamich dziesi?cioleciach, funkcjonowaly reklamy w tradycyjnym poj?ciu:

4 ALJHIAHIHM r«. n_.. reklama w mass mediach pojawia si? jako bezosobowy przekaz informacji o produkcie czy usiugach (prasa, radio i TV); sprzedaz bezposrednia ~ bezpogrednia relacja z klientem; promocja sprzedazy - dzialania zwiekszaja_ce atrakcyjnosc produktu skierowane do koncowych odbiorc6w i po rednik6w. Od powstania intemetu w 1969 r. na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles firmy z powodzeniem stwarzaj^ dla siebie nowe mozliwosci marketingowe. E-marketing, czyli marketing intemetowy prowadzi r6wniez do sprzedazy d6br lub uslug, ale przez internet [Modzelewski 2008], E-marketing D Government (, o tnisuna:,. inne tonny uiu..... [government to consumer j J \ \ i r fi d 1 o: E. Frijckiewicz, 2006, Marketing intemetowy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. IB. Rye. 2. Zastosowania e-rnarketingu Reklama rnoze byd dystrybuowana dwoma sposobami. Pierwszy znich to dzialalnos konkretnej firmy, ktora opracowaia lub przekazala do stworzenia pr.ofesjonalnzjrek.am?. Jest relacj^ mi?dzy firma. a klientem - najcze- ciej koncowym r6wniez w internecie (B2C - business-to-cansumer). Jednak dla niruejszej analizy wazniejszy jest drugi spos6b reklamy, a mianowicie reklamowanie przez samych klient6w. Dzialalnosd klient6w miesci si? szerzej w dzialalnosci rynkowej, tzw. C2C (consitmer-to-consumer). W tym przypadku nie jest wazne samo tworzenie reklamy, ale przekazywanie inforrnaqi o usludze czy produkcie innym internautom, np. poprzez portale spolecznosciowe czy udzial w forach internetowych. Formy e-marketingu charakteryzuja obecne czasy jak i rysuj^ kolejne wyzwania na przyszlosd. Bardzo popularne bylo i nadal jest wysylanie wiadomosci na skal? masow^ i tym samym do przypadkowych odbiorcfiw. Cz?sto odbiorca traktuje takg wiadombsc jako tzw. spam (niechciane i niepotrzebne wiadomosci) i niejednokrotnie takq reklam? listownq od nieznanego nadawcy wyrzuca do kosza. Skutecznosc takiej reklamy jest wtedy mocno ograniczona. Jednak firmy nadal albo same sporzqdzajii takie bazy mailingowe, albo kupujej je gotowe, wcze&niej pozyskane r6znymi sposobami. Cz?sto jest tak, ze gdy dana osoba zaklada sw6j adres mailowy, wchodzi do spolecznosci internetowej na konkretnej witrynie, przez co automatycznie staje si? cz-onkiem bazy mailingowej. Sam takze ' Wspolczesne trendy w biinesie itomunikacjainternetowa w przyszlosci 35 decyduje sie na upowszechnianie (zgodnie z ustawa o ochronie danych osobowych) swojego adresu innym internautom. Dzi?ki temu firma moze zdobyc informacje kim jest klient: wiek i plec odbiorcy, zainteresowania, dane teleadresowe oraz opcjonalnie: zaw6d, zarobki itp. [Zmijewska, Tomaszewski 2011]. Mozna przy tej okazji dopytaf: jeszcze o motywacje zainteresowania firma i jej oferta. Jesli dana osoba byla juz klientem zamawiajqcym towar poprzez strone internetowa, mozna nastepnym razem spersonalizowac kolejna oferte. Niedopasowana oferta i zbyt czesta reklama moze przyniesc skutek odwrotny. Korzysci ze zdobycia badz przygotowania bazy mailingowej jest wiele, np. mozliwosd regularnej i dlugofalowej komunikacji z adresatami czy mozliwosd utrwalenia rnarki, zbudowania lojalnosci klientow i przekonanie do zakupu po raz pierwszy i kolejny [Zmijewska, Tomaszewski 2011]. Inna formq