Efektywność wdroŝenia systemu ERP APS w warunkach niepewności ocena czasu przedsięwzięcia z uwzględnieniem stanu przygotowania przedsiębiorstwa

Transkrypt

1 Lilianna WAśNA, Paweł KUśDOWICZ Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej, Uniwersytet Zielonogórski E mail: l.wazna@wez.uz.zgora.pl, p.kuzdowicz@wez.uz.zgora.pl Efektywność wdroŝenia systemu ERP APS w warunkach niepewności ocena czasu przedsięwzięcia z uwzględnieniem stanu przygotowania przedsiębiorstwa 1. Wprowadzenie Istniejące tendencje w rozwoju zarządzania produkcją oraz dostępne, znacznie zwiększone zdolności obliczeniowe, dzięki nowym technologiom informatycznym przyczyniają się do ciągłego rozwoju modułowo zorganizowanych zintegrowanych systemów informatycznych klasy ERP (Enterprise Resource Planning - Planowanie zasobów przedsiębiorstwa), które obsługując sfery działalności przedsiębiorstwa, przetwarzają dane, pochodzące z róŝnych obszarów organizacji, prezentując je całościowo oraz spójnie i obrazując kompleksowo sytuację przedsiębiorstwa (por. [1], []). Dedykowane średnim przedsiębiorstwom produkcyjnym i oferowane w postaci zintegrowanych rozwiązań w ramach systemu ERP moduły APS (Advanced Planning and Scheduling - Zaawansowane planowanie i harmonogramowanie) stanowią uzupełnienie ERP, korzystają z istniejących w ERP danych oraz zaawansowanych algorytmów sztucznej inteligencji i umoŝliwiają szczegółowe planowanie i harmonogramowanie zleceń produkcyjnych w czasie rzeczywistym (por. [], [], [6], []). PoniewaŜ zauwaŝa się występowanie nieufności potencjalnych uŝytkowników co do korzyści z wdroŝenia, tego stosunkowo nowego, rozwiązania poszukiwane są metody, które pozwolą pokazać ocenę efektywności wdroŝenia takiego narzędzia w danym przedsiębiorstwie. Celem prezentowanej pracy jest przedstawienie wybranego etapu proponowanej metody wielokryterialnej oceny efektywności wdroŝenia systemu ERP APS, która moŝe słuŝyć wspomaganiu pokonywania występujących problemów z akceptacją rozwiązań tego typu. Wybrany etap dotyczy określania czasu trwania planowanego przedsięwzięcia wdroŝeniowego w warunkach niepewności z uwzględnieniem aktualnego stanu przygotowania przedsiębiorstwa. W proponowanym podejściu do opisu niepewności wykorzystane zostało modelowanie rozmyte. Praca zawiera prezentację modelu rozwaŝanej przestrzeni decyzyjnej, sformułowanie problemu oraz koncepcję metody jego rozwiązania z wyjaśnieniem wspomnianego etapu zilustrowanym przykładami.. Model i sformułowanie problemu Dla rozwaŝanej sytuacji opracowany został zaprezentowany na rys. 1 model przestrzeni decyzyjnej, w którym zdefiniowany został system ERP APS oraz średnie przedsiębiorstwo produkcyjne, rozwaŝające wdroŝenie danego systemu.

