Promotor: prof. nadzw. dr hab. Jerzy Ratajski. Jarosław Rochowicz. Wydział Mechaniczny Politechnika Koszalińska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Promotor: prof. nadzw. dr hab. Jerzy Ratajski. Jarosław Rochowicz. Wydział Mechaniczny Politechnika Koszalińska"

Transkrypt

1 Promotor: prof. nadzw. dr hab. Jerzy Ratajski Jarosław Rochowicz Wydział Mechaniczny Politechnika Koszalińska

2 Praca magisterska Wpływ napięcia podłoża na właściwości mechaniczne powłok CrCN nanoszonych metodą katodowego rozpylania łukowego była realizowana w Instytucie Mechatroniki, Nanotechnologii i Techniki Próżniowej w ramach projektu POIG /08 Hybrydowe technologie modyfikacji powierzchni narzędzi do obróbki drewna 2/20

3 Plan prezentacji: Wprowadzenie oraz cel badań Wytwarzanie powłok Metody badawcze Wyniki badań wraz z analizą Wnioski 3/20

4 Wprowadzenie oraz cel badań: Głównym celem mojej pracy było określenie wpływu napięcia polaryzacji podłoża na właściwości mechaniczne powłok CrCN: min. na mikrotwardość, naprężenia wewnętrzne oraz przyczepność powłoki do podłoża. Istotne było także określenie chropowatości powłok CrN i CrCN oraz analiza ich powierzchni poprzez badanie wpływu napięcia polaryzacji podłoża na rozkład i wielkość mikrokropli. 4/20

5 Do wytworzenia powłok CrN i CrCN wykorzystano metodę katodowego odparowania łukowego (CAPD). Powłoki nanoszono na podłoża ze stali SW7M i stali 4H13. Na wszystkie podłoża naniesiono podpowłokę o grubości ~ 0,1µm składającą się z czystego chromu. Grubości otrzymanych powłok CrN i CrCN były zbliżone i wynosiły ~2,1µm. Wszystkie procesy były prowadzone w układzie z grzanymi podłożami do 300ºC i przy stałym ciśnieniu azotu równym 1,8Pa. Powłoki CrCN otrzymano wprowadzając do komory próżniowej acetylen (C 2 H 2 ) o stałej wartości natężenia przepływu 10 sccm. Natężenie prądu łuku wynosiło 80A. Wytwarzanie powłok: Zmiennym parametrem procesu nanoszenia powłok było napięcie polaryzacji podłoża w zakresie od -10V do -300V. Czas osadzania powłok wynosił ~100min. Próbki umieszczono w specjalnych uchwytach i zamontowano na obrotowym stole w odległości 180 mm od chromowej katody. 5/20

6 Komora próżniowa TINA900MOD Wytwarzanie powłok: 6/20

7 Metody badawcze: Dyfrakcja rentgenowska Mikrotwardość - dyfraktometr DRON2 - promieniowanie Co-K - mikrotwardościomierz FISHERSCOPE HM2000 z oprogramowaniem WIN-HCU Naprężenia wewnętrzne - profilograf HOMMEL TESTER T8000 z oprogramowaniem TurboWave Przyczepność powłoki do podłoża (adhezja) o metoda rysy -Revetest CSM z oprogramowaniem Scratch CSM Instruments o test Daimlera-Benza - mikroskop metalograficzny Nikon Eclipse MA200 Morfologia powierzchni powłoki - skaningowy mikroskop elektronowy (SEM) JOEL JSM 5500LV - mikroskop metalograficzny Nikon Eclipse MA200 z oprogramowaniem Imaging Software NIS Elements o chropowatość powierzchni - profilograf HOMMEL TESTER T8000 z oprogramowaniem TurboWave 7/20

8 WYNIKI BADAŃ 8/20

9 Dyfrakcja rentgenowska Powłoka CrN Powłoka CrCN (~10%at.C) brak fazy Cr 2 N Cr N Cr (faza α) o sieci regularnej przestrzennie centrowanej Cr 2 N (faza β) o sieci heksagonalnej CrN o sieci regularnej ściennie centrowanej 9/20

10 10 H/E Mikrotwardość HV Moduł Younga [GPa] Mikrotwardość powłoki CrN CrCN mikrotwardościomierz FISHERSCOPE HM Ujemne napięcie polaryzacji podłoża [V] moduł Younga = 270 [GPa] , powłoka CrN: µhv MIN = 1900 (-10V) µhv MAX = 2450 (-100V) Ujemne napięcie polaryzacji podłoża [V] CrN CrCN 1 0,8 0,6 0,4 0,2 CrN CrCN powłoka CrCN: µhv MIN = 2000 (-10V) µhv MAX = 2600 (-150V) Wskaźnik 10H/E = 0, Ujemne napięcie polaryzacji podłoża [V] 10/20

11 Naprężenia ściskające σ [GPa] Naprężenia wewnętrzne Wyznaczenie strzałki ugięcia dla powłoki CrCN w programie TurboWave: 2,50 2,25 2,00 1,75 1,50 Promień R 1,25 1,00 0,75 0,50 0,25 0,00 CrN CrCN Metoda Stoney a Ujemne napięcie polaryzacji podłoża [V] powłoka CrN: σ MIN = -0,8 GPa (-250V) σ MAX = -2,1 GPa (-70V) gdzie: E s - moduł sprężystości podłoża, s - liczba Poissone a podłoża, s, t - grubość podłoża, powłoki, R o, R - promienie krzywizny próbki przed i po naniesieniu powłoki powłoka CrCN: σ MIN = -1,4 GPa (-10V) σ MAX = -2,2 GPa (-70V) 11/20

12 Siła tarcia F T [N] Siła krytyczna L C [N] Przyczepność powłoki CrCN do podłoża metoda rysy Siła normalna F N [N] 100V 200V 300V CrN CrCN Ujemne napięcie polaryzacji podłoża [V] Revetest Scratch Tester powłoka: CrCN napięcie polaryzacji podłoża: -100V siła L C2 = 66 N powłoka: CrCN napięcie polaryzacji podłoża: -200V siła L C2 = 75 N powłoka: CrCN napięcie polaryzacji podłoża: -300V siła L C2 = 80 N 12/20

13 Przyczepność powłoki CrN do podłoża test Daimlera-Benza (Rockwella) Powłoka CrN podłoże: stal SW7M U B = -10V HF1 HF2 U B = -150V HF1 HF2 U B = -250V HF1 HF2 13/20

14 Przyczepność powłoki CrCN do podłoża test Daimlera-Benza (Rockwella) Powłoka CrCN podłoże: stal SW7M U B = -10V HF3 HF4 U B = -150V HF2 HF3 U B = -250V HF2 HF3 14/20

