Elektrodejonizacja i jej zastosowanie w procesie uzdatniania wody dla celów przemysłowych
|
|
- Izabela Jarosz
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Janusz Skwara ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki Elektrodejonizacja i jej zastosowanie w procesie uzdatniania wody dla celów przemysłowych Elektrodejonizacja wody (EDI) jest nowoczesną, w pełni zautomatyzowaną technologią, pozwalającą uzyskiwać wodę zdemineralizowaną o bardzo wysokich parametrach jakościowych, która jest coraz powszechniej wymagana w energetyce oraz wielu dziedzinach przemysłu. Pod względem technologicznym elektrodejonizacja wody stanowi kombinację dwóch wcześniej znanych metod uzdatniania: elektrodializy (ED) oraz demineralizacji na złożach jonitowych (DI). Zastosowanie układu mieszanego pozwoliło na wyeliminowanie niekorzystnych zjawisk towarzyszących każdej z tych metod indywidualnie. W przypadku elektrodializy było to dość wysokie zużycie energii elektrycznej oraz niska jakość produktu końcowego, a w przypadku klasycznej demineralizacji jonitowej cykliczność procesu, zużycie reagentów chemicznych oraz powstawanie agresywnych ścieków. EDI pozwala na uzyskiwanie wody zdemineralizowanej o stałych, bardzo wysokich parametrach jakościowych w procesie ciągłym, bez zużycia chemikaliów i przy stosunkowo niewysokim zużyciu energii elektrycznej. Teoretyczne podstawy procesu elektrodejonizacji znane są od około 60 lat i od tego czasu trwają badania i testy urządzeń w skali laboratoryjnej. Instalacje przemysłowe uzyskujące wydajność pozwalającą na ich praktyczne zastosowanie wprowadzono jednak do użytku dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. W krajowym przemyśle pierwsze instalacje elektrodejonizacji zostały wprowadzone do użytku pod koniec lat dziewięćdziesiątych, a w krajowej energetyce po roku Od tego czasu ilość pracujących instalacji elektrodejonizacji sukcesywnie rośnie. Należy jednak zaznaczyć, że są to najczęściej instalacje niewielkie, o wydajności od kilku do kilkunastu m 3 /h. Obecnie elektrodejonizację uznaje się za jedną z najbardziej obiecujących metod końcowej demineralizacji wody (polishing). Wprowadzane są nowe warianty technologiczne EDI mające na celu obniżenie kosztów inwestycyjnych, zwiększenie trwałości urządzeń oraz polepszenie ekonomiki procesu doczyszczania wody. Dlatego też można oczekiwać, że technologia ta będzie coraz częściej stosowana w instalacjach demineralizacji wody dla przemysłu i energetyki. Budowa modułów EDI Moduły do elektrodejonizacji wody mają charakter niewielkich, kompaktowych urządzeń o wydajności od kilkudziesięciu litrów do kilku metrów sześciennych uzdatnianej wody na godzinę. Urządzenia te mogą być ze sobą łączone w układzie równoległym, tworząc Fot. 1 Moduły do elektrodejonizacji wody mogą być ze sobą łączone w układzie równoległym, tworząc instalacje przemysłowe o dowolnej wydajności. Przykładem są moduły firmy Electropure Inc.
2 MEMBRANA KATIONOWA MEMBRANA KATIONOWA instalacje przemysłowe o dowolnej wydajności. Przykładem takich urządzeń mogą być przedstawione na fotografiach 1 i 2 moduły firm Electropure Inc. oraz na fotografiach 3 i 4 moduły firmy Dow (są to instalacje eksploatowane w krajowej energetyce). Fot. 2 Moduły EDI mogą mieć charakter płytowy, gdzie membrany jonoselektywne mają kształt prostokątnych arkuszy Fot. 3 Moduły firmy Dow Fot. 4 Moduły EDI mogą mieć charakter spiralny, gdzie membrany jonoselektywne występują w kształcie walców Podstawowe typy modułów EDI mogą mieć charakter płytowy, w których membrany jonoselektywne mają kształt prostokątnych arkuszy (fotografie 1 i 2) lub spiralny, w których membrany jonoselektywne występują w kształcie walców (fotografie 3 i 4). Budowa wewnętrzna modułu EDI jest typowa dla urządzeń wytwarzanych przez różnych producentów i została przedstawiona na rysunku 1. KOMORA KATODA KOMORA D MEMBRANA ANIONOWA KOMORA C KOMORA D MEMBRANA ANIONOWA KOMORA C KOMORA ANODA H + Na + Na + Cl - Cl - SiO 2 OH - Cl - Na + WODA Rys. 1. Budowa wewnętrzna i działanie modułu 5-10 EDI 1-2
3 Na dwóch przeciwległych bokach modułu zainstalowano elektrody (anodę i katodę), pomiędzy którymi rozmieszczono kilkadziesiąt membran jonoselektywnych, na przemian anionoprzepuszczalnych i kationoprzepuszczalnych. Membrany te są utrzymywane na ramach wykonanych z aluminium lub z tworzywa sztucznego (polimer inertny) i uszczelnionych tak, aby uniknąć niekontrolowanych przecieków wody, mogących pogorszyć jakość produktu. Membrany EDI różnią się zdecydowanie od stosowanych w innych technologiach membranowych takich jak: mikrofiltracja, ultrafiltracja czy odwrócona osmoza. Zostały one wykonane z cienkiej warstwy polimeru o grubości 0,3 0,4 mm, stanowiącej matrycę, na której znajdują się grupy jonowymienne obsadzone jonami sodu (w przypadku membrany kationoprzepuszczalnej) lub jonami chlorkowymi (w przypadku membrany anionoprzepuszczalnej). Uzyskano w ten sposób efekt jonoselektywności mający podstawowe znacznie dla procesu oczyszczania wody. Pod względem budowy membrany EDI są zatem zbliżone do żywic jonowymiennych. Membrany te są praktycznie nieprzepuszczalne dla wody. Przestrzenie między membranami jonoselektywnymi tworzą równoległe wąskie komory, z których każda graniczy z jednej strony z membraną anionoprzepuszczalną, a z drugiej z membraną kationoprzepuszczalną. Pod względem funkcjonalnym w module EDI wyróżniamy trzy typy komór: diluatu, koncentratu oraz elektrolitu. W komorze diluatu (określanej też jako komora D ) następuje stopniowe oczyszczanie strumienia wody zasilającej i uzyskiwanie produktu końcowego o wysokiej czystości zwanego diluatem. Komora ta jest wypełniona mieszaniną żywicy kationitowej i anionitowej popularnie zwanej dwujonitem, na której zatrzymywane są zanieczyszczenia usuwane z wody zasilającej. Dzięki temu, że każde z ziaren żywicy (zarówno kationit, jak i anionit) ma bezpośredni kontakt z innymi ziarnami swojego typu, wytwarzają się tzw. ścieżki migracji jonów łączące dowolne ziarno jonitu z właściwą membraną jonoselektywną. Typowa szerokość komory diluatu wynosi około 2 3 mm. Pod wpływem przyłożonego napięcia elektrycznego zatrzymywane na ziarnach żywicy jony mają możliwość migracji po powierzchni ziaren jonitu w kierunku odpowiedniej elektrody (aniony migrują w kierunku anody, a kationy w kierunku katody) i opuszczenia komory diluatu przez właściwą membranę jonoselektywną. Metoda to pozwala na usuwanie szczątkowych zanieczyszczeń wody przy stosunkowo niewielkich nakładach energetycznych. Drugim typem komory występującej w modułach EDI jest komora koncentratu (określana też jako komora C ). Jej funkcją jest przejmowanie jonów przechodzących przez membrany jonoselektywne z komory diluatu, zagęszczanie ich do uzyskania wymaganego stężenia, a następnie odprowadzanie z instalacji do kanalizacji lub powtórnego odzysku. Zespół komory diluatu i koncentratu ( D + C ) jest określany jako celka lub podwójna komora i traktowany jako podstawowa jednostka budująca moduł EDI. Liczba celek tworzących pakiet wypełniający wnętrze modułu jest różna dla poszczególnych producentów, ale zazwyczaj wynosi kilkadziesiąt sztuk. W obrębie modułu EDI znajduje się jeszcze trzeci typ komór komory elektrolitu (komory ). Są one rozmieszczone po obu stronach pakietu celek i zawierają w sobie elektrody (anodę i katodę). Ich funkcją jest oddzielenie elektrod od migrujących jonów, chłodzenie elektrod oraz odpłukiwanie z powierzchni zanieczyszczeń znajdujących się w elektrolicie lub będących produktami dysocjacji i elektrolizy wody.
