Umowy. e-poradnik. o pracę, o dzieło, zlecenia. Praca i Ubezpieczenia Praca i Ubezpieczenia

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Umowy. e-poradnik. o pracę, o dzieło, zlecenia. Praca i Ubezpieczenia Praca i Ubezpieczenia"

Transkrypt

1 e-poradnik Praca i Ubezpieczenia Praca i Ubezpieczenia Umowy o pracę, o dzieło, zlecenia Co trzeba wiedzieć, podpisując umowę o pracę W jaki sposób można zmienić rodzaj umowy Kiedy umowa cywilnoprawna może być uznana za umowę o pracę Porady ekspertów Wzory umów

2 Adres redakcji: Warszawa, ul. Okopowa 58/72 tel. (22) ; Redakcja: Monika Bugaj-Wojciechowska, Anna Puszkarska; DTP: Joanna Archacka Biuro Obsługi Klienta: Marki, ul. Okólna 40 tel. (22) , ; bok@infor.pl Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o. ISBN Wydanie I/2011, lipiec 2011 r.

3 SPIS TREŚCI Wstęp Rozdział 1. Kiedy warto podpisać przedwstępną umowę o pracę Treść umowy Bez określenia terminu Skutki odmowy wykonania umowy Dochodzenie odszkodowania Kara umowna Przymusowe zawarcie umowy Właściwość sądu Przedawnienie roszczeń Przerwanie biegu przedawnienia PORADY Rozdział 2. Co trzeba wiedzieć, podpisując umowę o pracę Dodatkowe dokumenty Ochrona danych osobowych Treść umowy Forma umowy Uprawnienia pracownicze PORADY Rozdział 3. Jakie obowiązki informacyjne obciążają pracodawcę...42 Informacja o ryzyku zawodowym Informacja o tajemnicy przedsiębiorstwa Zapoznanie z treścią regulaminu pracy Zakres informacji o warunkach zatrudnienia Informacja o równym traktowaniu Informacja o zmianie wymiaru etatu i o miejscach pracy Zawiadomienie o przejściu zakładu pracy PORADY Rozdział 4. Umowa na okres próbny PORADY Rozdział 5. Umowy na czas nieokreślony i określony Długotrwałe umowy na czas określony Kolejna umowa na czas nieokreślony Wyłączenie stosowania Adresaci ustawy antykryzysowej Umowy na czas określony w ustawie antykryzysowej PORADY Rozdział 6. Umowa o pracę na zastępstwo Konieczne podanie danych nieobecnego pracownika Wskazanie terminu końcowego Wymiar czasu pracy i wynagrodzenie PORADY

4 Rozdział 7. Umowa na czas wykonania określonej pracy PORADY Rozdział 8. Zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia Wynagrodzenie zleceniobiorcy Wykonanie zlecenia Rozwiązanie umowy PORADY Rozdział 9. Zatrudnienie na podstawie umowy o dzieło Wynagrodzenie za dzieło Wykonanie dzieła Wymóg osiągnięcia rezultatu PORADY Rozdział 10. W jaki sposób można zmienić rodzaj umowy PORADY Rozdział 11. Kiedy umowa cywilnoprawna może być uznana za umowę o pracę Cechy stosunku pracy Decydują cechy charakterystyczne Skutki ustalenia istnienia stosunku pracy PORADY Rozdział 12. Jakie składki trzeba opłacać za zatrudniane osoby Ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy Umowa o dzieło bez składek Umowa zlecenia i o pracę Zawarcie kolejnej umowy zlecenia Jednoczesne wykonywanie umowy zlecenia i o dzieło PORADY Wzory pism Wzór umowy przedwstępnej Wzór umowy o pracę na okres próbny Wzór umowy o pracę na czas określony Wzór umowy o pracę na czas zastępstwa Wzór umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy Wzór umowy o pracę na czas nieokreślony Wzór umowy zlecenia Wzór oświadczenia zleceniobiorcy dla potrzeb ubezpieczeń społecznych Wzór danych zleceniobiorcy Wzór rachunku Wzór umowy o dzieło Wzór danych przyjmującego zamówienie Wzór rachunku

5 Wstęp Przy zatrudnianiu nowej osoby w firmie trzeba podjąć decyzję, czy nastąpi to na podstawie umowy o pracę, czy też umowy cywilnoprawnej. Przepisy przewidują kilka rodzajów umowy o pracę. Może ona zostać zawarta na czas nieokreślony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. Gdy zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, możliwe jest zawarcie tzw. umowy na zastępstwo. Każda z tych umów może zostać poprzedzona umową na okres próbny nieprzekraczający trzech miesięcy. Jeśli kandydat do pracy jest np. zatrudniony u innego pracodawcy, strony mogą zawrzeć przedwstępną umowę o pracę oraz zobowiązać się w niej do nawiązania w przyszłości stosunku pracy na warunkach w niej określonych. Należy pamiętać, że do końca 2011 r. umowy na czas określony zawierane przez pracodawców będących przedsiębiorcami nie mogą być sporządzane na okres dłuższy niż 24 miesiące. Zawarcie i realizacja umowy o pracę podlegają szczegółowym regulacjom określonym w przepisach prawa pracy. Przede wszystkim wynagrodzenie pracownika musi być godziwe. Strony powinny ustalić je w taki sposób, aby odpowiadało rodzajowi pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Nie może być ono niższe od ustalonego w przepisach minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Przysługują mu także uprawnienia związane z rodzicielstwem np. urlop macierzyński, ojcowski, wychowawczy. Strony, które chcą uniknąć ograniczeń będących następstwem nawiązania stosunku pracy, mogą rozważać zawarcie umowy cywilnoprawnej. Najczęściej spotykaną podstawą świadczenia usług jest umowa zlecenia. Jest to umowa starannego działania. Zamierzony wynik jest w tym przypadku tylko prawdopodobny, a ryzyko przy zachowaniu należytej staranności przez zleceniobiorcę ponosi zleceniodawca. Drugą najczęściej stosowaną umową cywilnoprawną jest umowa o dzieło. W przypadku zawarcia takiej umowy przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło różni się zatem od zlecenia obowiązkiem osiągnięcia konkretnego, uzgodnionego rezultatu, który może mieć charakter materialny lub niematerialny. Należy pamiętać, że jeżeli zatrudnienie ma cechy charakterystyczne dla stosunku pracy (zwłaszcza jeśli praca jest świadczona w warunkach podporządkowania i pod kierownictwem pracodawcy), to ma ono charakter pracowniczy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. W takiej bowiem sytuacji nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną. 5

6 6 e-biblioteka Gazety Prawnej Strony stosunku pracy mogą zmienić rodzaj zawartej umowy. Dopuszczalnym sposobom takiej zmiany poświęcony jest rozdział 10. W tym miejscu wyjaśnić jednak trzeba, że nie jest możliwe zastosowanie w tej kwestii wypowiedzenia zmieniającego. Istotne dla zatrudnianego i zatrudniającego są zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu. O tym, jakie składki należy opłacać do ZUS, decyduje przede wszystkim rodzaj zawartej umowy. Pracownik podlega zawsze wszystkim ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu. Natomiast rodzaj składek opłacanych od umów cywilnoprawnych zależy od statusu zatrudnianego oraz od tego, czy podlega on już ubezpieczeniom. W niniejszej książce można przeczytać m.in. o zasadach opłacania składek od umów o pracę, zlecenia, o dzieło, a także o tym, jakim ubezpieczeniom podlega osoba, która wykonuje jednocześnie umowę o pracę i zlecenia, umowę zlecenia i o dzieło czy kilka umów zlecenia. Niniejsze opracowanie zawiera praktyczne omówienie wskazanych wyżej zagadnień, porady ekspertów oraz wzory umów o pracę i najczęściej zawieranych umów cywilnoprawnych.

7 Umowy o pracę, o dzieło, zlecenia 7 Rozdział 1 Kiedy warto podpisać przedwstępną umowę o pracę W przedwstępnej umowie o pracę strony zobowiązują się do nawiązania w przyszłości stosunku pracy na warunkach w niej określonych. Strona uchylająca się od zawarcia umowy przyrzeczonej musi liczyć się z koniecznością zapłaty odszkodowania. Umowa przedwstępna nie została uregulowana w Kodeksie pracy. Nie oznacza to jednak, że w stosunkach pracowniczych umowy takie nie są stosowane. Mogą być one zawierane z kandydatami na pracowników na podstawie art. 389 i 390 Kodeksu cywilnego. Artykuł 300 Kodeksu pracy zezwala bowiem na zastosowanie w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy przepisów Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Treść umowy Najczęściej stroną inicjującą zawarcie umowy przedwstępnej jest pracodawca. Aby jednak oświadczenie pracodawcy przejawiającego chęć zatrudnienia w przyszłości danej osoby mogło być zakwalifikowane jako oferta zawarcia umowy przedwstępnej, musi być skierowane do tej osoby oraz musi zawierać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Wynika to z treści art k.c. Jeśli więc oświadczenie woli pracodawcy było skierowane nie do przyszłego pracownika, lecz do innej osoby lub osób (np. publicznie na zebraniu kandydatów lub na sesji rady gminy), to nie może ono stanowić podstawy do uznania, że w ten sposób złożono pracownikowi ofertę zawarcia umowy. Ponadto oferta musi zawierać istotne postanowienia przyrzeczonej umowy o pracę. Przez istotne postanowienia umowy należy rozumieć taką minimalną jej treść, która jest konieczna do zawarcia i wykonania danego rodzaju umowy. Chodzi tu więc o wskazanie rodzaju pracy, miejsca jej wykonywania, wymiaru czasu pracy, wynagrodzenia pracownika. Brak tych elementów w treści oświadczenia pracodawcy wyklucza uznanie, że strony zawarły umowę przedwstępną. Podobnie wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 19 stycznia 1998 r. (I PKN 482/97, OSNP 1998/23/686), stwierdzając, że oświadczenie woli pracodawcy zobowiązującego się do zawarcia umowy o pracę musi być skierowane do drugiej strony i musi zawierać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. W ramach wykładni oświadczenia woli (art. 65 k.c. 7

