INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

Transkrypt

1 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO DLA BUDYNKU STACJI TRANSFORMATOROWEJ T 123 ZARZĄDU MORSKIEGO PORTU GDYNIA S.A. NR INW ul. Polska 18 LIPIEC 2015

2 Imię i nazwisko Podpis Opracował: Specjalista ds. ochrony przeciwpożarowej st. kpt. mgr inż. Janusz Samonek Uzgodnił: Dokument wchodzi w życie z dniem podpisania. 2

3 UWAGA!!! W przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia w budynku stacji transformatorowej przybyły na miejsce zastęp, dowódca Portowej Straży Pożarnej drogą telefoniczną powiadamia uprawnione pogotowie energetyczne celem odłączenia zasilania w energie elektryczną do budynku stacji transformatorowej. PROWADZENIE DZIAŁAŃ RATOWNICZO-GAŚNICZYCH W BUDYNKU STACJI TRANSFORMATOROWEJ JEST MOŻLIWE WYŁĄCZNIE PO POTWIERDZONYM PRZEZ UPRAWNIONĄ OSOBĘ ODŁĄCZENIU ZASILANIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ DO BUDYNKU STACJI TRANSFORMATOROWEJ. 3

4 SPIS TREŚCI I. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA INSTRUKCJI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Podstawa prawna opracowania Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego: Akty prawne powołane w Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego Podstawowe pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową II. WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ, WYNIKAJĄCE Z PRZEZNACZENIA OBIEKTU ORAZ SPOSOBU UŻYTKOWANIA. WARUNKI FUNKCJONALNO BUDOWLANE Charakterystyka pożarowa obiektu Charakterystyka budowlana Lokalizacja obiektu Przeznaczenie obiektu Materiały niebezpieczne pożarowo Elementy wykończenia wnętrz Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru Odłączenie zasilania w energię elektryczną do budynku stacji transformatorowej III. OBOWIĄZKI WŁAŚCICIELA, ZARZĄDCY LUB UŻYTKOWNIKA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA POŻAROM ORAZ INNYM MIEJSCOWYM ZAGROŻENIOM Obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej Czynności zabronione Zadania i obowiązki pracowników...20 IV. ZASADY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA POŻARU LUB INNEGO MIEJSCOWEGO ZAGROŻENIA Alarmowanie...22 Akcja ratowniczo-gaśnicza...23 V. SPOSOBY WYKONYWANIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLĘDEM POŻAROWYM VI. EWAKUACJA OSÓB I MIENIA Warunki ewakuacji osób i mienia VII. SPOSOBY PRAKTYCZNEGO SPRAWDZANIA ORGANIZACJI I WARUNKÓW EWAKUACJI VIII. GAŚNICE, ZASADY ROZMIESZCZANIA ORAZ OBSŁUGI I UŻYCIA

5 Ilość i rodzaj gaśnic w obiekcie Rozmieszczenie gaśnic Zasady obsługi gaśnic...30 IX. ZASADY PRZEGLĄDÓW TECHNICZNYCH URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH X. ORGANIZACJA I ZASADY ZAZNAJAMIANIA PRACOWNIKÓW Z PRZEPISAMI Z ZAKRESU OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ ORAZ INSTRUKCJĄ BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO XI. ZAŁĄCZNIKI ZAŁĄCZNIK 1. PROTOKÓŁ I KSIĄŻKA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLEDEM POŻAROWYM ZAŁACZNIK 2. WYKAZ OSÓB I NUMERÓW TELEFONÓW KIEROWNICTWA...36 ZAŁĄCZNIK 3. POTWIERDZENIE UDZIAŁU W SZKOLENIU ZAŁĄCZNIK 4. ZNAKI BEZPIECZEŃSTWA I EWAKUACJI ZAŁĄCZNIK 5. PLANY OBIEKTU

6 I. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA INSTRUKCJI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 1. Podstawa prawna opracowania Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego: Art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U nr 178 poz. 1380) określa szczegółowe obowiązki właściciela budynku. W myśl w/w art. właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich ochronę przeciwpożarową, jest obowiązany: 1) przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych, 2) wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice, 3) zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie, 4) zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji, 5) przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej, 6) zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi, 7) ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Obowiązek opracowania Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego dla obiektu, wynika z 6 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 roku, nr 109, poz. 719): Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów bądź części stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich zapewniają i wdrażają Instrukcje Bezpieczeństwa Pożarowego. Instrukcję opracowano na zlecenie Zarządu Morskiego Portu Gdynia S.A. 6

7 2. Akty prawne powołane w Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego. 1) Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Ochronie Przeciwpożarowej (Dz. U nr 178 poz. 1380) 2) Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (Dz. U poz. 1409) 3) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r, w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75 poz. 690 z późn. zm.). 4) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U Nr 109 poz. 719). 5) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Nr 124 poz. 1030). 6) PN - 92/N-01256/01 znaki bezpieczeństwa - ochrona przeciwpożarowa. 7) PN - 92/N-01256/02 znaki bezpieczeństwa - ewakuacja. 8) PN-EN 671-3:2002 stałe urządzenia gaśnicze hydranty wewnętrzne. 9) Zarządzenie Porządkowe nr 4 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z dnia 7 sierpnia 2000 r. w sprawie zapobiegania powstaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia na obszarze morskich portów i przestrzeni leżących w zakresie właściwości terytorialnej Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z 2000 r. nr 108, poz. 705 z poz. zm.). 10) Załącznik do Zarządzenia nr 25/2010r. z dnia 15 grudnia 2010r. Zasady stosowania przepisów ochrony przeciwpożarowej w obiektach i na terenach spółki zarządu morskiego Portu Gdynia S.A.. 7

