Udane prywatyzacje Media o własności prywatnej część 2

Transkrypt

1 Udane prywatyzacje Media o własności prywatnej część 2

2 SPIS TREŚCI Prywatna Bogdanka ma się dobrze Dziennik Gazeta Prawna 1 Emerytura z węgla Newsweek Polska 3 Tradycja z pianką Rzeczpospolita 4 Uzdrawianie uzdrowisk Wprost 8 Bogaty pakiet socjalny i nowoczesna technologia Polska The Times 10 Brzesko piwem stoi Fakt 12 Ten debiut wypromuje GPW Puls Biznesu 14 Nowocześniejsza Kasa Oszczędności Przekrój 16 Jak uratowano ulubioną czekoladę Polaków Super Express 18 Debiut giełdowy istotny dla rynku Rzeczpospolita 20 Szczęśliwa siódemka Polityka 23 Po przejęciu urósł portfel zamówień Puls Biznesu 26 Skarb Państwa promuje obywatelski akcjonariat Puls Biznesu 28 Udane prywatyzacje. Media o własności prywatnej. Część 2

3 KOPALNIA BOGDANKA Prywatna Bogdanka ma się dobrze CENA EMISYJNA AKCJI WYNOSIŁA 48 ZŁ, DZIŚ OSCYLUJE WOKÓŁ 75 ZŁ, ROCZNE IN- WESTYCJE W NOWĄ KOPALNIĘ PRZEKROCZĄ PÓŁ MILIARDA ZŁOTYCH. Janusz Steinhoff, były wicepremier i minister gospodarki, twierdzi, że polskie górnictwo węgla kamiennego musi być sprywatyzowane. Udana sprzedaż kopalni Bogdanka pokazała, że jest to możliwe. Kopalnie mogą przestać być źródłem problemów. Bogdanka uzyskała z emisji swych akcji na giełdzie 528 mln zł. Całość tej kwoty przeznacza na budowę nowej kopalni Stefanów. Przed sprzedażą naszej firmy wielu ludzi z branży nie wierzyło, że w Polsce można sprywatyzować kopalnię węgla kamiennego, że znajdą się chętni do kupna. U nas się powiodło. Zmieniło to nastawienie górniczych menedżerów do prywatyzacji kopalni. Część z nich mówi: Jeśli udało się Bogdance, to dlaczego my nie mamy pozyskać środków na inwestycje przez prywatyzację wspomina Mirosław Taras, prezes Bogdanki. Doświadczenia związane ze sprzedażą Lubelskiego Węgla Bogdanka mogą stanowić punkt wyjścia do prywatyzacji kolejnych spółek z branży. Dzięki sprywatyzowaniu lubelska firma polepszyła wyniki finansowe, jest bardziej elastycznie zarządzana, pracownicy zyskali na pakiecie akcji pracowniczych ocenia Adam Leszkiewicz, wiceminister Skarbu Państwa. Doświadczenia związane ze sprzedażą Bogdanki mogą stanowić punkt wyjścia do prywatyzacji kolejnych spółek z branży Długie lata rozważań Zarząd Bogdanki już w połowie lat 90. XX w. uznał, że prywatyzacja byłaby korzystna. Rozpatrywał różne warianty, zaczął przekonywać do takiego rozwiązania załogę. Efekt był taki, że już 10 lat temu duża część pracowników popierała pomysł zmiany właściciela firmy. Rząd PO-PSL zgodził się na prywatyzację firmy, i to w formie postulowanej przez jej zarząd oraz załogę, czyli przez giełdę. Była to pierwsza sprzedaż kopalni węgla kamiennego w Polsce po 1989 roku. O tym, że Bogdanka została sprzedana w pierwszej kolejności, zadecydował tryb prywatyzacji: zbycie akcji na rynku regulowanym. Ten tryb charakteryzuje się prostą strukturą nie jest konieczne wykonywanie skomplikowanych analiz, bo cena określona jest na bieżąco przez rynek mówi wiceminister Leszkiewicz. Start dobrze przygotowany Na sukces prywatyzacji lubelskiej spółki złożyło się wiele czynników. Dobrze przygotowane były kolejne etapy prywatyzacji. Bogdanka zadebiutowała na giełdzie równo rok temu. Wystartowała z powodzeniem, choć był to bardzo trudny okres. Udziały państwa w spółce zmniejszyły się wtedy do 65,5 procent. Aby poprawić płynność akcji Bogdanki na giełdzie, resort skarbu sprzedał kilka miesięcy później 5 proc. akcji spółki. Odwróciło to trend spadkowy kursu akcji Bogdanki, który od tego momentu utrzymywał się na stabilnym poziomie. W ten sposób resort skarbu przygotował się do sprzedaży kolejnego pakietu 46,7 proc. akcji za ponad 1,1 mld zł. Kupiły je wszystkie polskie OFE, które ostrożnie dobierają spółki do swojego portfela inwestycyjnego. Musiały więc bardzo dobrze oceniać Bogdankę. Uwzględniliśmy postulaty załogi, by skierować ofertę do przewidywalnych i długoterminowych inwestorów pełniących bardzo ważną rolę w polskiej gospodarce tłumaczy wiceminister Leszkiewicz. Pieniądze gromadzone w OFE stanowią podstawowe źródło wypłaty emerytur. Udział OFE był de facto udziałem milionów Polaków w prywatyzacji Bogdanki. Sprzyjający klimat społeczny Nie bez znaczenia był także dobry klimat społeczny. Zbycie akcji poprzedziły dwie rundy rozmów z załogą. Załoga sporo zyskała na akcjach pracowniczych, które otrzymała bezpłatnie. Ta prywatyzacja powinna być wzorem sprzedawania firm z trudnych branż. Pracownicy cieszą się z pieniędzy za przyznane im akcje i z premii prywatyzacyjnej, ale są pełni obaw o przyszłość. Za uczciwą, przejrzystą prywatyzacją, jaką jest sprzedaż przez giełdę, nie kryje się nic złego twierdzi Mirosław Taras. 1

4 W tym roku pół miliarda Co się zmieniło w Bogdance dzięki zmianie właściciela? Firma mogła znacznie przyspieszyć inwestycje związane z eksploatacją nowego złoża Stefanów, które będzie nową kopalnią. Ma być ona w całości gotowa w 2014 roku. Pierwsza emisja akcji Bogdanki na giełdzie poszła w całości na podwyższenie kapitału tej firmy. Gdyby nie pozyskane w ten sposób środki, budowa Stefanowa mogłaby trwać nawet 15 lat dłużej. Do zeszłego roku lubelska spółka wydawała na to przedsięwzięcie po 100 mln zł rocznie. Dzięki prywatyzacji te nakłady tylko w tym roku mają wzrosnąć do 550 mln zł. Aby osiągnąć dynamiczny rozwój, firma już zwiększyła i dalej zwiększa zatrudnienie. W I kwartale tego roku przybyło 200 osób, co na ubogiej, nękanej wysokim ukrytym bezrobociem Lubelszczyźnie jest nie do przecenienia. Zakończenie rozbudowy kopalni pozwoli na podwojenie wydobycia węgla do 11 mln ton rocznie. W ślad za tym udział Bogdanki w krajowej produkcji węgla może się zwiększyć nawet do 15 proc. Dzięki nowym inwestycjom obniżą się koszty wydobycia, lubelska spółka nie będzie musiała się bać konkurencji tańszego węgla z Rosji i Ukrainy. Wyniki i prestiż Cena emisyjna naszych akcji wynosiła 48 zł, dziś oscyluje ona wokół 75 zł, co pokazuje, że nasza firma jest dobrze oceniana przez rynek. Największy sukces tej prywatyzacji to przekonanie działających w Polsce inwestorów, że wydobywanie węgla kamiennego może być dobrym biznesem, na którym da się zarabiać twierdzi prezes Taras. Zdaniem prezesa Bogdanka ma teraz lepsze perspektywy, większy prestiż, szansę na uzyskanie kolejnych kapitałów na rozwój. Zasady zarządzania firmą zmieniają się na bardziej przejrzyste, nowocześniejsze, obecność na giełdzie oznacza poddanie firmy społecznej kontroli. Autor: Jacek Krzemiński Dziennik Gazeta Prawna, 16 czerwca 2010 roku Kopalnia Bogdanka, fot. materiały spółki Udane prywatyzacje. Media o własności prywatnej. Część 2

