PROJEKT BUDOWY TARLISK PSTRĄGA POTOKOWEGO W DORZECZU RZEKI BIAŁEJ PRZEMSZY
|
|
- Krystian Antczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PROJEKT BUDOWY TARLISK PSTRĄGA POTOKOWEGO W DORZECZU RZEKI BIAŁEJ PRZEMSZY Łukasz Drążewski drazewski@interia.pl Sosnowiec 2005
2 1. Cel projektu Projekt ten ma na celu uświadomienie potrzeby utworzenia miejsc w dorzeczu rzeki Białej Przemszy, gdzie pstrąg potokowy (Salmo trutta m. fario), jako ryba litofilna (odbywająca rozród na podłożu kamienistym) mógłby przystępować w sposób naturalny do tarła. Pstrąg potokowy jest rybą najliczniej reprezentowaną w całym dorzeczu Białej Przemszy ale i rybą coraz rzadziej spotykaną i ginącą, zarazem poddany jest największej presji wędkarskiej. W pracy tej zwrócono uwagę na brak odpowiednich miejsc tarliskowych w samej rzece oraz ich skromnych ilościach w dopływach. Projekt opisuje w jaki sposób i gdzie należałoby przeprowadzić odpowiednie prace w celu uzyskania najlepszych rezultatów. Przedstawiono także korzyści mogące płynąć z powstania tychże miejsc. W pierwszym rozdziale przedstawiono jednak charakter wód dorzecza Białej Przemszy a także inne informacje, mające na celu ułatwić poznanie tej pięknej rzeki i jej problemów. 2. Dorzecze Białej Przemszy 2.1 Położenie geograficzne i hydrologia dorzecza. Biała Przemsza jest rzeką płynąca przez województwa małopolskie i śląskie o długości 63,9 km i powierzchni zlewni wynoszącej 876,6 km2. Rzeka tworzy odnogi, meandry, moczary, niekiedy stawki. Przepływy i stany wód są bardzo stałe. Średnie miesięczne współczynniki przepływu wykazują, że maksymalne przepływy notuje się w marcu, a niskie późnym latem i jesienią. Rzeka jest ciekiem o słabo zaakcentowanym reżimie śnieżno deszczowym (Niewdana 1995). 2
3 Zaczyna swój bieg w centralnej części Jury Krakowsko Częstochowskiej na Wyżynie Olkuskiej od źródeł wypływających z torfowiska na wysokości 376 m n.p.m., na południowy zachód od Wolbromia. Stamtąd pod nazwą Centary płynie na płd. zachód wzdłuż linii kolejowej Olkusz - Wolbrom w płaskodennej dolinie głębokiej na 8-12 m i szerokiej na m głównie przez obszary leśne. W górnym biegu rzeka jest zasilana licznymi dopływami z wydajnych jurajskich źródlisk i wywierzysk a większymi dopływami są Sączenica i Potok Ryczówek. Płynąc dalej na zachód przepływa przez unikatową na europejską skalę Pustynię Błędowską dzieląc ją na dwie połowy. Na tym terenie Biała Przemsza bardzo silnie infiltruje w głąb gruntu. Efektem tego zjawiska jest prawie całkowity zanik rzeki. Na zachodnim krańcu Pustyni Błędowskiej wpada do niej od północy, od wsi Chechło, potok Centuria. Następne kilometry płynie już na terenie wschodnich rubieży miasta Dąbrowa Górnicza głównie poprzez mokradła i tereny bagniste. Największym dopływem na tym odcinku jest Potok Błędowski. Charakter rzeki zmienia się tuż przed przyjęciem największego jej dopływu lewobrzeżnej rz. Białej. Dolina Białej Przemszy wyraźnie się poszerza i pogłębia. Poniżej ujścia rz. Białej Biała Przemsza zmienia się diametralnie. Szacuje się, że jeszcze kilka lat temu wody rzeki Białej stanowiły ok % całej wody w Białej Przemszy poniżej jej ujścia (Niewdana 1995, Wójcik 1997). Obecnie procent ten może być jeszcze większy ze względu na coraz niższy stan wody Białej Przemszy powyżej ujścia rz. Białej spowodowany panującą od kilku lat suszą. Rzeka Biała nie ma obecnie swych naturalnych źródeł (bądź są one okresowe). 65% wód rzeki Białej to wody dołowe kopalni rudy cynku i ołowiu Pomorzany odprowadzane poprzez kanał Dąbrówka, 34% pochodzi z oczyszczalni ścieków w Olkuszu a pozostały 1% to wody z niewielkich dopływów, głównie w postaci szeregu wysięków po lewej stronie rzeki (Wójcik 1997). Dwa kilometry poniżej ujścia Białej rzeka Biała Przemsza gwałtownie zmienia 3
4 kierunek na południowy i wąską, głęboką doliną przełamuje się przez Garb Ząbkowicki (tzw. Przełom Białej Przemszy) w Okradzionowie, dzielnicy Dąbrowy Górniczej. Od m. Sławków rzeka zaczyna silnie meandrować, zmieniając powoli kierunek na południowo zachodni a następnie zachodni. Płynie z dala od terenów zurbanizowanych w gęstym i niedostępnym lesie. W pobliżu osiedla Burki istnieje kolejny dopływ wody pochodzącej z kopalni rudy cynku i ołowiu Olkusz ZGH Bolesław rzeka Sztoła. Charakteryzuje się ona niezwykłą barwą i dobrą jakością (jej wody są wykorzystywane do celów gospodarczych). Kilka kilometrów dalej do Białej Przemszy wpada Kanał Szczakowski kanał drenujący tereny kopalni piasku Jaworzno Szczakowa. Następnie rzeka przepływa południowym skrajem dzielnicy Sosnowca Maczki a następnie osiedla Bór. Na tym odcinku przyjmuje dwa dopływy okresowo silnie zanieczyszczane: Kozi Bród i Bobrek. W Mysłowicach na wysokości ok. 250 m n.p.m. Biała Przemsza łączy się z Czarną Przemszą i razem już jako Przemsza tworzą lewobrzeżny dopływ Wisły. Miejsce to w rejonie zbiegu granic Sosnowca, Mysłowic i Jaworzna jest znane jako Trójkąt Trzech Cesarzy. 2.2 Jakość wód dorzecza Wody rzeki Białej Przemszy a także jej większości dopływów charakteryzują się dobrą jakością. Wody w górnym biegu są zasilane jedynie przez czyste i zimne wody pochodzące z wydajnych źródlisk i wywierzysk. Większość wskaźników jakości mieści się w pierwszej i drugiej klasie czystości. Powyżej miejscowości Golczowice rzekę dyskwalifikuje m.in. ilość zawiesiny. Jej ilość zmniejsza się jednak poniżej Golczowic i praktycznie do samego ujścia rz. Białej wody Białej Przemszy mieszczą się w trzeciej klasie czystości. W nieco podwyższonym stężeniu występują jedynie fosforany a także bakterie coli typu kałowego (Niewdana 1995, Stan środowiska ). Warto zwrócić uwagę na fakt, że stan ten utrzymuje się dopiero od kilkunastu lat. Wcześniej rzeka była silnie zanieczyszczana ściekami pochodzącymi z zakładów papierniczych w Kluczach. Najczystszym dopływem rzeki Białej Przemszy na tym odcinku i w ogóle w całym dorzeczu jest potok Centuria, mający swoje źródła na terenie Jurajskiego Parku Krajobrazowego u podnóża Góry Chełm. Jej wody mieszczą się w drugiej klasie czystości (Stan środowiska ). Poniżej ujścia Białej, rzeczki niosącej ogromny ładunek metali ciężkich (cynk, ołów, mangan) pochodzących z wód dołowych kopalń cynku i ołowiu, rzeka Biała Przemsza mieści się w trzeciej i czwartej klasie czystości. Jedynym wskaźnikiem degradującym jakość rzeki jest ilość ołowiu. Chwilowe stężenia cynku i ołowiu mogą jednak kilkakrotnie przekraczać określone normy. W rzece tej występuje także duża ilość żelaza, 4
5 który jednak może przyczyniać się do usuwania metali ciężkich osadzonych na dnie rzeki, w procesie sorpcji (Niewdana 1995, Wójcik 1997). Inne wskaźniki czystości, które w dalszym ciągu pozostają nie zadawalające to: barwa, siarczany, selen, ogólna liczba bakterii coli (Raport o stanie środowiska ). W Sosnowcu wody rz. Białej Przemszy są pozaklasowe ze względu na większość wskaźników (głównie obecność metali ciężkich, związki biogenne, organiczne). Tutaj jednak wpadają pierwsze poważne ilości ścieków komunalnych. Zwiększa się zawiesina, pogarsza się zapach i ogólny wygląd rzeki (Stan środowiska ). Najczystszym dopływem rzeki Białej Przemszy poniżej ujścia Białej jest Kanał Szczakowski. Wody rzeki Sztoły mieszczą się w trzeciej klasie czystości. Zawierają jednak duże ilości metali ciężkich, przede wszystkim ołowiu i selenu (Raport o stanie środowiska ). 