Odmiany kukurydzy z Polskich hodowli

Transkrypt

1 Nauka Doradztwu Rolniczemu , Radzików Odmiany kukurydzy z Polskich hodowli Mgr inż. Monika Żurek, dr inż. Roman Warzecha IHAR-PIB Radzików

2 Czynniki wpływające na plon kukurydzy % Zabiegi uprawowe 27-30% Warunki klimatyczne (termin siewu; zbioru; przebieg pogody) 19-30% Wybór odmiany

3 Postęp odmianowy Postęp hodowlany Efekt rodzimej hodowli Postęp biologiczny Efekt rodzimej hodowli + wpływ stosowania odmian zagranicznych [Krzymuski 1991] Rejestracja odmiany Reprodukcja nasion Produkcja rolnicza

4 Znaczenie postępu odmianowego A- wzrost nakładów na nawozy, środki ochrony roślin B- ulepszenie odmian C- ciągły dopływ ulepszeń

5

6 Postęp hodowlany w praktyce: Porównanie plonowania odmian populacyjnych i mieszańcowych (F1) kukurydzy (Radzików, 2013) Odmiana Odmiany populacyjne plon brutto [t/ ha] SM [%] Plon (15%H 2 O) [ t/ha] Dar Północy 4,19 79,49 3,92 Wawrzeńczycka 8,03 75,23 7,10 Wielkopolanka 5,90 74,99 5,21 Odmiany mieszańcowe Jawor 12,44 74,44 10,89 Lokata 12,30 74,96 10,83 Prosna 12,65 72,45 10,79

7 Postęp hodowlany w praktyce: Porównanie odporności na głownię i omacnicę odmian populacyjnych i mieszańcowych (F1) kukurydzy (Radzików, 2013) Odmiana Wysokość roślin średnia (od-do)[cm] Wysokość położenia kolby [cm] Odmiany populacyjne Porażenie kolb głownią [%] Uszkodzenia kolb przez omacnicę [%] Wawrzeńczycka 196,4 ( ) 85,0 (66-108) 3,5 4,5 Wielkopolanka 207,2 ( ) 72,4 (60-80) 5,2 13,4 Dar Północy 169,5 ( ) 65,1 (50-83) 2,4 16,4 Odmiany mieszańcowe Jawor 255 ( ) 110,0 ( ) 1,1 6,9 Lokata 265 ( ) 107,0 ( ) 2,6 7,1 Prosna 275 ( ) 111,7 ( ) 3,8 7,4

8 Efekt heterozji występuje wyłącznie w pokoleniu F1. W kolejnych pokoleniach występuje segregacja cech, która powoduje gwałtowny spadek plonów. Z tego powodu nasiona F1 nie mogą być przedmiotem dalszej reprodukcji % 52,3 % Plon ogólny % Plon kolb % SAN - F1 SAN - F2 J. Rogacki, 2006

9 Główne kierunki uprawy kukurydzy Uprawa na ziarno plon ziarna przy 15% zawartości wody wilgotność ziarna w czasie zbioru w % procent roślin stojących (wyleganie) wczesny wigor (skala 9 ) fuzarioza łodyg (Fusarium sp.) w % udział ziarna w masie kolb w % Uprawa na kiszonkę całkowity plon suchej masy łodyg liści i kolb, dt z ha udział kolb w plonie całkowitym suchej masy w % zawartość suchej masy w czasie zbioru w %, w całych roślinach i w kolbach utrzymanie zieloności roślin, stay green, w okresie dojrzewania (skala 9 o ) wczesny wigor (skala 9 o ) Wysoka strawność wegetatywnych części roślin

10 Dynamika powierzchni zasiewów kukurydzy w Polsce Powierzchnia uprawy kukurydzy w Polsce

11 Hodowla odmian mieszańcowych kukurydzy w Polsce rok 1953 rok 1956 rok 1957 rok 1967 rok 1977 rok 1990 pierwsze zapylenia wsobne skoncentrowanie prac nad hodowlą kukurydzy w 2 ośrodkach: Smolice i Kobierzyce rejestracja mieszańca odmianowego Wiel-Wi rejestracja pierwszej odm. mieszańcowej DC rejestracja pierwszej odm. mieszańcowej TC rejestracja pierwszych odm. mieszańcowych SC.

12 Odmiany kukurydzy w Krajowym Rejestrze Odmian Roślin Rolniczych ( ) 201 odmian 151 odmian hodowli zagranicznych (75%) 50 odmian polskiej hodowli (25%): - 4 odmiany Małopolskiej Hodowli Roślin - 46 odmian Hodowli Roślin Smolice

