MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE LĘBORSKIM

Transkrypt

1 Powiatowy Urząd Pracy w Lęborku ul. Gdańska 35; Lębork tel. (59) MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE LĘBORSKIM RAPORT POWIATOWY ZA 2009 ROK CZĘŚĆ II PROGNOSTYCZNA oparta o dane o uczniach szkół ponadgimnazjalnych z SIO MEN Lipiec 2010r.

2 Spis treści str. 1. Wstęp Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych z powiatu lęborskiego na lokalnym rynku pracy Prognoza stanu bezrobocia pod koniec 2010 roku w powiecie lęborskim Podsumowanie Spis tabel i wykresów

3 1. Wstęp W 2009 roku Powiatowe Urzędy Pracy wzorem kilku ubiegłych lat - zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS) nie przeprowadzały badań sondażowych w szkołach ponadgimnazjalnych funkcjonujących na obszarze swojego działania. Informację o liczbie absolwentów według zawodów, którzy ukończyli szkołę w 2009 roku oraz o przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów i typów szkół w roku 2010 zostały przekazane przez System Informacji Oświatowej (SIO) Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN) i wprowadzone do aplikacji komputerowej MZ w czerwcu 2010r. Wyniki badań z SIO MEN zostały dodatkowo uzupełnione przez Powiatowy Urząd Pracy w Lęborku o liczbę bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w w/w urzędzie na koniec 2009 roku w poszczególnych zawodach. Wyniki powyższych badań ukazały się na stronie internetowej - (tablica 4.1 oraz tablica 4.2). W zaleceniach MPiPS do opracowania monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych używa się pojęcia absolwent, którego de faco nie ma już od 2004 roku w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (pojawia się określenie osoby, której okres od ukończenia nauki nie przekroczył 12 miesięcy od daty rejestracji w PUP jako osoba bezrobotna) dlatego też w części prognostycznej niniejszego opracowania pojawia się termin absolwent. W monitoringu ponadto przedstawiono także próbę ukazania zgodnie z zaproponowaną metodologią prognozę stanu bezrobocia pod koniec 2010 roku. Dane umieszczone w niniejszym opracowaniu stanowią cenne źródło informacji o sytuacji na rynku pracy młodych osób kończących szkoły ponadgimnazjalne funkcjonujące na obszarze powiatu lęborskiego. 2. Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych w powiecie lęborskim Zgodnie z danymi statystycznymi (dostępnymi w aplikacji w roku 2009 szkoły ponadgimnazjalne z terenu powiatu lęborskiego ukończyło łącznie 1501 absolwentów. Natomiast w oparciu 3

4 o przewidywania, w roku 2010 szkoły ponadgimnazjalne usytuowane na obszarze powiatu lęborskiego opuści 1491 absolwentów (spadek o 0,7%) patrz tabela 1 oraz wykresy: 1 i 2. Porównując dane z 2009 roku z danymi, które dotyczyć będą roku 2010 w zakresie napływu absolwentów na rynek pracy ze szkół znajdujących się na terenie powiatu lęborskiego można stwierdzić, że zaobserwowano pewne niewielkie różnice w tym zakresie. Otóż zgodnie z przewidywaniami nieco zwiększy się w strukturze absolwentów procentowy udział osób kończących szkoły policealne (z 4,1% w 2009r. do 6,8% w 2010r.). Na podobnym poziomie kształtować się będzie udział absolwentów szkół średnich technicznych (39,2% w 2009r. i 39,5% w 2010r.). Analiza zastanych danych statystycznych wskazuje, że w roku 2009 łącznie 541 osób ukończyło licea ogólnokształcące. Natomiast przewidywania wskazują, że rok później (2010r.) ten typ szkół ponadgimnazjalnych w powiecie lęborskim ukończy 489 osób, co stanowić będzie 32,8% ogółu absolwentów ze szkół ponadgimnazjalnych analizowanego powiatu. Tym samym udział absolwentów liceów ogólnokształcących w całościowej strukturze osób kończących szkoły ponadgimnazjalne w roku 2010 w stosunku do 2009 roku obniży się o 3,2% (z 36% do 32,8%). Na podobnym poziomie kształtować się będzie udział absolwentów szkół zasadniczych zawodowych (20,7% w 2009 roku i 20,9% w 2010 roku). Natomiast w liczbach bezwzględnych szacuje się, że w 2010 roku najliczniejszą grupą absolwentów będą osoby, które ukończą szkoły średnie techniczne (N=589) oraz licea ogólnokształcące (N=489). Ponadto przewiduje się, że naukę w szkołach zasadniczych zawodowych ukończy 311 osób a w szkołach policealnych będą to 102 osoby. Tabela 1 Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych z powiatu lęborskiego w 2009 roku i przewidywani absolwenci w roku 2010 Typ szkół Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w 2009 roku Przewidywani absolwenci w 2010 roku N % N % Szkoły policealne 61 4, ,8 Szkoły średnie techniczne , ,5 (technika, licea zawodowe) Licea ogólnokształcące , ,8 Zasadnicze szkoły zawodowe , ,9 Suma , ,0 Źródło: obliczenia własne PUP Lębork na podstawie danych SIO, 4