2.3 Ichtiofauna Rzeki dorzecza Białej Przemszy są bardzo ubogie pod względem różnorodności gatunkowej ryb. Zdecydowanie najliczniej reprezentowaną rybą zarówno w Białej Przemszy jak i w jej dopływach jest pstrąg potokowy. Można powiedzieć, że występuje on niemalże od źródeł prawie do samego połączenia z Czarną Przemszą. Oczywiście są miejsca gdzie jest go więcej oraz gdzie występuje raczej w śladowych ilościach. Szczególnie liczna populacja tej ryby występuje na odcinku od ujścia potoku Centuria do ujścia Kanału Szczakowskiego. Jeśli chodzi o dopływy to pstrąg potokowy występuje licznie w: Sztole, Kanale Szczakowskim i Centurii. Warto zwrócić uwagę, że pstrąg potokowy żyjący w wodach całego dorzecza pochodzi obecnie przede wszystkim z zarybień prowadzonych przez katowicki okręg Polskiego Związku Wędkarskiego. Ze względu na małą ilość dobrych miejsc do skutecznego odbycia naturalnego tarła, pstrągi, które pochodzą z ikry złożonej na tutejszych tarliskach stanowią zapewne niewielki odsetek populacji żyjącej w całym dorzeczu. To, że pstrąg potokowy żyje w znacznych ilościach w Białej Przemszy a przy tym charakteryzuje się szybkimi przyrostami, wskazuje na sprzyjające warunki panujące w rzece (zadowalająca czystość wód, ilość pokarmu, temperatura, natlenienie itd.). Podstawowym problemem z jakim borykają się pstrągi w dorzeczu Białej Przemszy jest brak dobrych miejsc do odbycia skutecznego tarła. Inne ryby występujące (najczęściej w bardzo małych ilościach) w dorzeczu to: jaź, kleń (dolna Biała Przemsza, Kanał Szczakowski), okoń, szczupak, lipień (Kanał Szczakowski), miętus, płoć i leszcz a także w niektórych dopływach: śliz, koza, strzebla, słonecznica. 5
6 2.4 Hydromorfologia. Na odcinku od źródeł do ujścia Białej rzeka Biała Przemsza i dopływy charakteryzują się szybkim nurtem i wąskim korytem. Jedynie poniżej m. Golczowice oraz w Błędowie rzeka rozlewa się bardziej, tworząc w płaskiej i szerokiej dolinie liczne mokradła i zastoiska. Są to miejsca o zwiększonej akumulacji pokryte zazwyczaj osadem bardzo drobno ziarnistym. Na ich tworzenie się wpływ mają także bardzo licznie występujące w dorzeczu bobry, silnie przeobrażające dolinę rzeczną. Dno doliny stanowią przede wszystkim piaski grubo i średnioziarniste ze śladowymi domieszkami żwiru. Nieliczne są miejsca gdzie ukazują się wapienne kamienie i żwir. Wynika to z płytkiej budowy geologicznej obszaru dorzecza. Wyżyna Krakowsko Częstochowska zbudowana przede wszystkim z jurajskich skał osadowych (wapień) pokryta jest warstwami piasków czwartorzędowych, których miąższość zwiększa się w kierunku południowo-zachodnim a więc wraz z kierunkiem spływu Białej Przemszy. W widłach rzek Białej i Białej Przemszy występują także osady lessowe, widoczne w stromych i wysokich brzegach obu rzek (Marchacz 1937). Poniżej ujścia rzeki Białej głębokość i szerokość koryta znacznie się zwiększa. Dno rzeki zaczyna przykrywać gruba warstwa piasków drobnoziarnistych i pylastych. Wyjątek stanowi krótki odcinek przełomu Białej Przemszy, gdzie rzeka przecina się przez warstwę dolomitów triasowych. Na dnie pojawiają się spore głazy oraz drobniejszy żwir. Cała dolina jest bardzo głęboko wcięta i wąska. Po wypłynięciu z przełomowego odcinka rzeka wpływa w rozległy obszar piasków czwartorzędowych, o których była mowa wcześniej. Biała Przemsza charakteryzuje się piaszczystym osadem dennym na całej długości i szerokości. Uwidacznia się także w dolinie rzecznej klasyczna terasa zalewowa, która zanika poniżej ujścia rzeki Sztoły. Dolina rzeczna osiąga miejscami kilkaset metrów szerokości. Koryto rzeki natomiast nieznacznie zwęża się i ulega pogłębieniu. Z każdym kilometrem rzeka zaczyna silniej meandrować co jest wynikiem silnej erozji bocznej. Poniżej ujścia Sztoły dolina znowu zwęża się, brzegi stają się wyższe. Biała Przemsza nadal silnie meandruje. Występują tu także nieliczne i wysychające już starorzecza. Kilka kilometrów powyżej połączenia z Czarną Przemszą ukazują się pierwsze pozostałość dawnych regulacji rzeki w postaci umocnionych brzegów, sztucznych progów, a nawet sztucznego betonowego koryta. 6
7 3. Projekt tarliska 3.1 Cechy tarliska pstrąga potokowego Jakimi cechami powinno charakteryzować się dobre (czyli po prostu wydajne i skuteczne) tarlisko pstrąga potokowego? Jakie funkcje powinno spełniać? Z jakich materiałów się składać? W jakim miejscu w rzece się znajdować? Odpowiedzi na te wszystkie pytania w pewnej skrótowej wersji znaleźć można w tym projekcie. Zainteresowanych szerszym poznaniem tematu można jedynie zachęcić do zapoznania się z pracami specjalistów w tej dziedzinie. Do takich na pewno zaliczyć można Józefa Jeleńskiego. To właśnie przede wszystkim na wiedzy pochodzącej z jego prac i publikacji oparty jest ów projekt. Pierwszą najważniejszą cechą tarliska pstrąga potokowego jest obecność właściwego materiału skalnego na dnie rzeki w miejscu gdzie pstrągi grupują się w celu odbycia tarła. Żwir o odpowiednim uziarnieniu odpowiedzialny jest za zapewnienie stałego przepływu wody wokół ziaren ikry. Powinien także odseparować poszczególne ziarna ikry od siebie. Przyjmuje się, że średnie uziarnienie tarlisk wynosi mm. Oczywiście wskazana jest obecność niewielkiej ilości większych kamieni w celu stabilizacji żwiru jednakże zasadnicza część żwiru poruszanego w trakcie kopania gniazda przez ikrzyce nie powinna być większa niż 50 mm. (Jeleński 2004, Jeleński 2002). Okazuje się jednak że duży wpływ na przeżywalność ikry ma obecność materiałów drobnoziarnistych (piaski, pyły, iły). Każda ilość tak małych ziaren mineralnych pogarsza przeżywalność ikry. W pracy J. Jeleńskiego (2004) dotyczącej szacowania wyników tarła naturalnego pstrągów przedstawiono zależność przeżywalności ikry od ilości piasku zawartego w żwirze tworzącym gniazdo tarłowe. Okazuje się, że dla zwartości piasku do 10% przeżywalność wynosi powyżej 90%, dla 20% spada radykalnie do 30%, a powyżej 30% przeżywalność spada poniżej 10%. Oczywiście miejsca tak odpowiednio odsortowanego żwiru można spotkać w rzekach bardzo rzadko. W przypadku rzek dorzecza Białej Przemszy jest to wręcz niemożliwe. Czysty żwir pozbawiony drobnych cząstek mineralnych występuje w miejscach, gdzie dno ulega erozji dennej. Wpływ na nią ma zarówno szybkość jak i kierunek przepływu wody. Drobny materiał wypłukiwany z dna unoszony jest do momentu gdy ulegnie akumulacji w miejscach gdzie energia kinetyczna wody jest zbyt mała by utrzymać go w ruchu. W naturalnych warunkach żwir o odpowiednim uziarnieniu umiejscowić się powinien przed koroną bystrza (tzw. garbem ), czyli na końcu przegłębienia (plosa) a tuż przed bystrzem (prądem). Odpowiedni żwir na garbie powinien charakteryzować się także przepływem wody w kierunku ze żwiru do góry, w strefę bystrza, co bardzo sprzyja inkubacji.(jeleński 7
8 2004). Istotny jest także kształt ziaren żwiru. Najlepszy żwir na tarliska charakteryzuje się zaokrąglonymi krawędziami. Ważną sprawą jest także usytuowanie tarliska w takim miejscu w rzece by jak największa ilość pstrągów miała możliwość dotarcia do niego. W trakcie projektowania tarliska należy zwrócić uwagę czy znajdzie się ono w takim miejscu. W przypadku istnienia nieprzekraczalnych dla pstrągów przeszkód (tamy, jazy, wysokie progi i stopnie wodne) automatycznie nasuwającym się miejscem do zaprojektowania i utworzenia sztucznego tarliska jest odcinek rzeki poniżej przeszkody. Często w takim celu tworzy się specjalne kanały tarłowe (Jeleński 2002). 3.2 Wytypowane miejsca Przez ostatnie kilka lat grupa osób (w tym m.in. autor projektu) prowadziła obserwacje w okresie jesiennym (październik listopad) w celu określenia miejsc gdzie pstrągi grupują się w stada tarłowe i próbują złożyć ikrę. W tym czasie udało się wyznaczyć kilka takich miejsc: - na Białej Przemszy około 1km powyżej ujścia rz. Białej, - na ujściu rz. Sztoły do Białej Przemszy, - w Kanale Szczakowskim w kilku różnych miejscach (zazwyczaj w pobliżu mostów kolejowych). Z dużym prawdopodobieństwem pstrągi grupują się także w Centurii, Sączenicy i górnej Białej Przemszy. Wyżej wymienione miejsca znacznie różnią się od siebie. Tarliska na Kanale Szczakowskim charakteryzują się znaczną obecnością żwiru jednakże silnie zapiaszczonego. Miejsca na Białej Przemszy i Sztole zawierają śladowe ilości żwiru i nie dają praktycznie żadnych szans na przeżycie ikry. Okazuje się jednak że na tych dwóch tarliskach gromadzą się bardzo duże ilości pstrągów. Z czego to wynika? W przypadku Sztoły sprawa jest jasna: około 200 metrów powyżej jej ujścia do Białej Przemszy znajduje się próg wodny w miejscu ujęcia wody pitnej. W czasie wielokrotnych obserwacji nie udało się zaobserwować by jakikolwiek pstrąg pokonał tą przeszkodę chociaż ogromne jego ilości próbują rokrocznie dokonać tego wyczynu. W związku z tym pstrągi są zmuszone wybrać inne miejsca do złożenia ikry. Niestety przyujściowy odcinek rzeki Sztoły posiada dno o bardzo drobnoziarnistym osadzie. O dziwo wydaje się jednak, że z jakiegoś niewielkiego ułamka złożonej ikry wylęga się narybek, gdyż był on już niejednokrotnie obserwowany w tym miejscu. 8
