Mgr Poradzisz Małgorzata Nauczyciel przyrody Nauczyciel kontraktowy. I. Temat lekcji: Ziemianie tacy podobni, a jednak różni. (2 godz.

Transkrypt

1 Mgr Poradzisz Małgorzata Nauczyciel przyrody Nauczyciel kontraktowy Klasa: VI I. Temat lekcji: Ziemianie tacy podobni, a jednak różni. (2 godz.) II. Zakres treści programowych: - organizacje ONZ, UNESCO, - rasy ludzkie (żółta, czarna, biała, australoidalna) cechy i rozmieszczenie, - podstawowe języki urzędowe w wybranych państwach na świecie, - podstawowe religie, - znajomość mapy świata (kontynenty, oceany, przynależność państw do różnych kontynentów). II. Cele lekcji: 1. Cel poznawczy: - dokonuje podziału na główne cztery rasy ludzkie, - wymienia główne organizacje zrzeszające ludzi na świecie, różne języki i religie, - wymienia charakterystyczne cechy poszczególnych ras ludzkich, - rozpoznaje kraje należące do UE, - wie jakie to są włosy fil fil, co to jest fałda mongolska, - umieszcza rozmieszczenie ras ludzkich na kontynentach. 2. Cel kształcący: - umiejętność posługiwania się mapą świata, atlasem, literaturą, - umiejętność czytania tekstu ze zrozumieniem, - umiejętność formułowania poprawnych i trafnych wniosków, - umiejętność logicznego myślenia, - umiejętność prezentacji przygotowanych pytań. 3. Cel wychowawczy: - utrzymanie prawidłowej postawy podczas siedzenia na lekcji, - współpraca w grupie, - tolerancja i szacunek do ludzi o innym kolorze skóry, wyznaniu, języku.

2 IV. Środki dydaktyczne: - podręcznik klasa V i VI A.A. Augustyniakowie, - karty ze Świata nauki, - atlas, - karty pracy, - mapa polityczna świata, - ilustracje obrazujące poszczególne rasy ludzkie, - przygotowany tekst o rasach ludzkich (wiadomości z Internetu). V. Metody dydaktyczne: - praca w grupach - praca indywidualna - praca z mapą - praca z tekstem - pogadanka VI. Literatura pomocna w przygotowaniu lekcji: - podręcznik klasa V i VI A.A. Augustyniakowie, - Świat nauki, - Internet, - Antropologia A. Malinowski - Encyklopedia biologiczna od A-Z - Encyklopedie - Atlasy Plan lekcji: 1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, podział na grupy. 2. Lekcja właściwa: Nauczyciel podaje temat lekcji: Ziemianie tacy podobni, a jednak różni i prosi o wpisanie tematu lekcji do zeszytu przedmiotowego.

3 Nauczyciel pyta uczniów jak rozumieją podany temat lekcji, o czym będziemy mówić na lekcji? Uczniowie podają cechy różniące człowieka: kolor skóry, posługiwanie się różnymi językami, religia, kultura. Nauczyciel pyta co łączy wszystkich ludzi zamieszkujących Ziemię: przynależność do jednego gatunku Homo sapiens. Rozdanie, a następnie omówienie kart pracy metodą pogadanki. Sprawdzenie wiadomości poprzez krótkie pytania zadawane przez uczniów dla swoich kolegów z klasy. Zadanie i omówienie zadania domowego: 1. Czy powinniśmy oceniać ludzi po ich kolorze skóry? Odpowiedź uzasadnij. 2. Napisz list do kolegi/koleżanki w którym zachęcisz go/ją do zwiedzenia kraju, który Cię fascynuje (uwzględnij krajobraz, faunę i florę wybranego przez Ciebie miasta).