2 Ponadto wyodrębniona została oś czasu i dwa okresy: najpierw w przedsiębiorstwie o znanych wskaźnikach przed wdroŝeniem musi nastąpić przygotowanie do wdroŝenia i wdroŝenie systemu, a następnie dopiero po starcie systemu jest czas jego eksploatacji, w którym widoczne są efekty. Czas ich wystąpienia zaleŝy od stanu przygotowania przedsiębiorstwa do wdroŝenia, który ma wpływ na długość okresu przygotowawczowdroŝeniowego. W celu uwzględnienia niepewności związanej z przyszłością przyjęto, Ŝe dane w modelu mogą być częściowo precyzyjnie i częściowo nieprecyzyjnie określone. System ERP APS Funkcjonalności obejmujące obsługę procesów biznesowych i produkcyjnych w przedsiębiorstwie F={F 1,..., F h } Model przedsięwzięcia Koszty (rodzaje i struktura) Baza doświadczeń ze zrealizowanych wdroŝeń Przedsiębiorstwo produkcyjne Klasa przedsiębiorstwa KSP: wskaźniki W={WE1,, WEk} Preferowane wartości wskaźników W: WE={WE 1,, WE k } Stan przygotowania do wdroŝenia: SPG={Spg 1 (t 0 ),..., Spg b (t 0 )} Stan wdroŝenia SF={SF 1 (t),..., SF h (t)} Przygotowanie, wdroŝenie Eksploatacja wybranych funkcjonalności t t s t 0 t 1 t z Czas -1 Start systemu Czy w zadanym Czas Aktualny i planowany stan wdroŝenia (wykorzystania funkcjonalności systemu) Wskaźniki Przedsiębiorstwa W t -1 t 0 Przedsięwzięcie t 1 t z SF 1 SF 1 (t 0 ) wdroŝeniowe SF 1 (t 1 ) SF 1 (t z ) SF SF (t 0 ) SF (t 1 ) SF (t z ) SF h W 1 W 1 (t -1 ) W 1 (t 0 ) W 1 (t 1 )=? W 1 (t z )=? W W (t -1 ) W (t 0 ) W (t 1 )=? W (t z )=? SF h (t 0 ) SF h (t 1 ) SF h (t z ) terminie T i budŝecie B wskaźniki W osiągną wartości WE? W k W k (t -1 ) W k (t 0 ) W k (t 1 )=? W k (t z )=? Rys. 1. Model przestrzeni decyzyjnej oceny efektywności wdroŝenia systemu ERP APS. Źródło: opracowanie własne Fig. 1. Decision space model of the effects evaluation of ERP APS system implementation. Source: search performed by author Problem sformułowany został następująco: Dany jest system informatyczny klasy ERP APS o znanych moŝliwościach funkcjonalnych i wymaganiach technicznych oraz efekty zrealizowanych wdroŝeń tego systemu. Dane jest przedsiębiorstwo produkcyjne średniej wielkości, o znanych wskaźnikach ilościowych, znanym istniejącym i planowanym stanie przygotowań i wdroŝenia danego systemu informatycznego i znanych preferencjach wobec systemu. Poszukiwana jest metoda, która pozwoli odpowiedzieć na pytanie: Czy stan przygotowania danego przedsiębiorstwa do wdroŝenia i eksploatacji danego systemu pozwala osiągnąć preferowane wartości wybranych wskaźników tego przedsiębiorstwa w zadanym terminie i budŝecie, przy znanym czasie eksploatacji systemu? Do rozwiązania tak postawionego problemu zaproponowana została metoda przedstawiona w rozdziale następnym.. Metoda oceny efektywności wdroŝenia ERP APS Proponowana metoda wielokryterialnej oceny efektywności wdroŝenia systemu ERP APS w warunkach niepewności i ograniczeń wdroŝeniowych (WEW-APS) pozwala określić, w jakim stopniu preferowane przez dane przedsiębiorstwo wartości wybranych wskaźników zostaną osiągnięte przy realizacji planowanego wdroŝenia sys- 6

3 temu ERP APS. Wykorzystuje przy tym zbiory rozmyte i wybrane elementy modelowania i wnioskowania rozmytego oraz oceny wielokryterialnej (por. [], []). Przebieg postępowania podzielony został na etapy, które odpowiadają wyodrębnionym problemom elementarnym postawionego problemu. Schemat postępowania przedstawiono na rys.. Metoda zaimplementowana została w środowisku MATLAB w postaci systemu WEW-APS. DANE: System klasy ERP APS, Klasa przedsiębiorstw KSP, Przedsiębiorstwo PP klasy KSP 1) Prognozowanie wybranych wskaźników przedsiębiorstwa z wdroŝenia ERP APS na podstawie doświadczeń z przeprowadzonych wcześniejszych wdroŝeń systemu w przedsiębiorstwach tej samej klasy 1.1) Tworzenie bazy wiedzy empirycznej na podstawie doświadczeń z przeprowadzonych wdroŝeń ERP APS ( utworzenie modelu rozmytego) 1.1.1) Filtracja próbek pomiarowych metodą wykresów średniej rozmytej 1.1.) Samoorganizacja i strojenie parametrów modelu rozmytego geometryczną metodą punktów maksymalnego błędu bezwzględnego (PMBB) 1.) Prognozowanie wybranych wskaźników przedsiębiorstwa z wdroŝenia w zadanym czasie TE eksploatacji systemu wnioskowanie rozmyte przy pomocy utworzonego modelu rozmytego ) Prognozowanie czasu realizacji przedsięwzięcia wdroŝeniowego do startu systemu z uwzględnieniem ograniczeń wdroŝeniowych ) Prognozowanie kosztu planowanego przedsięwzięcia wdroŝeniowego ) Wielokryterialna ocena efektywności planowanego wdroŝenia ERP APS względem preferowanych kryteriów celowych Stopień osiągnięcia celu wdroŝenia ERP APS Rys.. Metoda wielokryterialnej oceny efektywności wdroŝenia ERP APS. Źródło: opracowanie własne. Fig.. Method of multicriteria evaluation of efficiency of ERP APS system implementation. Source: search performed by author. PoniŜej zaprezentowany został szerzej wraz z dwoma przykładami ilustrującymi trzeci etap proponowanej metody, dotyczący określania czasu realizacji przedsięwzięcia wdroŝeniowego ERP APS do startu systemu z uwzględnieniem ograniczenia, jakim jest stan przygotowania przedsiębiorstwa.

