Przygotowanie wystąpienia

Transkrypt

1 Przygotowanie wystąpienia Woodrow Wilson zapytany ile zajmuje mu przygotowanie przemówienia odpowiedział to zależy. Jeśli mam mówić przez 10 minut, potrzebuje tygodnia, jeśli 15 minut- 3 dni, 30 minut -2 dni, jeśli mam mówić godzinę, mogę zacząć natychmiast Zanim staniesz przed publicznością odpowiedz sobie na kilka pytań. Pomogą ci one lepiej przygotować się do wystąpienia i przewidzieć zawczasu te sytuację, które mogą okazać się rudne. 1. Kim jesteś? Kim jesteś dla publiczności, kogo reprezentujesz podczas wystąpienia? 2. Do kogo się zwracasz? Dokładne określenie grupy, do której będziesz się zwracać, jest podstawowym elementem dobrego przygotowania wystąpienia i osiągnięcia sukcesu. Inaczej będziesz mówić do osób starszych, inaczej do osób młodych 3. Jaki jest cel twojego wystąpienia? Dlaczego zabierasz głos i co chcesz osiągnąć? Precyzyjne określenie celu, w jakim zwracasz się do twoich słuchaczy, jest istotne z kilku powodów: -masz szanse w jasny sposób przekazać, czego oczekujesz od nich po zakończeniu wystąpienia -pozwala precyzyjnie skonstruować wypowiedź i odpowiednio dobrać argumenty -ułatwi ci sprawdzenie, czy osiągnąłeś w wystąpieniu to, czego oczekiwałeś. 4. Co chcesz przekazać? Jaką treść chcesz przekazać by zrealizować swój cel? O czym będziesz mówić 5. Jaką formę przybierze twoje wystąpienie? Znając swoich odbiorców, cel wystąpienia i jego główną myśl musisz dobrać do tego odpowiednią formę. Zastanów się, w jaki sposób dotrzesz do słuchaczy. 6. Kiedy się ono odbędzie? Odpowiedz sobie na pytania:

2 - w jakich okolicznościach występujesz?- Czy uczestnicy czekają na obiad? Są już zmęczeni -czy ostatnio zdarzyło się coś, co powinno wpłynąć na formę twojego wystąpienia? 7. Gdzie i w jakich warunkach będziesz przemawiać 8. Ile masz czasu Kim jesteś, czyli twoja wizytówka Pomyśl o tym, co jest w tobie takiego, co powoduje, że ludzie cię słuchają. Zastanów się nad swoimi mocnymi stronami i tym, co masz do zaoferowania dla słuchaczy, jako osoba, która będzie się do nich zwracać. (Np. Jesteś ekspertem w danej dziedzinie) Ważną kwestią jest to, w jakiej roli masz wystąpić. Np. Jerzy Owsiak może wystąpić, jako szef Wielkiej Orkiestry Świątecznej pomocy, ale również, jako prywatny przedsiębiorca- właściciel firmy produkującej witraże, lub też, jako ojciec rodziny czy też prezenter telewizyjny. Każdy z nas może występować w różnych rolach np., jako przedstawiciel: - swojej społeczności lokalne - instytucji, organizacji firmy -osoby, którą dotknął problem ważny dla osób zgromadzonych na Sali -partii politycznej -parafii, rodziny Zastanów się 1. Którą z tych ról wybierzesz, gdy przedstawisz się publiczności? 2. Która z nich jest najbardziej odpowiednia i najbardziej pomocna w osiągnięciu celu? Który sobie wyznaczasz? 3. Która uczyni cię najbardziej wiarygodną dla audytorium?

