Zastosowanie wybranych miar płynności aktywów kapitałowych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zastosowanie wybranych miar płynności aktywów kapitałowych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A."

Transkrypt

1 Joanna Olbryś * Zastosowane wybranych mar płynnośc aktywów kaptałowych na Gełdze Paperów Wartoścowych w Warszawe S.A. Wstęp Płynność aktywu kaptałowego ne jest zmenną obserwowalną [Acharya, Pedersen, 2005, s. 385]. Lteratura zwązana z mkrostrukturą rynku kaptałowego prezentuje dość obszerny katalog metod pomaru szeroko rozumanej płynnośc aktywów. Autorzy prac najczęścej nazywają proponowane formuły maram płynnośc (lqudty measures) lub maram nepłynnośc (llqudty measures). Problem obnżonej płynnośc jest szczególne stotny w kontekśce wyceny paperów wartoścowych. W podejścu uwzględnającym możlwość występowana zakłóceń w procesach transakcyjnych płynność/nepłynność traktowana jest jako ważny determnant wyceny. W cągu ostatnch mnej węcej trzydzestu lat nastąpły stotne zmany w podejścu do wyceny aktywów kaptałowych. Nawet dotychczasow zwolenncy klasycznego podejśca, zakładającego rynek bez zakłóceń (frctonless market) przyznają, że wolumen, transakcje, płynność oraz efekty mkrostruktury rynku wpływają na ceny paperów wartoścowych [Cochrane, 2005]. Efekt ogranczonej płynnośc może być nterpretowany analogczne jak efekt ryzyka w podejścu klasycznym. Inwestorzy z awersją do ryzyka oczekują wyższych stóp zwrotu, jako rekompensaty za ponoszone wyższe ryzyko. Podobne nwestorzy preferują bardzej płynne nwestycje, które szybko przy nższych kosztach podlegają transakcjom. Inwestycje mnej płynne pownny oferować odpowedno wyższe oczekwane stopy zwrotu, aby były równe atrakcyjne jak nwestycje o wyższej płynnośc [Amhud, Mendelson, 1991, s. 56]. Celem pracy jest dentyfkacja problemu ogranczonej płynnośc aktywów poprzez pomar płynnośc/nepłynnośc, z wykorzystanem wybranych mar, na polskm rynku kaptałowym. Badane empryczne obejmuje grupę spółek na Gełdze Paperów Wartoścowych w Warszawe S.A. (GPW), z podzałem na spółk duże, średne małe, w okrese styczeń 2007 r. grudzeń 2012 r. 1. Problem ogranczonej płynnośc paperów wartoścowych W ostatnch latach temat płynnośc/nepłynnośc aktywów był często analzowany w lteraturze z zakresu fnansów emprycznych. Podejśce, w którym efekt braku płynnośc jest rozważany w kontekśce kosztów transakcyjnych jako tzw. koszty braku płynnośc (costs of llqudty), ma szczególne welu zwolennków. Amhud Mendelson [1991] wymenają następujące komponenty kosztów braku płynnośc: 1) rozpętość cen sprzedaż/kupno, 2) koszty zwązane ze zmanam cen w wynku dokonywana dużych transakcj, 3) koszty zwązane z opóźnenam dokonywana transakcj, w tym koszty spowodowane poszukwanem strony transakcj, 4) bezpośredne koszty transakcyjne, w tym prowzje, podatk tp. * Dr, Katedra Informatyk Teoretycznej, Wydzał Informatyk, Poltechnka Bałostocka, j.olbrys@pb.edu.pl

2 W znaczne nowszej pracy z 2005 r. znajdujemy, że do źródeł ogranczonej (obnżonej) płynnośc aktywów kaptałowych można zalczyć [Amhud nn, 2005]: egzogenczne koszty transakcyjne, presję popytu ryzyko zapasów, asymetrę nformacyjną, spowodowaną obecnoścą na rynku lepej ponformowanych nwestorów, trudnośc w znalezenu drugej strony transakcj. Prowadzone na śwece ntensywne badana dotyczące wymenonych źródeł ogranczonej płynnośc aktywów zaowocowały powstanem welu model teoretycznych oraz analz emprycznych, których przegląd można znaleźć np. w pozycj [Doman, 2011]. 2. Płynność aktywów a struktura organzacja rynku Rynk fnansowe (w tym rynk kaptałowe) pełną dwe najważnejsze funkcje: zapewnene płynnośc aktywów oraz odkrywane cen nstrumentów fnansowych [O Hara, 2003]. Struktura rynku organzacja handlu mają kluczowe znaczene jako czynnk generujące ewentualne zakłócena w procesach transakcyjnych, poprzez ogranczene (obnżene) szeroko rozumanej płynnośc aktywów 1. Szczególne ważnym elementem jest organzacja handlu na danym rynku, która ma wpływ na cały proces transakcyjny. Ze względu na podstawowe procedury organzacyjne rynk dzelmy na: 1) kerowane zlecenam (order-drven markets), 2) kerowane cenam (quote-drven markets), 3) hybrydowe, łączące w różnych proporcjach cechy rynków kerowanych zlecenam cenam. Na rynku kerowanym zlecenam ne występują typow pośredncy (kreatorzy rynku), a jedyne maklerzy (anmatorzy rynku), którzy przekazują zlecena klentów, których zadanem jest poprawene płynnośc rynku. Rynek kerowany zlecenam uważany jest zatem za rynek bardzej transparentny w porównanu z rynkem kerowanym cenam. Na rynku kerowanym cenam dzałana nterwencje pośrednków (kreatorów) mogą meć decydujący wpływ na płynność pojedynczych nstrumentów oraz płynność całego rynku. Zarówno anmatorzy (na rynku kerowanym zlecenam), jak też kreatorzy (na rynku kerowanym cenam) określan są jako tzw. dostarczycele płynnośc (lqudty supplers) [Doman, 2011]. Z racj wykonywanych czynnośc kreatorzy anmatorzy rynku mają najwększe możlwośc wykorzystywana przewag nformacyjnej w stosunku do pozostałych uczestnków rynku. Szczególne ważne jest stwerdzene, czy kreatorów anmatorów rynku można zalczyć do grupy nwestorów lepej ponformowanych, poneważ asymetra nformacyjna uważana jest za jedną z głównych przyczyn podwyższana kosztów płynnośc, np. [O Hara, 2003]. Generalne wększość autorów akceptuje taką przynależność, chocaż ne ma jednomyślnośc w tym zakrese. Najczęścej wyróżna sę w lteraturze trzy grupy uczestnków rynku: 1) nwestorów z dostępem do nepublcznej nformacj (nformed traders), 2) nwestorów neposadających dostępu do nepublcznej nformacj (unnformed traders), 3) kreatorów anmatorów rynku (jako oddzelną grupę). Gełda Paperów Wartoścowych w Warszawe S.A. jest rynkem automatycznym, kerowanym zlecenam, co zapewna odpowedną transparentność handlu. Na GPW mogą operować anmatorzy rynku oraz anmatorzy emtenta, natomast ne występują typow 1 Węcej na temat struktury organzacj rynków można przeczytać w pozycjach [Harrs, 2003; Hasbrouck, 2007].

3 pośredncy (kreatorzy rynku), dzałający na własny rachunek. Inwestorzy dokonują transakcj poprzez automatyczny system notujący. Od 15 kwetna 2013 r. nastąpły stotne zmany w organzacj handlu na GPW z powodu wprowadzena nowego systemu transakcyjnego UTP (Unversal Tradng Platform) [ W porównanu z systemem WARSET nowy system jest znaczne szybszy, bardzej wydajny ma zdecydowane wększą przepustowość. Stwarza to warunk do stotnego wzrostu płynnośc rynku wolumenów, zmnejsza rozpętość sprzedaż/kupno, a przez to umożlwa obnżene kosztów transakcyjnych, nterpretowanych w lteraturze jako koszty ogranczonej płynnośc aktywów. 3. Przegląd wybranych mar płynnośc/nepłynnośc aktywów kaptałowych Jak zostało wspomnane we wstępe, bezpośredn pomar płynnośc ne jest łatwy ze względu na jej neobserwowalność. Innym problemem jest brak wolnego dostępu lub ogranczony dostęp do danych transakcyjnych o ultrawysokej częstotlwośc w przypadku welu rynków kaptałowych, w szczególnośc rynków rozwjających sę [Lesmond, 2005; Bekaert nn, 2007]. Wymenone trudnośc przyczynły sę do powstana metod pomaru płynnośc, umożlwających wykorzystane danych o nższej częstotlwośc, np. dzennej. Generalne wśród proponowanych w lteraturze mar można wyróżnć neformalny podzał na dwe główne grupy: mary płynnośc oraz mary nepłynnośc. Amhud [2002, s. 35] podkreślł, że wątplwe jest, aby stnała jedna mara, która uwzględn wszystke aspekty ogranczonej płynnośc Mary płynnośc Mary płynnośc aktywów kaptałowych nazywane są równeż maram aktywnośc handlowej lub transakcyjnej. Określene to jest stosowane w odnesenu do następujących mar: lczby transakcj, lczby akcj sprzedanych, wartośc akcj sprzedanych, względnej wartośc akcj sprzedanych, lorazu lczby akcj sprzedanych wystawonych do sprzedaży oraz lorazu wartośc akcj sprzedanych wystawonych do sprzedaży, np. [Lo, Wang, 2000; Chorda nn, 2001; Gurgul, 2012]. Spośród wymenonych mar najczęścej stosowany jest wskaźnk względnego wolumenu (turnover rato), uważany za najlepszą z najprostszych mar płynnośc ze względu na słabe skorelowane z wartoścą rynkową spółk [Chorda, Swamnathan, 2000, s. 915]. Mara turnover jest welkoścą nemanowaną (lub procentową) jest oblczana na danym rynku gełdowym jako stosunek lczby akcj podlegających transakcjom (danego dna) do lczby wszystkch akcj w obroce. Jest to wtedy tzw. zagregowany względny wolumen (aggregate turnover) [Campbell nn, 1993]. Natomast w przypadku pojedynczej spółk jest to stosunek lczby akcj tej spółk, podlegających transakcjom danego dna, do lczby wszystkch akcj spółk pozostających w obroce. Wskaźnk turnover, jako welkość względna neobcążona efektem welkośc spółk, jest szczególne użyteczny we wszelkch analzach porównawczych dotyczących płynnośc aktywów kaptałowych. Do mar płynnośc należy równeż zalczyć wskaźnk płynnośc, tzw. Amvest Lqudty Rato, czy też marę LOT [Lesmond nn, 1999]. Mary te ne będą szczegółowo omawane w tej pracy Mary nepłynnośc Metody pomaru nepłynnośc aktywów stanową dość lczną grupę formuł oblczanych z wykorzystanem danych o zróżncowanej częstotlwośc. Na przykład praca Stolla [2000] zawera przegląd mar nepłynnośc opartych na defncj rozpętośc cen sprzedaż/kupno (bd/ask spread) wyznaczanych na podstawe śróddzennych danych transakcyjnych. Z kole Roll [1984] wprowadzł stosunkowo prostą marę ogranczonej