4 . Określanie czasu realizacji przedsięwzięcia wdroŝeniowego systemu ERP APS w warunkach niepewności z uwzględnieniem stanu przygotowania przedsiębiorstwa Celem niniejszego rozdziału jest przedstawienie trzeciego etapu proponowanej metody WEW-APS, dotyczącego jednego z wyodrębnionych problemów elementarnych, w którym poszukiwana jest odpowiedź na pytanie: Ile czasu potrzeba na realizację planowanego przedsięwzięcia wdroŝeniowego systemu ERP APS, przy uwzględnieniu ograniczenia, jakim jest aktualny stan przygotowania przedsiębiorstwa do wdroŝenia? W etapie tym na podstawie danego modelu przedsięwzięcia wdroŝeniowego rozwaŝanego systemu z wyodrębnionymi czynnościami przygotowawczymi CPG={cpg 1,,cpg b } i wdroŝeniowymi CWE={cwe 1,,cwe l } oraz danych o stanie przygotowania czynności przygotowawczych w danym przedsiębiorstwie SPG={Spg 1,..., Spg b } i o czasach trwania poszczególnych czynności T_CPG={ 1,, b }, T_CWE={ 1,, l } określany jest czas trwania planowanego przedsięwzięcia do startu systemu. Przy czym czasy trwania rozwaŝanych czynności określone są nieprecyzyjnie za pomocą trapezowych liczb rozmytych. Sposób postępowania zilustrowany został poniŝej za pomocą dwóch przykładów. W przykładzie pierwszym przyjęty został bardzo uproszczony model przedsięwzięcia wdroŝeniowego w celu pokazania istoty działania proponowanej procedury. Natomiast w przykładzie drugim przedstawiono moŝliwość wykorzystania tej procedury w postaci jej implementacji w ramach modułu Prognozowanie czasu wdroŝenia systemu WEW- APS w przypadku rozbudowanego modelu przedsięwzięcia wdroŝeniowego, uwzględniającego specyfikę wdroŝenia zintegrowanego systemu ERP z funkcjonalnością APS. PRZYKŁAD 1. Dla danego systemu S dany jest (uproszczony) model przedsięwzięcia wdroŝeniowego przez: wektor czynności przygotowawczych do wdroŝenia: CPG= {cpg 1, cpg }, - szacowane czasy trwania czynności CPG określone nieprecyzyjnie za pomocą trapezowych liczb rozmytych przedstawionych na rys. : 1 okolo 0 dni T _ CPG= = =, okolo 0 dni 1 wektor czynności wdroŝeniowych i eksploatacyjnych: CWE={cwe 1, cwe }, szacowane czasy trwania czynności CWE określone nieprecyzyjnie za pomocą trapezowych liczb rozmytych przedstawionych na rys. : 1 okolo 0 dni T _ CWE= = =, okolo dni macierze zdarzeń dla wektorów CPG i CWE: CPG _ zdarz 1 = 1 CWE _ zdarz =. 6