3 Analiza odbiorców, czyli, do kogo się zwracasz Zbierz dane o: Liczebności grupy: ilu uczestników się spodziewasz? Wieku słuchaczy: czy są raczej młodzi czy raczej starsi? Poziomie ich wykształcenia i wiedzy Postaw się w roli słuchacza Dlaczego publiczność ma się interesować tym, co masz do powiedzenia? Jaką opinię uczestnicy mają na twój temat? Czy coś o tobie wiedzą? Czy wiedzą twojej instytucji, firmy? Czy chcesz tą opinię zmienić? Co myślą na temat omawiany w twoim wystąpieniu?. Czy mają ugruntowane przekonanie czy trzeba ich o wszystkich od początku poinformować? Jaki nastrój przeważa wśród twojej publiczności- zaciekawienie, obojętność? W jakim stopniu twoje wystpienie może wpłynąć na ich decyzję, co do działania? Czego od ciebie oczekują? Gdy mówisz do dużego audytorium staraj się, aby: Główna myśl wystąpienia była prosta i zrozumiała Mów wyraziście, posługuj się słowami-kluczami Odwołuj się do wspólnych wartości, doświadczeń, symboli A także Jeśli sala jest zbyt duża, by możliwe było utrzymanie kontaktu wzrokowego z wszystkimi słuchaczami, podziel ją na sektory- powinno być ich około 6- i staraj się równomiernie nawiązywać kontakt wzrokowy z reprezentantami każdego z nich. Dzięki temu twoi słuchacze będą mieli wrażenie, że mimo dużej przestrzeni twoja wypowiedź jest skierowana właśnie do nich a ty poczujesz się bezpieczniej panując nad tak dużą grupą uczestników Czytanie z kartki zawsze utrudnia kontakt wzrokowy ze słuchaczami, ale w przypadku dużego audytorium jest po prostu niedopuszczalne! Kartka utrudnia a czasem wręcz uniemożliwia nawiązanie kontaktu i więzi ze słuchaczami, mówca sprawia wrażenie nudnego a jago wypowiedź monotonna.

4 Im większa sala tym częstsze powinny być pauzy między kolejnymi częściami wypowiedzi. To one nadają wagę ważnym częścią wystąpienia. Jest to niezbędne zwłaszcza wtedy, gdy występujesz w Sali z pogłosem lub mówisz przez mikrofon. Cel wystąpienia czyli co chcesz osiągnąć Cel wystąpienia sformułuj tak, żeby: Zawierał wizję działań, których oczekujesz od słuchaczy Jasno konkretnie Używaj dynamicznych czasowników: np. przekonać osiągnąć Zastanów się na czym ci najbardziej zależy? Czy chcesz: Po prostu przekazać informację? Przekonać uczestników do swoich opinii i planów? Zmienić opinię uczestników dotyczącej kwestii, którą poruszasz? Pamiętaj, że: Nie musisz mówić wszystkiego na raz, Ułóż więc sobie plan wypowiedzi, To pomoże ci poskromić niepotrzebne emocje. FORMUŁUJĄC CEL POMYŚL CO ODBIORCY MAJĄ WIDZIEĆ SŁYSZEĆ I CZUĆ W CZASIE TWOJEGO WYSTĄPIENIA, A PO WYSTĄPIENIU CO MAJĄ WIEDZIEĆ, PAMIĘTAĆ I ZROBIĆ.

5 Jak zbudować wiarygodność przedstawiając siebie i swoją organizację, instytucję? 1. Mów tylko to co ważne dla Twojej Publiczności, Kiedy przedstawiasz siebie lub swoją organizację, pamiętaj, że znaczna część tego, co robisz, jest dla nich bez znaczenia. Mów tylko o tym, co przybliża Cię do wyznaczonego celu twojej wypowiedzi 2. Mów o dokonaniach a nie o funkcjach Zarówno wtedy, kiedy mówisz o sobie samym jak i wtedy, kiedy mówisz o swojej organizacji, koncentruj się na tym, co udało się już zrobić- Anie na zajmowanych stanowiskach. 3. Mów prostym językiem; nie opakowuj prostych treści w skomplikowane słowa. Przy przedstawianiu siebie bądź organizacji obowiązuje uniwersalna zasada skutecznego przekazu: prosty język 4. Nie mów o niczym, czego słuchacz nie potrafi sobie wyobrazić. Jeżeli powiesz pracujemy nad aktywizacją młodzieży takie zdanie nie wywoła u Twojej publiczności żadnego obrazu. Jeżeli powiesz, że w zeszłym tygodniu zorganizowałeś bal charytatywny, dzięki któremu 28 dzieci z rodzin najuboższych wyjedzie na wakacje, twoja publiczność to zapamięta. 5. Używaj liczebników Liczby zwłaszcza konkretne, są cennym nośnikiem wiarygodności. Znaczniej wiarygodniej brzmi ten który powiedział zebraliśmy złote niż ten, który pochwalił się, że udało się nam zgromadzić pokaźną sumę

