Czystość kanałów wentylacyjnych - akty prawne

Transkrypt

1 Czystość kanałów wentylacyjnych - akty prawne Wszyscy wiemy, jak ważna jest czystość powietrza, którym oddychamy w budynkach. Decydującym elementem, który na to wpływa jest sprawny system wentylacji systematycznie kontrolowany i utrzymywany w czystości. Duża liczba firm działających w branży wentylacji, a także tysiące metrów kwadratowych instalacji wentylacyjnych i urządzeń wentylacyjnych produkowanych i montowanych każdego dnia w różnego rodzaju obiektach świadczą o tym, że nowoczesny system wentylacji jest nieodzownym elementem każdego nowo budowanego obiektu. Konieczność czyszczenia tych instalacji wpisuje się w podstawowe obowiązki zarządcy budynku, z czego wynika fakt bardzo dużych perspektyw rozwoju branży higieny instalacji wentylacji. W Polsce o konieczności czyszczenia instalacji technicznych, w tym wentylacji mówią m.in. przepisy: Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać pod względem fachowy i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej; nakładające konieczność czyszczenia i dezynfekcji układów wentylacji w obiektach służby zdrowia. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów; nakazujące coroczne przeglądy i czyszczenie instalacji wentylacji. Prawo budowlane i przepisy BHP. Bardziej szczegółowe wymagania przedstawione są w Polskich Normach: PN-83/B-3430/Az3:2000 oraz PN-73/B Zagadnienia związane z wentylacją pomieszczeń, podane są w rozdziale 6 ww. rozporządzenia: Wentylacja i klimatyzacja powinny zapewniać odpowiednią jakość środowiska wewnętrznego, w tym wielkość wymiany powietrza, jego czystość, temperaturę, wilgotność względną, prędkość ruchu w pomieszczeniu, przy zachowaniu przepisów odrębnych i wymagań Polskich Norm dotyczących wentylacji, a także warunków bezpieczeństwa pożarowego i wymagań akustycznych określonych w rozporządzeniu.

2 2. Wentylację mechaniczną lub grawitacyjną należy zapewnić w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, w pomieszczeniach bez otwieranych okien, a także w innych pomieszczeniach, w których ze względów zdrowotnych, technologicznych lub bezpieczeństwa, konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza Wentylację mechaniczną wywiewną lub nawiewno-wywiewną należy stosować w budynkach wysokich i wysokościowych oraz w innych budynkach, w których zapewnienie odpowiedniej jakości środowiska wewnętrznego nie jest możliwe za pomocą wentylacji grawitacyjnej. W pozostałych budynkach może być stosowana wentylacja grawitacyjna Strumień powietrza zewnętrznego doprowadzanego do pomieszczeń, nie będących pomieszczeniami pracy, powinien odpowiadać wymaganiom Polskiej Normy dotyczącej wentylacji, przy czym w mieszkaniach strumień ten powinien wynikać z wielkości strumienia powietrza wywiewanego, lecz być nie mniejszy niż 20 m³/h na osobę przewidywaną na pobyt stały w projekcie budowlanym W przypadku zastosowania w budynku przepływu powietrza wentylacyjnego między pomieszczeniami lub strefami wentylacyjnymi, w pomieszczeniu należy zapewnić kierunek przepływu od pomieszczenia o mniejszym do pomieszczenia o większym stopniu zanieczyszczenia powietrza. 2. Przepływ powietrza wentylacyjnego w mieszkaniach powinien odbywać się z pokoi do pomieszczenia kuchennego lub wnęki kuchennej oraz do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. 3. W instalacjach wentylacji i klimatyzacji nie należy łączyć ze sobą przewodów z pomieszczeń o różnych wymaganiach użytkowych i sanitarno-zdrowotnych. Nie dotyczy to budynków jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej. 153, ust.6. Przewody powinny być wyposażone w otwory rewizyjne umożliwiające oczyszczenie wnętrza tych przewodów, a także innych urządzeń i elementów instalacji, o ile konstrukcja nie pozwala na czyszczenie w inny sposób niż przez te otwory, przy czym nie należy ich sytuować w pomieszczeniach o podwyższonych wymaganiach higienicznych. Polska Norma PN-83/B-03430/Az3:2000. Wentylacja w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej określa szczegółowo strumienie powietrza niezbędne do wentylacji. Powinny one wynosić co najmniej: dla kuchni z oknem zewnętrznym, wyposażonej w kuchnię gazową lub węglową - 70 m³/h, dla kuchni z oknem zewnętrznym, wyposażonej w kuchnię elektryczną w mieszkaniu dla 3 osób - 30 m³/h,