5 Rys.. Rozmyte czasy trwania czynności przygotowawczych. Źródło: opracowanie własne Fig.. Fuzzy time frames for arrangement activities. Source: search performed by author Rys.. Rozmyte czasy trwania czynności wdroŝeniowych i eksploatacyjnych. Źródło: opracowanie własne Fig.. Fuzzy time frames for implementation and exploitation activities. Source: search performed by author Model przedsięwzięcia wdroŝeniowego określony za pomocą powyŝszych danych przedstawiono na rys.. cpg 1 cwe 1 1 cpg cwe Rys.. Model przedsięwzięcia wdroŝeniowego. Źródło:opracowanie własne Fig.. Model of implementation venture. Source: search performed by author Dane jest takŝe średnie przedsiębiorstwo produkcyjne PP o znanym stanie przygotowania do wdroŝenia w odniesieniu do poszczególnych czynności przygotowawczych: SPG={0, 1} (- czynność cpg 1 nie została jeszcze wykonana, czynność cpg jest juŝ wykonana).

6 Poszukiwana jest odpowiedź na pytanie: Ile czasu potrzeba na realizację planowanego przedsięwzięcia przy uwzględnieniu aktualnego stanu przygotowania przedsiębiorstwa PP? ROZWIĄZANIE: Na podstawie raportu SPG o stanie przygotowań przedsiębiorstwa PP do wdroŝenia redukowany jest do zera szacowany czas trwania wykonanej czynności przygotowawczej cpg, czyli: =0=[ ]. Liczby rozmyte posiadają wygodną reprezentację w postaci zstępującej rodziny przedziałów domkniętych, do której mają zastosowanie własności rachunku przedziałowego. Przedstawiając zatem podane czasy trwania poszczególnych czynności w postaci α-przekrojów, poszukiwanie czasu trwania przedsięwzięcia z danymi czasami czynności w postaci liczb rozmytych sprowadzi się do poszukiwania czasu przedsięwzięcia dla poszczególnych α-przekrojów z danymi w postaci przedziałowej. Na przykład dla przekroju α =0: czas trwania czynności cpg 1 wynosi [1; 1] dni czas trwania czynności cwe 1 wynosi [; ] dni PoniewaŜ czynność cwe 1 następuje po czynności cpg 1 to czas trwania obydwu tych czynności nie moŝe trwać krócej niŝ 1+=6 dni i nie moŝe trwać dłuŝej niŝ 1+= osobodni, zatem jest równy [6; ] dni. Analogicznie czas trwania dwóch następujących po sobie czynności cpg i cwe wyniesie [0+6; 0+]=[6; ] dni. Wykonując równolegle czynności, które mogą trwać [6; ] oraz [6; ] dni moŝna zauwaŝyć, Ŝe nie mogą one trwać krócej niŝ max{6, 6}=6 dni oraz nie mogą trwać dłuŝej niŝ max{, }= dni. Zatem czas trwania całego przedsięwzięcia moŝe trwać [6; ] dni. Przedstawiony tok rozumowania jest wykorzystany w zaproponowanej metodzie do oszacowania czasu trwania projektu wdroŝenia do startu systemu. Otrzymany, w analizowanym przypadku, rozmyty czas projektu wdroŝenia w postaci poziomej reprezentacji dla α=0; 0,1; ;1 ilustruje rys. 6. Rys. 6. Rozmyty czas wdroŝenia (przykład 1). Źródło:opracowanie własne Fig. 6. Fuzzy time frame of implementation (example 1). Source: search performed by author