4 KATODA MEMBRANA KATIONOWA MEMBRANA ANIONOWA Wybrane warianty technologiczne procesu elektrodejonizacji Moduły elektrodejonizacji służą do końcowego doczyszczania wody zdemineralizowanej. W praktyce wodą zasilającą EDI jest woda po odwróconej osmozie. Może być ona kierowana bezpośrednio z modułów RO lub z wykorzystaniem zbiornika pośredniego, ale w tym przypadku konieczne jest zainstalowanie dodatkowego filtra bezpieczeństwa. Podstawowy (uproszczony) obieg wody w module EDI został przedstawiony na rysunku 2. Należy jednak zaznaczyć, że obecny szybki rozwój technologii EDI spowodował powstanie licznych rozwiązań wariantowych, których celem jest podwyższenie stopnia odzysku wody oraz obniżenie nakładów energetycznych w trakcie preparowania wody. WODA UZDATNIONA - DILUAT ELEKTROLIT KONCENTRAT ANODA WODA ZASILAJĄCA LUB KONCENTRAT PO II 0 RO WODA ZASILAJĄCA Rysunek 2. EDI - WARIANT PODSTAWOWY (UPROSZCZONY)
5 Zgodnie z rysunkiem 2 w obrębie modułu EDI wyróżniamy 3 główne strumienie wody przepływające przez poszczególne rodzaje komór. Głównym jest strumień diluatu, który w trakcie przejścia przez złoże jonitowe w komorze D uzyskuje bardzo wysoką czystość. Stanowi on około 90 95% ogólnej ilości wody kierowanej na moduł EDI. Wartość ta określa jednocześnie stopień odzysku na modułach. Ciśnienie wody zasilającej komorę diluatu jest cechą charakterystyczną dla różnego typu modułów, ale zazwyczaj mieści się w granicach 4,5 7 bar. W celu uniknięcia ewentualnych przecieków zanieczyszczonej wody do produktu końcowego w komorze diluatu panuje wyższe ciśnienie niż w sąsiedniej komorze koncentratu. Różnica ciśnień między komorą D i C jest cechą charakterystyczną dla różnych typów modułów, ale w większości przypadków kształtuje się na poziomie 0,3 0,7 bara. Strumień koncentratu stanowi 5 10% ogólnej ilości wody kierowanej do modułu. Może ją stanowić woda zasilająca (permeat po RO) lub koncentrat po II0 RO. Po jednorazowym przejściu przez komorę koncentratu uzyskuje on przewodnictwo na poziomie od kilkudziesięciu do stu kilkudziesięciu µs/cm i zostaje skierowany do kanalizacji lub zawrócony przed odwróconą osmozę. Strumień elektrolitu stanowi 1 2% wody kierowanej do modułu EDI i może to być woda zasilająca (permeat po RO) lub koncentrat po II0 RO. Zużyty elektrolit po jednorazowym przejściu przez komory elektrolitu nie może być odzyskiwany, lecz musi zostać zrzucony do kanalizacji. Przyczyną tego są procesy elektrochemiczne zachodzące na elektrodach: na katodzie powstaje gazowy wolny wodór (w ilości 7,0 ml/amp/minutę) zgodnie z reakcją: 2H 2 O + 2 e - = 2OH - + H 2 na anodzie powstaje rozpuszczony wolny chlor oraz gazowy wolny tlen (3,5 ml/amp/minutę) zgodnie z reakcjami: 2H 2 O = 4H+ + O 2 + 4e - 2Cl- = Cl 2 + 2e - Zawarte w strumieniu elektrolitu gazy mają charakter niebezpieczny lub utleniający, w związku z czym strumień ten nie kwalifikuje się do powtórnego wykorzystania. Omówiony powyżej wariant podstawowy modułów elektrodejonizacji charakteryzuje się stosunkowo niskim stopniem odzysku na skutek jednorazowego wykorzystania koncentratu (odprowadzany koncentrat może być jednak zawracany przed instalację odwróconej osmozy, co podwyższa stopień odzysku dla całej instalacji) oraz podwyższonym zużyciem energii elektrycznej (nisko zasolony koncentrat posiada wysoką oporność elektryczną). Wady te mogą zostać wyeliminowane w przypadku zastosowania wariantu z recyrkulacją koncentratu przedstawionym na rysunku 3. W wariancie tym koncentrat po przejściu przez komorę C jest zawracany przy pomocy pompy cyrkulacyjnej tworząc tzw. pętlę koncentratu. Koncentrat ten służy także do zasilania strumienia elektrolitu. Recyrkulowany koncentrat może osiągnąć wysokie przewodnictwo wynoszące µs/cm, a w niektórych przypadkach nawet do 600 µs/cm. Zagęszczony koncentrat po osiągnięciu wartości
6 KATODA MEMBRANA KATIONOWA MEMBRANA ANIONOWA granicznej zostaje odprowadzony. Straty wynikające ze zrzutu zagęszczonego koncentratu oraz elektrolitu zostają uzupełnione wodą zasilającą (permeat po RO). WODA UZDATNIONA - DILUAT ELEKTROLIT POMPA KONCENTRATU ANODA KONCENTRAT Rysunek 3. EDI - WARIANT Z RECYRKULACJĄ KONCENTRATU Rysunek 3. EDI - WARIANT Z RECYRKULACJĄ KONCENTRATU WODA ZASILAJĄCA Stwierdzono, że podwyższone zasolenie w strumieniu koncentratu korzystnie wpływa na ekonomikę pracy modułów EDI ze względu na jego niższą oporność elektryczną. Jednak wysoki stopień zagęszczania zanieczyszczeń stwarza zagrożenie w postaci możliwości wytrącania się niebezpiecznych osadów. Problem ten rozwiązuje przedstawiony na rysunku 4 wariant z dostrzykiem solanki (NaCl), która zwiększa przewodność elektryczną strumienia koncentratu nie zagrażając wytrącaniem osadów. Dostrzyk solanki w ilości pozwalającej na osiągnięcie w strumieniu koncentratu przewodności na poziomie µs/cm jest także zalecany w przypadku występowania w wodzie zasilającej EDI twardości powyżej 0,1 mg CaCO 3 /l.
7 KATODA MEMBRANA KATIONOWA MEMBRANA ANIONOWA WODA UZDATNIONA - DILUAT ELEKTROLIT POMPA KONCENTRATU ANODA KONCENTRAT POMPA SOLANKI Rysunek 4. EDI - WARIANT Z DOSTRZYKIEM SOLANKI WODA ZASILAJĄCA Przedstawione powyżej warianty należą do rozwiązań typu Dilute Filled, w których żywice jonowymienne wypełniają jedynie komorę diluatu ( D ). W ostatnich latach pojawiły się jednak rozwiązania typu All Filled, w których żywice jonowymienne wypełniają zarówno komorę diluatu, jak i koncentratu ( D i C ). Wariant taki został przedstawiony na rysunku 5. Woda zasilająca jest w tym przypadku kierowana do wszystkich rodzajów komór ( D, C oraz ), przy czym przepływ w komorze koncentratu odbywa się w kierunku przeciwnym do przepływu oczyszczanej wody. Ze względu na wysokie zagęszczenie koncentratu powstającego w komorze C możliwe stało się w tym przypadku wyeliminowanie jego cyrkulacji. Ze względu na bardzo niską oporność w komorze koncentratu wypełnionej żywicą jonowymienną wariant ten charakteryzuje się wyraźnie niższym zużyciem energii oraz możliwością zastosowania celek o większej szerokości (nawet do 8 9 mm).
8 KATODA WODA UZDATNIONA - DILUAT ELEKTROLIT ANODA D C D C D KONCENTRAT WODA ZASILAJĄCA Rysunek 5. EDI - WARIANT ALL FILLED Przestawione powyżej rozwiązania technologiczne obiegów strumieni wody w obrębie modułów elektrodejonizacji mają charakter ogólnych schematów, a każdy z producentów modułów EDI modyfikuje je we własnym zakresie. Przebieg procesu uzdatniania wody w modułach EDI Wodę zasilającą moduły elektrodejonizacji stanowi zawsze permeat po odwróconej osmozie, a więc produkt o wysokiej czystości, z którego usunięto około 98% zanieczyszczeń. Zawiera on niewielkie ilości rozpuszczonych jonów (Na +, Ca 2+, Mg 2+, Cl -, HCO 3-, HSiO 3- ), a także żelaza, manganu, substancji organicznych, gazów (O 2, CO 2 ) i zanieczyszczeń mechanicznych.