5 KOPALNIA BOGDANKA Emerytura z węgla NA SPRZEDAŻY BOGDANKI ZAROBI NIE TYLKO SKARB PAŃSTWA l PRACOWNICY KOPALNI. TA PRYWATYZACJA MOŻE POWIĘKSZYĆ RÓWNIEŻ NASZE EMERYTURY. Akcje Bogdanki pilnie kupię!. Takie ogłoszenia od kilku tygodni można znaleźć w internecie, a także na bramie sprywatyzowanej w marcu kopalni węgla kamiennego w Łęcznej pod Lublinem. Na razie nikt z liczącej prawie 4 tys. osób załogi o sprzedaży udziałów jednak nie myśli. Po co mam sprzedawać, skoro akcje Bogdanki drożeją z tygodnia na tydzień? pyta retorycznie jeden z pracowników z 10-letnim stażem. To prawda. W ciągu niespełna dwóch miesięcy akcje pierwszej sprzedanej przez Skarb Państwa kopalni drożały prawie o 50 proc.: w dniu debiutu trzeba było za nie zapłacić 48 zł, a dziś już prawie 75 złotych. Każdy dzień pracy zaczyna się dziś w kopalni od sprawdzenia aktualnego kursu. Nawet ci, którzy jeszcze kilka miesięcy temu nie mieli zielonego pojęcia, jak działa rynek papierów wartościowych, dziś swobodnie posługują się żargonem komentatorów giełdowych. Gdy w szatni ktoś powie, że byki przełamały dziś barierę 2600 punktów, w kopalni już wiadomo, że dzień należy raczej do udanych. A gdy komentator w radiu powiedział, że wzrosły ceny węgla na giełdach światowych i ING podniósł rekomendacje dla spółek węglowych, oczyma wyobraźni widzieli, jak ich konta puchną od pieniędzy. Dziś na każdego pracownika Bogdanki przypada średnio po 60 tys. zł. Oczywiście jedni dostaną więcej, inni mniej w zależności od stażu. Wiedzą też, że swoich akcji nie mogą sprzedać przez dwa lata (chyba że skuszą się na propozycję transakcji na czarnym rynku, odsprzedając prawa do akcji). Trzeba mieć nóż na gardle, żeby zdecydować się na taką transakcję mówi Józef Przybysz, wiceprzewodniczący Solidarności w Bogdance. Nie mniej zadowolony z prywatyzacji niż pracownicy zakładu jest resort skarbu. Minister Aleksander Grad wielokrotnie podkreślał, że operacja to prywatyzacyjny majstersztyk. Sprzedaż odbyła się szybko i bez rozgłosu, dzięki czemu obyło się bez spekulacji ceną akcji. Dopiero w dniu debiutu Ministerstwo Skarbu Państwa oficjalnie ogłosiło, że Bogdanka stała się prywatną spółką. Pakiet 46,7 proc. kupiły Otwarte Fundusze Inwestycyjne, płacąc do państwowej kasy 1,1 mld zł. To spory zastrzyk dla budżetu, w którym w tym roku może zabraknąć 52 mld złotych. Sukcesem, według ekonomistów z resortu skarbu, jest również to, że Bogdankę kupiły OFE. To oznacza, że nawet zwykły obywatel może w pośredni sposób zarobić na prywatyzacji tej kopalni wyjaśnia minister Grad. OFE przeznaczają bowiem na zakup akcji część pieniędzy ze składek emerytalnych. Jeśli więc je dobrze ulokują i zarobią, to nasze emerytury będą większe. Analitycy z biur maklerskich jednomyślnie twierdzą, że Bogdanka jest jedną z najciekawszych spółek na warszawskiej giełdzie. Przede wszystkim, w przeciwieństwie do innych Akcje pierwszej sprzedanej przez Skarb Państwa kopalni zdrożały prawie o 50 proc.: w dniu debiutu trzeba było za nie zapłacić 48 złotych, a dziś już prawie 75 złotych firm węglowych, przynosi zyski. W 2009 zarobiła 190 mln zł, a w mln zł. W kolejnych latach nie powinno być gorzej, bo dzięki wieloletnim kontraktom ma zagwarantowaną sprzedaż aż do 2025 roku. Co więcej, ekonomiści podkreślają, że prywatny właściciel może pomóc spółce jeszcze bardziej rozwinąć skrzydła. Firma już skorzystała na prywatyzacji, bo pieniądze z emisji akcji ponad 500 mln zł przeznaczane będą na rozbudowę trzeciego pola wydobywczego w Stefanowie. Dzięki temu możliwości wydobywcze kopalni wzrosną dwukrotnie, do ok. 10 mln ton węgla rocznie. O tym, czy zysk wypracowany przez kopalnię będzie przeznaczony na rozwój spółki, czy wypłacony w postaci dywidendy, zadecydują w najbliższym czasie nowi akcjonariusze. W tym górnicy z kopalni. Autor: Ewa Wesołowska Newsweek Polska, 26 kwietnia 2010 roku 3

6 Tradycja z pianką przykład udanej prywatyzacji ZAKŁADY PIWOWARSKIE W ŻYWCU SĄ PIER- WSZYM W POWOJENNEJ HISTORII BROWA- REM, KTÓRY ZOSTAŁ SPRYWATYZOWANY I PRZEKSZTAŁCONY W SPÓŁKĘ AKCYJNĄ. Żywiecki browar został założony w 1856 r. przez arcyksięcia Albrechta Fryderyka Habsburga i do 1939 r. był własnością rodziny Habsburgów. W czasie drugiej wojny światowej browar przejęli i zarządzali nim Niemcy, później w 1945 r. przeszedł na własność Skarbu Państwa. 31 grudnia 1990 r. Browar w Żywcu zarejestrowano jako jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Zakłady Piwowarskie w Żywcu SA. W lipcu 1991 r. ponad 70 proc. akcji firmy sprzedano w ramach oferty publicznej. Dzięki temu od sierpnia 1991 r. Zakłady Piwowarskie w Żywcu funkcjonują jako spółka prywatna. 24 września 1991 r. firma zadebiutowała na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Trzy lata później, w marcu 1994 r., Zakłady Piwowarskie w Żywcu SA pozyskały inwestora strategicznego Heineken International Beheer B.V., który obecnie funkcjonuje pod nazwą Heineken International B.V. w Grupie Heineken. W momencie prywatyzacji udział Żywca w polskim rynku piwnym wynosił niecałe 8 proc. Obecnie przekracza 34 proc. Daje to Żywcowi pozycję wicelidera, tuż za Kompanią Piwowarską, która kontroluje 45 proc. piwnego rynku w Polsce. Udane prywatyzacje. Media o własności prywatnej. Część 2

7 BROWAR ŻYWIEC Kadzie filtracyjne Browar w Warce (Grupa Żywiec), fot. materiały spółki W grudniu 1998 r. doszło do fuzji Zakładów Piwowarskich w Żywcu SA z firmą Brewpole B.V., która była właścicielem browarów w Elblągu (Elbrewery), Warce (Browary Warka SA) i w Leżajsku (Zakłady Piwowarskie w Leżajsku SA). W efekcie powstała Grupa Kapitałowa Żywiec SA, zwana Grupą Żywiec. Połączenie obu firm miało na celu stworzenie silnej grupy piwowarskiej na polskim rynku piwnym. W 2004 r. browary te zostały włączone do spółki i działają pod jedną nazwą: Grupa Żywiec SA. Połączenie Żywca SA z browarami usprawniło funkcjonowanie grupy od strony ekonomicznej, organizacyjnej oraz prawnej. W lutym 2005 r. Heineken sprzedał akcji Żywca austriackiej firmie Brau Union AG z siedzibą w Linzu (Austria). Brau Union AG i Grupa Żywiec należą do koncernu Heineken, który jest podzielony na regiony zarządzania: obie firmy należą do tzw. Regionu Europy Środkowej i Wschodniej Heinekena. Piwo dla Grupy Żywiec produkuje także browar Cieszyn, który jest oddzielną spółką. Do Żywca należał również browar w Bydgoszczy. Decyzja o jego zamknięciu zapadła w 2006 r. Żywiec utworzył też spółkę dystrybucyjną działającą na terenie całej Polski. Od 1991 roku Żywiec zainwestował w sumie ponad 2 mld zł. Spółka zmodernizowała m.in. browar w Żywcu, który jest największym zakładem w grupie. Produkuje tam 5 mln hl piwa rocznie. Udziały Żywca w eksporcie piwa z Polski stanowią niecałe 2 proc. Jego produkty trafiają głównie tam, gdzie jest liczna Polonia, m.in. do Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. W ubiegłorocznym rankingu Rz Warka, jedna z najchętniej kupowanych marek Żywca (zajmuje czwarte miejsce na polskim rynku piwa), wyceniona została na 464,6 mln zł. Dało jej to 24. pozycję. Flagowa marka Grupy Żywiec warta około 458 mln zł, znalazła się na szóstej pozycji. Natomiast najpopularniejszą marką produkowaną przez Żywiec jest Tatra zajmuje trzecie miejsce. Żywiec wycenia swoje marki na łącznie 1,56 mld zł. W październiku 2009 r. zarejestrował spółkę Brandhouse Żywiec Sprzedaż i Dystrybucja. Jej głównym zadaniem jest zarządzanie markami grupy. Oprócz Warki i Żywca produkuje także m.in. piwa Freeq, Tatra, Strong, Kujawiak, Królewskie i Specjał. W swojej ofercie ma również międzynarodowe piwa Heineken i Desperados. W 2005 r. z powodu spadającej popularności piw mocnych Żywiec wycofał z rynku kilka marek regionalnych, m.in. Heweliusza i EB. To ostatnie pod koniec lat 90. XX wieku było jednym z najpopularniejszych piw w Polsce. W 2008 r. w Grupie Żywiec pracowało ok. 1,4 tys. osób (nieco ponad 6,3 tys. w grupie kapitałowej). Jej przychody wyniosły wówczas blisko 2,97 mld zł. Były o niemal 20 proc. wyższe niż w 2007 r., a nieco ponad 33 proc. w porównaniu z 2006 r. Zysk netto Żywca spadł do nieco ponad 381 mln zł, z prawie 392 mln zł w 2007 r. Tak jak cała branża piwna Żywiec odczuwa skutki podwyżki akcyzy oraz kryzysu. W pierwszej połowie 2009 r. sprzedał 6 mln hl piwa, o około 12 proc. mniej niż w pierwszym półroczu 2008 r. W tym samym czasie łączna sprzedaż piwa w Polsce zmniejszyła się o 12,5 proc. Po trzech kwartałach tego roku przychody Żywca wyniosły prawie 2,89 mld zł i były o 2,7 proc. niższe niż przed rokiem. Zysk netto spółki zmniejszył się o niemal 25 proc., do 288 mln zł. Żywiec jest członkiem Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego w Polsce, który zajmuje się m.in. promo- 5