6 Warunki skutecznego przekazu Skuteczny przekaz dotyczy ważnej dla odbiorcy sprawy To, co ważne dla nas, często jest pozbawione znaczenia dla innych. Dobry przekaz to taki, który jest zakorzeniony w życiu odbiorcy. Skuteczny przekaz pochodzi z wiarygodnego źródła Skuteczny przekaz pochodzi od eksperta. Tak jak nie uwierzymy abstynentowi, że jest specjalistą od win, tak nie uwierzymy politykowi, który nigdy nie prowadział interesów, że będzie świetnie reprezentował przedsiębiorców. Skuteczny przekaz stosuje zasadę powtarzalności Poza informacją o tym, że wybuchła wojna, albo, że komuś urodziło się dziecko, jest niewiele informacji, które zapamiętujemy usłyszywszy je jeden raz Skuteczny przekaz używa obrazów Tak jak słowo pocałunek działa na nas o wiele słabiej niż obraż całującej się pary, tak i przekaz w kampanii informacyjnej jest stukrotnie skuteczniejszy, jeśli znajdziemy ilustrujący go obraz. Skuteczny przekaz mówi językiem swoich odbiorców Przekaz sformułowany w innym języku niż język odbiorców nie dotrze do nich-tak jak do nas nie dotarłby najciekawszy przekaz napisany po chińsku. Do przekazu powinniśmy użyć takich słów, jakimi ludzie mówią i myślą- A nie takie, jakie są w stanie zrozumieć, gdyby wytężyliby uwagę. Skuteczny przekaz ma przejrzystą strukturę Przekaz w swojej rozbudowanej wersji powinien posiadać przejrzystą strukturę. Słuchając człowieka, który mówi bardzo szybko ni robiąc żadnych przerw, już po krótkiej chwili wyłączamy się, ponieważ nasz umysł potrzebuje oddechu i odpoczynku. Struktura daje taki oddech.

7 Skuteczny przekaz jest krótki Jeśli przekaz nie może zostać streszczony w jednym krótkim zdaniu, nie jest przekazem

8 Komunikacja niewerbalna w wystąpieniu publicznym Myślę, że mówca traci niesłychanie dużo, gdy po prostu stoi i nie stosuje żadnej gestykulacji, beż żadnych emocji wygłasza przemówienie. Jestem przekonany, że powinno się gestykulować, bo Bóg nie tworzył nas po to, żebyśmy byli jak skały Nido Qubein Komunikacja niewerbalna to wszystko co komunikujemy bez słów. Komunikatami są gesty, mimika (wyraz twarzy), kontakt wzrokowy, głos (intonacja, szybkość mówienia), postawa ciała, odległość od innych dotyk i wygląd zewnętrzny. Zadaniem komunikatów niewerbalnych w wystąpieniu publicznym jest wzmacnianie przekazu słownego, czyli tego co mówimy. Należy pamiętać również o tym że komunikaty niewerbalne przekazują przede wszystkim informacje dotyczące emocji i postaw wobec ludzi i rzeczy, a nie informacji w ogóle. Niewerbalny wymiar wystąpienia publicznego pełni wielką rolę. Miedzy innymi dzięki niemu możemy być spostrzegani jako bardziej wiarygodny. Pomaga on również nawiązać kontakt z publicznością co ma niebagatelne znaczenie zwłaszcza na początku wystąpienia. Komunikacja niewerbalna nie zastąpi tego co mamy ludziom do powiedzenia, ale może nam w tym bardzo pomóc. Aby tak było należy zastosować się do poniższych wskazówek i uwag. Kontakt wzrokowy Dzięki kontaktowi wzrokowemu nawiązujemy z publicznością kontakt psychiczny. Patrząc na innych okazujemy zainteresowanie, a także skupiamy uwagę na sobie, Kontakt wzrokowy jest tym wymiarem komunikacji niewerbalnej, który można w dość prosty sposób doskonalić w sytuacji wystąpień publicznych. Sposób nawiązywania kontaktu wzrokowego zależy od liczby słuchaczy. Jeżeli jest to mała grupa np. kilkunastu osób należy nawiązać kontakt wzrokowy z każdym indywidualnie. W przypadku dużej liczby słuchaczy 9kilkadziesiąt, czy też kilkaset osób) można podzielić audytorium na kilka sektorów np. lewy, środkowy i prawy. Nawiązując kontakt wzrokowy w takiej sytuacji należy raz na jakiś czas zwracać się do każdego z sektorów znajdując osoby znajdujące się w centralnej części każdego z nich. Początkujący mówcy mają tendencję do unikania kontaktu wzrokowego z publicznością. Mówcy, którzy przezwyciężyli tę trudność wpadają w inną pułapkę, otóż nawiązują oni kontakt wzrokowy z tymi, którzy na nich patrzą zapominając o pozostałych słuchaczach. Mówcy dojrzeli w naturalny sposób nawiązują kontakt wzrokowy z całymi audytorium stosując się do powyższych zaleceń.