4 płynnośc, którą można stosować do łatwo dostępnych danych o nższej częstotlwośc, np. dzennej. Nestety, estymator Rolla rozpętośc cen sprzedaż/kupno jest marą obcążoną ne będze szczegółowo analzowany w tej pracy. Lesmond nn w pracy z 1999 r. zaproponowal pomar nepłynnośc aktywów kaptałowych oparty na danych dzennych wykorzystujący lczbę dn transakcyjnych z zerową stopą zwrotu. Dwe proste mary, oblczane dla paperu wartoścowego w mesącu t, to: zst ZERO1 t (1) T dwzs t ZERO2 t (2) T gdze: zs t oznacza lczbę dn z zerową stopą zwrotu dla akcj w mesącu t, dwzs t oznacza lczbę dn z dodatnm wolumenem zerową stopą zwrotu dla akcj w mesącu t, natomast T jest lczbą dn transakcyjnych w mesącu t. Jako dzeń transakcyjny rozumany jest każdy dzeń otwarca danej gełdy, zatem lczba T jest wspólna dla wszystkch spółek na danym rynku. Mary ZERO 1 ZERO 2 należą do grupy mar nepłynnośc, zatem wysoke (nske) wartośc tych mar nformują o nskej (wysokej) płynnośc danego waloru. Mara ZERO 2 uwzględna wyłączne sytuacje, gdy dochodz do transakcj, ale cena ne zmena sę. Jest zatem w pewnym sense trochę lepsza od mary ZERO 1, poneważ jest pozbawona obcążena zwązanego z efektem braku transakcj (non-tradng). W przypadku gdy lczba dn z zerowym wolumenem jest równa zero, wartośc obu mar są jednakowe. Mary (1) (2) były stosowane przez welu autorów, równeż w kontekśce pomaru nepłynnośc na rynkach rozwjających sę, o utrudnonym dostępe do śróddzennych danych transakcyjnych, np. [Lesmond, 2005; Bekaert nn, 2007; Goyenko nn, 2009; Chang nn, 2010]. Do najbardzej popularnych mar nepłynnośc aktywów z pewnoścą należy mara Amhuda [2002]. Stosowana była w welu, równeż najnowszych, badanach emprycznych, na rynkach całego śwata, np. [Lesmond, 2005; Acharya, Pedersen, 2005; Bekaert nn, 2007; Goyenko nn, 2009; Lschewsk, Voronkova, 2012]. Mara Amhuda wyznaczana jest na podstawe danych dzennych, najczęścej w skal mesęcznej, ale konstrukcja wzoru (3) umożlwa oblczene tej mary równeż z nną nż mesęczna częstotlwoścą: gdze: t d 1 ILLIQt D D t R t, d t d 1 Vt, d R, jest dzenną stopą zwrotu akcj w dnu d, w mesącu t, (3) t d V, jest dzenną wartoścą obrotu (w jednostkach penężnych) akcj w dnu d, w mesącu t natomast oznacza lczbę dn z nezerowym obrotem w mesącu t. Mara (3) ne jest określona dla dn z zerowym obrotem. Mara ta przyjmuje wysoke (nske) wartośc w przypadku walorów o nskej (wysokej) płynnośc. W odróżnenu od pozostałych prezentowanych mar ne jest welkoścą nemanowaną, lecz jest wyrażona jako uśrednona dzenna stopa zwrotu, przypadająca na jednostkę penężną mary obrotu (na polskm rynku na 1 tys. zł obrotu). 4. Dagnozowane problemu ogranczonej płynnośc spółek na Gełdze Paperów Wartoścowych w Warszawe S.A. Autorska baza danych spółek notowanych na GPW w Warszawe S.A., w okrese od 2 styczna 2007 r. do 28 grudna 2012 r., objęła 174 spółk. Tak zwane surowe dane stanowły D t

5 ceny zamknęca od 29 grudna 2006 r. do 28 grudna 2012 r., pobrane z [ Na podstawe cen zamknęca oblczono dzenne logarytmczne stopy zwrotu. Wstępna selekcja spółek do bazy odbyła sę poprzez dentyfkację, które spółk były notowane na GPW w Warszawe S.A. w dnu 29 grudna 2006 r. Następne usunęto z bazy spółk stwarzające różne problemy natury emprycznej (np. take spółk, których notowana były przez dłuższy czas zaweszone, które przestały być notowane na gełdze w badanym okrese, które przeszły podzał akcj tp.). Uzasadnene wyboru metody tworzena bazy danych, zawerającej stałą lczbę spółek w całym analzowanym okrese, można znaleźć w pracy [Mech, 1993, s. 309]. W celu przeprowadzena dentyfkacj spółek małych, średnch dużych pobrano z raportów rocznych z lat (czyl stan na konec danego roku) lczbę akcj w obroce, korzystając z [ Wartość rynkową MV przypadającą na 1 akcję stanowła cena zamknęca w ostatnm dnu roboczym grudna danego roku. Następne oblczono MV każdej spółk, mnożąc lczbę akcj przez wartość MV/1 akcję. Sortowane spółek według wartośc wskaźnka MV wykonano łączne sześć razy (w ostatnm dnu roboczym grudna w latach ). Spółk posortowane według wartośc wskaźnka MV były dzelone na trzy grupy: 1) spółk duże (BIG), dla których wartość rynkowa akcj była ne mnejsza od percentyla 70% (53 spółk), 2) spółk średne (MEDIUM), dla których wartość rynkowa akcj była mnejsza od percentyla 70%, ale ne mnejsza od percentyla 30% (68 spółek), 3) spółk małe (SMALL), dla których wartość rynkowa akcj była mnejsza od percentyla 30% (53 spółk). Następne wybrano te spółk, które w całym analzowanym okrese, od grudna 2006 r. do grudna 2011 r., pozostawały w tej samej grupe. Ostateczne wszystke warunk spełnło 81 spółek. Otrzymano zatem reprezentatywne grupy spółek małych, średnch dużych. Odpowedno, w grupe BIG znalazło sę 35 spółek, w grupe MEDIUM 26 spółek, natomast w grupe SMALL 20 spółek. Ponadto baza została uzupełnona o dane dotyczące dzennego wolumenu, dzennej lczy transakcj oraz dzennego obrotu. W lteraturze proponowane jest równeż podejśce dynamcznej aktualzacj bazy spółek, jednak ne jest to metoda adekwatna w przypadku cągle rozwjającego sę polskego rynku gełdowego. Dla przypomnena, lczba spółek na warszawskej gełdze wzrosła z 65 (w 1995 r.) do 250 (w 1999 r.) [Mlo, 2000], natomast obecne wynos 443 spółk (stan na dzeń 2 serpna 2013 r.) nadal zwększa sę. Spośród mar płynnośc/nepłynnośc wybrano te, które w wynku welu badań emprycznych, przeprowadzonych na gełdach paperów wartoścowych w różnych krajach, zostały uznane za szczególne użyteczne na rynkach rozwjających sę. Wybrane mary to: 1) wskaźnk względnego wolumenu (turnover), 2) ZERO 1 (1) ZERO 2 (2) [Lesmond nn, 1999], 3) ILLIQ (3) [Amhud, 2002]. Dodatkowo wyznaczono pomocncze charakterystyk, nezbędne do oszacowana wymenonych mar: lczbę dn z zerowym wolumenem, lczbę dn z zerową stopą zwrotu oraz lczbę dn z zerową stopą zwrotu dodatnm wolumenem. W tablcy 1 przedstawono wartośc średne mar płynnośc/nepłynnośc oraz charakterystyk pomocnczych w trzech grupach spółek.

6 Tablca 1. Wartośc średne mar płynnośc/nepłynnośc w trzech grupach spółek na GPW w Warszawe S.A. w okrese styczeń 2007 r. grudzeń 2012 r. (1504 dzenne obserwacje) Mara Grupa Grupa Grupa SMALL BIG MEDIUM Mara płynnośc turnover 0,0013 0,0016 0,0030 (względny wolumen) Lczba dn z zerowym wolumenem 18,46 18,73 37,65 Lczba dn z zerową stopą zwrotu 124,49 187,73 237,65 Lczba dn z zerową stopą zwrotu dodatnm 106,09 169,15 202,00 wolumenem Mara nepłynnośc ZERO1 (1) 0,083 0,125 0,158 Mara nepłynnośc ZERO2 (2) 0,071 0,113 0,134 Mara nepłynnośc ILLIQ (3) 0,0005 0,0050 0,0160 Źródło: Opracowane własne. Z powodu ogranczonej objętośc pracy tablca 2 zawera wartośc wybranych mar płynnośc/nepłynnośc aktywów kaptałowych jedyne dla 10 najwększych spółek z grupy BIG, 10 średnch spółek z grupy MEDIUM oraz 10 najmnejszych spółek z grupy SMALL. W każdej z grup spółk wymenone zostały w kolejnośc alfabetycznej według pełnych nazw. Oznaczena spółek podano w postac trzylterowych symbol.