8 waniem odpowiedzialnej konsumpcji piwa. W 2008 roku na opakowaniach swoich piw Żywiec wprowadził napis: Nigdy nie jeżdżę po alkoholu, a od 2009 roku w reklamach telewizyjnych pojawia się informacja, że alkohol przeznaczony jest tylko dla osób pełnoletnich. Dziś Grupa Żywiec jest jednym z największych płatników podatków w Polsce. W ubiegłym roku kwoty odprowadzone do budżetu państwa z tytułu podatków: akcyzowego, VAT, dochodowego od przedsiębiorstw, podatków gruntowych, koncesji i innych opłat, sięgnęły łącznie ponad 1,5 miliarda złotych. Jest to istotna suma nawet na tle całości wpływów budżetowych. Wystarczyłaby np. na pokrycie kosztów budowy całego Stadionu Narodowego w Warszawie. Skala inwestycji poczynionych w Browarze w Żywcu po 1991 r. nie ma sobie równych w europejskim piwowarstwie końca XX w. W latach na zapleczu historycznej warzelni z 1913 r. powstała nowa warzelnia. Inwestycja ta została wyróżniona w 1996 r. przez Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa jako Budowa Roku w kategorii budownictwo przemysłowe. Zwiedzający chcący prześledzić, jak w Żywcu powstaje piwo, muszą na to przeznaczyć dwie godzinny, i to szybkim krokiem. Dzięki współpracy z Heinekenem browar w Żywcu został bowiem rozbudowany i gruntownie zmodernizowany. Dziś uważa się go za jeden z największych w Europie. W 2006 r. Żywiec otworzył przy żywieckim browarze muzeum piwa. Jest także sponsorem imprez kulturalno-rozrywkowych i sportowych, np. Tygodnia Kultury Beskidzkiej i Klubu Sportowego Lech w Poznaniu. W 2008 r. firma wydała na działania sponsorskie ponad 39 mln zł. Rok wcześniej kwota ta była o niemal 10 mln zł niższa. Żywiec jest też jednym z inicjatorów kampanii społecznych: Alkohol nieletnim dostęp wzbroniony oraz Prowadzący niepijący. Jest także członkiem Forum Odpowiedzialnego Biznesu oraz sygnatariuszem kodeksu etyki reklamy. Browar w Żywcu jest przykładem zakładu, w którym tradycja splata się w szczególny sposób z nowoczesnością. Odrestaurowana historyczna zabudowa fabryczna z połowy XIX w. doskonale się komponuje z dzisiejszym budownictwem przemysłowym, tworząc szczególny obraz żywieckiego browaru. W takiej scenerii w czerwcu co roku od 14 lat odbywa się Festiwal Birofilia spotkanie całego piwnego świata: kolekcjonerów akcesoriów piwnych, piwowarów domowych, piwowarów restauracyjnych pod egidą browaru przemysłowego. Jest to największe tego typu przedsięwzięcie w Europie. Autor: b.d., b.ch. Rzeczpospolita, 10 grudnia 2009 roku Udane prywatyzacje. Media o własności prywatnej. Część 2 Smaczki browaru w Żywcu Żywiec. Jednym słowem piwo! jest hasłem pojawiającym się na kontretykiecie butelki dzięki specjalnej farbie reagującej na temperaturę. Gdy hasło i kształt piwnego pokala się pojawia piwo znajdujące się w butelce ma odpowiednią temperaturę do spożycia; 100 tys. butelek na godzinę opuszcza linie rozlewnicze browaru w Żywcu; 3 miliony 760 tysięcy butelek piwa opuszcza codziennie browar; Browar dysponuje 2 milionami 560 tysiącami charakterystycznych czerwonych skrzynek do piwa. Ułożone jedna za drugą zajęłyby 1100 kilometrów. Jest to również odległość z Żywca do Amsterdamu siedziby zarządu Heinekena; Dwie z dziesięciu największych na świecie kadzi filtracyjnych zainstalowanych w browarze w Żywcu mają średnicę 12,4 metra każda. Browar w Żywcu, fot. materiały spółki KALENDARIUM PRYWATYZACJI ŻYWCA XII 1991 Przekształcenie Zakładów Piwowarskich w Żywcu w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Zakłady Piwowarskie w Żywcu Spółka Akcyjna; IX 1991 Debiut Zakładów Piwowarskich w Żywcu SA na GPW w Warszawie SA; III 1994 Pozyskanie inwestora strategicznego Heineken International Beheer B.V.; XII 1998 Fuzja Zakładów Piwowarskich w Żywcu SA z firmą Brewpole B.V.; VII 1999 Zmiana nazwy spółki na Browary Żywiec SA; 2004 Włączenie do struktury prawnej spółki browarów w Leżajsku, Warce i Elblągu; 2004 Kolejna zmiana nazwy spółki na Grupa Żywiec SA; lecie założenia browaru.

9 BROWAR ŻYWIEC Stabilny i ważny gracz na rynku fot. materiały spółki Marta Bułhak członek zarządu Grupy Żywiec Pionierem prywatyzacji w Polsce jest Grupa Żywiec. Weszliśmy na GPW jako ósma spółka w kolejności i bardzo długo pozostawaliśmy we wskaźniku WIG20. MSP wybrało nas spośród 300 spółek sprywatyzowanych na przestrzeni kilku dekad jako wyróżniający się przykład udanej prywatyzacji. Prywatyzacja Grupy Żywiec okazała się udana z punktu widzenia Skarbu Państwa: przez kilkanaście lat wpływy ze wszelkiego rodzaju podatków związanych ze sprzedażą i produkcją piwa systematycznie rosły, ponieważ rósł rynek. Grupa Żywiec po dziś dzień pozostaje stabilnym i jednym z najważniejszych graczy na polskim rynku piwa pomimo burzliwych czasów młodej gospodarki rynkowej i zmieniającego się rynku. Jest to dowód na to, że Ministerstwo Skarbu Państwa podjęło w 1991 r. dobrą decyzję. Sprzedaż Żywca dużemu i wiarygodnemu potentatowi na rynku piwa o solidnych podstawach i wieloletnim doświadczeniu, a nie małemu inwestorowi było decyzją strategiczną. Tylko taki inwestor mógł zagwarantować dostęp do najlepszego know-how i dalszy rozwój Żywca. Kto wie, gdzie znajdowałaby się dziś spółka, gdyby właścicielem została mała firma. Czy w ogóle istniałaby? Browary Żywiec, Warka, Leżajsk, Elbląg zostały mocno doinwestowane. Dzięki prywatyzacji branży, której jesteśmy jednym z liderów, należą obecnie do najbardziej wydajnych w grupie Heineken. Od lat 90. priorytetem w browarze ży- wieckim było otwarcie się na krajowy rynek. Zwiększenie produkcji przy utrzymaniu wysokiej jakości piwa oraz inwestycje w budowę systemu sprzedaży zapewniły naszej firmie doskonałą pozycję na rynku. Na początku lat 90. jako jedni z pierwszych rozpoczęliśmy inwestycje w rynek detaliczny i gastronomię. Budowa własnej sieci dystrybucyjnej umocniła pozycję Grupy Żywiec. Na unikatowy system filtracji w Warce patrzą z zazdrością browarnicy z całej Europy. Nie poprzestajemy jednak na tym. Naszym ostatnim dokonaniem jest utworzenie Centrum Księgowo-Finansowego dedykowanego tylko naszej firmie. Browar w Żywcu, fot. materiały spółki 7