15 Chropowatość powierzchni R a [µm] Chropowatość powierzchni 0,20 0,18 0,16 0,14 CrN CrCN 0,12 0,10 0,08 profilograf HOMMEL TESTER T8000 0,06 0,04 powłoka: CrCN napięcie polaryzacji podłoża: -70V R a = 0,104µm 0, Ujemne napięcie polaryzacji podłoża [V] powłoka CrN: R a MIN = ~0,050µm (-200V) R a MAX = ~0,097µm (-10V) powłoka: CrCN napięcie polaryzacji podłoża: -200V R a = 0,063µm powłoka CrCN: R a MIN = ~0,063µm (-200V) R a MAX = ~0,164µm (-10V) 15/20

16 Gęstość powierzchniowa mikrokropli Morfologia powierzchni powłok CrN i CrCN CrN CrCN 2,50 2,00 powłoka CrN powłoka CrCN -10V -10V [mm -2 ] x10 4 1,50 1,00 0,50 0, V -100V Ujemne napięcie polaryzacji podłoża [V] V -200V pole powierzchni =0,23mm 2-300V -300V SEM powiększenie: x /20

17 Gęstość powierzchniowa mikrokropli [mm -2 ] Gęstość powierzchniowa mikrokropli [mm -2 ] Analiza rozkładu mikrokropli CrN CrCN Powłoka CrN < 3 µm -10V -10V ,0-3,0µm 1,0-2,0µm 0,5-1,0µm 0,0-0,5µm V -100V Ujemne napięcie polaryzacji podłoża [V] Powłoka CrCN < 3 µm 2,0-3,0µm 1,0-2,0µm 0,5-1,0µm 0,0-0,5µm -200V -200V Ujemne napięcie polaryzacji podłoża [V] -300V -300V SEM powiększenie: x /20

18 Wnioski : W dyfraktometrach rentgenowskich powłoki CrN otrzymanej przy napięciu polaryzacji podłoża -300V zarejestrowano oprócz fazy kubicznej CrN również fazę heksagonalną Cr 2 N. Dla pozostałych napięć polaryzacji powłoki CrN oraz powłok CrCN fazy tej nie zaobserwowano. Wzrost wartości napięcia polaryzacji podłoża podczas procesu nanoszenia powłok CrCN znacząco zwiększa ich twardość przy napięciu -10V odnotowano twardość na poziomie HV 0,003 = ~1900 zaś przy napięciu -150V otrzymano HV 0,003 = ~2600. Wzrost napięcia polaryzacji podłoża z -10V do -70V zwiększa wartość naprężeń wewnętrznych w powłoce CrCN z -1,4GPa do -2,2GPa. Na podstawie testu rysy dla powłok CrCN stwierdzono, iż wraz ze wzrostem napięcia polaryzacji podłoża wartość siły krytycznej L C2 nieznacznie rośnie. Napięcie polaryzacji podłoża ma znaczący wpływ na morfologię powierzchni powłok CrN oraz CrCN. Wzrost napięcia polaryzacji podłoża powłok CrCN z -10V do -200V obniża chropowatość powierzchni R a z 0,16µm do 0,06µm. To zmniejszenie chropowatości wynika z redukcji ilości mikrokropli na powierzchni powłoki. Porównując morfologię powierzchni powłok CrN i CrCN powłoki z dodatkiem węgla charakteryzują się wyższą chropowatością powierzchni oraz większą ilością i gęstością powierzchniową mikrokropli. Przeprowadzone badania pozwalają na dobór napięcia polaryzacji podłoża podczas nanoszenia tych powłok, umożliwiający otrzymanie warstw charakteryzujących się wysoką twardością i dobrą adhezją oraz niską chropowatością, co ma istotne znaczenie w ich zastosowaniach na narzędzia i części maszyn. 18/20

19 Efekt pracy 19/20

20 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 20/20

Politechnika Politechnika Koszalińska

Politechnika Politechnika Koszalińska Politechnika Politechnika Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Technik Próżniowych NOWE MATERIAŁY NOWE TECHNOLOGIE W PRZEMYŚLE OKRĘTOWYM I MASZYNOWYM IIM ZUT Szczecin, 28 31 maja 2012, Międzyzdroje

Bardziej szczegółowo

Politechnika Koszalińska. ska. Politechnika Koszalińska. Mechatroniki, Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii Instytut

Politechnika Koszalińska. ska. Politechnika Koszalińska. Mechatroniki, Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii Instytut ska Politechnika Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Technik k Próżniowych Optymalizacja parametrów w wytwarzania cienkich nanokompozytowych powłok ok W-DLC W z wykorzystaniem metody Taguchi Andrzej

Bardziej szczegółowo

Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Techniki Próżniowej

Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Techniki Próżniowej Politechnika Koszalińska ska Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Techniki Próżniowej Optymalizacja, z wykorzystaniem metody Taguchi, parametrów wytwarzania powłok DLC metodą zmodyfikowanego katodowego

Bardziej szczegółowo

Politechnika Koszalińska

Politechnika Koszalińska Politechnika Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Technik Próżniowych Wytwarzanie, struktura i właściwości cienkich powłok na bazie węgla Andrzej Czyżniewski Dotacje na innowacje Dotacje na innowacje

Bardziej szczegółowo

Wpływ temperatury podłoża na właściwości powłok DLC osadzanych metodą rozpylania katod grafitowych łukiem impulsowym

Wpływ temperatury podłoża na właściwości powłok DLC osadzanych metodą rozpylania katod grafitowych łukiem impulsowym Dotacje na innowacje Wpływ temperatury podłoża na właściwości powłok DLC osadzanych metodą rozpylania katod grafitowych łukiem impulsowym Viktor Zavaleyev, Jan Walkowicz, Adam Pander Politechnika Koszalińska

Bardziej szczegółowo

Badanie właściwości mechanicznych, korozyjnych i przeciwdrobnoustrojowych powłok na bazie ZrC

Badanie właściwości mechanicznych, korozyjnych i przeciwdrobnoustrojowych powłok na bazie ZrC Badanie właściwości mechanicznych, korozyjnych i przeciwdrobnoustrojowych powłok na bazie ZrC Ewa Czerwińska Jerzy Ratajski, Ewa Czerwińska, Łukasz Szparaga, Katarzyna Mydłowska Politechnika Koszalińska,

Bardziej szczegółowo

Politechnika Koszalińska

Politechnika Koszalińska Politechnika Koszalińska Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Techniki Próżniowej Powłoki na bazie węgla w zastosowaniu do obróbki drewna M. Pancielejko 1, A. Czyżniewski 1, A. Gilewicz 1, V. Zavaleyev

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne warstwy azotowane nowej generacji o podwyższonej odporności korozyjnej wytwarzane na elementach maszyn

Innowacyjne warstwy azotowane nowej generacji o podwyższonej odporności korozyjnej wytwarzane na elementach maszyn Tytuł projektu: Innowacyjne warstwy azotowane nowej generacji o podwyższonej odporności korozyjnej wytwarzane na elementach maszyn Umowa nr: TANGO1/268920/NCBR/15 Akronim: NITROCOR Planowany okres realizacji

