Raport z kontroli przeprowadzonej w Instytucie Paliw i Energii Odnawialnej w Warszawie

Transkrypt

1 Departament Kontroli i Nadzoru Warszawa, 11 maja 2010 r. MNiSW-DKN-WKR /SL/10 Raport z kontroli przeprowadzonej w Instytucie Paliw i Energii Odnawialnej w Warszawie 1. Kontrola została przeprowadzona na podstawie postanowienia nr 2/KN/2010 Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. 2. Celem kontroli było sprawdzenie prawidłowości wydatkowania środków przyznanych decyzjami Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2008 r. 3. Kontrolę przeprowadził zespół w składzie: ekspert finansowy, Sylwester Leśnicki radca ministra w MNiSW. 4. W czasie kontroli informacji i wyjaśnień udzielali: obecny dyrektor Instytutu, z-ca dyrektora ds. Ekonomiczno-Organizacyjnych, obecna gł. księgowa. 5. Załącznikiem do raportu są: sprawozdanie eksperta finansowego, pismo Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej nr DN/447/2010 z dnia r., pismo Departamentu Instrumentów Polityki Naukowej znak: MNiSW-DPN /MM/10, pismo Departamentu Budżetu i Finansów znak: MNiSW-DBF-WSI /UW/10. Kontrola została przeprowadzona w siedzibie Instytutu przy ul. Jagiellońskiej 55 w Warszawie. 6. W wyniku przeprowadzonej kontroli ustalono: Instytut Paliw i Energii Odnawialnej został utworzony na mocy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 8 listopada 2006 r. w sprawie reorganizacji Centralnego Laboratorium Naftowego w Warszawie; Instytut posiada numer REGON oraz NIP i jest jednostką badawczo-rozwojową, wpisaną do KRS; przedmiotem działalności IPiEO jest prowadzenie badań naukowych oraz działalność gospodarcza związana z badaniami i analizami technicznymi

2 w zakresie jakości i przydatności eksploatacyjnej paliw płynnych, produktów smarowych i płynów eksploatacyjnych oraz technologii ich wytwarzania; w dniu r. Minister Gospodarki wyznaczył p. dr hab. inż. A. K. (pełniącego funkcję dyrektora IPiEO od 2006 r.) na stanowisko kierownika Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej na okres od 1 sierpnia 2008 r. do czasu powołania dyrektora w drodze konkursu; w kontrolowanym 2008 r. osobą odpowiedzialną za działania Instytutu był p. dr hab. inż. A.K., w dniu 3 czerwca 2009 r. Minister Gospodarki powołał na stanowisko dyrektora Instytutu w wyniku konkursu p. dr inż. Krzysztofa Bajdora na okres pięciu lat; główny księgowy Instytutu był zatrudniony od r. do r.; w dniu r. złożył wypowiedzenie i został zwolniony z obowiązku świadczenia pracy; od dnia r. do r. stanowisko gł. księgowego nie było obsadzone, co stanowi naruszenie art. 35 ustawy o finansach publicznych; polityka rachunkowości była niekompletna, brak było np. opisu sposobu wyceny produkcji w toku; opis kont syntetycznych był niewystarczający, nie odnosił się np. do sald kont i sposobu ich rozliczania na dzień bilansowy; w dniu r. sporządzone zostało sprawozdanie finansowe za 2008 r. (bilans na r.); rachunek zysków i strat za 2008 r. wykazywał zysk netto w wysokości ,20 zł; na sprawozdaniu widnieje pieczątka i podpis Kancelarii Doradcy Podatkowego; biegła rewident przeprowadzająca badanie sprawozdania finansowego wydała pozytywną opinię; sprawozdanie to nie zostało przyjęte przez Ministerstwo Gospodarki; kontrola Ministerstwa Gospodarki stwierdziła szereg uchybień dotyczących m.in. czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów oraz produkcji w toku; nadwyżki kosztów nad przychodami nie odnoszono do wyniku finansowego tylko do zapasów (półproduktów w toku); zdaniem kontrolującej powołanej przez Ministerstwo Gospodarki było to ukrywanie strat; na zlecenie obecnego dyrektora IPiEO nowo powołana biegła rewident przeprowadziła analizę stanu rachunkowości; stwierdziła m.in. występowanie niezgodności bilansu otwarcia w 2009 r. z bilansem zamknięcia 2008 r.; niezgodność sald na początek roku z saldami na koniec roku poprzedniego nie zapewniała ciągłości bilansowej; poprzez niewłaściwe odnoszenie zapłaconych odsetek na konto kredytu bankowego zaniżona była w ewidencji wysokość kredytu; 2