5 Wykres 1 Procentowy rozkład absolwentów różnych typów szkół w całościowej strukturze absolwentów, którzy ukończyli szkoły ponadgimnazjalne w powiecie lęborskim w 2009r. 4,1% 20,7% Szkoły policealne 39,2% Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) Licea ogólnokształcące Zasadnicze szkoły zawodowe 36% Źródło: obliczenia własne PUP Lębork na podstawie danych SIO, Wykres 2 Procentowy rozkład przewidywanych absolwentów różnych typów szkół w całościowej strukturze absolwentów, którzy ukończą szkoły ponadgimnazjalne w powiecie lęborskim w 2010r. 6,8% 20,9% Szkoły policealne 39,5% Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) Licea ogólnokształcące Zasadnicze szkoły zawodowe 32,8% Źródło: obliczenia własne PUP Lębork na podstawie danych SIO, 5

6 Analizując problem bezrobocia wśród osób kończących szkoły ponadgimnazjalne na obszarze powiatu lęborskiego, można stwierdzić, że wg stanu na dzień r. (zgodnie z danymi w rejestrach tutejszego Powiatowego Urzędu Pracy zarejestrowanych było 110 osób, które w okresie 12 miesięcy poprzedzających rejestrację w PUP Lębork ukończyły naukę w szkołach ponadgimnazjalnych powiatu lęborskiego. Stosunkowo najliczniejszą grupę bezrobotnych wśród absolwentów stanowiły osoby kończące zasadnicze szkoły średnie techniczne technika oraz licea zawodowe (N=65; 59,1%), następnie - absolwenci liceów ogólnokształcących (N=26; 23,6%). Zgodnie z analizą danych statystycznych pod koniec 2009r. najmniejszą grupę bezrobotnych absolwentów stanowiły osoby, które ukończyły zasadnicze szkoły zawodowe (N=19; 17,3%). Zgodnie z danymi statystycznymi pochodzącymi z aplikacji pod koniec 2009 roku wśród bezrobotnych PUP Lębork nie było absolwentów szkół policealnych z powiatu lęborskiego. Tabela 2 Bezrobotni absolwenci (ze szkół ponadgimnazjalnych z powiatu lęborskiego) zarejestrowani w końcu 2009 roku w PUP Lębork Typ szkół Bezrobotni absolwenci N % Szkoły policealne 0 0,0 Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) 65 59,1 Licea ogólnokształcące 26 23,6 Zasadnicze szkoły zawodowe 19 17,3 Suma ,0 Źródło: obliczenia własne PUP Lębork na podstawie danych SIO, Z kolei w kolejnej tabeli (nr 3) przedstawiono strukturę zawodową absolwentów wg poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie lęborskim w latach 2009 i W tabeli tej, oprócz informacji o tym, w których zawodach absolwenci kończyli szkoły ponadgimnazjalne na terenie powiatu lęborskiego oraz w których zawodach byli na koniec 2009r. zarejestrowani jako bezrobotni w PUP Lębork, znajdują się także informacje dotyczące przewidywanego napływu absolwentów 6