8 8 e-biblioteka Gazety Prawnej w związku z art. 300 k.p.) nie można uzupełniać o elementy, których ono nie zawierało. Bez określenia terminu O ile do zawarcia umowy przedwstępnej konieczne jest wskazanie przez strony istotnych postanowień przyrzeczonej umowy o pracę, o tyle strony mogą w ogóle nie podawać terminu zawarcia umowy przyrzeczonej. Nie ma bowiem takiego wymogu w przepisach. Pamiętać jednak należy o treści art k.c., w myśl którego jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta umowa przyrzeczona, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeśli obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia. Jeśli zatem strony nie podały w umowie terminu zawarcia umowy przyrzeczonej, termin ten może być wyznaczony przez stronę uprawnioną do tego. Gdy zaś obie strony były uprawnione do wyznaczenia terminu zawarcia tej umowy, decyduje termin wskazany przez stronę, która pierwsza go podała. Skutki odmowy wykonania umowy Jeżeli strona zobowiązana do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia, druga strona może żądać naprawienia szkody, jaką poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej. Jest to tzw. słabszy skutek umowy przedwstępnej. Skutek mocniejszy polega natomiast na możliwości dochodzenia na drodze sądowej zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeśli więc pracodawca, który zobowiązał się zatrudnić pracownika, nie wykonuje swojego zobowiązania, ten może dochodzić albo odszkodowania, albo zawarcia umowy przyrzeczonej. Zauważyć przy tym należy, że przez pojęcie uchylania się od zawarcia umowy przyrzeczonej na gruncie art. 390 k.c. należy rozumieć sytuację, gdy osoba zobowiązana świadomie dopuszcza się działania lub zaniechania zmierzającego do bezpodstawnej odmowy zawarcia umowy przyrzeczonej albo przynajmniej godzi się z takim skutkiem. Wskazuje się, że przez uchylanie się od zawarcia umowy przyrzeczonej można rozumieć także brak współdziałania w celu jej zawarcia. Jako uchylanie się może być również potraktowana sama nieuzasadniona zwłoka zobowiązanego w zawarciu umowy przyrzeczonej. Podobnie wypowiedział się w tym zakresie także SN w uzasadnieniu wyroku z 14 grudnia 1999 r. (II CKN

9 Umowy o pracę, o dzieło, zlecenia 9 624/98, Pr. Gosp. nr 7/2000, s. 9). Podpisując przedwstępną umowę o pracę, strony zobowiązują się do nawiązania w przyszłości stosunku pracy na warunkach określonych w tej umowie. Strona uchylająca się od zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę musi się liczyć z koniecznością zapłaty drugiej stronie odszkodowania. Pracownik może dochodzić zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę także wówczas, gdy wprawdzie zawarto z nim umowę o pracę, jednak warunki tej umowy (dotyczące rodzaju pracy i wysokości wynagrodzenia) odbiegają w sposób istotny od warunków ustalonych w umowie przedwstępnej (orzeczenie SN z 3 października 1979 r., I PRN 128/79, OSNCP 1980/20/39). Przykład GDY PRACODAWCA ZMIENI WARUNKI ZATRUDNIENIA Adam Z. zawarł ze spółką X umowę przedwstępną. Według umowy Adam Z. miał zostać zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku kierownika wydziału z wynagrodzeniem w kwocie 4000 zł, natomiast zatrudniono go na stanowisku referenta z wynagrodzeniem 2000 zł. Pomimo zawarcia umowy o pracę Adam Z. może dochodzić przed sądem pracy, aby zgodnie z treścią umowy przedwstępnej zatrudniono go na ustalonych w niej warunkach. Dochodzenie odszkodowania Pracownik dochodzący odszkodowania w związku z niezawarciem umowy przyrzeczonej może żądać naprawienia szkody, której by nie poniósł, gdyby nie podpisał umowy przedwstępnej i nie liczył na zawarcie przyrzeczonej umowy o pracę. Odszkodowanie to z pewnością obejmuje więc poniesione przez niego wydatki i nakłady w celu zawarcia umowy przyrzeczonej, np. koszty przejazdu do siedziby pracodawcy, koszt porady prawnej oraz wydatki związane z samym zawarciem umowy przedwstępnej. Przykład WYSOKOŚĆ ODSZKODOWANIA Jan S. przed zawarciem ze spółką X umowy przedwstępnej dotyczącej przyszłej umowy o pracę udał się do adwokata, który udzielił mu porady prawnej i przygotował projekt umowy, a także reprezentował go w negocjacjach ze spółką X. Wystawił za to rachunek na kwotę 1400 zł, który Jan S. zapłacił, licząc na zawarcie umowy przyrzeczonej. Jednak spółka odmówiła zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę, wskazując, że aktualnie zmieniła plany produkcyjne i już nie jest zainteresowana jego zatrudnieniem. W takiej sytuacji Jan S. może dochodzić zapłaty odszkodowania obejmującego kwotę 1400 zł zapłaconą adwokatowi za udzieloną poradę. 9

10 10 e-biblioteka Gazety Prawnej Ważne! W razie odmowy przez zakład pracy zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę na czas nieokreślony poszkodowanemu przysługuje na podstawie art k.c. w związku z art. 300 k.p. roszczenie o odszkodowanie, którego wysokość z reguły nie powinna przekraczać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia za pracę na stanowisku objętym umową przedwstępną (uchwała SN z 22 kwietnia 1977 r., I PZP 5/77, OSNC 1977/10/18). Na podstawie art k.c. w związku z art. 300 k.p., jeżeli strona zobowiązana do zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę (pracodawca) uchyla się od jej zawarcia, druga strona (pracownik) może żądać naprawienia szkody polegającej na utracie wynagrodzenia uzyskiwanego w stosunku pracy, który został przez nią rozwiązany dlatego, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej, a nie szkody polegającej na utracie wynagrodzenia, które miała otrzymywać według ustaleń umowy przyrzeczonej (wyrok SN z 6 stycznia 2009 r., I PK 117/08, OSNP 2010/13 14/157). Kara umowna Rozszerzenie zakresu odszkodowania może nastąpić np. poprzez zamieszczenie w umowie przedwstępnej zapisów o karach umownych w razie uchylania się jednej ze stron od zawarcia umowy przyrzeczonej. Wskazuje na to treść art k.c. Na przykład taki zapis może brzmieć: W razie niezawarcia umowy o pracę w ustalonym terminie strona uchylająca się od jej zawarcia zapłaci drugiej stronie karę umowną w wysokości zł. Taki zapis mógłby spowodować znaczne zwiększenie zakresu odszkodowania należnego stronie, która liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej. Przykład SKUTKI ODSTĄPIENIA OD ZAWARCIA UMOWY Adam Z. zawarł ze spółką X umowę przedwstępną. Strony ustaliły, że po uzyskaniu przez niego tytułu inżyniera zostanie on zatrudniony na stanowisku kierownika produkcji. W umowie zawarto także zapis przewidujący obowiązek zapłaty kary umownej w wysokości zł w razie uchylania się którejkolwiek ze stron od zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę. Adam Z pomimo uzyskania tytułu inżyniera nie zgłosił się jednak do spółki X, gdyż podjął pracę w innym przedsiębiorstwie. Spółka X wystąpiła wówczas do sądu z pozwem przeciwko Adamowi Z., żądając zasądzenia kwoty zł. Przymusowe zawarcie umowy Silniejszy skutek umowy przedwstępnej to możliwość dochodzenia przez niedoszłego pracownika zawarcia umowy przyrzeczonej przed sądem. Do zawarcia umowy dochodzi wówczas w drodze procesu. Sąd, uwzględniając powództwo o zobowiązanie do zawarcia umowy przyrzeczonej, wydaje wyrok, który zastępuje oświadczenie pracodawcy o zawarciu umowy przyrzeczonej (art. 64 k.c.). Skutkuje to zawar-

11 Umowy o pracę, o dzieło, zlecenia 11 ciem tej umowy, wbrew woli pozwanego pracodawcy, i zastępuje tę umowę. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z 19 września 2002 r. (II CKN 930/00, LEX nr 55569). Jeżeli jednak nie doszło do zawarcia umowy przedwstępnej, bo rokowania stron nie doprowadziły do ustalenia np. wynagrodzenia za pracę, to żadna ze stron pertraktacji nie jest uprawniona do dochodzenia zawarcia umowy o pracę na podstawie art k.c. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 10 września 1997 r. (I PKN 243/97, OSNP 1998/12/357). Zatem nieustalenie najistotniejszych warunków umowy o pracę oznacza, że nie można przyjąć, iż strony wiązała umowa przedwstępna, co w konsekwencji powoduje, że nie ma możliwości skutecznego dochodzenia przed sądem jej wykonania lub uzyskania odszkodowania. Właściwość sądu Sprawy o odszkodowanie wynikające z odmowy zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę oraz o zawarcie przyrzeczonej umowy o pracę są sprawami ze stosunku pracy i podlegają odrębnemu postępowaniu w sprawach ze stosunku pracy (art. 459 i nast. k.p.c.). Wskazywał na to również Sąd Najwyższy w wyroku z 19 stycznia 1998 r. (I PKN 482/97, OSNP 1998/23/686). Ważne! Aby doszło do zawarcia umowy przedwstępnej, potencjalny pracodawca i pracownik muszą wyrazić wolę zawarcia w przyszłości umowy o pracę, określając zarazem jej najistotniejsze postanowienia. Przepisy nie określają wymogów co do formy umowy, co oznacza, że umowa przedwstępna może być zawarta także ustnie. Przedawnienie roszczeń Roszczenia wynikające z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta (art k.c.). Przedawnienie to obejmuje nie tylko roszczenia określone w 1 i 2 art. 390 k.c., czyli opisany powyżej słabszy i silniejszy skutek umowy, ale także inne roszczenia dotyczące np. zadatku czy kary umownej. Na zastosowanie tej zasady także do umowy przedwstępnej dotyczącej zawarcia umowy o pracę wskazywał też Sąd Najwyższy w wyroku z 17 lipca 2009 r. (I PK 26/09, LEX nr ). Stwierdził, że roszczenia z umowy przedwstępnej przewidującej zawarcie umowy o pracę przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym przyrzeczona umowa o pracę miała być zawarta, czyli według art k.c. Roszczenia wynikające z przedwstępnej umowy, której przedmiotem miało być zawarcie umowy o pracę, nie są natomiast roszczeniami ze stosunku pracy, ponieważ stosunek pracy jeszcze nie istnieje. Nie może więc mieć do nich zastosowania art k.p., zgodnie z którym roszczenia ze stosunku pracy ulegają 11