9 Pozostaje jeszcze kwestia jak długo utrzymywać kontakt wzrokowy z jedną osobą, bądź częścią audytorium. Można np. przyjąć, że czas ten może trwać tyle ile wypowiedzenie jednego zdania. Wraz z doświadczeniem zarówno sposób jak i czas nawiązywania kontaktu wzrokowego staną się naturalne i nie będziemy musie świadomie kontrolować. Mimika Mimika najsilniej spośród sfer komunikacji niewerbalnej komunikuje emocję. Kiedy chcemy w sposób przekonywujący wyrazić np. radość najlepiej zrobimy to uśmiechając się niż tylko mówiąc bardzo się cieszę Ważne jest również to, żeby nasza mimika była zgodna ze słowami, które wypowiadamy. Kiedy np.. powiemy słuchacza że jesteśmy zadowoleni, a mimika będzie pokazywała zniechęcenie to słuchacze zaufają temu co widzą a nie słyszą. Zostaniemy wtedy odebrani jako niewiarygodni. Zasada zgodności słów z komunikacją niewerbalną dotyczy wszystkich pozostałych jej sfer. Mimika jako środek wyrazu będzie miała większe znaczenie w przypadku wystąpień przed mniejszą publicznością osób. Gestykulacja Gestykulacja ma służyć wzmocnieniu tego co chcemy przekazać słowami, niekiedy może również zastępować słowa. To czego nie powinniśmy oszczędzać w trakcie wystąpienia to gesty ilustrujące. Są to gesty, które pomagają wyrazić to co mówimy np. kiedy mówimy o kształtach lub rozmiarach. Możemy np. podnieść rękę do góry, kiedy mówimy zaobserwowaliśmy duży wzrost. Takie zachowania skupiają uwagę słuchaczy i ożywiają wystąpienie. Są również takie gesty, które zastępują słowa są to tzw. emblematy. Emblematami, które można wykorzystywać w trakcie wystąpień to kiwanie i kręcenie głową w trakcie oznaczające tak i nie. Mogą one być użyte jako ilustrator do wzmocnienia naszej wypowiedzi, mogą być one użyte również bez słów, np. jako reakcja na pytanie słuchacza. Klaskanie to również emblemat. Oznacza on bezsłowne uznanie i podziękowanie mówcy za wystąpienie. Jedną z części wystąpienia są czasami pytania od słuchaczy. Przyjmując te pytania mówca może posłużyć się gestem wyciągniętej ręki w stronę pytającego zaprosić go