3 w mieszkaniu dla więcej niż 3 osób - 50 m³/h, dla kuchni bez okna zewnętrznego lub dla wnęki kuchennej wyposażonej w kuchnię elektryczną - 50 m³/h, dla łazienki (z ustępem lub bez) - 50 m³/h, dla oddzielnego ustępu - 30 m³/h, dla pomocniczego pomieszczenia bezokiennego - 15 m³/h, dla pokoju mieszkalnego 30 m³/h, dla kuchni bez okna zewnętrznego, wyposażonej w kuchnię gazową powinny mieć mechaniczną wentylację wywiewną; usuwany strumień powietrza powinien wynosić 70 m³/h. Przepływ powietrza zewnętrznego do pomieszczeń powinien odbywać się przez: skrzydła okien, świetliki oraz nawietrzaki okienne, wykorzystywane do przewietrzania pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi - powinny być zaopatrzone w urządzenia pozwalające na łatwe ich otwieranie i regulowanie wielkości otwarcia z poziomu podłogi lub pomostu, także przez osoby niepełnosprawne, jeżeli nie przewiduje się korzystania z pomocy innych współużytkowników; nawiewną wentylację mechaniczną lub inne urządzenia nawiewne w przypadku zastosowania w pomieszczeniach okien, drzwi balkonowych i innych zamknięć otworów zewnętrznych o dużej szczelności, uniemożliwiającej infiltrację powietrza zewnętrznego w ilości niezbędnej do potrzeb wentylacyjnych; nawiewniki (gdy okna charakteryzują się współczynnikiem infiltracji mniejszym niż 0,3 m³/(m h dapa2/3) mogą być usytuowane w górnej części okna (w ościeżnicy, ramie skrzydła, między ramą skrzydła a górną krawędzią szyby zespolonej), lub w otworze okiennym (między nadprożem a górną krawędzią ościeżnicy, w obudowie rolety zewnętrznej), lub w przegrodzie zewnętrznej pod oknem. Strumień objętości powietrza, przepływający przez całkowicie otwarty nawiewnik, przy różnicy ciśnień po obu jego stronach 10 Pa, powinien mieścić się w granicach: od 20 m³/h do 50 m³/h, jeśli zastosowana jest wentylacja grawitacyjna, od 15 m³/h do 30 m³/h, jeśli zastosowana jest wentylacja mechaniczna wywiewna, przy czym powinny zostać spełnione następujące warunki: w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, oświaty, wychowania, opieki zdrowotnej i opieki społecznej, a także w pomieszczeniach biurowych przeznaczonych na pobyt ludzi, nie wyposażonych w wentylację mechaniczną lub klimatyzację, okna, w celu okresowego przewietrzania, powinny mieć konstrukcję umożliwiającą otwieranie co najmniej 50% powierzchni. urządzenia nawiewne, powinny być stosowane zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskiej Normie dotyczącej wentylacji w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Szczelność na przenikanie powietrza: w budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, budynku użyteczności publicznej, a także w budynku produkcyjnym przegrody zewnętrzne nieprzezroczyste, złącza między przegrodami i częściami przegród oraz połączenia okien z ościeżami należy projektować i wykonywać pod kątem

4 osiągnięcia ich całkowitej szczelności na przenikanie powietrza; w budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego i budynku użyteczności publicznej współczynnik infiltracji powietrza dla otwieranych okien i drzwi balkonowych w pomieszczeniach, w których napływ powietrza zewnętrznego jest zapewniony przez nawiewniki, powinien wynosić nie więcej niż 0,3 m³/(m h dapa2/3), a w pozostałych przypadkach powyżej 0,5, lecz nie więcej niż 1,0 m³/(m h dapa2/3). Przeciętne mieszkanie dla rodziny 3-4 osobowej wymaga wentylacji o przepływie strumienia powietrza 150 do 175 m³/h, czyli ok. 40 m³/h na jednego mieszkańca. Normatywny współczynnik infiltracji wynosi od 0,5 do 1 m³/hdapa2/3 na 1 m długości szczelin. Jedno okno dwuskrzydłowe o wymiarach 1,5 x 2 m ma łączną długość szczelin 8,5 m, a normalne drzwi ok. 6 m. Wynika z tego, że łączna długość szczelin o wymaganej normą przepustowości przepływu powietrza, powinna w przeciętnym mieszkaniu wynosić ok m. Aby zapewnić możliwość przepływu wymaganego przez normę strumienia powietrza, należałoby wyposażyć mieszkanie w otwory drzwiowe i okienne o powierzchni ok. 100 m². Wynika z tego, że: okna muszą mieć możliwość przepuszczania okresowo większego strumienia powietrza (np. przy wzroście zawartości wilgoci w powietrzu w pomieszczeniu); powinna istnieć możliwość łatwego regulowania strumienia powietrza napływającego do pomieszczenia; system regulacyjny powinien działać niezależnie od obecności i woli mieszkańców, bez angażowania energii zewnętrznej. PRAWO BUDOWLANE (DzU 2000, nr 106, poz. 1126). Normuje zagadnienia związane z projektowaniem, budową, utrzymaniem i rozbiórką obiektów budowlanych oraz określa zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach. Art Obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę: 1)okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu technicznej sprawności: a.elementów budynków, budowli i instalacji narażanych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu, b.instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska, c.instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych, wentylacyjnych) 2)okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu sprawności technicznej i wartości użytkowej całego obiektu budowlanego, estetyki obiektu oraz jego otoczenia (...).. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 16 kwietnia 1999 roku w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych wraz ze związanymi z nimi instalacjami i urządzeniami technicznymi, zwanych w tekście rozporządzenia "budynkami" (DzU 74/99) Warunki i sposób użytkowania urządzeń technicznych i instalacji oraz wyroby użyte do ich