12 12 e-biblioteka Gazety Prawnej przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Dla zastosowania art k.p. konieczne jest, aby w ogóle powstał (istniał) stosunek pracy. Ponadto przepis ten nie stanowi o roszczeniach dotyczących stosunku pracy, lecz o roszczeniach ze stosunku pracy. Dlatego przy umowie przedwstępnej należy stosować jednoroczny termin przedawnienia z art k.c. Początek biegu tego terminu przedawnienia rozpoczyna się w dniu, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta. Tak wyznaczony początek odnosi się do wszelkich roszczeń, a więc nie tylko o zawarcie umowy przyrzeczonej, ale także do roszczeń odszkodowawczych. Pamiętać jednak należy, że jeżeli sąd oddali żądanie zawarcia umowy przyrzeczonej, roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym orzeczenie stało się prawomocne. Do określenia końca terminu przedawnienia roszczenia o zawarcie umowy przyrzeczonej należy stosować art. 115 k.c., z którego wynika, że w sytuacji gdy koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, termin upływa następnego dnia. Tak wskazywał również Sąd Najwyższy w wyroku z 13 kwietnia 2007 r. (III CSK 409/06, LEX nr ). Przerwanie biegu przedawnienia Nie może budzić wątpliwości fakt, że do biegu terminu przedawnienia znajdują zastosowanie ogólne zasady określone w art. 117 i nast. k.c. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 9 marca 2004 r. (I CK 443/03, LEX nr ). W szczególności będzie mieć tu zastosowanie art k.c. określający zdarzenia pociągające za sobą przerwanie biegu przedawnienia. W myśl tego przepisu bieg przedawnienia przerywa się przez: każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, wszczęcie mediacji. Do przerwania dojdzie w razie uznania roszczenia przez osobę, przeciwko której ono przysługuje, czyli np. przez pracodawcę zobowiązanego do zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę. Kolejną przyczyną przerwania biegu przedawnienia jest wszczęcie mediacji między stronami. Postępowanie mediacyjne uregulowane jest w art k.p.c. i oparte jest na zasadzie dobrowolności. Jeśli więc strony zdecydują się na rozpoczęcie tego rodzaju postępowania, skutkować to będzie przerwaniem biegu przedawnienia.

13 Umowy o pracę, o dzieło, zlecenia 13 Ustalenie daty wszczęcia mediacji wynika z uregulowań Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z przepisem art k.p.c. wszczęcie mediacji przez stronę następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji, z dołączonym dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie. Jednak w myśl przepisu art k.p.c. pomimo takiego doręczenia wniosku mediacja nie zostaje wszczęta, jeżeli: stały mediator w terminie tygodniowym odmówił przeprowadzenia mediacji, gdy strony zawarły umowę o mediację, w której wskazano jako mediatora osobę niebędącą stałym mediatorem albo bez wskazania mediatora i osoba, do której się zwrócono, w terminie tygodniowym odmówiła przeprowadzenia mediacji, gdy strony nie zawarły umowy o mediację, a druga strona nie wyraziła na nią zgody. Przykład ODDALENIE POWÓDZTWA Z POWODU PRZEDAWNIENIA Jan S. przed zawarciem ze spółką X umowy przedwstępnej dotyczącej przyszłej umowy o pracę udał się do adwokata, który udzielił mu porady prawnej i przygotował projekt umowy, a także reprezentował go w negocjacjach ze spółką X. Wystawił za to rachunek na kwotę 1400 zł, który Jan S. zapłacił, licząc na zawarcie umowy przyrzeczonej. Umowę tę strony miały podpisać 3 grudnia 2009 r. Jednak spółka X odmówiła zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę, twierdząc, że zmieniła plany inwestycyjne. W tej sytuacji Jan S. postanowił, że będzie dochodzić zapłaty odszkodowania obejmującego kwotę 1400 zł zapłaconą adwokatowi za udzieloną poradę i 6 stycznia 2011 r. złożył pozew do sądu pracy. Spółka X podniosła w odpowiedzi na pozew zarzut przedawnienia. Sąd, uwzględniając ten zarzut, oddalił powództwo Jana S., gdyż upłynął już roczny termin przedawnienia. Art. 64, art. 65, art. 66, art. 115, art. 117, art. 123, art. 389 i art. 390 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) Art i art. 459 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) Art. 291 i art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) Ryszard Sadlik sędzia Sądu Okręgowego w Kielcach 13

14 14 e-biblioteka Gazety Prawnej PORADY Czy można zmusić przyszłego pracownika do podpisania umowy, jeśli odmawia wykonania umowy przedwstępnej Pracodawca poszukiwał pracownika na kierownicze stanowisko. Firma rekrutacyjna znalazła odpowiedniego kandydata. Pracownik musiał rozwiązać umowę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. W tej sytuacji zawarł z przyszłym pracodawcą na piśmie przedwstępną umowę o pracę. Firma przygotowała stanowisko pracy zgodnie z jego wymaganiami, m.in. kupiła specjalistyczny program komputerowy, książki, a nawet wskazane przez niego meble. Kilka dni przed zawarciem umowy o pracę kandydat oświadczył jednak, że jej nie podpisze, ponieważ dotychczasowy pracodawca zaoferował mu znacznie lepsze warunki pracy. Czy w razie skierowania sprawy do sądu możliwy jest wyrok nakazujący kandydatowi zawarcie stosunku pracy? Czy pracodawca może oczekiwać zwrotu poniesionych kosztów? Przed zawarciem umowy o pracę pracodawca i pracownik mogą podpisać umowę przedwstępną, w której zobowiązują się do zawarcia w przyszłości umowy przyrzeczonej. Umową przyrzeczoną będzie umowa o pracę. Mimo ustalenia w umowie przedwstępnej, że obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej oraz zachowania formy pisemnej umowy przedwstępnej, pracodawca nie ma prawa, w razie odmowy przyszłego pracownika, domagać się przed sądem zawarcia umowy o pracę. Wprawdzie zgodnie z art k.c., gdy umowa przedwstępna czyni zadość wymaganiom, od których zależy ważność umowy przyrzeczonej, w szczególności wymaganiom co do formy, strona uprawniona może dochodzić zawarcia umowy przyrzeczonej, jednak zastosowanie tego przepisu do sytuacji, gdy przyszły pracownik odmawia zawarcia umowy o pracę, nie jest możliwe ze względu na art. 300 k.p. Przepis ten umożliwia stosowanie w sprawach nienormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy odpowiednio przepisów Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. W art. 10 k.p. została wyrażona jedna z podstawowych zasad prawa pracy wolności wyboru pracy. Zmuszanie pracownika do zawarcia umowy o pracę jest niezgodne z tą zasadą. Tym samym pracodawca, niezależnie od formy podpisanej umowy, może domagać się od niedoszłego pracownika jedynie odszkodowania za szkodę, jaką poniósł z powodu niezawarcia umowy o pracę (art k.c.). Szkoda obejmuje straty powstałe z powodu niezawarcia umowy między stronami, wyłączone są natomiast nieuzyskane korzyści. W omawianej sytuacji pracodawca

15 Umowy o pracę, o dzieło, zlecenia 15 niewątpliwie poniósł koszty, przygotowując stanowisko pracy zgodnie z żądaniami przyszłego pracownika. Jednak nadal poszukuje na to stanowisko pracownika. Oznacza to, że z kupionego oprogramowania, książek i mebli może skorzystać inna osoba. Zatem nie można jednoznacznie stwierdzić, że poczynione nakłady były zbędne (gdyby okazały się zbędne, pracodawca otrzymałby odszkodowanie). Za szkodę nie należy natomiast uznać wydatków na firmę poszukującą pracowników, gdyż pracodawca zdecydował się na korzystanie z niej bez związku z umową przedwstępną. Obowiązek udowodnienia istnienia szkody i jej związku z niezatrudnieniem pracownika ciąży na pracodawcy. Niedoszły pracodawca może zaproponować pracownikowi zawarcie ugody, w której strony rozstrzygną o zwrocie kosztów. Art. 300 ustawy z 26 czerwca 1976 r. Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) Art. 390 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) Ewa Drzewiecka ekspert z zakresu prawa pracy Jakiego odszkodowania można się domagać za niezawarcie przyrzeczonej umowy o pracę Jeśli potencjalny pracodawca uchyla się od zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę, niedoszły pracownik może żądać m.in. odszkodowania. Czy odszkodowanie należne pracownikowi powinno uwzględniać wynagrodzenie gwarantowane przyrzeczoną umową? Gdy pracodawca odmówi zawarcia przyrzeczonej umowy o pracę, niezatrudnionemu przysługuje roszczenie o naprawienie szkody, jaką poniósł przez to, że liczył na zawarcie tej umowy (art k.c. w zw. z art. 300 k.p). Dokonując interpretacji pojęcia szkody podlegającej naprawieniu, Sąd Najwyższy wskazał, że z reguły będą to zarobki utracone przez osobę ubiegającą się o zatrudnienie wskutek pozostawania bez pracy. Przyjmuje się, że są to zarobki utracone przez to, że pracownik, licząc na zawarcie umowy przyrzeczonej, rozwiązał dotychczasowy stosunek pracy, a następnie pozostawał przez pewien okres bez pracy lub został zatrudniony na gorszych warunkach płacowych. Zakres utraconych przez pracownika korzyści należy zatem oceniać przez odniesienie braku zarobków w okresie pozostawania bez pracy lub ich niższej wysokości po podjęciu pracy do wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie 15

16 16 e-biblioteka Gazety Prawnej rozwiązanego stosunku pracy (por. wyrok SN z 6 stycznia 2009 r., I PK 117/08, OSNP 2010/13 14/157). Nie można natomiast odnosić się do wynagrodzenia, które miało przysługiwać na podstawie przyrzeczonej umowy, gdyż odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy nie obejmuje korzyści, które druga strona osiągnęłaby w razie zawarcia umowy. Podsumowując, jeżeli strony w przedwstępnej umowie o pracę nie określiły odmiennie zakresu odszkodowania, pracownik może żądać naprawienia szkody polegającej na utracie wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie stosunku pracy, który został przez niego rozwiązany dlatego, że liczył na zawarcie umowy przyrzeczonej, a nie szkody polegającej na utracie wynagrodzenia, które miał otrzymywać według ustaleń umowy przyrzeczonej. Art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) Art. 390 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) Arkadiusz Sobczyk radca prawny z kancelarii Sobczyk i Wspólnicy Jakie roszczenia przysługują stronom przedwstępnej umowy o pracę Jeśli strony zdecydowały się na podpisanie umowy o pracę, ale jej sfinalizowanie, z różnych względów, jest na razie niemożliwe, mogą podpisać przedwstępną umowę o pracę. Co się stanie w sytuacji, gdy jedna ze stron, mimo podpisanej umowy przedwstępnej o pracę, nie zechce zawrzeć umowy przyrzeczonej? Przez umowę przedwstępną strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości określonej umowy, tzw. umowy przyrzeczonej. Jest to instytucja uregulowana w Kodeksie cywilnym (art. 389 k.c.). Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby stosować ją w relacjach z zakresu stosunku pracy. Oznacza to, że pracodawca może zawrzeć z przyszłym pracownikiem umowę, która zobowiąże ich do zawarcia umowy o pracę. Zgodnie z art. 389 k.c. dla skuteczności tego zobowiązania konieczne jest określenie istotnych postanowień przyszłej umowy. Gdy jedna ze stron uchyla się od zawarcia przyrzeczonej umowy, druga strona może wystąpić do sądu. Jeżeli zostały zachowane warunki ważności umowy przedwstępnej, sąd może nakazać zawarcie przyrzeczonej umowy o pracę. Zawarcia umowy o pracę, przyrzeczonej w drodze umowy przedwstępnej, można dochodzić jedy-

