Potrzeby lecznicze w zakresie protetyki stomatologicznej u młodzieży niepełnosprawnej i przewlekle chorej
|
|
- Tomasz Jankowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PROTET. STOMATOL., 2011, LXI, 6, Potrzeby lecznicze w zakresie protetyki stomatologicznej u młodzieży niepełnosprawnej i przewlekle chorej Prosthetic treatment needs in adolescents with disability and chronic diseases Maria Borysewicz-Lewicka 1, Karolina Gerreth 1, Magdalena Wochna-Sobańska 2, Danuta Waszkiel 3, Maria Mielnik-Błaszczak 4, Justyna Otulakowska-Skrzyńska 5, Wiesław Hędzelek 5 1 Z Kliniki Stomatologii Dziecięcej Katedry Stomatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Kierownik: prof. dr hab. n. med. M. Borysewicz-Lewicka 2 Z Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Katedry Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: prof. dr hab. n. med. M. Wochna-Sobańska 3 Z Zakładu Stomatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Kierownik: prof. dr hab. D. Waszkiel 4 Z Katedry i Zakładu Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytet Medyczny w Lublinie Kierownik: prof. dr hab. M. Mielnik-Błaszczak 5 Z Katedry i Kliniki Protetyki Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Kierownik: prof. dr hab. n. med. W. Hędzelek HASŁA INDEKSOWE: pacjenci niepełnosprawni i przewlekle chorzy, potrzeby leczenia protetycznego KEY WORDS: patients with disability and chronic diseases, prosthetic treatment needs Streszczenie Wstęp. Stan zdrowia jamy ustnej pacjentów niepełnosprawnych najczęściej warunkowany jest szeregiem takich czynników jak: zmniejszony dostęp do opieki stomatologicznej, niewłaściwe zachowania higieniczne oraz dietetyczne, zbyt małe zainteresowanie rodziców lub opiekunów problemami zdrowia jamy ustnej, a niejednokrotnie także występowaniem choroby ogólnoustrojowej. Cel pracy. Ocena potrzeb leczenia protetycznego u młodzieży niepełnosprawnej i przewlekle chorej, w czterech wybranych regionach Polski. Materiał i metody. Badanie kliniczne wykonano u 414. pacjentów (225 kobiet i 189 mężczyzn), w wieku od 18 lat do 20 lat, niepełnosprawnych i/lub przewlekle Summary Introduction. The oral health of persons with disability is often determined by a number of factors, such as limited access to dental care, lack of proper hygiene and bad dietary habits, inadequate interest of parents or caregivers in dental issues, as well as the presence of systemic disease. Aim of the study. To assess prosthetic treatment needs of the adolescents with disability and chronic diseases, living in four provinces of Poland. Material and methods. The clinical study was carried out in 414 patients (225 females and 189 males), aged years, with disability and/or chronic disease (moderately, severely and profoundly intellectually disabled, visually impaired, as well as with epilepsy and 482
2 Protetyczne potrzeby lecznicze chorych (niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim, niedowidzących i niewidomych oraz z padaczką i dziecięcym porażeniem mózgowym) zamieszkujących 4 województwa: wielkopolskie, lubelskie, podlaskie, łódzkie. Wyniki. na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono u 51 osób (12,3%) pojedyncze braki (1 lub 2 zęby brakujące), natomiast u 35 osób (8,5%) mnogie braki w uzębieniu (3 i więcej zębów brakujących). Ogółem spośród wszystkich potrzebę leczenia protetycznego wykazano u 135 osób (32,6%). Największe potrzeby leczenia protetycznego stwierdzono w grupie osób niepełnosprawnych intelektualnie (35,7%), podczas gdy wśród pacjentów ze schorzeniami centralnego układu nerwowego dotyczyły one 28,8% i w grupie niedowidzących i niewidomych 22,8%. Wniosek. Przeprowadzone badania wskazują na znaczne potrzeby leczenia protetycznego u młodzieży niepełnosprawnej i przewlekle chorej wynikające zarówno z przedwczesnej utraty zębów stałych, następstw urazów zębów, ale także z istnienia wad rozwojowych w ich budowie. cerebral palsy) living in four provinces: wielkopolskie, lubelskie, podlaskie and lodzkie. Results. The study revealed that 51 (12.3%) patients had single gaps (1 or 2 missing teeth), whereas 35 (8.5%) patients had multiple missing teeth (3 or more teeth missing). In total, 135 (32.6%) individuals demonstrated the need for prosthetic treatment. The greatest need for prosthetic treatment was found in intellectually disabled patients (35.7%), whereas 22.8% among those with disorders of the central nervous system and 28.8% in visually impaired persons. Conclusion. The results of the study revealed a considerable need for prosthetic treatment in young people with disability and chronic diseases, resulting from premature loss of permanent teeth, consequences of dental trauma, as well as the presence of malformations in teeth structure. Wstęp Stan zdrowia jamy ustnej pacjentów niepełnosprawnych warunkowany jest wieloma takimi czynnikami jak: zmniejszony dostęp do opieki stomatologicznej, brak właściwych zachowań higienicznych oraz dietetycznych, ale także zbyt małe zainteresowanie rodziców lub opiekunów zagadnieniami stomatologicznymi (1-3). W tej populacji, już u młodych osób, spotyka się braki zębowe wymagające interwencji protetycznej. Szczególnie problem dotyczy pacjentów z obniżoną sprawnością intelektualną w stopniu znacznym i głębokim, gdyż u nich często ze względu na brak możliwości nawiązania pozytywnego kontaktu oraz współpracy z lekarzem podejmuje się decyzję o usuwaniu zębów, które u zdrowego pacjenta mogłyby być poddane wieloetapowemu leczeniu zachowawczemu. Również choroba ogólnoustrojowa może wpływać na występowanie niekorzystnych zmian w obrębie uzębienia. Przykładem są uszkodzenia zębów u pacjentów chorujących na padaczkę, do których dochodzi podczas ataków epileptycznych, starcie patologiczne koron w przypadkach współistnienia zaburzeń psychicznych czy zaburzenia rozwojowe budowy zębów będące skutkiem istnienia choroby lub prowadzonego leczenia. Zęby utracone już we wczesnej młodości powinny być uzupełniane protetycznie ze względów zarówno funkcjonalnych jak i estetycznych w celu poprawy jakości życia pacjenta. Często jednak obecność choroby ogólnoustrojowej bądź jej współistnienie z niepełnosprawnością intelektualną różnego stopnia są przyczyną trudności w przeprowadzaniu nie tylko leczenia stomatologicznego ale także rehabilitacji protetycznej narządu żucia. Może to skutkować występowaniem zaburzeń w obrębie układu stomatognatycznego. Cel pracy Celem pracy była ocena potrzeb leczenia protetycznego u młodzieży obciążonej niepełnosprawnością i/lub przewlekłymi chorobami ogólnoustrojowymi, w czterech wybranych regionach Polski. PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2011, LXI, 6 483