9 Miejsce na Białej Przemszy nie charakteryzuje się niczym specjalnym (wolny przepływ, śladowa ilość żwiru na dnie) a jednak pstrągi gromadzą się tam w celu odbycia tarła. Najprawdopodobniej jednak nie znajdują one nigdzie lepszych warunków. Trudno określić jak wiele pstrągów gromadzi się na wyznaczonych tarliskach. Wydaje się jednak że największe ilości ryb można zaobserwować na ujściu rzeki Sztoły. Tutejsze pstrągi charakteryzują się jednak mniejszymi rozmiarami od ryb z Kanału Szczakowskiego czy Białej Przemszy. Na podstawie zebranych informacji, uwzględniając także położenie tychże miejsc w systemie całego dorzecza, najistotniejsze i najpilniejsze okazuje się utworzenie sztucznych tarlisk w dwóch miejscach: na Białej Przemszy i na Sztole. 3.3 Opis wybranych miejsc i proponowany przebieg prac A) Biała Przemsza Wybrane miejsce na rzece Białej Przemszy znajduje się w pobliżu osiedla Rudy w Dąbrowie Górniczej pod mostem łączącym drogę polną prowadzącą z Rud do dzielnicy Kuźniczka Nowa powyżej połączenia z rzeką Białej a tuż poniżej ujścia Potoku Błędowskiego. Miejsce to charakteryzują następujące parametry: Przepływ wody (m 3 /sek): 0,8-0,9 Spadek zwierciadła wody: 0,2-0,3% Prędkość przepływu (m/sek): 0,3-0,4 Średnia głębokość wody (m): 0,3-0,5 Szerokość rzeki (m): 6-7 Jednostkowa moc strumienia (W/m 2 ): 2-6 Jednostkowa moc strumienia równa się iloczynowi średniej prędkości i średniego naprężenia ścinającego wywieranego na dno cieku w danym przekroju. Wylicza się ją także jako iloczyn przyspieszenia ziemskiego, przepływu wody, spadku cieku, podzielony przez szerokość cieku. Przyjmuje się, że dla wartości mocy strumienia powyżej 35 W/m 2 jakiekolwiek struktury budowane w cieku są nietrwałe. Natomiast koryta o mocy strumienia poniżej 10 W/m 2 wymagają ich wstępnego przystosowania dla bytowania ryb łososiowatych poprzez budowę struktur różnicujących prędkość wody oraz głębokość cieku (Jeleński 2005). 9
10 Jak widać jednostkowa moc strumienia w rozpatrywanym miejscu jest bardzo niska co oznacza, że w zachodzą tutaj procesy akumulacji, które będą zanieczyszczać osadem piaszczystym żwir, umieszczony tam pod tarlisko. Moc strumienia może być jedynie podwyższona w czasie roztopów kiedy to wody Białej Przemszy prowadzą znacznie więcej wody. Oceniając obecny wygląd koryta można dojść do wniosku, że konieczna będzie w tym miejscu ingerencja człowieka w jego kształt, mająca na celu zróżnicowanie głębokości oraz zwiększenie prędkości wody. Duży wpływ na obecną sytuację ma sztucznie wybudowana w tym miejscu (poniżej odcinka gdzie planowane jest tarlisko) tamka z głazów i gruzu, zawleczonego tu zapewne przez okolicznych mieszkańców (widoczna na załączonych zdjęciach). Powoduje ona spiętrzenie wody oraz zmniejszenie prędkości cieku. Pociąga to za sobą wzmożoną akumulację osadów niesionych przez rzekę w miejscu planowanego tarliska. Rozebranie tej konstrukcji powinno więc być pierwszą czynnością jaką należy tutaj wykonać. Gdy przegroda zostanie już rozebrana, prędkość wody powyżej zwiększy się a głębokość spadnie. Na całym kilkudziesięciometrowym odcinku powyżej jak i poniżej mostku prędkość ta powinna być stała i wynosić ok. 0,5-0,6 m/s. Także wartości głębokości będą 10
11 utrzymywać się w pewnym wąskim przedziale ok. 0,3-0,5m. Następną czynnością jaką należałoby wykonać jest zróżnicowanie prędkości i głębokości cieku. Można to osiągnąć poprzez utworzenie w poprzek nurtu kamiennego progu, najlepiej U-kształtnego, tak by koncentrował on największe prędkości wody centralnie w korycie rzeki. Ramiona tej konstrukcji sięgać by miały brzegu tak aby chroniły ją przed ewentualną erozją. Taki próg spowoduje erozję dna poniżej i powstanie głęboczki pod mostkiem na Białej Przemszy (mogłaby ona stanowić schronienie dla pstrągów znajdujących się na tarlisku). Poniżej głęboczki powinny wytworzyć się idealne warunki dla umieszczenia żwiru na tarlisko. Kierunek przepływu wody (od dna do góry) sprzyjać będzie inkubacji ikry a jej zwiększona prędkość zmniejszy osadzanie drobnych ziaren mineralnych. Dodatkową funkcją progu będzie spowolnienie przepływu cieku powyżej niej. Utworzy się więc pewnego rodzaju osadnik gdzie woda będzie oczyszczać się z zawiesiny. Na rys. 1 i 2 przedstawiono w jaki sposób wyglądać będzie cały omawiany odcinek po umieszczeniu materiałów i konstrukcji pod tarlisko. Rys.1 Projektowane tarlisko na Białej Przemszy. Widok od góry 11
12 Rys.2 Przekrój podłużny przez projektowane tarlisko. Obszar tarliskowy miałby w tym miejscu 25 metrów długości i zajmowałby obszar o powierzchni ok. 150m 2. Przyjmując, że grubość warstwy żwiru wynosić będzie 20cm to do utworzenia tarliska potrzeba będzie ok. 55 ton żwiru. Dodatkowo należy dostarczyć 10 ton żwiru o większej średnicy a także większych głazów w celu utworzenia progu oraz umocnienia bystrzyny utworzonej na końcu tarliska. Jako, że nad samą wodę prowadzi szeroka ubita tłuczniem droga polna z dostarczeniem materiału skalnego nad rzekę nie będzie problemu. Warto zaznaczyć, że na skutek dynamicznych procesów korytowych żwir może być stopniowo rozwlekany w dół rzeki. Stąd konieczność zabezpieczenia środków na coroczne dosypywanie nowej partii żwiru na sztucznym tarlisku. B) Sztoła Drugim rozpatrywanym miejscem pod budowę tarliska pstrąga potokowego w dorzeczu Białej Przemszy jest ujście rzeki Sztoły a dokładnie krótki fragment rzeki 100 m w górę od ujścia a kilkadziesiąt metrów poniżej progu wodnego i ujęcia wody na Ryszce. Poniżej znajduje się zestaw danych hydrologicznych tego fragmentu rzeki: 12
13 Przepływ wody (m 3 /sek): 0,9-1,0 Spadek zwierciadła wody: 0,35-0,5% Prędkość przepływu (m/sek): 0,7-1,2 Średnia głębokość wody (m): 0,8-1,2 Szerokość rzeki (m): 3-3,5 Jednostkowa moc strumienia (W/m 2 ): Powyższe dane sugerują, że miejsce to idealnie nadaje się na umieszczenie żwiru z przeznaczeniem na tarlisko. Jednostkowa moc strumienia wynosi powyżej 10 W/m 2 co będzie sprzyjało trwałości układanych w korycie struktur żwirowych i kamiennych. Jako, że wody rzeki pochodzą w większości z odpompowywania wód dołowych, a pompowanie to w ciągu całego roku utrzymuje się na stałym poziomie, wielkość tej jednostki nie powinna się znacznie zmieniać W odróżnieniu od wyżej rozpatrywanego projektu na Białej Przemszy, ilość prac jaką należałoby wykonać na Sztole ograniczy się więc do umieszczenia żwiru na dnie cieku oraz umocnienia brzegów. Rozpatrywany fragment rzeki poprzedzony jest krótkim 3-4 metrowym odcinkiem o większej głębokości. Taki układ zapewni właściwy przepływ wody w żwirze umieszczonym niżej, sprzyjając inkubacji ikry. Wskazane jest aby koniec grabu, powstałego na wskutek umieszczenia na dnie żwiru, zabezpieczyć pasmem większych kamieni. Na tym odcinku nie ma konieczności tworzenia specjalnych kryjówek dla pstrągów ponieważ: - woda jest głęboka, - cały odcinek pełny jest powalonych drzew, - przejrzystość wody jest niska, - potok płynie w otoczeniu drzew, które dają silny cień. Jak wspomniałem już wcześniej istotną sprawą będzie zabezpieczenie brzegów przed dalszą erozją. Niestety na dzień dzisiejszy obserwuje się silne obrywanie piaszczystych brzegów, spowodowane przez rozpędzoną wodę. Podmywanie to wyraźnie objawia się powyżej miejsca pod planowane tarlisko. Aby osłabić to niekorzystne zjawisko, mogące doprowadzić do naniesienia piasku na tarliskowy żwir, należałoby obsadzić brzegi roślinnością, która niejako scementuje przybrzeżne piaski. Innym sposobem może być budowa specjalnych umocnień brzegowych z większych kamieni i głazów. 13