17 Umowy o pracę, o dzieło, zlecenia 17 nie od pracodawcy, gdyż pracownik nie może być wyrokiem sądu zmuszony do zawarcia umowy o pracę. Zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą zamiast dochodzenia zawarcia umowy o pracę wystąpić o odszkodowanie za naruszenie umowy przedwstępnej. Trzeba wtedy wykazać szkodę, którą strona poniosła przez to, że liczyła na zawarcie przyrzeczonej umowy. Wysokość odszkodowania będzie ustalana na podstawie konkretnych okoliczności faktycznych. Ewentualne roszczenia, wynikające z przedwstępnej umowy o pracę, nie są roszczeniami z zakresu prawa pracy. Termin ich dochodzenia wynosi jeden rok od dnia, kiedy umowa przyrzeczona miała być zawarta. Dotyczy to zarówno żądania zawarcia przyrzeczonej umowy, jak i żądania ewentualnego naprawienia szkody. Art. 389 i art. 390 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) Bartłomiej Raczkowski Raczkowski i Wspólnicy 17

18 18 e-biblioteka Gazety Prawnej Rozdział 2 Co trzeba wiedzieć, podpisując umowę o pracę W umowie o pracę pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego. Natomiast pracodawca zobowiązuje się do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Przed podpisaniem umowy należy zgromadzić niezbędne dokumenty. Podczas rekrutacji pracodawca ma prawo uzyskać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie następujące dane osobowe (art k.p.): imię (imiona) i nazwisko, imiona rodziców, datę urodzenia, miejsca zamieszkania (adres do korespondencji), wykształcenie, przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Pracodawca może zatem żądać od kandydata do pracy złożenia następujących dokumentów: wypełnionego kwestionariusza osobowego dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie, świadectw pracy z poprzednich miejsc pracy lub innych dokumentów potwierdzających okresy zatrudnienia, obejmujących okresy pracy przypadające w roku kalendarzowym, w którym pracownik ubiega się o zatrudnienie, potwierdzających kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania oferowanej pracy, świadectwa ukończenia gimnazjum w przypadku osoby ubiegającej się o zatrudnienie w celu przygotowania zawodowego, orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku, innych dokumentów, jeżeli obowiązek ich przedłożenia wynika z odrębnych przepisów. W przypadku zawarcia umowy o pracę pracodawca będzie mógł zażądać od pracownika oprócz wskazanych wyżej danych także: innych jego danych osobowych oraz imion, nazwisk i dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych będzie konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy, numeru PESEL pracownika. Przykład INFORMACJA O CIĄŻY Pracodawca zażądał od kandydatki do pracy informacji, czy nie jest w ciąży. Jest to niedopuszczalne, z wyjątkiem przypadków, gdy dana osoba ubiega się o zatrudnienie przy pracach wzbronionych kobietom w ciąży.

19 Umowy o pracę, o dzieło, zlecenia 19 Przykład ZAŚWIADCZENIE O NIEKARALNOŚCI Pracodawca żąda od wszystkich kandydatów do pracy zaświadczenia o niekaralności z Krajowego Rejestru Sądowego. Nie ma do tego prawa. Pracodawca może żądać takiej informacji tylko w odniesieniu do pewnej kategorii pracowników. Jest to dopuszczalne wyłącznie wobec osób, w stosunku do których z przepisów ustawy wynika wymóg niekaralności, korzystania z pełni praw publicznych, a także ustalenia uprawnienia do zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej. W takich przypadkach pracodawca może domagać się przedłożenia zaświadczenia z KRS przez zatrudnianego pracownika lub samodzielnie uzyskać informacje z tego rejestru. Pracodawca nie może natomiast żądać zaświadczeń o niekaralności od wszystkich zatrudnianych pracowników. Dodatkowe dokumenty Osoba ubiegająca się o zatrudnienie może dodatkowo przedłożyć również inne dokumenty potwierdzające jej umiejętności i osiągnięcia zawodowe, świadectwa pracy z poprzednich miejsc pracy lub inne dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia, obejmujące okresy pracy przypadające w innym roku kalendarzowym niż rok, w którym pracownik ubiega się o zatrudnienie, a także dokumenty stanowiące podstawę do korzystania ze szczególnych uprawnień w zakresie stosunku pracy. Dopuszczalne jest zatem dobrowolne dołączenie do dokumentacji pracowniczej np. listów rekomendacyjnych. Ochrona danych osobowych W podaniach o przyjęcie do pracy zamieszczana jest z reguły klauzula, że kandydat wyraża zgodę na przetwarzanie jego danych osobowych w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia rekrutacji, zgodnie z ustawą z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. Taka zgoda oznacza, że pracodawca może przetwarzać jego dane w tym celu, ale nie wolno mu np. udostępniać ich innym podmiotom. W myśl art. 23 ust. 1 tej ustawy przetwarzanie danych jest bowiem dopuszczalne tylko wtedy, gdy: osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych, jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa, jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą, jest to niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego lub dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą. 19

20 20 e-biblioteka Gazety Prawnej Treść umowy Jeśli strony podejmą decyzję o zawarciu umowy o pracę, to będzie ona musiała zawierać przewidziane prawem ustalenia. W myśl art k.p. umowa o pracę musi określać strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, a w szczególności: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracę (ze wskazaniem jego składników), wymiar czasu pracy oraz termin jej rozpoczęcia. Przykład USTALENIE RODZAJU PRACY Zawierając umowę o pracę, strony nie określiły rodzaju pracy, jaką ma wykonywać pracownik. Ustalenie rodzaju pracy jest jednak koniecznym warunkiem zawarcia umowy o pracę. Jego brak powoduje, że umowa nie została zawarta. Nie można bowiem posłużyć się w tym zakresie domniemaniem (np. biorąc pod uwagę kwalifikacje pracownika). Strony mogą określić rodzaj pracy w ogólny sposób. W takim przypadku szczegółowe określenie zakresu czynności pracownika zostaje pozostawione przez strony pracodawcy. Natomiast w przypadku szczegółowego określenia rodzaju pracy takie zapisy stanowią istotny element umowy o pracę i ich zmiana wymaga zgody pracownika lub wypowiedzenia zmieniającego. Przykład WYMIAR CZASU PRACY Zawierając umowę o pracę, strony nie określiły wymiaru czasu pracy. W takim przypadku przyjmuje się, że istnieje domniemanie pełnego wymiaru czasu pracy obowiązującego w danej dziedzinie. Gdyby strony umówiły się o wykonywanie pracy w niepełnym wymiarze (np. 1/2 etatu), musi to zostać wyraźnie zastrzeżone. W takim przypadku trzeba na ogół ustalić również rozkład wykonywania pracy (np. poprzez wskazanie, że będzie świadczona w określone dni, w określonym przedziale czasowym). Określenie w szczególności wskazuje, że uzgodnieniami stron mogą zostać objęte również inne istotne dla nich okoliczności, niewymienione w tym przepisie (np. specjalna organizacja pracy, dodatkowe świadczenia). Należy przy tym pamiętać, że postanowienia umowne mniej korzystne dla pracownika, niż przewidują to przepisy prawa pracy, są nieważne. Zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy. Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeśli nie określono tego terminu, to w dniu zawarcia umowy.

21 Umowy o pracę, o dzieło, zlecenia 21 Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy nie może otrzymać niższej płacy niż kwota minimalnego wynagrodzenia. Od 1 stycznia 2011 r. wynosi ona 1386 zł. Ustalone na dany rok wynagrodzenie minimalne jest kwotą brutto. Jeżeli w umowie o pracę kwota wynagrodzenia zostanie określona w niższej wysokości, to stosowne postanowienie umowy z mocy prawa zostanie zastąpione wysokością wynagrodzenia wynikającą z przepisów. Pracodawca, który zapłaci pracownikowi pensję w kwocie niższej niż ustalone minimum, będzie zobowiązany do wypłaty wyrównania. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, wysokość minimalnego wynagrodzenia ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadających do przepracowania przez niego w danym miesiącu. Natomiast wysokość wynagrodzenia pracownika w okresie jego pierwszego roku pracy nie może być niższa niż 80 proc. minimalnego wynagrodzenia. W 2011 r. minimalne wynagrodzenie pracownika w okresie jego pierwszego roku pracy nie może być zatem niższe od kwoty: 1386,00 zł x 80 proc. = 1108,80 zł. Do okresu roku pracy, w którym pracodawca może wypłacać pracownikowi wynagrodzenie niższe od pełnego minimalnego wynagrodzenia, wlicza się wszystkie okresy, za które była opłacana składka na ubezpieczenia społeczne lub zaopatrzenie emerytalne, z wyjątkiem okresów zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. Oznacza to, że ustalając, jak długo pracowała dana osoba, trzeba uwzględnić także okresy wykonywania umów zlecenia (jeżeli z tego tytułu odprowadzano składki na ubezpieczenia społeczne) lub okresy prowadzenia działalności gospodarczej. Przykład WYNAGRODZENIE W PIERWSZYM ROKU PRACY 1 marca 2011 r. pracownik podjął pierwszą w życiu pracę na podstawie umowy o pracę. W okresie od 1 grudnia 2010 r. do 28 lutego 2011 r. był jednak zatrudniony na podstawie umowy zlecenia i za ten okres zleceniodawca opłacał za niego składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Przy ustalaniu okresu pierwszego roku pracy, w którym pracownik może otrzymywać wynagrodzenia na poziomie 80 proc. ustawowego minimum, trzeba więc uwzględnić okres zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia. W przypadku nieprzerwanego zatrudnienia upłynie on 30 listopada 2011 r. Do tego dnia pracodawca będzie mógł wypłacać pracownikowi wynagrodzenie w kwocie 1108,80 zł. Od 1 grudnia 2011 r. będzie mu zaś przysługiwać wynagrodzenie nie niższe niż 1386 zł. Forma umowy Umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie. Jeżeli strony nie zawarły umowy w tej formie, pracodawca jest zobowiązany najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. Dokument ten powinien być złożony do akt osobowych pracownika. Jeśli pracodawca nie potwierdzi na piśmie zawartej z pracownikiem 21