3 M. Borysewicz-Lewicka i inni Materiał i metody Badaniem objęto 414 młodych osób (225 kobiet i 189 mężczyzn) w kategorii wiekowej od 18 lat do 20 lat, pochodzących z czterech wybranych województw Polski: wielkopolskie, lubelskie, podlaskie oraz łódzkie (tab. I). Badane osoby kwalifikowano w trzech grupach niepełnosprawności i chorób przewlekłych: osoby ze schorzeniami centralnego układu nerwowego (padaczka i dziecięce porażenie mózgowe) (80 osób - 19,3%), osoby z różnego stopnia niepełnosprawnością intelektualną (277 osób - 66,9%) oraz niewidomi i niedowidzący (57 osób - 13,8%) (tab. I). Badania przeprowadzono w latach , na zlecenie Ministerstwa Zdrowia, w ramach ekspertyzy pt. Epidemiologiczna ocena zdrowia jamy ustnej dzieci niepełnosprawnych i przewlekle chorych, wśród osób przebywających w instytucjach zajmujących się pacjentami niepełnosprawnymi (tzn. ośrodkach szkolno-wychowawczych, szkołach specjalnych, ośrodkach wychowawczych, ośrodkach dziennego pobytu, domach pomocy społecznej, stowarzyszeniach, ośrodkach rehabilitacyjnych oraz specjalistycznych ośrodkach zdrowia). Jako potrzebę leczenia protetycznego uznano konieczność uzupełnienia braku zębowego (międzyzębowego lub skrzydłowego) różnego pochodzenia (utrata zęba na skutek powikłań choroby próchnicowej, hypodoncja lub utrata zęba z innego powodu), zęby ze złamaną koroną bez możliwości odbudowy metodą zachowawczą oraz przypadki hypoplazji szkliwa znacznego stopnia wymagające interwencji z powodów estetycznych. Jako potencjalny brak w łuku zębowym uznawano też zęby ze wskazaniem do ekstrakcji. Nie brano pod uwagę jako wskazanie do uzupełnienia protetycznego braku zębów mądrości oraz drugich trzonowców w sytuacji, gdy pierwsze trzonowce były obecne w łuku zębowym oraz braku zębów usuniętych ze wskazań ortodontycznych w przebiegu leczenia wady zgryzu. Jako względne wskazanie do leczenia protetycznego uwzględniano obecność przebarwień w obrębie tkanek twardych zębów bądź występowanie mikrodoncji. Uwzględniono także podział braków zębowych na pojedyncze (1 lub 2 zęby brakujące) i mnogie (brak co najmniej 3 zębów). Zgodę na realizację zaplanowanych badań wydała Komisja Bioetyczna przy Uniwersytecie Medycznym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Wyniki Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono u 51 osób (12,3%) pojedyncze, natomiast u 35 osób (8,5%) mnogie braki w uzębieniu (tab. I). Badania wykazały również konieczność interwen- T a b e l a I. Liczba ogółem oraz pacjentów z brakami zębowymi Badani Chorujący na MPD i/lub padaczkę Niepełnosprawni intelektualnie w stopniu od umiarkowanego do głębokiego Niedowidzący i niewidomi Liczba ogółem Liczba z brakami zębowymi pojedynczymi mnogimi Razem N % K % M % N % N % N % , , ,3 7 8, , , , ,8 23 8, , , ,4 8 14,0 5 8, ,8 Ogółem , , ,3 35 8, ,8 484 PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2011, LXI, 6
4 Protetyczne potrzeby lecznicze T a b e l a I I. Liczba pacjentów, u których obserwowane były zęby złamane lub z zaburzeniem rozwojowym bądź hypodoncję Badani Chorujący na MPD i/lub padaczkę Niepełnosprawni intelektualnie w stopniu od umiarkowanego do głębokiego Liczba ogółem Złamanie korony Hypoplazja szkliwa Hypodoncja zębów zębów zębów N % N % N N % N N % N , , , , , ,2 43 Niedowidzący i niewidomi , , ,3 13 Ogółem , , ,4 61 cji protetycznej w przypadkach złamania korony zęba w wyniku urazu u 3,9% ogółu pacjentów (32 zęby u 16 osób) głównie w grupie pacjentów niepełnosprawnych intelektualnie (4,7% 28 zębów u 13 osób) (tab. II). Objawy hypoplazji szkliwa znacznego stopnia występowały w 28 zębach u 11 pacjentów (2,7% ogółu pacjentów) (tab. II). Jako wskazanie do leczenia protetycznego uwzględniono także hypodoncję, którą odnotowano u 14 pacjentów (61 zębów) (tab. II). Natomiast w poszczególnych grupach obecność tej patologii kształtowała się następująco: wśród chorujących na dziecięce porażenie mózgowe i padaczkę u 2 osób (2,5%) stwierdzono brak 5 zębów, wśród niepełnosprawnych intelektualnie u 9 osób (3,2%) brak 43 zębów, podczas gdy wśród niedowidzących i niewidomych u 3 pacjentów (5,3%) zanotowano brak 13 zębów. U jednego pacjenta stwierdzono braki zębów 17, 27, 37 i 47 wraz z brakiem zębów mądrości w łuku jednak nie uwzględniono tego jako wskazanie stomatologiczne do przeprowadzenia leczenia protetycznego. Odnotowano również braki zębów wynikające z ich usunięcia ze wskazań ortodontycznych. U 4 pacjentów (5,0%) z chorobami układu nerwowego usuniętych zostało 10 zębów, u 4 (1,4%) niepełnosprawnych intelektualnie 13 zębów, podczas gdy u 1 pacjenta (1,8%) z niepełnosprawnością sensoryczną aż 6 zębów. W badanej grupie pacjentów aktualnie jedynie 1 osoba była w trakcie leczenia ortodontycznego, natomiast brak jest danych odnośnie zakończenia tego rodzaju leczenia u pozostałych 8 osób. Ogółem u wszystkich potrzebę leczenia protetycznego wykazano u 135 osób (32,6%). Największe potrzeby stwierdzono w grupie osób niepełnosprawnych intelektualnie (35,7%), natomiast mniejsze wśród pacjentów ze schorzeniami centralnego układu nerwowego (28,8%) oraz w grupie niedowidzących i niewidomych (22,8%) (tab. III). Obserwowano również istnienie wskazań względnych natury estetycznej do zaopatrzenia protetycznego braków zębowych takich jak przebarwienia tkanek twardych zęba (7,0% ogółu ) czy mikrodoncja (2,9% ogółu ) (tab. III). Omówienie wyników Z przeprowadzonych badań wynika, iż w najwyższym odsetku potrzeby leczenia protetycznego stwierdzono w grupie pacjentów niepełnosprawnych intelektualnie (35,7%). Można podejrzewać, iż wśród chorych ze znaczną i głęboką niepełnosprawnością intelektualną do takiej sytuacji przyczynia się usuwanie zębów nie rokujących pomyślnego leczenia zachowawczego (zbyt duże zniszczenie tkanek), bądź też ekstrakcje wykonywane ze względu na brak współpracy lub złą kondycję ogólną pacjenta. Także w toku leczenia prze- PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2011, LXI, 6 485
5 M. Borysewicz-Lewicka i inni T a b e l a I I I. Badani z potrzebami leczenia protetycznego Badani Liczba ogółem Liczba pacjentów z potrzebami protetycznymi Liczba pacjentów ze względnym wskazaniem do leczenie protetycznego przebarwienia tkanek twardych mikrodoncja zęba N % N % N % N % Chorujący na MPD i/lub padaczkę , ,5 2 2,5 Niepełnosprawni intelektualnie w stopniu od umiarkowanego do głębokiego ,7 18 6,5 9 3,2 Niedowidzący i niewidomi ,8 1 1,8 2 3,5 Ogółem ,6 29 7,0 13 3,1 prowadzonego w znieczuleniu ogólnym, dochodzi do ekstrakcji licznych zębów. Informacje te potwierdzają wyniki badań innych autorów. Gerreth i Cieślińska donoszą, iż w jednym z poznańskich szpitali przeprowadzającym w 2003 roku zabiegi stomatologiczne w znieczuleniu ogólnym leczono 81 pacjentów, w wieku 4-18 lat. Usuniętych zostało 301 zębów (191 zębów mlecznych oraz 110 stałych), podczas gdy wypełnienia założono w 357 zębach odpowiednio w 55 mlecznych i 302 stałych (4). Natomiast Michałowski i Mielnik-Błaszczak prowadzili trzyletnią analizę zabiegów stomatologicznych w znieczuleniu ogólnym w makroregionie lubelskim, w