7 Grupa SMALL Grupa MEDIUM Grupa BIG Tablca 2. Wartośc wybranych mar płynnośc/nepłynnośc aktywów, w okrese styczeń 2007 r. grudzeń 2012 r. Lp. Spółka MV w mln zł, stan na dzeń r. Względny wolumen Mara ZERO 1 Mara ZERO 2 Mara ILLIQ 1 BRE 10357,28 0,0013 0,0346 0,0346 0, BZW 16515,18 0,0010 0,1130 0,1110 0, BHW 8871,79 0,0006 0,0618 0,0618 0, KGH 22120,00 0,0051 0,0239 0,0239 0, PEO 37048,36 0,0018 0,0339 0,0339 0, PGN 24072,00 0,0008 0,0864 0,0864 0, PKN 14499,34 0,0031 0,0246 0,0246 0, PKO 40150,00 0,0022 0,0279 0,0279 0, TPS 23013,23 0,0024 0,0392 0,0392 0, ZWC 5289,74 0, ,1882 0,1636 0, średna 20193,69 0, ,0634 0,0607 0, ALM 186,29 0,0011 0,0738 0,0738 0, DCR 94,95 0,0004 0,1283 0,1150 0, DUD 177,92 0,0084 0,1755 0,1755 0, GNT 132,22 0,0044 0,0392 0,0392 0, IND 128,73 0,0005 0,1795 0,1363 0, MNI 173,16 0,0033 0,1243 0,1243 0, CNG 120,35 0,0017 0,2068 0,2068 0, TIM 140,33 0,0006 0,1223 0,1004 0, WAS 193,32 0,0010 0,1011 0,1011 0, PUE 113,91 0,0008 0,1682 0,1390 0,00366 średna 146,12 0, ,1319 0,1211 0, BCM 11,94 0,0021 0,1223 0,1104 0, CFL 15,68 0,0023 0,1423 0,1297 0, EFK 12,49 0,0009 0,1436 0,1223 0, ENP 13,13 0,0035 0,2088 0,1862 0, GMM 10,96 0,0026 0,1735 0,0964 0, MZA 13,26 0,0034 0,1283 0,1064 0, PMD 13,25 0,0019 0,1064 0,0638 0, U2K 9,57 0,0012 0,2114 0,1230 0, VRT 8,51 0,0010 0,1356 0,1263 0, WLB 10,06 0,0026 0,1735 0,1642 0,0106 średna 11,89 0, ,1546 0,1229 0,01982 W każdej z grup spółk wymenono w kolejnośc alfabetycznej według pełnych nazw. Oznaczena spółek w postac trzylterowych symbol. Źródło: Opracowane własne. Wynk badań emprycznych, częścowo prezentowanych w tablcach 1 2, pozwalają wycągnąć następujące wnosk: 1. Efekt braku transakcj, zaobserwowany jako lczba dn z zerowym wolumenem, był najslnejszy w grupe SMALL. W grupe MEDIUM sytuacja była dość zróżncowana, natomast w grupe BIG 35 spółek o najwyższej płynnośc jedyne w pojedynczych przypadkach stwerdzono znaczne podwyższoną lczbę dn z zerowym wolumenem. Na przykład, dla spółk BOS aż 22,1% całkowtej lczby dn stanowły te z zerowym wolumenem. Podobne przykładem nnej dużej spółk o ogranczonej płynnośc była spółka ELEKTROBUDOWA (100 dn z zerowym wolumenem w badanym okrese). Otwarte Fundusze Emerytalne posadają aż 79,8% udzałów w tej spółce [Popołek, 2013].

8 Oznacza to, że wśród ważnych przyczyn ogranczonej płynnośc walorów należy równeż brać pod uwagę strukturę akcjonaratu. 2. Wskaźnk względnego wolumenu, będący marą płynnośc, prezentuje na polskm rynku wyjątkowo nske wartośc, w porównanu np. z rynkem amerykańskm [Chorda, Swamnathan, 2000]. Śwadczy to o newelkm stosunku lczby akcj sprzedanych do lczby akcj wystawonych do sprzedaży. Szczególne zaskakujące są zblżone do zera wartośc tego wskaźnka w przypadku welu spółek z grupy BIG. 3. Wartośc mar nepłynnośc ZERO 1 (1) ZERO 2 (2) okazały sę zgodne z oczekwanam, czyl najwyższe w grupe SMALL oraz najnższe w grupe BIG. 4. Analogczne, mara nepłynnośc ILLIQ (3) przyjmowała w badanym okrese wartośc zgodne z lteraturą, czyl najwyższe w grupe SMALL oraz najnższe w grupe BIG. 5. Podsumowując, zaobserwowano problem ogranczonej płynnośc we wszystkch analzowanych grupach spółek na GPW w Warszawe S.A. Zakończene Głównym celem pracy była dentyfkacja problemu ogranczonej płynnośc aktywów poprzez pomar płynnośc/nepłynnośc na Gełdze Paperów Wartoścowych w Warszawe S.A. Zastosowano wybrane mary płynnośc/nepłynnośc w trzech grupach spółek: dużych (BIG), średnch (MEDIUM) małych (SMALL), w okrese od początku styczna 2007 r. do końca grudna 2012 r. Uzyskano wynk zgodne z lteraturą przedmotu, w szczególnośc dotyczącą badań nad płynnoścą rynków rozwjających sę. Ze względu na homogenczność otrzymanych wynków stwerdzono praktyczną użyteczność zastosowanych mar. Jako uzasadnony cel dalszych badań na polskm rynku gełdowym można zaproponować analzę zmennośc aktywnośc transakcyjnej oraz badane zależnośc pomędzy średnm stopam zwrotu a pozomem oraz zmennoścą mar płynnośc/nepłynnośc aktywów, jak w pracach [Chorda nn, 2001] dla rynku amerykańskego, czy też [Chang nn, 2010] dla rynku japońskego. Ponadto należy zwrócć uwagę na fakt, że w teor wyceny aktywów kaptałowych efekt obnżonej płynnośc może być nterpretowany analogczne jak efekt ryzyka rynkowego. Inwestorzy z awersją do ryzyka oczekują wyższych stóp zwrotu jako rekompensaty za ponoszone ryzyko. Podobne nwestorzy preferują bardzej płynne nwestycje, które szybko przy nższych kosztach podlegają transakcjom. Mnej płynne nwestycje pownny oferować odpowedno wyższe oczekwane stopy zwrotu, aby były równe atrakcyjne jak nwestycje o wyższej płynnośc. Lteratura 1. Acharya V.V., Pedersen L.H. (2005), Asset Prcng wth Lqudty Rsk, Journal of Fnancal Economcs, No. 77(2). 2. Amhud Y., Mendelson H., Pedersen L.H. (2005), Lqudty and Asset Prcng, Foundatons and Trends n Fnance, No. 1(4). 3. Amhud Y., Mendelson H. (1991), Lqudty, Asset Prces and Fnancal Polcy, Fnancal Analysts Journal, Nov-Dec. 4. Amhud Y. (2002), Illqudty and Stock Returns: Cross-Secton and Tme-Seres Effects, Journal of Fnancal Markets, No. 5(1). 5. Bekaert G., Harvey C.R., Lundblad C. (2007), Lqudty and Expected Returns: Lessons from Emergng Markets, Revew of Fnancal Studes, No. 20(6). 6. Campbell J.Y., Grossman S.J., Wang J. (1993), Tradng Volume and Seral Correlaton n Stock Returns, The Quarterly Journal of Economcs, No. 108(4).

9 7. Chang Y.Y., Faff R., Hwang C.-Y. (2010), Lqudty and Stock Returns n Japan: New Evdence, Pacfc-Basn Fnance Journal, No. 18(1). 8. Chorda T., Subrahmanyam A., Anshuman V.R. (2001), Tradng Actvty and Expected Stock Returns, Journal of Fnancal Economcs, No. 59(1). 9. Chorda T., Swamnathan B. (2000), Tradng Volume and Cross-Autocorrelatons n Stock Returns, Journal of Fnance, No Cochrane J.H. (2005), Asset Prcng Program Revew: Lqudty, Tradng and Asset Prcng, NBER Reporter. 11. Doman M. (2011), Mkrostruktura gełd paperów wartoścowych, Wydawnctwo UE w Poznanu, Poznań. 12. Goyenko R.Y., Holden C.W., Trzcnka C.A. (2009), Do Lqudty Measures Measure Lqudty?, Journal of Fnancal Economcs, No. 92(2). 13. Gurgul H. (2012), Analza zdarzeń na rynkach akcj, Wolters-Kluwer, Warszawa. 14. Harrs L. (2003), Tradng and Exchanges: Market Mcrostructure for Practtoners, Oxford Unversty Press. 15. Hasbrouck J. (2007), Emprcal Market Mcrostructure, Oxford Unversty Press Lesmond D.A, (2005), Lqudty of Emergng Markets, Journal of Fnancal Economcs, No. 77(2). 20. Lesmond D.A., Ogden J.P., Trzcnka C.A. (1999), A New Estmate of Transacton Costs, Revew of Fnancal Studes, No. 12(5). 21. Lschewsk J., Voronkova S. (2012), Sze, Value, and Lqudty. Do They Really Matter on an Emergng Stock Market?, Emergng Markets Revew, No. 13(1). 22. Lo A.W., Wang J. (2000), Tradng Volume: Defntons, Data Analyss, and Implcatons of Portfolo Theory, Revew of Fnancal Studes, No. 13(2). 23. Mech T.S. (1993), Portfolo Return Autocorrelaton, Journal of Fnancal Economcs, No Mlo W. (2000), Fnansowe rynk kaptałowe, PWN, Warszawa. 25. O Hara M. (2003), Presdental Address: Lqudty and Prce Dscovery, Journal of Fnance, No. 58(4). 26. Popołek A. (2013), OFE broną sę przed rządem, Gazeta Wyborcza, Roll R. (1984), A Smple Implct Measure of the Effectve Bd-Ask Spread n an Effcent Market, Journal of Fnance, No. 39(4). 28. Stoll H.R. (2000), Frcton, Journal of Fnance, No. 55(4). Streszczene Płynność aktywu kaptałowego ne jest zmenną obserwowalną. Lteratura zwązana z mkrostrukturą rynku kaptałowego prezentuje dość obszerny katalog metod pomaru szeroko rozumanej płynnośc aktywów. Autorzy prac najczęścej nazywają proponowane formuły maram płynnośc (lqudty measures) lub maram nepłynnośc (llqudty measures). Celem pracy jest przedstawene wybranych mar płynnośc/nepłynnośc aktywów oraz ch wykorzystane do zdagnozowana problemu ogranczonej płynnośc na polskm rynku kaptałowym. Badane empryczne obejmuje grupę spółek na Gełdze Paperów Wartoścowych w Warszawe S.A. w okrese od styczna 2007 r. do grudna 2012 r.