22 22 e-biblioteka Gazety Prawnej umowy o pracę, grozi mu kara grzywny w wysokości do zł. Przepisy Kodeksu pracy nie uzależniają jednak ważności umowy o pracę od zachowania formy pisemnej. Umowa o pracę zawarta bez zachowania tej formy jest ważna. Jej zawarcie może nastąpić także ustnie lub przez dopuszczenie pracownika do pracy. Uprawnienia pracownicze Realizacja umowy o pracę podlega regulacjom zawartym w Kodeksie pracy i w innych aktach z zakresu prawa pracy. Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. W zamian przysługuje mu prawo do godziwego wynagrodzenia. Powinno ono być tak ustalone, aby odpowiadało rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Oczywiście nie może być ono także niższe od wynagrodzenia minimalnego. Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Wymagane są także okresowe i kontrolne badania lekarskie. Pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Przysługują mu również uprawnienia związane z rodzicielstwem (w tym urlopy: macierzyński, ojcowski i wychowawczy). Jego odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy jest zasadniczo ograniczona do wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia za pracę (z wyjątkiem przypadków, gdy chodzi o mienie powierzone lub o umyślne wyrządzenie szkody). Pracodawca ma obowiązek prowadzenia akt osobowych pracownika, a rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy rodzi po jego stronie obowiązek wydania pracownikowi świadectwa pracy. Art. 22, art. 22 1, art , art. 29, art. 78, art. 97, art. 100, art , art. 152, art , art. 229, art. 281 pkt 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) Art. 6 8 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200, poz z późn. zm.) Art. 23 ust. 1, art. 26 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.) Art. 6 ust. 1 pkt 10, art. 19 ustawy z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 292 z późn. zm.) 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 5 października 2010 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2011 r. (Dz.U. Nr 194, poz. 1288) 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz.U. Nr 62, poz. 286 z późn. zm.) Rafał Krawczyk, sędzia Sądu Okręgowego w Toruniu Anna Puszkarska, radca prawny Dorota Twardo, ekspert z zakresu wynagrodzeń

23 Umowy o pracę, o dzieło, zlecenia 23 PORADY Czy dopuszczalna jest dyskryminacja pozytywna Pracodawca prowadzi salon masażu. Chce zatrudnić jako masażystów osoby niewidome lub niedowidzące, gdyż dobrze sprawdzają się w tej roli. Czy zaznaczenie w ogłoszeniu o pracę, że poszukuje przede wszystkim osób niepełnosprawnych, może zostać uznane za dyskryminację w stosunku do osób nieposiadających orzeczeń stwierdzających niepełnosprawność? W polskim i europejskim prawie pracy znane jest pojęcie tzw. dyskryminacji pozytywnej, która polega na tworzeniu określonych, preferencyjnych warunków zatrudnienia dla osób, które z pewnych względów mają utrudniony dostęp do rynku pracy. Dotyczy to m.in. osób niepełnosprawnych. Dyskryminacja pozytywna nie narusza zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Kwestia ta znalazła odzwierciedlenie w przepisach dotyczących równego traktowania w zatrudnieniu, zawartych w Kodeksie pracy. W szczególności art. 18 3b 2 pkt 3 k.p. stanowi, że zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie naruszają działania, proporcjonalne do osiągnięcia zgodnego z prawem celu różnicowania sytuacji pracownika, polegające na stosowaniu środków, które różnicują sytuację prawną pracownika ze względu na ochronę rodzicielstwa lub niepełnosprawność. Zamieszczenie w ogłoszeniu o pracę wskazania, że przy nawiązaniu stosunku pracy preferowane będą osoby niepełnosprawne, nie narusza zatem przepisów dotyczących równego traktowania w zatrudnieniu. Art. 18 3b 2 pkt 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) Szczepan Wroński ekspert z zakresu pomocy publicznej na zatrudnianie niepełnosprawnych Czy umowa o pracę może odsyłać do układu zbiorowego Pracownik ma być zatrudniony na stanowisku dyrektora. W projekcie umowy o pracę przewidziano dla niego prawo do nagrody jubileuszowej wskazując, że pracownik nabędzie ją po spełnieniu warunków określonych w układzie zbiorowym pracy obowiązującym u tego pracodawcy. Czy dopuszczalny jest taki zapis? 23

24 24 e-biblioteka Gazety Prawnej Tak. Pracownikowi będzie przysługiwać nagroda jubileuszowa. Przepis art Kodeksu pracy stoi na przeszkodzie w ustalaniu warunków wynagradzania pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy w zakładowym układzie zbiorowym. Pracownicy zarządzający zakładem pracy są podmiotami aktywnie uczestniczącymi w tworzeniu zakładowych układów zbiorowych pracy i podpisują ten układ w imieniu pracodawcy będącego jednostką organizacyjną. Nie powinni więc podejmować decyzji o przysługujących im świadczeniach wynagrodzeniowych (por. wyrok SN z 11 lutego 2005 r., I PK 167/04, OSNP 2005/20/316). Warunki wynagradzania za pracę pracowników zarządzających zakładem pracy w imieniu pracodawcy ustalane są jednak w umowie o pracę wolą stron stosunku pracy. Takie ustalenie może dotyczyć także składników wynagrodzenia przewidzianych w układzie zbiorowym (np. nagrody jubileuszowej). Nie ma przeszkód, aby ustalenie to zostało dokonane poprzez odesłanie do aktu prawnego regulującego określone składniki wynagrodzenia i zasady ich przyznawania (w tym do zakładowego układu zbiorowego pracy). W takim przypadku określenie warunków wynagrodzenia następuje bowiem wolą stron stosunku pracy, a nie wolą stron układu zbiorowego. Podobnie byłoby w przypadku, gdyby zamiast zastosowania tej techniki zasady przysługiwania danego składnika wynagrodzenia ustalono przez przepisanie właściwych postanowień układu (por. wyrok SN z 24 lipca 2009 r., I PK 49/09, M.P.Pr. 2010/2/88). Art ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) Rafał Krawczyk sędzia Sądu Okręgowego w Toruniu Czy można zrezygnować z określenia wymiaru etatu Pracodawca ma zamiar zawrzeć z pracownikiem umowę na czas nieokreślony. Chciałby, aby pracownik wykonywał pracę w wymiarze uzależnionym od bieżących potrzeb pracodawcy. Z tego względu w projekcie umowy o pracę nie określono wymiaru czasu pracy, w jakim będzie zatrudniony pracownik. Czy wymiar czasu pracy może być pozostawiony do uznania pracodawcy? Nie. W umowie o pracę trzeba wskazać wymiar czasu pracy, w jakim ma być zatrudniony pracownik. Najczęściej ustala się, że pracownik będzie zatrudnio-

Przedwstępna umowa o pracę

Przedwstępna umowa o pracę Przedwstępna umowa o pracę Uwagi ogólne Istota umowy Strony przed właściwą umową o pracę mogą zawrzeć umowę przedwstępną. W związku z tym, że kodeks pracy nie zawiera przepisów regulujących zawieranie

Bardziej szczegółowo

Kiedy umowa zlecenie jest umową o pracę? - na przykładzie orzecznictwa.

Kiedy umowa zlecenie jest umową o pracę? - na przykładzie orzecznictwa. VII EDYCJA Konwent Prawa Pracy Joanna Kaleta Kiedy umowa zlecenie jest umową o pracę? - na przykładzie orzecznictwa. 1 1 Treść stosunku pracy art. 22 k.p. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje

Bardziej szczegółowo

Zmiany w prawie pracy

Zmiany w prawie pracy Zmiany w prawie pracy Monika Błońska, radca prawny Warszawa, dn. 13 grudnia 2016 r. Zmiany, które już weszły w życie Zmiany, które weszły w życie 3 sierpnia 2016 r. Zmiana w zakresie zakazu zatrudniania

Bardziej szczegółowo

PRZEBIEG ZATRUDNIENIA

PRZEBIEG ZATRUDNIENIA PRZEBIEG ZATRUDNIENIA Stosunek pracy może być nawiązany między pracodawcą i pracownikiem. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy

Bardziej szczegółowo

Opracowanie: Kancelaria Gospodarcza

Opracowanie: Kancelaria Gospodarcza Materiał do zajęć - opracowanie na potrzeby przedmiotu ZW2: przedsiębiorczość: własna firma na rynku, w ramach projektu STREFA ROZWOJU KOMPETENCJI: nowoczesny program przygotowywania studentów wydziału

Bardziej szczegółowo

1. Umowa o pracę zawarta na okres próbny

1. Umowa o pracę zawarta na okres próbny 1. Część I. Wzory umów i pism z zakresu prawa pracy 1. Umowa o pracę zawarta na okres próbny...... (pieczątka firmowa pracodawcy) (miejscowość, data) Umowa o pracę zawarta na okres próbny a zawarta w dniu...

Bardziej szczegółowo

Pułapki w umowach o pracę

Pułapki w umowach o pracę e-poradnik Praca i Ubezpieczenia Praca i Ubezpieczenia Pułapki w umowach o pracę Rodzaje umowy Formy umowy Dodatkowe klauzule umowne Spis treści Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72 tel.

Bardziej szczegółowo

Zakaz konkurencji. www.pip.gov.pl

Zakaz konkurencji. www.pip.gov.pl www.pip.gov.pl Zawarcie umowy Pracodawca, który prowadzi działalność jako podmiot gospodarczy, może zabezpieczyć swoje interesy przed ewentualnymi, niepożądanymi zachowaniami aktualnie zatrudnionych, jak

Bardziej szczegółowo

DZIAŁ DRUGI Stosunek pracy. Rozdział I Przepisy ogólne

DZIAŁ DRUGI Stosunek pracy. Rozdział I Przepisy ogólne DZIAŁ DRUGI Stosunek pracy Rozdział I Przepisy ogólne Art. 22. 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem

Bardziej szczegółowo

ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE

ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE Sopot, dnia 23 stycznia 2018 r. Sygn.: 007247 ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE skierowane przez Zleceniodawcę w dniu 22 stycznia 2018 r. o godzinie 17:30 w ramach abonamentu Przedmiot odpowiedzi: 1. Czy pracodawca

Bardziej szczegółowo

Zaległy urlop wypoczynkowy powinien być udzielony pracownikowi do 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Zaległy urlop wypoczynkowy powinien być udzielony pracownikowi do 31 marca następnego roku kalendarzowego. Zaległy urlop wypoczynkowy powinien być udzielony pracownikowi do 31 marca następnego roku kalendarzowego. Zaległy urlop za 2007 r. - czyli jak zgodnie z prawem zmusić pracownika do jego wykorzystania

Bardziej szczegółowo

Odszkodowanie dla pracodawcy za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika.