10 w ten sposób do zabrania głosu. Jest to przykład gestu regulującego zabieranie głosu w dyskusji. W trakcie wystąpienia mogą się również pojawić niepożądane zachowania. Występują one najczęściej wtedy kiedy mówca ma tremę. W takiej sytuacji mówca wykonuje ruchy, które pozwalają mu rozładować napięcie. Przejawiają się one w chodzeniu do przodu i tyłu, głaskaniu się, kiwaniu, bawieniu się różnymi przedmiotami. Są to zachowania adaptujące się. Przykuwają one uwagę słuchaczy i odwracają ją od tego co mówca chce im przekazać. Postawa ciała Postawa ciała jest wyrazem postawy wobec tych do których się zwracamy. Więcej szacunku oficjalnej sytuacji okażemy publiczności kiedy wstaniemy. Większe zainteresowanie publiczności wyrazimy zwracając się do niej przodem Anie np. bokiem Postawą ciała komunikujemy również przychylność wobec słuchaczy (lekkie pochylenie do przodu) lub dystans (odchylenie do tyłu). Komunikaty te są wzmacniane przez gestykulację np. otwarte dłonie (przychylność) bądź skrzyżowane ręce na piersiach (dystans). Sygnały te nabierają znaczenia zawsze w kontekście innych zachowań. To czy stoimy i siedzimy w trakcie wystąpienia wpływa na poziom skupienia uwagi słuchaczy. Stojąc mamy większe możliwości wykonywania ruchu, dzięki czemu łatwiej jest nam skupić uwage zwłaszcza w przypadku dużego audytorium. Siedząc mroźmy stworzyć bardzo kameralną atmosferę szczególnie kiedy słucha nas kilka lub kilkanaście osób. Taki sposób zachowania wskazuje również na bardziej roboczy niż oficjalny charakter wystąpienia. Głos Głos to m.in. głośność, szybkość mówienia i intonacja z jaką mówimy. Praca nad głosem wymaga więcej czasu i wysiłku niż np., ćwiczenie kontaktu wzrokowego. Czasami wymaga pomocy specjalisty z tej dziedziny. Dzięki odpowiedniej modulacji głosu możemy skupiać uwagę słuchaczy. Istotną myśl możemy podkreślić np. mówiąc ją głośniej lub milknąć na chwilę. W używaniu głosu ważne jest to by zmieniać jego parametry. Np. szybkość i głośność mówienia. Ciągłe głośne i szybkie mówienie stanie się w pewnym momencie męczące dla słuchaczy

11 Wygląd zewnętrzny To jak wyglądamy również powinno służyć wzmocnieniu tego co chcemy przekazać słuchaczom. Przygotowując się do wystąpienia, staramy się dopasować treść i formę przekazu do słuchaczy i okoliczności w których mamy wystąpić. W tych przygotowaniach należy również uwzględnić nasz strój. Musimy się zastanowić w czym i w jakim kolorze powinniśmy wystąpić, by wzmocnić nasz przekaz. W nieformalnym wystąpieniu przed grupą młodzieży dżinsy mogą okazać się na miejscu. W wystąpieniu oficjalnym przed grupą polityków, działaczy samorządowych lub biznesmenów powinniśmy ubrać kostium lub garnitur aby być adekwatnym do sytuacji. Ze strojem jak podobnie z językiem wypowiedzi, im bardziej formalne spotkanie, tym bardziej formalny strój nas obowiązuje. Strój niezależnie od okazji i grupy przed jaką występujemy powinien być zadbany, również w ten sposób okazujemy szacunek naszym odbiorcom. Strój powinien wzmacniać nasz przekaz, ale jednocześnie nie być zbyt absorbujący. Odbiorcy powinni zapamiętać, to co mieliśmy do przekazania, a nie to, jak wyglądaliśmy. Przestrzeń Miejsce w którym występujemy i odległość jaka dzieli nas do słuchaczy również niesie pewne komunikaty niewerbalne. Kiedy występujemy w dużej sali, siedzimy za stołem lub stoimy za mównicą, a nasi słuchacze są od nas oddaleni o kilka metrów to sprawia, że wystąpienie ma charakter formalny i oficjalny. W sytuacji natomiast kiedy siedzimy lub stoimy przed słuchaczami w małej Sali i między nami nie ma żadnych stołów, ani innych barier to takie wystąpienie będzie miało bardziej roboczy i mniej oficjalny charakter.