8 3. Podstawowe pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową. Ze względu na stosowanie w opracowaniu oraz wielu przepisach, Polskich Normach definicji, pojęć i określeń, których wyjaśnienie lub znaczenia jest niezbędne do zrozumienia szeregu wymagań przeciwpożarowych dla osób korzystających z opracowania, zostały one przedstawione poniżej. Urządzenia przeciwpożarowe - należy rozumieć urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do zapobiegania powstaniu, wykrywania, zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków, a w szczególności: stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające, urządzenia inertyzujące, urządzenia wchodzące w skład dźwiękowego systemu ostrzegawczego i systemu sygnalizacji pożarowej, w tym urządzenia sygnalizacyjnoalarmowe, urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych i urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty wewnętrzne i zawory hydrantowe, hydranty zewnętrzne, pompy w pompowniach przeciwpożarowych, przeciwpożarowe klapy odcinające, urządzenia oddymiające, urządzenia zabezpieczające przed powstaniem wybuchu i ograniczające jego skutki, kurtyny dymowe oraz drzwi, bramy przeciwpożarowe i inne zamknięcia przeciwpożarowe, jeżeli są wyposażone w systemy sterowania, przeciwpożarowe wyłączniki prądu oraz dźwigi dla ekip ratowniczych. Stałe urządzenia gaśnicze rozumie się przez to urządzenia wodne (tryskaczowe i zraszaczowe), parowe, pianowe, gazowe i aerozolowe, proszkowe, związane na stałe z obiektem, zawierające zapas środka gaśniczego, wyposażone w układ przechowywania i podawania środka gaśniczego, uruchomiane samoczynnie we wczesnej pożaru. fazie rozwoju Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa rozumie się przez to instalację wodociągową nawodnioną lub suchą, zainstalowaną wewnątrz budynku, z której za pomocą hydrantów wewnętrznych lub zaworów hydrantowych pobiera się woda do gaszenia pożaru. System sygnalizacji pożarowej rozumie się przez to instalację obejmująca urządzenia sygnalizacyjno alarmowe służące do samoczynnego wykrywania i przekazywania informacji o pożarze. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu rozumie się przez to wyłącznik prądu, odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów, z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru. 8

9 Klasa odporności pożarowej budynku - symbol, któremu przyporządkowano wymagania dotyczące właściwości materiałów i elementów konstrukcyjnych budynku. Istnieje pięć klas odporności pożarowej budynków oznaczonych dużymi literami, w kolejności od najwyższej: A, B, C, D, E; z wymaganej klasy odporności pożarowej wynikają wymagania dla elementów konstrukcyjnych budynku dotyczące klasy odporności ogniowej i stopnia rozprzestrzeniania ognia. Odporność ogniowa zdolność konstrukcji lub elementu budynku poddanego działaniu płomieni do spełnienia w określonym czasie wymagań dotyczących nośności ogniowej i/lub izolacyjności cieplnej i/lub szczelności ogniowej oraz innych wymaganych właściwości, podawana w jednostkach czasu (minutach). Strefa pożarowa rozumie się przez to przestrzeń wydzieloną w taki sposób, aby w określonym czasie pożar nie przeniósł się na zewnątrz lub do wewnątrz wydzielonej przestrzeni. Strefę pożarową stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego, bądź też pasami wolnego terenu o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalne odległości od innych budynków określone przepisami techniczno - budowlanymi. Oddzielenie przeciwpożarowe element konstrukcji budynku (ściana, strop) wydzielający strefę pożarową o określonej zgodnie z wymaganiami przepisów techniczno - budowlanych klasie odporności ogniowej (REI) Gęstość obciążenia ogniowego - rozumie się przez to energię cieplną, wyrażoną w megadżulach, która może powstać przy spaleniu materiałów palnych znajdujących się w pomieszczeniu, strefie pożarowej lub składowisku materiałów stałych przypadająca na jednostkę powierzchni tego obiektu, wyrażoną w metrach kwadratowych. Stopień rozprzestrzeniania ognia - umowna klasyfikacja elementu konstrukcyjnego budynku ze względu na zachowanie się danego elementu konstrukcyjnego budynku ze względu na zachowanie się danego elementu w normalizowanych warunkach badania. 9

10 Materiały niebezpieczne pod względem pożarowym rozumie się przez to następujące materiały: Gazy palne, Ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 328, 15 K (55 0 C) Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne, Materiały zapalające się samorzutnie na powietrzu, Materiały wybuchowe i pirotechniczne, Materiały ulegające samorzutnemu rozkładowi lub polimeryzacji, Materiały mające skłonności do samozapalenia, Materiały inne niż wymienione powyżej, jeśli sposób ich składowania przetwarzania lub innego wykorzystania może spowodować powstanie pożaru. Wykaz substancji niebezpiecznych wg Zarządzenia Porządkowego nr 4 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z dnia 7 sierpnia 2000 r. w sprawie zapobiegania powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia na obszarze morskich portów i przystani leżących w zakresie właściwości terytorialnej Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni. - substancje i przedmioty sklasyfikowane w Kodeksie IMDG - substancje wymienione w Kodeksie IBC, - gazy wymienione w Kodeksie IGC, - substancje wymienione w Konwencji MARPOL 73/78: - "oleje" wymienione w Aneksie 1 Konwencji MARPOL 73/78, - płynne substancje szkodliwe wymienione w Aneksie 2 Konwencji MARPOL 73/78 - substancje szkodliwe wymienione w Aneksie 3 Konwencji MARPOL 73/78 a ponadto substancje i przedmioty nie wymienione powyżej, lecz: - zgłoszone jako niebezpieczne w dokumentach przewozowych, - oznaczone jako niebezpieczne na opakowaniach, - znajdujące się w opakowaniach, których wygląd wskazuje na niebezpieczny charakter zawartości. Prace niebezpieczne pod względem pożarowym rozumie się przez to prace remontowobudowlane związane z użyciem otwartego ognia, cięciem z wytwarzaniem iskier mechanicznych i spawaniem, prowadzone wewnątrz lub na dachach obiektów, na 10

11 przyległych do nich terenach oraz placach składowych, a także prace remontowo-budowlane wykonywane w strefach zagrożonych wybuchem; Zabezpieczenie przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych rozumie się przez to zabezpieczenie przed utrzymywaniem się na drogach ewakuacyjnych dymu w ilości, która ze względu na ograniczenie widoczności lub toksyczności, uniemożliwiałaby bezpieczną ewakuacje. Odpowiednie warunki ewakuacji rozumie się przez to zespół przedsięwzięć oraz środków technicznych, zapewniający możliwości szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem. Z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w obiekcie, powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, uwzględniające w szczególności liczbę i stan osób przebywających w obiekcie oraz zastosowane techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego, polegające w szczególności na: 1) Zapewnieniu dostatecznej ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych; 2) Zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych; 3) Zapewnieniu odpowiedniej, bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych; 4) Zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno budowlanych dróg ewakuacyjnych, w tym: na stosowaniu urządzeń zapobiegających zadymieniu lub urządzeń i innych rozwiązań techniczno budowlanych zapewniających usuwanie dymu; 5) Zapewnieniu oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa i ewakuacyjnego) w obiektach, w których jest ono niezbędne do ewakuacji ludzi; 6) Zapewnieniu możliwości rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy system ostrzegawczy w budynkach, dla których jest on wymagany. Droga ewakuacyjna - pozioma lub pionowa droga komunikacji ogólnej służąca celom ewakuacji. 11