9 Parametry fizykochemiczne wody zasilającej w przemysłowych instalacjach EDI są monitorowane automatycznie w trybie on-line. Do podstawowych kontrolowanych parametrów należą: ciśnienie, temperatura, przewodność elektryczna właściwa oraz przepływ diluatu, koncentratu i elektrolitu. Przebieg procesu uzdatniania wody w modułach EDI przedstawiono na rysunku 1. Dopływ wody zasilającej rozdziela się na trzy główne strumienie: diluatu (produkt), koncentratu i elektrolitu. Zanieczyszczenia zawarte w wodzie zasilającej są usuwane w trakcie przepływu strumienia wody przez komorę diluatu. Rozpuszczone kationy i silne aniony są stosunkowo łatwo usuwane w początkowym odcinku komory diluatu na znajdującym się tu złożu dwujonitowym. W wyniku tego procesu grupy jonowymienne kationitu i anionitu zostają obsadzone przez jony usunięte ze strumienia wody zasilającej. Ta część komory diluatu, w której podczas eksploatacji żywice jonowymienne znajdują się w stanie wyczerpanym, określana jest często jako złoże pracujące. Jednocześnie pod wpływem przyłożonego napięcia w obrębie modułu dochodzi do stałej dysocjacji wody na jony wodorowe (H + ) i wodorotlenowe (OH - ). Jony te powodują ciągłą regenerację wyczerpanej masy dwujonitowej. Przyłożone napięcie powoduje także migrację jonów znajdujących się w komorze diluatu w kierunku odpowiednich elektrod (anionów w kierunku anody oraz kationów w kierunku katody). Migracja ta w obrębie komory D ma charakter przesuwania się jonów po powierzchni ziaren jonitów tworzących wspomniane już wcześniej ścieżki migracji jonów. Kationy znajdujące się w komorze diluatu migrując w kierunku katody, przechodzą przez membranę kationoprzepuszczalną i trafiają do komory koncentratu, której nie mogą opuścić, gdyż są blokowane przez membranę anionoprzepuszczalną. W analogiczny sposób aniony migrujące w kierunku anody przechodzą przez membranę anionoprzepuszczalną i trafiają do komory koncentratu, której nie mogą opuścić, gdyż są blokowane przez membranę kationoprzepuszczalną. W wyniku omawianego procesu woda w komorze diluatu ulega stopniowemu oczyszczeniu, natomiast w komorze koncentratu dochodzi do zatężania zanieczyszczeń jonowych, które są następnie odprowadzane poza moduł EDI. Złoże pracujące znajdujące się w stanie wyczerpania i usuwające kationy oraz silne aniony stanowi tylko niewielką część komory diluatu. Pozostała część komory D, zwana złożem doczyszczającym, pozostaje w stanie wysoko zregenerowanym i służy do usuwania CO 2, HCO 3, oraz krzemionki. Ma także decydujący wpływ na jakość produktu końcowego opuszczającego moduł EDI. Optymalne dla produkcji wody zdemineralizowanej jest zatem jak najniższe zasolenie wody zasilającej, co powoduje skrócenie złoża pracującego na rzecz wydłużenia złoża doczyszczającego oraz niska zawartość CO 2, dzięki czemu wzrasta skuteczność usuwania krzemionki na złożu doczyszczającym. Dla procesu regeneracji żywic jonowymiennych, transportu jonów przez membrany jonoselektywne, zapewnienia oczekiwanych parametrów jakościowych wody na odpływie oraz dla ekonomiki procesu istotne jest zastosowanie odpowiedniego napięcia oraz natężenia elektrycznego przyłożonego do modułu EDI. Zastosowane napięcie oraz natężenie różni się nie tylko w zależności od zastosowanego wariantu technologicznego, ale także od jakości wody zasilającej (przewodnictwo wody po RO), temperatury, założonego
10 stopnia odzysku i czystości diluatu. Pomiary zastosowanego napięcia, natężenia, przewodnictwa elektrycznego oraz oporności prowadzone są automatycznie w trybie on-line. W przypadku zastosowania zbyt niskiego napięcia produkowana jest zbyt niska ilość jonów H + i OH - do regeneracji żywic oraz spowolniona zostaje migracja jonów z komory diluatu do komory koncentratu, co powoduje niekorzystne wydłużenie złoża pracującego, a skrócenie złoża doczyszczającego. W końcowej części modułu, gdzie występuje diluat o wysokiej czystości i koncentrat o wysokim zatężeniu może dojść natomiast do tzw. dyfuzji wstecznej, czyli powrotu jonów z koncentratu do diluatu poprzez membrany jonoselektywne. Niekorzystne okazuje się także zastosowanie zbyt wysokiego napięcia. Obniża ono przede wszystkim ekonomiczność procesu. Powoduje również nadmierną produkcję jonów H + i OH -, które konkurują z usuwanymi jonami o miejsce transportu przez membrany. Nadmierna polaryzacja jonów powoduje też wzajemne utrudnianie migracji przez jony o przeciwnych ładunkach. W konsekwencji może to prowadzić do pogorszenia jakości diluatu. Natomiast w komorach elektrod może dochodzić do nadmiernej produkcji gazów na elektrodach, co także jest zjawiskiem niekorzystnym. Zalecane napięcie przykładane do modułów EDI w zależności od producenta wynosi od 5-8 V/celkę do 20 V/celkę. Zasilanie modułów EDI wodą o wymaganych parametrach oraz prawidłowa eksploatacja instalacji elektrodejonizacji pozwala na osiągnięcie produktu końcowego nazywanego diluatem o stałej bardzo wysokiej jakości, trudnej do osiągnięcia przy zastosowaniu innych technologii. Optymalne parametry diluatu kształtują się następująco: oporność 18 megaohm/cm (co odpowiada przewodnictwu 0,055 µs/cm); zawartość krzemionki poniżej 5 µg/l; zawartość substancji organicznych (TOC) poniżej 10 µg/l. Doświadczenia ruchowe z urządzeń EDI eksploatowanych w krajowej energetyce potwierdzają, że tak wysokie parametry jakościowe wody zdemineralizowanej są osiągane przez funkcjonujące instalacje. Wymagania dotyczące jakości wody zasilającej moduły EDI Uzyskanie po modułach elektrodejonizacji produktu o najwyższych parametrach jakościowych przedstawionych powyżej wymaga doprowadzenia odpowiedniej jakości wody zasilającej moduły. W praktyce warunki te spełnia jedynie permeat po odwróconej osmozie, dlatego instalacje przemysłowe do demineralizacji mają charakter zespołów RO-EDI (odwrócona osmoza może być jedno- lub dwustopniowa). Wymagania dotyczące jakości wody zasilającej EDI podawane przez różnych producentów zamieszczono w tabeli 1.
11 Tabela 1. Wymagania dla wody zasilającej EDI według wybranych firm Parametr jakościowy Jednostka E-cell GE Ionics EDI Producent modułu EDI Elektropure Inc. Ionpure Dow Przewodnictwo elektryczne µs/cm < (optimum 1-6) < 40 FCE µs/cm Odczyn ph < 33 (zlecane <9) 5 9,5 (optimum 7-7,5) Temperatura 0 C (optimum 20-30) 5-45 Mętność NTU < 1,0 < 1,0 < 0,1 Wodorowęglany (łącznie z CO 2 ) mg/l < 25 < 25 CO 2 mg/l < 8 Twardość ogólna mg CaCO 3 < 1,0 < 0,25 <5,0 (total CO 2 ) < 1,0 (odzysk 90%) <1,0 < 0,5 Zawartość substancji organicznych (OWO) mg/l < 0,5 < 0,5 < 0,5 < 0,5 Zawartość krzemionki mg/l < 0,5 < 0,5 (zalecane <0,2) < 1,0 < 0,5 Zawartość Fe, Mn, H 2 S mg/l < 0,01 < 0,01 < 0,01 < 0,01 < 0,01 Zawartość utleniaczy: Cl 2 mg/l < 0,05 < 0,1 niewykrywalne < 0,02 < 0,05 O 3 mg/l niewykrywalne brak SDI 15 < 1,0 Filtr bezp µm Z danych zawartych w tabeli wynika, że parametry jakościowe wody kierowanej na moduły elektrodejonizacji podawane przez różnych producentów są zbliżone i bardzo wymagające. Zastosowanie jako etapu poprzedzającego odwróconej osmozy pozwala jednak uzyskać strumień wody zasilającej o właściwych parametrach. Niedotrzymanie tych warunków może natomiast prowadzić do pogorszenia jakości diluatu, skrócić okresy między zabiegami konserwującymi oraz ogólną żywotność układu, a także obniżyć ekonomiczność omawianego procesu.