10 Uzdrawianie uzdrowisk W STYCZNIU RESORT SKARBU SPRYWATY- ZOWAŁ DWA UZDROWISKA I ZAPEWNIA, ŻE TO DOPIERO POCZĄTEK SPRZEDAŻY PAŃ- STWOWYCH KURORTÓW. W ZMODERNIZO- WANYCH OŚRODKACH KURACJUSZE BĘDĄ MOGLI LICZYĆ NA ZNACZNIE WYŻSZĄ JA- KOŚĆ USŁUG. WBREW POZOROM NIE OZNA- CZA TO, ŻE ZA POBYT BĘDĄ MUSIELI PŁACIĆ Z WŁASNEJ KIESZENI. Pod koniec stycznia bieżącego roku nowych, prywatnych właścicieli znalazły uzdrowiska w Ustce (kupiła je lokalna firma Hotel Lubicz) oraz w Krakowie-Swoszowicach (inwestorem została spółka STP Investment SA z Bochni). Na obu tych transakcjach Skarb Państwa zarobił łącznie 32 mln zł. Ale to dopiero początek wielkiej uzdrowiskowej prywatyzacji. Obecnie Skarb Państwa pozostaje jednoosobowym akcjonariuszem w 22 spółkach tej branży, jednak już trwają procesy prywatyzacyjne w ośmiu uzdrowiskach. Niebawem ukażą się także zaproszenia do negocjacji w sprawie nabycia udziałów kolejnych spółek wylicza Joanna Schmid, podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa. To przyspieszenie chwali Naczelna Izba Kontroli, która na początku roku przyjrzała się procesowi prywatyzacji polskich uzdrowisk. Wytyka ona jednocześnie, że zmiany własnościowe w tym sektorze zapowiadano już w latach 90., podczas gdy projekty zaczyna się realizować dopiero teraz. Rzeczywiście, w latach w pełni sprywatyzowano zaledwie dwa uzdrowiska w Szczawnicy i Nałęczowie. Ale to właśnie te prywatyzacje pokazały czarno na białym, jakie skutki niesie z sobą odpaństwowienie ośrodków. Kontrolerzy NIK twierdzą, że sprzedane uzdrowiska nie tylko utrzymały profil leczenia, ale także podniosły jakość usług. Nałęczów w ciągu zaledwie kilku lat został całkowicie wyremontowany, znacznie poszerzono listę zabiegów, wybudowano nowoczesny budynek rekreacyjny, podniesiono komfort. Uzdrowisko przeszło taką metamorfozę, że dzisiaj przypomina luksusowy ośrodek spa. I oczywiście przynosi spore zyski prywatnemu właścicielowi. Zyskuje na tym także budżet państwa, bo nowy właściciel płaci podatki. Gdy uzdrowiskiem zarządza państwo, z zyskami bywa różnie. Choć część ośrodków jest rentowna, to zdarzają się i takie, które mimo znakomitego położenia z trudem wiążą koniec z końcem. Tak było w wypadku Szczawnicy. Urzędnicy NIK podkreślają, że tylko prywatyzacja uchroniła tamtejszy ośrodek przed upadłością. Zarządzana przez państwo spółka z roku na rok przynosiła coraz większe straty (w 2005 r. miała 1 mln zł strat, a w 2008 r. zanotowała stratę przekraczającą 1,5 mln zł). Reasumując, z raportu NIK wynika, że prywatyzacja uzdrowisk przynosi dobre efekty nie tylko dla budżetu, ale również dla pacjentów. I myli się ten, kto sądzi, że sprzedaż uzdrowisk oznacza, że Polakom odbiera się możliwość nieodpłatnego leczenia w sanatoriach. Lecznictwo uzdrowiskowe jest integralną częścią systemu ochrony zdrowia. Prywatyzacja spółek nie ograniczy finansowania tego lecznictwa ze środków publicznych. W wypadku leczenia uzdrowiskowego płatnikiem nie jest kuracjusz, ale Narodowy Fundusz Zdrowia, i tak pozostanie zapewnia wiceminister Joanna Schmid. Każdy zakład lecznictwa uzdrowiskowego, bez względu na jego formę organizacyjno-prawną, może zawierać umowy o świadczenie opieki zdrowotnej z NFZ. Już dziś prywatne uzdrowiska świadczą swoje usługi w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Co więcej, mocno zabiegają o kontrakty z NFZ, bo jest to stały i pewny płatnik mówi Schmid, podkreślając, że to nie akcjonariat spółki uzdrowiskowej, lecz cena i jakość usług decydują o tym, z kim NFZ podpisuje umowę. W obliczu takich faktów nie powinno dziwić, że kolejki inwestorów zainteresowanych odkupieniem od państwa uzdrowisk wydłużają się z każdą udaną transakcją. Obecnie trwają procesy prywatyzacyjne ośmiu ośrodków, m.in. w Połczynie-Zdroju, Inowrocławiu, Ustroniu, Polanicy-Zdroju i Świeradowie-Zdroju. Zainteresowanych ich kupnem jest łącznie kilkudziesięciu inwestorów. Giełdowy EMC Instytut Medyczny oraz STP Investment (ten sam, który kupił uzdrowisko w Swoszowicach) dopuszczone zostały do zbadania sytuacji czterech uzdrowisk. Prezes EMC Piotr Gerber, pytany o powody zainteresowania spółki uzdrowiskami w Świeradowie, Cieplicach i Szczawnie, odpowiada krótko: Widzę synergię między naszymi szpitalami a uzdrowiskami. Gerber musi się jednak liczyć z konkurencją ze strony innej sieci placówek medycznych Lux Medu, który nie ukrywa, że zamierza wystartować w przetargu na kupno przynajmniej dwóch uzdrowisk. Uzdrowiska są tak łakomym kąskiem, że ich przejęciem poważnie zainteresowani są nawet najbogatsi Polacy, m.in. Marek Jutkiewicz (były współwłaściciel produkującej na- Uzdrowisko w Nałęczowie, fot. materiały spółki Udane prywatyzacje. Media o własności prywatnej. Część 2

11 UZDROWISKA Uzdrowisko w Szczawnicy, fot. materiały spółki poje firmy Hoop, obecnie udziałowiec sieci klinik medycznych Allenort; z majątkiem wycenianym na 170 mln zł zajmuje 100. miejsce na liście najbogatszych Polaków tygodnika Wprost ) czy Sobiesław Zasada (33. na liście z majątkiem szacowanym na 800 mln zł), a także firmy, które do tej pory kompletnie nie interesowały się tym sektorem, jak choćby budowlano-przemysłowa grupa Alstal czy czeski producent napojów gazowanych spółka Kofola. Ta ostatnia upatrzyła sobie uzdrowisko w Polanicy-Zdroju, przyznając bez ogródek, że najatrakcyjniejszym dla niej aktywem jest tamtejsze ujęcie wody mineralnej Staropolanka. Specjaliści nie mają wątpliwości, że wraz z kolejnymi prywatyzacjami uzdrowisk lista chętnych do ich przejęcia będzie się wydłużała. To zaś oznacza, że składane przez nich oferty cenowe będą coraz atrakcyjniejsze dla budżetu państwa. Na razie jednak prywatyzację siedmiu spośród wszystkich 22 uzdrowisk pozostających w rękach Skarbu Państwa blokują rozporządzenie MSP z 8 października 2008 r. oraz ustawa o lecznictwie uzdrowiskowym. Ale szybko może się to zmienić. Aktualnie na ścieżce legislacyjnej znajduje się nowelizacja tej ustawy. Po niej nie będzie już przeszkód formalnoprawnych do przeprowadzenia prywatyzacji wszystkich polskich uzdrowisk tłumaczy wiceminister Joanna Schmid. Wtedy na rynku uzdrowisk będziemy mieli do czynienia z zaciętą konkurencją. Kontrakty NFZ zdobędą najlepsze z nich. Powinno to cieszyć przede wszystkim pacjentów. Szlachetne zdrowie 27 marca 2009 r. Ministerstwo Skarbu Państwa opublikowało zaproszenie do negocjacji w sprawie nabycia pięciu uzdrowisk znajdujących się w rękach państwa. Zdecydowanie największym zainteresowaniem cieszył się ośrodek Kraków-Swoszowice. W kolejce do niego ustawiło się aż ośmiu potencjalnych inwestorów, w tym były rajdowiec i milioner Sobiesław Zasada. Pod koniec stycznia 2010 r. po trwających kilka miesięcy negocjacjach nowym, prywatnym właścicielem uzdrowiska została spółka STP lnvestment z Bochni, która kupiła krakowski ośrodek za 18 mln zł. Jednocześnie inwestor zobowiązał się do podwyższenia kapitału zakładowego uzdrowiska do końca 2012 r. przynajmniej o 2 mln zł. Środki te zostaną zainwestowane w poprawę jakości usług położonego w południowo-wschodniej części Krakowa ośrodka, specjalizującego się w leczeniu schorzeń reumatologicznych, pourazowych i neurologicznych (na jego terenie znajdują się także dwa źródła wody leczniczej). Trzy tygodnie przed sfinalizowaniem transakcji sprzedaży uzdrowiska w Krakowie Ministerstwo Skarbu sprzedało inny należący do niego ośrodek w Ustce. Rywalizowały o niego cztery prywatne spółki, spośród których zwycięzcą okazał się lokalny Hotel Lubicz, specjalizujący się w zabiegach spa. W trakcie półrocznych pertraktacji negocjował on cenę uzdrowiska (ostatecznie zapłacił niemal 14,3 mln zł), a także pakiet socjalny z załogą ośrodka w Ustce. Gra była jednak warta świeczki, ponieważ uzdrowisko w Ustce jest jednym z najbardziej rentownych, a ponadto w ostatnich latach było stopniowo modernizowane. Obecnie ma nawet własną bazę hotelową (nowo wybudowany obiekt położony przy nadmorskiej promenadzie mieści 50 osób) oraz bazę zabiegową, a ponadto dzierżawi dwa inne obiekty hotelowe. Teraz dzięki know-how Hotelu Lubicz działalność uzdrowiska ma zostać jeszcze poszerzona. Planujemy świadczenie usług leczniczych, hotelarskich oraz z zakresu odnowy biologicznej, wykorzystując wody termalne i borowiny zdradza Łukasz de Lubicz-Szeliski, prezes Hotelu Lubicz. W ciągu najbliższych kilku lat zamierza zainwestować w ośrodek w Ustce kilka milionów złotych. Wprost, 2 maja 2010 roku 9