12 Dojście ewakuacyjne odległość od wyjścia z pomieszczenia na drogę ewakuacyjna do wyjścia do innej strefy pożarowej lub zewnątrz budynku mierzona wzdłuż osi drogi ewakuacyjnej. W przypadku zakończenia dojścia ewakuacyjnego przedsionkiem przeciwpożarowym, długość tę mierzy się do pierwszych drzwi tego przedsionka. Za równorzędne wyjściu do innej strefy pożarowej, o którym mowa powyżej, uważa się wyjście do obudowanej klatki schodowej, zamykanej drzwiami o klasie odporności ogniowej, co najmniej EI 30. Przejście ewakuacyjne długości przejścia w pomieszczeniach mierzona od najdalszego miejsca, w którym może przebywać człowiek, do wyjścia ewakuacyjnego na drogę ewakuacyjną lub do innej strefy pożarowej albo na zewnątrz budynku. Podział budynków na grupy wysokości: w celu określenia wymagań technicznych i użytkowych wprowadzony został następujący podział budynków na grupy wysokości: Niskie (N) do 12 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości 4 kondygnacji nadziemnych włącznie Średniowysokie (SW) ponad 12 m do 25 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych włącznie Wysokie (W) ponad 25 m do 55 m nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych włącznie. Wysokościowe (WW) powyżej 55 m nad poziomem terenu. 12

13 II. WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ, WYNIKAJĄCE Z PRZEZNACZENIA OBIEKTU ORAZ SPOSOBU UŻYTKOWANIA. WARUNKI FUNKCJONALNO BUDOWLANE. 1. Charakterystyka pożarowa obiektu L.P. PARAMETR OPIS PARAMETRU 1 Przeznaczenie/klasyfikacja Stacja transformatorowa / PM 2 Powierzchnia/kubatura 154,32 m 2 / 1 005,41 m 3 3 Wysokość/grupa wysokości 6 m /budynek niski N 4 Ilość kondygnacji podziemnych/ 0/1 nadziemnych 5 Klasa odporności pożarowej PM E wymagana/faktyczna 6 Ilość stref pożarowych 1 7 Wielkość dopuszczalna strefy pożarowej/ PM m 2 / 154,32 m 2 istniejąca strefa 8 Gęstość obciążenia ogniowego Do 500 MJ/m 2 9 Ocena zagrożenia wybuchem Nie dotyczy 10 Urządzenia przeciwpożarowe/sztuk Nie dotyczy 11 Oświetlenie ewakuacyjne Nie dotyczy 12 Instalacje użytkowe Elektryczna, odgromowa, wentylacyjna grawitacyjna, 13 Przeciwpożarowy/ główny wyłącznik prądu Szczegółowy opis postępowania w punkcie II.8 14 Droga pożarowa Dojazd od ulicy Polskiej 15 Dopuszczalne obciążenie stropów Nie dotyczy Klasa odporności pożarowej budynku Główna konstrukcja nośna Klasa odporności ogniowej elementów budynku Konstrukcja dachu Strop Ściana zewnętrzna Ściana wewnętrzna Pokrycie dachu E

14 2. Charakterystyka budowlana Budynek jednokondygnacyjny, niepodpiwniczony. Konstrukcję nośną są murowane ściany zewnętrzne o grubości 24 cm obustronnie otynkowane po 1,5 cm na stronę. Stropodach wykonano z pustaków DMS, pokryto dwukrotnie papą. Zakres użytkowania obiektu oraz ilość osób przebywających w poszczególnych pomieszczeniach są czynnikami decydującymi o kwalifikacji budynków przeznaczonych na pobyt ludzi do poszczególnych kategorii zagrożenia ludzi zaliczamy: Budynek trafostacji strefa PM o powierzchni 153,28 m 2. W pomieszczeniach tych nie przewiduje się przebywanie osób w sposób ciągły. Funkcje eksploatacyjne i kontrolne wykonuje dyżurny spółki sieć. 3. Lokalizacja obiektu Stacja transformatorowa położona jest przy ul. Polskiej 18 w Gdyni 4. Przeznaczenie obiektu W budynku stacji transformatorowej znajdują się 2 szt. transformatorów olejowych 15/0,4 kv o mocach 630 kva i jedną pustą komorę. 5. Materiały niebezpieczne pożarowo W budynku nie prowadzi się czynności związanych z wytwarzaniem, przetwarzaniem, obróbką, transportem lub składowaniem materiałów niebezpiecznych pożarowo. 6. Elementy wykończenia wnętrz W strefach pożarowych nie zastosowano do wykończenia wnętrz materiałów i wyrobów łatwo zapalnych, i produktów rozkładu termicznego które są bardzo toksyczne lub intensywnie dymiące. Na drogach komunikacji ogólnej, służących celem ewakuacji, nie zastosowano materiały i wyroby budowlane łatwo zapalnych. Okładziny sufitów oraz sufity podwieszane na drogach ewakuacji wykonane są tylko z materiałów niepalnych lub niezapalnych, nie kapiących i nie odpadających pod wpływem ognia. 14

15 7. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru Najbliższy hydrant zewnętrzny DN 80 jest zlokalizowany od ściany budynku w odległości nie większej niż 75 m i nie mniejszej niż 5m. W obrębie obiektu zlokalizowane są 2 hydranty 1 podziemny 1 nadziemny, które pokazano na planie sytuacyjnym. 8. Odłączenie zasilania w energię elektryczną do budynku stacji transformatorowej. W przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia w budynku stacji transformatorowej przybyły na miejsce zdarzenia zastęp, dowódca Portowej Straży Pożarnej drogą telefoniczną powiadamia uprawnione pogotowie energetyczne celem odłączenia zasilania w energię elektryczną do stacji transformatorowej. Prowadzenie działań ratowniczo-gaśniczych w budynku stacji transformatorowej jest możliwe wyłącznie po potwierdzonym przez uprawnioną osobę odłączeniu zasilania w energię elektryczną do budynku stacji transformatorowej. 15