12 Poniżej omówiono skrótowo wpływ poszczególnych parametrów jakościowych wody zasilającej na funkcjonowanie modułów EDI. Przewodność jest wywoływana głównie przez zawarte w wodzie zasilającej kationy i silne aniony. Ich podwyższona obecność obciąża żywice jonitowe w strefie złoża pracującego, prowadząc automatycznie do skrócenia strefy złoża doczyszczającego. W konsekwencji może to prowadzić do pogorszenia jakości diluatu, szczególnie pod względem zawartości krzemionki. Oprócz silnych kationów i anionów na obciążenie żywic jonowymiennych znajdujących się w komorze diluatu wpływa także zawartość w dopływającej wodzie dwutlenku węgla oraz krzemionki. Dlatego też dla określenia parametrów jakościowych wody zasilającej moduły EDI wprowadzono pojęcie przewodności ekwiwalentnej FCE (Feed Water Conductivity Equivalent). Jest ona wyliczana według poniższego wzoru: FCE [µs/cm] = przewodność [µs/cm] + 2,79 x CO 2 [mg/l] + 1,94 x SiO 2 [mg/l] Odczyn ph przy wartościach odbiegających od wartości optymalnej (około 7,0) prowadzi do zakłócenia równowagi jonowej. Obniżony poziom ph powoduje przesunięcie równowagi wodorowęglanowej w kierunku powstawania trudno usuwalnego wolnego CO 2, podwyższony sprzyja natomiast powstawaniu osadów w komorze koncentratu (scaling). Temperatura wody zasilającej moduły EDI wpływa na lepkość wody, opory przepływu przez złoże jonitowe i membrany, szybkość migracji jonów, a także na przewodzenie prądu elektrycznego, czyli ekonomiczność procesu. Przedstawiono to w tabeli 2: Tabela 2. Zależność lepkości i oporności od temperatury Temperatura Względna lepkość wody Oporność wody (bez kompensacji temperatury) 15 C + 28 % 31,8 MΩ 25 C 0 % 18,2 MΩ 35 C - 19 % 11,1 MΩ Z przedstawionych danych wynika, że podwyższenie temperatury wody zasilającej korzystnie wpływa na ekonomikę procesu elektrodejonizacji. Należy jednak zaznaczyć, że po przekroczeniu temperatury 35 C pojawiają się także negatywne zjawiska. Należą do nich m.in. zmiany w strukturze membran mogące prowadzić do tak zwanego przeciekania jonów oraz zwiększona ruchliwość jonów utrudniająca ich absorbcję na powierzchni ziaren jonitów. Dlatego też większość producentów nie zaleca przekraczania temperatury 40 C. Wodorowęglany i wolny CO 2 powodują obciążenie złoża doczyszczającego utrudniając usuwanie krzemionki, przez co obniża się jakość diluatu. Przy podwyższonym ph wraz z jonami Ca 2+ i Mg 2+ mogą tworzyć się osady węglanowe w komorze koncentratu (scaling).
13 Twardość ogólna, czyli zawartość jonów Ca 2+ i Mg 2+, powoduje obciążenie żywic jonitowych w strefie złoża pracującego, a przy podwyższonym poziomie ph prowadzi do powstawania osadów węglanowych. Szczególnie wysokie zagrożenie scalingiem występuje w komorze koncentratu od strony membrany anionoprzepuszczalnej oraz w komorze katody. W obszarach tych następuje nagromadzenie anionów i jonów wodorotlenowych, powodując podwyższenie odczynu ph i możliwość wytrącania się osadów. Według zaleceń niektórych producentów przy twardości powyżej 0,1 mg CaCO 3 /l korzystne jest dodawanie do strumienia koncentratu solanki. Wartość twardości ogólnej w wodzie zasilającej jest silnie skorelowana z możliwym odzyskiem wody w modułach EDI, tak aby zagęszczenie jonów Ca 2+ i Mg 2+ w komorze koncentratu nie przekroczyło niebezpiecznej granicy. Przedstawiono to w tabeli 3: Tabela 3. Zależność odzysku diluatu od twardości w wodzie zasilającej wg wybranych producentów Twardość ogólna mg CaCO 3 Omexell Odzysk % Twardość ogólna mg CaCO 3 E-cell Odzysk % 0,0 0,5 95 0,0 0,1 97 0,5 1,0 90 0,1 0,5 92 1,0 1,5 85 0,5 1,0 87 1,5 2,0 80 1,0 2,5 80 Substancje organiczne (TOC) akumulują się na powierzchni ziaren jonitów i membran prowadząc do ich zanieczyszczenia (fouling) oraz zablokowania miejsc aktywnych, co dotyczy szczególnie żywicy anionowej i membran anionoprzepuszczalnych. Krzemionka jest najtrudniej usuwalna na modułach EDI, wymaga długiego odcinka złoża doczyszczającego, obniża jakość diluatu. Żelazo i mangan mogą katalizować utlenianie matrycy membran i żywic jonowymiennych, a także akumulować się w bardzo wysokich ilościach w membranach i ziarnach jonitów. Utleniacze (Cl 2, O 3 ) powodują degradację żywic jonowymiennych i membran obniżając skuteczność ich działania oraz żywotność. Oleje absorbują się na powierzchni membran i ziaren żywicy powodując ich zablokowanie. Zawiesiny mechaniczne (SDI, mętność) powodują mechaniczne zanieczyszczenie żywic i membran (fouling), zwiększają opory przepływu, przy dużym nagromadzeniu mogą blokować ścieżki migracji jonów.
14 Wady i zalety elektrodejonizacji Główne zalety elektrodejonizacji w porównaniu z klasyczną końcową demineralizacją wody w dwujonitach to: wyeliminowanie zużycia regenerantów i powstawania agresywnych ścieków; ciągłość procesu (bez konieczności cyklicznej regeneracji); stała, bardzo wysoka jakość produktu końcowego; niewielkie rozmiary, mało instalacji towarzyszących (szafa sterownicza, instalacja do czyszczenia chemicznego); budowa modułowa pozwalająca na rozbudowę systemu w zależności od potrzeb oraz wyłączanie dowolnej części układu z eksploatacji; niskie koszty eksploatacyjne; obsługa w pełni zautomatyzowana i wymagająca niewielkiego nadzoru; Główne wady i niedogodności elektrodejonizacji w porównaniu z klasyczną końcową demineralizacją wody w dwujonitach to: nadal dość wysoki koszt inwestycyjny; wysokie wymagania dotyczące jakości wody zasilającej (w praktyce permeat po RO), uniemożliwiające jej zabudowę w istniejących stacjach demineralizacji jonitowej; wrażliwość na zanieczyszczenia; konieczność okresowego ręcznego chemicznego oczyszczania modułów EDI. Zastosowanie elektrodejonizacji w przemyśle i energetyce Głównymi działami przemysłu wykorzystującymi technologię elektrodejonizacji są: przemysł elektroniczny i elektrotechniczny (np. produkcja półprzewodników); przemysł farmaceutyczny; przemysł kosmetyczny. Instalacje te mają stosunkowo niewielką wydajność (od kilku do kilkunastu m 3 /h), chociaż ze względu na charakter modułowy teoretyczna wydajność instalacji EDI nie jest niczym ograniczona. Coraz częściej, głównie ze względu na wysoki stopień automatyzacji oraz spełnianie wymagań dotyczących jakości wody zasilającej obiegi wodno-parowe, technologia elektrodejonizacji jest także wykorzystywana w energetyce. Z uwagi na wymagania dotyczące jakości wody zasilającej moduły EDI, które praktycznie wymagają wstępnego odsolenia wody, dotyczą w zasadzie nowych instalacji demineralizacji wody opartych na uzdatnianiu wody metodami membranowymi (zespoły RO-EDI).