7 PRZYKŁAD. Dany jest zintegrowany system informatyczny zarządzania S klasy ERP APS z następującymi funkcjonalnościami F={F 1 F F F F F 6 }: F 1 - Dane podstawowe, F - SprzedaŜ i dystrybucja, F - Zakupy, F - Gospodarka materiałowa, F Produkcja z APS, F 6 Finanse i księgowość. Dla danego systemu S w oparciu o metodykę wdroŝenia opracowany został przedstawiony poniŝej model przedsięwzięcia wdroŝeniowego. Zdefiniowane i krótko scharakteryzowane zostały czynności składające się na realizację planowanego przedsięwzięcia, wśród których wyodrębniono czynności przygotowawcze oraz wdroŝeniowe i eksploatacyjne, takie jak: I. Planowanie przedsięwzięcia (cwe 1 ) - Ogólna analiza stanu rzeczy. Definicja celów, terminów, budŝetu. Określenie zespołu projektowego złoŝonego z uŝytkowników kluczowych (osób decyzyjnych reprezentujących kluczowe obszary przedsiębiorstwa (sprzedaŝ, zakupy, produkcja, finanse). II. Przygotowanie środowiska testowo-rozwojowego (cpg 1 ) - Przygotowanie (przez klienta) infrastruktury technicznej środowiska testowo-rozwojowego do prac konfiguracyjnych i rozwojowych (miejsce, stanowiska testowo szkoleniowe). III. Szkolenie uŝytkowników kluczowych (cpg ) - Szkolenie na bazie demonstracyjnej systemu standardowego systemu złoŝone z dwóch części: standardowe podstawy obsługi, przeglądowe procesy (- dane podstawowe, procesy, analizy). IV. Warsztaty struktura organizacyjna i struktura procesów - Warsztaty (spotkania robocze) z udziałem uŝytkowników kluczowych, podczas których podejmowane są decyzje dotyczące realizacji procesów gospodarczych w systemie: IVa - Struktura organizacyjna (cwe ) - Definiowanie struktury organizacyjnej. IVb - Struktura procesów (cwe ) - Definiowanie struktury procesów. V. Zabezpieczenie infrastruktury technicznej - Przygotowanie infrastruktury środowiska sprzętowo-programowego oraz teleinformatycznego: Va - Serwery (cpg ) - Serwer bazy danych, serwer aplikacji, serwer APS, serwer dla kopii dokumentów. Vb - Sieć komputerowa z komputerami uŝytkowników (cpg ) - Sieć komputerowa o określonej przepustowości obsługująca uŝytkowników wraz z określoną ilością stacji końcowych PC z odpowiednimi urządzeniami peryferyjnymi. VI. Instalacja systemu (cwe ) - Instalacja i konfiguracja systemu. VII. Przygotowanie danych podstawowych nadrzędnych do przejęcia (cpg 6 ) - Przygotowanie danych nadrzędnych (uŝytkownicy i uprawnienia, waluty, jednostki miar). VIII. Przygotowanie danych standardowych (cpg ) (np. kartoteka klientów, artykułów, dostawców) - Klient eksportuje dane z dotychczasowego systemu w odpowiednim formacie. IX. Przygotowanie danych podstawowych dla modułów systemu: IXa - Moduł Produkcja z APS (cpg ) - Stare dane uzupełniane są o te których nie było IXb - Moduł Finanse księgowość (cpg ) - Klient eksportuje dane z dotychczasowego systemu w odpowiednim formacie. IXc - Moduły: SprzedaŜ, Zakupy, Gospodarka materiałowa (cpg ) - Klient eksportuje dane z dotychczasowego systemu w odpowiednim formacie. X. Analiza jakości danych (cpg 11 ) - Szczegółowa analiza jakości danych i testy.