w ramach e-marketingu jest mailing, ktorego skutkiem jest zapisanie si? i dobrowolne godzenie sie na otrzymywanie reklamy,,permanentnej" poprzez newsletter. Dochodz^ wtedy do odbiorcy systematycznie okreslone tresci reklamowe, przesylane przez np. sklepy branzowe (np. Lidl: Tchibo: pras? (np,,,gazeta Prawna": Trybuna Opolska": pi) czy ksiegarnie i wydawnictwa (Empik; Wydawnictwo SGH: Ksiegarnia Wydawnictwo ZNAK: com.pl) oraz wiele innych, ktore takrj opcj? maja w swojej ofercie. Oferta skierowana jest do decydujacego si? na taka forme kontaktu w zaleznosci od cz?stotliwo ci nowej oferty. W przypadku prasy, taki list rnoze docierac nawet codziennie, a sklepy branzowe robia to Srednio raz na tydzien. Inni reguluj,-; cz?stotliwosc wedlug wlasnego uznania i mozliwosci zmiany swojej oferty. Banery internetowe sa reklam;; pojawiajqcq sie w internecie po wy- Swietleniu strony. Istniejq banery flaszowe - dynamicznie zmieniajqce si?, statyczne, interaktywne czy wyswietlajqce wideo, a ich zastosowanie zalezne jest od ceny zaproponowanej firmie, kt6ra taki baner przygotuje i umiesci na stronach internetowych. Zazwyczaj pojawia sie on na gornym pasku lub bocznej czgsci strony. Jednak s^ i takic banery reklamowe, ktore wyswietlaja si? po skierowaniu kursora na element reklamy statycznej. Po znalezieniu sie na polu reklamowym otwiera si? jeszcze wi?ksza reklama tej firmy, a uzytkownik musi ja wylqczy^, by moc dalej ogladac pozadanq przez siebie stron?. Ostatnio pojawily sie rowniez w tekscie linki reklamowe, czyli podswietlane hasfa akty wne (np. w portalach prasowych), kt6re pokazujq nazw? firmy. Nie zawsze to haslo identyfikowane jest z sama firm;), ale do niej kieruje. Skutecznosc tego typu reklamy moze bye rozna, jedno jest pewne, ze dost?pna jest cafodobowo, co niewijtpliwie staiiowi ]ej atut. Nie przeszkadza r6wniez to, ze pojawia si? ona wsrod wielu in-

5 Wspolczesne trendy w biznesie i karrujnikocia IntErnctowa w przyaziosci 27 gb!^^i^: nych reklam w tym samym czasie. Jednak o skutecznosci promocji w internecie moze decydowac" dotarcie do odpowiedniego klienta i trafnosci wyboru miejsca reklamowego [Misztal 2011], E-reklama jest elastyczna i dzieki niej mozemy dokonas wyboru do kogo ja_ kierujemy, gdzie bedzie opublikowana. Reklama taka bedzie miala okreglonq formule, a takze b$dzie skierowana do konkretnego odbiorcy. Szczegolng role odgrywajq w tej sytuacji przeglijdarki internetowe* (rye. 3), Chrome Firefo* i~~~~ Z r 6 d t o; Stat Counter Global Stats, Pi^t najwazniejszych przeglqdarek xv Polsce od czerwca do lipca 2011 r,, [dost P a2.08,2011]. Rye. 3. Najwaxmejsze przegladarki inlernetowe w Polsce (w %) Wchaosieinformacyjnymniezwyklepomocneb^dzieSEO(SenrcJi Engine OfJtiJ)i!r(ifion),czylioptymalizaqastroniriternetowychpodk^temwyszukiwaiek. Jak zauwaza Dainian Kowalczyk (specjalista e-niarketingu) narz?