4 Grupa Ludzie różnią się od siebie kolorem skóry i niektórymi cechami zewnętrznej budowy ciała. Pomimo to przedstawiciele niemal wszystkich państw świata potrafili porozumieć się i powołać organizacje zrzeszające prawie wszystkich ludzi, niezależnie od rasy, religii, języka, kultury, poglądów czy poziomu zamożności. Scharakteryzuj na podstawie dostępnej literatury organizacje ONZ oraz UNESCO. 2. Na dołączonej mapie świata zaznacz rozmieszczenie najważniejszych ras ludzkich na poszczególnych kontynentach(mapa konturowa świata). Rasy ludzkie Rasy ludzkie wyodrębnia się głównie na podstawie barwy skóry, kształtu włosów, nosa i warg oraz oprawy oczu i profilu twarzy. Uwzględnia się również cechy serologiczne głównie grupę krwi. Rozróżniamy cztery podstawowe rasy ludzkie, a mianowicie: - Białą (europeidzi) - Żółtą (mongoloidzi) - Czarą (negroidzi) - Australijską (australoidzi) Na kolor skóry mają wpływ trzy główne pigmenty, czyli barwniki: - Karoten (żółty) - Hemoglobina (czerwony) - Melanina (brązowy) Melanina jest produkowana przez specjalne komórki znajdujące się w skórze, zwane melanocytami. Różne rasy ludzkie mają zwykle tę samą liczbę melanocytów, ale są one inaczej rozmieszczone w skórze. Na przykład u przedstawicieli rasy czarnej barwniki występują w ścisłych skupiskach. Wynika to z adaptacji do silnego słońca nad gorącymi obszarami. Kolor włosów i oczu także ma związek z wielkością produkcji melaniny w organizmie. Włosy blond i niebieskie oczy są rezultatem mało intensywnej pigmentacji, podczas gdy czarne włosy i brązowe oczy są wywołane przez silną pigmentację. Rodzaj włosów czy są kręcone, falujące czy proste zależy od rodzaju białka w łodydze włosa. Typ biały jest rasą najbardziej zróżnicowaną, może mieć proste, falujące lub kręcone, jasne lub ciemne włosy oraz oczy zabarwione na niebiesko, zielono, szaro lub brązowo. Biała rasa człowieka - jedna z trzech głównych ras człowieka(obok czarnej i żółtej). Generalnie rasa biała ma jasny kolor skóry. Należy do niej większość Europejczyków, mieszkańcy północnej Afryki, południowych krańców Afryki, Bliskiego Wschodu (południowo-zachodnia Azja), Ameryki Północnej (oprócz jej krańców najbardziej wysuniętych na północ) i Południowej oraz w Australii.

5 Przedstawiciele tej rasy charakteryzują się następującymi cechami : - skóra jasna różnych odcieni, - oczy często jasne, - włosy faliste lub proste, często jasne, - nos wąski, wystający, - silne owłosienie ciała, silny zarost twarzy u mężczyzn. Żółta rasa człowieka - jedna z trzech głównych ras człowieka (obok czarnej i białej). Rasa żółta ma również jasną skórę, ale bardziej płaską twarz i nos. Zaliczamy do niej nie tylko większość Azjatów (południowowschodnia i środkowa Azja) i Eskimosów, ale także Amerykanów. Wypukłości twarzy rasy żółtej zostały genetycznie spłaszczone. Zredukowane zostały łuki brwiowe, oczy są otoczone ochronną tkanką tłuszczową. Poduszeczki tłuszczu wokół nosa także zapewniają dodatkową izolację zatok i przewodów nosowych. Przedstawiciele tej rasy charakteryzują się następującymi cechami: - skóra śniada różnych odcieni, - oczy ciemne, - włosy ciemne, grube, proste, - niekiedy skośna szpara oczna, - fałda mongolska, która powoduje skośne oczy, - twarz płaska,

6 - bardzo słabe owłosienie ciała. Czarna rasa człowieka (rasa negroidalna) - jedna z trzech głównych ras człowieka (obok białej i żółtej).rasa czarna charakteryzuje się ciemną skórą, wydatną dolną szczęką, szerokimi nozdrzami i wywiniętymi wargami. Zajmuje ona tereny Afryki na południe od Sahary, Brazylii, Ameryki Środkowej. Przedstawiciele tej rasy charakteryzują się następującymi cechami : - skóra brunatna do szaroszarej, - oczy ciemne, - włosy ciemne, fil-fil (włosy pieprzowe typ owłosienia głowy, w którym silnie skręcone, krótkie włosy tworzą małe, zbite kępki wielkości ziarna pieprzu, między którymi widoczne są obszary gołej skóry) lub wełniste, - twarz prognatyczna (tj. silnie wysunięta część twarzowa czaszki), o słabo rozwiniętej bródce, - nos szeroki, płaski, - wargi grube, wywinięte, - słabe owłosienie ciała. Typowy przedstawiciel rasy australijskiej ma ciemną skórę, masywne zęby, szeroki nos, u mężczyzn silny zarost twarzy. Ludzie rasy czarnej i australijskiej mają zwykle długą czaszkę. Należą do niej Aborygeni i mieszkańcy wielu wysp Pacyfiku. Trudno znaleźć dwóch identycznych pod względem wyglądu ludzi, ale wszyscy należymy do jednego gatunku stworzeń żywych zwanego homo sapiens". Grupa 2.