Bardziej szczegółowo

NISKOTARCIOWE POWŁOKI NA BAZIE MOS 2 Z PODWARSTWAMI CHROMU NA ODLEWNICZYCH STOPACH ALUMINIUM

NISKOTARCIOWE POWŁOKI NA BAZIE MOS 2 Z PODWARSTWAMI CHROMU NA ODLEWNICZYCH STOPACH ALUMINIUM Technical Issues 1/2016 pp. 52-58 ISSN 2392-3954 NISKOTARCIOWE POWŁOKI NA BAZIE MOS 2 Z PODWARSTWAMI CHROMU NA ODLEWNICZYCH STOPACH ALUMINIUM PRODUCTION OF LOW FRICTION MOS 2 (TI,W) COATINGS WITH CR INTERLAYER

Bardziej szczegółowo

Politechnika Koszalińska

Politechnika Koszalińska Politechnika Koszalińska Dotacje na innowacje TERMOMECHANICZNA DIAGNOSTYKA SYSTEMÓW PODŁOŻE - POWŁOKA PVD - zadanie 5.2. Piotr Myśliński 1 TERMOMECHANICZNA DIAGNOSTYKA SYSTEMÓW PODŁOŻE-POWŁOKA PVD Plan

Bardziej szczegółowo

pt: Zwiększenie trwałości wybranych narzędzi stosowanych w przemyśle gumowym

pt: Zwiększenie trwałości wybranych narzędzi stosowanych w przemyśle gumowym 1 dr hab. inż. Aleksandra Pertek-Owsianna, prof. nadzw. Poznań 3.01.2019 r. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie ul. Przyjaźni 1, 62-510 Konin RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Mgr inż. Arkadiusza Więczkowskiego

Bardziej szczegółowo

Własności mechaniczne i strukturalne wybranych gipsów w mechanizmie wiązania.

Własności mechaniczne i strukturalne wybranych gipsów w mechanizmie wiązania. WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ im. prof. Meissnera w Ustroniu Własności mechaniczne i strukturalne wybranych gipsów w mechanizmie wiązania. Promotor: Prof. zw. dr hab. n. tech. MACIEJ HAJDUGA Barbara

Bardziej szczegółowo

WARSTWY WĘGLIKOWE WYTWARZANE W PROCESIE CHROMOWANIA PRÓŻNIOWEGO NA POWIERZCHNI STALI POKRYTEJ STOPAMI NIKLU Z PIERWIASTKAMI WĘGLIKOTWÓRCZYMI

WARSTWY WĘGLIKOWE WYTWARZANE W PROCESIE CHROMOWANIA PRÓŻNIOWEGO NA POWIERZCHNI STALI POKRYTEJ STOPAMI NIKLU Z PIERWIASTKAMI WĘGLIKOTWÓRCZYMI 4-2010 T R I B O L O G I A 23 Bogdan BOGDAŃSKI *, Ewa KASPRZYCKA *,**, Jan TACIKOWSKI *, Jan K. SENATORSKI *,***, Mariusz KOPROWSKI ** WARSTWY WĘGLIKOWE WYTWARZANE W PROCESIE CHROMOWANIA PRÓŻNIOWEGO NA

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW DUPLEX WYTWARZANYCH W PROCESIE TYTANOWANIA PRÓŻNIOWEGO NA STALI NARZĘDZIOWEJ POKRYTEJ STOPEM NIKLU

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW DUPLEX WYTWARZANYCH W PROCESIE TYTANOWANIA PRÓŻNIOWEGO NA STALI NARZĘDZIOWEJ POKRYTEJ STOPEM NIKLU 4-2011 T R I B O L O G I A 125 Ewa KASPRZYCKA *,**, Bogdan BOGDAŃSKI **, Jan TACIKOWSKI **, Jan SENATORSKI **, Dominik SMOLIŃSKI *** WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW DUPLEX WYTWARZANYCH W PROCESIE TYTANOWANIA

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ O ZMIENNEJ TWARDOŚCI

MODELOWANIE WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ O ZMIENNEJ TWARDOŚCI Dr inż. Danuta MIEDZIŃSKA, email: dmiedzinska@wat.edu.pl Dr inż. Robert PANOWICZ, email: Panowicz@wat.edu.pl Wojskowa Akademia Techniczna, Katedra Mechaniki i Informatyki Stosowanej MODELOWANIE WARSTWY

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE NAŚWIETLANIA LASEROWEGO DO BLOKADY PROPAGACJI PĘKNIĘĆ ZMĘCZENIOWYCH

ZASTOSOWANIE NAŚWIETLANIA LASEROWEGO DO BLOKADY PROPAGACJI PĘKNIĘĆ ZMĘCZENIOWYCH Sylwester KŁYSZ *, **, Anna BIEŃ **, Janusz LISIECKI *, Paweł SZABRACKI ** * Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, Warszawa ** Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn ZASTOSOWANIE NAŚWIETLANIA LASEROWEGO

Bardziej szczegółowo

PRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH

PRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH PRZECIWZUŻYCIOWE POWŁOKI CERAMICZNO-METALOWE NANOSZONE NA ELEMENT SILNIKÓW SPALINOWYCH AUTOR: Michał Folwarski PROMOTOR PRACY: Dr inż. Marcin Kot UCZELNIA: Akademia Górniczo-Hutnicza Im. Stanisława Staszica

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13, Data wydania: 22 kwietnia 2015 r. Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

WYBRANE MASYWNE AMORFICZNE I NANOKRYSTALICZNE STOPY NA BAZIE ŻELAZA - WYTWARZANIE, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE

WYBRANE MASYWNE AMORFICZNE I NANOKRYSTALICZNE STOPY NA BAZIE ŻELAZA - WYTWARZANIE, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE WYBRANE MASYWNE AMORFICZNE I NANOKRYSTALICZNE STOPY NA BAZIE ŻELAZA - WYTWARZANIE, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE mgr inż. Marzena Tkaczyk Promotorzy: dr hab. inż. Jerzy Kaleta, prof. nadzw. PWr dr hab. Wanda

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK ELEKTROLITYCZNYCH ZE STOPÓW NIKLU PO OBRÓBCE CIEPLNEJ

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK ELEKTROLITYCZNYCH ZE STOPÓW NIKLU PO OBRÓBCE CIEPLNEJ 4-2011 T R I B O L O G I A 43 Bogdan BOGDAŃSKI *, Ewa KASPRZYCKA *,**, Jerzy SMOLIK ***, Jan TACIKOWSKI *, Jan SENATORSKI *, Wiktor GRZELECKI * WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK ELEKTROLITYCZNYCH ZE STOPÓW

Bardziej szczegółowo

5. Podsumowanie i wnioski

5. Podsumowanie i wnioski 5. Podsumowanie i wnioski Intensywny rozwój inżynierii materiałowej jest wynikiem między innymi wzrastającego zapotrzebowania na produkty o coraz wyższych własnościach użytkowych, których powierzchnia

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL

PL B1. POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL PL 221932 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221932 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 398270 (22) Data zgłoszenia: 29.02.2012 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

43 edycja SIM Paulina Koszla

43 edycja SIM Paulina Koszla 43 edycja SIM 2015 Paulina Koszla Plan prezentacji O konferencji Zaprezentowane artykuły Inne artykuły Do udziału w konferencji zaprasza się młodych doktorów, asystentów i doktorantów z kierunków: Inżynieria