12 DZIĘKI PRYWATYZACJI PZL-ŚWIDNIK ZAŁO- GA ZYSKAŁA GWARANCJĘ SZEŚCIOLETNIE- GO ZATRUDNIENIA. Sześcioletnie gwarancje zatrudnienia, podwyżki i bony prywatyzacyjne to tylko niektóre postanowienia pakietu socjalnego, wynegocjowanego na początku 2010 r. z nowym właścicielem PZL-Świdnik. To jeden z najlepszych pakietów socjalnych, jaki udało się kiedykolwiek wynegocjować w polskim przemyśle lotniczym nie ma wątpliwości Ryszard Kość, przewodniczący Solidarności w PZL-Świdnik i szef zespołu, który negocjował z AgustąWestland. Nowy właściciel zapewnił pracownikom 6-letnie gwarancje zatrudnienia. Dla ludzi najważniejsza jest praca. Tu pracują całe rodziny, całe pokolenia uważa jeden z pracowników zakładu, który w PZL przepracował wiele lat. Drugi element to podwyżki wynagrodzeń. 5 proc. od lutego. A na Wielkanoc premie jedna ósma średniego wynagrodzenia w zakładzie. I tak w każdą Wielkanoc i Boże Narodzenie. Do rąk załogi trafią też bony prywatyzacyjne po 12 tys. zł. W pakiecie są również roczne premie uzależnione od wykonania planu sprzedaży. Mieczysław Majewski, prezes PZL-Świdnik, od początku procesu prywatyzacji swojej firmy twierdził, że bez pieniędzy strategicznego inwestora PZL nie poradziłyby sobie z pilną, właśnie szykowaną modernizacją śmigłowca Sokół i rozwojem taksówki powietrznej, czyli małego helikoptera SW4 własnej konstrukcji. Silny partner ma pomóc też Świdnikowi dołączyć do czołówki producentów przygotowujących międzynarodowe programy rozwoju transportu lotniczego. Na modernizację linii technologicznych i badania Świdnik potrzebuje w najbliższych latach 300 mln zł. Spośród trzech śmigłowcowych potęg, które mogły być zainteresowane Świdnikiem, Sikorsky Aircraft już zainwestował w Polsce. Właśnie przygotowuje kupioną fabrykę w Mielcu do montażu śmigłowców Black Hawk co głośnym echem odbiło się niedawno w mediach. Niemiecko-francuski Eurocopter inwestuje obecnie przede wszystkim w hiszpańskie i rumuńskie montownie śmigłowców. Bez pieniędzy strategicznego inwestora PZL nie poradziłby sobie z pilną, właśnie szykowaną modernizacją śmigłowca Sokół Naturalnym partnerem PZL pozostała więc włosko-brytyjska AgustaWestland, która jest obecna w Świdniku od 11 lat. Włosi w PZL zaprojektowali nawet kadłub wielozadaniowego śmigłowca AW139 i od lat zamawiają konstrukcje do trzech typów swoich helikopterów. Ich zamówienia przyniosły PZL w ubiegłym roku ok. 100 mln zł. AgustaWestland z włoskiej grupy zbrojeniowej Finmeccanica jeszcze Bogaty pakiet socjalny i nowoczesna technologia we wrześniu w specjalnym oświadczeniu zapewniła, że jest gotowa zainwestować w PZL. W tym roku firma podpisała już pierwsze swoje kontrakty, między innymi na montaż kompletnego kadłuba oraz skrzydeł samolotu Pilatus PC-12. Kontrakt przewiduje 10-letnią współpracę produkcyjną z możliwością jej przedłużenia i rozwoju. Pierwszy komplet kadłuba ma zostać dostarczony odbiorcy we wrześniu 2011 roku. Docelowo fabrykę w Świdniku powinno opuszczać około 50 kadłubów rocznie. Pełne zdolności produkcyjne zostaną osiągnięte po 4 latach od rozpoczęcia realizacji programu. Przy montażu kadłubów samolotu Pilatus PC-12 zatrudnionych zostanie około 120 pracowników PZL-Świdnik. Jak podkreślają przedstawiciele Pilatus Aircraft Ltd., po przeprowadzeniu głębokich i szczegółowych analiz możliwości różnych potencjalnych dostawców i wyborze oferty PZL-Świdnik Pilatus jest przekonany, że jako firma legitymująca się licznymi certyfikatami potwierdzającymi posiadanie odpowiedniego systemu zapewnienia jakości, PZL -Świdnik będzie w stanie sprostać najwyższym standardom wytwarzania kadłubów samolotu PC-12. Mieczysław Majewski, prezes zarządu, i Nicola Bianco, dyrektor zarządzający PZL-Świdnik, wyrazili przekonanie, że doświadczenie firmy zdobyte podczas trwającej od 55 lat produkcji śmigłowców własnej konstrukcji oraz budowy struktur lotniczych na zamówienie innych wytwórców, a zwłaszcza trwająca od 1996 roku współpraca z Agusta- Westland przy produkcji kadłubów śmigłowców Agusta- Westland jest gwarancją doskonałego wywiązania się z zobowiązań kontraktowych zawartych w umowie z Pilatus Udane prywatyzacje. Media o własności prywatnej. Część 2

13 PZL-ŚWIDNIK W tym roku PZL-Świdnik podpisał już pierwsze swoje kontrakty, m.in. na montaż kompletnego kadłuba oraz skrzydeł samolotu Pilatus PC-12. Kontrakt przewiduje 10-letnią współpracę produkcyjną z możliwością jej przedłużenia i rozwoju. Docelowo fabrykę powinno opuszczać około 50 kadłubów rocznie. Przy tych pracach będzie zatrudnionych 120 pracowników Śmigłowiec Sokół może służyć zarówno do celów wojskowych, jak i zadań cywilnych, fot. Grzegorz Jakubowski, Polska The Times Aircraft Ltd. Pilatus PC-12 jest jednosilnikowym, turbośmigłowym samolotem przeznaczonym do transportu osób oraz ładunków, zabierającym na pokład w wersji standardowej do 9 pasażerów. Produkowany jest od 1994 roku. Tradycje zakładu w Świdniku sięgają czasów przed II wojną światową, gdy w Lublinie i Białej Podlaskiej działały wytwórnie samolotów. W latach stanęły już pierwsze obiekty nowej fabryki. Początkowo zakład produkował samoloty MiG-15 na licencji ZSRR, później tylko niektóre części do nich. W połowie lat 50. XX wieku władze zdecydowały, że zakład zajmie się głównie produkcją śmigłowców. Najpierw były to radzieckie Mi-1 oraz jego modyfikacje SM-2, później w latach 60. Mi-2. W latach 70. w zakładzie produkowano także szybowce SZD-30 Pirat. W połowie lat 70. rozpoczęto także projektowanie śmigłowca własnej produkcji PZL W-3 Sokół. Obecnie w świdnickich zakładach produkowany jest najnowszy śmigłowiec PZL SW-4, podzespoły, poszycia, elementy różnych samolotów i śmigłowców. Zakład leży tuż obok lotniska trawiastego. W roku 2007 zapadła ostateczna decyzja o rozbudowie lotniska, tak by mogły na nim lądować małe samoloty pasażerskie. Z rozbudową lotniska wiąże się także rozbudowa infrastruktury i miasta Świdnik oraz przyciągnięcie nowych inwestorów na Lubelszczyznę. 31 lipca 2009 roku włosko-brytyjska spółka AgustaWestland i czeska spółka Aero złożyły do Agencji Rozwoju Przemysłu oferty cenowe na zakup 87,6 proc. udziałów w PZL-Świdnik. Zwycięzcą okazała się firma AgustaWestland. 29 stycznia 2010 roku Agencja Rozwoju Przemysłu SA podpisała z włosko-brytyjskim producentem śmigłowców umowę sprzedaży 87,62 proc. akcji Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL- Świdnik SA. Wartość transakcji wyniosła 339 mln zł. Autor: Henryk Sadowski Polska The Times, 27 kwietnia 2010 roku 11