- dzie to jest jednym z najbardziej skutecznych narzedzi e-marketingowych [Kowalczyk 2011]. SEO jest procesem, na ktory wplywa wyszukiwanie w wyszukiwarce Google - wyszukiwanie organiczne tzw, SERF (Search Engine Results Page). Inaczej jest w przypadku linkow sponsorowanych w Google AdWords, kt6re nie majq wplywu na pozycje wyszukiwanej tresci. Nowy model komunikacji biznesowej zwany jest social apponomics [Anderson i in., 2011]. tcjczy on sile social medi6w i dobrane do nich r6zne aplikacje. Aplikacje trafiajq nie tylko do indywidualnego odbiorcy, ale row- 51,32 niez do caiych grup w sieci. Zazwyczaj sa to gry, w ktorych urnieszcza sie logo finny (rodzaj kryptoreklamy). Najczesciej spotykane na Facebooku, jednak po wyborze danej gry/aplikacji internauta musi najpierw zgodzic si? na udostepnienie podstawowych informacji (imienia i nazwiska, zdjecia profilowego, plci, sieci i nazwy uzytkownika, listy znajomych i wszystkich innych informacji, kt6rych udostepnia innym). Jednym,,kliknieciem" internauta dostarcza nie tylko swoje dane, ale daje mozliwo^c do dotarcia do szerszego grona swoich znajomych. Model ten daje kolejnq mozliwostf, jaka jest dostarczenie informacji w zakresie trwajacych sprzedazy, promocji, rabatow, nagr6d czy kupondw do wykorzystania. Coraz cz^sciej wykorzystywanym narzedziem marketingowym jest telefon komorkowy, a wlasciwie zdobyty numer telefonu. Zazwyczaj klient wypelnia ankiete przy zakupie lub wchodzac na strone internetowa danej firmy, w ktorej pojawia sie szereg pytari odnosz^cych sig do danych teleadresowych. Tak zdobyty klient, moze dzieki opcji Deal of the Day otrzymywac powiadomienia o promocji. Dokfadnie taki sposob dziaiania markeringowego wybrafa firma PA WO (producent odziezy meskiej z Polski - podobnie jak Sytom (producent odziezy meskiej - Osoby majace karte klienta, otrzymuj^ infonnacje na telefon o aktualnej promocji (najczes^iej jest to informacja o znizkach). Informacja t^, zgodnie z zaleceniem firmy, mozna podzielitf sie z irmymi, ktorzy mogliby skorzystac z takiej oferty. Multikanaiowi konsumenci korzystajacy z roznych kanaldw sprzedazy zarfiwno on-line, jak i off-line spedzaja dwa razy wiecej czasu nad analizij oferty marketingowej firmy [Anderson i in., 2011], Co ciekawe klienci, analizujac oferte, sp^dzaj^ wiecej czasu niz odwiedzajacy sklep inni klienci - przechodzacy obok i przypadkowo zagladajacy do sklepu. Dodatkowym atutem tej metody jest przywiqzanie do mark! i sklepu, a wi^c klient zastanawiajqcy sie nad kupnem danej rzeczy, najpierw wybiera znana przez siebie marke. Nastepnie tablety wchodzqce na rynek konsumencki daja takze nowe mozliwosci dla firm. Ogromny potencjal jest zaskoczeniem zar6wno d!a wydawc6w, jak i marketerfiw, ktfirzy zapoznaja sie na biezaco ze sposobami uzycia nowego narzedzia IT. Tablet to przenosny Computer PC z ekranem dotykowym. Posiada wiele mozliwos'ci, np.: rozpoznawanie pisma odrecznego, posiada wbudowane karty do J^cznoSci bezprzewodowej (Wi-Fi i in.), ma karte graficzna i dzwiekowq do odtwarzania muzyki czy wideo. W Polsce jest nowo^ciq, a niedawno doczekal sie dopiero drugiej, nowoczesniejszej wersji (ipad 2). tatwosc" obslugi i przyjaznosd dla czytelnika prasy internetowej, ale i zarnieszczanie reklam, daje podstawe do opracowywania nowych sposob6w promocji produkt6w i uslug skierowanych do uzytkownik6w table tow, a szczegolnie ipad6w. Wersje przy go to wane do tego urz^dzenia wymagaja uprzedniego ^ciagniecia Frzpglijdarka internctowa - narkgdzie komputerowe, kt6re poiwala wyswietlat odpowiednie strony internetowe po uprzednim wpisaniu liasta przcdrniotowego lub lego konkrctnego, kt6re jest poszukiwane w internucic. Program stu'iy nie tylko do wyswietlania odpowicdnich stton, ale rowniez do pobicrania czy odtwatkania plik6w taultimcdialnych.