10 Słowa kluczowe rynek kaptałowy, aktywność transakcyjna, mary płynnośc/nepłynnośc aktywów Lqudty Measurement n the Warsaw Stock Exchange (Summary) Lqudty s not an observable varable. There exst many proxes for lqudty/llqudty. Accordng to the lterature, some of them are especally useful n the case of emergng stock markets. The man goal of ths paper s to present and examne several of lqudty/llqudty measures n the Warsaw Stock Exchange, n the perod from January 2007 to December Keywords emergng stock market, tradng actvty, lqudty/llqudty measures

EFEKT PRZEDZIAŁOWY WSPÓŁCZYNNIKA DETERMINACJI MODELU RYNKU

EFEKT PRZEDZIAŁOWY WSPÓŁCZYNNIKA DETERMINACJI MODELU RYNKU OPTIMUM. STUDIA EKONOMICZNE NR 2 (68) 2014 Joanna OLBRYŚ 1 EFEKT PRZEDZIAŁOWY WSPÓŁCZYNNIKA DETERMINACJI MODELU RYNKU Streszczene W lteraturze przedmotu zauważa sę, że konsekwencją obecnośc zakłóceń w

Bardziej szczegółowo

Modele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe ogólne. α β β β ε. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 4.

Modele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe ogólne. α β β β ε. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 4. Modele weloczynnkowe Analza Zarządzane Portfelem cz. 4 Ogólne model weloczynnkowy można zapsać jako: (,...,,..., ) P f F F F = n Dr Katarzyna Kuzak lub (,...,,..., ) f F F F = n Modele weloczynnkowe Można

Bardziej szczegółowo

Wpływ płynności obrotu na kształtowanie się stopy zwrotu z akcji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

Wpływ płynności obrotu na kształtowanie się stopy zwrotu z akcji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie Agata Gnadkowska * Wpływ płynnośc obrotu na kształtowane sę stopy zwrotu z akcj notowanych na Gełdze Paperów Wartoścowych w Warszawe Wstęp Płynność aktywów na rynku kaptałowym rozumana jest przez nwestorów

Bardziej szczegółowo

OPTYMALNE STRATEGIE INWESTYCYJNE PODEJŚCIE FUNDAMENTALNE OPTIMAL INVESTMENT STRATEGY FUNDAMENTAL ANALYSIS

OPTYMALNE STRATEGIE INWESTYCYJNE PODEJŚCIE FUNDAMENTALNE OPTIMAL INVESTMENT STRATEGY FUNDAMENTAL ANALYSIS ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Sera: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 68 Nr kol. 1905 Adranna MASTALERZ-KODZIS Unwersytet Ekonomczny w Katowcach OPTYMALNE STRATEGIE INWESTYCYJNE PODEJŚCIE FUNDAMENTALNE

Bardziej szczegółowo

BADANIE STABILNOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA BETA AKCJI INDEKSU WIG20

BADANIE STABILNOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA BETA AKCJI INDEKSU WIG20 Darusz Letkowsk Unwersytet Łódzk BADANIE STABILNOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA BETA AKCJI INDEKSU WIG0 Wprowadzene Teora wyboru efektywnego portfela nwestycyjnego zaproponowana przez H. Markowtza oraz jej rozwnęca

Bardziej szczegółowo

Portfele zawierające walor pozbawiony ryzyka. Elementy teorii rynku kapitałowego

Portfele zawierające walor pozbawiony ryzyka. Elementy teorii rynku kapitałowego Portel nwestycyjny ćwczena Na podst. Wtold Jurek: Konstrukcja analza rozdzał 5 dr chał Konopczyńsk Portele zawerające walor pozbawony ryzyka. lementy teor rynku kaptałowego 1. Pożyczane penędzy amy dwa

Bardziej szczegółowo

Kształtowanie się firm informatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu

Kształtowanie się firm informatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu PRACE KOMISJI GEOGRAFII PRZEMY SŁU Nr 7 WARSZAWA KRAKÓW 2004 Akadema Pedagogczna, Kraków Kształtowane sę frm nformatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu Postępujący proces rozwoju

Bardziej szczegółowo

KONSTRUKCJA OPTYMALNYCH PORTFELI Z ZASTOSOWANIEM METOD ANALIZY FUNDAMENTALNEJ UJĘCIE DYNAMICZNE

KONSTRUKCJA OPTYMALNYCH PORTFELI Z ZASTOSOWANIEM METOD ANALIZY FUNDAMENTALNEJ UJĘCIE DYNAMICZNE Adranna Mastalerz-Kodzs Unwersytet Ekonomczny w Katowcach KONSTRUKCJA OPTYMALNYCH PORTFELI Z ZASTOSOWANIEM METOD ANALIZY FUNDAMENTALNEJ UJĘCIE DYNAMICZNE Wprowadzene W dzałalnośc nstytucj fnansowych, takch

Bardziej szczegółowo

Analiza i diagnoza sytuacji finansowej wybranych branż notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych w latach

Analiza i diagnoza sytuacji finansowej wybranych branż notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych w latach Jacek Batóg Unwersytet Szczecńsk Analza dagnoza sytuacj fnansowej wybranych branż notowanych na Warszawskej Gełdze Paperów Wartoścowych w latach 997-998 W artykule podjęta została próba analzy dagnozy

Bardziej szczegółowo

Weryfikacja hipotez dla wielu populacji

Weryfikacja hipotez dla wielu populacji Weryfkacja hpotez dla welu populacj Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Intelgencj Metod Matematycznych Wydzał Informatyk Poltechnk Szczecńskej 5. Parametryczne testy stotnośc w

Bardziej szczegółowo

STARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU

STARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU Ewa Szymank Katedra Teor Ekonom Akadema Ekonomczna w Krakowe ul. Rakowcka 27, 31-510 Kraków STARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU Abstrakt Artykuł przedstawa wynk badań konkurencyjnośc

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW UZYSKANYCH ZA POMOCĄ MIAR SYNTETYCZNYCH: M ORAZ PRZY ZASTOSOWANIU METODY UNITARYZACJI ZEROWANEJ

ANALIZA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW UZYSKANYCH ZA POMOCĄ MIAR SYNTETYCZNYCH: M ORAZ PRZY ZASTOSOWANIU METODY UNITARYZACJI ZEROWANEJ METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XVI/3, 2015, str. 248 257 ANALIZA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW UZYSKANYCH ZA POMOCĄ MIAR SYNTETYCZNYCH: M ORAZ PRZY ZASTOSOWANIU METODY UNITARYZACJI ZEROWANEJ Sławomr

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ANALIZY HARMONICZNEJ DO OKREŚLENIA SIŁY I DŁUGOŚCI CYKLI GIEŁDOWYCH

ZASTOSOWANIE ANALIZY HARMONICZNEJ DO OKREŚLENIA SIŁY I DŁUGOŚCI CYKLI GIEŁDOWYCH Grzegorz PRZEKOTA ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH ZASTOSOWANIE ANALIZY HARMONICZNEJ DO OKREŚLENIA SIŁY I DŁUGOŚCI CYKLI GIEŁDOWYCH Zarys treśc: W pracy podjęto problem dentyfkacj cykl gełdowych.

Bardziej szczegółowo

Analiza porównawcza rozwoju wybranych banków komercyjnych w latach 2001 2009

Analiza porównawcza rozwoju wybranych banków komercyjnych w latach 2001 2009 Mara Konopka Katedra Ekonomk Organzacj Przedsęborstw Szkoła Główna Gospodarstwa Wejskego w Warszawe Analza porównawcza rozwoju wybranych banków komercyjnych w latach 2001 2009 Wstęp Polska prywatyzacja

Bardziej szczegółowo

Nota 1. Polityka rachunkowości

Nota 1. Polityka rachunkowości Nota 1. Poltyka rachunkowośc Ops przyjętych zasad rachunkowośc a) Zasady ujawnana prezentacj nformacj w sprawozdanu fnansowym Sprawozdane fnansowe za okres od 01 styczna 2009 roku do 31 marca 2009 roku

Bardziej szczegółowo

WERYFIKACJA EKONOMETRYCZNA MODELU CAPM II RODZAJU DLA RÓŻNYCH HORYZONTÓW STÓP ZWROTU I PORTFELI RYNKOWYCH

WERYFIKACJA EKONOMETRYCZNA MODELU CAPM II RODZAJU DLA RÓŻNYCH HORYZONTÓW STÓP ZWROTU I PORTFELI RYNKOWYCH SCRIPTA COMENIANA LESNENSIA PWSZ m. J. A. Komeńskego w Leszne R o k 0 0 8, n r 6 TOMASZ ŚWIST* WERYFIKACJA EKONOMETRYCZNA MODELU CAPM II RODZAJU DLA RÓŻNYCH HORYZONTÓW STÓP ZWROTU I PORTFELI RYNKOWYCH

Bardziej szczegółowo

Ocena jakościowo-cenowych strategii konkurowania w polskim handlu produktami rolno-spożywczymi. dr Iwona Szczepaniak

Ocena jakościowo-cenowych strategii konkurowania w polskim handlu produktami rolno-spożywczymi. dr Iwona Szczepaniak Ocena jakoścowo-cenowych strateg konkurowana w polskm handlu produktam rolno-spożywczym dr Iwona Szczepanak Ekonomczne, społeczne nstytucjonalne czynnk wzrostu w sektorze rolno-spożywczym w Europe Cechocnek,

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW (88)/01 Hubert Sar, Potr Fundowcz 1 WYZNACZANIE ASOWEGO OENTU BEZWŁADNOŚCI WZGLĘDE OSI PIONOWEJ DLA SAOCHODU TYPU VAN NA PODSTAWIE WZORU EPIRYCZNEGO 1. Wstęp asowy moment

Bardziej szczegółowo

r. Komunikat TFI PZU SA w sprawie zmiany statutu PZU Funduszu Inwestycyjnego Otwartego Parasolowego

r. Komunikat TFI PZU SA w sprawie zmiany statutu PZU Funduszu Inwestycyjnego Otwartego Parasolowego 02.07.2018 r. Komunkat TFI PZU SA w sprawe zmany statutu PZU Funduszu Inwestycyjnego Otwartego Parasolowego Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych PZU Spółka Akcyjna, dzałając na podstawe art. 24 ust. 5 ustawy

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie i jego wpływ na analizę opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych

Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie i jego wpływ na analizę opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych dr nż Andrze Chylńsk Katedra Bankowośc Fnansów Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawe Zarządzane ryzykem w rzedsęborstwe ego wływ na analzę ołacalnośc rzedsęwzęć nwestycynych w w w e - f n a n s e c o m

Bardziej szczegółowo

Dywersyfikacja portfela poprzez inwestycje alternatywne. Prowadzący: Jerzy Nikorowski, Superfund TFI.