grupie 168 dzieci i młodzieży, w wieku 3-18 lat. Autorzy spostrzegli, iż u pacjentów z uzębieniem mlecznym wykonano ekstrakcję 413 zębów, a w stałym 204 zębów (5). Wcześniej przeprowadzone badania w zakresie protetycznych potrzeb leczniczych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej i przewlekle chorej na terenie Wielkopolski wykazały, że największe potrzeby lecznicze w tym zakresie występowały w grupie 18-latków (6). W materiale własnym złamanie korony zęba najczęściej odnotowywano u pacjentów niepełnosprawnych intelektualnie (4,7%). Otrzymane wyniki są jednak niższe w porównaniu do danych z piśmiennictwa. Feldman i wsp. prowadząc badania wśród zawodników Olimpiad Specjalnych w Stanach Zjednoczonych stwierdzili obecność urazowych uszkodzeń zębów u 11,9% osób, co może się wiązać ze zwiększoną aktywnością ruchową tych osób (7). Natomiast Holan i wsp. w populacji 68. chorych z dziecięcym porażeniem mózgowym, w wieku 7-21 lat, występowanie tej patologii spostrzegli u większego odsetka, bo aż u 57% pacjentów (8). Z badań przeprowadzonych przez Muciel i wsp. w populacji 80 pacjentów niewidomych, w wieku 5-80 lat (średnia 22,8) wynika, iż aż u 25% z nich stwierdzono urazy w obrębie zębów przednich (9). Autorzy zauważyli również, iż większość pacjentów nie była zainteresowana odbudową koron zębów, a stomatologa odwiedzała jedynie po to aby uniknąć bólu zębów, przy czym względy estetyczne nie mają dla nich żadnego znaczenia. Z badań Ogunbodede i wsp. prowadzonych wśród 65 pacjentów w Nigerii, w wieku lat, chorujących na padaczkę wynika, iż 5,4% osób wymagało zastosowania korony protetycznej, 16,1% częściowej protezy ruchomej, natomiast u żadnego z chorych na padaczkę nie było konieczności zaopatrzenia w protezę całkowitą. Urazowe uszkodzenia zębów przednich spotykane były aż u 46,4% osób, podczas gdy hipoplazja szkliwa u 5,45% (10). Natomiast na podstawie wyników badań własnych stwierdza się, iż niedorozwój szkliwa obserwowany był u 2,5% niepełnosprawnych intelektualnie oraz 3,8% pacjentów chorujących na choroby centralnego układu nerwowego oraz 1,8% pacjentów z niepełnosprawnością sensoryczną. 486 PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2011, LXI, 6
6 Protetyczne potrzeby lecznicze U wielu pacjentów mimo niepełnej sprawności możliwe jest wykonanie stałych uzupełnień protetycznych, takich jak: korona protetyczna, wkład koronowo-korzeniowy, most, opartych na filarach własnych lub implantach, ale także niekiedy protezy ruchomej. Cenne wydaje się być skojarzone leczenie ortodontyczno-protetyczne pacjentów młodocianych. Wiele przypadków wad zgryzu, szczególnie stłoczenia, stwierdzane u około 30%, utrudniają utrzymanie higieny jamy ustnej na właściwym poziomie, co sprzyja wystąpieniu próchnicy i chorób przyzębia, a w dalszej kolejności w przypadku nie leczenia tych nieprawidłowości, wczesnej utracie zębów. Być może skojarzone leczenie ortodontyczno-protetyczne lub ortodontyczne we wcześniejszym wieku pacjenta pozwoliłoby uniknąć konsekwencji w dalszych latach życia. Całkowitą przeszkodą w przeprowadzanym leczeniu może być niepełnosprawność intelektualna w stopniu znacznym lub głębokim. Brak lub ograniczenia współpracy ze strony pacjenta podczas leczenia często warunkują wybór metody zaopatrzenia protetycznego. Z drugiej strony trudnością mogą być ograniczenia finansowe pacjenta uniemożliwiające zastosowanie drogich uzupełnień protetycznych, czasami koniecznych w danym przypadku niepełnosprawności. Niestety leczenie z zastosowaniem stałych uzupełnień protetycznych nie jest refundowane ze środków publicznych co niejednokrotnie jest przeszkodą w wykorzystaniu tej metody u młodocianych pacjentów niepełnosprawnych. W wielu przypadkach jest to jednak jedyna możliwa do zastosowania terapia, zwłaszcza u pacjentów chorujących na padaczkę. Ma to zapobiec uszkodzeniom błony śluzowej jamy ustnej lub aspiracji protez ruchomych lub ich elementów do górnych dróg oddechowych w wyniku możliwości ich przemieszczenia w jamie ustnej podczas ataków. Dlatego zaleca się uzupełnienie braków zębowych za pomocą protez stałych opartych na zębach naturalnych lub implantach, które nie ulegają przemieszczeniu lub złamaniu. Przy konieczności zastosowania protez częściowych ruchomych niezbędne jest zaopatrzenie ich w precyzyjnie wykonane klamry czy inne elementy retencyjne. Natomiast jak podają Károlyházy i wsp. w przypadkach bezzębia, gdy występuje ryzyko złamania lub pęknięcia płyty akrylowej protezy całkowitej, konieczne jest zastosowanie płyty metalowej (11, 12). Borsuk-Nastaj i wsp. opisali przypadek pomyślnej rehabilitacji narządu żucia z zastosowaniem protez stałych wkładów koronowo-korzeniowych, koron lanych licowanych porcelaną i uzupełnień ruchomych w postaci dwóch protez szkieletowych o wzmocnionej konstrukcji u pacjenta 78- -letniego chorującego na padaczkę (13). Autorzy, podczas dwuletniego okresu obserwacji, nie stwierdzili uszkodzenia wykonanych protez i podkreślają istotność dobrej retencji i stabilizacji oraz wzmocnienia konstrukcji uzupełnień, a także prawidłowego ustawienia zębów celem zmniejszenia ryzyka związanego z uszkodzeniem uzupełnień podczas ataku padaczki. Istotne jest również prawidłowe zaplanowanie i wykonanie odciążeń podłoża protetycznego, głównie w okolicy miejsc szczególnie predysponowanych do przeciążeń mechanicznych. Podkreśla się konieczność wytworzenia wielopunktowego kontaktu przy ruchach ślizgowych we wszystkich płaszczyznach poprzez właściwe opracowanie powierzchni okluzyjnych (13). Podczas rehabilitacji protetycznej osób niepełnosprawnych napotkać też można inne trudności. U chorujących na porażenie mózgowe często występują niekontrolowane ruchy żuchwy, co znacznie komplikuje przeprowadzanie kolejnych procedur leczniczych, a także może powodować trudności bądź nawet uniemożliwiać noszenie protez ruchomych. Jednakże w piśmiennictwie opisuje się przypadki gdzie uzyskano dobrą adaptację do protez ruchomych u pacjentów z porażeniem mózgowym. Inada i wsp. opisali pomyślny wynik zaopatrzenia pacjenta w ruchome protezy zębowe, co przyczyniło się do łatwiejszego spożywania przez niego posiłków (14). Natomiast Rogers przedstawił przypadek zastosowania protezy całkowitej opartej na implantach w żuchwie, a Marukawa i wsp. opisali zastosowanie u pacjenta z tej grupy protezy ruchomej zawierającej magnesy jako precyzyjne elementy retencyjne (15, 16). Część pacjentów niepełnosprawnych nie jest w stanie funkcjonować samodzielnie. Stąd też ich przybycie do gabinetu stomatologicznego nie jest możliwe bez pomocy osób towarzyszących. Z drugiej strony obecność rodzica lub opiekuna w trakcie wizyty może okazać się pomocna w osiągnięciu lepszego PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2011, LXI, 6 487