7 na rynek pracy w 2010 roku. W tabeli znajdują się także (kolumna 7) dla każdego zawodu osobno obliczone - statystyczne wskaźniki opisujące stosunek bezrobotnych absolwentów ze szkół danego powiatu do absolwentów, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w 2009 roku. Innymi słowy im wyższa wartość tego wskaźnika (kolumna 7), tym więcej absolwentów danego kierunku ze szkół funkcjonujących na terenie powiatu lęborskiego zarejestrowanych było w PUP Lębork jako osoby bezrobotne. Zgodnie z zastanymi danymi statystycznymi wygenerowanymi z aplikacji wśród absolwentów zasadniczych szkół zawodowych najczęściej (wskaźnik procentowy) zarejestrowani jako bezrobotni ( r.) byli przedstawiciele następujących zawodów: o Kucharz małej gastronomii (40 absolwentów w 2009r. i 3 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 7,5%); o Sprzedawca (55 absolwentów w 2009r. i 5 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 9,1%); o Blacharz samochodowy (6 absolwentów w 2009r. i 1 z nich zarejestrowany jako bezrobotny, co stanowiło 16,6%); o Cukiernik (10 absolwentów w 2009r. i 2 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 20%); o Stolarz (12 absolwentów w 2009r. i 1 z nich zarejestrowany jako bezrobotny, co stanowiło 8,3%); o Krawiec (22 absolwentów w 2009r. i 3 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 13,6%); W przypadku absolwentów szkół policealnych i średnich zawodowych na obszarze powiatu lęborskiego najczęściej zarejestrowani jako bezrobotni wg stanu na r. byli przedstawiciele następujących zawodów: o technologii odzieży (14 absolwentów w 2009r. i 4 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 28,6%); o informatyk (82 absolwentów w 2009r. i 10 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 12,2%); 7

8 o ogrodnik (13 absolwentów w 2009r. i 3 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni); o technologii żywności cukrownictwo (24 absolwentów w 2009r. i 5 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 20,8%); o żywienia i gospodarstwa domowego (16 absolwentów w 2009r. i 2 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 12,5%); o Organizator usług hotelarskich [zawód szkolny: hotelarstwa] (65 absolwentów w 2009r. i 12 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 18,5%); Natomiast w przypadku absolwentów liceów ogólnokształcących na podstawie analizy danych statystycznych można stwierdzić, że w roku 2009 ten typ szkół funkcjonujących na obszarze powiatu lęborskiego ukończyło 541 osób (26 z nich pod koniec 2009r. zarejestrowanych było jako bezrobotni w PUP Lębork, co stanowiło jedynie 4,8% ogółu kończących naukę w liceach ogólnokształcacych). Analizując powyższe dane można postawić tezę o niezbyt dużym problemie bezrobocia wśród osób kończących naukę w szkołach ponadgimnazjalnych funkcjonujących na obszarze powiatu lęborskiego co jest efektem m.in. wielu działań podejmowanych przez publiczne służby zatrudnienia z PUP w zakresie aktywizacji zawodowej absolwentów. Szczegółowe dane przedstawiające strukturę zawodową absolwentów wg poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie lęborskim w roku 2009 wraz z przewidywanym napływem absolwentów w roku 2010 przedstawiono w tabeli nr 3. 8

9 Tabela 3 Struktura zawodowa absolwentów wg poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie lęborskim w roku 2009 i przewidywany napływ w 2010 roku Kod zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2009 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani W PUP w końcu roku 2009 W tym Nazwa zawodu Przewidywani Bezrobotni absolwenci w absolwenci roku 2010 ze szkół danego powiatu Wykształcenie policealne i średnie zawodowe (5):(3) w % budownictwa , ochrony środowiska , mechanik , mechanizacji ,0000 rolnictwa technologii ,0000 drewna technologii ,5714 odzieży informatyk , teleinformatyk , Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy [zawód szkolny: ,0000 bezpieczeństwa i higieny pracy] ogrodnik , technologii żywności ,8333 cukrownictwo żywienia i gospodarstwa ,5000 domowego Ratownik medyczny , Organizator usług gastronomicznych [zawód szkolny: organizacji usług gastronomicznych] ,7692 9

10 Organizator usług hotelarskich [zawód szkolny: ,4615 hotelarstwa] Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: ,0909 ekonomista] Organizator agrobiznesu [zawód szkolny: ,3333 agrobiznesu] Pracownik administracyjny [zawód szkolny: ,0000 administracji] Muzyk , Kosmetyczka [zawód szkolny: usług kosmetycznych] ,0000 Wykształcenie średnie ogólnokształcące Bez zawodu ,8059 Wykształcenie zasadnicze zawodowe Kucharz małej gastronomii , Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, usług ,5556 fryzjerskich] Sprzedawca , Kamieniarz , Murarz , Dekarz , Posadzkarz , Monter instalacji gazowych , Technolog robót wykończeniowych ,0000 w budownictwie Malarz - tapeciarz , Blacharz samochodowy , Ślusarz , Tokarz , Mechanik pojazdów samochodowych ,