Dywersyfikacja portfela poprzez inwestycje alternatywne. Prowadzący: Jerzy Nikorowski, Superfund TFI. Dywersyfkacja ortfela orzez nwestycje alternatywne. Prowadzący: Jerzy Nkorowsk, Suerfund TFI. Część I. 1) Czym jest dywersyfkacja Jest to technka zarządzana ryzykem nwestycyjnym, która zakłada osadane

Bardziej szczegółowo

Proces narodzin i śmierci

Proces narodzin i śmierci Proces narodzn śmerc Jeżel w ewnej oulacj nowe osobnk ojawają sę w sosób losowy, rzy czym gęstość zdarzeń na jednostkę czasu jest stała w czase wynos λ, oraz lczba osobnków n, które ojawły sę od chwl do

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH 1 Test zgodnośc χ 2 Hpoteza zerowa H 0 ( Cecha X populacj ma rozkład o dystrybuance F). Hpoteza alternatywna H1( Cecha X populacj

Bardziej szczegółowo

SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW

SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW Stefan WÓJTOWICZ, Katarzyna BIERNAT ZAKŁAD METROLOGII I BADAŃ NIENISZCZĄCYCH INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI ul. Pożaryskego 8, 04-703 Warszawa tel.

Bardziej szczegółowo

Minister Edukacji Narodowej Pani Katarzyna HALL Ministerstwo Edukacji Narodowej al. J. Ch. Szucha 25 00-918 Warszawa Dnia 03 czerwca 2009 r.

Minister Edukacji Narodowej Pani Katarzyna HALL Ministerstwo Edukacji Narodowej al. J. Ch. Szucha 25 00-918 Warszawa Dnia 03 czerwca 2009 r. Mnster Edukacj arodowej Pan Katarzyna HALL Mnsterstwo Edukacj arodowej al. J. Ch. Szucha 25 00-918 arszawa Dna 03 czerwca 2009 r. TEMAT: Propozycja zmany art. 30a ustawy Karta auczycela w forme lstu otwartego

Bardziej szczegółowo

Zapis informacji, systemy pozycyjne 1. Literatura Jerzy Grębosz, Symfonia C++ standard. Harvey M. Deitl, Paul J. Deitl, Arkana C++. Programowanie.

Zapis informacji, systemy pozycyjne 1. Literatura Jerzy Grębosz, Symfonia C++ standard. Harvey M. Deitl, Paul J. Deitl, Arkana C++. Programowanie. Zaps nformacj, systemy pozycyjne 1 Lteratura Jerzy Grębosz, Symfona C++ standard. Harvey M. Detl, Paul J. Detl, Arkana C++. Programowane. Zaps nformacj w komputerach Wszystke elementy danych przetwarzane

Bardziej szczegółowo

Zadane 1: Wyznacz średne ruchome 3-okresowe z następujących danych obrazujących zużyce energ elektrycznej [kwh] w pewnym zakładze w mesącach styczeń - lpec 1998 r.: 400; 410; 430; 40; 400; 380; 370. Zadane

Bardziej szczegółowo

W praktyce często zdarza się, że wyniki obu prób możemy traktować jako. wyniki pomiarów na tym samym elemencie populacji np.

W praktyce często zdarza się, że wyniki obu prób możemy traktować jako. wyniki pomiarów na tym samym elemencie populacji np. Wykład 7 Uwaga: W praktyce często zdarza sę, że wynk obu prób możemy traktować jako wynk pomarów na tym samym elemence populacj np. wynk x przed wynk y po operacj dla tego samego osobnka. Należy wówczas

Bardziej szczegółowo

PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH

PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Wprowadzene Nnejsza ulotka adresowana jest zarówno do osób dopero ubegających

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 5(96)/2013

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 5(96)/2013 ZESZYTY NAUKOWE NSTYTUTU POJAZDÓW 5(96)/2013 Hubert Sar, Potr Fundowcz 1 WYZNACZANE MASOWEGO MOMENTU BEZWŁADNOŚC WZGLĘDEM OS PODŁUŻNEJ DLA SAMOCHODU TYPU VAN NA PODSTAWE WZORÓW DOŚWADCZALNYCH 1. Wstęp

Bardziej szczegółowo

Analiza ryzyka jako instrument zarządzania środowiskiem

Analiza ryzyka jako instrument zarządzania środowiskiem WARSZTATY 2003 z cyklu Zagrożena naturalne w górnctwe Mat. Symp. str. 461 466 Elżbeta PILECKA, Małgorzata SZCZEPAŃSKA Instytut Gospodark Surowcam Mneralnym Energą PAN, Kraków Analza ryzyka jako nstrument

Bardziej szczegółowo

KURS STATYSTYKA. Lekcja 1 Statystyka opisowa ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1

KURS STATYSTYKA. Lekcja 1 Statystyka opisowa ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1 KURS STATYSTYKA Lekcja 1 Statystyka opsowa ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Strona 1 Część 1: TEST Zaznacz poprawną odpowedź (tylko jedna jest prawdzwa). Pytane 1 W statystyce opsowej mamy pełne nformacje

Bardziej szczegółowo

Regulamin promocji 14 wiosna

Regulamin promocji 14 wiosna promocja_14_wosna strona 1/5 Regulamn promocj 14 wosna 1. Organzatorem promocj 14 wosna, zwanej dalej promocją, jest JPK Jarosław Paweł Krzymn, zwany dalej JPK. 2. Promocja trwa od 01 lutego 2014 do 30

Bardziej szczegółowo

POMIAR SZYBKOŚCI DOSTOSOWANIA CENY PAPIERU WARTOŚCIOWEGO DO ZMIAN W ZBIORZE INFORMACJI RYNKOWYCH NA PRZYKŁADZIE SPÓŁEK Z GPW W WARSZAWIE S.A.

POMIAR SZYBKOŚCI DOSTOSOWANIA CENY PAPIERU WARTOŚCIOWEGO DO ZMIAN W ZBIORZE INFORMACJI RYNKOWYCH NA PRZYKŁADZIE SPÓŁEK Z GPW W WARSZAWIE S.A. Joanna Olbryś Politechnika Białostocka POMIAR SZYBKOŚCI DOSTOSOWANIA CENY PAPIERU WARTOŚCIOWEGO DO ZMIAN W ZBIORZE INFORMACJI RYNKOWYCH NA PRZYKŁADZIE SPÓŁEK Z GPW W WARSZAWIE S.A. Wprowadzenie Wszystkie

Bardziej szczegółowo

Evaluation of estimation accuracy of correlation functions with use of virtual correlator model

Evaluation of estimation accuracy of correlation functions with use of virtual correlator model Jadwga LAL-JADZIAK Unwersytet Zelonogórsk Instytut etrolog Elektrycznej Elżbeta KAWECKA Unwersytet Zelonogórsk Instytut Informatyk Elektronk Ocena dokładnośc estymacj funkcj korelacyjnych z użycem modelu

Bardziej szczegółowo

Ryzyko inwestycji. Ryzyko jest to niebezpieczeństwo niezrealizowania celu, założonego przy podejmowaniu określonej decyzji. 3.

Ryzyko inwestycji. Ryzyko jest to niebezpieczeństwo niezrealizowania celu, założonego przy podejmowaniu określonej decyzji. 3. PZEDMIIOT : EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMÓW IINFOMTYCZNYCH 3. 3. Istota, defncje rodzaje ryzyka Elementem towarzyszącym każdej decyzj, w tym decyzj nwestycyjnej, jest ryzyko. Wynka to z faktu, że decyzje operają

Bardziej szczegółowo

OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE

OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Warunk nabywana prawa do okresowej emerytury kaptałowej ze środków zgromadzonych w otwartym

Bardziej szczegółowo

Regulamin promocji zimowa piętnastka

Regulamin promocji zimowa piętnastka zmowa pętnastka strona 1/5 Regulamn promocj zmowa pętnastka 1. Organzatorem promocj zmowa pętnastka, zwanej dalej promocją, jest JPK Jarosław Paweł Krzymn, zwany dalej JPK. 2. Promocja trwa od 01 grudna

Bardziej szczegółowo

NAFTA-GAZ marzec 2011 ROK LXVII. Wprowadzenie. Tadeusz Kwilosz

NAFTA-GAZ marzec 2011 ROK LXVII. Wprowadzenie. Tadeusz Kwilosz NAFTA-GAZ marzec 2011 ROK LXVII Tadeusz Kwlosz Instytut Nafty Gazu, Oddzał Krosno Zastosowane metody statystycznej do oszacowana zapasu strategcznego PMG, z uwzględnenem nepewnośc wyznaczena parametrów

Bardziej szczegółowo

Analiza rodzajów skutków i krytyczności uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD - 1629A

Analiza rodzajów skutków i krytyczności uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD - 1629A Analza rodzajów skutków krytycznośc uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD - 629A Celem analzy krytycznośc jest szeregowane potencjalnych rodzajów uszkodzeń zdentyfkowanych zgodne z zasadam FMEA na podstawe

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Robert Smusz Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki

Dr inż. Robert Smusz Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki Dr nż. Robert Smusz Poltechnka Rzeszowska m. I. Łukasewcza Wydzał Budowy Maszyn Lotnctwa Katedra Termodynamk Projekt jest współfnansowany w ramach programu polskej pomocy zagrancznej Mnsterstwa Spraw Zagrancznych

Bardziej szczegółowo

RUCH OBROTOWY Można opisać ruch obrotowy ze stałym przyspieszeniem ε poprzez analogię do ruchu postępowego jednostajnie zmiennego.