7 M. Borysewicz-Lewicka i inni porozumienia z dzieckiem. Przeprowadzenie zabiegu warunkuje też specyfika niepełnosprawności. Pacjentowi niewidomemu należy dokładnie objaśnić procedurę, którą zamierza się przeprowadzić. Pobranie wycisku nie powinno być problemem, jeżeli wie on czego może oczekiwać w danym momencie. Pomocne może okazać się wcześniejsze zaznajomienie z łyżką i masą wyciskową oraz procesem jej wiązania. Względy estetyczne są obecnie coraz powszechniejszym impulsem do podjęcia stomatologicznego leczenia protetycznego. Również wśród młodych pacjentów niepełnosprawnych, w wieku pomiędzy 18 a 20 rokiem życia, takie wskazania zostały potwierdzone. Jednak jak wynika z otrzymanych danych, przy istnieniu potrzeb leczenia protetycznego ze wskazań estetycznych w skali 32,6% ogółu tylko jeden pacjent niepełnosprawny był leczony protetycznie. U pacjentów w wieku od 18 do 20 roku życia rozwój narządu żucia znajduje się w fazie końcowej. Korzenie zębów zostały wykształcone a zęby wyrżnięte. Stwarza to podobne, jak w przypadku pacjentów dorosłych, możliwości leczenia protetycznego za pomocą protez stałych i ruchomych, wspartych również na implantach. Leczenie protetyczne ma na celu zapobieganie zamykaniu się luk po utraconych zębach oraz profilaktykę powstawania wad zgryzu lub pogłębianiu wad istniejących wskutek zmienionej czynności. Wprawdzie tempo rozwoju u osób niepełnosprawnych lub przewlekle chorych może być odmienne niż u osób zdrowych, ale na ogół nie ma już zagrożenia zahamowaniem rozwoju szczęk i łuków zębowych choć skutki przedwczesnej utraty zębów mogą niekiedy być utrwalone. Problem mogą stanowić współistniejące z chorobą ogólnoustrojową wady rozwojowe twarzoczaszki, ograniczające możliwość podjęcie leczenia protetycznego. Wniosek Przeprowadzone badania wskazują na potrzeby leczenia protetycznego u młodzieży niepełnosprawnej i przewlekle chorej wynikające zarówno z przedwczesnej utraty zębów stałych, następstw urazów zębów, ale także z istnienia wad rozwojowych w ich budowie. Piśmiennictwo 1. Edwards D. M., Merry A. J.: Disability Part 2: Access to dental services for disabled people. A questionnaire survey of dental practices in Merseyside. Br. Dent. J., 2002, 193, 5, Christensen G. J.: Special oral hygiene and preventive care for special needs. J. Am. Dent. Assoc., 2005, 136, 8, Al-Hussyeen A. A., Al-Sadhan S. A.: Oral hygiene practices and dietary habits among children with Down s Syndrome in Riyadh, Saudi Arabia. Saudi Dent. J., 2006, 18, Gerreth K., Cieślińska K.: Zabiegi stomatologiczne w znieczuleniu ogólnym u dzieci niepełnosprawnych. Fam. Med., 2005, 7, 1, Michałowski A., Mielnik-Błaszczak M.: Trzyletnia analiza zabiegów stomatologicznych w znieczuleniu ogólnym w makroregionie lubelskim. Stom. Współcz., 2005, (supl. 2), Kruszyńska-Rosada M., Otulakowska-Skrzyńska J., Gerreth K., Zawadka A., Liweń B., Gromadzińska- Zapłata E., Lempe B., Adamowicz-Wieszczeczyńska A., Hędzelek W., Borysewicz-Lewicka M.: Protetyczne potrzeby lecznicze dzieci niepełnosprawnych i przewlekle chorych w Wielkopolsce. Protet. Stomatol., 2009, LIX, 2, Feldman C. A., Giniger M., Sanders M., Saporito R., Zohn H. K., Perlman S. P.: Special Olimpics, Special Smiles: assessing the feasibility of epidemiologic data collection. J. Am. Dent. Assoc., 1997, 128, 12, Holan G., Peretz B., Efrat J., Shapira Y.: Traumatic injuries to the teeth in young individuals with cerebral palsy. Dental Traumatol., 2005, 21, 2, Muciel M. A. S., Cordeiro P. M., Avila S., Godoy G. P., Alves R. D., Lins R. D. A. U.: Assessing the oral condition of visually impaired individuals attending the Paraiba Institute of the Blind. Rev. Odonto. Cienc., 2009, 24, 4, Ogunbodede E. O. Adamolekun B, Akintomide A. O.: Oral health and dental treatment needs in Nigerian patients with epilepsy. Epilepsia 1998, 39, 6, Károlyházy K., Kovács E., Kivovics P., Fejérdy P., Arányi Z.: Dental Status and Oral Health of Patients with Epilepsy: An Epidemiologic Study. Epilepsia 2003, 44, 8, PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2011, LXI, 6
8 Protetyczne potrzeby lecznicze 12. Károlyházy K., Kivovics P., Fejerdy P., Aranyi Z.: Prosthodontic status and recommended care of patients with epilepsy. J. Prosthet. Dent., 2005, 93, Borsuk-Nastaj B., Tomera K., Wróbel K., Wałek A., Konasz M.: Rehabilitacja protetyczna pacjentów chorych na padaczkę. Opis przypadku. Nowa Stomatologia 2008, 4, Inada M, Yamazaki T, Shinozuka O, Sekiguchi G, Tamamori Y, Ohyama T.: Complete denture treatments for a cerebral palsy patient by using a treatment denture. A case report. J. Med. Dent. Sci., 2002, 49, 4, Rogers J. O.: Implant stabilized complete mandibular denture for a patient with cerebral palsy. Dent. Update 1995, 22, 1, Marukawa Y., Akiyama S., Morisaki I.: Clinical application of dental prosthesis with magnetic attachment to a patient with cerebral palsy. J. Osaka Univ. Dent. Sch., 1994, 34, Zaakceptowano do druku: 7.VII.2011 r. Adres autorów: Poznań, ul. Bukowska 70. Zarząd Główny PTS PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2011, LXI, 6 489
ZALECENIA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY U DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH. Opracowanie
Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej oraz ze środków Ministerstwa Zdrowia ZALECENIA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA
Bardziej szczegółowodr Przemysław Bury Centrum Stomatologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Projekt badań profilaktycznych z zakresu zdrowia jamy ustnej, skierowany do dzieci uczęszczających w roku szkolnym 2010/2011 do klas I i VI szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Śrem Opracowanie:
Bardziej szczegółowoLeczenie stomatologiczne jako część wymaganej opieki medycznej nad dziećmi niepełnosprawnymi opinia rodziców
Prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2011, 48, 1, 45 53 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Maria Borysewicz-Lewicka 1, Karolina Gerreth 1, Katarzyna Wiśniewska
Bardziej szczegółowoOcena stomatologicznych zachowań prozdrowotnych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z wybranych województw Polski badania socjomedyczne
Czas. Stomatol., 20, 63,, 8-26 20 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Ocena stomatologicznych zachowań prozdrowotnych dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z wybranych województw Polski badania
Bardziej szczegółowoProblemy stomatologiczne polskich dzieci i młodzieży propozycje działań do rozważenia
Problemy stomatologiczne polskich dzieci i młodzieży propozycje działań do rozważenia Posiedzenie Plenarne Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia Warszawa 15.12.2010r. prof.. dr hab.. Barbara Adamowicz-Klepalska
Bardziej szczegółowoSkojarzone leczenie ortodontyczne i implantoprotetyczne jako rehabilitacja hipodoncji i mikrodoncji
