KOMISJA EUROPEJSKA. Bruksela, dnia 20.IV.2005 C(2005) 1159 fin. Pomocy Państwa N 106/ Polska Hala Ludowa we Wrocławiu. Szanowny Panie Ministrze,

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 20.IV.2005 C(2005) 1159 fin Dotyczy: Pomocy Państwa N 106/ Polska Hala Ludowa we Wrocławiu Szanowny Panie Ministrze, 1. PROCEDURA (1) Pismem z dnia 28 lutego 2005 r., zarejestrowanym w dniu 3 marca 2005 r., władze polskie zgłosiły do Komisji projekt pomocy indywidualnej na rzecz spółki Wrocławskie Przedsiębiorstwo Hala Ludowa Sp. z o.o. (zwanej dalej WP Hala Ludowa Sp. z o.o. ), mający na celu finansowanie prac restauratorskich i konserwatorskich oraz robót budowlanych w obiekcie wystawienniczym Hali Ludowej we Wrocławiu i na otaczającym ją terenie (parku i terenie rekreacyjnym). (2) W nawiązaniu do wniosku o udzielenie dodatkowych informacji z dnia 21 marca 2005 r. polskie władze przekazały stosowne wyjaśnienia w pismach z dnia 23, 29 i 30 marca 2005 r. 2. OPIS ŚRODKA POMOCY (3) Krajowa podstawa prawna: Środek pomocy przyznawany jest na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (zwanej dalej ustawą z 2003 r. ) 1 oraz ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym 2. W oparciu o wymienione przepisy prawne Gmina Wrocław i WP Hala Ludowa Sp. z o.o. podpiszą umowę cywilnoprawną 1 2 Dz. U. nr 162, poz Dz. U. z 2001 r., nr 142, poz z późniejszymi zmianami. Jego Ekscelencja Pan Adam Daniel ROTFELD Minister Spraw Zagranicznych Al. Szucha Warszawa POLSKA Commission européenne/europese Commissie, B-1049 Brussel België - Telefon: (0)

2 określającą zasady przyznania pomocy (m.in. zasady jej przekazywania). Rada Miejska Wrocławia przyjmie uchwałę wyrażającą zgodę na wsparcie ze środków publicznych prac restauratorskich i konserwatorskich w Hali Ludowej. (4) Cel: Środek pomocy ma na celu ochronę dziedzictwa narodowego. Budynek Hali Ludowej stanowi zabytek uznany za ważny obiekt kulturowego i historycznego dziedzictwa narodowego. Pomoc jest przyznana na prace restauratorskie i konserwatorskie oraz roboty budowlane w budynku oraz na terenie wokół niego (w parku i na terenie rekreacyjnym). (5) Beneficjent: WP Hala Ludowa Sp. z o.o. jest spółką zarządzającą budynkiem Hali Ludowej. Zarówno beneficjent jak i budynek są własnością Skarbu Państwa. Beneficjent prowadzi działania w dziedzinie rekreacji, kultury i sportu. Hala Ludowa znajduje się w regionie kwalifikującym się do pomocy regionalnej zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu WE. Jest to nowoczesny obiekt sportowo-widowiskowy w Polsce, w którym organizowane są imprezy sportowe (często międzynarodowe), kongresy, konferencje, sympozja naukowe, targi, wystawy, koncerty, widowiska muzyczne i teatralne oraz spektakle operowe. Tereny wokół budynku są ulubionym miejscem spacerów, rekreacji i wypoczynku mieszkańców Wrocławia. (6) Forma wsparcia finansowego, budżet i czas trwania projektu: Ogólny budżet projektu wynosi 4,55 mln PLN (1,10 mln EUR 3 ), lecz bezpośrednia dotacja nie przekroczy kwoty ,00 PLN ( ,39 EUR). Czas trwania projektu przewidziany jest na lata W 2005 r. zostanie przekazana dotacja w wysokości ,00 PLN ( ,26 EUR), w 2006 r. przyznana zostanie jej pozostała część. Dotacja na rok 2006 zostanie określona w załączniku do wyżej określonej umowy po zatwierdzeniu budżetu miasta na rok 2006, lecz całościowa kwota dotacji nie przekroczy sumy ,00 PLN. Dotacja będzie przekazywana na rachunek beneficjenta sukcesywnie na podstawie przedkładanych faktur określających kwotę i zakres prac wykonanych na danym etapie. (7) Koszty kwalifikowane i kumulowanie pomocy: Dotacja zostanie przyznana na pokrycie koniecznych nakładów wymienionych w ustawie z 2003 r. 4, określonych na podstawie kosztorysu zatwierdzonego przez Miejskiego Konserwatora Zabytków (zwanego dalej Konserwatorem ). Z przedłożonego przez polskie władze harmonogramu określającego zakres prac remontowych do wykonania w okresie od stycznia 2005 r. do maja 2006 r. wynika, że przyznana pomoc zostanie przeznaczona m.in. na prace renowacyjne w holu głównym; malowanie ścian i sufitów; remont istniejącego oświetlenia placu pod Iglicą; renowację schodów, drzwi i kamieniarki ścian; wentylację mechaniczną sal konferencyjnych i kuluarów; wymiana instalacji elektrycznej i wodnej; itp. Dotacja pokryje tylko najbardziej konieczne prace renowacyjne 3 4 Kurs wymiany EUR: 1 EUR = 4,1267 PLN (Dz. U. C 70 z , str.1). Artykuł 77 ustawy z 2003 r. przewiduje m.in. nakłady konieczne na sporządzenie ekspertyz, przeprowadzenie badań architektonicznych i archeologicznych, wykonanie dokumentacji, opracowanie programu prac konserwatorskich, wszelkie prace restauratorskie i budowlane, zakup materiałów konserwatorskich i budowlanych, instalacje, itp. 2