16 III. OBOWIĄZKI WŁAŚCICIELA, ZARZĄDCY LUB UŻYTKOWNIKA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA POŻAROM ORAZ INNYM MIEJSCOWYM ZAGROŻENIOM. 1. Obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej W obiektach ZMPG S.A. na właścicielu, zarządcy lub użytkowniku obiektu (najemcy, dzierżawcy) ciąży obowiązek: 1) przestrzegania przepisów przeciwpożarowych, 2) przestrzeganie postanowień zarządzenia, 3) zapoznanie podległych pracowników z treścią niniejszej instrukcji, 4) zapewnienie bezpieczeństwa osobom przebywającym w obiektach w zakresie ochrony przeciwpożarowej i możliwości ewakuacji, 5) utrzymania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej, poprzez: a) wyposażenie obiektu, zgodnie z postanowieniami niniejszej instrukcji, w niezbędne urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice, wymagane ze względu na rodzaj prowadzonej działalności, b) zapewnienie przeprowadzania wymaganych przeglądów technicznych i czynności konserwacyjnych w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, 6) wyposażenia obiektu w przeciwpożarowe wyłączniki prądu zgodnie z przepisami techniczno budowlanymi, 7) umieszczenia w widocznych miejscach instrukcji postępowania na wypadek pożaru wraz z wykazem telefonów alarmowych, 8) oznakowania obiektu i terenu przyległego znakami bezpieczeństwa zgodnymi z Polskimi Normami w sposób określony w niniejszej instrukcji, 9) zapewnienia przeszkolenia podległych pracowników w zakresie bezpieczeństwa pożarowego zgodnie z postanowieniami niniejszej instrukcji, 10) uzgodnienia z Portową Strażą Pożarną ZMPG S.A. warunków ochrony przeciwpożarowej użytkowanego obiektu, 11) wydawania pisemnych zezwoleń na prowadzenie prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, 12) zaktualizowania instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, w uzgodnieniu z Portową Strażą Pożarną ZMPG S.A. 13) konsultowania z Portową Strażą Pożarną ZMPG S.A. zakupów sprzętu pożarniczego, urządzeń przeciwpożarowych, środków gaśniczych itp., 16

17 14) zawiadamiania Portowej Straży Pożarnej ZMPG S.A. o planowanych odbiorach nowych, remontowanych, przebudowanych obiektów oraz przy zmianie sposobu użytkowania, 15) zapewnienie przejezdności dróg pożarowych w stanie umożliwiającym wykorzystanie tych dróg przez pojazdy straży pożarnej zgodnie z rozporządzeniem Uwaga: realizacja powyższych obowiązków w odniesieniu do zakresu i sposobu użytkowania obiektu. 1) Obowiązki właściciela danego obiektu i terenu w zakresie ochrony przeciwpożarowej wynikającej z niniejszej Instrukcji, Regulaminu organizacyjnego przedsiębiorstwa spółki Zarząd Morskiego Portu Gdynia S.A. oraz powszechnie obowiązujących przepisów prawa wykonują służby ZMPG S.A. i utrzymują te obiekty oraz tereny w należytym stanie technicznym. 2) W przypadku obiektów nowo budowanych, całkowicie przebudowywanych obowiązek zapewnienia wymagań ochrony przeciwpożarowej w projektach budowlanych, zapewnienia Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego oraz wyposażenia w: - wymagane urządzenia przeciwpożarowe, gaśnice, sprzęt pożarniczy, - znaki ewakuacyjne i znaki ochrony przeciwpożarowej, zgodnie z Polskimi Normami, spoczywa na właścicielu obiektu. 3) W przypadku obiektu, w którym pomieszczenia najmuje/dzierżawi lub użytkuje więcej niż jeden użytkownik, obowiązek wyposażenia pomieszczeń ogólnodostępnych w: - gaśnice i sprzęt pożarniczy (jego przegląd i konserwację), - znaki ewakuacyjne i znaki ochrony przeciwpożarowej zgodnie z Polskimi Normami, utrzymania w stanie przejezdności dróg pożarowych oraz zapewnienie Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego spoczywa na właścicielu obiektu. Właściciel obiektu zapewnia Instrukcję Bezpieczeństwa Pożarowego wg warunków ochrony przeciwpożarowej wynikających z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem oraz warunków ewakuacji ludzi, istniejących w dniu sporządzenia lub aktualizacji przedmiotowej instrukcji. W przypadku, gdy zmiana prowadzonej przez najemcę/ dzierżawcę/ użytkownika działalności lub wykonane zmiany adaptacyjne w obiekcie nastąpiły po dniu uzgodnienia treść Instrukcji z Komendantem Portowej Straży Pożarnej ZMPG S.A. i wpływają na zmianę ww. warunkach ochrony przeciwpożarowej obiektu i/lub warunków ewakuacji ludzi, najemca/ dzierżawca/ użytkownik jest zobowiązany na własny koszt do 17

18 zapewnienia aktualizacji Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego w zakresie wynikającym z prowadzonej działalności lub wprowadzonych zmian adaptacyjnych oraz uzgodnienia jej treści z Komendantem Portowej Straży Pożarnej ZMPG S.A. Zaktualizowaną instrukcję bezpieczeństwa pożarowego użytkownik zobowiązany jest przekazać do Działu Budynków i Zaplecza Technicznego ZMPG S.A. Powyższe dotyczy również nowych użytkowników rozpoczynających działalność w obiekcie po dniu uzgodnienia treści Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego, o ile działalność ta ma wpływ na zmianę ww. warunków ochrony przeciwpożarowej. Po uzgodnieniu treści Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego najemca/ dzierżawca/ użytkownik zobowiązany jest do przekazania po jednym egzemplarzu w wersji papierowej i elektronicznej na płycie CD (w formacie PDF) do Działu Budynków i Zaplecza Technicznego oraz do Portowej Straży Pożarnej ZMPG S.A. Pozostałe dzierżawione/ użytkowane pomieszczenia w obiekcie w zależności od przeznaczenia wyposażają użytkownicy w sposób zgodny z Instrukcją Bezpieczeństwa Pożarowego obiektu i uzgodnionymi z Portową Strażą Pożarną ZMPG S.A. warunkami ochrony przeciwpożarowej (z wyjątkiem węży pożarniczych i prądownic, których wyposażenie i konserwację zapewnia właściciel obiektu). Uwaga: w przypadku, gdy wszystkie znajdujące się w obiekcie pomieszczenia produkcyjno magazynowe użytkowane są przez jednego najemcę/ dzierżawcę/ użytkownika obowiązek ich wyposażenia w węże pożarnicze i prądownice spoczywa na najemcy/ dzierżawcy/ użytkowniku. 4) W przypadku obiektów, które są wynajęte/ wydzierżawione/ najmowane w całości jednemu najemcy/ dzierżawcy/ użytkownikowi, obowiązek wyposażenia w: - wymagane urządzenia przeciwpożarowe, gaśnice, sprzęt pożarniczy, - znaki ewakuacyjne i znaki ochrony przeciwpożarowej, zgodnie z Polskimi Normami, zapewnienia przeprowadzania wymaganych przeglądów technicznych i czynności konserwacyjnych urządzeń przeciwpożarowych, gaśnic i sprzętu pożarniczego, zapewnienie Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego i Instrukcji Technologicznych, oraz utrzymania w stanie przejezdności dróg pożarowych spoczywa w całości na najemcy/ dzierżawcy/ użytkowniku. 18