14 Na rysunkach poniżej przedstawiono projekt tarliska Sztoła. Rys. 3. Szkic tarliska na ujściu Sztoły. Widok z góry. Rys. 4. Przekrój podłużny przez planowane tarlisko na Sztole. Całe tarlisko miałoby ponad 10 metrów długości i powierzchnię 30 m 2. Jeśli przyjąć, że grubość żwiru miałaby wynosić 25-30cm to potrzeba będzie ok. 20 ton żwiru pod tarlisko i mniej więcej 5 ton głazów i kamieni na niezbędne umocnienia. Z dowozem materiałów nad rzekę nie powinno być większych problemów ponieważ nad omawiane miejsce prowadzi leśny dukt z miejscowości Sławków bądź osiedla Burki. Podsumowując do budowy obydwu tarlisk potrzeba będzie 75 ton żwiru o średnicy 20-30mm oraz 20 ton żwiru o średnicy większej z dodatkiem pewnej ilości sporych głazów. 14
15 4. Oczekiwane korzyści Na ten moment nie jest możliwym dokładne ani przybliżone określenie jak wiele pstrągów wyklutych ze złożonej ikry na nowo utworzonych tarliskach dożyje do formy dorosłej. Można jednak sądzić, uwzględniając obecne warunki, że przeżywalność ikry, po utworzeniu tarlisk w omówionych miejscach, wzrośnie o kilkaset procent. Na dzień dzisiejszy sytuacja ikry złożonej w różnych miejscach dorzecza Białej Przemszy jest tragiczna i przeżywalność do formy dorosłej może wynosić zaledwie ułamek procenta bądź nawet być równa zeru. Pierwszych obliczeń będzie można dokonać w czasie jesiennej inwentaryzacji gniazd tarłowych. Z odcinków, na których planowane jest urządzanie sztucznego tarliska celowym wydaje się odłowienie wcześniejsze ryb, agregatem spalinowym z przystawką na prąd stały i przeniesienie ich w bezpieczniejsze rejony. Wynik elektropołowów pozwoli jednocześnie na ustalenie aktualnego rybostanu i będzie stanowić punkt odniesienia przy dalszym szacowaniu efektywności tarliska. Można to zrobić również metodą elektropołowów, ponieważ narybek pstrąga potokowego w pierwszym roku zajmuje stanowiska w stosunkowo niedużej odległości od gniazda tarłowego, 200 w dół, 100m w górę rzeki. Jednak sama budowa tarlisk nie wystarczy aby pstrąg potokowy mógł w wodach dorzecza odtworzyć silną naturalną populację. Oprócz tego bardzo istotna będzie ciągła jego ochrona a także kontrola projektowanych tarlisk. Pstrągi grupujące się w stada tarłowe są zazwyczaj bardzo widoczne i na krótki czas stają się praktycznie niepłochliwe. Należy więc dokonać wszelkich starań aby szczególnie w czasie tarła nikt i nic nie zakłócało tego pięknego i coraz rzadszego zjawiska. Jest szansa, że po 3-4 latach pierwsze pstrągi pochodzące z naturalnego tarła powinny powrócić na tarliska. Czy tak się stanie? Niestety coraz większa presja wędkarska połączona z bezmyślnym zabieraniem wszystkich złowionych ryb zmniejsza tę szansę. Chyba, że coraz popularniejsza wśród wędkarzy metoda złów i wypuść stanie się nad naszymi wodami normą. Wtedy to na pierwsze korzyści budowy tarlisk nie przyjdzie nam długo czekać. Oczywiście korzyści z budowy tarlisk mogą być nie tylko natury wędkarskiej. Zyska całe środowisko naturalne tutejszego, tak bardzo zdegradowanego regionu. Być może tarło pstrąga stanie się lokalną ciekawostką, która przyciągać będzie nad wody miłośników dzikiej przyrody. Byłoby to o tyle wskazane, że obecność ludzi pozytywnie zainteresowanych tym zjawiskiem przyczynić się może do zniechęcenia ewentualnych kłusowników. 15
16 5. Plany dalszej kontynuacji i rozwoju projektu W perspektywie kilku lat warto rozpatrzyć utworzenie podobnych tarlisk także w innych miejscach dorzeczach. Za jakiś czas (5-10 lat) wody rzeki Białej pochodzące z kopalni rudy cynku i ołowiu nie powinny już dostarczać tak dużej ilości zanieczyszczeń do Białej Przemszy. Wtedy to można będzie wykorzystać na utworzenie tarliska miejsce teoretycznie bardzo dobre, ale obecnie nie możliwe do przyjęcia właśnie ze względu na fakt dużej ilości zawiesiny niesionej wodami Białej Przemszy. Mowa tu młynówce w Okradzionowie (zdjęcia poniżej), oraz korycie rzeki poniżej jazu elektrowni wodnej. W tych miejscach docelowo można pokusić się o urządzenie dużych tarlisk, których lokalizacja byłaby nie wątpliwie dużą atrakcją turystyczną, a takie spotkanie z naturą miałoby, jak się wydaje nie bagatelne znaczenie edukacji ekologicznej. Przykłady takie mamy już w kraju. Tarliska na rzece Łebie w Lęborku, wykonane przez Towarzystwo Przyjaciół Rzeki Łeby, czy chociażby w Słupsku, tarliska na Słupi wykonane przez Stowarzyszenie Proekologiczne Słupia i Parku Krajobrazowego Dolina Słupi przy współudziale WFOŚ w Gdańsku ( - czas troci ). Już dzisiaj można powiedzieć, że przedsięwzięcia te były ze wszech miar trafione i celowe, a nade wszystko, skuteczne przy wspomaganiu tarła ryb litofilnych. 16
17 Należałoby też zadbać o istniejące już tarliska na Kanale Szczakowskim (zdjęcia poniżej), których choć nie brakuje, to są jednak w kiepskim stanie, głównie ze względu na nadmierne zapiaszczenie. Jest jeszcze wiele innych miejsc w dorzeczu gdzie tego typu konstrukcje przydałyby się i w odpowiedni sposób spełniały swoje funkcje. Autor tej pracy ma ogromną nadzieję, że zamierzone działania uda się w krótkim czasie zrealizować. Liczy także na aktywną pomoc w tym zakresie szczególnie ze strony Polskiego Związku Wędkarskiego, towarzystw i formacji ekologicznych, władz lokalnych a także wszystkich osób prywatnych, miłośników przyrody, głęboko poruszonych sytuacją pstrąga potokowego, najpiękniejszą rybą polskich wód, w dorzeczu Białej Przemszy. 6. Literatura Błachuta, J., Zacharczyk, K., Pstrąg i Lipień. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa. Jeleński, J., Szacowanie wyników tarła naturalnego pstrągów. Referat wygłoszony na Sympozjum "Naturalne tarło łososia i troci wędrownej - ochrona i formy jego wspomagania" Krzynia listopada Jeleński, J., Zakres możliwych działań dla odtworzenia tarlisk łososia i troci w rzece Łebie w Lęborku. Praca wykonana na rzecz Towarzystwa Przyjaciół Rzeki Łeby. 17
18 Jeleński, J., Pstrążna kołyska cz. I, II i III. (=61, =63) Marchacz, W., Krajobraz Śląska polskiego (z uwzględnieniem przyległych krain). Katowice: Kasa im. Mianowskiego - Instytut Popierania Nauki. Niewdana, J., Ochrona dorzecza Białej Przemszy. V-te Sympozjum jurajskie: człowiek i środowisko naturalne Wyżyny Krakowsko Wieluńskiej. Dąbrowa Górnicza. Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2004 roku., Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Kraków. Stan środowiska w województwie śląskim w 2003 roku., Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Katowice. Wójcik, W., Ekologiczne następstwa doprowadzania ścieków przemysłowych zawierających metale ciężkie do ekosystemu mokradłowego rzeki Białej. Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków. 18
Inwentaryzacja gniazd tarłowych pstrąga potokowego w Białej Przemszy i dopływach.