RUCH OBROTOWY Można opisać ruch obrotowy ze stałym przyspieszeniem ε poprzez analogię do ruchu postępowego jednostajnie zmiennego. RUCH OBROTOWY Można opsać ruch obrotowy ze stałym przyspeszenem ε poprzez analogę do ruchu postępowego jednostajne zmennego. Ruch postępowy a const. v v at s s v t at Ruch obrotowy const. t t t Dla ruchu

Bardziej szczegółowo

ANALIZA KORELACJI WYDATKÓW NA KULTURĘ Z BUDŻETU GMIN ORAZ WYKSZTAŁCENIA RADNYCH

ANALIZA KORELACJI WYDATKÓW NA KULTURĘ Z BUDŻETU GMIN ORAZ WYKSZTAŁCENIA RADNYCH Potr Mchalsk Węzeł Centralny OŻK-SB 25.12.2013 rok ANALIZA KORELACJI WYDATKÓW NA KULTURĘ Z BUDŻETU GMIN ORAZ WYKSZTAŁCENIA RADNYCH Celem ponższej analzy jest odpowedź na pytane: czy wykształcene radnych

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW ANALIZY FUNDAMENTALNEJ DO WYZNACZANIA PORTFELI OPTYMALNYCH

ZASTOSOWANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW ANALIZY FUNDAMENTALNEJ DO WYZNACZANIA PORTFELI OPTYMALNYCH Adranna Mastalerz-Kodzs Ewa Pośpech Unwersytet Ekonomczny w Katowcach ZASTOSOWANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW ANALIZY FUNDAMENTALNEJ DO WYZNACZANIA PORTFELI OPTYMALNYCH Wprowadzene Zagadnene wyznaczana optymalnych

Bardziej szczegółowo

OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE

OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Warunk nabywana prawa do okresowej emerytury kaptałowej ze środków zgromadzonych w otwartym

Bardziej szczegółowo

dy dx stąd w przybliżeniu: y

dy dx stąd w przybliżeniu: y Przykłady do funkcj nelnowych funkcj Törnqusta Proszę sprawdzć uzasadnć, które z podanych zdań są prawdzwe, a które fałszywe: Przykład 1. Mesęczne wydatk na warzywa (y, w jednostkach penężnych, jp) w zależnośc

Bardziej szczegółowo

Modelowanie struktury stóp procentowych na rynku polskim - wprowadzenie

Modelowanie struktury stóp procentowych na rynku polskim - wprowadzenie Mgr Krzysztof Pontek Katedra Inwestycj Fnansowych Ubezpeczeń Akadema Ekonomczna we Wrocławu Modelowane struktury stóp procentowych na rynku polskm - wprowadzene Wprowadzene Na rynku stóp procentowych analzowana

Bardziej szczegółowo

Dostosowanie systemu wyliczania skrypt - banki

Dostosowanie systemu wyliczania skrypt - banki Dostosowane systemu wylczana skrypt - bank 1. Zmany oznaczeń w polach StatusKlenta StatusWerzytelnosc Pole StatusKlenta Pole StatusWerzytelnosc stary ZPK nowy ZPK stary ZPK nowy ZPK NDa ND1 G1-1 G1 NDb

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE MODELU PANELOWEGO DO BADANIA NADWYśEK KAPITAŁOWYCH W BANKACH KOMERCYJNYCH W POLSCE WSTĘP

ZASTOSOWANIE MODELU PANELOWEGO DO BADANIA NADWYśEK KAPITAŁOWYCH W BANKACH KOMERCYJNYCH W POLSCE WSTĘP Monka Gładysz, Katedra Ekonom Polyk Gospodarczej SGGW, e-mal: gladysz@alpha.sggw.waw.pl ZASTOSOWANIE MODELU PANELOWEGO DO BADANIA NADWYśEK KAPITAŁOWYCH W BANKACH KOMERCYJNYCH W POLSCE Streszczene: Dane

Bardziej szczegółowo

STATECZNOŚĆ SKARP. α - kąt nachylenia skarpy [ o ], φ - kąt tarcia wewnętrznego gruntu [ o ],

STATECZNOŚĆ SKARP. α - kąt nachylenia skarpy [ o ], φ - kąt tarcia wewnętrznego gruntu [ o ], STATECZNOŚĆ SKARP W przypadku obektu wykonanego z gruntów nespostych zaprojektowane bezpecznego nachylena skarp sprowadza sę do przekształcena wzoru na współczynnk statecznośc do postac: tgφ tgα = n gdze:

Bardziej szczegółowo

A O n RZECZPOSPOLITA POLSKA. Gospodarki Narodowej. Warszawa, dnia2/stycznia 2014

A O n RZECZPOSPOLITA POLSKA. Gospodarki Narodowej. Warszawa, dnia2/stycznia 2014 Warszawa, dna2/styczna 2014 r, RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTERSTWO ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI PODSEKRETARZ STANU Małgorzata Olsze wska BM-WP 005.6. 20 14 Pan Marek Zółkowsk Przewodnczący Komsj Gospodark

Bardziej szczegółowo

METODA UNITARYZACJI ZEROWANEJ Porównanie obiektów przy ocenie wielokryterialnej. Ranking obiektów.

METODA UNITARYZACJI ZEROWANEJ Porównanie obiektów przy ocenie wielokryterialnej. Ranking obiektów. Opracowane: Dorota Mszczyńska METODA UNITARYZACJI ZEROWANEJ Porównane obektów przy ocene welokryteralnej. Rankng obektów. Porównane wybranych obektów (warantów decyzyjnych) ze względu na różne cechy (krytera)

Bardziej szczegółowo

8. Optymalizacja decyzji inwestycyjnych

8. Optymalizacja decyzji inwestycyjnych dr nż. Zbgnew Tarapata: Optymalzacja decyzj nwestycyjnych, cz.ii 8. Optymalzacja decyzj nwestycyjnych W rozdzale 8, część I przedstawono elementarne nformacje dotyczące metod oceny decyzj nwestycyjnych.

Bardziej szczegółowo

System Przeciwdziałania Powstawaniu Bezrobocia na Terenach Słabo Zurbanizowanych SPRAWOZDANIE Z BADAŃ Autor: Joanna Wójcik

System Przeciwdziałania Powstawaniu Bezrobocia na Terenach Słabo Zurbanizowanych SPRAWOZDANIE Z BADAŃ   Autor: Joanna Wójcik Opracowane w ramach projektu System Przecwdzałana Powstawanu Bezroboca na Terenach Słabo Zurbanzowanych ze środków Europejskego Funduszu Społecznego w ramach Incjatywy Wspólnotowej EQUAL PARTNERSTWO NA

Bardziej szczegółowo

NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH NOWA EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Warunk nabywana prawa do nowej emerytury oraz jej wysokość określa ustawa z dna 17 grudna 1998 r.

Bardziej szczegółowo

Regulamin promocji upalne lato 2014 2.0

Regulamin promocji upalne lato 2014 2.0 upalne lato 2014 2.0 strona 1/5 Regulamn promocj upalne lato 2014 2.0 1. Organzatorem promocj upalne lato 2014 2.0, zwanej dalej promocją, jest JPK Jarosław Paweł Krzymn, zwany dalej JPK. 2. Promocja trwa

Bardziej szczegółowo

Współczynnik przenikania ciepła U v. 4.00

Współczynnik przenikania ciepła U v. 4.00 Współczynnk przenkana cepła U v. 4.00 1 WYMAGANIA Maksymalne wartośc współczynnków przenkana cepła U dla ścan, stropów, stropodachów, oken drzw balkonowych podano w załącznku do Rozporządzena Mnstra Infrastruktury

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4 Stansław Cchock Natala Nehrebecka Zajęca 4 1. Interpretacja parametrów przy zmennych zerojedynkowych Zmenne 0-1 Interpretacja przy zmennej 0 1 w modelu lnowym względem zmennych objaśnających Interpretacja

Bardziej szczegółowo

PROGNOZOWANIE SPRZEDAŻY Z ZASTOSOWANIEM ROZKŁADU GAMMA Z KOREKCJĄ ZE WZGLĘDU NA WAHANIA SEZONOWE

PROGNOZOWANIE SPRZEDAŻY Z ZASTOSOWANIEM ROZKŁADU GAMMA Z KOREKCJĄ ZE WZGLĘDU NA WAHANIA SEZONOWE STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 36 Krzysztof Dmytrów * Marusz Doszyń ** Unwersytet Szczecńsk PROGNOZOWANIE SPRZEDAŻY Z ZASTOSOWANIEM ROZKŁADU GAMMA Z KOREKCJĄ ZE WZGLĘDU NA

Bardziej szczegółowo

ESTYMACJA MIARY MARTYNGAŁOWEJ NA PODSTAWIE CEN OPCJI Z GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE

ESTYMACJA MIARY MARTYNGAŁOWEJ NA PODSTAWIE CEN OPCJI Z GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XV/4, 04, str. 37 5 ESTYMACJA MIARY MARTYNGAŁOWEJ NA PODSTAWIE CEN OPCJI Z GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE Paweł Klber Katedra Ekonom Matematycznej,

Bardziej szczegółowo

PRZESTRZENNE ZRÓŻNICOWANIE WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW POZIOMU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW MIAST ŚREDNIEJ WIELKOŚCI A SYSTEM LOGISTYCZNY MIASTA 1