19 2. Czynności zabronione W obiektach oraz na terenach przyległych do nich jest zabronione wykonywanie następujących czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji: 1) użytkowanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta bądź niepoddawanych okresowym kontrolom, o zakresie i częstotliwości wynikających z przepisów prawa budowlanego, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia, 2) rozgrzewanie za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej niż 5 m od obiektu, przyległego do niego składowiska lub placu składowego z materiałami palnymi, przy czym jest dopuszczalne wykonywanie tych czynności na dachach o konstrukcji i pokryciu niepalnym jeżeli zostaną zastosowane odpowiednie, przeznaczone do tego celu podgrzewacze, 3) rozpalanie ognia, wysypywanie gorącego popiołu i żużla lub wypalanie wierzchniej warstwy gleby i traw, w miejscu umożliwiającym zapalenie się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów, 4) składowanie poza budynkami w odległości mniejszej niż 4 m od granicy działki sąsiedniej materiałów palnych, w tym pozostałości roślinnych, gałęzi i chrustu, 5) użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta, 6) przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia wnętrz z materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od: a) urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 373,15 K (100 C), b) linii kablowych o napięciu powyżej 1 kv, przewodów uziemiających oraz przewodów odprowadzających instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdzielnic prądu elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napięciu powyżej 400 V, 7) stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych i niezapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,05 m od żarówki, 19

20 8) instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, takich jak wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem, 9) składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość poniżej wymaganych wartości określonych w przepisach techniczno budowlanych, 10)składowanie materiałów palnych w pomieszczeniach technicznych, na nieużytkowych poddaszach i strychach oraz na drogach komunikacji ogólnej w piwnicach, 11)przechowywanie pełnych, niepełnych i opróżnionych butli przeznaczonych do gazów palnych na nieużytkowych poddaszach i strychach oraz w piwnicach, 12)zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie w przypadku pożaru lub innego zagrożenia powodującego konieczność ewakuacji, 13)lokalizowanie elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający wymiary drogi ewakuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach techniczno budowlanych, 14)wykorzystywanie drogi ewakuacyjnej z sali widowiskowej lub innej o podobnym przeznaczeniu, w której następuje jednoczesna wymiana publiczności lub użytkowników, jako miejsca oczekiwania na wejście do tej sali, 15)uniemożliwianie lub ograniczanie dostępu do: a) gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych, b) źródeł wody do celów przeciwpożarowych, c) urządzeń uruchamiających instalacje gaśnicze i sterujących takimi instalacjami oraz innymi instalacjami wpływającymi na stan bezpieczeństwa pożarowego obiektu, d) wyjść ewakuacyjnych albo okien dla ekip ratowniczych, e) wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego, 3. Zadania i obowiązki pracowników Wszyscy pracownicy obiektu obowiązani są do przestrzegania zakazów i nakazów dotyczących zabezpieczenia przeciwpożarowego. Do zadań i obowiązków wszystkich pracowników w szczególności należy: 1) znajomość podstawowych zasad alarmowania, gaszenia pożaru oraz ewakuacji, 20

21 2) niezwłoczne zgłaszanie właściwemu przełożonemu o stwierdzonych nieprawidłowościach i uchybieniach mogących spowodować powstanie lub rozprzestrzenianie ognia, 3) przestrzeganie zakazu palenia tytoniu i używania ognia otwartego na terenie budynku z wyjątkiem miejsc, gdzie jest to dopuszczone, 4) znajomość podstawowych zasad posługiwania się sprzętem gaśniczym oraz ich lokalizacji w pobliżu stanowiska pracy, 5) dokładne sprawdzenie stanowiska pracy po zakończeniu pracy, eliminuje możliwość powstania pożaru, 6) udział w szkoleniach i ćwiczeniach z zakresu ochrony przeciwpożarowej oraz w ćwiczeniach ewakuacji, 7) znajomość treść i przestrzeganie postanowień niniejszej instrukcji. 21

22 IV. ZASADY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA POŻARU LUB INNEGO MIEJSCOWEGO ZAGROŻENIA Alarmowanie 1. Każdy kto zauważy pożar lub inne zagrożenie obowiązany jest natychmiast zaalarmować: a) głosem lub innym dostępnym środkiem łączności osoby znajdujące się w zagrożonym obiekcie (tam, gdzie są zainstalowane dzwony, gongi, syreny alarmowe, należy je w przypadku zaistnienia zdarzenia bezwzględnie używać w celu zaalarmowania otoczenia), b) STRAŻ POŻARNĄ. 2. Po uzyskaniu telefonicznego połączenia ze strażą pożarną należy podać: a) miejsce zdarzenia (w miarę dokładny adres, nazwa obiektu, instytucji, piętro), b) rodzaj zdarzenia (np. pali się dach 2 piętrowego budynku), c) czy istnieje zagrożenie zdrowia i życia ludzi, oraz postępować wg poleceń dyżurnego Straży Pożarnej. 3. W zależności od rodzaju zagrożenia należy niezwłocznie alarmować: a) służby ratownicze, Miejskie Centrum Powiadamiania Ratunkowego 112 Uwaga: przy wybieraniu 3-cyfrowego numeru alarmowego z telefonu obsługiwanego przez centralę portową, nie wybiera się cyfr 0 b) służby eksploatacyjne ZMPG S.A., Portowa Straż Pożarna (58) lub (58) Pogotowie Elektroenergetyczne (58) lub dla terenu BCT: (58) lub Pogotowie Wodno - Kanalizacyjne (58) lub lub Pogotowie Ciepłownicze (58) lub Dyspozytor Portu Gdynia (58) lub (58) Lub (58)