6 1 gg ^ ADHIAiy-jHj-«.!_.. odpowiedniej aplikacji, kt6ra pozwoli na przegla_d np. prasy. Wydanin prasy internctowej zawieraj^ aktywne reklamy (dynamicznie zmieniaja.ce si?, nagle pojawiajace sie po zaznaczeniu kursorem), natomiast na ipadzie jest reklama dokladnie taka, jak w wersji drukowanej (np.,,gazeta Wyborcza",,,Gazeta Prawna" czy tygodniki,,newsweek" i,,polityka"). Zgodnie z badaniami Affinity reklama prezentowana w magazynie na ipadzie jest znacznie skuteczniejsza niz jej wersja w wydaniu drukowanym [Bzdyra, Maciorkowski 2011:76-78], Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Universal McCann, Time, Inc. oraz EmSense, poprzez zbadanie wlascicieli ipoda i ich reakcje mozgu na reklame [Kee 2010] mozna stwierdzic, ze jest to kolejne narzedzie dla e-marketingu. Zbadano zaangazowanie czytajacego, czyli zbadano uwag? wzrokowq, dostepnosc reklamy oraz latwosi obslugi reklamy na tablecie. Przebadano 180 osob i wnioski przedstawiajq si? nast?puja_co dla reklamodawcow [Kee 2010]: reklama powinna bye" jasna i miec czysty wyglad; reklama nie moze bye absorbujaca, ale powinna bye widoczna; reklama nie moze wprowadzac w bl^d i rodzic niepotrzebne frustracje - szkoda mamowac czasu na wielosc przyciskow/opcji, Przeslaniem dla marketingowcow jest to, by wykorzystac tablety do reklamy nie tylko z powodu ich Swiezosci na rynku, ale wziac pod uwag?, ze reklama tarn umieszczona przyci^ga uwag? i wykrada czas ogla.daja.eemu, daje latwosc poruszania si? w obrebie jej samej i dalszej jej eksploracji. Niew^tpliwie Apple - firma wprowadzaji^ca na rynek ipada zrobila kolejny krok na przod i rzucila wyzwanie specjalistom od marketingu. Wszystkie te narzedzia sluzyc mogq (np. smartphony, ipody, ipady) poprzez dostep do internetu do komunikowania si? z innymi na Pacebooku (FB), Naszej Klasie (NK), Twitterze czy na Blipie. Wszystkim zalezy na jednym, aby przyciagnad i przywiazac klienta do marki, produktu i firmy. Klienci korzystaj^cy z takiej formy komunikacji mog^ uczestniczyc w,,biezqcym zyciu" danej firmy, dowiadujac sie o nowosciach, innowacyjnych rozwi^zaniach wprowadzanych przez danq firm?, czy tez korzystajae np. z zaproszen na pokazy produktu. Dodatkowym atutem szybkiej komunikacji jest coraz czesciej dost?pny konsultant/ekspert on-line, kt6ry pornoze przeprowadzic przez realizacj? zam6wienia, wyjasni w^tpliwosci lub um6wi si? na bezposrednie spotkanie, Elementem lacz^cym wszystkie mozliwosci zwiazane z internetem jest ostatecznid zadowolony i lojalny klient, kt6ry moze liczyc na dotrzymanie terminow dostarczenia zam6- wienia i przede wszystkim jego jnkosci. NawiEizane przyjazne relacje moga zaprocentowa^ na przyszlosc trwalymi relacjami [Anderson i in., Wskazane jest, by firmy przechwycily w miar? swoich mozliwosci konkretne fora internetowe, na ktorych omawiane sq ceny czy produkty, jego jakosc, funkcjonalnosc i dostepnosc produktu. Poslugujqc si? narz?dziem Wsp61c;esne trendy w bizncsig i komunikacja intcrnetowa w przysztasci 29 internetowym jakim sq wyszukiwarki powinno zapewnid si? tzw. pozycjonowanie. Jest to wlas'ciwe okreslenie,,haset wywolawczych", dzieki kt6rym pozycja firmy podczas wpisywarda hasla produktu/usmgi/nazwy firmy czy skojarzenia z nia - winduje strone firmy na pierwsze miejsce listy w wyszukiwarce internetowej. Pozycjonowanie moze odbywac si? w spos6b: naturalny - w zaleznosci jak wiele os6b b?dzie wchodzic na stron? firmy (czynnik algorytmu); komercyjny - dzieki oplaceniu wlasciwej pozycji strony w wyszukiwarce lub zatrudnieniu firmy, ktora zajmuje sie pozycjonowaniem [Frontczak, Trzcieliiiski 2006]. Warto rutaj takze nadmienic', jak wazne jest stworzenie strony internetowej wlasnej firmy w spos6b najlepszy jaki jest mozliwy, z pemjj dbaloscig 0 zawarty w niej tekst. Strona WWW jest