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 342 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8, Data wydania: 17 września 2009 r. Nazwa i adres organizacji

Bardziej szczegółowo

Technologie PVD w zastosowaniu do obróbki narzędzi

Technologie PVD w zastosowaniu do obróbki narzędzi Technologie PVD w zastosowaniu do obróbki narzędzi dr inż. Marek Betiuk Application of PVD technology for tools treatment Instytut Mechaniki Precyzyjnej Modyfikacja powierzchni warstwami uzyskiwanymi

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 197

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 197 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 197 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 26 czerwca 2014 r. Nazwa i adres INSTYTUT ZAAWANSOWANYCH

Bardziej szczegółowo

Badania właściwości zmęczeniowych bimetalu stal S355J2- tytan Grade 1

Badania właściwości zmęczeniowych bimetalu stal S355J2- tytan Grade 1 Badania właściwości zmęczeniowych bimetalu stal S355J2- tytan Grade 1 ALEKSANDER KAROLCZUK a) MATEUSZ KOWALSKI a) a) Wydział Mechaniczny Politechniki Opolskiej, Opole 1 I. Wprowadzenie 1. Technologia zgrzewania

Bardziej szczegółowo

Powłoki intermetaliczne otrzymywane w procesie przetapiania i stopowania

Powłoki intermetaliczne otrzymywane w procesie przetapiania i stopowania Grzegorz Gontarz, Dariusz Golański, Tomasz Chmielewski Powłoki intermetaliczne otrzymywane w procesie przetapiania i stopowania Intermetallic coatings produced in melting and alloying process Streszczenie

Bardziej szczegółowo

OCENA JAKOŚCI POWŁOK GALWANICZNYCH Cr/Ni

OCENA JAKOŚCI POWŁOK GALWANICZNYCH Cr/Ni 1-2006 PROBLEMY EKSPLOATACJI 181 Maria GŁOWACKA, Marek SZKODO Politechnika Gdańska OCENA JAKOŚCI POWŁOK GALWANICZNYCH Cr/Ni Słowa kluczowe Powłoka Cr/Ni, uszkodzenia eksploatacyjne, próba zarysowania,

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT TECHNOLOGII MECHANICZNYCH

INSTYTUT TECHNOLOGII MECHANICZNYCH Politechnika Częstochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki INSTYTUT TECHNOLOGII MECHANICZNYCH 1 Instytut Technologii Mechanicznych Dyrektor: Dr hab. inż. T. Nieszporek, prof. PCz Z-ca Dyrektora:

Bardziej szczegółowo

Odporność kawitacyjna systemów z powłokami TiN

Odporność kawitacyjna systemów z powłokami TiN Alicja K. Krella Odporność kawitacyjna systemów z powłokami TiN WPROWADZENIE Powłoki TiN należą do powłok znajdujących szerokie zastosowanie w przemyśle, głównie jako pokrycia na elementy pracujące w złączach

Bardziej szczegółowo

Elektrochemiczne osadzanie antykorozyjnych powłok stopowych na bazie cynku i cyny z kąpieli cytrynianowych

Elektrochemiczne osadzanie antykorozyjnych powłok stopowych na bazie cynku i cyny z kąpieli cytrynianowych Elektrochemiczne osadzanie antykorozyjnych powłok stopowych na bazie cynku i cyny z kąpieli cytrynianowych Honorata Kazimierczak Promotor: Dr hab. Piotr Ozga prof. PAN Warstwy ochronne z cynku najtańsze

Bardziej szczegółowo

CIENKOŚCIENNE KONSTRUKCJE METALOWE

CIENKOŚCIENNE KONSTRUKCJE METALOWE CIENKOŚCIENNE KONSTRUKCJE METALOWE Wykład 2: Materiały, kształtowniki gięte, blachy profilowane MATERIAŁY Stal konstrukcyjna na elementy cienkościenne powinna spełniać podstawowe wymagania stawiane stalom:

Bardziej szczegółowo

Skaningowy Mikroskop Elektronowy. Rembisz Grażyna Drab Bartosz

Skaningowy Mikroskop Elektronowy. Rembisz Grażyna Drab Bartosz Skaningowy Mikroskop Elektronowy Rembisz Grażyna Drab Bartosz PLAN PREZENTACJI: 1. Zarys historyczny 2. Zasada działania SEM 3. Zjawiska fizyczne wykorzystywane w SEM 4. Budowa SEM 5. Przygotowanie próbek

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA RZESZOWSKA im. Ignacego Łukasiewicza. Ćwiczenie nr 4

POLITECHNIKA RZESZOWSKA im. Ignacego Łukasiewicza. Ćwiczenie nr 4 POLITECHNIKA RZESZOWSKA im. Ignacego Łukasiewicza Wydział Budowy maszyn i Lotnictwa Laboratorium z przedmiotu: Podstawy niezawodności i eksploatacji maszyn. Ćwiczenie nr 4 Temat: Wpływ chropowatości na

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1500717 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 18.06.2004 04014395.0

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW HYBRYDOWYCH TYPU CRC+CRN WYTWARZANYCH PRZEZ POŁĄCZENIE PROCESU CHROMOWANIA PRÓŻNIOWEGO Z OBRÓBKĄ PVD

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW HYBRYDOWYCH TYPU CRC+CRN WYTWARZANYCH PRZEZ POŁĄCZENIE PROCESU CHROMOWANIA PRÓŻNIOWEGO Z OBRÓBKĄ PVD 5-2011 T R I B O L O G I A 81 Ewa KASPRZYCKA *, **, Mariusz KOPROWSKI ***, Jerzy BIELANIK *, Sławomir PILARCZYK *, Bogdan BOGDAŃSKI **, Iwona BAUER **** WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW HYBRYDOWYCH TYPU

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY PROJEKT DYPLOMOWY INŻYNIERSKI

POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY PROJEKT DYPLOMOWY INŻYNIERSKI Forma studiów: Kierunek studiów: Specjalność/Profil: Katedra//Zespół Stacjonarne, I stopnia Mechanika i Budowa Maszyn Technologia maszyn i materiałów konstrukcyjnych Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania,

Bardziej szczegółowo

WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera

WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera ANALIZA POŁĄCZENIA WARSTW CERAMICZNYCH Z PODBUDOWĄ METALOWĄ Promotor: Prof. zw. dr hab. n. tech. MACIEJ HAJDUGA Tadeusz Zdziech CEL PRACY Celem

Bardziej szczegółowo

Wytrzymałość Materiałów

Wytrzymałość Materiałów Wytrzymałość Materiałów Rozciąganie/ ściskanie prętów prostych Naprężenia i odkształcenia, statyczna próba rozciągania i ściskania, właściwości mechaniczne, projektowanie elementów obciążonych osiowo.

