Projekt z przedmiotu Logistyka Produkcji i Zaopatrzenia

Transkrypt

1 Projekt z przedmiotu Logistyka Produkcji i Zaopatrzenia Wymagania wstępne Projekt jest realizowany w grupach 3 4 osobowych. Zaliczenie: oddanie projektu w terminie (tydzień przed ostatnimi zajęciami w wersji elektronicznej, przyniesienie wersji papierowej na ostatnie zajęcia) i obrona projektu podczas ostatnich zajęć. W sprawach redakcyjnych (cytaty, tabele, numerowanie, rysunki itp.) proszę stosować się do zasad pisania prac dyplomowych. Dane kontaktowe: hubert.wojciechowski@put.poznan.pl Ocenianie prac Dostarczone projekty będą oceniane zarówno indywidualnie jak i porównawczo względem siebie. Podstawą do zaliczenia pracy jest realizacja wszystkich punktów z rozdziału wytyczne do projektu. Każdy punkt wykraczający poza wytyczne do projektu będzie miał wpływ na ocenę końcową, np. własny rysunek techniczny produktu, optymalizacja określania wielkości partii z wykorzystaniem modułu Solver. Obrona projektu polega na indywidualnych odpowiedziach na zadane pytania. Podczas obrony można korzystać z wersji papierowej projektu. Do zdobycia w ramach zajęć jest 100 punktów, które przekładają się na oceny w podany sposób: Dostarczenie kompletnej pracy w terminie 10 pkt Prawidłowe wykonanie wszystkich punktów z wytyczne do projektu do 40 pkt Obrona projektu do 50 pkt 50 punktów: dostateczny 60 punktów: dostateczny + 70 punktów: dobry 80 punktów: dobry + 90 punktów: bardzo dobry Wytyczne do projektu W wielu punktach tego rozdziału znajdują się jedynie przykłady, które zostaną omówione bardziej szczegółowo podczas zajęć. 1. Opis przedsiębiorstwa produkcyjnego a. Co produkuje dane przedsiębiorstwo? b. W jakiej gałęzi przemysłu działają? c. Zakres działalności (lokalnie, globalnie etc.) d. Kto jest klientem przedsiębiorstwa / odbiorcą produktów? e. Ile osób zatrudnia dane przedsiębiorstwo? f. Schemat organizacyjny g. Lokalizacja przedsiębiorstwa h. 2. Opis produkowanego wyrobu

2 a. Wersja A produkt podstawowy (ok. 20 elementów) b. Wersja B produkt zaawansowany (20% różnicy) c. Wersja C produkt premium (40% różnicy) 3. Przeprowadzenie analizy make or buy dla produktu oraz dla wszystkich elementów 4. Opracowanie struktury konstrukcyjnej wyrobu (BOM) wyrób gotowy, zespół, podzespół, część, surowiec - schemat konstrukcyjny (Zespół, podzespół, część, surowiec) i montażowy (płaszczyzny) dla wszystkich wariantów produktu 5. Opracowanie listy materiałowej (tylko WG i zakupy) / listy kompletacyjnej (WG, M, P, Z) z podziałem na zespół, podzespół, część, surowiec Nr Nazwa Indeks WG Z PZ Cz Sur Ilość Pochodzenie (dla P technologia wykonania) Czas jednostkowy (min) / cykl dostawy (dni) Koszt (zł) 1 Komputer 1 szt. M 15 min Obudowa 1 szt. P 5 min 50 (wytłaczanie) 5.1 Śruby 4 szt. Z 30 dni 3 Długotrwałość cyklu dostawy: na podstawie średnich czasów, bez sytuacji ekstremalnych (pilna dostawa, awaria, strajk itp.) lub po uzgodnieniu z dostawcą Czas jednostkowy bez uwzględnienia przerw, dostaw i oczekiwań, tylko czasy w danym miejscu Koszt materiał, robocizna, z narzutami lub bez 6. Reguła indeksowania 7. Algorytm sprzedaży 8. Plan sprzedaży (miesięczny i tygodniowy, niezbilansowany, dla każdego wyrobu A, B, C) Miesiąc Październik Tydzień A B C Suma: Moce produkcyjne dla przykładu: 400 sztuk tygodniowo