PRZESTRZENNE ZRÓŻNICOWANIE WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW POZIOMU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW MIAST ŚREDNIEJ WIELKOŚCI A SYSTEM LOGISTYCZNY MIASTA 1 METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XI/2, 2010, str. 102 111 PRZESTRZENNE ZRÓŻNICOWANIE WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW POZIOMU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW MIAST ŚREDNIEJ WIELKOŚCI A SYSTEM LOGISTYCZNY MIASTA 1

Bardziej szczegółowo

WYBÓR PORTFELA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ZA POMOCĄ METODY AHP

WYBÓR PORTFELA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ZA POMOCĄ METODY AHP Ewa Pośpech Unwersytet Ekonomczny w Katowcach Wydzał Zarządzana Katedra Matematyk posp@ue.katowce.pl WYBÓR PORTFELA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH ZA POMOCĄ METODY AHP Streszczene: W artykule rozważano zagadnene

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE METOD PROSTYCH ORAZ METODY REGRESJI HEDONICZNEJ DO KONSTRUOWANIA INDEKSÓW CEN MIESZKAŃ

PORÓWNANIE METOD PROSTYCH ORAZ METODY REGRESJI HEDONICZNEJ DO KONSTRUOWANIA INDEKSÓW CEN MIESZKAŃ PORÓWNANIE METOD PROSTYCH ORAZ METODY REGRESJI HEDONICZNEJ DO KONSTRUOWANIA INDEKSÓW CEN MIESZKAŃ Radosław Trojanek Katedra Inwestycj Neruchomośc Unwersytet Ekonomczny w Poznanu e-mal: r.trojanek@ue.poznan.pl

Bardziej szczegółowo

Opracowanie metody predykcji czasu życia baterii na obiekcie i oceny jej aktualnego stanu na podstawie analizy bieżących parametrów jej eksploatacji.

Opracowanie metody predykcji czasu życia baterii na obiekcie i oceny jej aktualnego stanu na podstawie analizy bieżących parametrów jej eksploatacji. Zakład Systemów Zaslana (Z-5) Opracowane nr 323/Z5 z pracy statutowej pt. Opracowane metody predykcj czasu życa bater na obekce oceny jej aktualnego stanu na podstawe analzy beżących parametrów jej eksploatacj.

Bardziej szczegółowo

Problemy jednoczesnego testowania wielu hipotez statystycznych i ich zastosowania w analizie mikromacierzy DNA

Problemy jednoczesnego testowania wielu hipotez statystycznych i ich zastosowania w analizie mikromacierzy DNA Problemy jednoczesnego testowana welu hpotez statystycznych ch zastosowana w analze mkromacerzy DNA Konrad Furmańczyk Katedra Zastosowań Matematyk SGGW Plan referatu Testowane w analze mkromacerzy DNA

Bardziej szczegółowo

Jego zależy od wysokości i częstotliwości wypłat kuponów odsetkowych, ceny wykupu, oczekiwanej stopy zwrotu oraz zapłaconej ceny za obligację.

Jego zależy od wysokości i częstotliwości wypłat kuponów odsetkowych, ceny wykupu, oczekiwanej stopy zwrotu oraz zapłaconej ceny za obligację. Wrażlwość oblgacj Jedym z czyków ryzyka westowaa w oblgacje jest zmeość rykowych stóp procetowych. Iżyera fasowa dyspouje metodam pozwalającym zabezpeczyć portfel przed egatywym skutkam zma stóp procetowych.

Bardziej szczegółowo

3. ŁUK ELEKTRYCZNY PRĄDU STAŁEGO I PRZEMIENNEGO

3. ŁUK ELEKTRYCZNY PRĄDU STAŁEGO I PRZEMIENNEGO 3. ŁUK ELEKTRYCZNY PRĄDU STŁEGO I PRZEMIENNEGO 3.1. Cel zakres ćwczena Celem ćwczena jest zapoznane sę z podstawowym właścwoścam łuku elektrycznego palącego sę swobodne, w powetrzu o cśnentmosferycznym.

Bardziej szczegółowo

Usługi KPMG oferowane polskim przedsiębiorcom

Usługi KPMG oferowane polskim przedsiębiorcom Usług KPMG oferowane polskm przedsęborcom Czyl jak w czym pomagamy polskm frmom kpmg.pl 1 Usług KPMG oferowane polskm przedsęborcom 2013 Usług KPMG oferowane polskm przedsęborcom Doradztwo fnansowe ksęgowe

Bardziej szczegółowo

EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH USTALANA NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH

EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH USTALANA NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH EMERYTURA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH USTALANA NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Emerytura z FUS ustalana na dotychczasowych zasadach to śwadczene

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej w doborze spó³ek do portfela inwestycyjnego Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej...

Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej w doborze spó³ek do portfela inwestycyjnego Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej... Adam Waszkowsk * Adam Waszkowsk Zastosowane welowymarowej analzy porównawczej w doborze spó³ek do portfela nwestycyjnego Zastosowane welowymarowej analzy porównawczej... Wstêp Na warszawskej Ge³dze Paperów

Bardziej szczegółowo

KURS STATYSTYKA. Lekcja 6 Regresja i linie regresji ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1

KURS STATYSTYKA. Lekcja 6 Regresja i linie regresji ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1 KURS STATYSTYKA Lekcja 6 Regresja lne regresj ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Strona 1 Część 1: TEST Zaznacz poprawną odpowedź (tylko jedna jest prawdzwa). Pytane 1 Funkcja regresj I rodzaju cechy Y zależnej

Bardziej szczegółowo

Analiza danych OGÓLNY SCHEMAT. http://zajecia.jakubw.pl/ Dane treningowe (znana decyzja) Klasyfikator. Dane testowe (znana decyzja)

Analiza danych OGÓLNY SCHEMAT. http://zajecia.jakubw.pl/ Dane treningowe (znana decyzja) Klasyfikator. Dane testowe (znana decyzja) Analza danych Dane trenngowe testowe. Algorytm k najblższych sąsadów. Jakub Wróblewsk jakubw@pjwstk.edu.pl http://zajeca.jakubw.pl/ OGÓLNY SCHEMAT Mamy dany zbór danych podzelony na klasy decyzyjne, oraz

Bardziej szczegółowo

Piesi jako ofiary śmiertelnych wypadków analiza kryminalistyczna

Piesi jako ofiary śmiertelnych wypadków analiza kryminalistyczna Pes jako ofary śmertelnych wypadków analza krymnalstyczna Potr Kodryck, Monka Kodrycka Pozom bezpeczeństwa ruchu drogowego klasyfkuje Polskę na jednym z ostatnch mejsc wśród krajów europejskch. Wskaźnk

Bardziej szczegółowo

Wpływ wartości likwidacyjnej aktywów firmy na oprocentowanie kredytu bankowego wyniki badań polskich spółek giełdowych

Wpływ wartości likwidacyjnej aktywów firmy na oprocentowanie kredytu bankowego wyniki badań polskich spółek giełdowych Bank Kredyt 44 (2), 2013, 207 236 www.bankkredyt.nbp.pl www.bankandcred.nbp.pl Wpływ wartośc lkwdacyjnej aktywów frmy na oprocentowane kredytu bankowego wynk badań polskch spółek gełdowych Andrzej Palńsk*

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie Skarbnika Hufca Za okres 24.09.2011-24.11.2013. Wprowadzenie

Sprawozdanie Skarbnika Hufca Za okres 24.09.2011-24.11.2013. Wprowadzenie Skarbnk Hufca ZHP Kraków Nowa Huta phm. Marek Balon HO Kraków, dn. 21.10.2013r. Sprawozdane Skarbnka Hufca Za okres 24.09.2011-24.11.2013 Wprowadzene W dnu 24.09.2011r. odbył sę Zjazd Sprawozdawczo-Wyborczy

Bardziej szczegółowo

Natalia Nehrebecka. Wykład 2

Natalia Nehrebecka. Wykład 2 Natala Nehrebecka Wykład . Model lnowy Postad modelu lnowego Zaps macerzowy modelu lnowego. Estymacja modelu Wartośd teoretyczna (dopasowana) Reszty 3. MNK przypadek jednej zmennej . Model lnowy Postad

Bardziej szczegółowo

O PEWNYM MODELU POZWALAJĄCYM IDENTYFIKOWAĆ K NAJBARDZIEJ PODEJRZANYCH REKORDÓW W ZBIORZE DANYCH KSIĘGOWYCH W PROCESIE WYKRYWANIA OSZUSTW FINANSOWYCH

O PEWNYM MODELU POZWALAJĄCYM IDENTYFIKOWAĆ K NAJBARDZIEJ PODEJRZANYCH REKORDÓW W ZBIORZE DANYCH KSIĘGOWYCH W PROCESIE WYKRYWANIA OSZUSTW FINANSOWYCH Mateusz Baryła Unwersytet Ekonomczny w Krakowe O PEWNYM MODELU POZWALAJĄCYM IDENTYFIKOWAĆ K NAJBARDZIEJ PODEJRZANYCH REKORDÓW W ZBIORZE DANYCH KSIĘGOWYCH W PROCESIE WYKRYWANIA OSZUSTW FINANSOWYCH Wprowadzene

Bardziej szczegółowo

0 0,2 0, p 0,1 0,2 0,5 0, p 0,3 0,1 0,2 0,4

0 0,2 0, p 0,1 0,2 0,5 0, p 0,3 0,1 0,2 0,4 Zad. 1. Dana jest unkcja prawdopodobeństwa zmennej losowej X -5-1 3 8 p 1 1 c 1 Wyznaczyć: a. stałą c b. wykres unkcj prawdopodobeństwa jej hstogram c. dystrybuantę jej wykres d. prawdopodobeństwa: P (

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 3831/2013 Prezydenta Miasta Płocka z dnia 25 listopada 2013

Zarządzenie Nr 3831/2013 Prezydenta Miasta Płocka z dnia 25 listopada 2013 Zarządzene Nr 3831/2013 Prezydenta Masta Płocka z dna 25 lstopada 2013 w sprawe ustalena szczegółowych zasad kryterów oblczana wynków egzamnów zewnętrznych poszczególnych szkół oraz średnej tych wynków