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI POWLOK CERAMICZNYCH NA BAZIE CYRKONU NA TRYSKANYCH NA STOP PA30

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI POWLOK CERAMICZNYCH NA BAZIE CYRKONU NA TRYSKANYCH NA STOP PA30 27/42 Solidification o f Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No 42 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2, Nr 42 PAN- Katowice, PL ISSN 0208-9386 BADANIA WŁAŚCIWOŚCI POWLOK CERAMICZNYCH

Bardziej szczegółowo

WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium CSe

WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium CSe WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ im. prof. Meissnera w Ustroniu WYDZIAŁ INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ WPŁYW RODZAJU MASY OSŁANIAJĄCEJ NA STRUKTURĘ, WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE I ODLEWNICZE STOPU Remanium

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU

ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU 35/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA

Bardziej szczegółowo

Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Pauliny Zawadzkiej pt. Powłoki ochronne na grafitowych krystalizatorach dla przemysłu metali nieżelaznych

Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Pauliny Zawadzkiej pt. Powłoki ochronne na grafitowych krystalizatorach dla przemysłu metali nieżelaznych dr hab. inż. Marzanna KSIĄŻEK, prof. nadzw. Instytut Odlewnictwa ul. Zakopiańska 73 30-418 Kraków Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Pauliny Zawadzkiej pt. Powłoki ochronne na grafitowych krystalizatorach

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ WYMAGANYCH WARUNKÓW TECHNICZNYCH

FORMULARZ WYMAGANYCH WARUNKÓW TECHNICZNYCH Załącznik Nr 2 WYMAGANIA BEZWZGLĘDNE: FORMULARZ WYMAGANYCH WARUNKÓW TECHNICZNYCH Przedmiotem zamówienia jest dostawa i instalacja fabrycznie nowego skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM) ze zintegrowanym

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE NR 1(73) AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE

ZESZYTY NAUKOWE NR 1(73) AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE ISSN 0209-2069 ZESZYTY NAUKOWE NR 1(73) AKADEMII MORSKIEJ W SZCZECINIE EXPLO-SHIP 2004 Aleksy Patejuk, Jerzy Robert Sobiecki Podwyższenie wybranych właściwości użytkowych martenzytycznej stali zaworowej

Bardziej szczegółowo

BADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM. Klaudia Radomska

BADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM. Klaudia Radomska WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera w Ustroniu Wydział InŜynierii Dentystycznej BADANIA PÓL NAPRĘśEŃ W IMPLANTACH TYTANOWYCH METODAMI EBSD/SEM Klaudia Radomska Praca dyplomowa napisana

Bardziej szczegółowo

Poprawa właściwości konstrukcyjnych stopów magnezu - znaczenie mikrostruktury

Poprawa właściwości konstrukcyjnych stopów magnezu - znaczenie mikrostruktury Sympozjum naukowe Inżynieria materiałowa dla przemysłu 12 kwietnia 2013 roku, Krynica-Zdrój, Hotel Panorama Poprawa właściwości konstrukcyjnych stopów magnezu - znaczenie mikrostruktury P. Drzymała, J.

Bardziej szczegółowo

WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE

WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE 59/22 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 22 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 22 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO

Bardziej szczegółowo

Karta Techniczna PROTECT 321 UHS Podkład akrylowy Wypełniający podkład akrylowy utwardzany izocyjanianem alifatycznym.

Karta Techniczna PROTECT 321 UHS Podkład akrylowy Wypełniający podkład akrylowy utwardzany izocyjanianem alifatycznym. UHS Podkład akrylowy Wypełniający podkład akrylowy utwardzany izocyjanianem alifatycznym. PRODUKTY POWIĄZANE Utwardzacz do wyrobów poliuretanowych standardowy Utwardzacz do wyrobów poliuretanowych szybki

Bardziej szczegółowo

Charakter struktury połączenia porcelany na podbudowie cyrkonowej w zaleŝności od rodzaju materiału licującego.

Charakter struktury połączenia porcelany na podbudowie cyrkonowej w zaleŝności od rodzaju materiału licującego. WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej w Ustroniu Charakter struktury połączenia porcelany na podbudowie cyrkonowej w zaleŝności od rodzaju materiału licującego. Anna Legutko Promotor: prof. zw. dr hab.

Bardziej szczegółowo

PRĘTY CHROMOWANE, RURY STALOWE CYLINDROWE

PRĘTY CHROMOWANE, RURY STALOWE CYLINDROWE PRĘTY CHROMOWANE, RURY STALOWE CYLINDROWE 1 SPECYFIKACJA PRODUKTU 1 Rury bez szwu, zimnociągnione, wewnętrznie honowane na cylindry hudrauliczne H8 1. Stosowanie: Ta specyfikacja produktu zawiera wszystkie

Bardziej szczegółowo

38 Wpływ obróbki laserowej na własności tribologiczne i mikrostrukturę powłok węglikowo-ceramicznych nanoszonych

38 Wpływ obróbki laserowej na własności tribologiczne i mikrostrukturę powłok węglikowo-ceramicznych nanoszonych 38 Radek N.,* Szalapko J.** *Centrum Laserowych Technologii Metali, Politechnika Świętokrzyska, Kielce, Polska, **Khmelnitckij Uniwersytet Narodowy, Khmelnitckij, Ukraina 1. Wstęp WPŁYW OBRÓBKI LASEROWEJ

Bardziej szczegółowo

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: INŻYNIERIA WARSTWY WIERZCHNIEJ Temat ćwiczenia: Badanie prędkości zużycia materiałów

Bardziej szczegółowo

III Konferencja: Motoryzacja-Przemysł-Nauka ; Ministerstwo Gospodarki, dn. 23 czerwiec 2014

III Konferencja: Motoryzacja-Przemysł-Nauka ; Ministerstwo Gospodarki, dn. 23 czerwiec 2014 III Konferencja: Motoryzacja-Przemysł-Nauka ; Ministerstwo Gospodarki, dn. 23 czerwiec 2014 Praca została realizowana w ramach programu Innowacyjna Gospodarka, finansowanego przez Europejski fundusz Rozwoju

Bardziej szczegółowo

Tytuł rozprawy: Prof. dr hab. inż. Jerzy Michalski Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wydział Inżynierii Produkcji

Tytuł rozprawy: Prof. dr hab. inż. Jerzy Michalski Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wydział Inżynierii Produkcji Prof. dr hab. inż. Jerzy Michalski Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wydział Inżynierii Produkcji Tytuł rozprawy: RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż. Krystiana Maźniaka Azotowanie jarzeniowe

Bardziej szczegółowo

Wytwarzanie i charakterystyka porowatych powłok zawierających miedź na podłożu tytanowym, z wykorzystaniem plazmowego utleniania elektrolitycznego

Wytwarzanie i charakterystyka porowatych powłok zawierających miedź na podłożu tytanowym, z wykorzystaniem plazmowego utleniania elektrolitycznego Wytwarzanie i charakterystyka porowatych powłok zawierających miedź na podłożu tytanowym, z wykorzystaniem plazmowego utleniania elektrolitycznego ŁUKASZ DUDEK Zespół Badawczo-Dydaktyczny Bioinżynierii

Bardziej szczegółowo

METALE LEKKIE W KONSTRUKCJACH SPRZĘTU SPECJALNEGO - STOPY MAGNEZU

METALE LEKKIE W KONSTRUKCJACH SPRZĘTU SPECJALNEGO - STOPY MAGNEZU METALE LEKKIE W KONSTRUKCJACH SPRZĘTU SPECJALNEGO - STOPY MAGNEZU 1 Gliwice, 2016-03-10 Dlaczego stopy magnezu? 12 10 Gęstość, g/cm 3 8 6 4 2 0 Zalety stopów magnezu: Niska gęstość właściwa stopów; Wysokie

Bardziej szczegółowo

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2526977. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 31.01.2012 12153261.