Inwentaryzacja gniazd tarłowych pstrąga potokowego w Białej Przemszy i dopływach. Łukasz Drążewski 2009 Wstęp Jesienią 2008 roku członkowie Stowarzyszenia Przyjaciół Białej Przemszy przeprowadzili kolejną
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie Przyjaciół Białej Przemszy INWENTARYZAJA ŹRÓDEŁ ZANIECZYSZCZEŃ W ZLEWNI RZEKI BIAŁEJ PRZEMSZY
Stowarzyszenie Przyjaciół Białej Przemszy INWENTARYZAJA ŹRÓDEŁ ZANIECZYSZCZEŃ W ZLEWNI RZEKI BIAŁEJ PRZEMSZY Piotr Nadolny 2008 Inwentaryzacja źródeł zanieczyszczeń w dorzeczu Białej Przemszy jest jednym
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA RZECZNA Konspekt wykładu
INŻYNIERIA RZECZNA Konspekt wykładu Wykład 2 Charakterystyka morfologiczna koryt rzecznych 1. Procesy fluwialne 2. Cechy morfologiczne koryta rzecznego 3. Klasyfikacja koryt rzecznych 4. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA RZECZNA Konspekt wykładu
INŻYNIERIA RZECZNA Konspekt wykładu Wykład 3 Charakterystyka morfologiczna koryt meandrujących Pod względem układu poziomego rzeki naturalne w większości posiadają koryta kręte. Jednakże stopień krętości
Bardziej szczegółowoMonitoring objawów drożności przebudowanych zapór na dopływach Raby (listopad 2017)
Monitoring objawów drożności przebudowanych zapór na dopływach Raby (listopad 2017) WSTĘP Dzierżawcy obwodu rybackiego rzeki Raby, obejmującego dopływy: potok Krzczonówka i potok Trzebuńka, od wielu lat
Bardziej szczegółowo"Działania przygotowawcze do częściowego odtworzenia żwirowych siedlisk dla litofilnych gatunków ryb na odcinku Wisłoki od jazu w Mokrzcu do
"Działania przygotowawcze do częściowego odtworzenia żwirowych siedlisk dla litofilnych gatunków ryb na odcinku Wisłoki od jazu w Mokrzcu do miejscowości Pustków" Pustków RZEKA WISŁOKA OD JAZU W MOKRZCU
Bardziej szczegółowoWykaz wód krainy pstrąga i lipienia na lata w Okręgu PZW w Katowicach Łowisko Szczegółowe granice łowiska Miasto, gmina, miejscowość
Załącznik do uchwały nr 38/2018 Zarządu Okręgu PZW w Katowicach z dnia 22.11.2018 r. Dorzecze Rzeka główna krainy ryb łososiowaty ch Wykaz wód krainy pstrąga i lipienia na lata 2018-2020 w Okręgu PZW w
Bardziej szczegółowoOcena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia
VI KONFERENCJA NAUKOWA WODA - ŚRODOWISKO - OBSZARY WIEJSKIE- 2013 Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia A. Kuźniar, A. Kowalczyk, M. Kostuch Instytut Technologiczno - Przyrodniczy,
Bardziej szczegółowo2. Przykłady budowli wraz z komentarzem
Plan prezentacji: 1. Definicje 1.1. Bystrza o zwiększonej szorstkości 1.2 Ziarna ponadwymiarowe 2. Przykłady budowli wraz z komentarzem 3. Konkluzje Literatura Definicje 1. Bystrza (bystrza o zwiększonej
Bardziej szczegółowoTarliska Górnej Raby
Tarliska Górnej Raby Pomysł Realizacja na podstawie porozumienia z RZGW Projekt w partnerstwie z RZGW w ramach Funduszu Szwajcarskiego Obszar Natura 2000 PLH 120093 Raba z Mszanką, Obwód rybacki nr 2 rzeki
Bardziej szczegółowoKarta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi
1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 1 2 2 0 0 0 0 0 1 Nachylenie, wysokość i ekspozycja zboczy/stoków. Ukształtowanie powierzchni zboczy/stoków. Działalność naturalnych procesów geologicznych (erozja rzeczna).
Bardziej szczegółowoKIK/37 TARLISKA GÓRNEJ RABY UTRZYMANIE RZEK GÓRSKICH
KIK/37 TARLISKA GÓRNEJ RABY UTRZYMANIE RZEK GÓRSKICH PARAMETRY DIAGNOZY STANU RZEKI PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI
Bardziej szczegółowoPROJEKT PRZYWRÓCENIE DROŻNOŚCI KORYTARZA EKOLOGICZNEGO RZEKI WISŁOKI I JEJ DOPŁYWÓW CELE, ZADANIA, ZAKŁADANE EFEKTY
PROJEKT PRZYWRÓCENIE DROŻNOŚCI KORYTARZA EKOLOGICZNEGO RZEKI WISŁOKI I JEJ DOPŁYWÓW CELE, ZADANIA, ZAKŁADANE EFEKTY Piotr Sobieszczyk HISTORYCZNE WYSTĘPOWANIE RYB WĘDROWNYCH Wisłoka jest prawobrzeżnym
Bardziej szczegółowoKarta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi
1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 1 8 2 0 0 0 0 0 1 Wyznaczony teren to długa na około 200 metrów skarpa przykorytowa bezimiennego cieku uchodzącego do rzeki Olszówki. Skarpa miejscami 6 metrowej wysokości
Bardziej szczegółowoKIK/37 Tarliska Górnej Raby
KIK/37 Tarliska Górnej Raby Projekt realizowany jest przez Stowarzyszenie Ab Ovo w partnerstwie z Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej w Krakowie. Współpraca pomiędzy partnerami rozpoczęła się w roku
Bardziej szczegółowoKompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław etap I Miasto Gdańsk Przebudowa Kanału Raduni na terenie Miasta Gdańska. POIiŚ
Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław etap I Miasto Gdańsk Przebudowa Kanału Raduni na terenie Miasta Gdańska POIiŚ 3.1-2.4 Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław etap I Miasto
Bardziej szczegółowoKompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław etap I Miasto Gdańsk Przebudowa Kanału Raduni na terenie Miasta Gdańska. POIiŚ
Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław etap I Miasto Gdańsk Przebudowa Kanału Raduni na terenie Miasta Gdańska POIiŚ 3.1-2.4 Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław etap I Miasto
Bardziej szczegółowoMałże jako podłoże dla innych organizmów: składanie jaj przez ryby na muszli Unio crassus
Małże jako podłoże dla innych organizmów: składanie jaj przez ryby na muszli Unio crassus K. Zając, T. Zając Instytut Ochrony Przyrody PAN, 31-120 Kraków, Mickiewicza 33 kontakt: kzajac[...]iop.krakow.pl,
Bardziej szczegółowo" Stan zaawansowania prac w zakresie częściowego odtworzenia żwirowych siedlisk dla litofilnych gatunków ryb na odcinku Wisłoki od jazu w Mokrzcu do
" Stan zaawansowania prac w zakresie częściowego odtworzenia żwirowych siedlisk dla litofilnych gatunków ryb na odcinku Wisłoki od jazu w Mokrzcu do miejscowości Pustków " Pustków RZEKA WISŁOKA OD JAZU
Bardziej szczegółowoDialog Techniczny dla zamierzenia: Biuro Kontraktu w ramach działania F2 projektu LifeDrawaPL
Dialog Techniczny dla zamierzenia: Biuro Kontraktu w ramach działania F2 projektu LifeDrawaPL Parametry tarlisk ryb reofilnych litofilnych oraz rzek włosienicznikowych Według literatury, ryby reofilne
Bardziej szczegółowoUchwała nr 59/2017 Zarządu Okręgu PZW w Katowicach z dnia r. w sprawie: wykazu wód krainy pstrąga i lipienia na lata
Uchwała nr 59/2017 z dnia 27.10.2017 r. w sprawie: wykazu wód krainy pstrąga i lipienia na lata 2018-2020 Na podstawie 47 pkt 15 Statutu PZW z dnia 15.03.2017 r. uchwala: 1 Ustala wykaz wód krainy pstrąga
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI. POZIOM NAUCZANIA: liceum ogólnokształcące kl. I (szkoła ponadgimnazjalna)
Katarzyna Koczerba SCENARIUSZ LEKCJI TEMAT ZAJĘĆ: Rzeka Drawa (edukacja regionalna) POZIOM NAUCZANIA: liceum ogólnokształcące kl. I (szkoła ponadgimnazjalna) CZAS TRWANIA: 3 tygodnie CELE ZAJĘĆ Uczeń zna:
Bardziej szczegółowoStan techniczny i parametry dróg wodnych
Stan techniczny i parametry dróg wodnych Poza naturalnymi warunkami atmosferycznymi i hydrologicznymi, występującymi w dorzeczu Odry, żegluga napotyka również na trudności spowodowane stanem technicznym
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI WÓD RZEK GRANICZNYCH ZA 2010 ROK
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W RZESZOWIE DELEGATURA W PRZEMYŚLU OCENA JAKOŚCI WÓD RZEK GRANICZNYCH ZA 2010 ROK Opracowała: mgr inż.danuta Satkowska Przemyśl, kwiecień 2010r. SPIS TREŚCI 1.