wizytowka. firmy, moze zawierac ceny, rodzaje produkt6w i usiug, map? dojazdu i kontakt teleadresowy 1 mailowy. Istotne jest w tej sytuacji stworzenie odpowiedniej tresci na stronie internetowej, pod kijtem wyszukiwarki czyli tzw. SEO copi/writing, a co wiaze sie scisle z Content Managment System (CMS) czyli systemem zarzqdzania trescig na stronie WWW. Tresc strony powinna bye nie tylko interesujaca dla internauty, ale r6wniez dzi?ki niej strona zajmuje wysoka. pozycj? w wyszukiwarce Google (w SERF). Moze stac" sie rowniez tak, zc przyciqgnie ona linki zewn?trzne (zarnieszczanie linkow na zewnetrznych stronach, kt6re przekierowujij na,,nasza" strone) [Kowalczyk 2011], a inni internauci do nich sami si?gni}. Atrakcyjno c strony moga podnosic artykuly, aktualnosci, galerie zdjec, organizacje i partnerzy firmy. Dodatkowym atutem b?dzie mterakqa z odbiorcg, a mogq to bye" quizy/ konkursy, ankiety do wypelnienia, najcz?sciej zadawane pytania (FAQ), forum dyskusyjne, a takze interaktywne formularze. Nalezy zwr6cid uwag? na tresci promocyjne, jak np. e-katalog z oferta. Oczywiscie warto wspomniec o mozliwosci zapisania si^ na newsletter, poparcia w formie,,lubig to" z FB czy,,polec znajomym". W tresci mogij pojawi<f si? doniesienia prasowe o firmie czy nagrody. Z technicznych podpowiedzi o uatrakcyjnieniu firmowej strony - warto zadbac o dynamiczne menu, wewn?trzna wyszukiwarke czy szybkosc otwierania kolejnych zaktadek. Jesli firrna dziala nie tylko na rynku krajowym, moze przygotowac rozne wersje j?zykowe, co pozwoli na otwarcie si? na zagraniczne rynki zbytu. Komunikacja B2C I C2B Spoleczcnstwo, a raczej spolecznosci internetowe skupiaja swoj<-j uwag? na coraz szerszytn gronie odbiorcow. Drug<j zasadniczg czesciq marketingu, obok form reklamy, jest dzialalnosc samych internautow.

7 30. _ HUI-II»'...-.~ Komunikacja przebiega miedzy grupami wsp61nych znajomych, o tych samych zainteresowaniach czy poszukujacych nowych znajomosci w internecie. Komunikacja roztacza coraz to wieksze kregi, bo dotyka r6wnie szeroko rozumianego e-marketingu, promocji towar6w i uslug, a nawet jest rynkiem kontaktu firmy z klientami B2C (lojalnymi i potencjalnymi) oraz odwromie klientow z firmami - C2B. Jednak e-marketing moze bye r6wniez traktowany jako rynek os6b, kt6re biora^ udzial w poszerzaniu lub polepszaniu kontakt6w biznesowych [Piskorski, Korzynski 2011]. Marketing zwany marketingiem szeptanym (word-of-mousi marketing) polega wtasnie na nieformalnym rozprzestrzenianiu informacji miedzy klientami [Kwiatkowska, Markiewicz 2010]- W sieci, ktora ma charakter globalny, czlonkowie grup mogq realizowai idee kulbiry uczestnictwa (participatory culture), produkcji partrierskiej (peer production) czy ekonomii daru. Zalozeniem takiej komunikacji jest jej dobrowolno <:, ma bowiem ona charakter niezobowiazuj^cy i zaklada kontaktowanie si z innymi w celu przekazywania informacji o uslugach i towarach. Skoro uzytkownicy portali spolecznogciowych i bywalcy forurn dyskusyjnego rnogq wymieniac' sie opinia^ o produktach, ma to wymiar ekonomiczny. Dyskusje takie mog^ i majq sw6j final finansowy [Hofmolk 2009J. Mozna dokonac kolejnego rozroznienia marketingu szeptanego na marketing wirusowy (vidal marketing) i marketing rdwiesniczy/partnerski (peer-to-peer marketing). Marketing wirusowy polega na przekazywaniu r6znych informacji, kt6re mog^ miec' charakter s'mieszny, kontrowersyjny (filniiki z You Tube, wycofane lub niedopuszczone do emisji reklamy telewizyjne - lub gry). Najbardziej warte zainteresowania sq propozycje, kt6re majq status,,zakazane" czy,,wycofane", a wtedy internauta chetniej do nich siega i poleca swoim znajomym. Podqzaj^c za A. Maksymiuk i A. Jasielskg [2010], mozna stwierdzic, ze reklama nie jest odbierana jako reklama, ale jako