Procesy w handlu zagranicznym. prof. PŁ dr hab. inż. Andrzej Szymonik Łódź 2014/2015

Transkrypt

1 Procesy w handlu zagranicznym prof. PŁ dr hab. inż. Andrzej Szymonik Łódź 2014/2015

2 Gestia transportowa

3 Gestia transportowa: to prawa i obowiązki organizacji transportu towaru a także uiszczenia opłaty za przewóz (poniesienia kosztów związanych z transportem); jest wynikiem formuły handlowej, przyjętej w umowie zlecenia; wynika z niej, kto wybiera rodzaj transportu, trasę przewozu, przewoźnika i spedytora oraz jaki jest termin odbioru przesyłki bądź też jej dostawy.

4 Gestia transportowa decyduje: sprzedający; kupujący sprzedający i kupujący towar (mieszana). 4

5 Decydent sprzedający ma wpływ na (I): odprawę eksportową; miejsce załadunku; rodzaj transportu środki transportu: kolejowy, kołowo-drogowy, lotniczy, wodny śródlądowy, morski, multimodalny, intermodalny, kombinowany, specjalny (gąsienicowy, poduszkowy);

6 cd. Decydent sprzedający ma wpływ na (I): trasę przewozu; dobór podwykonawców (spedytora, armatora, przewoźnika); organizację transportu do miejsca wskazanego; miejsce wyładunku; termin dostawy; ubezpieczenie ładunku.

7 Konsekwencje I dla kupującego: brak kontroli nad ładunkiem; wszelkie komplikacje, uszkodzenia, dodatkowe koszty musi zgłaszać do wysyłającego; brak bezpośredniej kontroli nad kosztami (ewentualne przeładunki, koszty składowania, przetrzymania); brak możliwości doboru optymalnego środka transportu.

8 Decydent kupujący ma wpływ na (II): realizację transportu; ustalenie kosztów przed wysyłką; działania podwykonawców; dogodne dochodzenie roszczeń ( u siebie ) w przypadku stwierdzenia szkody, braków, opóźnień;

9 cd. Decydent kupujący ma wpływ na (II): odprawę celną; dobór optymalnych środków transportu; sposób ubezpieczania ładunku na czas transportu; na obieg dokumentów.

10 Wada (II): jest duży nakład pracy i zaangażowanie pracowników, co oczywiście generuje dodatkowe koszty.

11 Dodatkowe czynniki gwarantujące powodzenie: sprawdzić, czy dana firma jest wiarygodna i jak długo istnieje na rynku; ustalić miejsce odprawy; sprawdzić z agencją celną, jakie dokumenty są wymagane do sprawnej odprawy celnej, bo każdy poślizg oznacza koszty za składowanie i opóźnienie w dostawie;

12 cd. Dodatkowe czynniki gwarantujące powodzenie: założyć rezerwę czasową przy planowaniu dostawy, ponieważ w przypadku, np. frachtu morskiego opóźnienia są dość częste i zazwyczaj trudne do przewidzenia (ponadto przy pierwszych transportach urząd celny może dość wnikliwie sprawdzać dokumenty, a to oznacza kolejne przesunięcie dostawy).

13 Formuły dostawy Incoterms Incoterms (International Commercial Terms) lub Międzynarodowe Reguły Handlu

14 Incoterms 2010 to: zbiór międzynarodowych reguł, określających warunki sprzedaży, których stosowanie jest szeroko przyjęte na całym świecie; podział kosztów i odpowiedzialność pomiędzy nabywcę i sprzedawcę; odzwierciedlenie rodzaju uzgodnionego transportu.

15 Incoterms 2010: regulując związki między sprzedającym i kupującym, nie określa jednocześnie stosunków stron umowy z przewoźnikami, spedytorami i operatorami przewozów multimodalnych (niemniej znajomość formuły transportowej jest niezbędna spedytorowi do właściwej organizacji transportu, zabezpieczenia ewentualnych roszczeń, określenia wartości celnej towaru, jego odprawy itp.);

16 cd. Incoterms 2010: nie regulują konsekwencji naruszenia umowy i zwolnienia z odpowiedzialności w następstwie określonych okoliczności (sprawy te winny być rozwiązane przez inne postanowienia umowy handlowej, ewentualnie poprzez przywołanie właściwych przepisów); mają zastosowanie nie tylko w handlu zagranicznym, ale również w unijnym czy krajowym.