Bardziej szczegółowoWPŁYW ANTROPOPRESJI NA PRZEBIEG ZMIAN HYDROMORFOLOGICZNYCH W RZEKACH I POTOKACH GÓRSKICH
XXXIII OGÓLNOPOLSKA SZKOŁA HYDRAULIKI Problemy przyrodnicze i ich wpływ na hydraulikę koryt otwartych 26-29 maj 2014 r., Zakopane WPŁYW ANTROPOPRESJI NA PRZEBIEG ZMIAN HYDROMORFOLOGICZNYCH W RZEKACH I
Bardziej szczegółowoModelowanie zjawisk erozyjnych w zakolu rzeki Nidy
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Koło Naukowe Inżynierii Środowiska Sekcja Renaturyzacji rzek i Dolin Rzecznych Modelowanie zjawisk erozyjnych w zakolu rzeki Nidy Autorzy: Dawid Borusiński,
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK TECHNICZNYCH Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Regulacja rzek i inżynieria brzegowa ćwiczenia dr inż. Ireneusz Dyka pok. 3.34 [ul. Heweliusza 4] http://pracownicy.uwm.edu.pl/i.dyka e-mail: i.dyka@uwm.edu.pl Katedra Geotechniki i Budownictwa Drogowego
Bardziej szczegółowoWędkarze alarmują - tarłowisko zrujnowane!
Wędkarze alarmują - tarłowisko zrujnowane! Napisano dnia: 2015-11-23 16:48:01 W sierpniu 2015 roku doszło do kolejnej awarii elektrowni wodnej Pilchowice I i zrzutu wody jednym z upustów dennych. Rzeką
Bardziej szczegółowoBiologiczne wymagania ryb jako wytyczne projektowania urządzeń służących ich migracji
Biologiczne wymagania ryb jako wytyczne projektowania urządzeń służących ich migracji Wiesław Wiśniewolski Instytut Rybactwa Śródlądowego im. S. Sakowicza Zakład Rybactwa Rzecznego w Żabieńcu Na początek
Bardziej szczegółowoJak planować udrożnienie rzecznych korytarzy ekologicznych. Marek Jelonek Piotr Sobieszczyk
Jak planować udrożnienie rzecznych korytarzy ekologicznych Marek Jelonek Piotr Sobieszczyk Planowanie udrożnienia rzecznych korytarzy ekologicznych Dolina rzeczna v obszary naturalne, mozaiki krajobrazowe:
Bardziej szczegółowoZmiany intensywności procesów korytotwórczych w rzekach górskich pod wpływem ich regulacji na przykładzie wybranych odcinków Porębianki
Zmiany intensywności procesów korytotwórczych w rzekach górskich pod wpływem ich regulacji na przykładzie wybranych odcinków Porębianki Andrzej Strużyński*, Maciej Wyrębek*, Małgorzata Leja* Krzysztof
Bardziej szczegółowoZlodowacenia w Polsce oraz formy polodowcowe
Zlodowacenia w Polsce oraz formy polodowcowe Polskie zlodowacenia Rozpoczęcie zlodowaceń - około 2,5 mln lat temu. Po falach ochłodzeń (glacjałach) następowały fale ociepleń (interglacjały), Lądolód skandynawski
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ II: RZEKA WITKA
OPRACOWANIE DOKUMENTACJI TECHNICZNEJ PRZEZ KONSULTANTA DO PRZYGOTOWANIA INWESTYCJI PN. POPOWODZIOWA ODBUDOWA CIEKU MIEDZIANKA I WITKA Etap 2. Wielowariantowa zrównoważona koncepcja łagodzenia skutków powodzi
Bardziej szczegółowoSZTUCZNE TARLISKA DLA RYB LITOFILNYCH W RZEKACH POMORSKICH
UŻYTKOWNIK RYBACKI-NOWA RZECZYWISTOŚĆ, PZW 2008, s. 134-150 JANUSZ NYK 1, JÓZEF DOMAGAŁA 2 SZTUCZNE TARLISKA DLA RYB LITOFILNYCH W RZEKACH POMORSKICH 1 Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w Koszalinie
Bardziej szczegółowoRenaturyzacja rzek i ich dolin. Wykład 4
Renaturyzacja rzek i ich dolin Wykład 4 - Cechy hydromorfologiczne rzek naturalnych i przekształconych. - Wpływ antropopresji na cechy dolin rzecznych. - Określenie stanu ekologicznego rzek i stopnia ich
Bardziej szczegółowoCzym jest środowisko wodne?
Stan środowiska wodnego, jego zagrożenia i możliwości poprawy W trosce o wodny skarb Beskidu Sądeckiego Krynica, 25 marca 2010 r. Priorytetem funduszu Kropli Beskidu na rok 2010 jest wsparcie partnerskich,
Bardziej szczegółowoDolina Gajowej Wody. Kaczowice Stanowisko znajduje się ok. 800 m na południe od wsi Kaczowice, bezpośrednio przy Opis lokalizacji i dostępności:
OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 1 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Dolina Gajowej Wody Współrzędne geograficzne [WGS 8 hddd.dddd] Długość: E17 06.835' Szerokość:
Bardziej szczegółowoRównina aluwialna Krynki koło Żeleźnika
OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 98 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Równina aluwialna Krynki koło Żeleźnika Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość:
Bardziej szczegółowoTransport i sedymentacja cząstek stałych
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 Slajd 4 Slajd 5 Akademia Rolnicza w Krakowie WIŚiG Katedra Inżynierii Wodnej dr inż. Leszek Książek Transport i sedymentacja cząstek stałych wykład 1, wersja 4.4 USM Inżynieria
Bardziej szczegółowoKarta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi
1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 0 6 2 0 0 0 0 0 1 Teren to długa, wysoka na kilkanaście metrów skarpa ponad współczesną doliną Lubrzanki stanowiąca dolny odcinek stoku na którym leżą Podmąchocice. Skarpa
Bardziej szczegółowoKOMOROWY SYSTEM ROZSĄCZAJĄCY OKSY-EKO typu SC
KOMOROWY SYSTEM ROZSĄCZAJĄCY OKSY-EKO typu SC Komory drenażowe OKSY-SC-310 i OKSY-SC-740 PRZEZNACZENIE Komory drenażowe to urządzenia przeznaczone do odwadniania obszarów zurbanizowanych. Mają zastosowanie
Bardziej szczegółowoOdbudowa kanału Młynówka rzeki Bóbr w Jeleniej Górze wraz z zagospodarowaniem terenów nadbrzeŝnych
Odbudowa kanału Młynówka rzeki Bóbr w Jeleniej Górze wraz z zagospodarowaniem terenów nadbrzeŝnych TERMINARZ REALIZACJI ZADANIA Zadanie Kwota Termin Przekazanie placu budowy pod inwestycję Odbudowa kanału
Bardziej szczegółowoOcena jakości wody górnej Zgłowiączki ze względu na zawartość związków azotu
Ocena jakości wody górnej Zgłowiączki ze względu na zawartość związków azotu Zygmunt Miatkowski Karolina Smarzyńska Jan Brzozowski IMUZ Falenty W-P OBw Bydgoszczy IBMER Warszawa Projekt finansowany przez
Bardziej szczegółowoOCENA WARUNKÓW GRUNTOWO WODNYCH DLA PROJEKTOWANEJ KANALIZACJI W PRĄDNIKU KORZKIEWSKIM GMINA WIELKA WIEŚ POWIAT KRAKÓW
OCENA WARUNKÓW GRUNTOWO WODNYCH DLA PROJEKTOWANEJ KANALIZACJI W PRĄDNIKU KORZKIEWSKIM GMINA WIELKA WIEŚ POWIAT KRAKÓW OPRACOWAŁ: mgr Kazimierz Milanowski inż. Przemysław Milanowski Kraków grudzień 2010
Bardziej szczegółowoKoncepcja renaturyzacji Wełny i Flinty. Krzysztof Szoszkiewicz Tomasz Kałuża Karol Pietruczuk Paweł Strzeliński Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Koncepcja renaturyzacji Wełny i Flinty Krzysztof Szoszkiewicz Tomasz Kałuża Karol Pietruczuk Paweł Strzeliński Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Stan hydromorfologiczny ekosystemów rzecznych Jaki jest
Bardziej szczegółowoDokumentacja projektowa
PPHU AdEko s.c. 30-612 Kraków ul. Witosa 35/4 tel/fax 0-12-659-90-75 Dokumentacja projektowa konserwacji rowu melioracyjnego na długości ~110 m od wylotu z przepustu pod drogą powiatową 2045K przy ul.