14 Brzesko piwem stoi SPRZEDAŻ BROWARÓW OKOCIM TO JEDEN Z PRZYKŁADÓW UDANEJ PRYWATYZACJI. ZAKŁAD STAŁ SIĘ JEDNYM Z NAJNOWO- CZEŚNIEJSZYCH W TEJ BRANŻY W EURO- PIE. WSZYSTKO DZIĘKI SETKOM MILIONÓW ZŁOTYCH ZAINWESTOWANYCH W FIRMĘ W BRZESKU. Trzecie miejsce na polskim rynku piwnym zajmuje Carlsberg Polska. Pracownicy tej spółki robią międzynarodowe kariery. Dzięki wielu inwestycjom zyskują mieszkańcy i region. A wszystko zaczęło się od decyzji o prywatyzacji Okocimskich Zakładów Piwowarskich w Brzesku. Ten browar jest dziś jednym z najnowocześniejszych tego typu zakładów w Europie. Oto dowód na to, że warto prywatyzować. Okocimskie Zakłady Piwowarskie w 1990 roku zostały przekształcone w spółkę akcyjną. W 1992 r. zadebiutowały jako jedna z pierwszych spółek na Giełdzie Papierów Wartościowych. Od 1996 r. ich strategicznym akcjonariuszem jest duński producent piwa Carlsberg. W ramach procesu prywatyzacji zarówno w tamtych latach, jak i obecnie spółka może odnieść wiele korzyści. Jedną z nich jest zainwestowanie kapitału zagranicznego i modernizacja przedsiębiorstwa. Poprzez inwestycje w Polsce mamy w browarach, w tym w Browarze Okocim, najnowocześniejsze technologie w Europie zachwala Jacek Pastuszka, prezes zarządu Carlsberg Polska. Pracownicy zdobywają świat Dzięki prywatyzacji zakładu zyskali jego pracownicy. Uczestniczą w serii szkoleń. Między innymi współfinansowanym przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Kapitał ludzki. Inwestowanie w ludzi jest wpisane w strategię Carlsberg Polska mówi Katarzyna Brożek, lider projektu i manager ds. personalnych w Carlsberg Polska. W ciągu 19 miesięcy (do 31 lipca 2010) przeszkolonych zostanie 860 pracowników firmy. Do tego organizowane są międzynarodowe kursy, na których zatrudnione w firmie osoby mogą na bieżąco zapoznawać się z rozwojem branży piwnej w Europie i na świecie. Pracownicy Browaru Okocim aktywnie uczestniczyli w procesie przemian. Wielu z nich to dziś eksperci cenieni nie tylko w Polsce, ale też poza jej granicami. Ucząc się nowych rozwiązań, np. technologicznych, stali się ich liderami zachwala prezes Jacek Pastuszka. Szkolenia to jedno, nagrody finansowe drugie. W firmie funkcjonuje bardzo szeroki wachlarz nagród motywacyjnych. Wszyscy pracownicy objęci są systemem nagród uzależnionych od wyników sprzedaży lub mogą otrzymać premie roczne. Co więcej, w październiku i listopadzie każdego roku sami pracownicy przesyłają nominacje swoich kolegów i koleżanek i wskazują, kto ich zdaniem zasłużył na nagrodę. Laureaci otrzymują wycieczki. Do tego w zakładach produkcyjnych przyznawane są nagrody pieniężne dyrektorów browarów. Ogromne inwestycje Od 1996 do 2008 roku Carlsberg zainwestował w Polsce 1,5 mld złotych. Browar Okocim na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat stał się bardzo nowoczesnym zakładem, w którym nadal trwa wiele inwestycji. Różnica jest jednak taka, że dziś to pracownicy Browaru Okocim samodzielnie przeprowadzają projekty inwestycyjne. Sami podejmują decyzje, reagują na zmiany rynkowe, a tym samym ich praca ma większą wartość, wpływa w bardziej bezpośredni sposób na wynik firmy dodaje Jacek Pastuszka, prezes zarządu Carlsberg Polska. Przeprowadzono szereg prac modernizacyjnych i inwestycyjnych, które w efekcie pozwalały Browarowi Okocim systematycznie zwiększać produkcję. M.in. wybudowano nową, w pełni zautomatyzowaną linię warzenia, a także zainstalowano nową linię rozlewu do puszek o wydajności 60 tys. puszek na godzinę. Zakład pretenduje obecnie do roli jednego z najnowocześniejszych i najbardziej wydajnych w całej Grupie Carlsberg Brewery. A to nie koniec. W 2010 roku i na kolejne dwa lata budżet inwestycyjny Carlsberga w Polsce został zaplanowany na poziomie ponad 50 mln zł. Dzięki tym działaniom duńskiego inwestora roczna produkcja Browaru Okocim wzrosła prawie trzykrotnie, z 1,3 mln hl do 3,6 mln hl piwa. Na udanej prywatyzacji zakładów zyskują mieszkańcy. Browar Okocim w latach przeprowadził największą od 20 lat inwestycję na terenie oczyszczalni ścieków w Brzesku. Mimo iż obiekt jest własnością browaru, oczyszcza zarówno ścieki z zakładu, jak i ścieki komunalne. Inwestycja wyniosła 13,5 miliona złotych. Do tego Carlsberg wspiera charytatywnie wiele lokalnych instytucji, sponsoruje miejscowy klub sportowy i organizuje imprezy. Fakt, 26 lutego 2010 roku Udane prywatyzacje. Media o własności prywatnej. Część 2

15 BROWAR OKOCIM JAN MUSIAŁ, BURMISTRZ BRZESKA W LATACH Po przejęciu Browaru Okocim przez firmę Carlsberg i dzięki wielomilionowym inwestycjom stał się on wiodącym i najnowocześniejszym browarem w grupie duńskiego potentata. Produkuje ok. 3 mln hektolitrów piwa rocznie. Jednak nie tylko ważny jest wzrost produkcji i sukcesy rynkowe, ale i fakt, że browar wciąż jest ważnym partnerem gminy w realizacji jej istotnych przedsięwzięć. M.in. z oczyszczalni ścieków browaru korzysta większość mieszkańców Brzeska. Należy przy tym podkreślić, że wszystkie inwesty- Piwo Okocim - duma browaru w Brzesku, fot. materiały spółki Zyskali pracownicy, mieszkańcy i region cje i modernizacja zakładu znacząco wpłynęły na eliminowanie negatywnego wpływu działalności zakładu na środowisko. Obecny właściciel browaru, podobnie jak jego poprzednicy, pomaga w organizacji masowych imprez oraz kulturalnych projektów gminy. Wspiera również działalność charytatywną lokalnych instytucji i organizacji, jak Caritas, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Dom Dziecka, pomaga dzieciom z upośledzeniem umysłowym. Jest także strategicznym sponsorem miejscowego klubu sportowego. I co wre-szcie godne jest podkreślenia, to polityka Carlsberga, który stawia na rozwój marki Okocim. Bo przecież Brzesko rozpoznawane jest w kraju i na świecie przez piwo Okocim. Firma otworzyła się na cały świat ROZMOWA Z AGNIESZKĄ CHRZANOWSKĄ, PRACOWNIKIEM CARLSBERG POLSKA JS: Browar Okocim, którego inwestorem jest Carlsberg, to dla Pani niemal rodzinna firma. ACH: Mój prapradziadek zaczął pracować około 1870 roku jako bednarz w Browarze Okocim w Brzesku. Pradziadek był w tych zakładach elektrykiem, dziadek szefem słodowni, a potem kierownikiem browaru. Tato także pracował jako kierownik browaru. Ja pracuję od 1990 roku. Zaczęłam w dziale informatycznym w Brzesku. JS: Jakie zmiany zaobserwowała Pani po prywatyzacji tych zakładów? ACH: Przede wszystkim ogromne inwestycje w produkcję i infrastrukturę. Dzięki nim firma otworzyła się na cały świat. A to przełożyło się na olbrzymie możliwości rozwojowe dla pracowników. Na przykład uczestniczymy w wielu między- narodowych projektach. Wraz z innymi pracownikami brałam udział w projekcie wdrażania systemu informatycznego SAP w Turcji jako konsultant biznesowy z modułu gospodarki magazynowej i logistyki. JS: Swoją karierę zawodową wiąże Pani z tą firmą? ACH: Karierę bez wątpienia można tu zrobić. Zaczynałam pracę od wprowadzania dokumentów do systemu informatycznego. Potem był dział kontroli kosztów sprzedaży, dział rachunkowości zarządczej, następnie kontroler logistyczny, a obecnie dział rozwoju procesów biznesowych w Kontrolingu. Z zakładów w Brzesku przeszłam do siedziby firmy w Warszawie. Nie mogę narzekać, jeśli chodzi o zarobki, choć zawsze może być lepiej. Jak najbardziej mogłabym polecić pracę w tej firmie. 13