13 Odmiany polskich firm hodowlanych w KR.. Odmiana Rok rejestracji FAO Typ Przeznaczenie Odmiana Rok rejestracji FAO Typ Przeznaczenie Nimba TC K Rosomak S.C. Z Wilga TC Z Kosynier TC Z Wiarus TC Z Konkurent TC Z Prosna TC Z Kosmal TC K San TC ZK Tonacja TC Z Reduta TC Z Legion TC K Glejt TC Z Juhas S.C. K Blask S.C. Z Podlasiak S.C. K KOSMO TC K Kanonier TC Z KB S.C. Z Opcja TC Z Bosman S.C. Z Bogoria TC K Opoka TC K Koneser TC K KB TC K SM Ameca S.C. K Bejm S.C. Z SM Jubilat S.C. Z Dumka TC Z SM Zawisza S.C. K Jawor TC Z SM Finezja TC K Kresowiak TC K SM Hetman TC Z Smolik TC Z SM Hubal TC Z Smolitop TC Z SM Popis TC K Vitras TC K SM Prezent TC K Rywal TC Z Fortop TC K Lokata TC Z SM Kurant TC K Smolan TC Z SM Furman TC K Ułan TC K SM Pokusa TC ZK Kadryl TC K SM Polonez TC Z

14 Podział odmian kukurydzy w KR pod firmy hodowlanej Firma Liczba odmian Hodowla Roślin Smolice 46 Małopolska Hodowla Roślin 4 KWS Saat AG 32 Euralis Semences 29 Saatbau Linz 19 Syngenta 17 Limagrain 13 Pioneer 11 Maisadour Semences 7 Monsanto 5 Dow AgroScience 5 RAGT 2n 4 Freiherr von Moreau 2 Caussade Semences 2 FarmSaat AG 2 CEZEA 1 Maize Research Institute 1 AIC Seeds 1 Razem 201

15 Odmiany kukurydzy w Krajowym Rejestrze (stan na ) - podział na typy użytkowe Typ użytkowy Odmiany Zagraniczne Krajowe Ogółem Ziarnowe (Z) Kiszonkowe (K) Ogólnoużytkowe (z+k) (75%) 50 (25%) 201

16 Podział odmian kukurydzy w KR pod względem wczesności Typ Liczba FAO Liczba odmian w tym PL wczesne Razem 63 (31,3%) 20 średnio wczesne Razem 96 (47,8%) średniopóźne Razem 42 (20,9%) 14

17 Podział odmian kukurydzy w KR pod względem roku rejestracji Rok rejestracji Liczba odmian w tym PL Rok rejestracji Liczba odmian w tym PL < 33 odmiany polskie w KR Ok.76%

18 Podział odmian kukurydzy w KR pod względem typu hodowlanego mieszańca Typ Formuła Liczba odmian % w tym PL SC - pojedynczy A x B ,2 10 TC - trójliniowy (AxB) x C 78 38,8 40 DC - podwójny (AxB) x (CxD) Razem

19 Potencjał odmian kukurydzy polskiej hodowli

20 Potencjał polskich odmian kukurydzy. Wyniki doświadczeń PDO kiszonka 2015 Odmiana Plon ogólny suchej masy dt/ha PDO 2015 kiszonka średnia % wzorca średnia Plon suchej masy kolb dt/ha Grupa 3 - średniopóźne udział w plonie ogólnym s.m Zawartość suchej masy w plonie ogólnym % średnia Wzorzec 179, ,7 37,7 Podlasiak 184, ,3 48,7 37,4 Bogoria 179, ,7 52,6 38,9 Indexx CCA 179, ,6 53,1 38,1 Koneser 178, ,3 51,4 37,8 DKC , ,2 53,0 36,4 CV 1,8 2,1 3,5 2,5 NIR dt/ha 9,34 5,64 NIR, % 5,2 6,1 1,96 1,41

21 Potencjał polskich odmian kukurydzy. Wyniki doświadczeń PDO kiszonka 2017 odmiany Plon ogólny suchej masy dt/ha Udział suchej masy kolb w plonie ogólnym s.m % Zawartość suchej masy w plonie ogólnym średnia % wzorca średnia % wzorca średnia % wzorca Grupa wczesna 198, , , LG , , , Fortop 202, , , Babexx CCA 201, , , Assano 200, , , SY Amboss CCA 191, , , ES Scorpion 190, , ,7 102 Grupa średniowczesna wzorzec: 201, , , SM Kurant 213, , , Figaro 210, , , SY Kardona 207, , , Benedictio KWS 207, , , MAS 20S 204, , , Cyrano 203, , , Bilizi 202, , , Farmplus CCA 202, , , Kartagos 202, , , Volumixx CCA 201, , , Milosz 199, , , Farmezzo 198, , , Agro Polis 198, , , Arturo 197, , , Farmfire CCA 192, , , Chicago 190, , , Dynamite 189, ,

22 46 odmian Hodowli Roślin Smolice= 33-35% krajowego rynku nasiennego Odmiany o największym udziale w reprodukcji: Rosomak Nimba Ułan Legion Kadryl SM Popis Konkurent Dumka Glejt San

23 Potencjał polskich odmian kukurydzy. Odmiany wyhodowane i dopasowane pod kątem potencjału plonowania oraz odporności na czynniki stresowe, do polskich warunków uprawy Odmiany cenowo dopasowane do budżetów polskich gospodarstw rolnych

24 Potencjał polskich odmian kukurydzy. Polska hodowla kukurydzy wybroniła się po akcesji Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku, przed zalewem rynku odmianami zagranicznymi 11 odmian HR Smolice zarejestrowanych jest w Rosji, Ukrainie, Słowacji i Białorusi a 24 odmiany są w badaniach rejestrowych.

25 Dziękuję za uwagę