Skojarzone leczenie ortodontyczne i implantoprotetyczne jako rehabilitacja hipodoncji i mikrodoncji Autorzy _ Jan Pietruski i Małgorzata Pietruska Ryc. 1 Ryc. 2 _Wrodzone wady zębów, dotyczące ich liczby
Bardziej szczegółowoBadanie: Badanie stomatologiczne
Badanie: Badanie stomatologiczne Lek.dent. Katarzyna Zawadzka Gabinet stomatologiczny Gratis Konsultacja protetyczna (wliczona w cenę leczenia) Konsultacja implantologiczna (wliczona w cenę leczenia) 100
Bardziej szczegółowoDZIENNIK PRAKTYK PRAKTYCZNE NAUCZANIE KLINICZNE KIERUNEK LEKARSKO-DENTYSTYCZNY
DZIENNIK PRKTYK PRKTYCZNE NUCZNIE KLINICZNE KIERUNEK LEKRSKO-DENTYSTYCZNY DZIENNIK PRKTYK kierunek lekarsko-dentystyczny Imię i nazwisko studenta PESEL Numer albumu zdjęcie Nazwa uczelni Data wystawienia
Bardziej szczegółowoProtetyka i implantologia
Protetyka to dział stomatologii zajmujący się przywracaniem prawidłowej funkcji żucia i mowy, estetyki naturalnego uśmiechu i rysów twarzy, dzięki uzupełnianiu braków w uzębieniu. Braki zębowe są nie tylko
Bardziej szczegółowoSzanowny Pan Aleksander Sopliński Podsekretarz Stanu Ministerstwo Zdrowia w Warszawie
KONSULTANT KRAJOWY W DZIEDZINIE PROTETYKI STOMATOLOGICZNEJ Instytut Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego 31-155 Kraków, ul. Montelupich 4, tel./fax 012/424-54-24, mail: sekretariat@uks.com.pl Kraków,
Bardziej szczegółowoSTOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA
STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Stomatologia zachowawcza- zajmuje się metodami zachowania naturalnych właściwości zębów, które zostały utracone na skutek działania bodźców zewnętrznych. Najgroźniejszym z nich
Bardziej szczegółowoRehabilitacja protetyczna dzieci i młodzieży z zaburzeniami rozwojowymi w
Lek. stom. Elżbieta Wojtyńska Tytuł pracy: Rehabilitacja protetyczna oraz ocena jakości życia pacjentów w wieku rozwojowym i młodych dorosłych z zaburzeniami w obrębie części twarzowej czaszki Promotor:
Bardziej szczegółowo*Karolina Gerreth 1, Dorota Olczak-Kowalczyk 2, Maria Borysewicz-Lewicka 3. Streszczenie. Słowa kluczowe. 32 Nowa Stomatologia 1/2018
PRACE POGLĄDOWE Borgis Nowa Stomatol 2018; 23(1): 32-37 *Karolina Gerreth 1, Dorota Olczak-Kowalczyk 2, Maria Borysewicz-Lewicka 3 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej (PTSD), Sekcji
Bardziej szczegółowoSpis treści Spis treści. Słowo wstępne. Podziękowania Autorzy. 1 Ocena pacjenta w wieku rozwojowym 1
v Słowo wstępne Przedmowa Podziękowania Autorzy xi xiii xiv xv 1 Ocena pacjenta w wieku rozwojowym 1 Co to jest stomatologia dziecięca? 1 Badanie pacjenta 2 Ostateczne rozpoznanie 7 Szacowanie ryzyka choroby
Bardziej szczegółowoDZIENNIK PRAKTYK PRAKTYCZNE NAUCZANIE KLINICZNE
UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KROL MRCINKOWSKIEGO W POZNNIU 60-812 POZNŃ, UL.UKOWSK 70 KIERUNEK LEKRSKO-DENTYSTYCZNY DZIENNIK PRKTYK PRKTYCZNE NUCZNIE KLINICZNE KIERUNEK LEKRSKO-DENTYSTYCZNY imię i nazwisko
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 25 Poz. 1462
Dziennik Ustaw 25 Poz. 1462 Załącznik nr 4 Wykaz świadczeń stomatologicznych dla świadczeniobiorców z grupy wysokiego ryzyka chorób zakaźnych, w tym chorych na AIDS, oraz warunki ich realizacji Tabela
Bardziej szczegółowoSTOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA
STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Badanie stomatologiczne Wypełnienie zęba ze znieczuleniem Wypełnienie MOD Ubytek klinowy przydziąsłowy Wypełnienie tymczasowe Rekonstrukcja zęba po endodoncji Znieczulenie komputerowe
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 25 Poz. 193
Dziennik Ustaw 25 Poz. 193 Załącznik nr 4 WYKAZ ŚWIADCZEŃ STOMATOLOGICZNYCH DLA ŚWIADCZENIOBIORCÓW Z GRUPY WYSOKIEGO RYZYKA CHORÓB ZAKAŹNYCH, W TYM CHORYCH NA AIDS, ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Tabela nr
Bardziej szczegółowoSTOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA: 1. Konsultacja lekarska /Przegląd /Wizyta kontrolna zł. 2. Konsultacja specjalistyczna z planem leczenia 200 zł
CENNIK USŁUG: STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA: 1. Konsultacja lekarska /Przegląd /Wizyta kontrolna 100-150 zł 2. Konsultacja specjalistyczna z planem leczenia 200 zł 3. Znieczulenie 20 zł 4. Wypełnienie z materiałów
Bardziej szczegółowoCENNIK USŁUG: STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA: 1. Konsultacja lekarska /Przegląd /Wizyta kontrolna zł
CENNIK USŁUG: STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA: 1. Konsultacja lekarska /Przegląd /Wizyta kontrolna 100-150 zł 2. Konsultacja specjalistyczna z planem leczenia 200 zł 3. Znieczulenie 20 zł 4. Wypełnienie z materiałów
Bardziej szczegółowoCENNIK REGULAMIN.
CENNIK REGULAMIN www.facebook.com/materniakgabinet www.materniak.pl 2018 RENTGENODIAGNOSTYKA RTG punktowe RTG pantomograficzne Tomografia CBCT 1 łuk Tomografia CBCT 2 łuki Tomografia CBCT mikro 100 30
Bardziej szczegółowoCennik. 3. Konsultacja z ustaleniem planu leczenia bezpłatnie. 5. Wypełnienie światłoutwardzalne na I powierzchni 110 zł
Cennik Stomatologia 1. Przegląd stanu uzębienia bezpłatnie 2. Przegląd stanu uzębienia z zewnątrzustnym zdjęciem panoramicznym (diagnoza wsparta specjalistycznym programem do wykrywania próchnicy międzyzębowej
Bardziej szczegółowoTEMATYKA zajęć II roku semestr zimowy. ĆWICZENIA 2: Wywiad i badanie stomatologiczne zewnątrzustne. Badania dodatkowe.
TEMATYKA zajęć II roku semestr zimowy ĆWICZENIA 1: Organizacja zajęć. Ćwiczenia organizacyjne, regulamin zajęć, przydział stanowisk pracy i fantomów. ĆWICZENIA 2: Wywiad i badanie stomatologiczne zewnątrzustne.
Bardziej szczegółowoSYLABUS. rok akademicki 2016/2017
SYLABUS rok akademicki 2016/2017 Nazwa przedmiotu/modułu Nazwa jednostki/-ek w której/ -ych jest Zakład Stomatologii Dziecięcej przedmiot realizowany e-mail jednostki stdzieci@umb.edu.pl Wydział Lekarski
Bardziej szczegółowoEkstrakcje zębów ze wskazań ortodontycznych planowanie leczenia. Zakład Ortodoncji WUM
Ekstrakcje zębów ze wskazań ortodontycznych planowanie leczenia Zakład Ortodoncji WUM 1 Rys historyczny 636 r. Paweł z Eginy, 994r. Hali Abbas zalecali usuwanie zębów nadliczbowych i zębów stojących poza
Bardziej szczegółowoCENNIK MATERNIAK. Prywatny Gabinet Stomatologiczny
CENNIK MATERNIAK Prywatny Gabinet Stomatologiczny 2017 RENTGENODIAGNOSTYKA RTG punktowe RTG pantomograficzne Tomografia CBCT 1 łuk Tomografia CBCT 2 łuki Tomografia CBCT mikro 100 30 80 200 350 150 PROFILAKTYKA
Bardziej szczegółowoU M O W A - KONTRAKT nr ST - 1/2011-2012
Załącznik nr 6 do Regulaminu konkursu z dnia 17.08.2010 roku U M O W A - KONTRAKT nr ST - 1/2011-2012 zawarta w dniu...10.2010 roku, pomiędzy Samodzielnym Zespołem Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej
Bardziej szczegółowoStomatologia. Chirurgia szczękowa
WU Stomatologia. Chirurgia szczękowa WU 1-49 Wydawnictwa informacyjne i ogólne WU 50-95 Etyka. Praktyka zawodowa i personel. Dokumentacja WU 100-113.7 Anatomia. Fizjologia. Higiena WU 140-166 Choroby.