16 PZU Ten debiut wypromuje GPW SPEKTAKULARNY DEBIUT I REKORDOWE WY- NIKI PZU POKAZAŁY SIŁĘ NASZEJ GOSPODAR- KI I ZWIĘKSZYŁY ZAINTERESOWANIE SPOŁE- CZEŃSTWA GIEŁDĄ. Inwestorzy, którzy czekali na ofertę PZU, nie zawiedli się. W dniu debiutu ubezpieczyciela na warszawskiej giełdzie zanotowano prawie 6,7 mld zł obrotów. O akcje PZU zabiegały zarówno fundusze, jak i drobni inwestorzy. Dla wielu z nich był to pierwszy kontakt z parkietem. Rekord za rekordem Debiut PZU był wyjątkowy z wielu powodów. Była to największa oferta w 19-letniej historii warszawskiej giełdy. W regionie Europy Środkowej i Wschodniej nie było większej od początku transformacji gospodarczej, a na całym kontynencie od końca 2007 r. Skala prywatyzacji była niepowtarzalna również z uwagi na wielkość firmy, branżę, w której działa, a także jej bardzo dobre wyniki finansowe. W ubiegłym roku wynik finansowy Grupy PZU wzrósł o ponad 62 proc., do 3,8 mld zł. Były to jednocześnie najlepsze wyniki w historii polskiego rynku ubezpieczeń. Na tak dobre wskaźniki wpłynęły m.in. inwestycje. Dochody z lokat ubezpieczeniowych spółki urosły z 852,3 mln zł w 2008 roku do 3,47 mld zł rok później. Prywatyzacja PZU po raz pierwszy od wielu lat stworzyła również szansę na masowy udział inwestorów w nabywaniu akcji. Oferta sprzedaży walorów ubezpieczyciela została przez Ministerstwo Skarbu przygotowana w taki sposób, aby była opłacalna dla indywidualnych akcjonariuszy. Inwestorzy nie byli tym razem zmuszeni, jak w przypadku dużych prywatyzacji w przeszłości, do zaciągania w bankach wysokich kredytów, aby składać zamówienia na akcje, których transze następnie redukowano. Rezultatem była rekordowa liczba zapisów na akcje. W kwietniu, gdy trwały jeszcze zapisy, biura maklerskie otworzyły 140 tys. nowych kont. W sumie w transzy inwestorów indywidualnych zapis złożyło blisko 253 tys. osób. Akcje PZU zadebiutowały po 349 zł, z blisko 12-procentowym przebiciem. Kurs na zamknięciu wyniósł 360 zł. Dla polskich inwestorów oznaczało to zysk w wysokości 15,2 proc. Kryzys nie przeszkodził Eksperci są zgodni co do tego, że debiut PZU ugruntował pozycję warszawskiej giełdy w Europie Środkowej. Przyczynił się też do jej promocji w społeczeństwie. Co istotne, udało się to osiągnąć w momencie, gdy ze świata napływały pesymistyczne wiadomości. Debiut giełdowy PZU przeszedł nasze najśmielsze oczekiwania. Oferta publiczna PZU była historycznym wydarzeniem nie tylko na skalę naszego regionu, ale i całej Europy. Dzięki wprowadzeniu programu akcjonariatu obywatelskiego drobni inwestorzy nie musieli zaciągać kredytów. Uniknęli redukcji zapisów i nie marnowali czasu, stojąc w kolejkach przed biurami maklerskimi, a rynek kapitałowy zyskał setki tysięcy nowych akcjonariuszy. Dopisali także inwestorzy finansowi. W budowaniu księgi popytu wzięły udział instytucje z trzech kontynentów. Popyt z ich strony ponaddziewięciokrotnie przewyższył podaż akcji podkreśla Aleksander Grad, minister skarbu. Podobnego zdania jest Stefan Kawalec, prezes firmy doradczej Capital Strategy. Wielką ofertę publiczną przeprowadzono w sytuacji, gdy międzynarodowy rynek finansowy był w znacznym stopniu zmrożony greckim kryzysem. Mimo to wywołała ona olbrzymie zainteresowanie inwestorów zarówno w kraju, jak i za granicą, przyciągając ćwierć miliona krajowych inwestorów indywidualnych ocenia Stefan Kawalec. Jego zdaniem inwestorzy już w dniu pierwszego notowania otrzymali przyzwoitą premię za podjęte ryzyko, co powinno ich zachęcić do udziału w następnych ofertach MSP. Wielu z nich będzie również zapewne uczestniczyć w następnych ofertach prywatyzacyjnych lub pozostanie uczestnikami giełdy za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych przewiduje Stefan Kawalec. Zgadza się z nim Piotr Kuczyński, analityk firmy Xelion. Pojawienie się PZU na GPW skłoni większą liczbę Polaków do zainteresowania się giełdą, a zwłaszcza wtedy, gdy koniunktura na globalnych rynkach akcji poprawi się na tyle, że rodzimi inwestorzy uwierzą w spokojny wzrost wartości akcji podsumowuje ekspert firmy Xelion. Źródło: dziennik Puls Biznesu, 14 czerwca 2010 roku Udane prywatyzacje. Media o własności prywatnej. Część 2

17 Prywatyzacja PZU po raz pierwszy od wielu lat stworzyła szansę na masowy udział inwestorów w nabywaniu akcji. 6,7 mld zł Takie obroty akcjami zanotowano w dniu debiutu PZU. Poprzedni rekord wynosił 4,39 mld zł i padł 19 marca tego roku. Mimo przeszkód: Mimo że ofertę publiczną PZU przeprowadzono, gdy międzynarodowy rynek finansowy był zmrożony greckim kryzysem, wywołała ona olbrzymie zainteresowanie inwestorów podkreśla Stefan Kawalec, prezes firmy doradczej Capital Strategy. 253 tys. Tylu Polaków zapisało się na akcje PZU w ofercie publicznej. fot. dziennik Puls Biznesu Okiem eksperta Prywatyzacja PZU to dobra robota Krzysztof Rybiński kierownik działu strategii ekonomicznej Ernst & Young To dobrze, że Polacy masowo biorą udział w ofertach publicznych, dzięki czemu postępuje proces edukacji i oswajania się z rynkiem kapitałowym. Byłoby jednak niedobrze, gdyby przeciętny Kowalski nabrał przekonania, że na dużych rządowych transakcjach IPO można tylko zarobić po 1000 zł na głowę. Giełda to wzrosty i spadki i trzeba być na to przygotowanym. Z pewnością oferta PZU przyczyni się do rozwoju polskiej giełdy, która ma szansę stać się wiodącym rynkiem w regionie, z czasem być może nawet przejmie giełdę w Wiedniu, ale do tego potrzebna jest prywatyzacja GPW. Tak czy inaczej gratulacje należą się ministrowi Aleksandrowi Gradowi i jego zespołowi, prezesowi PZU Andrzejowi Klesykowi, a także Ludwikowi Sobolewskiemu, prezesowi GPW, i Stanisławowi Kluzie, przewodniczącemu Komisji Nadzoru Finansowego, za ekspresowe procedowanie wniosku PZU. Kawał dobrej roboty. Tauron jest mniej rozpoznawalną marką niż PZU, ale skoro Kowalski mógł zarobić na ofercie PZU, to może go to zachęcić do udziału w ofercie Tauronu. Akcji w transzy indywidualnych inwestorów bez redukcji wystarczy dla ponad 100 tysięcy inwestorów, ale Tauron oferuje rabaty za cenę prądu dla klientów, którzy przez rok nie sprzedadzą akcji, co może wygenerować dodatkowy popyt na akcje. Oferta Tauronu będzie dużym wydarzeniem na europejskim rynku kapitałowym i umocni wizerunek Polski jako kraju, który świetnie radzi sobie w trudnych czasach. Pamiętajmy też, że spółki energetyczne będą potrzebowały finansowania przekraczającego 100 mld złotych na inwestycje w infrastrukturę energetyczną, żeby w Polsce nie zabrakło prądu. Oferty publiczne mogą być jednym z kanałów pozyskiwania tego kapitału. 15

18 NOWOCZEŚNIEJSZA KASA OSZCZĘDNOŚCI NAJWIĘKSZY POLSKI BANK TO ZNAKOMITY PRZYKŁAD NA TO, JAK SZYBKO PRYWATYZA- CJA MOŻE ZMIENIĆ WIELOLETNI WIZERUNEK FIRMY. Długie kolejki do okienka, mało bankomatów, siermiężny wystrój placówek i obsługa rodem z poprzedniego systemu jeszcze kilka lat temu tak postrzegano PKO BP. Teraz, jak pokazują cykliczne sondaże Instytutu Badania Opinii Homo Homini, to właśnie ten bank cieszy się największym zaufaniem Polaków. To efekt dobrze przeprowadzonej prywatyzacji. Jak świeże bułeczki Prywatyzacja dużej instytucji jest szczególnie skomplikowana. Oczekiwania są duże, opozycja patrzy rządowi na ręce, a do tego dochodzi ryzyko, że zainteresowanie inwestorów może okazać się mniejsze, niż zakładano. Zainteresowanie akcjami banku przeszło najśmielsze oczekiwania. Po lokaty prywatyzacyjne w oddziałach PKO BP ustawiały się gigantyczne kolejki, a biura maklerskie szturmowały tłumy chętnych Pierwszej ofercie publicznej PKO BP również towarzyszyły duże emocje, jednak zainteresowanie akcjami banku przeszło najśmielsze oczekiwania. Po lokaty prywatyzacyjne w oddziałach PKO BP ustawiały się gigantyczne kolejki, a biura maklerskie szturmowały tłumy chętnych. Doszło do tego, że z powodu przeciążonych systemów trudno było nawet złożyć zlecenie przez internet. Ostatecznie na akcje banku zapisało się ponad 200 tysięcy osób. Sprzedano papiery wartościowe warte 7,6 miliarda złotych, a 77 procent akcji trafiło do rąk inwestorów indywidualnych. Podczas pierwszej godziny obrotu akcjami na GPW został pobity rekord (na koniec dnia obroty wyniosły prawie 2,8 miliarda złotych). Prywatyzację PKO BP pozytywnie oceniła też Najwyższa Izba Kontroli. Stwierdzono przestrzeganie regulacji prawnych oraz potwierdzono, że zakres i sposób zbycia akcji był zgodny z upoważnieniem udzielonym przez Radę Ministrów. Można było ogłosić sukces. W 2008 roku Ministerstwo Skarbu Państwa zapowiedziało, że chce dalszej prywatyzacji PKO BP, a co za tym idzie zmniejszenia swojego udziału w spółce (w 2008 roku do resortu należało 52,4 procent udziałów). Jesienią ubiegłego roku podczas kolejnej oferty do publicznego obrotu wprowadzono 200 milionów akcji po cenie emisyjnej 20,50 złotego. Również ta emisja okazała się wielkim sukcesem. Inwestorzy objęli wszystkie oferowane akcje, a bank zyskał ponad pięć miliardów złotych. Po tym etapie udział Skarbu Państwa zmniejszył się do niespełna 41 procent. Mimo że jak mówi Emil Szweda, analityk Open Finance nowa emisja akcji pozbawiła Skarb Państwa większościowego udziału, to akcjonariat (inny niż państwowy) jest zbyt rozproszony, by mógł mieć realny wpływ na prowadzoną przez bank politykę. Dużo można sobie obiecywać po ostatnich zmianach w zarządzie banku i zatrudnieniu Zbigniewa Jagiełły na stanowisku prezesa, dlatego jestem optymistą. Ale czas, który upłynął od tej nominacji, jest zbyt krótki, by rzetelnie oceniać jakość zmian ocenia Szweda. Im mniej, tym więcej Co bank zyskał dzięki prywatyzacji? Odpowiedź jest prosta zastrzyk kapitału. Ale nie tylko. Jak tłumaczy Marek Arent, analityk finansowy w firmie Expander Advisors, zmniejszanie się udziału Skarbu Państwa w największym banku pozytywnie oddziałuje na zarządzanie tą instytucją. Jednym z głównych powodów tego stanu rzeczy jest zmniejszenie wpływu polityków na PKO BP. To stwarza szansę, że zarząd nie jest powoływany z klucza partyjnego. Pracownicy wysokiego szczebla mogą więc skoncentrować się na realizacji strategii firmy mówi Arent. Podobnego zdania jest doktor Wojciech Warski, ekspert Business Centre Club: PKO BP dzięki prywatyzacji zerwał z wizerunkiem banku państwowego. A instytucja państwowa, choćby była najlepsza, to w powszechnym mniemaniu będzie kiepska. Dlatego w interesie instytucji finansowej, by mogła działać na wolnym rynku, było zerwanie z tym wizerunkiem. Udane prywatyzacje. Media o własności prywatnej. Część 2