Bardziej szczegółowo

Analiza zmienności czasu przejazdu linii metra

Analiza zmienności czasu przejazdu linii metra BAUER Marek 1 Analza zmennośc czasu przejazdu ln metra WSTĘP W powszechnej opn metro jest najlepszym systemem transportu mejskego. UmoŜlwa szybke przemeszczena pasaŝerów, a jego uŝyteczność rośne w marę

Bardziej szczegółowo

Model oceny ryzyka w działalności firmy logistycznej - uwagi metodyczne

Model oceny ryzyka w działalności firmy logistycznej - uwagi metodyczne Magdalena OSIŃSKA Unwersytet Mkołaja Kopernka w Torunu Model oceny ryzyka w dzałalnośc frmy logstycznej - uwag metodyczne WSTĘP Logstyka w cągu ostatnch 2. lat stała sę bardzo rozbudowaną dzedzną dzałalnośc

Bardziej szczegółowo

EFEKTYWNOŚĆ INTERWENCJONIZMU PAŃSTWOWEGO W GOSPODARKĘ ŻYWNOŚCIOWĄ UKRAINY. Wstęp

EFEKTYWNOŚĆ INTERWENCJONIZMU PAŃSTWOWEGO W GOSPODARKĘ ŻYWNOŚCIOWĄ UKRAINY. Wstęp Efektywność STOWARZYSZENIE nterwencjonzmu EKONOMISTÓW państwowego ROLNICTWA w gospodarkę I AGROBIZNESU żywnoścową Ukrany Rocznk Naukowe tom XVI zeszyt 2 33 Georgj Czerewko Lwowsk Narodowy Unwersytet Agrarny

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA ROK 2013 PODLASKIEGO STOWARZYSZENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W MIĘDZYRZECU PODLASKIM UL

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA ROK 2013 PODLASKIEGO STOWARZYSZENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W MIĘDZYRZECU PODLASKIM UL odlask 86- tell083)3/^^9 INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA ROK 2013 PODLASKIEGO STOWARZYSZENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W MIĘDZYRZECU PODLASKIM UL.ZARÓW1E 86 KRS 0000043936 Sprawozdane

Bardziej szczegółowo

Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4

Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4 St ł Cchock Stansław C h k Natala Nehrebecka Zajęca 4 1. Interpretacja parametrów przy zmennych zerojedynkowych Zmenne 0 1 Interpretacja przy zmennej 0 1 w modelu lnowym względem zmennych objaśnających

Bardziej szczegółowo

Procedura normalizacji

Procedura normalizacji Metody Badań w Geograf Społeczno Ekonomcznej Procedura normalzacj Budowane macerzy danych geografcznych mgr Marcn Semczuk Zakład Przedsęborczośc Gospodark Przestrzennej Instytut Geograf Unwersytet Pedagogczny

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE TARYFA DLA ZBIOROWEGO ZAOPATRZENIA W WODĘ I ZBIOROWEGO ODPROWADZANIA ŚCIEKÓW. Taryfa obowiązuje od 01.01.2014 do 31.12.

OGŁOSZENIE TARYFA DLA ZBIOROWEGO ZAOPATRZENIA W WODĘ I ZBIOROWEGO ODPROWADZANIA ŚCIEKÓW. Taryfa obowiązuje od 01.01.2014 do 31.12. OGŁOSZENIE Zgodne z Uchwałą Nr XXXIII/421/2013 Rady Mejskej w Busku-Zdroju z dna 14 lstopada 2013 r. w sprawe zatwerdzena taryf za zborowe zaopatrzene w wodę zborowe odprowadzane śceków dla Mejskego Przedsęborstwa

Bardziej szczegółowo

Zjawiska masowe takie, które mogą wystąpid nieograniczoną ilośd razy. Wyrazów Obcych)

Zjawiska masowe takie, które mogą wystąpid nieograniczoną ilośd razy. Wyrazów Obcych) Statystyka - nauka zajmująca sę metodam badana przedmotów zjawsk w ch masowych przejawach ch loścową lub jakoścową analzą z punktu wdzena nauk, do której zakresu należą.

Bardziej szczegółowo

Regulamin promocji fiber xmas 2015

Regulamin promocji fiber xmas 2015 fber xmas 2015 strona 1/5 Regulamn promocj fber xmas 2015 1. Organzatorem promocj fber xmas 2015, zwanej dalej promocją, jest JPK Jarosław Paweł Krzymn, zwany dalej JPK. 2. Promocja trwa od 01 grudna 2015

Bardziej szczegółowo

BADANIA OPERACYJNE. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. dr Adam Sojda

BADANIA OPERACYJNE. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. dr Adam Sojda BADANIA OPERACYJNE Podejmowane decyzj w warunkach nepewnośc dr Adam Sojda Teora podejmowana decyzj gry z naturą Wynk dzałana zależy ne tylko od tego, jaką podejmujemy decyzję, ale równeż od tego, jak wystąp

Bardziej szczegółowo

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Zakład Ubezpeczeń Społecznych EMERYTURY I RENTY Z ZUS USTALANE NA PODSTAWIE UMOWY O ZABEZPIECZENIU SPOŁECZNYM MIĘDZY POLSKĄ A STANAMI ZJEDNOCZONYMI AMERYKI Do kogo skerowana jest ulotka? Nnejsza ulotka

Bardziej szczegółowo

Analiza struktury zbiorowości statystycznej

Analiza struktury zbiorowości statystycznej Analza struktury zborowośc statystycznej.analza tendencj centralnej. Średne klasyczne Średna arytmetyczna jest parametrem abstrakcyjnym. Wyraża przecętny pozom badanej zmennej (cechy) w populacj generalnej:

Bardziej szczegółowo

1. SPRAWDZENIE WYSTEPOWANIA RYZYKA KONDENSACJI POWIERZCHNIOWEJ ORAZ KONDENSACJI MIĘDZYWARSTWOWEJ W ŚCIANIE ZEWNĘTRZNEJ

1. SPRAWDZENIE WYSTEPOWANIA RYZYKA KONDENSACJI POWIERZCHNIOWEJ ORAZ KONDENSACJI MIĘDZYWARSTWOWEJ W ŚCIANIE ZEWNĘTRZNEJ Ćwczene nr 1 cz.3 Dyfuzja pary wodnej zachodz w kerunku od środowska o wyższej temperaturze do środowska chłodnejszego. Para wodna dyfundująca przez przegrody budowlane w okrese zmowym napotyka na coraz

Bardziej szczegółowo

OeconomiA copernicana 2013 Nr 3. Modele ekonometryczne w opisie wartości rezydualnej inwestycji

OeconomiA copernicana 2013 Nr 3. Modele ekonometryczne w opisie wartości rezydualnej inwestycji OeconomA coperncana 2013 Nr 3 ISSN 2083-1277, (Onlne) ISSN 2353-1827 http://www.oeconoma.coperncana.umk.pl/ Klber P., Stefańsk A. (2003), Modele ekonometryczne w opse wartośc rezydualnej nwestycj, Oeconoma

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WPŁYWU OBSERWACJI NIETYPOWYCH NA WYNIKI MODELOWANIA REGIONALNEJ WYDAJNOŚCI PRACY

ANALIZA WPŁYWU OBSERWACJI NIETYPOWYCH NA WYNIKI MODELOWANIA REGIONALNEJ WYDAJNOŚCI PRACY STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 36, T. 1 Barbara Batóg *, Jacek Batóg ** Unwersytet Szczecńsk ANALIZA WPŁYWU OBSERWACJI NIETYPOWYCH NA WYNIKI MODELOWANIA REGIONALNEJ WYDAJNOŚCI

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WYBRANYCH MIAR RYZYKA PŁYNNOŚCI DLA AKCJI NOTOWANYCH NA GPW W WARSZAWIE W LATACH

ANALIZA WYBRANYCH MIAR RYZYKA PŁYNNOŚCI DLA AKCJI NOTOWANYCH NA GPW W WARSZAWIE W LATACH PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS nr 323 2013 Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje światowe a rynek polski ISSN 1899-3192

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK NR 1C KARTA USŁUGI Utrzymanie Systemu Kopii Zapasowych (USKZ)

ZAŁĄCZNIK NR 1C KARTA USŁUGI Utrzymanie Systemu Kopii Zapasowych (USKZ) Załącznk nr 1C do Umowy nr.. z dna.2014 r. ZAŁĄCZNIK NR 1C KARTA USŁUGI Utrzymane Systemu Kop Zapasowych (USKZ) 1 INFORMACJE DOTYCZĄCE USŁUGI 1.1 CEL USŁUGI: W ramach Usług Usługodawca zobowązany jest

Bardziej szczegółowo

Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 1. Układy równań liniowych

Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 1. Układy równań liniowych Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analza zagadneń różnczkowych 1. Układy równań lnowych P. F. Góra http://th-www.f.uj.edu.pl/zfs/gora/ semestr letn 2006/07 Podstawowe fakty Równane Ax = b, x,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 10. Metody eksploracji danych

Ćwiczenie 10. Metody eksploracji danych Ćwczene 10. Metody eksploracj danych Grupowane (Clusterng) 1. Zadane grupowana Grupowane (ang. clusterng) oznacza grupowane rekordów, obserwacj lub przypadków w klasy podobnych obektów. Grupa (ang. cluster)

Bardziej szczegółowo

Zmodyfikowana technika programowania dynamicznego

Zmodyfikowana technika programowania dynamicznego Zmodyfkowana technka programowana dynamcznego Lech Madeysk 1, Zygmunt Mazur 2 Poltechnka Wrocławska, Wydzał Informatyk Zarządzana, Wydzałowy Zakład Informatyk Wybrzeże Wyspańskego 27, 50-370 Wrocław Streszczene.

Bardziej szczegółowo

= σ σ. 5. CML Capital Market Line, Rynkowa Linia Kapitału

= σ σ. 5. CML Capital Market Line, Rynkowa Linia Kapitału 5 CML Catal Market Lne, ynkowa Lna Katału Zbór ortolo o nalny odchylenu standardowy zbór eektywny ozważy ortolo złożone ze wszystkch aktywów stnejących na rynku Załóży, że jest ch N A * P H P Q P 3 * B

Bardziej szczegółowo