Bardziej szczegółowoLeczenie protetyczne pacjentów z częściowymi brakami uzębienia przyjmowanych w ramach NFZ
PROTET. STOMATOL., 2011, LXI, 2, 106-113 Leczenie protetyczne pacjentów z częściowymi brakami uzębienia przyjmowanych w ramach NFZ Prosthodontic rehabilitation of partially edentulous patients under the
Bardziej szczegółowoPremature loss of milk teeth by preschool children
Premature loss of milk teeth by preschool children Przedwczesna utrata zębów mlecznych u dzieci przedszkolnych Ewa Ogłodek, Danuta Moś stres maxeve@ caries of deciduous teeth in children is an important
Bardziej szczegółowoWybrane pozycje z cennika usług stomatologicznych
Wybrane pozycje z cennika usług stomatologicznych Profilaktyka Przegląd stomatologiczny Instruktaż higieny jamy ustnej Usunięcie kamienia nazębnego /scaling/ (łuk górny i dolny) Higienizacja /scaling,
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoCENNIK USLUG STOMATOLOGICZNYCH
CENNIK USLUG STOMATOLOGICZNYCH Doro-Dent STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Lp. Procedura CENA PLN 1 Konsultacja stomatologiczna 50,00 2 Wydanie zaświadczenia, orzeczenia 50,00 3 Badanie stomatologiczne jamy ustnej
Bardziej szczegółowoOcena opieki stomatologicznej sprawowanej nad dziećmi z obniżoną sprawnością na podstawie badania socjomedycznego rodziców/opiekunów
PRACE ORYGINALNE Borgis Nowa Stomatol 2018; 23(1): 3-8 Maria Borysewicz-Lewicka 1, *Karolina Gerreth 1, Dominika Wychowaniec 1, Ewa Nitschke 1, Anna Klimiuk 2, Magdalena Choromańska 2, Anna Zalewska 2
Bardziej szczegółowoStomatologiczne potrzeby lecznicze u osób zakażonych HIV
Czas. Stomatol., 2006, LIX, 3 Stomatologiczne potrzeby lecznicze u osób zakażonych HIV Dental treatment needs of HIV-positive patients Magdalena Choromańska 1, Danuta Waszkiel 2, Alicja Wiercińska-Drapało
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 4 Poz. 1462
Dziennik Ustaw 4 Poz. 1462 Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. (poz. 1462) Załącznik nr 1 Wykaz świadczeń ogólnostomatologicznych oraz warunki ich realizacji Wykaz
Bardziej szczegółowoPoradnie dentystyczne. Poradnie Dentystyczne. Telefon do rejestracji: 22 42-91-241. Ortodoncja - informacja 22 i zapisy: 42-91-294 1 / 14
Poradnie Dentystyczne Telefon do rejestracji: 22 42-91-241 Ortodoncja - informacja 22 i zapisy: 42-91-294 1 / 14 Kierownik Poradni Dentystycznych lek. dent. Włodzimierz Rudnicki specjalista protetyki Stomatologia
Bardziej szczegółowoDobór transferów i metod wyciskowych na przykładzie systemu implantologicznego Osteoplant. Część II. Opis przypadków klinicznych
PROTET. STOMATOL., 2010, LX, 4, 280-284 Dobór transferów i metod wyciskowych na przykładzie systemu implantologicznego Osteoplant. Część II. Opis przypadków klinicznych Selection of impression copings
Bardziej szczegółowoM I N I S T R A Z D R O W I A 1) z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego
Projekt z dnia 9 września 2017 r. R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A Z D R O W I A 1) z dnia... 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw 5 Poz. 193 WYKAZ ŚWIADCZEŃ OGÓLNOSTOMATOLOGICZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI. Wykaz świadczeń ogólnostomatologicznych
Dziennik Ustaw 5 Poz. 193 Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ OGÓLNOSTOMATOLOGICZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Wykaz świadczeń ogólnostomatologicznych
Bardziej szczegółowoOCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI
Lek. Dent. Joanna Abramczyk OCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI STRESZCZENIE WSTĘP W praktyce ortodontycznej zatrzymane stałe kły, szczególnie
Bardziej szczegółowoLeczenie protetyczne pacjentki z hipodoncją. Opis przypadku
PROTET. STOMATOL., 2006, LVI, 4, 295-299 Leczenie protetyczne pacjentki z hipodoncją. Opis przypadku Prosthetic treatment of the patient with hipodontia. A case report Jacek Kasperski 1, Przemysław Rosak
Bardziej szczegółowo2 RAMOWY PROGRAM STAŻU PODYPLOMOWEGO LEKARZA DENTYSTY
Załącznik nr 2 RAMOWY PROGRAM STAŻU PODYPLOMOWEGO LEKARZA DENTYSTY Cel stażu: pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz doskonalenie i utrwalenie praktycznych umiejętności z zakresu promocji zdrowia oraz zapobiegania,
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki próchnicy dla dzieci w wieku 12 lat z terenu Miasta Kościerzyna na lata
Program profilaktyki próchnicy dla dzieci w wieku 12 lat z terenu Miasta Kościerzyna na lata 2017-2019 UCHWAŁA NR XXXVII/./2016 RADY MIASTA KOŚCIERZYNA z dnia 26 października 2016 r. w sprawie przystąpienia
Bardziej szczegółowoKatalog zakresów i świadczeń w rodzaju leczenie stomatologiczne. Nazwa. świadczenia ogólnostomatologiczne
Katalog zakresów i świadczeń w rodzaju leczenie stomatologiczne Świadczenia Zakresy świadczeń Kod świadczenia ogólnostomatologiczne świadczenia ogólnostomatologiczne dla dzieci i młodzieży do 18. r.ż.
Bardziej szczegółowoWSTĘP PRZYGOTOWANIE BADAŃ
Raport z realizacji Programu profilaktyki próchnicy skierowanego do dzieci uczęszczających w roku szkolnym 2009/2010 do klas I i VI szkół podstawowych finansowanego przez Miasto Poznań WSTĘP Stomatologiczne
Bardziej szczegółowo6) wykaz dodatkowych materiałów stomatologicznych stosowanych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, o
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 24 listopada 2004 r. w sprawie wykazu gwarantowanych świadczeń lekarza dentysty i materiałów stomatologicznych oraz rodzaju dokumentu potwierdzającego uprawnienia
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 201 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Nazwa kwalifikacji: Asystowanie lekarzowi dentyście i utrzymanie gabinetu w gotowości do pracy Oznaczenie kwalifikacji: Z.15 Numer zadania: 01 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia
Bardziej szczegółowoWARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY WYDZIAŁ LEKARSKO-DENTYSTYCZNY KATEDRA PROTETYKI STOMATOLOGICZNEJ ANALIZA ZMIAN WARTOŚCI SIŁY RETENCJI W TRÓJELEMENTOWYCH UKŁADACH KORON TELESKOPOWYCH Rozprawa na stopień
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM
Załącznik nr 1 do Umowy Nr z dnia 2011 roku PROGRAM ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY DLA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM Łódź, listopad 2009 roku Wprowadzenie Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym powstał
Bardziej szczegółowoCzynniki warunkujące proces gojenia. Uwaga! Badanie podmiotowe. Badanie przedmiotowe. Wywiad. Urazy zębów mlecznych. Utrata przytomności
Urazy zębów mlecznych Czynniki warunkujące proces gojenia zależne od pacjenta wiek i stopień rozwoju korzenia stan higieny jamy ustnej i uzębienia ogólny stan zdrowia czas zgłoszenia się do lekarza Emil
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA ROK III SEMESTR LETNI 2018/2019
Ćwiczenie 2. 18,19,20,22.III Ćwiczenie 1. 11,12,13,15.III Seminarium 2. 4,5,6,8.III (90min.) Seminarium 1. 25,26,27.II, 1.III ĆWICZENIA ROK III SEMESTR LETNI 2018/2019 Lp. grupa UZUPEŁNIENIA RUCHOME (sala
Bardziej szczegółowoWarszawa 01.08.2012 r.