Odszkodowanie dla pracodawcy za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika. Odszkodowanie dla pracodawcy za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika. Zgodnie z art. 55 1¹ kodeksu pracy (dalej k.p.) pracownikowi przysługuje prawo do rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI Adres redakcji: Redaktor naczelny Gazety Prawnej: Dyrektor artystyczny Gazety Prawnej: Redakcja: DTP: Biuro Reklamy:

SPIS TREŚCI Adres redakcji: Redaktor naczelny Gazety Prawnej: Dyrektor artystyczny Gazety Prawnej: Redakcja: DTP: Biuro Reklamy: SPIS TREŚCI Kto nie musi się bać, że pracodawca go zwolni... 3 Jakie zachowanie pracownika uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę... 24 Kiedy pracodawca może zwolnić pracownika z dnia na dzień... 40 Kiedy

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 15 października 1999 r. I PKN 245/99

Wyrok z dnia 15 października 1999 r. I PKN 245/99 Wyrok z dnia 15 października 1999 r. I PKN 245/99 Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia w trybie art. 72 1 zdanie drugie KP może nastąpić wówczas, gdy pracownik z przyczyn wymienionych w art. 53

Bardziej szczegółowo

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii URLOP WYPOCZYNKOWY

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii URLOP WYPOCZYNKOWY URLOP WYPOCZYNKOWY Art. 152. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii 1. Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej "urlopem". URLOP WYPOCZYNKOWY

Bardziej szczegółowo

Pracownik niepełnoetatowy. wydanie 1. ISBN 83-7387-965-X. Opracował: Przemysław Ciszek na podstawie publikacji Kadry. Serwis spraw pracowniczych

Pracownik niepełnoetatowy. wydanie 1. ISBN 83-7387-965-X. Opracował: Przemysław Ciszek na podstawie publikacji Kadry. Serwis spraw pracowniczych Pracownik niepełnoetatowy wydanie 1. ISBN 83-7387-965-X Opracował: Przemysław Ciszek na podstawie publikacji Kadry. Serwis spraw pracowniczych Redakcja: Małgorzata Budzich Wydawnictwo C.H. Beck ul. Gen.

Bardziej szczegółowo

Umowy zlecenia i o dzieło nie są umowami o pracę, a więc podpisując je, nie stajesz się pracownikiem i nie masz praw opisanych w tej ulotce.

Umowy zlecenia i o dzieło nie są umowami o pracę, a więc podpisując je, nie stajesz się pracownikiem i nie masz praw opisanych w tej ulotce. Umowy zlecenia i o dzieło nie są umowami o pracę, a więc podpisując je, nie stajesz się pracownikiem i nie masz praw opisanych w tej ulotce. Pracując na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, nie

Bardziej szczegółowo

Umowa o pracę na czas określony

Umowa o pracę na czas określony Umowa o pracę na czas określony adw. Joanna Kaleta Główne zmiany wprowadzane nowelizacją Kodeksu pracy to: 1) dookreślenie specyfiki umowy o pracę na okres próbny; 2) ograniczenie rodzajów umów o pracę

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Karol Weitz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Karol Weitz Sygn. akt II CSK 323/16 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 27 kwietnia 2017 r. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN

Bardziej szczegółowo

Dokumentacja pracownicza wraz z wypełnionymi wzorami pism kadrowych. wydanie 1. ISBN 83-7387-963-3

Dokumentacja pracownicza wraz z wypełnionymi wzorami pism kadrowych. wydanie 1. ISBN 83-7387-963-3 Dokumentacja pracownicza wraz z wypełnionymi wzorami pism kadrowych wydanie 1. ISBN 83-7387-963-3 Opracował na podstawie Kadry. Serwis spraw pracowniczych : Przemysław Ciszek Redakcja: Małgorzata Budzich

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt I PK 260/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 9 maja 2007 r. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Roman Kuczyński SSN Romualda Spyt w sprawie

Bardziej szczegółowo

Umowa co powinniśmy wiedzieć

Umowa co powinniśmy wiedzieć Źródło: http://wupwarszawa.praca.gov.pl/documents/47726/695264/abc%20um%c3%b3w%20o%20prac% C4%99/516aac3d-131c-4972-8b3b-35756a406549?t=1426760452000 Umowa co powinniśmy wiedzieć Rozpoczynając pracę spotykamy

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ. z dnia 28 maja 1996 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ. z dnia 28 maja 1996 r. R960286 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ I Zatrudnianie pracowników

ROZDZIAŁ I Zatrudnianie pracowników ROZDZIAŁ I Zatrudnianie pracowników 1. Zgłoszenie pracodawcy Zgodnie z art. 209 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy na pracodawcy ciąży obowiązek powiadamiania na piśmie właściwego okręgowego

Bardziej szczegółowo

Zwolnienia w firmie prawa, obowiązki i zobowiązania pracodawcy

Zwolnienia w firmie prawa, obowiązki i zobowiązania pracodawcy e-poradnik Praca i Ubezpieczenia Praca i Ubezpieczenia Zwolnienia w firmie prawa, obowiązki i zobowiązania pracodawcy Rozwiązanie umowy o pracę oraz na mocy porozumienia stron Okres wypowiedzenia Wypowiedzenie

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA O WARUNKACH ŚWIADCZENIA PRACY

INFORMACJA O WARUNKACH ŚWIADCZENIA PRACY INFORMACJA O WARUNKACH ŚWIADCZENIA PRACY UMOWA O PRACĘ Umowa o pracę stanowi dokument stwierdzający zatrudnienie w ramach stosunku pracy. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania

Bardziej szczegółowo

Wydanie I/2012, marzec 2012 r.

Wydanie I/2012, marzec 2012 r. Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72 tel. (22) 530 40 40; www.gazetaprawna.pl Redakcja: Małgorzata Jankowska DTP: Joanna Archacka Biuro Obsługi Klienta: 05-270 Marki, ul. Okólna 40 tel. (22)

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 25 czerwca 2009 r., III CZP 39/09

Uchwała z dnia 25 czerwca 2009 r., III CZP 39/09 Uchwała z dnia 25 czerwca 2009 r., III CZP 39/09 Sędzia SN Gerard Bieniek (przewodniczący) Sędzia SN Józef Frąckowiak (sprawozdawca) Sędzia SN Iwona Koper Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Tomasza R.

Bardziej szczegółowo

dr Tomasz Bakalarz Zakład Prawa Pracy WPAiE UWr

dr Tomasz Bakalarz Zakład Prawa Pracy WPAiE UWr dr Tomasz Bakalarz Zakład Prawa Pracy WPAiE UWr Nawiązanie stosunku pracy Umowne formy Pozaumowne formy Umowa o pracę Spółdzielcza umowa o pracę Mianowanie Powołanie Wybór Umowa zgodne oświadczenie woli

Bardziej szczegółowo

Urlop wypoczynkowy pracownika. wydanie 1. ISBN X. Opracował: Przemysław Ciszek na podstawie Kadry. Serwis spraw pracowniczych

Urlop wypoczynkowy pracownika. wydanie 1. ISBN X. Opracował: Przemysław Ciszek na podstawie Kadry. Serwis spraw pracowniczych Urlop wypoczynkowy pracownika wydanie 1. ISBN 83-7387-965-X Opracował: Przemysław Ciszek na podstawie Kadry. Serwis spraw pracowniczych Redakcja: Małgorzata Budzich Wydawnictwo C.H. Beck ul. Gen. Zajączka

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 108, 4, 138, 305, 357. Przepisy wstępne Art. 1.

USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 108, 4, 138, 305, 357. Przepisy wstępne Art. 1. USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 108, 4, 138, 305, 357. Przepisy wstępne Art. 1. Kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców.

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 21 czerwca 2005 r. II PK 319/04

Wyrok z dnia 21 czerwca 2005 r. II PK 319/04 Wyrok z dnia 21 czerwca 2005 r. II PK 319/04 1. Złożenie przez pracodawcę oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 1 pkt 1 lit. b k.p. w okresie pobierania wynagrodzenia

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 3 do REGULAMINU SKLEPU INTERNETOWEGO www.fraternity.pl Wyciąg z przepisów kodeksu cywilnego

Załącznik nr 3 do REGULAMINU SKLEPU INTERNETOWEGO www.fraternity.pl Wyciąg z przepisów kodeksu cywilnego Załącznik nr 3 do REGULAMINU SKLEPU INTERNETOWEGO www.fraternity.pl Wyciąg z przepisów kodeksu cywilnego DZIAŁ II Rękojmia za wady Art. 556. (13) Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli

Bardziej szczegółowo

PRACODAWCA I PRACOWNIK

PRACODAWCA I PRACOWNIK .pl PRACODAWCA I PRACOWNIK OBOWIAZKI I PRAWA W PIGUŁCE - Autor Paulina Sołtys Kraków, Maj 2014 - SPIS TRESCI PRACODAWCA I PRACOWNIK 1_ 2_ 3_ 4_ 5_ 6_ 7_ 8_ 9_ 10_ 11_ 12_ 13_ 14_ 15_ 16_ 17_ 18_ 19_ 20_

Bardziej szczegółowo

Rozdział I Przepisy ogólne

Rozdział I Przepisy ogólne Dz.U. z 2016, poz. 360; stan prawny: 22.07.2016r. USTAWA z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych Rozdział I Przepisy ogólne Art. 1. [Przedmiot ustawy] Ustawa reguluje zasady zatrudniania

Bardziej szczegółowo

poleca e-book URLOPY WYPOCZYNKOWE PRAKTYCZNE ROZLICZENIA stan prawny 20 czerwca 2017 r. Praca zbiorowa

poleca e-book URLOPY WYPOCZYNKOWE PRAKTYCZNE ROZLICZENIA stan prawny 20 czerwca 2017 r. Praca zbiorowa poleca e-book URLOPY WYPOCZYNKOWE PRAKTYCZNE ROZLICZENIA stan prawny 20 czerwca 2017 r. Praca zbiorowa 978-83-65789-88-4 Spis treści Wstęp... 4 Nabywanie prawa do urlopu wypoczynkowego... 5 Osoby uprawnione

Bardziej szczegółowo

Rozporządzenie MPiPS z r. 1

Rozporządzenie MPiPS z r. 1 Rozporządzenie MPiPS z 28.05.1996 r. 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem

Bardziej szczegółowo

Warunki świadczenia pracy. Celem informatora jest przybliżenie wymagań formalnych związanych z procesem wykonywania pracy.