8 XI. Przejęcie danych - Pierwsze przejęcie przygotowanych danych: XIa - Moduł Produkcja z APS (cwe ) XIb - Moduł Finanse i księgowość (cwe 6 ) XIc - Moduły: SprzedaŜ, Zakupy, Gospodarka materiałowa (cwe ). XII Warsztaty szczegółowe (warsztaty i testy na kopii systemu, zatwierdzone zmiany nanoszone na bazie rzeczywistej) - Po przejęciu duŝej części danych szkolenie na danych klienta i modelowanie procesów docelowych. Symulacja wariantów procesów, definicja i dokumentacja procesów docelowych. Definiowanie ustawień systemu - parametryzacja systemu z wykorzystaniem wiedzy ekspertów tzn. uŝytkowników kluczowych aŝ do zadowolenia klienta (np. czy wyniki moŝliwe, czy z uwzględnieniem usług obcych). Definiowanie modyfikacji standardowego oprogramowania. XIIa - Dla procesów logistycznych (cwe ) XIIb - Dla procesów finansowo-księgowych (cwe ) XIII. Reorganizacja (cpg ) - Reorganizacja struktury organizacyjnej i procesów biznesowych. XIV. Modyfikacje oprogramowania (cwe ) - Dopasowania oprogramowania rozwój oprogramowania z dokumentacją i testami. Instalacja i test w środowisku rzeczywistym. XV. Customizing (cwe 11 ) - Ustawienia systemu dotyczące formularzy i raportów. XVI. Przejęcie danych (cwe ) - Procedury konwersji, testy. XVII Warsztaty przeglądowe (cwe 1 ) - Przeprowadzenie testów kaŝdego typu procesów z przygotowanymi modyfikacjami standardowego oprogramowania i zatwierdzenie przez klienta. XVIII. Test integracji (cwe ) - Kontrola integracji procesów logistycznych z procesami finansowo-księgowymi. Sprawdzenie, czy transakcje logistyczne są właściwie księgowane (np. przyjęcie towarów, materiałów na magazyn, wydanie do zuŝycia, przeksięgowanie, zgłoszenie wyrobów gotowych z produkcji, przyjęcie ich na magazyn, wydanie dla klienta i fakturowanie). XIX. Szkolenie i kontrola uŝytkowników końcowych (cpg 1 ) - Szkolenie krótko przed startem systemu dla końcowych uŝytkowników na bazie rzeczywistej z kontrolą i ewentualnymi działaniami dodatkowymi. XX. Planowanie uruchomienia (cwe 1 ) - Określenie rozruchu/ wycofania, Określenie kroków zabezpieczających, Informowanie uŝytkowników, Informowanie kontrahentów o zmianach. XXI. Przygotowanie do startu systemu (cpg ) - Aktualizacja danych. XXII. Ostry start systemu i opieka nad startem (cwe ) - Wsparcie merytoryczne i techniczne. XXIII. Praca równoległa (cwe 1 ) - Czas równoległej pracy ze starym systemem, ocena wyników, opieka organizacyjna, feedback uczestników projektu. XXIV. Zakończenie projektu (cwe ) - Produktywne uruchomienie zdefiniowanych procesów, wyłączenie starego systemu z obsługi. Dla danego systemu S dany jest zatem: wektor czynności przygotowawczych do wdroŝenia: CPG= {cpg 1, cpg, cpg, cpg, cpg, cpg 6, cpg, cpg, cpg, cpg, cpg 11, cpg, cpg 1, cpg }; wektor czynności wdroŝeniowych i eksploatacyjnych: CWE={cwe 1, cwe, cwe, cwe, cwe, cwe 6, cwe, cwe, cwe, cwe, cwe 11, cwe, cwe 1, cwe, cwe 1, cwe, cwe 1, cwe }; 0

9 1 = = _ CPG T = CPG _ zdarz = = _ CWE T = CWE _ zdarz szacowane określone nieprecyzyjnie w dniach czasy trwania T_CPG czynności przygotowawczych CPG, czasy trwania T_CWE czynności wdroŝeniowych i eksploatacyjnych CWE oraz macierze zdarzeń CPG_zdarz i CWE_zdarz dla wektorów CPG i CWE (czasy czynności cwe 1 i cwe nie mają wpływu na czas trwania przedsięwzięcia do startu systemu, przyjętą jednostką czasu jest dzień).

10 Dane jest takŝe średnie przedsiębiorstwo produkcyjne PP rozwaŝające wdroŝenie wersji systemu ERP z funkcjonalnością APS. Stan przygotowania do wdroŝenia danego przedsiębiorstwa PP w odniesieniu do poszczególnych czynności przygotowawczych przedsięwzięcia CPG (w momencie t 0 ) określa wektor: SPG={0, 0, 0, 1, 1, 1, 0, 1, 1, 0, 0, 0, 0, 0} Poszukiwana jest odpowiedź na pytanie: Ile czasu potrzeba na realizację planowanego przedsięwzięcia przy uwzględnieniu aktualnego stanu przygotowania przedsiębiorstwa PP do wdroŝenia? ROZWIĄZANIE: W celu znalezienia rozwiązania wykorzystany został moduł Prognozowanie czasu wdro- Ŝenia systemu WEW-APS, który stanowi implementację komputerową proponowanej metody wielokryterialnej oceny efektywności wdroŝenia systemu ERP APS w warunkach niepewności i ograniczeń wdroŝeniowych. Rys.. Dane modelu planowanego przedsięwzięcia wdroŝeniowego w systemie WEW- APS. Źródło: opracowanie własne Fig.. Data of planned implementation venture model in the system WEW-APS. Source: search performed by author Wprowadzone zostały wszystkie dane związane z modelem przedsięwzięcia wdroŝeniowego danego systemu S (rys. ), i wyznaczona została prognoza czasu trwania planowanego projektu wdroŝenia, uwzględniająca stan przygotowania danego przedsiębiorstwa PP do wdroŝenia. Otrzymany wynik przedstawiono w postaci graficznej na rys..