Bardziej szczegółowoUniwersytet Rolniczy w Krakowie Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki. Mgr inż. Małgorzata Leja
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki Mgr inż. Małgorzata Leja Kraków, 19.12.2012 Wprowadzenie Powody Typy modyfikacji Typy prac renaturyzacyjnych Renaturyzacja zdegradowanych
Bardziej szczegółowoOkreślenie dynamiki transportu rumowiska wleczonego w rzece Białce przy zastosowaniu programu HEC-RAS
Andrzej Strużyński*, Łukasz Gucik*, Marcin Zięba*, Krzysztof Kulesza**, Jacek Florek* Określenie dynamiki transportu rumowiska wleczonego w rzece Białce przy zastosowaniu programu HEC-RAS *UR w Krakowie,
Bardziej szczegółowoObliczenie objętości przepływu na podstawie wyników punktowych pomiarów prędkości
Obliczenie objętości przepływu na podstawie wyników punktowych pomiarów prędkości a) metoda rachunkowa Po wykreśleniu przekroju poprzecznego z zaznaczeniem pionów hydrometrycznych, w których dokonano punktowego
Bardziej szczegółowoZbiornik Słupca remont odpływu ze zbiornika, m. Słupca PROJEKT BUDOWLANY
SPIS TREŚCI. A. PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA TERENU. I. CZĘŚĆ OPISOWA. 1. Przedmiot i zakres inwestycji 2. Opis istniejącego stanu zagospodarowania terenu. 3. Projektowane zagospodarowanie terenu. 4. Bilans
Bardziej szczegółowoHydrologia Budowa rzek i akwenów wodnych - ratownictwo -
Hydrologia Budowa rzek i akwenów wodnych - ratownictwo - (c) derstock Nowy Sącz 2003 1 Wprowadzenie Przyczyny wypadków Podstawowe pojęcia Zapoznanie się z budową rzek i akwenów wodnych Odwój (walec) zagrożenia
Bardziej szczegółowoInwestycje i odstępstwa z art. 4.7 RDW w ramach apgw (RW Górnej Odry, Małej Wisły, Czadeczki)
Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Inwestycje i odstępstwa z art. 4.7 RDW w ramach apgw (RW Górnej Odry, Małej Wisły, Czadeczki) Monika
Bardziej szczegółowoOgólna charakterystyka zlewni górmej Zgłowiączki (Kanału Głuszyńskiego)
Ogólna charakterystyka zlewni górmej Zgłowiączki (Kanału Głuszyńskiego) Zygmunt Miatkowski Karolina Smarzyńska IMUZ Falenty Wielkopolsko-Pomorski Ośrodek Badawczy w Bydgoszczy Projekt finansowany przez
Bardziej szczegółowoLocja Śródlądowa i Morska
Locja Śródlądowa i Morska Locja dział wiedzy zajmujący się opisem akwenów oraz ich oznakowaniem nawigacyjnym Podręcznik nawigacyjny uzupełniający mapy, zawierający informacje o prądach, pływach, znakach
Bardziej szczegółowoKarta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi
1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 1 0 2 0 0 0 0 0 1 Teren znajduje się na zalesionym stoku o ekspozycji południowej i południowo-zachodniej wzgórza Raszówka. Grzbiet wzgórza ma w tym rejonie wysokość względną
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADY NIEWŁAŚCIWEGO UŻYCIA GABIONÓW
Józef Jeleński1 PRZYKŁADY NIEWŁAŚCIWEGO UŻYCIA GABIONÓW STRESZCZENIE Mimo pewnych zalet widocznych głównie w zastosowaniach lądowych należy unikać stosowania gabionów w regulacji cieków, gdyż stanowią
Bardziej szczegółowoPROGRAM REURIS PODSUMOWANIE
PROGRAM REURIS PODSUMOWANIE BYDGOSZCZ, LISTOPAD 2011 WPROWADZENIE : UWARUNKOWANIA HYDROTECHNICZNE REWITALIZACJI BWW ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM STAREGO KANAŁU BYDGOSKIEGO Ludgarda Iłowska CIEKI W OBSZARZE
Bardziej szczegółowoPREZENTACJA WYBRANYCH PRAC WYKONANYCH PRZEZ RZGW W ROKU 2011
PREZENTACJA WYBRANYCH PRAC WYKONANYCH PRZEZ RZGW W ROKU 2011 Remont umocnienia brzegowego rzeki Łeby w km 15+680 15+740 w m. Gać, gmina Główczyce, powiat słupski Cel: zabezpieczenie przed dalszą erozją
Bardziej szczegółowo1.2. Dokumenty i materiały wykorzystane w opracowaniu
SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE... 3 1.1. Przedmiot opracowania... 3 1.. Dokumenty i materiały wykorzystane w opracowaniu... 3. Budowa geologiczna podłoża gruntowego... 4.1. Litologia i stratygraia... 4..
Bardziej szczegółowoAtlas ryb, podręcznik biologii ryb, mapa świata i Europy, mapa Polski z oznaczonymi zaporami na rzekach.
1. Cele lekcji a) Wiadomości wie, jak rozmnażają się ryby, zna charakterystyczne gatunki ryb, które odbywają wędrówki na tarło, zna powód, dla którego ryby poszukują odpowiedniego miejsca na tarło, wie,
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 31 października 6 listopada 2012 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoRoboty fundamentowe poniżej poziomu wód gruntowych
Roboty fundamentowe poniżej poziomu wód gruntowych Wykonywanie fundamentów bezpośrednich poniżej poziomu występowania wód gruntowych wymaga zazwyczaj obniżenia jej zwierciadła na okres prowadzonych prac
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr 641/218/09 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 26 maja 2009 roku
UCHWAŁA Nr 641/218/09 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 26 maja 2009 roku w sprawie dokonania oceny wypełniania obowiązku prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej w obwodzie rybackim rzeki Brda
Bardziej szczegółowoPiaskownia w Żeleźniku
OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 97 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Piaskownia w Żeleźniku Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 17.1753 E Szerokość:
Bardziej szczegółowoPodstawy hydrologiczne i hydrauliczne projektowania mostów i przepustów przy zachowaniu naturalnego charakteru cieku i doliny rzecznej
STOWARZYSZENIE HYDROLOGÓW POLSKICH Podstawy hydrologiczne i hydrauliczne projektowania mostów i przepustów przy zachowaniu naturalnego charakteru cieku i doliny rzecznej Założenia wstępne przy projektowaniu
Bardziej szczegółowoMiasto położone jest przy granicy z Niemcami, nad rzeką Odrą, niedaleko Puszczy Rzepińskiej. Na południe od Słubic przechodzi droga krajowa nr 2.
Miasto położone jest przy granicy z Niemcami, nad rzeką Odrą, niedaleko Puszczy Rzepińskiej. Na południe od Słubic przechodzi droga krajowa nr 2. Słubice (niem. Frankfurt (Oder)-Dammvorstadt) miasto w
Bardziej szczegółowoPrzywrócenie drożności korytarza ekologicznego rzeki Wisłoki i jej dopływów
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Przywrócenie drożności korytarza ekologicznego
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 33/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 23 sierpnia 2017 r.
Uchwała Nr 33/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie zatwierdzenia Kryteriów wyboru projektów do Działania
Bardziej szczegółowoMiasto Stołeczne Warszawa pl. Bankowy 3/5, Warszawa. Opracował: mgr Łukasz Dąbrowski upr. geol. VII Warszawa, maj 2017 r.
OPINIA GEOTECHNICZNA dla Inwestycji polegającej na remoncie placu zabaw w Parku Kultury w miejscowości Powsin ul. Maślaków 1 (dz. nr ew. 4/3, obręb 1-12-10) Inwestor: Miasto Stołeczne Warszawa pl. Bankowy
Bardziej szczegółowo1. Wykres przedstawia zależność wzrostu temperatury T dwóch gazów zawierających w funkcji ciepła Q dostarczonego gazom.