7 1. Na podstawie tekstu odpowiedz na następujące pytania : a) na podstawie czego wyróżniono cztery rasy ludzkie? b) na jakie grupy dzielimy rasy ludzkie? c) co ma wpływ i w jaki sposób na kolor skóry? d) dlaczego ludzie rasy białej mają jasny kolor skóry? e) Jakimi cechami charakteryzuje się biała rasa ludzka? 2. Uzupełnij tabelkę : Rasa ludzka Rozmieszczenie rasy ludzkiej na Ziemi Charakterystyczne cechy 3. Na dołączonej mapie świata zaznacz rozmieszczenie rasy europeidalnej na Ziemi (mapa konturowa świata). Grupa 3.

8 1. Na podstawie tekstu odpowiedz na następujące pytania : a) na podstawie czego wyróżniono cztery rasy ludzkie? b) na jakie grupy dzielimy rasy ludzkie? c) co ma wpływ i w jaki sposób na kolor skóry? d) dlaczego ludzie rasy żółtej mają śniady kolor skóry? e) Jakimi cechami charakteryzuje się żółta rasa ludzka? f) Co ułatwiają Eskimosom poduszeczki tłuszczu wokół nosa? 2. Uzupełnij tabelkę : Rasa ludzka Rozmieszczenie rasy ludzkiej na Ziemi Charakterystyczne cechy 3. Na dołączonej mapie świata zaznacz rozmieszczenie rasy mongoloidalnej na Ziemi (mapa konturowa świata). Grupa 4.

9 1. Na podstawie tekstu odpowiedz na następujące pytania : a) na podstawie czego wyróżniono cztery rasy ludzkie? b) na jakie grupy dzielimy rasy ludzkie? c) co ma wpływ i w jaki sposób na kolor skóry? d) co to jest melanina? e) dlaczego rasa czarna i australoidalna ma czarną skórę? f) jakimi cechami charakteryzuje się czarna rasa ludzka? g) co to są włosy fil-fil? h) czym charakteryzuje się rasa australoidalna? 2. Uzupełnij tabelkę : Rasa ludzka Rozmieszczenie rasy ludzkiej na Ziemi Charakterystyczne cechy 3. Na dołączonej mapie świata zaznacz rozmieszczenie rasy negroidalnej i australoidalnej na Ziemi (mapa konturowa świata). Grupa 5.

10 Języki urzędowe 1. Uzupełnij zdanie : Zróżnicowanie ludzi na Ziemi pod względem językowym jest ogromne. Sklasyfikowano kilka... różnych języków, a nawet ich liczba mogłaby przekroczyć Korzystając z otrzymanych kart ( Świat Nauki wybrane państwa) uzupełnij tabelkę: Zaznacz państwa, które należą do Unii Europejskiej. Kontynent Nazwa państwa Język urzędowy Grupa 6. Religie świata

11 1. Uzupełnij zdania : Zróżnicowanie ludzi na Ziemi pod względem religijnym jest ogromne. Najważniejsze religie to : -..., z którego największą część stanowią...,... i wyznawcy..., Korzystając z literatury uzupełnij tabelkę. Znajdź te państwa na mapie świata. Kontynent Nazwa państwa Religia Izrael Rosja Mongolia Irak Watykan Iran Australia Argentyna Irlandia Hiszpania Grecja Wielka Brytania Niemcy Egipt Libia Turcja Polska 3. Uzupełnij tabelkę na podstawie dostępnej literatury. Religia Charakterystyczne cechy Chrześcijaństw o Islam Judaizm Buddyzm

12