3 istotne ze względu na właściwe funkcjonowanie budynku i jego utrzymanie. Projekt nie jest objęty innymi formami pomocy ze środków publicznych. (8) Wkład własny przedsiębiorstwa: WP Hala Ludowa Sp. z o.o. zaplanowała przeprowadzenie remontu instalacji sanitarnych ze środków własnych. Koszty realizacji tej części projektu wynoszą ,00 PLN ( ,51 EUR), tzn. wkład własny spółki stanowi 13 % całkowitego budżetu prac budowlanych. 3. OCENA ŚRODKA POMOCY 3.1. Artykuł 87 ust. 1 Traktatu WE (9) Komisja w pierwszym rzędzie sprawdziła, czy notyfikowany środek pomocy może stanowić pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE, zgodnie z którym wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi. (10) Zasoby państwowe: Pomoc przyznawana jest przez Gminę Wrocław. Organem przyznającym pomoc jest Rada Miejska Wrocławia. Środki finansowe terytorialnych jednostek samorządowych stanowią fundusze publiczne w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE i powinny być uznane za zasoby państwa. (11) Korzyści ekonomiczne przedsiębiorstwa: Celem projektu jest renowacja obiektu stanowiącego element dziedzictwa narodowego. Jako spółce Skarbu Państwa beneficjentowi powierzono zarządzanie kompleksem i jego utrzymanie. Na spółkę nałożono pewne zobowiązania związane z wynajmem obiektu na korzystnych warunkach na organizację imprez społecznych, kulturalnych, politycznych i religijnych. Beneficjent ma jednak również możliwość wykorzystywania obiektu do celów handlowych na organizację wystaw i targów. W związku z tym planowane przez władze prace renowacyjne w budynku mogą pośrednio przynieść korzyści spółce, w której gestii leży wykorzystywanie obiektu do celów handlowych. (12) Należy zaznaczyć, że projekt renowacji obiektu nie może być w całości uznany za inwestycję rynkową. Realizując ten projekt, władze wywiązują się z jednego ze swoich podstawowych zadań związanych z ochroną dziedzictwa narodowego i zapewnieniem społeczeństwu miejsca na organizację różnych imprez. Prace restauratorskie nie mogłyby być zrealizowane na normalnych warunkach rynkowych ze względu na ograniczoną liczbę imprez, które byłyby w stanie wygenerować wystarczające dochody z wynajmu na pokrycie kosztów inwestycji. Projekt nie może być jednak w pełni uzasadniony z uwagi na jego wykorzystanie dla celów handlowych, zapewnia on bowiem beneficjentowi korzyści gospodarcze. 3