11 Rys.. Prognozowany rozmyty czas wdroŝenia (przykład ). Źródło:opracowanie własne Fig.. Fuzzy time frame of implementation (example ). Source: search performed by author. Podsumowanie Zaprezentowana w pracy metoda wielokryterialnej oceny efektywności wdroŝenia systemu ERP APS dedykowana jest producentom i konsultantom, oferującym tego typu rozwiązania średnim przedsiębiorstwom produkcyjnym. Pozwala ona ocenić, w jakim stopniu planowane przedsięwzięcie wdroŝeniowe systemu ERP z funkcjonalnością APS pozwoli danemu przedsiębiorstwu osiągnąć mu preferowane cele w ograniczonym czasie i budŝecie. PoniewaŜ czas osiągnięcia efektów wdroŝenia zaleŝny jest od stanu przygotowania przedsiębiorstwa do planowanego wdroŝenia, proponowane podejście pozwala uwzględnić tę zaleŝność, co w szczególności jest widoczne w opracowanym modelu przestrzeni decyzyjnej oraz w szerzej przedstawionym w niniejszej pracy etapie metody, dotyczącym określania czasu, jaki potrzebny jest na realizację prac przygotowawczo-wdroŝeniowych do startu systemu. Proponowana koncepcja wykorzystuje przy tym elememty modelowania rozmytego, słuŝącego do opisu zjawisk nieprecyzyjnie określonych, co pozwala uwzględnić związaną z przyszłością niepewność i modelować ją w sposób naturalny. Literatura 1. Adamczewski P., Zintegrowane systemy informatyczne w praktyce, Mikom Warszawa 00.. Adamczyk A., KuŜdowicz P., Relich M., Przepływy wartości w zintegrowanym systemie informatycznym, W: Modele inŝynierii teleinformatyki : wybrane zastosowania / red. M. Kopczewski. T..- Koszalin : Wydaw. Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 00 - s... Dymowa L., Figat P., Zenkowa A.: Metoda i oprogramowanie do oceny wielokryterialnej i wielopoziomowej decyzji w warunkach niepewności rozmytej. III Krajowa Konferencja "Metody i systemy komputerowe w badaniach naukowych i projektowaniu inŝynierskim", Kraków, 1-1 listopada, 001, s Günther H. O., Tempelmeier H., Produktion und Logistik (. Aufl.) Berlin: Springer 00.

12 . Kluge P.D., KuŜdowicz P., Andracki S.: Multi-resource-planning and realtimeoptimization based on proalpha APS solution// W: Automation 00: Automatyzacja - nowości i perspektywy : konferencja naukowo-techniczna. Warszawa, Polska Kluge P.D., KuŜdowicz P., Orzeszko P.: Controlling wspomagany komputerowo z wykorzystaniem systemu ERP, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 00.. Maciejec L.: System ERP konfrontacja potrzeb i moŝliwości, CIO Magazyn dyrektorów IT, /00. Piegat A., Modelowanie i sterowanie rozmyte, Akademicka Oficyna EXIT, Warszawa 1. Streszczenie W pracy przedstawiona została koncepcja oceny czasu trwania planowanego przedsięwzięcia wdroŝeniowego systemu ERP APS uwzględniająca stan przygotowania przedsiębiorstwa do wdroŝenia (ERP Planowanie zasobów przedsiębiorstwa, APS Zaawansowane planowanie i harmonogramowanie). Koncepcja ta stanowi element metody wielokryterialnej oceny efektywności wdroŝenia systemu ERP APS w średnim przedsiębiorstwie produkcyjnym w warunkach niepewności i ograniczeń wroŝeniowych. Proponowane podejście wykorzystuje modelowanie rozmyte i pozwala uwzględnić warunki danych niepewnych z informacją nieprecyzyjnie określoną. Efficiency of ERP APS system implementation in uncertain terms evaluation of time frames of a project with respect to the state of enterprise preparation Summary In the paper is presented the conception of the time frames evaluation of a planned project of implementation of an ERP APS system with respect to the state of enterprise preparation for implementation (ERP Enterprise Resource Planning, APS Advanced Planning and Scheduling). The concept constitutes an element of a multicriteria efficiency evaluation method of an ERP APS system implementation in a medium-sized manufacturing company in uncertain terms with implementation constraints. The proposed approach uses fuzzy modeling and allows to take into account the unprecisely measured information.