11 Elektromechanik pojazdów ,0000 samochodowych Elektromonter instalacji ,0000 elektrycznych Monter elektronik układy elektryczne ,0000 automatyki przemysłowej Zegarmistrz , Złotnik - jubiler , Rzeźnik wędliniarz , Cukiernik , Piekarz , Stolarz , Krawiec , Tapicer , Szewc naprawiacz , Monter maszyn i urządzeń ,5714 przemysłowych Pracownik pomocniczy ,0000 obsługi hotelowej Źródło: Szczegółowo analizując dane umieszczone w tabeli nr 3, przedstawiającej strukturę zawodową absolwentów wg poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie lęborskim w roku 2009 i ich przewidywany napływ w 2010 roku można dojść do kilku zasadniczych wniosków. Porównując rok 2009 do roku 2010 na obszarze powiatu lęborskiego w oparciu o badania przeprowadzone w szkołach ponadgimnazjalnych zaobserwuje się wzrost napływu absolwentów kończących naukę w tych szkołach w następujących kierunkach kształcenia: technik ochrony środowiska (z 30 w 2009r. do 38 w 2010r.); technik mechanik (z 33 do 38); technik technologii drewna (z 0 do 30); technik technologii odzieży (z 14 do 16); technik informatyk (z 82 do 99); inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy (z 17 do 31); technik ogrodnik (z 13 do 22); technik technologii żywności cukrownictwo (z 24 do 25); 11

12 ratownik medyczny (z 0 do 39); pracownik administracyjny (z 6 do 11); muzyk (z 11 do 26); fryzjer (z 18 do 23); sprzedawca (z 55 do 82); murarz (z 19 do 22); dekarz (z 0 do 1); monter instalacji gazowych (z 9 do 11); tokarz (z 0 do 10); stolarz (z 12 do 15); tapicer (z 0 do 2); monter maszyn i urządzeń przemysłowych (z 28 do 29); pracownik pomocniczy obsługi hotelowej (z 0 do 6); Natomiast spadek liczby absolwentów porównując 2009 rok do 2010 roku na obszarze powiatu lęborskiego dotyczyć będzie następujących kierunków kształcenia: technik budownictwa (z 40 w 2009 roku do 34 w 2010 roku); technik mechanizacji rolnictwa (z 10 do 0); technik żywienia i gospodarstwa domowego (z 16 do 0); organizator usług gastronomicznych (z 52 do 45); organizator usług hotelarskich (z 65 do 29); asystent ekonomiczny (z 209 do 153); kosmetyczka (z 14 do 11); kucharz małej gastronomii (z 40 do 38); posadzkarz (z 18 do 16); malarz-tapeciarz (z 13 do 8); mechanik pojazdów samochodowych (z 26 do 21); elektromechanik pojazdów samochodowych (z 2 do 1); monter elektronik (z 4 do 3); złotnik - jubiler (z 2 do 0); cukiernik (z 10 do 5); 12

13 piekarz (z 9 do 4); krawiec (z 22 do 1); Zmniejszenie się liczby absolwentów porównując rok 2009 do roku następnego dotyczyć będzie także osób kończących licea ogólnokształcące. O ile w 2009r. w szkołach na obszarze powiatu lęborskiego łącznie 541 osób uzyskało wykształcenie średnie ogólnokształcące, o tyle w 2010r. zgodnie z przewidywaniami ten typ szkół ukończy 489 absolwentów. W przypadku trzech kierunków kształcenia liczba absolwentów w 2010 roku będzie taka sama, jak rok wcześniej: - organizator agrobiznesu (24 w 2009r. i 24 w 2010r.); - blacharz samochodowy (6 w 2009r. i 6 w 2010r.); - elektromonter instalacji elektrycznych (6 w 2009r. i 6 w 2010r.); 3. Prognoza stanu bezrobocia pod koniec 2010 roku w powiecie lęborskim W części prognostycznej monitoringu zwrócono także uwagę na prognozowany stan bezrobocia dla powiatu lęborskiego na r. Zgodnie z przyjętą metodologią pod koniec 2010 roku w PUP Lębork powinno być zarejestrowanych 5893 bezrobotnych. Metodologia obliczania potencjalnie mogącej wystąpić wysokości wskaźników bezrobocia stanowi różnicę przewidywanej podaży zasobów pracy i przewidywanych przyjęć do pracy. Jednak w związku z tym, że na poziomie lokalnych rynków pracy nie analizuje się wyników badań realizowanych w zakładach pracy brakuje danych na poziomie powiatu (badanie to prowadzone jest przez GUS i analizowane przez Wojewódzki Urząd Pracy na poziomie województwa) wartość probablistyczna obliczeń statystycznych jest niewielka. Zatem uzasadnione będzie postawienie tezy, że ta część monitoringu nie spełnia swojej prognostycznej roli. Poza tym co należy podkreślić - wg stanu na 31. maja 2010r. w PUP Lębork zarejestrowanych było 4307 bezrobotnych zatem gdyby pod koniec 2010 roku miało być 5893 bezrobotnych musiałby nastąpić niemal 36,8% przyrost bezrobocia na obszarze powiatu lęborskiego. Co jest raczej nierealne. 13