23 Akcja ratowniczo-gaśnicza 1. Równocześnie z alarmowaniem Straży Pożarnej należy przystąpić do działań ratowniczych przy pomocy sprzętu gaśniczego, znajdującego się w obiekcie (na terenie). 2. Do czasu przybycia Straży Pożarnej kierownictwo działaniami ratowniczymi obejmuje kierownik zakładu pracy lub osoba upoważniona. 3. Na drodze dojazdowej Straży Pożarnej kierujący działaniami ratowniczymi wyznacza dyżurnego, który kieruje jednostki ratowniczo-gaśnicze do miejsca zdarzenia. 4. Dotychczasowy kierujący działaniami ratowniczymi zgłasza się do przybyłego dowódcy jednostki ratowniczo-gaśniczej, któremu przekazuje dowodzenie i przedstawia mu wszystkie posiadane informacje o: a) osobach zagrożonych i miejscu ich przebywania, b) miejscu powstania zdarzenia, jego wielkości, kierunku rozprzestrzeniania i wynikających z tego zagrożeniach, c) podjętych działaniach, d) ilości i rodzaju sprzętu zgromadzonego do prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych, e) innych istotnych faktach mogących mieć wpływ na przebieg działań ratowniczogaśniczych. 5. Każda osoba (dyżurujące brygady) przystępująca do działań ratowniczych powinna: a) w pierwszej kolejności przeprowadzić ratowanie ludzi, których zdrowie i życie jest zagrożone, b) wyłączyć dopływ prądu elektrycznego do pomieszczeń objętych pożarem c) w zależności od miejsca powstania zdarzenia przystąpić do ograniczenia rozprzestrzeniania się pożaru i jego likwidacji, pamiętając że: przy otwarciu drzwi do pomieszczenia, w którym zaistniał pożar, trzeba posiadać sprzęt gaśniczy gotowy do natychmiastowego użycia, koniecznym jest ukrycie się za ścianą lub skrzydłem drzwiowym przed działaniem ognia i dymu, d) prowadzić działania ratowniczo-gaśnicze w sposób zapewniający maksymalne bezpieczeństwo ludzi. 23

24 V. SPOSOBY WYKONYWANIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLĘDEM POŻAROWYM. W celu wyeliminowania przypadków powstania pożarów przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, mogących powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu (spawanie, cięcie palnikiem, lutowanie, podgrzewanie, szlifowanie, itp.) oraz w celu zabezpieczenia realizacji postanowień, wynikających z rozporządzenia [4] i zarządzenia [9] ustala się tryb postępowania przy tego typu pracach prowadzonych w obiektach i na terenie ZMPG S.A. Wykonywanie prac niebezpiecznych pod względem pożarowym na nabrzeżach portowych nieprzewidzianych w Instrukcji Technologicznej, dozwolone jest po każdorazowym uzyskaniu zgody Kapitanatu Portu i uprzednim powiadomieniu Portowej Straży Pożarnej ZMPG S.A. Przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pod względem pożarowym w obiektach i na terenie ZMPG S.A., obowiązują następujące zasady postępowania w zakresie zabezpieczenia przeciwpożarowego. 1. Zarządca, użytkownik lub wykonawca winien: a) dokonać oceny zagrożenia pożarowego w miejscu, w którym prace będą wykonywane, b) ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu, niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru, wybuchu lub innego miejscowego zagrożenia c) wskazać osoby odpowiedzialne za właściwe zabezpieczenie miejsca pracy, za jej przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy, d) zapewnić wykonywanie prac wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje, e) zaznajomić osoby wykonujące prace z zagrożeniami pożarowymi występującymi w rejonie wykonywania prac oraz z przedsięwzięciami mającymi na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu, f) zabezpieczyć miejsce pracy w sprzęt pożarniczy (gaśnica, koc gaśniczy, linia wężowa, wiadro z wodą itp.) g) zabezpieczyć przed zapaleniem materiały palne, występujące w miejscu wykonywania prac oraz w rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujące się w nim instalacje techniczne, h) prowadzić prace niebezpieczne pod względem pożarowym w pomieszczeniach i przy urządzeniach zagrożonych wybuchem lub w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace związane z użyciem palnych cieczy, palnych gazów jedynie wtedy, gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem w miejscu wykonywania prac nie przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości, 24

25 i) po zakończeniu prac poddać kontroli miejsce, w którym prace były wykonywane oraz przyległy obszar, j) używać do wykonywania prac wyłącznie sprzętu sprawnego technicznie i zabezpieczonego przed możliwością wywołania pożaru. Uwaga: W obiektach z pomieszczeniami zagrożonymi wybuchem, ze strefami zagrożonymi wybuchem, obiektach o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m2 oraz w obiektach (pomieszczeniach) zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi, do wykonania pracy można przystąpić tylko po otrzymaniu pisemnego zezwolenia, od kierującego tokiem prac, W sprawach budzących wątpliwości, wydający zezwolenie winien zasięgnąć opinii Portowej Straży Pożarnej ZMPG S.A. 2. Do prowadzenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym (spawanie) uprawnieni są wyłącznie spawacze posiadający uprawnienia i kwalifikacje oraz przeszkolenie z zakresu ochrony przeciwpożarowej. 3. Zarządcy albo użytkownicy obiektów lub pomieszczeń: a) w których występują pomieszczenia zagrożone wybuchem lub strefy zagrożone wybuchem, b) zaliczanych do kategorii zagrożenia ludzi, c) o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m2, w których mają być prowadzone prace niebezpieczne pod względem pożarowym, zobowiązani są do poinformowania wykonawcy tych prac o postanowieniach niniejszej instrukcji 4. Zobowiązuje się pracowników nadzorujących i wykonujących prace niebezpieczne pod względem pożarowym w obiektach i na terenie ZMPG S.A. do ścisłego przestrzegania postanowień niniejszego rozdziału. 5. W przypadkach wystąpienia wątpliwości w zakresie zaliczania obiektów i pomieszczeń do kategorii zagrożenia ludzi, zagrożenia wybuchem lub obliczania gęstości obciążenia ogniowego należy kontaktować się z: oficerem dyżurnym Portowej Straży Pożarnej ZMPG S.A. tel. (58) lub Zasady zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym na statkach krajowych i zagranicznych regulują przepisy Urzędu Morskiego. 25