(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 185682 (2 1) Numer zgłoszenia: 317784 (22) Data zgłoszenia: 30.12.1996 (13) B1 (51) IntCl7 C02F 1/44 B01D
Bardziej szczegółowoZrównoważony rozwój przemysłowych procesów pralniczych. Moduł 1 Zastosowanie wody. Rozdział 3b. Zmiękczanie wody
Projekt Leonardo da Vinci Zrównoważony rozwój przemysłowych procesów pralniczych Moduł 1 Zastosowanie wody Rozdział 3b Zmiękczanie wody Moduł 1 Zastosowanie wody Rozdział 3 Zmiękczanie wody 1 Treść Twardość
Bardziej szczegółowoWspółczesne wymagania dotyczące jakości wody dodatkowej w aspekcie jakości wody zasilającej kotły parowe na najwyższe parametry Antoni Litwinowicz
1 Współczesne wymagania dotyczące jakości wody dodatkowej w aspekcie jakości wody zasilającej kotły parowe na najwyższe parametry Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i Diagnostyki
Bardziej szczegółowoPostęp techniczny w przemyśle cukrowniczym. Maj 2015
Postęp techniczny w przemyśle cukrowniczym Maj 2015 Działalność EPURO POLSKA INDUSTRIAL WATER to 3 segmenty: Urządzenia przemysłowe Środki chemiczne Serwis techniczny projektowanie instalacji dobór, kompletacja
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja procesów membranowych. Magdalena Bielecka Agnieszka Janus
Klasyfikacja procesów membranowych Magdalena Bielecka Agnieszka Janus 1 Co to jest membrana Jest granica pozwalająca na kontrolowany transport jednego lub wielu składników z mieszanin ciał stałych, ciekłych
Bardziej szczegółowoLublin 26.09.2012. Stacja Uzdatniania Wody w ZAK S.A.
Lublin 26.09.2012 Stacja Uzdatniania Wody w ZAK S.A. W 2008 roku podpisano umowę na wykonanie SUW w ZAK S.A. Budowa instalacji trwała 2 lata. Głównym wykonawcą zadania był Polimex-Mostostal S.A., natomiast
Bardziej szczegółowoStacje odwróconej osmozy Technika membranowa
Stacje odwróconej osmozy Technika membranowa Przemysłowe stacje odwróconej osmozy Watersystem. Działając od przeszło 20 lat na rynku uzdatniania wody, oferujemy klientom sprawdzone jednostki odwróconej
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo Paliwowe PEM
Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo Paliwowe PEM 1.0 WSTĘP Ogniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM FC) Ogniwa paliwowe są urządzeniami elektro chemicznymi, stanowiącymi przełom w dziedzinie źródeł energii,
Bardziej szczegółowoUZDATNIANIE WODY W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM TECHNIKI MEMBRANOWE. 26 marca 2010 Woda i Ścieki w Przemyśle Spożywczym - Białystok 2010
UZDATNIANIE WODY W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM TECHNIKI MEMBRANOWE Obszar geograficzny działania EUROWATER Koncentracja na średnich wydajnościach stacji uzdatniania wody Małe przepływy Średnie przepływy Duże
Bardziej szczegółowoBardzo trudno jest znaleźć wodę wolną od pięciu typowych zanieczyszczeń: Twardość Żelazo Mangan Zanieczyszczenia organiczne (NOM) Zapach amoniaku
Bardzo trudno jest znaleźć wodę wolną od pięciu typowych zanieczyszczeń: Twardość Żelazo Mangan Zanieczyszczenia organiczne (NOM) Zapach amoniaku i/lub siarkowodoru Te problemy często występują razem.
Bardziej szczegółowoSposób na wodę. gospodarka wodno-ściekowa. Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki. Prawo o wodzie
Sposób na wodę Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki J - - - Prawo o wodzie - Fot. Zasoby własne autora Korozja tlenowa w rurociągach wody ciepłowniczej 28 Energetyka Cieplna
Bardziej szczegółowoMETODY DEMINERALIZACJA SERWATKI
POLSKI KONGRES SEROWARSKI METODY DEMINERALIZACJA SERWATKI ZAWIERCIE 2016 Dr inż. Janusz Kroll Standardowa serwatka w proszku (WP) jest nadal głównym produktem z serwatki (masowo) Globalna produkcja produktów
Bardziej szczegółowo- Kompaktowa instalacja RO wydajności ltr/h. - Kompaktowa instalacja RO wydajności ltr/h
ZAWARTOŚĆ INSTALACEJE ODWRÓCONEJ OSMOZY Typoszereg ROTEC ROTEC C ROTEC S ROTEC M ROTEC L wydajności 100-400 ltr/h wydajności - 2.500 ltr/h wydajności 2.500-5.000 ltr/h wydajności 3.000-25.000 ltr/h OGÓLNE
Bardziej szczegółowokarta zmiękczaczy wody. usuwanie twardości ogólnej
karta zmiękczaczy wody. usuwanie twardości ogólnej DWUKOLUMNOWE STACJE ZMIĘKCZANIA WODY SERII MX PRZEZNACZONE DO PRACY CIĄGŁEJ Wydajność produkcji wody miękkiej uzależniona jest od typu stacji i odpowiada
Bardziej szczegółowoWODA I ŚCIEKI W PRZEMYŚLE MOŻLIWOŚĆ OBNIŻENIA KOSZTÓW EKSPLOATACYJNYCH W STACJI UZDATNIANIA WODY W PRZEMYŚLE
WODA I ŚCIEKI W PRZEMYŚLE MOŻLIWOŚĆ OBNIŻENIA KOSZTÓW EKSPLOATACYJNYCH W STACJI UZDATNIANIA WODY W PRZEMYŚLE Obszar geograficzny działania EUROWATER Koncentracja na średnich wydajnościach stacji uzdatniania
Bardziej szczegółowoELEKTRODIALIZA. Karina Rolińska Aleksandra Sierakowska Beata Ulmaniec r.
ELEKTRODIALIZA 1 Karina Rolińska Aleksandra Sierakowska Beata Ulmaniec 29. 05. 2018 r. HISTORIA ELEKTRODIALIZY W 1952 roku powstał pierwszy zakład odsalania wody z wykorzystaniem tej metody - elektroliza
Bardziej szczegółowoDZIAŁ TECHNOLOGII WODY I ŚCIEKÓW funkcjonuje w strukturze Zakładu Chemii i Diagnostyki, jednostki organizacyjnej ENERGOPOMIAR Sp. z o.o.
Dział Technologii Wody i Ścieków DZIAŁ TECHNOLOGII WODY I ŚCIEKÓW funkcjonuje w strukturze Zakładu Chemii i Diagnostyki, jednostki organizacyjnej ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Dział świadczy usługi pomiarowo-badawcze
Bardziej szczegółowoAkademickie Centrum Czystej Energii. Ogniwo paliwowe
Ogniwo paliwowe 1. Zagadnienia elektroliza, prawo Faraday a, pierwiastki galwaniczne, ogniwo paliwowe 2. Opis Główną częścią ogniwa paliwowego PEM (Proton Exchange Membrane) jest membrana złożona z katody
Bardziej szczegółowoZM-WORK25EC-A. Kompaktowe urządzenie do uzdatniania wody PZH. Usuwa i redukuje mangan, żelazo, amoniak, związki organiczne oraz zmiękcza wodę.
Kompaktowe urządzenie do uzdatniania wody ZM-WORK25EC-A Usuwa i redukuje mangan, żelazo, amoniak, związki organiczne oraz zmiękcza wodę. Związki żelaza i manganu są jedną z głównych przyczyn złego smaku
Bardziej szczegółowoNANO SYSTEM NANOFILTRACYJNY ECOPERLA NANO. original product of Ecoperla INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA
NANO SYSTEM NANOFILTRACYJNY ECOPERLA NANO original product of Ecoperla INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA SPIS TREŚCI 1. Wstęp 2. Zasada działania 3. Parametry techniczne 4. Instalacja i eksploatacja 4.1. Instalacja
Bardziej szczegółowoAutor. Patrycja Malucha ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki. Wstęp
Autor Patrycja Malucha ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki Wstęp W świetle ciągłego wstrzymywania nowych inwestycji w energetyce, w tym również modernizacji i/lub budowy stacji przygotowania
Bardziej szczegółowoUrządzenia Watersystem do uzdatniania wody dla gastronomi
Urządzenia Watersystem do uzdatniania wody dla gastronomi Watersystem Sp. z o.o. Sp.K. ul. Trakt Brzeski 167, Zakręt 05-077 Warszawa. tel.: 022 773-23-80, 022 795-77-93, 022 425-78-99 fax: 022 773-23-80,
Bardziej szczegółowoPARAMETRY TECHNICZNE I WARUNKI BEZWZGLĘDNIE WYMAGANE. Stacja uzdatniania wody 1 szt. model/typ... *; producent...