4 (13) Aby wykluczyć możliwość uzyskania korzyści przez beneficjenta, powinien on pokryć część kosztów realizacji projektu odpowiadającą korzyściom gospodarczym, które mógłby uzyskać w wyniku przeprowadzenia prac restauratorskich. Jak wskazano powyżej WP Hala Ludowa Sp. z o.o. pokryje 13 % całkowitych kosztów realizacji projektu. Polskie władze nie przedstawiły wystarczających dowodów potwierdzających, że powyższe dane procentowe odzwierciedlają rzeczywistą wartość handlową inwestycji. Komisja przyznaje, że ustalenie dokładnego wkładu beneficjenta, który byłby wymagany w celu wykluczenia istnienia pomocy może nie być proste. W związku z powyższym Komisja nie może wykluczyć tego, że przyznana pomoc przyniesie WP Hali Ludowej Sp. z o.o. korzyści ekonomiczne, 5 które stanowiłyby wartość handlową inwestycji powyżej 13% wpłaconych przez beneficjenta. (14) Zakłócenie konkurencji: WP Hala Ludowa Sp. z o.o. jest przedsiębiorstwem zajmującym się wynajmem powierzchni wystawowej na organizację targów oraz sprzedażą powierzchni reklamowej. W ramach prowadzonej działalności spółka stanowi czasami konkurencję dla innych podmiotów udostępniających obiekty na cele związane z działalnością rekreacyjną, kulturalną i sportową oraz organizujących targi i różnorodne imprezy. Pomoc ze środków publicznych jest przeznaczona indywidualnie dla Hali Ludowej, więc może zakłócać konkurencję. (15) Wpływ na wymianę handlową w ramach Wspólnoty: W Hali Ludowej odbywają się różnego rodzaju imprezy, np. targi, koncerty i wystawy, które, choć głównie o zainteresowaniu lokalnym, mogą także być organizowane na szczeblu międzynarodowym. Ich organizatorzy mogą wybrać Halę Ludową jako miejsce imprezy. Na przykład w maju 2005 r. w Hali Ludowej odbędzie się Szczyt Regionów Europy, a w maju 2006 r. Międzynarodowe Forum Przedsiębiorców Futurallia. Hala Ludowa aspiruje do roli ośrodka wystawienniczego na szczeblu europejskim stanowiącego konkurencję dla podobnych obiektów w ramach Wspólnoty. Organizowane w Hali Ludowej spektakle operowe mogą przyciągać turystów z krajów sąsiadujących, np. z Niemiec. Komisja jest zatem zdania, że choć mocno ograniczony wpływ środka pomocy na wymianę handlową nie może zostać całkowicie wykluczony. (16) W związku z powyższym uznaje się, że środek pomocy w formie dotacji bezpośredniej na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane w Hali Ludowej stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE. 5 Zob. Pomoc Państwa N 221/2003, Aviodrome, Dz. U. C 301 z , str. 7. 4

5 3.2. Zgodność (17) Środek pomocy stanowiący pomoc państwa i spełniający warunki określone w art. 87 ust. 3 lit. d) Traktatu WE może zostać uznany za zgodny ze wspólnym rynkiem. (18) Zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. d) Traktatu WE pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji we Wspólnocie w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. Zdaniem Komisji przedmiotowy środek pomocy kwalifikuje się do wyłączenia na mocy art. 87 ust. 3 lit. d) Traktatu WE z powodów wskazanych poniżej. (19) Hala Ludowa jest zabytkiem kultury wpisanym do rejestru zabytków jako wybitne dzieło architektury współczesnej 6. Polski Minister Kultury wystąpił ponadto z wnioskiem o wpisanie Hali Ludowej na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. To cenny zabytek stanowiący integralną część panoramy Wrocławia. (20) Ponadto przedmiotowy środek finansowania dotyczy tylko najbardziej zniszczonych elementów budynku, wymagających pilnej renowacji w celu zapewnienia prawidłowego utrzymania budynku oraz jego prawidłowego funkcjonowania. Zakres środka pomocowego jest ograniczony do ochrony dziedzictwa narodowego, ponieważ prace remontowe dotyczą wyłącznie zabytkowych elementów obiektu. 7 Zatem jedynym celem finansowania jest renowacja i zapewnienie utrzymania budynku Hali Ludowej. Pomoc nie obejmuje zakresu związanego z działalnością przedsiębiorstwa. (21) Prace restauratorskie i konserwatorskie finansowane ze środków publicznych są nadzorowane przez Konserwatora podczas realizacji projektu oraz kontrolowane po jego zakończeniu. Umowa zawarta pomiędzy Gminą Wrocław a beneficjentem przewiduje zwrot niewykorzystanej przez beneficjenta części dotacji oraz zwrot dotacji wykorzystanej na cele inne niż określone w umowie, w obu przypadkach wraz z odsetkami. W związku z powyższym Komisja jest zdania, że stosowane są odpowiednie mechanizmy mające na celu zapewnienie, że pomoc zostanie ograniczona do minimum niezbędnego dla realizacji celów związanych z kulturą. (22) Podczas realizacji wszelkich prac konserwatorskich i restauracyjnych beneficjent musi przestrzegać wszystkich mających zastosowanie przepisów dotyczących zamówień publicznych. 6 7 Hala Ludowa została zbudowana w 1913 r. według projektu Maxa Berga. Obiekt architektoniczny wyróżnia jego nowoczesna konstrukcja (największa kopuła od czasu powstania nowożytnego Panteonu) i zastosowane materiały (żelbeton). Zob. Pomoc Państwa NN 95/2002 United Kingdom Individual cases of application based on the Historic Environment Regeneration Scheme, Dz. U. C 186 z , str. 20; Pomoc Państwa NN 114/2000 United Kingdom Individual cases of application based on the English Heritage Scheme, Dz. U. C 186 z , str. 16 i Pomoc Państwa NN 11/2002 United Kingdom Individual cases of application based on the National Heritage Memorial Fund, Dz. U. C 187 z , str. 9. 5

