stałym (1). W uzębieniu stałym brak natychmiastowego

Transkrypt

1 dr n. med. mgr lic. tech. dent. Arkadiusz Rutkowski 1, mgr tech. dent. Milena Połczyńska 2 Ruchomy utrzymywacz przestrzeni wykonany z zastosowaniem żywicy acetalowej cz. I Usunięcie nawet pojedynczego zęba może być powodem niekorzystnych zmian w całym układzie stomatognatycznym. TITLE Removable space maintainer made with the use of acetal resin p. I SŁOWA KLUCZOWE ruchomy utrzymywacz przestrzeni, żywica acetalowa STRESZCZENIE Usunięcie nawet pojedynczego zęba skutkuje niekorzystnymi zmianami w całym układzie stomatognatycznym. Jednym ze sposobów zapobiegania powyższym zmianom jest zaopatrzenie pacjenta w ruchomy utrzymywacz przestrzeni wykonany z zastosowaniem żywicy acetalowej. KEY WORDS removable space maintainer, acetal resin SUMMARY The extraction of even a single tooth results in adverse changes in the entire stomatognathic system. One of the methods to prevent these changes is providing a patient with a removable space maintainer made with the use of acetal resin. W uzębieniu mlecznym nieuzupełnianie przedwcześnie utraconych zębów trzonowych może skutkować doprzednim wyrznięciem się pierwszych zębów trzonowych stałych, a ostatecznie stłoczeniem wtórnym i przyczynić się do powstania nieprawidłowości zgryzowych w uzębieniu stałym (1). W uzębieniu stałym brak natychmiastowego lub wczesnego uzupełnienia utraconego zęba powoduje wymierne skutki. Dochodzi do mezjalizacji zębów sąsiednich w kierunku luki, utraty napięcia wewnątrz łuku zębowego, co prowadzi do odsłonięcia przestrzeni międzyzębowych oraz umożliwia występowanie ruchów przednio-tylnych pozostałych zębów. W odcinku bezzębnym resorpcji ulegają blaszki wyrostka zębodołowego, a w wyniku utraty naturalnej osłony w przyzębiu brzeżnym od strony luki może wytworzyć się patologiczna kieszeń. Dochodzi do mezjoinlinacji czy rzadziej distoinlinacji, czyli przechyleń zębów w kierunku braku zębowego. Obserwuje się także wysuwanie zębów antagonistycznych, tzw. objaw Godona prowadzący do zaburzeń kontaktów okludalnych, obnażenia korzeni wysuwającego się zęba (2). Wczesne uzupełnienie powstałego braku w postaci utrzymywacza przestrzeni eliminuje powstawanie większości wymienionych konsekwencji. UTRZYMYWACZE PRZESTRZENI Utrzymywacze przestrzeni możemy podzielić na stałe i ruchome (3). W okresie rozwoju narządu żucia rolę taką mogą pełnić jednostronne aparaty stałe, złożone z pierścienia zacementowanego na zębie oraz dołączonej do niego pętli z drutu stalowego. Stosowane są również wypustki akrylowe odchodzące od aparatów regulujących czy protezy dziecięce. W uzębieniu stałym częstym rozwiązaniem do czasu wykonania uzupełnienia ostatecznego (protezy szkieletowej, mostu, implantu) jest ruchomy element protetyczny, tzw. miniproteza. Składa się ona z ograniczonej osiadającej płyty akrylowej, utrzymującej się w jamie ustnej za pomocą klamer doginanych. Alternatywnym rozwiązaniem jest miniproteza o ozębnowym typie przenoszenia sił żucia, wykonana z zastosowaniem żywicy acetalowej. Materiał ten należy do tzw. polimerów termoplastycznych, stanowiących produkt polimeryzacji formaldehydu (4). Charakteryzuje się brakiem monomeru resztkowego (5), dużą odpornością na zmęczenie i odkształcenie (6) oraz zdecydowanie lepszą estetyką od stopów metali (7). Do jego wykonania niezbędne jest zastosowanie technologii wtłaczania termicznego (8). WYKONANIE LABORATORYJNE Pierwszym etapem laboratoryjnego postępowania jest wykonanie mode- 44

2 2 /2012 TECHNIKA DENTYSTYCZNA 1 fot. materiały autorów Modele robocze, warunki zwarciowe przedstawionego przypadku 45

3 Analiza paralelometryczna 46

4 2 /2012 TECHNIKA DENTYSTYCZNA Modele robocze po nałożeniu izolatora 47

5 7 8 lu roboczego na podstawie przekazanego z gabinetu wycisku alginatowego. Model roboczy powinien być odlany z gipsu kl. III (fot. 1, 2, s. 45). Następnie przeprowadza się analizę paralelometryczną istniejących warunków anatomicznych, w celu ustalenia optymalnego toru wprowadzenia protezy i możliwości zaprojektowania elementów retencyjnych klamer (fot. 3, 4, s. 46). W zależności od warunków blokuje się niepożądane podcienie i odciąża przyzębie. Tak przygotowany model zostaje pokryty specjalnym izolatorem (fot. 5, 6, s. 47). Kolejny etap to dostosowanie zęba sztucznego do kształtu wyrostka bezzębnego odcinka oraz warunków okludalnych. Ważnym etapem jest jego przygotowanie do mechanicznego połączenia z żywicą acetalową poprzez nawiercenie odpowiednich otworów retencyjnych i rowków doszczelniających przejście dwóch polimerów (fot. 7, 8). 1, 2 Wyższa Szkoła Edukacji i Terapii w Poznaniu kierunek: Inżynieria Materiałowa specjalność: technika dentystyczna Kontakt z autorem: Ząb sztuczny przygotowany do połączenia mechanicznego Piśmiennictwo 1. Karłowska I.: Zarys współczesnej ortodoncji. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Kohmann A., Hielscher W.: Protezy częściowe. Wydawnictwo Kwintesencja, Warszawa Simon T., Nwabueze I., Oueis H., Stenger J.: Space maintenance in the primary and mixed dentitions. J. Mich. Dent. Assoc., 94, Clark E.S.: Delrin material characteristics. J. Heart Valve Dis., 1996, 5, Dejobert Y., Piette F., Thomas P.: Contact dermatitis from benzoyl peroxide in dental prostheses. Contact dermatitis, 2002, 46, Arikan A., Ozkan Y.K., Arda T., Akalin B.: Effect of 180 days of water storage on the transverse strength of acetal resin denture base material. J. Prosthodont., 2010, 19, Chu Ch., Chow T.W.: Esthetic designs of removable partial dentures. Gen. Dent., 2003, 51, Rutkowski A.: Nieosiadające protezy acetalowo-akrylowe. Dental Labor, 2007, 1,