3 9. Główny harmonogram (uwzględnić moce produkcyjne), popyt zaplanowany/zrealizowany Wrzesień Miesiąc Październik 4 Tydzień Zapotrzebowanie brutto (całkowity popyt) z planu sprzedaży Stan magazynowy = stan z okresu poprz. + spływ zapotrzebowanie Zapotrzebowanie Wyrób gotowy A netto (brutto dost. materiał (magazyn z poprz. okresu + spływ aktualny)), nieujemny - Spływ z (po tygodniu od uruchomienia) Uruchomienie (dla cyklu 1 tydzień) X Stan magazynowy nie może być mniej niż 0. Spływ z wynosi 1 tydzień Trzeba zapewnić pokrycie pełnego zapotrzebowania brutto Kiedy jest uwzględniany spływ z w stanie magazynowym? W bieżącym, czy przyszłym stanie magazynowym? Netto = brutto stan magazynowy Netto = brutto dostępny materiał

4 10. System MRP planowanie potrzeb materiałowych (dla części każdego wyrobu) Wrzesień Październik Zapotrzebowanie brutto Stan Wyrób magazynowy gotowy - Zapotrzebowanie A netto - Spływ z Uruchomienie X Miesiąc Wrzesień Zespół 1 Tydzień Zapotrzebowanie brutto (całkowity popyt), wynikający z zapotrzebowania na WG Stan magazynowy Zapotrzebowanie netto Spływ z Uruchomienie Cykl dostawy / zespołu 1: 4 tygodnie, ilość sztuk zespołu 1 na wyrób gotowy: Metody określania wielkości partii (porównanie metod MRP dla części każdego wyrobu) a. Stała wielkość partii / dostawy Wysokość dostawy musi być niezmienna w całym okresie b. Ekonomiczna wielkość partii/dostawy EWD = 2 P k s k u n EWD = 2 P k s u o C P popyt k s koszt obsługi zamówienia k u koszt utrzymania zapasu n liczba analizowanych okresów u o wskaźnik okresowego kosztu utrzymania zapasu (jednostka zgodna z P) C cena jednostkowa zakupu c. Maksymalna wielkość partii/dostawy W analizowanym okresie np. jedna dostawa lub ograniczona maksymalnym tonażem wykorzystanych pojazdów d. Partia na partię

5 Okres Zgodnie z zapotrzebowaniem, bez utrzymywania zapasów e. Stała liczba przedziałów potrzeb Dostawa w zmiennej ilości, lecz co stały okres np. co miesiąc f. Obliczeniowy stały cykl zamawiania OSCZ = Potrzeby netto w całym okresie EWD g. Model poziomu zamawiania Na podstawie zapasu informacyjnego h. Najniższy koszt jednostkowy Jaka powinna być wielkość partii dostawy, aby uzyskać najniższy koszt jednostkowy? Należy uwzględnić czas utrzymania zapasów, koszt utrzymania zapasów na jednostkę, oraz koszt zaopatrzenia na jednostkę. Koszt utrzymania na partię = potrzeby netto * koszt utrzymania (np. 1 zł na okres) * ilość okresów Koszt utrzymania na jednostkę = koszt utrzymania na partię / projektowaną wielkość partii Koszt zaopatrzenia na jednostkę = koszt zaopatrzenia (np. 500 zł) / projektowaną wielkość partii Łączny koszt jednostkowy = koszt zaopatrzenia na jednostkę + koszt utrzymania na jednostkę Potrzeby netto Czas utrzymania zapasów Projektowana wielkość partii Koszt utrzymania Na partię Na jednostkę Koszt zaopatrzenia na jednostkę Łączny koszt jednostkowy zł 5 zł zł 0,60 zł 2 zł 2,60 zł zł 0,75 zł 1,25 zł 2 zł zł 1 zł 0,83 zł 1,83 zł zł 1,33 zł 0,56 zł 1,89 zł i. Najniższy koszt łączny Okres Potrzeby netto Czas utrzymania zapasów Projektowana wielkość partii Pozycjonookres skumulowany zł + 0zł zł + 150zł zł + 450zł zł zł EPO = K U o J K koszt zaopatrzenia U o koszt utrzymania na jeden okres (0,24 na rok) J jednostkowy koszt wytworzenia/zakupu 12. Analiza ABC / XYZ a. ABC Grupa wg klasyfikacji ABC Procentowy udział łącznej wartości obrotu danej grupy w obrocie całkowitym Procentowy udział liczności danej grupy w odniesieniu do liczności wszystkich rozpatrywanych pozycji A 80% 20% B 15% 30%