(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2526977. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 31.01.2012 12153261. RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2526977 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 31.01.2012 12153261.8

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 5 Temat: Stale stopowe, konstrukcyjne, narzędziowe i specjalne. Łódź 2010 1 S t r

Bardziej szczegółowo

Stal Niskowęglowa: Walcowanie na zimno

Stal Niskowęglowa: Walcowanie na zimno Stal Niskowęglowa: Walcowanie na zimno Skład chemiczny Skład chemiczny symboliczna numeryczna Norma Europejska (EN) C Si Mn p S Ti Al Nb DC01 1.0330 0,12-0,60 0,045 0,045 - - - DC03 1.0347 0,1-0,45 0,035

Bardziej szczegółowo

NISZCZENIE KAWITACYJNE NANOKRYSTALICZNEJ POWŁOKI TiN WYTWORZONEJ NA STALI AUSTENITYCZNEJ 1H18N9T

NISZCZENIE KAWITACYJNE NANOKRYSTALICZNEJ POWŁOKI TiN WYTWORZONEJ NA STALI AUSTENITYCZNEJ 1H18N9T 1-2006 PROBLEMY EKSPLOATACJI 63 Alicja KRELLA Instytut Maszyn Przepływowych im. R. Szewalskiego PAN, Gdańsk Andrzej CZYŻNIEWSKI Politechnika Koszalińska NISZCZENIE KAWITACYJNE NANOKRYSTALICZNEJ POWŁOKI

Bardziej szczegółowo

Przeciwzużyciowa, dwustopniowa obróbka powierzchniowa narzędzi stosowanych w przemyśle drzewnym

Przeciwzużyciowa, dwustopniowa obróbka powierzchniowa narzędzi stosowanych w przemyśle drzewnym JERZY RATAJSKI, ROMAN OLIK, BOGDAN WARCHOLIŃSKI, ADAM GILEWICZ, JERZY MICHALSKI, JAN KWIATKOWSKI, ŁUKASZ SZPARAGA Przeciwzużyciowa, dwustopniowa obróbka powierzchniowa narzędzi stosowanych w przemyśle

Bardziej szczegółowo

Technologia ogniw paliwowych w IEn

Technologia ogniw paliwowych w IEn Technologia ogniw paliwowych w IEn Mariusz Krauz 1 Wstęp Opracowanie technologii ES-SOFC 3 Opracowanie technologii AS-SOFC 4 Podsumowanie i wnioski 1 Wstęp Rodzaje ogniw paliwowych Temperatura pracy Temperatura

Bardziej szczegółowo

Fizyka i inżynieria materiałów Prowadzący: Ryszard Pawlak, Ewa Korzeniewska, Jacek Rymaszewski, Marcin Lebioda, Mariusz Tomczyk, Maria Walczak

Fizyka i inżynieria materiałów Prowadzący: Ryszard Pawlak, Ewa Korzeniewska, Jacek Rymaszewski, Marcin Lebioda, Mariusz Tomczyk, Maria Walczak Fizyka i inżynieria materiałów Prowadzący: Ryszard Pawlak, Ewa Korzeniewska, Jacek Rymaszewski, Marcin Lebioda, Mariusz Tomczyk, Maria Walczak Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Politechnika Łódzka

Bardziej szczegółowo

Fotowoltaika i sensory w proekologicznym rozwoju Małopolski

Fotowoltaika i sensory w proekologicznym rozwoju Małopolski Fotowoltaika i sensory w proekologicznym rozwoju Małopolski Photovoltaic and Sensors in Environmental Development of Malopolska Region ZWIĘKSZANIE WYDAJNOŚCI SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH Plan prezentacji

Bardziej szczegółowo

PL B1. Powłoka ochronna na elementy ze stopów metali, zwłaszcza na elementy ze stopu γ-tytanowo-aluminiowego. Politechnika Łódzka,Łódź,PL

PL B1. Powłoka ochronna na elementy ze stopów metali, zwłaszcza na elementy ze stopu γ-tytanowo-aluminiowego. Politechnika Łódzka,Łódź,PL RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 203632 (21) Numer zgłoszenia: 370053 (22) Data zgłoszenia: 13.09.2004 (13) B1 (51) Int.Cl. C23C 22/00 (2006.01)

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA

POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA Instytut Inżynierii Materiałowej Stale narzędziowe do pracy na zimno CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze składem chemicznym, mikrostrukturą, właściwościami mechanicznymi

Bardziej szczegółowo

OTRZYMYWANIE KOMPOZYTÓW METALOWO-CERAMICZNYCH METODAMI PLAZMOWYMI

OTRZYMYWANIE KOMPOZYTÓW METALOWO-CERAMICZNYCH METODAMI PLAZMOWYMI KOMPOZYTY (COMPOSITES) 1(21)1 Władysław Włosiński 1, Tomasz Chmielewski 2 Politechnika Warszawska, Instytut Technologii Materiałowych, ul. Narbutta 85, 2-542 Warszawa OTRZYMYWANIE KOMPOZYTÓW METALOWO-CERAMICZNYCH

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu stawu biodrowego Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń

Innowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu stawu biodrowego Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń Innowacyjne rozwiązanie materiałowe implantu Dr inż. Michał Tarnowski Prof. dr hab. inż. Tadeusz Wierzchoń Zespół Obróbek Jarzeniowych Zakład Inżynierii Powierzchni Wydział Inżynierii Materiałowej TRIBOLOGIA

Bardziej szczegółowo

ANTYŚCIERNE I ANTYKOROZYJNE WARSTWY NOWEJ GENERACJI WYTWARZANE W PROCESIE TYTANOWANIA PRÓŻNIOWEGO NA STALI NARZĘDZIOWEJ

ANTYŚCIERNE I ANTYKOROZYJNE WARSTWY NOWEJ GENERACJI WYTWARZANE W PROCESIE TYTANOWANIA PRÓŻNIOWEGO NA STALI NARZĘDZIOWEJ 4-2015 T R I B O L O G I A 77 EWA KASPRZYCKA *, BOGDAN BOGDAŃSKI ** ANTYŚCIERNE I ANTYKOROZYJNE WARSTWY NOWEJ GENERACJI WYTWARZANE W PROCESIE TYTANOWANIA PRÓŻNIOWEGO NA STALI NARZĘDZIOWEJ WEAR-RESISTANT