14 Zgodnie z przyjętym modelem probablistycznym, pod koniec 2010 roku na lokalnym rynku pracy powiatu lęborskiego najliczniej osoby bezrobotne będą zarejestrowane w PUP Lębork w następujących zawodach: sprzedawca (N=446); asystent ekonomiczny [zawód szkolny: ekonomista] (N=349); murarz (N=141); ślusarz (N=136); krawiec (N=129); technik informatyk (N=124); organizator usług hotelarskich [zawód szkolny: hotelarstwa] (N=85); kucharz (N=81), czy technik mechanik (N=81). Do tego należy jeszcze dodać osoby bez zawodu, których zgodnie z prognozami ma być zarejestrowanych w PUP Lębork pod koniec br osób. Jednak co zaakcentowano już wcześniej jest to tylko prognoza, która została oparta na niepełnych przesłankach (brak badań wśród pracodawców na poziomie powiatu), przez co ta część raportu charakteryzuje się ograniczoną wartością aplikacyjną. 4. Podsumowanie Podsumowując zgromadzony materiał empiryczny można stwierdzić, że w roku 2009 szkoły ponadgimnazjalne z terenu powiatu lęborskiego ukończyło łącznie 1501 absolwentów. Osoby te kończyły następujący typ szkół: szkoły policealne (N=61; 4,1%); szkoły średnie techniczne (N=589; 39,2%); licea ogólnokształcące (N=541; 36%), a także zasadnicze szkoły zawodowe (N=310; 20,7%). Natomiast zgodnie z przewidywaniami lokalnych szkół ponadgimnazjalnych w roku 2010 placówki edukacyjne usytuowane na obszarze powiatu lęborskiego opuści łącznie 1491 absolwentów wg następujących typów szkół: policealne (N=102; 6,8%); średnie techniczne (N=590; 39,5%); licea ogólnokształcące (N=489; 32,8%), oraz zasadnicze zawodowe (N=311; 20,9%). Zgodnie z zastanymi danymi statystycznymi najczęściej (wskaźnik procentowy) zarejestrowani jako bezrobotni absolwenci ( r.) byli przedstawiciele następujących zawodów: technik technologii odzieży (14 absolwentów w 2009r. i 4 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 28,6%); technik ogrodnik (13 absolwentów w 2009r. i 3 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 23,1%); technik technologii żywności cukrownictwo (24 absolwentów w 2009r. i 5 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 20,8%); cukiernik (10 14

15 absolwentów w 2009r. i 2 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 20%); organizator usług hotelarskich [zawód szkolny: hotelarstwa] (65 absolwentów w 2009r. i 12 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 18,5%); blacharz samochodowy (6 absolwentów w 2009r. i 1 z nich zarejestrowany jako bezrobotny, co stanowiło 16,6%); krawiec (22 absolwentów w 2009r. i 3 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 13,6%); technik żywienia i gospodarstwa domowego (16 absolwentów w 2009r. i 2 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 12,5%); a także - technik informatyk (82 absolwentów w 2009r. i 10 z nich zarejestrowanych jako bezrobotni, co stanowiło 12,2%). 15

16 5. Spis tabel i wykresów Spis tabel str. Tabela 1, Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych z powiatu lęborskiego w 2009 roku i przewidywani absolwenci w roku Tabela 2, Bezrobotni absolwenci (ze szkół ponadgimnazjalnych z powiatu lęborskiego) zarejestrowani w końcu 2009 roku w PUP Lębork 6 Tabela 3, Struktura zawodowa absolwentów wg poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie lęborskim w roku 2009 i przewidywany napływ w 2010 roku 9 Spis wykresów str. Wykres 1, Procentowy rozkład absolwentów różnych typów szkół w całościowej strukturze absolwentów, którzy ukończyli szkoły ponadgimnazjalne w powiecie lęborskim w 2009r.. 5 Wykres 2, Procentowy rozkład przewidywanych absolwentów różnych typów szkół w całościowej strukturze absolwentów, którzy ukończą szkoły ponadgimnazjalne w powiecie lęborskim w 2010r