6 C 5% 50% b. XYZ Grupa X to towary, na które jest duże zapotrzebowanie, występują niewielkie wahania popytu, prognozy poziomu zapotrzebowania są dokładne. Są używane regularnie i zapotrzebowanie na nie można łatwo przewidzieć. Po zidentyfikowaniu tej grupy zaproponowane zmiany powinny być zastosowane. Wymagane ilości należy dokładnie zaplanować i zamówić w określonym czasie, który dokładnie znamy po przeprowadzeniu tej analizy. Grupa Y to produkty, na które jest średni popyt, wykazują większe wahania popytu, prognozy poziomu zapotrzebowania są mniej trafne. Dział zaopatrzenia powinien dokładnie przewidzieć sezony oraz czas najwyższych zamówień i skupić się nad nimi, ażeby przepływ towarów nie był w żaden sposób tamowany. Przed sezonem poziom towarów w magazynie powinien rosnąć, a poza nim powinien pozostawać niski, żeby niepotrzebnie nie podnosić kosztów magazynowania zbędnych w danym momencie towarów. Grupa Z to pozycje wolno rotujące, wydawane rzadko w wielkościach często jednostkowych, przez co jest duża niepewność, a także poziom trafności prognoz poziomu zapotrzebowania jest niski. Za miarę regularności zużycia przyjmuje się w tej analizie współczynnik zmienności χ, obliczany według wzoru: gdzie: χ = δ Z Z δ Z odchylenie standardowe od wartości średniej zużycia, Z średnie zużycie miesięczne. Nie istnieją sztywne granice kwalifikacji do poszczególnych klas X, Y, Z według wartości współczynnika χ, dlatego też w przypadku analiz XYZ należy przyjąć odpowiednie poziomy. c. Macierz ABC/XYZ 13. Krzywa Lorenza porównanie krzywej otrzymanej z krzywą wzorcową 14. Analiza CVA - dodatkowa 15. Analiza dodatkowa 16. Strategie zakupowe (nowe, zmodyfikowane, rutynowe) a. W zależności od liczby dostawców: i. Single sourcing - jeden dostawca odpowiedzialny za dostawy danej pozycji zakupowej. Zalety: Możliwość utrzymywania ścisłych relacji między dostawcą i odbiorcą. Wady: Ryzyko uzależnienia się od jednego dostawcy i ujawnienia danych. ii. Sole sourcing Jedyny dostawca - monopol dostawcy. Cechy podobne do single sourcing iii. Dual sourcing Dwóch dostawców - bez względu na proporcje w jakich są dzielone zamówienia Zalety: możliwość wykorzystania zalet strategii single i multiple sourcing. Zwiększenie bezpieczeństwa zaopatrzenia i budowanie ściślejszych relacji miedzy dostawcą i odbiorcą. iv. Multiple sourcing Zaopatrywanie się u więcej niż dwóch dostawców. Zalety: duże bezpieczeństwo zakupów, niski stopień uzależnienia od dostawców, wymuszona konkurencja między dostawcami. Wady: małe szanse na prowadzenie wspólnych prac rozwojowych, utrudniona