. Wykres przedstawia zależność wzrostu temperatury T dwóch gazów zawierających i N N w funkcji ciepła Q dostarczonego gazom. N N T I gaz II gaz Molowe ciepła właściwe tych gazów spełniają zależność: A),
Bardziej szczegółowoKIK/37 TARLISKA GÓRNEJ RABY UTRZYMANIE RZEK GÓRSKICH
KIK/37 TARLISKA GÓRNEJ RABY UTRZYMANIE RZEK GÓRSKICH Wytyczne: MOŻLIWE TECHNICZNE I BIOLOGIOCZNE INTERWENCJE W UTRZYMANIU RZEK GÓRSKICH PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO
Bardziej szczegółowoSanitacja jako istotny problem gospodarki wodnej w dorzeczu Górnej G
Sanitacja jako istotny problem gospodarki wodnej w dorzeczu Górnej G Wisły Małgorzata Owsiany Katarzyna Król Seminarium nt. Eko- sanitacji & Zrównoważonego Zarządzania Gospodarką Ściekową Kraków 18 grudnia
Bardziej szczegółowoNa ryby Gminie Przytoczna
Na ryby Pasjonaci wędkarstwa znajdą w Gminie Przytoczna idealne warunki dla swojego hobby. Wędkować może tu każdy, zarówno amator, jak i profesjonalista. Wędkowanie w naszej gminie zapewnia nie tylko odprężenie
Bardziej szczegółowoRAMOWY PROGRAM UDROŻNIENIA BOBRU I PRZYWRÓCENIA HISTORYCZNYCH TARLISK RYB DWUŚRODOWISKOWYCH CZĘŚĆ I
RAMOWY PROGRAM UDROŻNIENIA BOBRU I PRZYWRÓCENIA HISTORYCZNYCH TARLISK RYB DWUŚRODOWISKOWYCH CZĘŚĆ I Prof. Dr hab. Inż. Marian Mokwa Michał Cybura Dr inż. Beata Głuchowska Krzysztof Ryma Mgr inż. Bogusława
Bardziej szczegółowoNazwa: Zbiornik Włocławek
Nazwa: Zbiornik Włocławek Dorzecze: Wisła Region wodny: Środkowa Wisła Typ zbiornika: reolimniczny Czas zatrzymania wody: ok. 5 dni Długość zbiornika: 41 km Powierzchnia zbiornika: 59,2 km² Powierzchnia
Bardziej szczegółowoTarliska rz. Chodelka
Tarliska rz. Chodelka 31 października odbyła się akcja tworzenia tarlisk dla ryb szlachetnych pstrągów i lipieni na rzece Chodelce. Budulec ufundowała firma Coca-Cola. Stroną formalną projektu zajął się
Bardziej szczegółowoOcena stanu ekologicznego wód w d cieku o zlewni silnie zalesionej ze szczególnym uwzględnieniem substancji biogennych
Ocena stanu ekologicznego wód w d cieku o zlewni silnie zalesionej ze szczególnym uwzględnieniem substancji biogennych Akademia Rolnicza w Szczecinie dr inŝ. Małgorzata Raczyńska,, Katedra Ekologii Morza
Bardziej szczegółowoRestytucje ryb wędrownych w Polsce
Restytucje ryb wędrownych w Polsce Ryszard Bartel Instytut Rybactwa Śródlądowego dowego Zakład ad Ryb Wędrownych W ul. Reduta Żbik 5, 80 761 Gdańsk e-mail: gdansk@infish.com.pl Występowanie troci w polskich
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie Edukacja plus Integracja
BADAMY RZECZKĘ TEMPERATURA PRĘDKOŚĆ PRZEPŁYWU GŁĘBOKOŚĆ KWASOWOŚĆ STANOWISKO AZOT FOSFOR BAKTERIE ZAPACH KOLOR OBSERWACJE FLORA FAUNA ILOŚCI DOLINA ZBOCZE DNO KORYTO NURT RZEKI OŚ DYNAMICZNA FILTR STRZELENKA
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z wizyty w Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK) w Krakowie
Kraków, dn.16.06.2014 Sprawozdanie z wizyty w Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK) w Krakowie W dniu 13.06.2014r. studenci Fizyki Medycznej Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej
Bardziej szczegółowoPROJEKT PRZYWRÓCENIE DROŻNOŚCI KORYTARZA EKOLOGICZNEGO RZEKI WISŁOKI I JEJ DOPŁYWÓW CELE, ZADANIA, ZAKŁADANE EFEKTY
PROJEKT PRZYWRÓCENIE DROŻNOŚCI KORYTARZA EKOLOGICZNEGO RZEKI WISŁOKI I JEJ DOPŁYWÓW CELE, ZADANIA, ZAKŁADANE EFEKTY Piotr Sobieszczyk Cele Projektu: odtworzenie ciągłości korytarza ekologicznego doliny
Bardziej szczegółowoWdzydzki Park Krajobrazowy
Wdzydzki Park Krajobrazowy C z y n n a o c h r o n a Troci jeziorowej Tekst i zdjęcia: Janusz Schütz, Maciej Gdaniec, Andrzej Penk, Natalia Jankowska Mapa: Eko-Kapio Spis treści Troć jeziorowa...............................
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT O ZJAWISKACH LODOWYCH z dnia 07-03-2012 r.
Komunikat o zjawiskach lodowych z dnia 07-03-2012 r. KOMUNIKAT O ZJAWISKACH LODOWYCH z dnia 07-03-2012 r. Rzeka Odra jest wolna od lodu. Obecnie w związku ze wzrostem temperatury i opadami deszczu, które
Bardziej szczegółowoOchrona przeciwpowodziowa cennych dolin rzecznych delta śródlądowa rzeki Nidy
Katedra Inżynierii Wodnej Akademia Rolnicza w Krakowie Ochrona przeciwpowodziowa cennych dolin rzecznych delta śródlądowa rzeki Nidy Andrzej Strużyński, Wojciech Bartnik Wstęp Długość rzeki Nidy - 151.2
Bardziej szczegółowoPolitechnika Poznańska Wydział Elektryczny. Metoda Elementów Skończonych
Politechnika Poznańska Wydział Elektryczny Metoda Elementów Skończonych Laboratorium Prowadzący: dr hab. T. Stręk, prof. nadzw. Autor projektu: Łukasz Przybylak 1 Wstęp W niniejszej pracy pokazano zastosowania
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ V ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ EMPIRYCZNYCH
ROZDZIAŁ V ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ EMPIRYCZNYCH Przeprowadzone pomiary terenowe pozwoliły na zgromadzenie danych dotyczących wskaźników hydromorfologicznych oraz na obliczenie dwóch liczbowych wskaźników
Bardziej szczegółowoRestytucja łososia w Polsce
Restytucja łososia w Polsce Ryszard Bartel Instytut Rybactwa Śródlądowego Zakład Ryb Wędrownych Rutki Zespół do Spraw Zarybiania MRiRW e-mail: gdansk@infish.com.pl ryszard.bartel@wp.pl Troć wiślana (letnia)
Bardziej szczegółowoZabezpieczenia skarp przed sufozją.
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Zabezpieczenia skarp przed sufozją. Skarpy wykopów i nasypów, powinny być poddane szerokiej analizie wstępnej, dobremu rozpoznaniu podłoża w ich rejonie, prawidłowemu
Bardziej szczegółowoAnaliza wpływu sterowania retencją korytową małego cieku na redukcję fal wezbraniowych przy wykorzystaniu modeli Hec Ras i Hec ResSim
Analiza wpływu sterowania retencją korytową małego cieku na redukcję fal wezbraniowych przy wykorzystaniu modeli Hec Ras i Hec ResSim mgr inż. Bartosz Kierasiński Zakład Zasobów Wodnych Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoProces kształtowania koryt rzecznych
Proces kształtowania koryt rzecznych Proces kształtowania i przeorażania koryt rzecznych zależy od wzajemnych relacji między: reżimem przepływu wody i transportem rumowiska Proces ten opisał Lane za pomocą
Bardziej szczegółowoZielony Telefon Alarmowy OZE. http://zielonytelefon.eco.pl
Zielony Telefon Alarmowy OZE Energia Wody : Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Energetyka wodna Energetyka wodna (hydroenergetyka) zajmuje się pozyskiwaniem
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA TECHNICZNA
Firma Projektowo Budowlana AMM ANDROMEDA mgr inż. Anna Wójcik ul. Łużycka 71B/12, 30-693 Kraków tel. 784 938 924 DOKUMENTACJA TECHNICZNA Egz. Nr 1 Nazwa Inwestycji: Usuwanie szkód powodziowych na rzece
Bardziej szczegółowoRaport z badania terenowego właściwości fizykochemicznych wody w okręgu PZW Opole.
Raport z badania terenowego właściwości fizykochemicznych wody w okręgu PZW Opole. Wykonali studenci Rybactwa II roku UWM w Olsztynie: Julita Jędrzejewska Patryk Szyszka W pierwszej kolejności studenci
Bardziej szczegółowoPROGRAM DOLNA RABA I. OCHRONA KORYTA RZEKI RABY
PROGRAM DOLNA RABA I. OCHRONA KORYTA RZEKI RABY Jest to zamierzenie obejmujące ochronę populacji ryb łososiowatych i towarzyszących na terenie całego obwodu nr 4 rzeki Raby. Zidentyfikowane potrzeby obwodu
Bardziej szczegółowoOcena opłacalności planowania przedsięwzięć - analiza przypadków
Załącznik B2 Ocena opłacalności planowania przedsięwzięć - analiza przypadków Przykład teoretyczny Odcinek rzeki nizinnej ma długość 5 km. Niezależnie od wylewów wczesnowiosennych, w okresie majwrzesień
Bardziej szczegółowoMonitoring przyrodniczy Łaty wodowskazowe i łaty śniegowe
Monitoring przyrodniczy Łaty wodowskazowe i łaty śniegowe Wszystkie szkoły biorące udział w projekcie zostały zaproszone do prowadzenia monitoringu przyrodniczego w okolicy szkoły. Głównym celem prowadzenia
Bardziej szczegółowoPROJEKT Z HYDROLOGII CHARAKTERYSTYKA ZLEWNI RZEKI
PROJEKT Z HYDROLOGII CHRKTERYSTYK ZLEWNI RZEKI Wykonał: imię nazwisko, grupa Data I. Wyznaczenie granic dorzecza Na dowolnie wybranym fragmencie mapy topograficznej (w skali od 1:10 000 do 1: 50 000) wyznaczyć
Bardziej szczegółowoWykopy - wpływ odwadniania na osiadanie obiektów budowlanych.
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Wykopy - wpływ odwadniania na osiadanie obiektów budowlanych. Obniżenie zwierciadła wody podziemnej powoduje przyrost naprężenia w gruncie, a w rezultacie
Bardziej szczegółowoZarządzanie wodami opadowymi w Warszawie z punktu widzenia rzeki Wisły i jej dorzecza
Zarządzanie wodami opadowymi w Warszawie z punktu widzenia rzeki Wisły i jej dorzecza Przemysław Nawrocki Fundacja WWF Polska Warsztaty WYKORZYSTANIE ZIELONEJ INFRASTRUKTURY W ZAGOSPODAROWANIU WÓD OPADOWYCH,
Bardziej szczegółowomgr inż. Małgorzata Leja BM 4329 Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki Uniwersytet Rolniczy Hugona Kołłątaja w Krakowie Kraków,
mgr inż. Małgorzata Leja BM 4329 Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki Uniwersytet Rolniczy Hugona Kołłątaja w Krakowie Kraków, 11.02.2013 Wstęp Cel projektu Procesy morfologiczne Materiały i metody
Bardziej szczegółowo