17 Incoterms 2010 zawierają wykładnię 11 formuł handlowych, podzielonych na cztery grupy (E, F, C i D), z których każda oznaczona jest trzyliterowym skrótem (pierwsze litery ich nazw angielskich). formuły uszeregowano wg kryterium zwiększających się obowiązków i ryzyka sprzedającego (od EXW do DDP).

18 cd. Incoterms 2010 w każdej formule obowiązki sprzedającego i kupującego ujęto odpowiednio w dziesięciu punktach, wzajemnie korespondujących. Obowiązki sprzedającego ponumerowano A1 A10, kupującego B1 B10.

19 Przykład formuła 1: 1. EXW (Ex Works) z zakładu (wpisać oznaczone miejsce dostawy) Obowiązkiem sprzedającego jest postawienie towaru do dyspozycji kupującego w punkcie wydania (np. magazyn, zakład sprzedającego). Od tego miejsca kupujący ponosi ryzyko oraz wszystkie koszty i obowiązki, łącznie z załadunkiem towaru na środek transportu oraz dokonaniem formalności celnych w eksporcie.

20 Przykład formuła 6: 6. DAP (Delivered at Place) dostarczony do miejsca (wpisać oznaczone miejsce przeznaczenia) Obowiązkiem sprzedającego jest dostarczenie towaru i postawienie go do dyspozycji kupującego, na środku transportu, gotowego do wyładunku. Od tego miejsca koszty oraz ryzyko, w tym wyładunku, ponosi kupujący.

21 Ubezpieczenia transportu międzynarodowego

22 Zakresy ubezpieczeń podstawowy, obejmujący szkody powstałe wskutek takich zdarzeń, jak np. pożar, eksplozja, wypadek środka transportowego; rozszerzony, obejmuje najczęściej, oprócz wymienionych powyżej rodzajów ryzyka, również szkody powstałe w wyniku np.: zmycia z pokładu, przedostania się wody morskiej, jeziornej lub rzecznej do ładowni, kontenera lub miejsca składowania (oferta ta skierowana jest zatem szczególnie do importerów i eksporterów korzystających z transportów morskich); pełny obejmujący wszystkie rodzaje ryzyka.

23 Standardy ICC Instytutowe Klauzule Ładunkowe (Institute Cargo Clauses): powszechnie stosowane zarówno przez ubezpieczycieli, jak i przez handlowców, eksporterów i importerów na całym świecie w transporcie międzynarodowym; w ramach ICC istnieją trzy podstawowe grupy, różniące się zakresem ubezpieczenia.

24 ICC (A) instytutowe klauzule ładunkowe A: obejmujące wszystkie rodzaje ryzyka ; zestaw klauzul stwierdzający ogólnie, że ubezpieczeniem objęte są wszystkie rodzaje ryzyka (tzn. wypadki losowe polegające na działaniu siły zewnętrznej) powodujące stratę lub uszkodzenie przedmiotu towaru, z wyjątkiem wyraźnie wyłączonych w klauzulach B i C; klauzula powszechnie stosowana przez polskich ubezpieczycieli przy konstruowaniu warunków ubezpieczenia mienia (ładunków) w transporcie międzynarodowym;

25 ICC (A) instytutowe klauzule ładunkowe A: klauzula A nie obejmuje, poza wymienionymi w niej wyłączeniami (exclusions) i wyłączeniami klauzul B i C następującego ryzyka, wojny oraz strajków, zaburzeń społecznych i terroryzmu - tu wymagane jest ubezpieczenie na szczególnych warunkach Institute War Clauses i Institute Strikes Clauses.