19 PKO BP Wprowadzenie akcji na giełdę otworzyło nowe możliwości rozwoju, PKO BP stał się bankiem nowoczesnym Bank włożył wiele wysiłku w poprawę swojej oferty i zmianę wizerunku. Unowocześnił placówki, wprowadził nowe produkty finansowe i udoskonalił już istniejące. Dzięki temu może się pochwalić 16-procentowym wzrostem zarówno wartości kredytów udzielanych klientom detalicznym, jak i portfela depozytów. Niewątpliwie wprowadzenie akcji na giełdę otworzyło nowe możliwości rozwoju. PKO BP stał się bankiem nowoczesnym, wzrosła efektywność jego funkcjonowania, rozwinięto ofertę produktową, usprawniono jakość obsługi, zakończono proces wdrażania zintegrowanego systemu informatycznego wymienia Bartosz Drabikowski, wiceprezes zarządu PKO BP. Do poprawy jakości przysłuży się również nowo utworzone w strukturach PKO BP biuro innowacji, którym pokieruje Michał Macierzyński. Nowa jednostka powinna spowodować odświeżenie oferty produktowej banku przewiduje Marek Arent. Paradoksalnie na korzyść banku podziałał też kryzys. Wizerunek działającej od kilkudziesięciu lat i największej instytucji na rynku stał się równoznaczny ze stabilnością i bezpieczeństwem. Gdy prasa pisała o kłopotach kolejnych banków, w stronę PKO BP zaczęły spoglądać osoby wcześniej niezainteresowane państwowym molochem. Większy kawałek tortu Czas na realizację strategii na lata Jednym z jej podstawowych założeń jest umocnienie pozycji lidera w sektorze bankowym. Pomocne w tym mają być pieniądze z ostatniej emisji akcji. Zarząd spółki zapowiedział, że chce je wykorzystać do 2011 roku. Według planów około 80 procent wpływów z oferty przeznaczone zostanie na wzmocnienie akcji kredytowej, z czego prawie 60 procent i stanowić będzie wsparcie dla rozwoju segmentu detalicznego, a reszta dla segmentu korporacyjnego. Strategia zakłada zbudowanie niekwestionowanej pozycji lidera w najważniejszych segmentach i kategoriach pro- Pierwsze notowanie akcji nowej emisji PKO BP, fot. materiały spółki duktów oraz dynamiczny rozwój bankowości elektronicznej mówi Drabikowski. Unowocześniony zostanie proces obsługi klientów, rozwijane będą kanały dystrybucji, ze szczególnym naciskiem na kanały elektroniczne. Wzmocniona zostanie także oferta dla firm. Chcemy przygotować jak najlepszą ofertę w ramach takich grup produktów, jak leasing, factoring czy usługi bankowości transakcyjnej. Dzięki tym działaniom bank pozyska nowych klientów korporacyjnych, stając się dla nich dostawcą wszystkich produktów i usług finansowych wspierających ich rozwój przekonuje Bartosz Drabikowski. Również analitycy oczekują w najbliższym czasie aktywnych działań banku. Po ostatniej emisji akcji PKO BP ma pieniądze, co oznacza, że może prowadzić akcję kredytową na szeroką skalę. Można więc liczyć na to, że kredyty hipoteczne czy kredyty dla małych firm będzie można dostać w tym banku łatwiej niż w innych przewiduje Emil Szweda. PKO BP zaczynał proces prywatyzacji z pozycji staroświeckiej instytucji, stabilnej, posiadającej grono lojalnych klientów, ale nieco zacofanej w porównaniu z bankami z zagranicznym kapitałem. W toku zmian dostał zastrzyk kapitału, który pozwolił mu na rywalizowanie z konkurencją przez nowe produkty finansowe, a także na dostosowanie placówek do nowoczesnych standardów. Trudno by było to osiągnąć, gdyby PKO BP nadal był państwowy. Wszystko, co publiczne, co widać na przykładzie stoczni lub PLL LOT, w naszych realiach targane jest sprzecznymi interesami poszczególnych grup, między innymi związków zawodowych. Sukces instytucji jako takiej stoi na samym końcu podsumowuje Wojciech Warski. Na szczęście te problemy największy polski bank ma już za sobą. Autor: Paweł Moskalewicz Przekrój, 15 czerwca 2010 roku 17

20 Jak uratowano ulubioną czekoladę Polaków JUŻ KOLEJNE POKOLENIA POLAKÓW CIE- SZĄ SIĘ SMAKIEM CZEKOLAD Z CHARAKTE- RYSTYCZNYM LOGO NA OPAKOWANIU: E.WE- DEL. COŚ, CO CHCIELI ZNISZCZYĆ KOMUNI- ŚCI, ŚWIETNIE DZIAŁA NA WOLNYM RYNKU. A mogło wydawać się, że czekolady Wedla będziemy znać tylko z opowieści naszych babek. Fabryka czekolad została po wojnie znacjonalizowana i przemianowana na Zakłady Przemysłu Cukierniczego im. 22 Lipca. Co prawda później pojawiła się na opakowaniach informacja dawniej E.Wedel, jednak to nie było już to samo. Czas na zmiany Choć zmienił się właściciel fabryki, konsumenci pozostali wierni Wedlowi. I to mimo zmiany nazwy. Fabryka ich cierpliwość wystawiła na próbę w kryzysowych latach 80. ubiegłego wieku. Wtedy to wypuściła na rynek niesławny produkt czekoladopodobny. Było to związane z brakiem dewiz, który od razu przełożył się na braki zapasów kakao. Fabryka sięgnęła wtedy dna. Na szczęście już pod koniec lat 80. nastąpiły zmiany. Fabryka na warszawskim Kamionku pozbyła się ze swojej nazwy 22 Lipca, wracając do tradycyjnej marki. Było pewne, że nowe czasy muszą oznaczać powrót do tradycji świetnej tradycji. Aby podołać temu zadaniu, a także by sprostać nowym wyzwaniom zwłaszcza wkraczającej ostro na nasz rynek konkurencji, rząd postanowił sprywatyzować firmę. Taniec z Wedlami W 1991 r. 40 proc. akcji firmy stało się własnością PepsiCo. Amerykański koncern spożywczy zainwestował w Wedla 20 milionów dolarów. Fabryka została zmodernizowana, wedlowskie czekolady znowu zaczęły smakować i skutecznie oparły się rosnącej konkurencji. Co ważne nowy właściciel zobowiązał się w umowie prywatyzacyjnej do utrzymania zatrudnienia na dotychczasowym poziomie co najmniej przez rok. Zagwarantował też, że ewentualne zwolnienia w kolejnych latach nie przekroczą ustalonego z załogą poziomu. I zobowiązań swoich dotrzymał, co kontrole przeprowadzone przez Skarb Państwa skrupulatnie odnotowały. Pojawił się natomiast jeden problem. Swoje pretensje zgłosili potomkowie dawnych właścicieli z rodziny Wedlów. Był to jeden z największych sporów w przemyśle cukierniczym. A i stawka była olbrzymia chodziło przecież o zakodowaną już w umysłach milionów Polaków nazwę Wedel. Sprawa trafiła do sądu. Wyrok, jaki zapadł, nie był zadowalający dla nikogo: ani dla fabryki, ani dla potomków Wedla, ani tym bardziej dla konsumentów. Sąd orzekł, że spółka Wedel SA ma prawo do fabryki, jednak nie może używać nazwy E.Wedel. Na szczęście doszło do ugody. W 1998 r. firma Wedel SA zapłaciła spadkobiercom pięć milionów złotych i pokryła koszty sądowe. W pełni legalnie historyczne logo E.Wedel mogło się pojawić na słynnych czekoladach. Sojusz z Anglikami Rok po ugodzie Wedel stał się częścią angielskiej firmy Cadbury. Anglicy w pełni docenili magię i siłę nazwy E.Wedel, która została zachowana. Dzięki temu sojuszowi Wedel jest jednym z najpoważniejszych graczy na polskim rynku Udane prywatyzacje. Media o własności prywatnej. Część 2