6 (23) Wiele imprez organizowanych w Hali Ludowej przez beneficjenta bądź inne podmioty dotyczy działalności kulturalnej i rekreacyjnej. W Hali Ludowej organizowane są różne imprezy kulturalne, np. koncerty, spektakle operowe, przedstawienia muzyczne. Pomoc przyznana przez Miasto Wrocław przyczynia się zatem pośrednio do upowszechniania kultury i wspierania twórczości artystycznej. (24) W zamian za publiczne wsparcie planowane jest zawarcie porozumienia pomiędzy Gminą Wrocław a WP Hala Ludowa Sp. z o.o., na podstawie którego Wrocław otrzyma opust w wysokości 30% czynszu najmu ustalonego w cenniku Hali Ludowej. Opust ten przekraczać będzie o 10% rabaty udzielane innym najemcom. Sprzyjałoby to organizacji przez Miasto Wrocław różnych publicznych imprez kulturalnych poprzez redukcję ich kosztów. (25) W związku z powyższym celem środka pomocy jest ochrona kulturowego dziedzictwa narodowego w formie Hali Ludowej i dodatkowo jego upowszechnianie. Środek przyczynia się również do wspierania imprez kulturalnych. (26) Biorąc pod uwagę, że środek finansowy pokryje jedynie niezbędne prace renowacyjne koniecznie ze względu na zachowanie wartości kulturalnej i historycznej budynku i będzie pośrednio przynosił korzyści przedsięwzięciom kulturalnym w Hali Ludowej, Komisja jest zdania, że pomoc nie wykracza poza minimum niezbędne do realizacji celów związanych z kulturą. Ze względu na stosunkowo nieznaczną kwotę pomocy i zasadniczo lokalny charakter i zainteresowanie Halą Ludową środek nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji we Wspólnocie w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. (27) Na podstawie powyższych informacji Komisja uznała, że przedmiotowy środek pomocy wspiera kulturę i przyczynia się do zachowania dziedzictwa kulturowego nie zmieniając warunków wymiany handlowej i konkurencji we Wspólnocie w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem w rozumieniu art. 87 ust. 3 lit. d) Traktatu WE. 4. DECYZJA W świetle powyższych informacji Komisja uznała, że analizowany środek stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE. W związku z powyższym Komisja postanowiła nie wnosić żadnych zastrzeżeń w sprawie przedmiotowego środka, biorąc pod uwagę, że stanowi on pomoc państwa zgodną ze wspólnym rynkiem na mocy derogacji dotyczącej wspierania kultury i zachowania dziedzictwa kulturowego określonej w art. 87 ust. 3 lit. d) Traktatu WE. 6

7 W przypadku gdyby niniejszy list zawierał informacje poufne, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, proszę poinformować o tym Komisję w ciągu piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie umotywowanej prośby, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie pełnej treści niniejszego listu osobom trzecim oraz na jego zamieszczenie w oryginalnej wersji językowej na stronie internetowej: Prośbę taką należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres : European Commission Directorate-General for Competition Rue de la Loi / Wetstraat, 200 B-1049 Bruksela Faks: (32) Proszę przyjąć wyrazy szacunku, W imieniu Komisji Neelie KROES Członek Komisji 7