26 ICC (B) instytutowe klauzule ładunkowe B: oznaczane dawniej literami WA; klauzule kazuistycznie ujmujące warunki ubezpieczenia i ryzyko objęte ochroną w przeciwieństwie do formuły Ali Risks zastosowanej w klauzulach A; wyłącza z ubezpieczenia niektóre ryzyko wymienione w klauzuli A; klauzula powszechnie stosowana przez polskich ubezpieczycieli przy konstruowaniu warunków ubezpieczenia mienia (ładunków) w transporcie międzynarodowym.

27 ICC (C) instytutowe klauzule ładunkowe C: klauzule kazuistycznie ujmujące warunki ubezpieczenia i ryzyko objęte ochroną w przeciwieństwie do formuły Ali Risks zastosowanej w klauzulach A; klauzula o najwęższym zakresie ubezpieczenia z trzech podstawowych klauzul ICC; powszechnie stosowana przez polskich ubezpieczycieli przy konstruowaniu warunków ubezpieczenia mienia (ładunków) w transporcie międzynarodowym.

28 Inne klauzule: Institute Cargo Clauses Air, (excluding sendings by Post) - stosowane przy ubezpieczaniu przesyłek lotniczych (zakres zbliżony do klauzul A); Institute Bulk Oil Clauses stosowane przy ubezpieczaniu ropy naftowej; Institute Coal Clauses - stosowane przy ubezpieczaniu węgla;

29 cd. Inne klauzule: Institute FOSFA Trades Clauses A, Bi C stosowane przy ubezpieczaniu olejów, nasion i tłuszczów; Institute Frozen Food Clauses A i C stosowane przy ubezpieczaniu mrożonych produktów żywnościowych z wyłączeniem mięsa; Institute Frozen Meat Clauses A i C stosowane przy ubezpieczaniu mrożonego mięsa;

30 cd. Inne klauzule: Institute Timber Trade Federation Clauses stosowane przy ubezpieczaniu ładunków drewna; Radioactive Contamination Exclusion Clause klauzula stosowana do wszystkich rodzajów ładunków wykluczająca odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkody powstałe w wyniku radioaktywnego skażenia towaru na skutek działania różnych przyczyn;

31 cd. Inne klauzule: Institute Replacement Clause - klauzula stosowana przy ubezpieczaniu maszyn lub urządzeń, ograniczająca odpowiedzialność ubezpieczyciela w przypadku szkody częściowej do kosztów naprawy (obejmujących wymianę lub naprawę uszkodzonych części wraz z kosztem ich transportu - do kwoty nie przekraczającej wartości całego urządzenia).

32 Rozliczenia finansowe

33 Czynniki występujących w codziennym handlu: presja ze strony odbiorcy na wydłużenie terminów płatności; presja ze strony dostawcy na zabezpieczenie zakupów; ryzyko komercyjne odbiorcy;

34 cd. Czynniki występujących w codziennym handlu: chęć odroczenia terminu płatności; utrzymanie płynności finansowej; ryzyko kursu walutowego; zmianę sytuacji politycznej i gospodarczej kraju importera oraz eksportera; inne.

35 Rozpowszechnione produkty bankowe: akredytywa dokumentowe; traty handlowe; gwarancje zagraniczne; inkasa dokumentowe.

36 Akredytywa dokumentowa: w obrotach zagranicznych jest pisemnym zobowiązaniem banku importera do wypłacenia eksporterowi należności w zamian za złożenie dokumentów reprezentujących towar; w rozliczeniach tego typu zleceniodawcą jest importer, zlecający swojemu bankowi otwarcie akredytywy na rzecz eksportera, nazywanego beneficjentem akredytywy, który otrzyma swoją zapłatę po wypełnieniu ustalonych warunków.