wiadomosc od znajomego do znajomego.spolecznosd internetowa jest w duzym stopniu anonimowa, ale majqca r6zne intencje, rowniez negatywne i/b^dz dzialajace dla firm konkurencyjnych. Niew^tpliwym zagrozeniem dla wizerurtku frrmy mogq bye wspomniane juz fora internetowe, na ktdrych internauci wyrazajq swoj:s opinie o produktach czy ustugach. Dzig juz jest jasne, ze takie forum dyskusyjne, blogi czy portale spoiecznosciowe mogq by<f monitorowane rowniez przez firmy i jej konkurencje, ktore docieraj^ do tych spolecznosci z pozadanq przez firme, informacja. Zatrudniarie sq rfiwniez osoby, kt6re zajmuj^ sie tylko takq dziatalnoscig czyli odpowiednim PR-em firmy na forach dyskusyjnycb o produktach i uslugach. Jesli takie forum jest zalozone na stronie firmowej, wazne jest, by pytania intemautow nie zostaly bez odpowiedzi.. Wspgtoesnc trendy vj bizneajg i komunitocja internetowa w przysdosci 31 Nowe pokolenie, kt6re wyrasta na naszych oczach, jest pokoleniem, ktore nie moze obejsc sie bez komputera i internehi. Jest to naturalne przyzwyczajenie do obecnosci w interncde [Grygielski 2011], do fatwego udostepniania swoich danych mailowych, adresowych i wizerunkowych wraz z zauiteresowaniem oraz formami sp^dzania wolnego czasu internauty. Firmy powinny wykorzystywad ten fakt do swoich cel6w. Kolejnym waznym narz^idziem wykorzysty wanym przez biznes w swiecie spoleczno^dowym jest mozliwosc" tworzenia/nji-pn^e, czyli program6w lojalnosciowych. Jest to narzedzie niaio mierzalne i nalezace do tzw. komunikacji mi^kkiej o niewiadornej tak naprawde skutecznosci [Robotycka 2011]. Jest tego przykladem Facebook, poniewaz mozna zaznaczyc kazde zdjecie, link do strony internetowej, wideo jako,,lubie to". Opcja jest dostepna dla kazdego uczestnika FB, a oprdcz niego mogg miec wglad znajomi danego rntemauty.,,jak nie ma ciebie na Facebook to znaczy, ze nie istniejesz" - zdaje sie, ze tak stworzonq przez obecne czasy maksyma, kierujq si? nie tylko internauci, ale i coraz czesciej firmy. Profil firmowy na Facebooku nie moze byti tozsamy ze strong internetow c -j firmy, ale rnusi bye sp6jny z komunikacj c -j marki, a firma powinna byt nastawiona na interakcje z uzytkownikami. Zdaniem J. Gaj, nie chodzi o kolekcjonerstwo na Facebooku jego uzytkownikow, ani kupowanie ich" [Gaj 2011]. Facebook wprowadzil jeszcze jedna mozliwosc, ktora pozwala na sprawdzenie jaka jest populamosd aplikacji/konta i jakie s;j komentarze do nich. Facebook Insights dostepne sq dla kazdej strony posiadajacej co najmniej 30 fanow. Dane aktualizowaiie sg z opoznieniern, ale nie powinno bye one wieksze niz 48 godzin. W sieci istnieje wiele rakich programow sprawdzajacych statystyke odwiedzin firmy, np. Graph API oraz protok61 Open Data [Romanowski 2011]. Dodatkowo program ten, przedstawia proste informacje demograficzne, oparte na profilach uzytkownik6w Facebooka - ptec", wiek, kraj, miasto i jezyk. Jednak klient/ogladajacy/ fani to gtupa, kt6ra moze zupelnie roznic sie do wstepnych zalozen firmy. Wiekszofic" fan6w na stronie firmy bieliznianej stanowia mezczyzni, a brandy piwnego to kobiety [Romanowska 2011]. Skutecznosc fanow danej strony nie przeldada sie na zainteresowanie samq firmq i jej oferta. Czasami wynika to z mody wchodzenia na takie aplikacje, albo w wyniku polecenia tychze przez innych znajomych. Niezwykle dynamiczny rozwoj portali spolecznosciowych spowodowat zainteresowanie przedsiebiorc6w, ktorzy upatruja w tym bezplatne dotarcie do szerokiego grona odbiorcow. Dokladnie na tzw. fan-page firmy zaczely zamieszczaif swoje Jest ziisada , gdzie 90% to uzytkownicy obsei-wujqcy, jedynie 9!i wchodzi w gljbsze rolacje, a 1% akiywnie uczcstniczy w zyciu marki, J. Gaj stwierdza, zs warlo o takiego uzytkownikii dbac, bo dokladnie on sprawia, iz profii iyje.