Warszawa 01.08.2012 r. Uwagi do Projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego /MZ-MD-L- 0212-2800-4/EHM/12
Bardziej szczegółowoczym są implanty stomatologiczne? jak wygląda leczenie implantologiczne? jaki wpływ na wymowę i odżywianie mają implanty?
czym są implanty stomatologiczne? jak wygląda leczenie implantologiczne? jaki wpływ na wymowę i odżywianie mają implanty? Jak wygląda implant stomatologiczny i w jakim celu go stosujemy? Implant, wykonany
Bardziej szczegółowoCENNIK USŁUG. Stomatologia zachowawcza
CENNIK USŁUG Stomatologia zachowawcza Przegląd półroczny bezpłatnie Konsultacja stomatologiczna 50 zł Opatrunek tymczasowy leczniczy 100 zł Leczenie nadwrażliwości (pojedynczy ząb) 30 zł Wypełnienie światłoutwardzalne
Bardziej szczegółowoZespołowe leczenie ortodontyczno-chirurgiczno-protetyczne dorosłego pacjenta z hipodoncją opis przypadku
_estetyka Zespołowe leczenie ortodontyczno-chirurgiczno-protetyczne dorosłego pacjenta z hipodoncją opis przypadku Interdisciplinar management of adult patient with hipodontia a case report Autorzy_ Maciej
Bardziej szczegółowoProgram zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym
Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym Program zapobiegania próchnicy dla dzieci w wieku szkolnym powstał we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi oraz Konsultantem
Bardziej szczegółowoORTODONCJA-STOMATOLOGIA I INNE SPECJALIZACJE LEKARSKIE
2017 CENNIK ORTODONCJA-STOMATOLOGIA I INNE SPECJALIZACJE LEKARSKIE MARIA MATLOK SZANOWNY PACJENCIE Proszę zwrócić uwagę, że cennik jest informacją ogólną, nie uwzględniającą specyfikacji każdego przypadku.
Bardziej szczegółowoCennik. 3. Konsultacja z ustaleniem planu leczenia bezpłatnie. 5. Wypełnienie światłoutwardzalne na I powierzchni 110 zł
Cennik Stomatologia 1. Przegląd stanu uzębienia bezpłatnie 2. Przegląd stanu uzębienia z zewnątrzustnym zdjęciem panoramicznym (diagnoza wsparta specjalistycznym programem do wykrywania próchnicy międzyzębowej
Bardziej szczegółowoRamowy program zajęć praktycznych dla kierunku lekarsko-dentystycznego. 1. Cel praktycznego nauczania
Załącznik nr 2 Ramowy program zajęć praktycznych dla kierunku lekarsko-dentystycznego 1. Cel praktycznego nauczania Celem praktycznego nauczania jest pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz doskonalenie i
Bardziej szczegółowostr. 1 CENNIK USLUG STOMATOLOGICZNYCH Doro-Dent STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Lp. Procedura CENA PLN 1 Konsultacja stomatologiczna 50,00
CENNIK USLUG STOMATOLOGICZNYCH Doro-Dent STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Lp. Procedura CENA PLN 1 Konsultacja stomatologiczna 50,00 2 Wydanie zaświadczenia, orzeczenia 50,00 3 Badanie stomatologiczne jamy ustnej
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoStan zdrowia jamy ustnej i opieka stomatologiczna dla dzieci i młodzieży w Polsce
Stan zdrowia jamy ustnej i opieka stomatologiczna dla dzieci i młodzieży w Polsce prof. dr n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk Konsultant krajowy w dziedzinie stomatologii dziecięcej Zakład Stomatologii Dziecięcej
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA POURAZOWYCH USZKODZEŃ ZĘBÓW MLECZNYCH I STAŁYCH W DOKUMENTACJI KLINICZNEJ ZAKŁADU STOMATOLOGII DZIECIĘCEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W GDAŃSKU
Ann. Acad. Med. Gedan., 2006, 36, 43 51 KATARZYNA EMERICH, BARBARA ADAMOWICZ-KLEPALSKA, MICHAŁ DONATT STRUKTURA POURAZOWYCH USZKODZEŃ ZĘBÓW MLECZNYCH I STAŁYCH W DOKUMENTACJI KLINICZNEJ ZAKŁADU STOMATOLOGII
Bardziej szczegółowoSpecyfika rehabilitacji protetycznej z zastosowaniem uzupełnień stałych u pacjentów zawodowo wykorzystujących emisję głosu opis przypadku
PROTET. STOMATOL., 2008, LVIII, 4, 274-278 Specyfika rehabilitacji protetycznej z zastosowaniem uzupełnień stałych u pacjentów zawodowo wykorzystujących emisję głosu opis przypadku The specificity of prosthetic
Bardziej szczegółowoAkcji Profilaktyki Stomatologicznej
Rada Opolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Dyrekcja Opolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ zaprasza do kontynuacji w nowym roku szkolnym 2016/2017 Akcji Profilaktyki Stomatologicznej.
Bardziej szczegółowoStan zdrowia jamy ustnej młodzieży w wieku 18 lat. Tabela 1. Liczba osób w wieku 18 lat zbadanych w poszczególnych województwach.
Stan zdrowia jamy ustnej młodzieży w wieku 18 lat Tabela 1. Liczba osób w wieku 18 lat zbadanych w poszczególnych województwach. Województwo ogółem dolnośląskie 250 kujawsko-pomorskie 299 lubelskie 313
Bardziej szczegółowoO MNIE. Warszawa (22) 883 24 24 Łódź - (42) 688 35 53
O MNIE Nazywam się Jacek Popiński. Jestem lekarzem dentystą, absolwentem Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. Uzyskałem I i II stopień specjalizacji w dziedzinie chirurgia stomatologiczna (kolejno w 1995
Bardziej szczegółowoCHOROBA PRÓCHNICOWA U DZIECI W WIEKU 0-5 LAT W POLSCE I NA ŚWIECIE.
CHOROBA PRÓCHNICOWA U DZIECI W WIEKU 0-5 LAT W POLSCE I NA ŚWIECIE Próchnica zębów o przewlekła, bakteryjna, wieloczynnikowa choroba zakaźna, która aktualnie pozostaje najczęstszym schorzeniem wieku dziecięcego,
Bardziej szczegółowoZNIECZULENIE WYPEŁNIENIE WYPEŁNIENIE MOD - odbudowa trójpowierzchniowa
PROFILAKTYKA BADANIE JAMY USTNEJ, WIZYTA ADAPTACYJNA, WIZYTA KONTROLNA USUNIĘCIE KAMIENIA NAZĘBNEGO (SCALING - jedna wizyta) USUNIĘCIE OSADU NAZĘBNEGO (PIASKOWANIE - jedna wizyta) LAKOWANIE BRUZD (cena
Bardziej szczegółowoSpecjalistyczna Lecznica Stomatologiczna
Specjalistyczna Lecznica Stomatologiczna Specjalistyczna Lecznica Stomatologiczna Lecznica posiada dwie siedziby, tj.: 41-902 Bytom, pl. Akademicki 17, tel.2827942, fax.2827775, e-mail: sls@sls.bytom.pl
Bardziej szczegółowoWady zgryzu i potrzeby leczenia ortodontycznego u dzieci z upośledzeniem umysłowym*
Czas. Stomat., 2006, LIX, 1 Wady zgryzu i potrzeby leczenia ortodontycznego u dzieci z upośledzeniem umysłowym* Malocclusion and orthodontic treatment needs of children with mental retardation Grażyna
Bardziej szczegółowoKierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego
Kierunek Lekarsko- dentystyczny Wydziału Lekarskiego Oddziału Stomatologicznego KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu, typ przedmiotu (podstawowy, kierunkowy) Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna
Bardziej szczegółowoWydział Lekarski UM w Łodzi Kierunek lekarsko dentystyczny Kierunek Stomatologia Nazwa Przedmiotu Stomatologia dziecięca i profilaktyka
Wydział Lekarski UM w Łodzi Kierunek lekarsko dentystyczny Kierunek Stomatologia Nazwa Przedmiotu Stomatologia dziecięca i profilaktyka stomatologiczna Jednostka prowadząca zajęcia Katedra i Zakład Stomatologii
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów VI roku
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów VI roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Propedeutyka Stomatologii 2. NAZWA JEDNOSTKI
Bardziej szczegółowoGdańsk, ul. Stajenna 5, 80-842
STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA STOMATOLOGIA ESTETYCZNA ENDODONCJA STOMATOLOGIA DZIECIĘCA PROTETYKA PERIODONTOLOGIA PROFILAKTYKA I HIGIENA ORTODONCJA CHIRURGIA STOMATOLOGICZNA RTG CHIRURGIA SZCZĘKOWO TWARZOWA