Bardziej szczegółowo

Analiza wybranych własności użytkowych instrumentarium chirurgicznego

Analiza wybranych własności użytkowych instrumentarium chirurgicznego Analiza wybranych własności użytkowych instrumentarium chirurgicznego Witold Walke, Zbigniew Paszenda Katedra Biomateriałów i Inżynierii Wyrobów Medycznych Wydział Inżynierii Biomedycznej, Politechnika

Bardziej szczegółowo

Ekspansja plazmy i wpływ atmosfery reaktywnej na osadzanie cienkich warstw hydroksyapatytu. Marcin Jedyński

Ekspansja plazmy i wpływ atmosfery reaktywnej na osadzanie cienkich warstw hydroksyapatytu. Marcin Jedyński Ekspansja plazmy i wpływ atmosfery reaktywnej na osadzanie cienkich warstw hydroksyapatytu. Marcin Jedyński Metoda PLD (Pulsed Laser Deposition) PLD jest nowoczesną metodą inżynierii powierzchni, umożliwiającą

Bardziej szczegółowo

Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej

Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej Zadania badawcze realizowane na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej Łukasz Ciupiński Politechnika Warszawska Wydział Inżynierii Materiałowej Zakład Projektowania Materiałów Zaangażowanie

Bardziej szczegółowo

Eliminacja odkształceń termicznych w procesach spawalniczych metodą wstępnych odkształceń plastycznych z wykorzystaniem analizy MES

Eliminacja odkształceń termicznych w procesach spawalniczych metodą wstępnych odkształceń plastycznych z wykorzystaniem analizy MES Eliminacja odkształceń termicznych w procesach spawalniczych metodą wstępnych odkształceń plastycznych z wykorzystaniem analizy MES Mirosław Raczyński Streszczenie: W pracy przedstawiono wyniki wstępnych

Bardziej szczegółowo

Nawęglanie Niskociśnieniowe ( Nawęglanie Próżniowe) Dlaczego stosowane?

Nawęglanie Niskociśnieniowe ( Nawęglanie Próżniowe) Dlaczego stosowane? Nawęglanie Niskociśnieniowe ( Nawęglanie Próżniowe) Dlaczego stosowane? Historia Lata sześćdziesiąte, prace laboratoryjne. Wydział Metalurgii i Materiałów Uniwersytetu w Birmingham. Początek lat siedemdziesiątych.

Bardziej szczegółowo

Nazwa przedmiotu INSTRUMENTARIUM BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Instrumentation of research in material engineering

Nazwa przedmiotu INSTRUMENTARIUM BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Instrumentation of research in material engineering Nazwa przedmiotu INSTRUMENTARIUM BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Instrumentation of research in material engineering Kierunek: Inżynieria materiałowa Rodzaj przedmiotu: kierunkowy obowiązkowy Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Dorota Kunkel. WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej

Dorota Kunkel. WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej Dorota Kunkel Implant wszystkie przyrządy medyczne wykonywane z jednego lub więcej biomateriałów, które mogą być umiejscowione wewnątrz organizmu, jak też częściowo lub całkowicie pod powierzchnią nabłonka

Bardziej szczegółowo

WPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU

WPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU 51/17 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2005, Rocznik 5, Nr 17 Archives of Foundry Year 2005, Volume 5, Book 17 PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308 WPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI WARSTW AZOTOWANYCH JARZENIOWO, WYTWORZONYCH NA STALI 316L

WŁAŚCIWOŚCI WARSTW AZOTOWANYCH JARZENIOWO, WYTWORZONYCH NA STALI 316L 3-2006 PROBLEMY EKSPLOATACJI 107 Wiesław A. RAKOWSKI, Marcin KOT, Sławomir ZIMOWSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Tadeusz WIERZCHOŃ Politechnika Warszawska WŁAŚCIWOŚCI WARSTW AZOTOWANYCH JARZENIOWO,

Bardziej szczegółowo

Wpływ kulowania na strukturę, mikrotwardość i naprężenia własne stali austenitycznej

Wpływ kulowania na strukturę, mikrotwardość i naprężenia własne stali austenitycznej Bi u l e t y n WAT Vo l. LXIV, Nr 2, 2015 Wpływ kulowania na strukturę, mikrotwardość i naprężenia własne stali austenitycznej 1.4539 Barbara Nasiłowska, Zdzisław Bogdanowicz, Marek Brzeziński 1, Grzegorz

Bardziej szczegółowo

Radek N.,* Szalapko J.** *Politechnika Świętokrzyska, Kielce, Polska **Khmelnitckij Uniwersytet Narodowy, Khmelnitckij, Ukraina

Radek N.,* Szalapko J.** *Politechnika Świętokrzyska, Kielce, Polska **Khmelnitckij Uniwersytet Narodowy, Khmelnitckij, Ukraina 76 Radek N.,* Szalapko J.** *Politechnika Świętokrzyska, Kielce, Polska **Khmelnitckij Uniwersytet Narodowy, Khmelnitckij, Ukraina WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNE POWŁOK MOLIBDENOWYCH NANOSZONYCH ELEKTROISKROWO

Bardziej szczegółowo

Stal Niskowęglowa: Walcowanie na zimno

Stal Niskowęglowa: Walcowanie na zimno Stal Niskowęglowa: Walcowanie na zimno Skład chemiczny Skład chemiczny symboliczna numeryczna Norma Europejska (EN) C Si Mn p S Ti Al Nb DC01 1.0330 0,12-0,60 0,045 0,045 - - - DC03 1.0347 0,1-0,45 0,035

Bardziej szczegółowo

Monochromatyzacja promieniowania molibdenowej lampy rentgenowskiej

Monochromatyzacja promieniowania molibdenowej lampy rentgenowskiej Uniwersytet Śląski Instytut Chemii Zakładu Krystalografii ul. Bankowa 14, pok. 133, 40 006 Katowice tel. (032)359 1503, e-mail: izajen@wp.pl, opracowanie: dr Izabela Jendrzejewska Laboratorium z Krystalografii

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5 POMIARY TWARDOŚCI. 1. Cel ćwiczenia. 2. Wprowadzenie

Ćwiczenie 5 POMIARY TWARDOŚCI. 1. Cel ćwiczenia. 2. Wprowadzenie Ćwiczenie 5 POMIARY TWARDOŚCI 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zaznajomienie studentów ze metodami pomiarów twardości metali, zakresem ich stosowania, zasadami i warunkami wykonywania pomiarów oraz

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE ZACHOWANIA SIĘ MATERIAŁÓW PODCZAS ŚCISKANIA Instrukcja przeznaczona jest dla studentów

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT NA USŁUGĘ: Osadzanie sfałdowanych cienkich warstw Si-DLC i DLC na foliach PEEK i PU

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT NA USŁUGĘ: Osadzanie sfałdowanych cienkich warstw Si-DLC i DLC na foliach PEEK i PU Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej im. A. Krupkowskiego Polskiej Akademii Nauk ul. Reymonta 25, 30-059 Kraków strona internetowa: www.imim.pl e-mail: przetargi@imim.pl znak sprawy: ZO/04/2016

Bardziej szczegółowo

Karta Techniczna PROTECT 321 Podkład akrylowy Wypełniający podkład akrylowy utwardzany izocyjanianem alifatycznym.