Warunki świadczenia pracy. Celem informatora jest przybliżenie wymagań formalnych związanych z procesem wykonywania pracy. Warunki świadczenia pracy Celem informatora jest przybliżenie wymagań formalnych związanych z procesem wykonywania pracy. Nie ma jedynej właściwej formy wykonywania pracy. Wyłącznie od zainteresowanych

Bardziej szczegółowo

Ustawa z dnia 30 maja 2014r. o prawach konsumenta - Przepisy zmieniające Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121)

Ustawa z dnia 30 maja 2014r. o prawach konsumenta - Przepisy zmieniające Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) Ustawa z dnia 30 maja 2014r. o prawach konsumenta - Przepisy zmieniające Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) Art. 556. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II PK 318/14 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 9 lutego 2016 r. SSN Jolanta Frańczak (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Halina Kiryło SSN Maciej Pacuda

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II PK 24/07 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 5 października 2007 r. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Krystyna Bednarczyk (sprawozdawca) SSN Jolanta

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt III CSK 288/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 7 lutego 2007 r. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) SSN Henryk

Bardziej szczegółowo

dr Magdalena Kuba mkuba@wpia.uni.lodz.pl Katedra Prawa Pracy UŁ

dr Magdalena Kuba mkuba@wpia.uni.lodz.pl Katedra Prawa Pracy UŁ dr Magdalena Kuba mkuba@wpia.uni.lodz.pl Katedra Prawa Pracy UŁ na treść stosunku pracy składają się dwa podstawowe zobowiązania: - zobowiązanie pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju pod

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 4 grudnia 2003 r. I PK 72/03

Wyrok z dnia 4 grudnia 2003 r. I PK 72/03 Wyrok z dnia 4 grudnia 2003 r. I PK 72/03 Zasady skracania urlopu dla poratowania zdrowia określone w art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2003

Bardziej szczegółowo

Pozew o odszkodowanie z powodu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia

Pozew o odszkodowanie z powodu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia Pozew o odszkodowanie z powodu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia Informacje ogólne Uprawnienia pracownika Niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia uprawnia

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY SZKOLENIOWE wyciąg z przepisów zagadnienia wybrane

MATERIAŁY SZKOLENIOWE wyciąg z przepisów zagadnienia wybrane MATERIAŁY SZKOLENIOWE wyciąg z przepisów zagadnienia wybrane Szkolenie przygotowała i przeprowadziła w dniu 27 listopada 2015 roku: Wykaz aktów prawnych, w oparciu o które przeprowadzono szkolenie: 1.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec Sygn. akt II UK 228/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 25 stycznia 2012 r. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec w sprawie z wniosku M.-Soda spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przeciwko

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 24 lipca 2001 r. I PKN 535/00. Adwokat nie jest pracownikiem zespołu adwokackiego, którego jest

Wyrok z dnia 24 lipca 2001 r. I PKN 535/00. Adwokat nie jest pracownikiem zespołu adwokackiego, którego jest Wyrok z dnia 24 lipca 2001 r. I PKN 535/00 członkiem. Adwokat nie jest pracownikiem zespołu adwokackiego, którego jest Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca), Sędziowie SN: Jadwiga Skibińska-Adamowicz,

Bardziej szczegółowo

Rodzaje umów o pracę 1. Definicja umowy o pracę. w formie pisemnej. elementy zasadach

Rodzaje umów o pracę 1. Definicja umowy o pracę. w formie pisemnej. elementy zasadach Rodzaje umów o pracę 1. Definicja umowy o pracę. Poprzez umowę rozumie się zgodne oświadczenie woli dwóch stron, zmierzające do wywołania określonych skutków prawnych. W przypadku umowy o pracę oświadczenia

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II PK 199/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 3 lutego 2010 r. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca) SSN

Bardziej szczegółowo

Obliczanie terminów i przedawnienie

Obliczanie terminów i przedawnienie Obliczanie terminów i przedawnienie 1 Terminy (I) Art. 111 1.Termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia. 2.Jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 6 października 1998 r. I PKN 389/98

Wyrok z dnia 6 października 1998 r. I PKN 389/98 Wyrok z dnia 6 października 1998 r. I PKN 389/98 Nazwa umowy (umowa agencyjna) i odwołanie się w jej treści do przepisów Kodeksu cywilnego przemawiają przeciwko zakwalifikowaniu jej jako umowy o pracę.

Bardziej szczegółowo

Zadatek czy zaliczka? Oto jest pytanie Tomasz Wachowski

Zadatek czy zaliczka? Oto jest pytanie Tomasz Wachowski Zadatek czy zaliczka? Oto jest pytanie Tomasz Wachowski Prezentacja wygłoszona 9 kwietnia 2011 r. Zadatek czy zaliczka? Oto jest pytanie Zadatek i zaliczka czy jest jakaś różnica? Zadatek i zaliczka czy

Bardziej szczegółowo

Świadczenia w razie choroby i macierzyństwa

Świadczenia w razie choroby i macierzyństwa e-poradnik Praca i Ubezpieczenia Praca i Ubezpieczenia Świadczenia w razie choroby i macierzyństwa Rodzaje świadczeń oraz osoby do nich uprawnione Wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy Zasiłek chorobowy,

Bardziej szczegółowo

Omówienie najważniejszych zmian w przepisach dotyczących zatrudniania Pracowników Tymczasowych po 1 czerwca 2017 r.

Omówienie najważniejszych zmian w przepisach dotyczących zatrudniania Pracowników Tymczasowych po 1 czerwca 2017 r. Omówienie najważniejszych zmian w przepisach dotyczących zatrudniania Pracowników Tymczasowych po 1 czerwca 2017 r. Mateusz Brząkowski radca prawny TGC Corporate Lawyers AGENDA Zmiany w zatrudnianiu pracowników

Bardziej szczegółowo

Jak zatrudniać pracowników NA umowy terminowe

Jak zatrudniać pracowników NA umowy terminowe poleca e-book Jak zatrudniać pracowników NA umowy terminowe stan prawny 20 lipca 2018 r. Praca zbiorowa 978-83-8137-339-5 Spis treści WSTĘP... 4 Ogólne informacje dotyczące zawierania umów o pracę... 5

Bardziej szczegółowo

Kancelaria Sejmu Strona 1 z 8

Kancelaria Sejmu Strona 1 z 8 Kancelaria Sejmu Strona 1 z 8 USTAWA o zatrudnianiu pracowników tymczasowych Dz. U. 2003r nr 166, 1608/95 Rozdział I Przepisy ogólne Art. 1. Zakres przedmiotowy Ustawa reguluje zasady zatrudniania pracowników

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 186/12. Dnia 15 lutego 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 186/12. Dnia 15 lutego 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie : Sygn. akt I CZ 186/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 15 lutego 2013 r. SSN Jan Górowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Mirosław Bączyk SSN Barbara Myszka w sprawie z powództwa J. A.

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt IV CNP 21/12 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 13 grudnia 2012 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda Sygn. akt II BP 3/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 6 sierpnia 2013 r. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt I PK 2/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 5 lipca 2011 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Małgorzata Gersdorf

Bardziej szczegółowo

Regulamin Wynagradzania Stowarzyszenia po pierwsze Rodzina

Regulamin Wynagradzania Stowarzyszenia po pierwsze Rodzina Regulamin Wynagradzania Stowarzyszenia po pierwsze Rodzina Na podstawie art. 77² 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1971 r. Kodeks pracy (z 1974 r. Dz.U. Nr 24, poz. 114 z późn. zmianami) ustala się co następuje.

Bardziej szczegółowo

PRAWO PRACY i WYNAGRODZENIA z uwzględnieniem zmian w 2017 roku - warsztaty dla praktyków -

PRAWO PRACY i WYNAGRODZENIA z uwzględnieniem zmian w 2017 roku - warsztaty dla praktyków - PRAWO PRACY i WYNAGRODZENIA z uwzględnieniem zmian w 2017 roku - warsztaty dla praktyków - Cel szkolenia: Celem szkolenia jest przekazanie uczestnikom wiedzy dotyczącej: zmian w prawie pracy, które weszły

Bardziej szczegółowo

ZMIANY W ZATRUDNIENIU 2017 i 2016 (UMOWA O PRACĘ, UMOWA ZLECENIA, UMOWA O DZIEŁO, SAMOZATRUDNIENIE) PRAKTYCZNE WYJAŚNIENIA, WZORY, KONSULTACJE

ZMIANY W ZATRUDNIENIU 2017 i 2016 (UMOWA O PRACĘ, UMOWA ZLECENIA, UMOWA O DZIEŁO, SAMOZATRUDNIENIE) PRAKTYCZNE WYJAŚNIENIA, WZORY, KONSULTACJE ZMIANY W ZATRUDNIENIU 2017 i 2016 (UMOWA O PRACĘ, UMOWA ZLECENIA, UMOWA O DZIEŁO, SAMOZATRUDNIENIE) PRAKTYCZNE WYJAŚNIENIA, WZORY, KONSULTACJE I. Zmiany od 01.01.2017 r. UMOWY O PRACĘ 1. Świadectwo pracy

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Beata Gudowska SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Beata Gudowska SSN Romualda Spyt (sprawozdawca) Sygn. akt I PK 126/16 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 stycznia 2017 r. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Beata Gudowska SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz. Protokolant Katarzyna Bartczak

UCHWAŁA. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz. Protokolant Katarzyna Bartczak Sygn. akt III CZP 104/13 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 30 stycznia 2014 r. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz Protokolant Katarzyna

Bardziej szczegółowo

Pracuję legalnie NOWY PRACOWNIK OBOWIĄZKI PRACODAWCY

Pracuję legalnie NOWY PRACOWNIK OBOWIĄZKI PRACODAWCY Pracuję legalnie NOWY PRACOWNIK OBOWIĄZKI PRACODAWCY Nawiązanie stosunku pracy Cechy charakterystyczne stosunku pracy: osobiste świadczenie pracy, podporządkowanie pracownika poleceniom pracodawcy, wykonywanie

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt V CK 869/04 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 7 lipca 2005 r. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian

Bardziej szczegółowo

Starostwo Powiatowe Powiatowy Urząd Pracy w Obornikach

Starostwo Powiatowe Powiatowy Urząd Pracy w Obornikach (data wpływu wniosku do PUP) Załącznik Nr 1 do Regulaminu przyznawania przez Powiatowy Urząd Pracy w Obornikach refundacji części kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenia

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka Sygn. akt I PK 83/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 28 marca 2019 r. SSN Zbigniew Myszka w sprawie z powództwa A. K. przeciwko [ ] Urzędowi Wojewódzkiemu w Ł. o wynagrodzenie za pracę, po

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 7 września 1999 r. I PKN 265/99

Wyrok z dnia 7 września 1999 r. I PKN 265/99 Wyrok z dnia 7 września 1999 r. I PKN 265/99 Zmiana warunków pracy polegająca wyłącznie na zmianie nazwy stanowiska, przy zachowaniu innych warunków pracy i płacy, mieści się w ramach pracowniczego podporządkowania

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 2 września 1999 r. I PKN 235/99

Wyrok z dnia 2 września 1999 r. I PKN 235/99 Wyrok z dnia 2 września 1999 r. I PKN 235/99 Przepis art. 10 ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr 56, poz. 357 ze zm.), według którego nawiązanie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka Sygn. akt II PK 24/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 10 maja 2012 r. SSN Zbigniew Myszka w sprawie z powództwa K. Ż. przeciwko P. P. Sp. z o.o. w W. o odszkodowanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Bohdan Bieniek

POSTANOWIENIE. SSN Bohdan Bieniek Sygn. akt III PK 82/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 27 lutego 2019 r. SSN Bohdan Bieniek w sprawie z powództwa B. R. przeciwko [ ] Centrum [ ] z siedzibą w O. o zapłatę, na posiedzeniu

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt I PK 67/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 4 października 2013 r. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Józef

Bardziej szczegółowo

Mobbing. i dyskryminacja. e-poradnik. Praca i Ubezpieczenia Praca i Ubezpieczenia

Mobbing. i dyskryminacja. e-poradnik. Praca i Ubezpieczenia Praca i Ubezpieczenia e-poradnik Praca i Ubezpieczenia Praca i Ubezpieczenia Mobbing i dyskryminacja Definicja ustawowa Zadośćuczynienie za krzywdę Dochodzenie roszczeń na drodze cywilnej Przekształcenia własnościowe Dyskryminacja

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II PK 149/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 4 lutego 2011 r. SSN Halina Kiryło (przewodniczący) SSN Józef Iwulski SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)

Bardziej szczegółowo

Stosunek pracy pojęcie i strony. dr Ariel Przybyłowicz Zakład Prawa Pracy WPAiE UWr

Stosunek pracy pojęcie i strony. dr Ariel Przybyłowicz Zakład Prawa Pracy WPAiE UWr Stosunek pracy pojęcie i strony dr Ariel Przybyłowicz Zakład Prawa Pracy WPAiE UWr Definicja stosunku pracy Art. 22 1 k.p. Zobowiązania pracownika: wykonywanie pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy,

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIE PRAWNE. Sygn. akt I PZP 6/14

ZAGADNIENIE PRAWNE. Sygn. akt I PZP 6/14 Sygn. akt I PZP 6/14 ZAGADNIENIE PRAWNE W sprawie o wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 5 marca 2014 roku w wykonaniu punktu 2 postanowienia

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II PK 220/06 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 20 marca 2007 r. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca) SSN Herbert Szurgacz

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt Sygn. akt II PK 253/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 31 października 2018 r. SSN Romualda Spyt w sprawie z powództwa B. J. przeciwko "P." Sp. z o.o. we W. o ekwiwalent pieniężny za urlop

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt IV CSK 173/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 7 października 2010 r. SSN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz SSA Anna

Bardziej szczegółowo

WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ

WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników ustala warunki wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania. Pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść

Bardziej szczegółowo

Wzór Umowy Umowa Zlecenia nr NR GI-TOPO..

Wzór Umowy Umowa Zlecenia nr NR GI-TOPO.. Wzór Umowy Umowa Zlecenia nr NR GI-TOPO.. zawarta w dniu. 2015 roku w Warszawie pomiędzy: Załącznik nr 2 do zaproszenia do złożenia oferty Skarbem Państwa - Głównym Urzędem Geodezji i Kartografii z siedzibą

Bardziej szczegółowo

Zmiany postanowień zakładowych układów zbiorowych pracy i ich wpływ na treść umów o pracę.

Zmiany postanowień zakładowych układów zbiorowych pracy i ich wpływ na treść umów o pracę. Zmiany postanowień zakładowych układów zbiorowych pracy i ich wpływ na treść umów o pracę. Układ zbiorowy pracy jest porozumieniem zawieranym pomiędzy pracodawcą a związkami zawodowymi. Stanowi źródło

Bardziej szczegółowo

Podstawy Prawa Pracy (cz. 1 Nawiązanie stosunku pracy) dr Eliza Mazurczak-Jasińska

Podstawy Prawa Pracy (cz. 1 Nawiązanie stosunku pracy) dr Eliza Mazurczak-Jasińska Podstawy Prawa Pracy (cz. 1 Nawiązanie stosunku pracy) dr Eliza Mazurczak-Jasińska Przedmiotem prawa pracy są stosunki pracy oraz inne stosunki prawne ściśle ze stosunkami pracy związane. Kodeks pracy

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Bohdan Bieniek

POSTANOWIENIE. SSN Bohdan Bieniek Sygn. akt II PK 108/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 22 lutego 2018 r. SSN Bohdan Bieniek w sprawie z powództwa B. B. przeciwko Urzędowi Gminy P. o sprostowanie świadectwa pracy, odszkodowanie,

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 27 lipca 2006 r. II PK 148/06

Wyrok z dnia 27 lipca 2006 r. II PK 148/06 Wyrok z dnia 27 lipca 2006 r. II PK 148/06 Z art. 10 ust. 5 i 8 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) nie wynika przekształcenie

Bardziej szczegółowo

- 1 - Uchwała z dnia 12 kwietnia 1994 r. I PZP 13/94

- 1 - Uchwała z dnia 12 kwietnia 1994 r. I PZP 13/94 - 1 - Uchwała z dnia 12 kwietnia 1994 r. I PZP 13/94 Przewodniczący SSN: Maria Mańkowska, Sędzia SN: Jadwiga Skibińska- -Adamowicz, Sędzia SA: Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sąd Najwyższy, przy udziale

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 26 września 2000 r. I PKN 48/00

Wyrok z dnia 26 września 2000 r. I PKN 48/00 Wyrok z dnia 26 września 2000 r. I PKN 48/00 Sąd nie ma obowiązku pouczania o bezzasadności powództwa i możliwości skutecznego dochodzenia innych roszczeń, jeżeli powód jednoznacznie formułuje żądanie.

Bardziej szczegółowo

Ustawa. z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych 1)

Ustawa. z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych 1) Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych 1) (Dz. U. z dnia 22 września 2003 r., Nr 166, poz. 1608, zmiany: Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Dz. U. z 2007 r. Nr 89, poz. 589,

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 2 grudnia 2003 r., III CK 167/02

Wyrok z dnia 2 grudnia 2003 r., III CK 167/02 Wyrok z dnia 2 grudnia 2003 r., III CK 167/02 Zleceniobiorca nie może żądać od zleceniodawcy spełnienia do jego rąk świadczenia wynikającego ze zobowiązania, które zaciągnął w imieniu własnym w celu należytego

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Katarzyna Jóskowiak

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Katarzyna Jóskowiak Sygn. akt IV CSK 687/15 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 6 lipca 2016 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Anna Owczarek SSN Władysław

Bardziej szczegółowo

Stosunek pracy- Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne.

Stosunek pracy- Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne. Stosunek pracy- Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne www.pip.gov.pl Nawiązanie stosunku pracy Prawne podstawy świadczenia pracy można najogólniej podzielić na dwie grupy: zatrudnienie pracownicze -oparte

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 6 marca 2003 r. III PZP 3/03

Uchwała z dnia 6 marca 2003 r. III PZP 3/03 Uchwała z dnia 6 marca 2003 r. III PZP 3/03 Przewodniczący SSN Andrzej Kijowski (sprawozdawca), Sędziowie SN: Katarzyna Gonera, Jadwiga Skibińska-Adamowicz (uzasadnienie. Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzialność umowna. obowiązek wykonania zobowiązania odpowiedzialność odszkodowawcza odsetki dodatkowe postanowienia umowy

Odpowiedzialność umowna. obowiązek wykonania zobowiązania odpowiedzialność odszkodowawcza odsetki dodatkowe postanowienia umowy Prawo umów 1 Odpowiedzialność umowna obowiązek wykonania zobowiązania odpowiedzialność odszkodowawcza odsetki dodatkowe postanowienia umowy 2 Kontraktowa odpowiedzialność odszkodowawcza Art. 471 Dłużnik

Bardziej szczegółowo

NAJNOWSZE ZMIANY W PRAWIE PRACY

NAJNOWSZE ZMIANY W PRAWIE PRACY NAJNOWSZE ZMIANY W PRAWIE PRACY Z dniem 22 lutego 2016 roku zaczęły obowiązywać zmiany w Ustawie z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 roku, poz. 1502 z późn. zm.) dalej

Bardziej szczegółowo

Aktywni obywatele świadome społeczeństwo. Uprawnienia. pracownika

Aktywni obywatele świadome społeczeństwo. Uprawnienia. pracownika Aktywni obywatele świadome społeczeństwo Uprawnienia pracownika Rzeszów 2012 1 Podkarpacki Ośrodek Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ul. Fredry 4/58 35-959 Rzeszów tel/fax (0-17) 86 20 122 porso@poczta.onet.pl

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 12 lipca 2001 r. I PKN 541/00

Wyrok z dnia 12 lipca 2001 r. I PKN 541/00 Wyrok z dnia 12 lipca 2001 r. I PKN 541/00 Powierzenie przez pracodawcę dotychczasowych obowiązków głównego księgowego, sprowadzających się do obsługi rachunkowej przedsiębiorstwa, osobie wykonującej te

Bardziej szczegółowo

Procedura przeniesienia nauczyciela w stan nieczynny. zaistnienie okoliczności, uzasadniających możliwość przeniesienia w stan nieczynny

Procedura przeniesienia nauczyciela w stan nieczynny. zaistnienie okoliczności, uzasadniających możliwość przeniesienia w stan nieczynny Procedura przeniesienia nauczyciela w stan nieczynny zaistnienie okoliczności, uzasadniających możliwość przeniesienia w stan nieczynny musi nastąpić częściowa likwidacja szkoły, zmiana organizacyjna powodująca

Bardziej szczegółowo