Bardziej szczegółowoKATALOG ZAKRESÓW ŚWIADCZEŃ. 160 x x x x x
stomatologiczne celowane : 07.0000.110.02 : 07.0000.111.02 : 07.0000.210.02 w chirurgii : 07.0000.211.02 : 07.0000.212.02 : 07.0000.213.02 : 07.0000.214.02 : 07.0000.215.02 stomatologii w protetyce : 07.0000.217.02
Bardziej szczegółowoStan uzębienia i potrzeby lecznicze mężczyzn w wieku 65-74 lata zamieszkałych w Białymstoku
Szpak Probl Hig A i Epidemiol wsp. Stan 2012, uzębienia 93(1): i potrzeby 97-104lecznicze mężczyzn w wieku 65-74 lata zamieszkałych w Białymstoku 97 Stan uzębienia i potrzeby lecznicze mężczyzn w wieku
Bardziej szczegółowoZachorowalność na próchnicę dzieci łódzkich w wieku przedszkolnym zakwalifikowanych do zabiegów profilaktyki fluorkowej
Czas. Stomat., 2005, LVIII, 5 Zachorowalność na próchnicę dzieci łódzkich w wieku przedszkolnym zakwalifikowanych do zabiegów profilaktyki fluorkowej Incidence of caries in preschool children living in
Bardziej szczegółowoOcena stomatologicznych zachowań zdrowotnych dzieci niepełnosprawnych badania ankietowe rodziców*
Czas. Stomatol., 2008, 61, 11, 767-774 2008 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Ocena stomatologicznych zachowań zdrowotnych dzieci niepełnosprawnych badania ankietowe rodziców* Evaluation
Bardziej szczegółowoCennik. 1. Przegląd stanu uzębienia bezpłatnie. 3. Konsultacja z ustaleniem planu leczenia bezpłatnie
Cennik Stomatologia 1. Przegląd stanu uzębienia bezpłatnie 2. Przegląd stanu uzębienia z zewnątrzustnym zdjęciem panoramicznym (diagnoza wsparta specjalistycznym programem do wykrywania próchnicy międzyzębowej)
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA1) z dnia 12 stycznia 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 16 Elektronicznie podpisany przez Grzegorz Paczowski Data: 2011.01.24 16:06:54 +01'00' 1274 Poz. 77 77 v.p l ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA1) z dnia 12 stycznia 2011 r. zmieniające rozporządzenie
Bardziej szczegółowoLECZENIE ZACHOWAWCZE I ENDODONTYCZNE. Przegląd stomatologiczny
C E N N I K Przegląd stomatologiczny LECZENIE ZACHOWAWCZE I ENDODONTYCZNE bezpłatny Badanie, konsultacja, recepta, skierowanie 100 Wizyta interwencyjna (nacięcie ropnia / zapalenie miazgi) 150 Znieczulenie
Bardziej szczegółowoPróchnica zębów. Antonina Kawecka PSSE w Kamieniu Pomorskim 2015roku
Antonina Kawecka PSSE w Kamieniu Pomorskim 2015roku Rodzaje zębów Zęby (łac. dens ząb, l.mn. dentes) złożone, twarde twory anatomiczne w jamie ustnej. Stanowią element układu trawienia i służą do rozdrabniania
Bardziej szczegółowoZasady udzielania świadczeń stomatologicznych w gabinecie Doktor Wrona
R E G U L A M I N Zasady udzielania świadczeń stomatologicznych w gabinecie Doktor Wrona Gabinet Stomatologiczny Doktor Wrona jest Prywatną Praktyką Stomatologiczną działającą na podstawie Zezwolenia wydanego
Bardziej szczegółowoKatalog zakresów i świadczeń w rodzaju leczenie stomatologiczne
Katalog zakresów i świadczeń w rodzaju leczenie stomatologiczne Świadczenia Zakresy świadczeń Kod świadczenia ogólnostomatologiczne świadczenia ogólnostomatologiczne dla dzieci i młodzieży do 18 r.ż. świadczenia
Bardziej szczegółowoLECZENIE DZIECI LAKOWANIE ZĘBÓW STAŁYCH (ZABEZPIECZENIE BRUZD)
Pragniemy zwrócić Twoją uwagę, iż cennik jest informacją ogólną, nie uwzględniającą specyfikacji każdego przypadku. Dokładną informacje na temat potrzebnych zabiegów i ceny otrzymają Państwo po konsultacji
Bardziej szczegółowoKATEDRA CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ I SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ ZAKŁAD CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ
DLA STUDENTÓW III ROKU ODDZIAŁU STOMATOLOGII SEMESTR VI (LETNI) 1. Zapoznanie z organizacją Katedry, w szczególności z organizacją Zakładu Chirurgii Stomatologicznej. Powiązania chirurgii stomatologicznej
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO. ORAL HEALTH PROBLEMS OF YEAR-OLD INHABITANTS of THE LODZ REGION
PRZEGL EPIDEMIOL 212; 66: 133-138 Zdrowie publiczne Aleksandra Hilt, Ewa Rybarczyk-Townsend, Beata Lubowiedzka-Gontarek, Magdalena Wochna-Sobańska PROBLEMY ZDROWOTNE JAMY USTNEJ 35-44-LETNICH MIESZKAŃCÓW
Bardziej szczegółowoW okresie od 1 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku Zarząd Oddziału PTS w Zamościu zorganizował: 1. 9 spotkań szkoleniowych 2.
W okresie od 1 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku Zarząd Oddziału PTS w Zamościu zorganizował: 1. 9 spotkań szkoleniowych 2. 1 kurs medyczny Dodatkowo Zarząd Oddziału uczestniczył w organizacji
Bardziej szczegółowoCENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH
CENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH USŁUGA CENA Przegląd stomatologiczny STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Konsultacja + plan leczenia + rtg panoramiczne Wypełnienie ubytku próchnicowego Wypełnienie ubytku niepróchnicowego
Bardziej szczegółowoOpieka stomatologiczna nad pacjentem niepełnosprawnym intelektualnie potrzeby i ograniczenia
Czas. Stomatol., 2009, 62, 1, 34-41 2009 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Opieka stomatologiczna nad pacjentem niepełnosprawnym intelektualnie potrzeby i ograniczenia Dental care of the
Bardziej szczegółowoPrzedkliniczna Stomatologia Zintegrowana
ĆWICZENIA 1: Organizacja zajęć. Przedkliniczna Stomatologia Zintegrowana II rok zblokowane zajęcia praktyczne + seminaria Rok akademicki 2012/13 Ćwiczenia organizacyjne, regulamin zajęć, przydział stanowisk
Bardziej szczegółowostałym (1). W uzębieniu stałym brak natychmiastowego
dr n. med. mgr lic. tech. dent. Arkadiusz Rutkowski 1, mgr tech. dent. Milena Połczyńska 2 Ruchomy utrzymywacz przestrzeni wykonany z zastosowaniem żywicy acetalowej cz. I Usunięcie nawet pojedynczego
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoPROPER DENT S.C. CENNIK
PROPER DENT S.C. CENNIK Przegląd stomatologiczny LECZENIE ZACHOWAWCZE I ENDODONTYCZNE bezpłatny Badanie, konsultacja, recepta, skierowanie 100 Wizyta interwencyjna (nacięcie ropnia / zapalenie miazgi)
Bardziej szczegółowoLeczenie powikłań będących konsekwencją błędów jatrogennych w rehabilitacji protetycznej opis przypadku
PROTET. STOMATOL., 2011, LXI, 2, 125-129 Leczenie powikłań będących konsekwencją błędów jatrogennych w rehabilitacji protetycznej opis przypadku Treatment of iatrogenic complications in the prosthetic
Bardziej szczegółowoSYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM
SYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM 2 LICZBA LUDNOŚCI W 2010 ROKU 2010 województwo łódzkie miasto Łódź liczba ludności ogółem 2552000 737098 0 19 r.ż. 504576 (19,7) 117839 (15,9)
Bardziej szczegółowoPacjenci zostali podzieleni na trzy grupy liczące po 20 osób. Grupa I i II to osoby, u których na podstawie wartości pomiaru kąta ANB oraz WITS w
STRESZCZENIE Wady zgryzu klasy III wg Angle'a uwarunkowane są niedorozwojem szczęki lub nadmiernym wzrostem żuchwy, a często połączeniem obu nieprawidłowości. Pacjenci z przodożuchwiem morfologicznym ze
Bardziej szczegółowo