Kategorie produkcji. Produkcja globalna (Pgl)to suma produktów uzyskiwanych w określonych działalnościach. Istnieją 2 sposoby jej obliczenia :

Transkrypt

1 Kategorie produkcji Produkcja globalna (Pgl)to suma produktów uzyskiwanych w określonych działalnościach. Istnieją 2 sposoby jej obliczenia : od produkcji tzn. w oparciu o ewidencję podstawową : powierzchnia * plon; sztuka * wydajność od obrotu tzn. w oparciu o uzyskane przychody, rozchody, różnicę stanu zapasów, przyrosty stada oraz produkcję niezakończoną. Produkcja globalna = produkcja roślinna + produkcja zwierzęca + artykuły pochodzenia zwierzęcego + produkcja niezakończona + produkcja uboczna + przyrost stada + usługi + produkty przemysłowe rolnicze Produkcja globalna rolnictwa = produkcja rolnicza + produkcja nierolnicza + usługi

2 Produkcja końcowa brutto Produkcja końcowa brutto (Pkb) jest sumą produktów finalnych (końcowych, gotowych) wytworzonych w gospodarstwie, jest więc miarą produkcyjności gospodarstw. Pkb = Pgl Obrót wewnętrzny (Ow) lub wychodząc od rozchodów Pkb = Ptb* + różnica stanu zapasów Pkb = Pt + świadczenia w nat. + dary + różnica zapasów + różnica stada + różnica prod. niezakończonej *Ptb produkcja towarowa brutto wartość sprzedaży produktów rolniczych i usług Pkb jest bardziej przydatną miarą ekonomiczną ze względu na pominięcie podwójnego liczenia tych produktów, które po wytworzeniu w gospodarstwie zostają w ni zużyte. Zarówno jednak Pgl jak i Pkb pokazują szersze ujęcie makroekonomiczne.

3 Produkcja końcowa netto Produkcja końcowa netto (Pkn) służy do porównywania poszczególnych gospodarstw i jest bardziej dokładną niż Pkb miarą produkcyjności gospodarstw. Określa ona bowiem masę lub wartość finalnych produktów wytworzonych w gospodarstwie, które mogą być przeznaczone na konsumpcję bezpośrednią lub pośrednią (po przetworzeniu). Pkn = Pkb koszty produktów pochodzenia rolniczego z zakupu

4 Produkcja czysta Produkcja czysta (netto/brutto) -stanowi sumę wartości nowo wytworzonej i jest odpowiednikiem dochodu narodowego w skali kraju. Jest kategorią bardzo przydatną do obliczania produkcyjności np. produkcyjności ziemi (przeliczona na 1 ha UR dobrze informuje o stopniu wykorzystania ziemi z punktu widzenia wkładu do dochodu narodowego). Przyjęcie tej kategorii (zwłaszcza Pczn) eliminuje w pewnym stopniu różnice wynikające z niejednakowego zaangażowania pracy uprzedmiotowionej w procesie produkcji. Pczb = Pgl Nakłady materiałowe z zakupu Nakłady materiałowe własne (=Ow) usługi Pczb = Pkb Nakłady materiałowe z zakupu - usługi Pczb = Pkn koszty produktów pochodzenia nierolniczego (przemysłowego) - usługi Pczn = Pczb - amortyzacja

5 Dochód rolniczy Wynik finansowy indywidualnego gospodarstwa rolniczego powstały w wyniku pomniejszenia wartości wytworzonej produkcji o wartość wszystkich nakładów z wyjątkiem pracy rolnika i domowników. DRb=Pczb praca najemna koszty majątkowe Koszty majątkowe: podatki i opłaty, ubezpieczenia, odsetki od kredytów, czynsz dzierżawny, inne opłaty związane z funkcjonowaniem gospodarstwa rolniczego DRn=DRb - amortyzacja Po odjęciu szacowanej wartości pracy własnej rolnika i rodziny może być porównywany z zyskiem przedsiębiorstwa z najemna siła roboczą

6 Inne kategorie dochodów DOCHÓD OSOBISTY = Dochód rolniczy + dochody spoza gospodarstwa DOCHÓD DYSPOZYCYJNY (ogół środków jakimi rolnik może dysponować) = Dochód osobisty + amortyzacja

7 Zadanie Na podstawie przedstawionych danych wyznacz poniższe kategorie produkcji oraz dochodów. W gospodarstwie indywidualnym o powierzchni 60 ha wartość sprzedaży buraków cukrowych wyniosła zł, pszenicy zł, sprzedano także ziarno kukurydzy za zł. Rolnik spożył w domu 1 tucznika (waga 120 kg. cena 3 zł/kg). Sprzedano także prosięta za zł oraz tuczniki za zł. Wartość wytworzonych w gospodarstwie i zużytych produktów wyniosła zł. Zakupiono loszki hodowlane za 2500 zł. Stan zapasów produktów powiększył się o 1000 zł, natomiast wartość stada wzrosła 1200 zł. Rolnik za usługi zbioru buraków własnym kombajnem uzyskał przychód 2000 zł. Zakupiono i zużyto nasiona kukurydzy, buraka oraz pszenicy za 1500 zł. Zakupiono paliwo oraz materiały do konserwacji maszyn za zł, z czego nie zużyto w tym roku materiałów o wartości 3000 zł. Spłacono w grudniu kredyt obrotowy 7000 zł oraz odsetki 500 zł od kredytu. Zużyto nawozy mineralne oraz środki ochrony roślin za 3000 zł, z czego część o wartości 1000 zł pochodziła z zapasów z poprzedniego roku, a reszta została zakupiona w roku bieżącym. Za usługi w produkcji roślinnej zapłacono 2200 zł, natomiast za kontrolę użytkowości zwierząt oraz usługi weterynaryjne zapłacono 3200 zł. Amortyzacja wszystkich środków trwałych wyniosła 8500 zł, podatek rolny 4500 zł. Zapłacono pracownikowi stałemu zł. Dochód żony rolnika pracującej w urzędzie pocztowym wyniósł zł. Oszacowana wartość pracy własnej rolnika i jego rodziny wyniosła zł.

8 Wyniki Pkb+ produkty zużyte - OW Pg = = Buraki+pszenica+kukurydza+SN+prosięta+tuczniki+ przyrost zapasów, stada +usługi= Pkb = Sn Zap stado usł = Ptb. = usł = PkB zakup prod. Pochodzenia rolniczego Pkn = loszki nasiona 1500 = PKkn-nakłady pochodzenia nierolniczego Pcz b = paliwo 7500 nawozy 3000 usługi rośl usługi wet.3200 = Pczb - Amortyzacja Pcz n = = Pczn praca najemna odsetki podatek rolny D roln. n = = Drn+amortyzacja D roln br = = Drn + dochodzy nierolnicze D os. = = DO+ amortyzacja D dysp.= =