PARAMETRY TECHNICZNE I WARUNKI BEZWZGLĘDNIE WYMAGANE Stacja uzdatniania wody 1 szt model/typ.... *; producent.....*; rok produkcji * Lp. Minimalne parametry i warunki bezwzględnie wymagane Opis parametrów
Bardziej szczegółowoOdwrócona osmoza (RO) PATRYCJA WĄTROBA
Odwrócona osmoza (RO) PATRYCJA WĄTROBA DOMINIKA SZREDER ANGELIKA WALKOWICZ 30B1 PODSTAWA PROCESU Zjawisko osmozy naturalnej, które polega na samorzutnym przenikaniu rozpuszczalnika przez membranę półprzepuszczalną
Bardziej szczegółowoODWRÓCONA OSMOZA ODSALANIE SOLANKI
Wrocław, 24.11.15 ODWRÓCONA OSMOZA ODSALANIE SOLANKI 1. OPIS PROCESU Podstawowym elementem odróżniającym procesy osmozy od ultrafiltracji są znacznie mniejsze rozmiary cząstek substancji rozpuszczonych
Bardziej szczegółowoMikrofiltracja, ultrafiltracja i nanofiltracja. Katarzyna Trzos Klaudia Zięba Dominika Stachnik
Mikrofiltracja, ultrafiltracja i nanofiltracja. Katarzyna Trzos Klaudia Zięba Dominika Stachnik Procesy membranowe Procesy separacji przebiegające dzięki obecności membrany Zasadą technik mikrofiltracji,
Bardziej szczegółowoTechnika membranowa MF UF NF - RO
Technika membranowa MF UF NF - RO AquaCare GmbH & Co. KG Am Wiesenbusch 11 (im Innovapark) 45966 Gladbeck, Germany +49-20 43-37 57 58-0 +49-20 43 37 57 58-90 www.aquacare.de e-mail: info@aquacare.de Autoryzowany
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZEMIAN ENERGII
LABORATORIUM PRZEMIAN ENERGII BADANIE OGNIWA PALIWOWEGO TYPU PEM I. Wstęp Ćwiczenie polega na badaniu ogniwa paliwowego typu PEM. Urządzenia tego typy są obecnie rozwijane i przystosowywane do takich aplikacji
Bardziej szczegółowo(54) Sposób przerobu zasolonych wód odpadowych z procesu syntezy tlenku etylenu
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 186722 (21) Numer zgłoszenia: 327212 (22) Data zgłoszenia: 03.07.1998 (13) B1 (51) IntCl7 C07C 31/20 C07C
Bardziej szczegółowoC330 Demineralizacja (całkowite odsalanie wody)
C330 Demineralizacja (całkowite odsalanie wody) Metoda ekwiwalentnej wymiany jonowej Strona 2/7 C330 Demineralizacja 1 Na czym polega demineralizacja Absolutnie czysta woda zwana również wodą destylowaną
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA OCZYSZCZANIA WÓD I ŚCIEKÓW. laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Niestacjonarne II
TECHNOLOGIA OCZYSZCZANIA WÓD I ŚCIEKÓW. laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Niestacjonarne II opracowała dr inż. Dorota Jermakowicz-Bartkowiak Wymiana jonowa w podstawowych procesach technologicznych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Charakteryzacja niskotemperaturowego czujnika tlenu. (na prawach rękopisu)
Ćwiczenie 2. Charakteryzacja niskotemperaturowego czujnika tlenu (na prawach rękopisu) W analityce procesowej istotne jest określenie stężeń rozpuszczonych w cieczach gazów. Gazy rozpuszczają się w cieczach
Bardziej szczegółowoCiśnieniowe techniki membranowe (część 2)
Wykład 5 Ciśnieniowe techniki membranowe (część 2) Opracowała dr Elżbieta Megiel Nanofiltracja (ang. Nanofiltration) NF GMM 200 Da rozmiar molekuły 1 nm, TMM 5 30 atm Membrany jonoselektywne Stopień zatrzymywania:
Bardziej szczegółowoODWRÓCONA OSMOZA. Separacja laktozy z permeatu mikrofiltracyjnego serwatki
Wrocław, 01.12.16 ODWRÓCONA OSMOZA Separacja laktozy z permeatu mikrofiltracyjnego serwatki 1. OPIS PROCESU Podstawowym elementem odróżniającym procesy osmozy od ultrafiltracji są znacznie mniejsze rozmiary
Bardziej szczegółowoMEMBRANY CERAMICZNE CO-MAG - KOMPAKTOWY SYSTEM SZYBKIEJ KOAGULACJI, FLOKULACJI I SEDYMENTACJI
Najnowsze technologie MEMBRANY CERAMICZNE CO-MAG - KOMPAKTOWY SYSTEM SZYBKIEJ KOAGULACJI, FLOKULACJI I SEDYMENTACJI Materiał ceramiczny jest bardzo odporny na ciśnienie, ciepło, i korozją, ceramiczny element
Bardziej szczegółowoUzdatnianie wody. Ozon posiada wiele zalet, które wykorzystuje się w uzdatnianiu wody. Oto najważniejsze z nich:
Ozonatory Dezynfekcja wody metodą ozonowania Ozonowanie polega na przepuszczaniu przez wodę powietrza nasyconego ozonem O3 (tlenem trójatomowym). Ozon wytwarzany jest w specjalnych urządzeniach zwanych
Bardziej szczegółowoOczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ
Oczyszczanie wody - A. L. Kowal, M. Świderska-BróŜ Spis treści Przedmowa 1. Woda w przyrodzie 1.1. Wprowadzenie 1.2. Fizyczne właściwości wody 1.3. Ogólna charakterystyka roztworów wodnych 1.3.1. Roztwory
Bardziej szczegółowoenfoss Katalog stacji odwróconej osmozy serii ENRO
enfoss Katalog stacji odwróconej osmozy serii ENRO Stacja odwróconej osmozy ENRO Agregat uzdatniania ENRO to kompleksowe urządzenie do oczyszczania wody. Pzemyślane rozwiązania oparte o proces odwróconej
Bardziej szczegółowoUzdatnianie wody dla branży przygotowania powierzchni
Uzdatnianie wody dla branży przygotowania powierzchni Dlaczego uzdatnia się wodę? Ochrona przed korozją, optymalna przyczepność powłoki, walory estetyczne oraz trwała i wytrzymała powierzchnia. Obróbka
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoLABINDEX HLP ŹRÓDŁO WODY W TWOIM LABORATORIUM
LABINDEX HLP ŹRÓDŁO WODY W TWOIM LABORATORIUM 3 jest liderem na rynku polskim w laboratoryjnych systemów oczyszczania wody. Demineralizatory serii HLP o wydajnościach od 4 dm 3 /h do 200 dm 3 /h produkują
Bardziej szczegółowo1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12
Spis treści III. Wstęp... 9 III. Zasady porządkowe w pracowni technologicznej... 10 1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12 III. Wskaźniki
Bardziej szczegółowoWykład 1. Wprowadzenie do metod membranowych
Wykład 1 Wprowadzenie do metod membranowych Cele metod rozdzielania: 1) 2) 3) zatężania oczyszczanie frakcjonowanie Historia 1855 A. Fick membrany kolodionowe 1866 T. Graham membrany kauczukowe 1950/1960
Bardziej szczegółowoProcesy membranowe (membrane processes)
Procesy membranowe (membrane processes) ROZDZIAŁ STRUMIENIA W PROCESIE MEMBRANOWYM Koncentrat CELE: zatężanie oczyszczanie frakcjonowanie Membrana Pod pojęciem membrany rozumiano pierwotnie półprzepuszczalną
Bardziej szczegółowoTechnologie membranowe w przygotowaniu wody duńska firma produkująca urządzenia do uzdatniania wody w oparciu o własne projekty i rozwiązania technologiczne obecnie 4 lokalizacje produkcyjne założona w
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA INŻYNIERII PROCESOWEJ I TECHNOLOGII CHEMICZNEJ TECHNOLOGIA CHEMICZNA Zasada najlepszego wykorzystania potencjału: ocena siły napędowej i wpływu zwilżania
Bardziej szczegółowoEwa Puszczało. Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
Ewa Puszczało Politechnika Śląska w Gliwicach Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Substancje powierzchniowo czynne (SPC) to związki chemiczne, których cząsteczki są zbudowane z 2 elementów o przeciwnym
Bardziej szczegółowoOgniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM-FC)
OPRACOWALI: MGR INŻ. JAKUB DŁUGOSZ MGR INŻ. MARCIN MICHALSKI OGNIWA PALIWOWE I PRODUKCJA WODORU LABORATORIUM I- ZASADA DZIAŁANIA SYSTEMU OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM NA PRZYKŁADZIE SYSTEMU NEXA 1,2 kw II-
Bardziej szczegółowoMetody demineralizacji wody oraz zabezpieczenia mikrobiologicznego
Metody demineralizacji wody oraz zabezpieczenia mikrobiologicznego duńska firma produkująca urządzenia do uzdatniania wody w oparciu o własne projekty i rozwiązania technologiczne obecnie 4 lokalizacje
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: Apolinary L. Kowal, Maria Świderska-Bróż - Oczyszczanie wody
Księgarnia PWN: Apolinary L. Kowal, Maria Świderska-Bróż - Oczyszczanie wody Przedmowa................................................ XIII 1. Woda w przyrodzie.........................................