3 nie dokonywano odpisów aktualizujących należności zalegających z zapłatą; błędy zniekształciły wysokość powstałych zobowiązań i należności oraz wskazują na brak bieżących rozrachunków zapłat z fakturami; przez nową dyrekcję Instytutu sporządzone zostało poprawione sprawozdanie finansowe za 2008 r. W sprawozdaniu tym ujęto zdarzenia uznane za błąd podstawowy z 2007 r. Wykazano m.in. stratę netto w kwocie ,39 zł w stosunku do pierwszej wersji, w której wykazano zysk w kwocie ,20 zł; nowe sprawozdanie finansowe za 2008 r. sporządziła gł. księgowa zatrudniona w IPiEO od r.; biegła rewident wydała nową (pozytywną) opinię na temat sprawozdania finansowego IPiEO za 2008 r., w której unieważniła opinię wydaną poprzednio; w opinii podkreślono fakt, że sytuacja finansowa Instytutu jest zła; w opinii nowej gł. księgowej rachunkowość w okresie poprzedzającym jej zatrudnienie w IPiEO prowadzona była niezgodnie z ustawą o rachunkowości; decyzjami MNiSW w 2008 r. Instytut Paliw i Energii Odnawialnej otrzymał: decyzją nr 762/E-158/S/2008 z dnia r. dotacja podmiotowa na finansowanie podstawowej działalności statutowej zł decyzją nr 762/E-158/S/ z dnia r. zwiększenie dotacji na działalność statutową zł Ogółem: zł główną pozycją wydatków Instytutu z działalności statutowej w 2008 r. były koszty wynagrodzeń z narzutami 87,37 %; zgodnie z zestawieniem za 2008 r. powinna pozostać kwota ,24 zł niewykorzystanej dotacji statutowej; w ewidencji księgowej brak na to odzwierciedlenia; przekazane przez MNiSW dotacje na działalność statutową księgowane były w całości na przychody (konto 760), bez względu na poniesione koszty; pozorny zysk na działalności statutowej był wykorzystywany na pokrycie kosztów poniesionych na inne cele, co stanowiło jeden z elementów ukrywania prawdziwej sytuacji finansowej IPiEO; ewidencja księgowa nie zgadza się ze stanem dokumentów źródłowych; dane zawarte w przedkładanych do MNiSW sprawozdaniach nie wynikały z ewidencji księgowej; za 2007 r. nie widnieje saldo środków pozostających na kontynuację projektów finansowanych przez MNiSW w latach następnych; W wyniku opisanych nieprawidłowości ekspert finansowy uznała księgi Instytutu za niewiarygodne i stwierdziła niezgodność prowadzenia ksiąg rachunkowych IPiEO z art. 24 ustawy o rachunkowości ( księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco ); 3

4 decyzją MNiSW nr 792/E-158/S/ przyznane zostały Instytutowi środki na zakup aparatury w kwocie zł; w IPiEO brak jest dokumentacji potwierdzającej zakup aparatury, jak również środków niewykorzystanych na koncie; dotacja na zakup aparatury nie została rozliczona. Według eksperta finansowego, przyczynami pojawienia się dużych zobowiązań finansowych IPiEO są m.in.: prowadzenie ksiąg rachunkowych w latach niezgodnie z ustawą o rachunkowości; system księgowania kosztów bez rozbudowanej analityki oraz odpowiedniego nazwania kont nie zapewniał dostarczenia rzetelnych danych dotyczących wykorzystania otrzymanych z MNiSW dotacji, sprawozdania finansowe sporządzane były nierzetelnie, nadwyżki kosztów nad przychodami ukrywane były w produkcji w toku; błędne zapisy w księgach zniekształcały wysokość powstałych w Instytucie zobowiązań i należności, złe zarządzanie Instytutem i nieprawidłowe gospodarowanie środkami finansowymi doprowadziło do nadmiernego zadłużenia Instytutu, brak kwalifikacji kadry zarządzającej odpowiedzialnej za sprawy ekonomiczno finansowe i naukowe (niespełnianie ustawowych wymogów posiadania stopnia naukowego), brak kontroli finansowej i nadzoru ze strony dyrektora Instytutu p. dr hab. A. K. nieprzestrzeganie art. 45 i art. 63 ustawy o finansach publicznych, błędne rozliczanie projektów lub nie rozliczanie ich w terminie, co powoduje konieczność zwrotu środków. Projekty rozliczane były pozaksięgowo, występowały rozbieżności pomiędzy raportami a ewidencją księgową, na kontach dotyczących projektów nie była prowadzona analityka pozwalająca na uzyskanie rzetelnych danych, znaczne zmniejszenie liczby zleceń z przemysłu, spowodowane kryzysem ekonomicznym, ograniczenie oferty Laboratorium Badawczego spowodowane niekompletnością aparatury pomiarowej, zaciągnięcie kredytów bankowych, brak zatrudnienia głównego księgowego w okresie od lipca 2008 do października 2009 r. Zgodnie z art. 44 ustawy o finansach publicznych dyrektor jednostki jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej, w tym obowiązki w zakresie kontroli finansowej. Obecny dyrektor jednostki opracował program naprawczy w porozumieniu z Ministrem Gospodarki. Prowadzone jest ustalanie ewidencji środków trwałych. 4

5 7. W wyniku przeprowadzonej kontroli wnioskuję o: wystosowanie do Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej pisma pokontrolnego dotyczącego konieczności podjęcia przez Instytut skutecznych działań celem wdrożenia programu naprawczego, powiadomienie przez MNiSW Jednostki Nadzorującej o wynikach kontroli, podjęcie działań celem rozliczenia przez DPN i DBF w porozumieniu z właściwym Zespołem Roboczym przekazanych Instytutowi środków finansowych. Raport został zatwierdzony przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego 5