37 Formy akredytywy: akredytywy odwołalne mogą być w każdej chwili zmienione lub odwołane przez bank otwierający bez konieczności uprzedniego powiadomienia o tym beneficjenta akredytywy, czasem nawet wbrew jego woli, tak długo aż nie zostaną przyjęte dokumenty; akredytywy nieodwołalne zobowiązują bank do zapłaty wówczas, gdy eksporter dostarczy niezbędne dokumenty w ustalonym terminie, a dokonanie zmian w warunkach akredytywy może nastąpić jedynie przy jednoczesnej zgodzie wszystkich stron transakcji;

38 cd. Formy akredytywy: akredytywy na potwierdzone i niepotwierdzone (w przypadku akredytywy niepotwierdzonej bank nie przyjmuje na siebie żadnych zobowiązań pełniąc tylko funkcję awizującą); akredytywy pieniężne - mają formę dokumentu, w którym wystawiający je bank upoważnia inne banki do dokonywania wypłat na rzecz beneficjenta akredytywy do wysokości kwoty i w granicach terminu określonego w akredytywie (beneficjent może podjąć środki z akredytywy bądź jednorazowo w całości, bądź w dowolnych kwotach częściowych, są one wystawiane na okres od trzech do dwunastu miesięcy).

39 Elementy akredytywy: nazwę i adres zleceniodawcy; nazwę i adres beneficjenta; walutę i kwotę;

40 cd. Elementy akredytywy: termin i miejsce ważności; podstawowe warunki transakcji; opis dokumentów, jakie ma złożyć beneficjent (np. faktura, konosament, list przewozowy, dokument ubezpieczeniowy, weksel trasowany);

41 cd. Elementy akredytywy: określenie akredytywy jako odwołalnej i/lub przenośnej, jeśli zleceniodawca założył taki przypadek; określenie sposobu realizacji akredytywy poprzez wskazanie: czy akredytywa jest dostępna przez płatność czy przez akceptację; czy płatność ma nastąpić na bazie a vista, czy przewidziane jest jej odroczenie; czy wymagana jest prezentacja weksla trasowanego; określenie miejsca realizacji akredytywy, tj. wyznaczenie banku, który dokona sprawdzenia dokumentów i wypłaty z akredytywy.

42 Trata handlowa: jest to dokument zawierający podobne informacje co weksel określający między innymi, kto komu ma zapłacić, za co, jaką kwotę, w jakim terminie i gdzie; ten rodzaj płatności jest mniej formalny niż akredytywa, gdzie są opisane warunki dostawy, dokumenty niezbędne do prezentacji etc.;

43 cd. Trata handlowa: w celu zwiększenia siły tego rodzaju zabezpieczenia powinna być z awalem (poręczeniem) banku importera; mają najlepsze zastosowanie w transporcie morskim z uwagi na długi okres dostawy towarów; bez awalu jest tylko sposobem na polepszenie realizacji transakcji.

44 Zagraniczna gwarancja bankowa: jest najskuteczniejszą formą zabezpieczenia płatności wynikających z zobowiązań w kontraktach międzynarodowych; jest to pisemne zobowiązanie banku, które podejmuje na zlecenie klienta, do zapłaty należności beneficjentowi, zgodnie z treścią gwarancji, w wypadku, gdyby klient nie wypełnił w terminie swoich zobowiązań umownych wobec beneficjenta.; udzielone przez bank gwarancje są nieodwołalne (chyba że treść gwarancji stanowi inaczej).

45 Inkaso dokumentowe - istota: jest uwarunkowaną formą rozliczeń, w której bank działający na zlecenie eksportera zobowiązuje się do wydania kupującemu importerowi dokumentów po dokonaniu przez niego zapłaty bądź zagwarantowaniu zapłaty na warunkach zgodnych z instrukcją inkasową; bankiem pośredniczącym w transakcji jest bank importera;

46 Inkaso dokumentowe - istota: dokumentami składanymi do inkasa mogą być dokumenty handlowe, tj. faktury, dokumenty transportowe/ubezpieczeniowe oraz inne dokumenty stosowane w obrocie handlowym i usługowym z zagranicą, a nie będące dokumentami finansowymi oraz dokumenty finansowe tj. weksle własne/trasowane oraz inne dokumenty będące podstawą do zapłaty.

47 Dziękuje