Bardziej szczegółowoAutor. Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki. Wstęp
Autor Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Chemii i Diagnostyki Wstęp Od kilku lat trwa dyskusja na temat interpretacji wymogów przedstawianych przez dostawców urządzeń kotłowych, turbin i
Bardziej szczegółowoROSA SYSTEM ODWRÓCONEJ OSMOZY ECOPERLA ROSA. original product of Ecoperla INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA
ROSA SYSTEM ODWRÓCONEJ OSMOZY ECOPERLA ROSA original product of Ecoperla INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA SPIS TREŚCI 1. Wstęp 2. Zasada działania 3. Usuwane zanieczyszczenia 4. Parametry techniczne 5. Instalacja
Bardziej szczegółowoWykład 8. Dyfuzyjne techniki membranowe (część 3) Opracowała dr Elżbieta Megiel
Wykład 8 Dyfuzyjne techniki membranowe (część 3) Opracowała dr Elżbieta Megiel Dializa Dializa dla roztworów elektrolitów Równowaga Donnana, 1911 W warunkach równowagowych iloczyn jonowy każdego elektrolitu
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM,
Ćw.2 Elektroliza wody za pomocą ogniwa paliwowego typu PEM Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM, A także określenie wydajności tego urządzenia, jeśli
Bardziej szczegółowoMyjnie cystern KOMPLEKSOWE ROZWIĄZANIA TECHNIKA PRZEMYSŁOWA
Myjnie cystern KOMPLEKSOWE ROZWIĄZANIA Watersystem to kompletny dostawca dla Twojego Biznesu. Rozwiązania dla myjni samochodowych i innych. Ścieki przemysłowe generowane w myjniach charakteryzują się bardzo
Bardziej szczegółowo... ...J CD CD. N "f"'" Sposób i filtr do usuwania amoniaku z powietrza. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL 09.11.2009 BUP 23/09
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11)212766 (13) 81 (21) Numer zgłoszenia 385072 (51) Int.CI 801D 53/04 (2006.01) C01C 1/12 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data
Bardziej szczegółowoStacja Uzdatniania Wody w Oleśnie
RAPORT Z BADAŃ PILOTAŻOWYCH UZDATNIANIA WODY Stacja Uzdatniania Wody w Oleśnie 1 Raport z badań pilotażowych uzdatniania wody przeprowadzonych na Stacji Uzdatniania Wody w Oleśnie CEL BADAŃ PILOTAŻOWYCH
Bardziej szczegółowoTrendy w przygotowaniu wody do produkcji kosmetyków
Trendy w przygotowaniu wody do produkcji kosmetyków Łódź, 7-9 Listopada 2017 Czym się zajmujemy? produkcja stacji uzdatniania wody do celów przemysłowych kompleksowe projektowanie systemów uzdatniania
Bardziej szczegółowoStacja Uzdatniania Wody KLARSAN SUW1000
Stacja Uzdatniania Wody KLARSAN SUW1000 Przygotował: Adam Pawłowski KLARSAN strona 1 z 6 Poniższy dokument zawiera szczegółowe informacje na temat projektowanej stacji uzdatniania wody, której zadaniem
Bardziej szczegółowoSonochemia. Schemat 1. Strefy reakcji. Rodzaje efektów sonochemicznych. Oscylujący pęcherzyk gazu. Woda w stanie nadkrytycznym?
Schemat 1 Strefy reakcji Rodzaje efektów sonochemicznych Oscylujący pęcherzyk gazu Woda w stanie nadkrytycznym? Roztwór Znaczne gradienty ciśnienia Duże siły hydrodynamiczne Efekty mechanochemiczne Reakcje
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE. Ćwiczenie nr 2 Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.
LABOATOIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.. Wprowadzenie Proces rozpadu drobin związków chemicznych
Bardziej szczegółowoPL B1. B & P ENGINEERING Spółka z o.o. Spółka Komandytowa,Przeworsk,PL BUP 18/08
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 202012 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 382712 (22) Data zgłoszenia: 21.06.2007 (51) Int.Cl. A23N 1/00 (2006.01)
Bardziej szczegółowoDemineralizatory serii HLP Producent: Hydrolab
Demineralizatory serii HLP Producent: Hydrolab Demineralizatory serii HLP to idealne urządzenia zasilane wodą wodociągową mogące sprostać wszystkim wymaganiom każdego współczesnego laboratorium w zakresie
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoKONGRES SEROWARSKI ŁOCHÓW 2018
KONGRES SEROWARSKI ŁOCHÓW 2018 WYBRANE ZASTOSOWANIA TECHNOLOGII MEMBRANOWYCH W PROCESACH OCZYSZCZANIA WODY I ŚCIEKÓW Dr inż. Janusz Kroll PROCESY FILTRACJI MEMBRANOWYCH Mikrofiltracja - MF 0.1 do2.0 µm
Bardziej szczegółowoZastosowanie biopreparatów w procesie oczyszczania ścieków
1 Zastosowanie biopreparatów w procesie oczyszczania ścieków Patrycja Malucha Kierownik Działu Technologii Wody i Ścieków ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i Diagnostyki Wiadomości ogóle o dotyczące
Bardziej szczegółowoul. Grabska 15A, Niepołomice NIP Niepołomice, DOTYCZY: zakupu Elektrodializera pilotowego ED/EDR
Niepołomice, 18.05.2016 ZAPYTANIE OFERTOWE DOTYCZY: zakupu Elektrodializera pilotowego ED/EDR w ramach projektu: Odzysk niklu z odpadowych kąpieli galwanicznych w układzie zintegrowanym elektrodializa-elektroliza.
Bardziej szczegółowoDZIAŁ POMIARÓW FIZYKOCHEMICZNYCH funkcjonuje w strukturze Zakładu Chemii i Diagnostyki, jednostki organizacyjnej ENERGOPOMIAR Sp. z o.o.
Dział Pomiarów Fizykochemicznych DZIAŁ POMIARÓW FIZYKOCHEMICZNYCH funkcjonuje w strukturze Zakładu Chemii i Diagnostyki, jednostki organizacyjnej ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Dział świadczy specjalistyczne,
Bardziej szczegółowoStacje zmiękczania wody HYDROSET
Stacje zmiękczania wody HYDROSET DOM SERWIS INSTALACJE HYDROSET NAJWYŻSZEJ JAKOŚCI KOMATKOWE STACJE ZMIĘKCZANIA WODY Zmiękczacze serii HYDROSET zostały skonstruowane aby sprostać wymaganiom jakie stawia
Bardziej szczegółowoPodstawy elektrochemii
Podstawy elektrochemii Elektrochemia bada procesy zachodzące na granicy elektrolit - elektroda Elektrony można wyciągnąć z elektrody bądź budując celkę elektrochemiczną, bądź dodając akceptor (np. kwas).
Bardziej szczegółowoDla najbardziej wymagających: TKA Smart2Pure.