26 Szczegółowe zasady zabezpieczenia w/w. prac określa Rozporządzenie Ministra Spraw wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów budowlanych i terenów. VI. EWAKUACJA OSÓB I MIENIA. ZA EWAKUACJE ODPOWIADA OSOBA/OSOBY IMIENNIE WYZNACZONE PRZEZ PRACODAWCĘ ZGODNIE Z USTAWA PRAWO PRACY Warunki ewakuacji osób i mienia. Za przebieg ewakuacji do czasu przybycia jednostek ochrony przeciwpożarowej odpowiedzialne są osoby (osoba) wyznaczone przez pracodawcę do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników zgodnie z art Ustawy Kodeks Pracy (Dz. U. z 1998r nr 21, poz. 94 z późniejszymi zmianami) spośród pracowników poszczególnych podmiotów użytkujących obiekt. Decyzja ta musi uwzględniać informacje o zakresie ewakuacji, liczbie osób przewidzianych do ewakuacji, sposobach i kolejności opuszczania pomieszczeń zagrożonych, a także musi określać drogi i kierunki ewakuacji. Do przeprowadzenia ewakuacji w pierwszej kolejności wykorzystane powinny być poziome i pionowe drogi komunikacji ogólnej (korytarze, klatki schodowe). Kierunki dróg i wyjścia ewakuacyjne oznakowane tablicami informacyjnymi (fotoluminescencyjnymi) umieszczonymi na ciągach komunikacyjnych poziomych i pionowych służących celom ewakuacji oraz wyposażone w oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne). Ewakuacja ludzi winna polegać na: wyprowadzeniu wszystkich ludzi przez grupę ewakuacyjna do ustalonego miejsca koncentracji - nie kolidującego z terenem działania jednostek straży pożarnej oraz zapewnieniu środków transportowych celem przewiezienia osób ewakuowanych lub poszkodowanych do wyznaczonych miejsc zastępczych lub punktów medycznych. Po podjęciu decyzji o ewakuacji osób i mienia należy: 1. niezwłocznie powiadomić wszystkie osoby przebywające w budynku o powstaniu i charakterze zagrożenia oraz konieczności przeprowadzenia ewakuacji; do powiadomienia należy wykorzystać istniejące w obiekcie środki łączności wewnętrznej, 2. kierujący akcją ratowniczo-gaśniczą wyznacza osoby odpowiedzialne za przebieg ewakuacji poszczególnych grup ewakuacyjnych, ponadto ustala ewentualną potrzebę 26

27 ewakuacji sprzętu i mienia, określając w tym celu sposoby, kolejność i rodzaj ewakuowanego mienia, 3. w pierwszej kolejności należy ewakuować osoby z tych pomieszczeń, w których powstał pożar lub które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się ognia oraz pomieszczeń, z których wyjście lub dotarcie do bezpiecznych dróg ewakuacji może zostać odcięte przez pożar lub zadymienie; należy dążyć do tego, aby wśród ewakuowanych w pierwszej kolejności były osoby o ograniczonej (z różnych względów) zdolności poruszania się, natomiast zamykać strumień ruchu powinny osoby, które mogą poruszać się o własnych siłach, 4. w przypadku dróg ruchu dla pojedynczych osób lub grup, należy niezwłocznie dostępnymi środkami np. telefonicznie, bezpośrednio lub przy pomocy osób znajdujących się na zewnątrz odciętej strefy - powiadomić kierownika akcji ewakuacyjnej; ludzi odciętych od dróg wyjścia, a znajdujących się w strefie zagrożenia, należy zebrać w pomieszczeniu najbardziej oddalonym od źródła pożaru, i w miarę posiadanych środków i istniejących warunków ewakuować na zewnątrz, przy pomocy sprzętu ratowniczego przybyłych jednostek straży pożarnej lub innych jednostek ratowniczych, 5. przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji pochylonej, starając się trzymać głowę jak najniżej ze względu na mniejsze zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i dróg ewakuacyjnych; usta i drogi oddechowe należy w miarę możliwości zasłaniać chustką zamoczoną w wodzie - sposób ten ułatwia oddychanie; podczas ruchu przez mocno zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się wzdłuż ścian, by nie stracić orientacji, co do kierunku ruchu. 6. ewakuacja mienia nie może odbywać się kosztem sił i środków niezbędnych do ewakuacji i ratowania ludzi; ewakuację mienia należy rozpocząć od najcenniejszych urządzeń, dokumentacji i przedmiotów; należy wykorzystać wszystkie sprawne fizycznie osoby nadające się do demontażu i ewakuacji mienia oraz w pracy tej należy wykorzystać sprzęt techniczny i transportowy, znajdujący się na terenie obiektów oraz sprzęt przybyłych na miejsce jednostek straży pożarnej, 7. po zakończeniu ewakuacji osób należy sprawdzić, czy wszyscy ludzie opuścili poszczególne pomieszczenia, a w razie podejrzenia, że ktoś został w zagrożonej strefie, należy natychmiast zgłosić ten fakt jednostkom ratowniczym przybyłym na miejsce akcji i przeprowadzić ponowne sprawdzanie pomieszczeń budynku, 27

