Studium przypadków. Strona 1. Kodeksy etyczne w spółkach giełdowych Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych Warszawa, 17 września 2014

Transkrypt

1 Studium przypadków Strona 1

2 Konflikt interesów (1) Przedsiębiorstwo posiada dział zajmujący się utrzymaniem wewnętrznych dróg i ciągów komunikacyjnych. W ramach swoich obowiązków wyselekcjonowany dział zatrudnia podwykonawców oraz dostawców usług, którzy wykonują prace związane z utrzymaniem dróg Zakupy usług są realizowane przez wyselekcjonowany dział, pracownicy działu są również odpowiedzialni za wybór dostawców Wybory dostawców są przeprowadzane zazwyczaj w drodze przetargu lub konkursu ofert. W wyjątkowych przypadkach wybór dostawcy może się odbywać w trybie z wolnej ręki Strona 2

3 Konflikt interesów (2) W trakcie krzyżowej kontroli podatkowej kontrolerzy zwrócili uwagę na brak kompletnej dokumentacji współpracy w wybranymi kontrahentami W trakcie kontroli zidentyfikowano również brak odpowiednich certyfikatów, pozwoleń dostawców na wykonywanie prac specjalistycznych Dodatkowo, otrzymano anonim, z którego wynikało, iż proces wyboru dostawców w wymienionym dziale był źle zarządzany, ponieważ przetargi wygrywały spółki, które nie przedstawiły najlepszej oferty, lecz były powiązane z kierownictwem działu Anonim wskazał również na przypadki przyjęcia przez kierownictwo działu od dostawców korzyści finansowych w zamian za udzielone zlecenia oraz zamówienia Anonim oraz wyniki z kontroli nakłoniły przedsiębiorstwo do przeprowadzenia audytu procesu zakupowego w wymienionym dziale celem zidentyfikowania potencjalnych nieprawidłowości oraz słabości procesu Strona 3

4 Konflikt interesów (3) W wyniku przeprowadzonego audytu zidentyfikowano następujące kwestie: Powiązanie pomiędzy kierownictwem działu, a dostawcami osoby z kierownictwa posiadały maszyny, które były wynajmowane dostawcom usług Spółki, maszyny były wykorzystywane do świadczenia usług na rzecz Spółki Ścisła współpraca pomiędzy wybranymi dostawcami usług występowali wspólnie w przetargu, naprzemiennie jako oferent oraz podwykonawca oferenta (np. gdy jedna z firm nie spełniała wymogi aby samodzielnie stanąć do konkursu) Ta sama firma/osoba wymieniona jako podwykonawca w ofercie dwóch różnych oferentów Oferowanie niskiej ceny celem zdobycia kontraktu, następnie aneksowanie umowy celem rozszerzenia zakresu usług i tym samym wartości wynagrodzenia Dodatkowo zidentyfikowano liczne przypadki odstępstw od procedury, niekompletnej dokumentacji zakupów/przetargów, niestandardowych zapisów w umowach chroniących bardziej interesy dostawców niż przedsiębiorstwa Strona 4

5 Konflikt interesów (4) Właściciel Małżeństwo Osoba 1 Mistrz Działu Spółka 1 Prokurent Sales Manager Wspólnik Wspólnik Przedstawiciel handlowy Osoba 4 Spółka 2 Osoba 3 Osoba 2 Właściciel Osoba 4 Kierownik Działu Spółka 3 wynajmuje urządzenie od Spółki 2 Spółka 4 świadczy usługi dla Spółki 2 i wynajmuje maszyny od Spółki 2 Właściciel Właściciel Właściciel Spółki 4 był pracownikiem Spółki 5 Spółka 3 Spółka 4 świadczy usługi dla Spółki 3 (posiada referencje od Spółki 3) Spółka 4 [ Zidentyfikowane powiązania] Spółka 4 świadczy usługi dla Spółki 5 (posiada referencje od Spółki 5) Spółka 5 Spółka 3 świadczy usługi dla Spółki 6 (posiada referencje od Spółki 6) Spółka 6 LEGENDA Przeszłe powiązania Obecne powiązania Dostawcy Spółki Strona 5

6 Kradzież zapasów (1) Najważniejsze wydarzenia Inwestor wybudował fabrykę papierosów w niewielkiej miejscowości Po 1,5 roku od uruchomienia fabryki sprzedaż papierosów w promieniu o obszarze 30 kilometrów gwałtownie spadła, a na okolicznych targowiskach pojawiły się nieobanderolowane paczki Jednocześnie, służby ochrony producenta podjęły bezskuteczną akcję mającą na celu wykrycie złodzieja przechodzącego przez bramę lub wywożącego papierosy samochodem Szef Biura Kontroli Wewnętrznej zawziął się. i zatrudnił detektywa, który z kolei zatrudnił swoich ludzi w fabryce jako wtyczki. Po dwóch miesiącach ok. 23:30 obok pracowników Biura Kontroli Wewnętrznej czatujących obok fabrycznego płotu wylądował worek w środku były nielegalne papierosy i pudełka gotowe do zapakowania Strona 6

7 Kradzież zapasów (2) Pracownik Efektywność realna Efektywność oficjalnie zaraportowana 100 Braki produkcyjne zaraportowane Przywłaszczenie towaru z nadwyżki produkcyjnej Strona 7

8 Jak zrobić z firmy wydmuszkę? (1) Kontekst wystąpienia nadużycia Mechanizm nadużycia uwzględniał transakcje na zapasach firmy A W procederze uczestniczyła firma B założona przez prezesa firmy A Mechanizm polegał na sprzedaży partii zapasu do firmy B i następnie odkupieniu tego samego zapasu po wyższej cenie Cel: pozorna poprawa kondycji finansowej firmy A w celu uzyskania kredytu obrotowego Proceder trwał przez 4 lata Audyty bez zastrzeżeń, przeprowadzane przez lokalną firmę audytorską Na podstawie zafałszowanych sprawozdań finansowych firma A uzyskała od konsorcjum banków wysoki kredyt obrotowy Strona 8

9 Jak zrobić z firmy wydmuszkę? (2) Sprzedaż Zawyżenie wartości stanów magazynowych Firma A producent wyrobów plastikowych Brak fizycznych ruchów magazynowych!!! Odkup z marżą Firma B przetwórca wyrobów firmy A Magazyn firmy A Niepoprawne dane: Zawyżone przychody Zawyżenie stanu zapasów Odświeżenie zapasów Strona 9

10 Jak zrobić z firmy wydmuszkę? (3) Zidentyfikowane kwestie Transakcje sprzedażowe i zakupowe na te same ilości zapasu z firmą B w krótkim odstępie czasu W wielu przypadkach nie wystąpiło zmniejszenie ilości zapasu w wyniku przerobu Firma A odsprzedała do firmy B półfabrykat, a w zamian odkupiła surowiec po cenie wyższej od ceny sprzedaży półfabrykatu Transakcje przyjęcia surowca niepoparte innymi dokumentami oprócz PZ oraz faktur zakupu. Brak dokumentów przewozowych i załadunkowych. Ilości surowca i półfabrykatu odkupowane przez firmę były relatywnie wysokie w stosunku do ilości surowca użytego w procesie produkcyjnym Błędnie przeprowadzona inwentaryzacja oraz zafałszowane wyniki Sztuczne zawyżanie cen i ilości ewidencyjnych zapasów w systemie finansowo-księgowym Strona 10

11 Strona 11 Dziękujemy za uwagę