Nowoczesne systemy oczyszczania wody. Dla najbardziej wymagających: TKA Smart2Pure. Woda czysta (ASTM II) i ultraczysta (ASTM I) w laboratorium. WATER PURIFICATION SYSTEMS TKA Smart2Pure. Niezawodne źródło
Bardziej szczegółowoUzdatnianie wody. Źródło nieskazitelnych wyników zmywania
Uzdatnianie wody Źródło nieskazitelnych wyników zmywania Uzdatnianie wody Pierwsze wrażenie musi być zawsze najlepsze To prawda, że je się oczami. Dlatego doskonałe rezultaty zmywania są warunkiem udanej
Bardziej szczegółowoZastosowanie generatorów dwutlenku chloru i elektrolizerów w dezynfekcji wody pitnej
Zastosowanie generatorów dwutlenku chloru i elektrolizerów w dezynfekcji wody pitnej Jarosław Witkowski Dozowanie i Dezynfekcja Dezynfekcja dwutlenkiem chloru Właściwości dwutlenku chloru Bardzo wysoka
Bardziej szczegółowoRóżne dziwne przewodniki
Różne dziwne przewodniki czyli trzy po trzy o mechanizmach przewodzenia prądu elektrycznego Przewodniki elektronowe Metale Metale (zwane również przewodnikami) charakteryzują się tym, że elektrony ich
Bardziej szczegółowoMULTI BIOSYSTEM MBS. Nowoczesne technologie oczyszczania ścieków przemysłowych Multi BioSystem MBS
MULTI BIOSYSTEM MBS Nowoczesne technologie oczyszczania ścieków przemysłowych Multi BioSystem MBS TECHNOLOGIA MBS ZAPEWNIA: Efektywność oczyszczania, mająca na uwadze proekologiczne wartości; Aspekty ekonomiczne,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1: Wyznaczanie warunków odporności, korozji i pasywności metali
Ćwiczenie 1: Wyznaczanie warunków odporności, korozji i pasywności metali Wymagane wiadomości Podstawy korozji elektrochemicznej, wykresy E-pH. Wprowadzenie Główną przyczyną zniszczeń materiałów metalicznych
Bardziej szczegółowoPODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ
PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ PODZIAŁ KOROZJI ZE WZGLĘDU NA MECHANIZM Korozja elektrochemiczna zachodzi w środowiskach wilgotnych, w wodzie i roztworach wodnych, w glebie, w wilgotnej atmosferze oraz
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE MEMBRAN DO OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO
ZASTOSOWANIE MEMBRAN DO OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO Ewa Puszczało Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Politechnika Śląska SCHEMAT UBOJU Rozładunek i rozmieszczenie zwierzyny ubojowej Ogłuszanie
Bardziej szczegółowoKarbonowy filtr sorpcyjny K870
Karbonowy filtr sorpcyjny K870 Karbonowy filtr sorpcyjny K870 posiada szeroki zakres zastosowań. Może działać w systemach odwróconej osmozy (mechaniczne i chemiczne czyszczenie), jako główny lub dodatkowy
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowo4. Składowanie. Preparatu nie należy składować razem z produktami spożywczymi, napojami oraz paszami.
Cillit -Neutra Cillit-Neutra przeznaczony jest do neutralizacji zużytych roztworów Cillit (patrz: karta katalogowa L 06), szczególnie przed ich odprowadzeniem do kanalizacji, jak również do podwyższania
Bardziej szczegółowoWyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia
Wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia Wojewódzka Stacja Łódź, dnia 28.05.2012 r. Sanitarno-Epidemiologiczna ul. Wodna 40 90-046 Łódź Uczestnicy postępowania - wszyscy - Dotyczy:
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW I WÓD TECHNOLOGICZNYCH Z RÓŻNYCH GAŁĘZI PRZEMYSŁU Z ZASTOSOWANIEM ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII: BIOLOGICZNEJ I ULTRAFILTRACJI
OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW I WÓD TECHNOLOGICZNYCH Z RÓŻNYCH GAŁĘZI PRZEMYSŁU Z ZASTOSOWANIEM ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII: BIOLOGICZNEJ I ULTRAFILTRACJI MGR INŻ. ANNA MUSIELAK DI (FH) DR. TECHN. SIMON JABORNIG
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
Bardziej szczegółowoZabezpieczenie kondensatora pary (skraplacza) w elektrociepłowni przed osadami biologicznymi i mineralnymi
Zabezpieczenie kondensatora pary (skraplacza) w elektrociepłowni przed osadami biologicznymi i mineralnymi Osady nieorganiczne i organiczne na powierzchniach wymiany ciepła powodują spadek wydajności wymiany
Bardziej szczegółowoPRZYDOMOWE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW TYPU SBR Eko-Systemy ClearFox
PRZYDOMOWE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW TYPU SBR Eko-Systemy ClearFox 1. PRZEZNACZENIE Oczyszczalnie ścieków SBR przeznaczone są do oczyszczanie ścieków bytowo-gospodarczych, gdzie wymagane jest skuteczne podczyszczanie
Bardziej szczegółowoProblem zaczyna się w zbiorniku
Problem zaczyna się w zbiorniku Autor: Antoni Litwinowicz ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i Diagnostyki ( Energetyka Cieplna i Zawodowa nr 7/2013) Od kilku lat trwa dyskusja na temat interpretacji
Bardziej szczegółowoElektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania
Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a Zadania I prawo Faraday a Masa substancji wydzielonej na elektrodach podczas elektrolizy jest proporcjonalna do natężenia prądu i czasu trwania elektrolizy q
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoSystem RO osmoza
System RO 5 - osmoza Cena 554,51 PLN Kategorie Filtry wody / Osmoza odwrócona Systemy Nawadniające GROWSHOP Marka Growmax Water Technologia filtrowania osmotycznego z zastosowaniem wydajnych filtrów wstępnych
Bardziej szczegółowoRozwiązania dla gospodarki wodnej i ściekowej. Przemysł energetyczny
Rozwiązania dla gospodarki wodnej i ściekowej Przemysł energetyczny Rozwiązania dla gospodarki wodnej i ściekowej Woda jest kluczowym elementem w przemyśle energetycznym. Veolia Water Solutions & Technologies
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Bardziej szczegółowoBezemisyjna energetyka węglowa
Bezemisyjna energetyka węglowa Szansa dla Polski? Jan A. Kozubowski Wydział Inżynierii Materiałowej PW Człowiek i energia Jak ludzie zużywali energię w ciągu minionych 150 lat? Energetyczne surowce kopalne:
Bardziej szczegółowoSeria filtrów GL Wysokowydajne filtry
Seria filtrów GL Wysokowydajne filtry 2 Uwaga: skażenie! Wszystkie branże przemysłu stosują sprężone powietrze jako bezpieczny i niezawodny nośnik energii. Jednakże po wytworzeniu w chwili tłoczenia do
Bardziej szczegółowoWykorzystanie wód poserwatkowych na cele energetyczne, a efekty uzyskane z tytułu ich zagospodarowania. Korzyści i przykłady z zastosowania
Wykorzystanie wód poserwatkowych na cele energetyczne, a efekty uzyskane z tytułu ich zagospodarowania Korzyści i przykłady z zastosowania Opracowanie: Jan Marjanowski POLSKI KONGRES SEROWARSKI Zawiercie
Bardziej szczegółowoFiltralite Pure. Filtralite Pure UZDATNIANIE WODY. Przyszłość filtracji dostępna już dziś
Pure UZDATNIANIE WODY Przyszłość filtracji dostępna już dziś 1 Czy szukasz rozwiązania, które: Pozwala zwiększyć wydajność instalacji bez rozbudowy istniejącego układu, Obniża koszty eksploatacyjne, Zapewni
Bardziej szczegółowoUNIWERSALNY BUFOR ODDYCHAJĄCY G3B
UNIWERSALNY BUFOR ODDYCHAJĄCY G3B 1. Przedłużenie życia transformatorów typu otwartego. Hermetycznie uszczelniony transformator z użyciem oddychającego buforu G3B. Tlen w oleju powoduje przedwczesne starzenie
Bardziej szczegółowoUzdatnianie wody technologicznej w chłodniach kominowych bez chemikaliów - Technologia PATHEMA- Krzysztof Potaczek
Uzdatnianie wody technologicznej w chłodniach kominowych bez chemikaliów - Technologia PATHEMA- Krzysztof Potaczek Blue Fifty i Pathema Jako Blue Fifty specjalizujemy się w zakresie wykorzystania innowacyjnych
Bardziej szczegółowoWrocław dn. 22 listopada 2005 roku. Temat lekcji: Elektroliza roztworów wodnych.
Piotr Chojnacki IV rok, informatyka chemiczna Liceum Ogólnokształcące Nr I we Wrocławiu Wrocław dn. 22 listopada 2005 roku Temat lekcji: Elektroliza roztworów wodnych. Cel ogólny lekcji: Wprowadzenie pojęcia
Bardziej szczegółowoGrupa:.. Dzień: Godzina:
Politechnika Lubelska WBiA Laboratorium Budownictwa Pracownia Chemii Przedmiot : CHEMIA I Ćwiczenia laboratoryjne Imię Nazwisko:... Grupa:.. Dzień: Liczba porządkowa studenta: Godzina: Efektywność ochrony
Bardziej szczegółowo