5 naprawy i konserwacji nie mogą powodować pogorszenia właściwości użytkowych czynnika dostarczanego za pomocą tych urządzeń i instalacji Instalacje i urządzenia wentylacyjne powinny w okresie ich użytkowania zapewniać możliwość skutecznej wymiany powietrza w pomieszczeniach zgodnie z warunkami złożonymi w projekcie Instalacje i urządzenia wentylacyjne, w okresie ich użytkowania powinny być utrzymane w stanie technicznym zapewniającym sprawność i niezawodność funkcjonowania. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 16 czerwca 2003 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DzU 2003, nr.121, poz. 1138). Rozdział 7 pt. Instalacje i urządzenia techniczne: W obiektach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych: 1) od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych co najmniej raz w miesiącu jeśli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej. 2. W obiektach, o których mowa w ust.. należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych co najmniej raz w roku, jeśli większa częstotliwość nie wynika z warunków użytkowania. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 26 kwietnia 2004 roku w sprawie wymagań higienicznych w zakładach produkujących lub wprowadzających do obrotu środki spożywcze (DzU 2004 nr 104, poz.1096) 3. Budynki i pomieszczenia zakładów planuje się, projektuje oraz buduje z uwzględnieniem ich odpowiedniego usytuowania i wielkości, w taki sposób, aby: 1) umożliwić odpowiednią obsługę, czyszczenie lub dezynfekcję, zapewnić unikanie lub minimalizowanie zanieczyszczeń pochodzących z powietrza oraz zagwarantować odpowiednią przestrzeń roboczą, umożliwiającą wykonywanie wszystkich operacji w warunkach higienicznych; 7.1. W pomieszczeniach zapewni się, stosowanie do potrzeb, grawitacyjną lub mechaniczną wentylację, wykluczającą możliwość przepływu powietrza z obszaru zanieczyszczonego do obszaru

6 czystego. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 czerwca 2005 roku na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr. 91, poz. 408, z późn. zm.) w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowymi i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej Wentylacja mechaniczna i klimatyzacja powinna podlegać okresowemu czyszczeniu, a instalacja klimatyzacji powinna podlegać ponadto dezynfekcji. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 10 listopada 2006 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej na podstawie art. 9 ust. z dn r. o zakładach opieki zdrowotnej (DzU Nr 91 poz. 408 z późn. zm.). Rozdział 6. Wymagania dotyczące Instalacji 50 Instalacje i urządzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny podlegać okresowemu czyszczeniu nie rzadziej, niż co 24 m-ce. Dokonane czynności powinny być udokumentowane. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 26 czerwca 2012 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (DzU Nr 112, poz. 654, z późn. zm.) Instalacje i urządzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji podlegają okresowemu przeglądowi, czyszczeniu lub dezynfekcji, lub wymianie elementów instalacji zgodnie z zaleceniami producenta, nie rzadziej niż co 12 miesięcy. 2. Dokonanie czynności, o których mowa w ust. 1, wymaga udokumentowania. Literatura: 1. Polska Norma PN-83/B-03430/Az3:2000. Wentylacja w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej

7 2. Polska Norma PN-73/B Wentylacja mechaniczna w budownictwie. Wymagania. 3. Polska Norma PN-78/B "Wentylacja mechaniczna. Urządzenia wentylacyjne. Wymagania i badania przy odbiorze. 4. PRAWO BUDOWLANE (Ustawa z dn wraz z późniejszymi nowelizacjami). 5. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 16 kwietnia 1999 roku w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych wraz ze związanymi z nimi instalacjami i urządzeniami technicznymi, zwanych w tekście rozporządzenia "budynkami". 6. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 16 czerwca 2003 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DzU 2003, nr.121, poz. 1138). 7. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 26 kwietnia 2004 roku w sprawie wymagań higienicznych w zakładach produkujących lub wprowadzających do obrotu środki spożywcze (DzU 2004 nr 104, poz.1096). 8. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 10 listopada 2006 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej na podstawie art. 9 ust. z dn r. o zakładach opieki zdrowotnej (DzU Nr 91 poz. 408 z późn. zm.). 9. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 26 czerwca 2012 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (DzU Nr 112, poz. 654, z późn. zm.). Opracowanie redakcja [AJ], Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą redakcji Foto: HTS