Karta Techniczna PROTECT 321 Podkład akrylowy Wypełniający podkład akrylowy utwardzany izocyjanianem alifatycznym. Podkład akrylowy Wypełniający podkład akrylowy utwardzany izocyjanianem alifatycznym. PRODUKTY POWIĄZANE Utwardzacz do wyrobów poliuretanowych, standardowy, szybki Rozcieńczalnik uniwersalny, wolny, standardowy,

Bardziej szczegółowo

labmat.prz.edu.pl LABORATORIUM BADAŃ MATERIAŁÓW DLA PRZEMYSŁU LOTNICZEGO Politechnika Rzeszowska ul. W. Pola 2, 35-959 Rzeszów

labmat.prz.edu.pl LABORATORIUM BADAŃ MATERIAŁÓW DLA PRZEMYSŁU LOTNICZEGO Politechnika Rzeszowska ul. W. Pola 2, 35-959 Rzeszów labmat.prz.edu.pl LABORATORIUM BADAŃ MATERIAŁÓW DLA PRZEMYSŁU LOTNICZEGO Politechnika Rzeszowska ul. W. Pola 2, 35-959 Rzeszów Tel.: (17) 854 47 91 Fax: (17) 854 48 32 E-mail: jansien@prz.edu.pl Projekt

Bardziej szczegółowo

Diody elektroluminescencyjne na bazie GaN z powierzchniowymi kryształami fotonicznymi

Diody elektroluminescencyjne na bazie GaN z powierzchniowymi kryształami fotonicznymi Diody elektroluminescencyjne na bazie z powierzchniowymi kryształami fotonicznymi Krystyna Gołaszewska Renata Kruszka Marcin Myśliwiec Marek Ekielski Wojciech Jung Tadeusz Piotrowski Marcin Juchniewicz

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ZJAWISKA NIECIĄGŁOŚCI TWORZENIA MIKROWIÓRÓW W PROCESIE WYGŁADZANIA FOLIAMI ŚCIERNYMI

ANALIZA ZJAWISKA NIECIĄGŁOŚCI TWORZENIA MIKROWIÓRÓW W PROCESIE WYGŁADZANIA FOLIAMI ŚCIERNYMI NIECIĄGŁOŚĆ TWORZENIA MIKROWIÓRÓW prof. dr hab. inż. Wojciech Kacalak, dr inż. Katarzyna Tandecka, dr inż. Łukasz Rypina Politechnika Koszalińska XXXIII Szkoła Naukowa Obróbki Ściernej Łódź 2015 ANALIZA

Bardziej szczegółowo

Politechnika Koszalińska

Politechnika Koszalińska Politechnika Dotacje na innowacje PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU REGIONALNEGO W RAMACH PROGRAMU INNOWACYJNA GOSPODARKA, 2007-2013 Instytut Mechatroniki,

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA MONTAŻU WKRĘTY DO MONTAŻU PŁYT WARSTWOWYCH DO DREWNA I BETONU TYPU MC2S-P nr IM_MC2S-P_A19

INSTRUKCJA MONTAŻU WKRĘTY DO MONTAŻU PŁYT WARSTWOWYCH DO DREWNA I BETONU TYPU MC2S-P nr IM_MC2S-P_A19 BALTIC FASTENERS Sp. z o. o. ul. Jarzębinowa 10 PL 11-034 Stawiguda; NIP 739 386 17 99 tel. (089) 722 95 55, fax. 089-670 77 71 e-mail: info@balticfasteners.pl; www.balticfasteners.pl INSTRUKCJA MONTAŻU

Bardziej szczegółowo

Wykład 8. Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem. Przemiany zachodzące podczas nagrzewania

Wykład 8. Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem. Przemiany zachodzące podczas nagrzewania Wykład 8 Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem Przemiany zachodzące podczas nagrzewania Nagrzewanie stopów żelaza powyżej temperatury 723 O C powoduje rozpoczęcie przemiany perlitu w austenit

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW HYBRYDOWYCH WYTWARZANYCH W PROCESACH CHROMOWANIA DYFUZYJNEGO POŁĄCZONYCH Z OBRÓBKĄ PVD

WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW HYBRYDOWYCH WYTWARZANYCH W PROCESACH CHROMOWANIA DYFUZYJNEGO POŁĄCZONYCH Z OBRÓBKĄ PVD 2-2014 T R I B O L O G I A 79 Ewa KASPRZYCKA *, Bogdan BOGDAŃSKI **, Jan SENATORSKI *, Piotr GĘBSKI ***, Arkadiusz WIĘCZKOWSKI *** WŁAŚCIWOŚCI TRIBOLOGICZNE WARSTW HYBRYDOWYCH WYTWARZANYCH W PROCESACH

Bardziej szczegółowo

Absorpcja promieni rentgenowskich 2 godz.

Absorpcja promieni rentgenowskich 2 godz. Uniwersytet Śląski - Instytut Chemii Zakład Krystalografii ul. Bankowa 14, pok. 133, 40-006 Katowice tel. (032)3591627, e-mail: joanna_palion@poczta.fm opracowanie: mgr Joanna Palion-Gazda Laboratorium

Bardziej szczegółowo

Dr Piotr Sitarek. Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska

Dr Piotr Sitarek. Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska Podstawy fizyki Wykład 11 Dr Piotr Sitarek Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska D. Halliday, R. Resnick, J.Walker: Podstawy Fizyki, tom 3, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 2003. K.Sierański, K.Jezierski,

Bardziej szczegółowo

The project "TEMPUS - MMATENG"

The project TEMPUS - MMATENG The project "TEMPUS - MMATENG" MAT SPAW PROGRAM WSPOMAGAJĄCY ANALIZĘ SPAWALNOŚCI STALI I OPRACOWANIE TECHNOLOGII SPAWANIA Janusz Mikuła, Dr.-eng. Hab., Professor, Director of Institute Material Engineering

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z Krystalografii. 2 godz.

Laboratorium z Krystalografii. 2 godz. Uniwersytet Śląski Instytut Chemii Zakład Krystalografii Laboratorium z Krystalografii 2 godz. Zbadanie zależności intensywności linii Ka i Kb promieniowania charakterystycznego X emitowanego przez anodę

Bardziej szczegółowo

1. BADANIE SPIEKÓW 1.1. Oznaczanie gęstości i porowatości spieków

1. BADANIE SPIEKÓW 1.1. Oznaczanie gęstości i porowatości spieków 1. BADANIE SPIEKÓW 1.1. Oznaczanie gęstości i porowatości spieków Gęstością teoretyczną spieku jest stosunek jego masy do jego objętości rzeczywistej, to jest objętości całkowitej pomniejszonej o objętość

Bardziej szczegółowo