28 8. w przypadku przybycia jednostek straży pożarnej w trakcie akcji ewakuacyjnej kierujący przebiegiem akcji kierownik akcji ratowniczo-gaśniczej, zobowiązany jest do złożenia krótkiej informacji o przebiegu akcji, a następnie podporządkowania się poleceniom dowódcy przybyłej jednostki straży pożarnej. VII. SPOSOBY PRAKTYCZNEGO SPRAWDZANIA ORGANIZACJI I WARUNKÓW EWAKUACJI. NIE DOTYCZY VIII. GAŚNICE, ZASADY ROZMIESZCZANIA ORAZ OBSŁUGI I UŻYCIA. Ilość i rodzaj gaśnic w obiekcie. Powierzchnia strefy Wymagana masa Ilość i typ gaśnic na wyposażeniu pożarowej środka gaśniczego budynku PM 154,32 m 2 4 kg 2 gaśnice po 5kg CO 2 typu BC Większość pożarów, nawet te które niszczą całe budynki, biorą swój początek przeważnie z niewielkiego źródła, może to być np. rzucony niedopałek papierosa na podatny do palenia materiał. Żeby nie dopuścić do rozprzestrzeniania się początkowo małych źródeł ognia, należy dążyć do ugaszenia pożaru w pierwszej fazie jego rozwoju. Do tego celu służą różne przyrządy (urządzenia), spośród których najczęściej jest stosowany podręczny sprzęt gaśniczy (gaśnice). Budynek wyposażono w podręczny sprzęt gaśniczy spełniający wymagania PN będących odpowiednikami norm europejskich (EN), dotyczących gaśnic. Obowiązek wyposażania przedmiotowych budynków w podręczny sprzęt gaśniczy spoczywa na właścicielu obiektu lub zgodnie z podpisaną umową cywilno prawną może zostać scedowany na zarządcę lub użytkownika obiektu (lub jego części). Najważniejszą zasadą jest to, aby prawidłowo dobrany sprzęt gaśniczy był dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie lub w poszczególnych pomieszczeniach, przy uwzględnieniu rodzaju płonącego materiału, jego stanu skupienia oraz sposobu spalania. Poniższa tabela przedstawia podział pożaru ze względu na rodzaj palnego materiału oraz jakie należy zastosować środki gaśnicze do ugaszenia płonącego materiału. 28

29 Rozmieszczenie gaśnic. Przy rozmieszczaniu gaśnic należy przestrzegać następujących zasad: gaśnice powinny być umieszczone w łatwo dostępnych i widocznych miejscach np. przy wejściach przy przejściach, na korytarzach, w pomieszczeniach przy wyjściach na zewnątrz, miejsce wyznaczone na gaśnice należy oznakować zgodnie z Polską Normą PN-92/N /01, do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m, gaśnice należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (ogrzewacze, grzejniki, miejsca silnie nasłonecznione), odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m, w obiektach wielokondygnacyjnych gaśnice należy umieszczać w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki. 29

30 Zasady obsługi gaśnic Gaśnica proszkowa - jest to cylindryczny zbiornik zaopatrzony w dźwignię uruchamiającą zawór lub zbijak. Środek gaśniczy (proszek) wyrzucany jest przez dyszę lub wężyk zakończony prądowniczką przy pomocy gazu obojętnego (azot lub dwutlenek węgla). Po dostarczeniu gaśnicy w miejsce pożaru zrywamy plombę i wyciągamy zawleczkę blokującą, uruchamiamy dźwignię lub wciskamy zbijak i kierujemy strumień środka gaśniczego na ognisko pożaru. Działanie gaśnicy proszkowej można w każdej chwili przerwać przez zwolnienie dźwigni uruchamiającej lub dźwigni prądowniczki. Ze względu na swoją budowę syfonową gaśnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej. Ze względu na sposób magazynowania czynnika roboczego wyróżniamy typy: X pod stałym ciśnieniem, Z z dodatkowym zbiornikiem (zawierającym gaz napędowy). Przy użyciu tego typu gaśnicy odczekać należy kilka sekund od uruchomienia zbijaka do czasu podania środka gaśniczego co jest niezbędne do opróżnienia naboju i wymieszania się gazu napędowego ze środkiem gaśniczym. Gaśnica na dwutlenek węgla - jest to cylindryczny zbiornik zaopatrzony w zawór (pokrętny lub szybko otwieralny) i wężyk zakończony dyszą wylotową. Wewnątrz gaśnicy znajduje się skroplony dwutlenek węgla, który po uruchomieniu gaśnicy pod własnym ciśnieniem wydostaje się na zewnątrz oziębiając się do temperatury ok o C. Po dostarczeniu gaśnicy w miejsce pożaru zrywamy plombę zabezpieczającą (ewentualnie wyciągamy zawleczkę blokującą), uruchamiamy zawór i kierujemy strumień środka gaśniczego na ognisko pożaru. Działanie gaśnicy śniegowej można w każdej chwili przerwać zamykając zawór. Ze względu na swoją budowę syfonową gaśnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej. Podstawowy sposób użycia poszczególnych gaśnic przedstawiany jest także w sposób graficzny na etykietach naklejonych na gaśnice. Uwaga: Nie wolno używać wody i wodnych roztworów środków pianotwórczych do gaszenia urządzeń będących pod napięciem!!! Zabrania się gasić palącej się na pracowniku odzieży gaśnicami proszkowymi, pianowymi i CO 2, należy gasić poszkodowanego narzucając na palące się ubranie danej osoby koc lub płachtę w celu stłumienia ognia!!! 30

31 IX. ZASADY PRZEGLĄDÓW TECHNICZNYCH URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH. 1. Zgodnie z 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. nr 109, poz. 719), urządzenia przeciwpożarowe oraz gaśnice przenośne i przewoźne, zwane dalej "gaśnicami", powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym, zgodnie z zasadami i w sposób określony w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz w instrukcjach obsługi, opracowanych przez ich producentów. 2. Zgodnie z 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. nr 109, poz. 719), przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach ustalonych przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku. 3. Zgodnie z 10 ust. 13 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. nr 124, poz. 1030) hydranty zewnętrzne przeciwpożarowe powinny być co najmniej raz w roku poddawane przeglądom i konserwacji przez właściciela sieci wodociągowej przeciwpożarowej. 4. Podczas przeglądu konserwacyjnego gaśnic należy również zwrócić uwagę na prawidłowość oznakowania miejsca lokalizacji gaśnic i dostępu do nich. 5. Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z 3 ust.4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji jak w pkt.l oraz zgodnie z Polską Normą dotyczącą konserwacji hydrantów wewnętrznych (PN-EN Stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty wewnętrzne. Część 3: Konserwacja hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym i hydrantów wewnętrznych z wężem płasko składanym). 31

32 Budynek wyposażono w następujące instalacje techniczne, których istnienie należy brać pod uwagę ze względu na ochronę przeciwpożarową: L.P. RODZAJ INSTALACJI CZASOOKRES PRZEGLĄDU 1. Gaśnice 1 rok 2. Instalacja elektryczna 5 lat 3. Instalacja odgromowa 5 lat 4. Przewody kominowe 1 rok 32