7 obsługa logistyczna dostaw, skomplikowana obsługa administracyjna, problemy z utrzymaniem stałego poziomu jakości, relatywnie wysokie ceny zakupów. b. W zależności od przedmiotu zakupu: Zakupy pojedynczych elementów - zakupy prostych komponentów i detali wyrobu finalnego. Zakupy modułów - zakupy gotowych modułów i systemów. Stosowane przez przedsiębiorstwa stosujące strategię lean production. Zakupy pojedynczych elementów Zakupy modułów Wiele komponentów i detali Niewiele modułów Liczni dostawcy komponentów i detali Nieliczni dostawcy modułów Struktury piramidowe Poziome struktury dostawców Mniejsze nakłady na koordynacje Duże nakłady środków związanych z koniecznością koordynacji dostaw Duży udział odbiorcy w realizacji dostaw dostaw Odpowiedzialność dostawców za dostawy (ilość, jakość, termi) c. W zależności od graficznego obszaru penetracji: Zakupy lokalne (local sourcing) - Determinanty wyboru: koszty, przyczyny administracyjne i/lub polityczne Zakupy krajowe (domestic sourcing) - Determinanty wyboru: bariery celne, kwalifikacje pracowników (języki obce, techniki zawierania transakcji zagranicznych), wielkość przedsiębiorstwa, lokalizacja tzw. pierwszych dostawców Zakupy globalne (global sourcing) - Wykorzystanie wszelkich możliwości pozyskiwania dóbr, bez względu na geograficzne miejsce ich występowania. d. Warunki zastosowania: Stabilny popyt, dobra w fazie dojrzałości. Duży udział kosztów robocizny w cenie. Duże jednostkowe koszty zakupu. Zakup związany z niewielkim ryzykiem. Ceny podlegają dużym wahaniom. Cena stanowi podstawowe kryterium wyrobu. Szybkość dostawy i terminy mają małe znaczenie. Jakość ma mniejsze znaczenie lub obowiązują. e. Strategia zakupów globalnych jest współcześnie wspomagana przez Internet; e-biznes wyznacza nowe horyzonty. f. W zależności od zasady sterowania dostawami i produkcją oraz polityki względem zapasów: Dostawy na magazyn - zasada uzupełniania zapasu. - Zastosowanie: produkty niskiej wartości - małe związanie kapitału. Dostawy zgodnie z zasadą pull - zasada ustalania rzeczywistego zapotrzebowania. - Zastosowanie: produkcja na zamówienie, redukcja zapasów u kupującego. Dostawy dla zaspokojenia bieżących potrzeb odbiorcy - zasada dostaw just in time. - Zastosowanie: dla zredukowania zapasów u odbiorcy oraz w całym łańcuchu dostaw. g. Dobór wg relacji wyrobu finalnego: Dobra bezpośrednio produkcyjne. - Strategie kooperacyjne, bliskiej współpracy partnerskiej w całym łańcuchu dostaw dla zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstwa poprzez optymalizację innowacyjności, kosztów, marketingu. Dobra pośrednio produkcyjne: Grupa dóbr strategicznych kreatywne wsparcie ze strony dostawców

8 Grupa dóbr powszechnych odbiorca (w interesie jego klientów) stosuje strategie rozgrywające konkurencyjność cenową dostawców 17. System oceny dostawców dobór kryteriów, wybór analizy 18. Ocena dostawców 19. Logistyka hali produkcyjnej a. Pola odkładcze b. Zagospodarowanie strefy wydań, przyjęć c. Wybór metody rozmieszenia (stałe, zmienne miejsca odkładcze) d. Przepływy materiałowe na hali produkcyjnej (schemat) e. Magazyn (przelotowy, kątowy, workowy) 20. Sposób organizacji przepływu w jednostce produkcyjnej a. Typy masowa, seryjna, jednostkowa b. Formy rytmiczna, nierytmiczna 21. System sterowania zaopatrzeniem rozchód wewnętrzny (pull, push, dwa pojemniki, kanban ) 22. Środki transportu (w hali, jak i otoczeniu) 23. Wnioski, załączniki, bibliografia