12 Struktura wystąpienia Przygotowując wystąpienie warto jest zwrócić uwagę na zakres treści, które chcemy przekazać i na sposób uporządkowania tych treści. Jeżeli chcemy, żeby ludzie coś zapamiętali z naszego wstąpienia powinniśmy o to zadbać. Po jednokrotnej prezentacji zapamiętujemy tylko kilka rzeczy i to na krótki czas. Pamiętajmy także, że ludzie zazwyczaj tylko nas słuchają nie robiąc notatek z tego, co mówimy, a uwaga z jaką nas słuchają jest zmienna. W związku z tym, należy starać się ograniczyć liczbę przekazywanych informacji, a także podawać je w sposób ułatwiający zapamiętanie. W zapamiętaniu pomaga między innymi uporządkowanie tego, o czym będziemy mówić i powtarzanie tego w różny sposób. Siadając do przygotowania wystąpienia dobrze jest zaplanować cały jego przebieg. Przemówienie powinno składać się ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia. Taka konstrukcja przypominająca trochę wypracowanie szkolne, wychodzi naprzeciw problemom związanym z zapamiętywaniem i uwagą. Każda z tych części służy zrealizowaniu celu wystąpienia. Każda z nich ma swoje mniejsze cele, które pomagają osiągnąć ten główny. Wstęp Jedyna szansa by zrobić dobre wrażenie We wstępie należy przede wszystkim: Nawiązać kontakt z publicznością Skupić uwagę na temacie wystąpienia Zapoznać uczestników z najważniejszymi tezami wystąpienia Nawiązanie kontaktu dokonuje się poprzez pokazanie, że my i publiczność mamy ze sobą coś wspólnego, coś nas łączy. Chociażby miejsce, w którym się znajdujemy. Może to być również jakieś wspólne doświadczenie. Innym sposobem jest przełamanie oficjalnego tonu i zmiana zachowania na bardziej nieformalne. Np. wyjście spoza stołów czy też mównicy. Warto pamiętać, że nawiązanie kontaktu odbywa się w dużej mierze bez słów. Nie zapominajmy więc o uśmiechu i kontakcie wzrokowym ze słuchaczami. Skupienie uwagi słuchaczy można osiągnąć w różny sposób. Można to robić opowiadając jakieś ciekawe zdarzenie. Można też opowiedzieć jakąś anegdotę lub

13 dowcip. Jest to bardzo dobra metoda, ale dowcip musi być dobrze opowiedziany, wiązać się z tematem wystąpienia i być dobrym tonie. Innym sposobem jest podanie jakiegoś kontrowersyjnego przykładu, który nawiązuje do treści naszego wystąpienia. Można też pokazać cos, co przyniosło się ze sobą. Wstęp to również miejsce na to, żeby w skrócie przedstawić temat i plan naszego wystąpienia. My wiemy, o czym będziemy mówić, słuchacze jeszcze nie. Warto więc dać im nap oczątku cel i mapę naszego wystąpienia. Najlepiej jest, kiedy wszystkie trzy cele wstępu współgrają ze sobą i stanowią wspólną całość. Wstęp może wyglądać następująco: Powitaj publiczność Przedstaw się Przedstaw temat wystąpienia Skup uwagę publiczności przynęta Przedstaw cele wystąpienia i korzyści dla słuchaczy Zaprezentuj spis treści główne punkty wystąpienia Określ jak długo będziesz mówić Zaproponuj czas na pytania Rozwinięcie Celem rozwinięcia jest przedstawienie, uzasadnienie i ilustracja głównych punktów wystąpienia. Powinno ich być co najmniej dwa i nie więcej niż pięć. W trakcie rozwinięcia: Utrzymuj kontakt ze słuchaczami, Wzmacniaj zainteresowanie słuchaczy, Bądź komunikatywny Dąż do tego, żeby odbiorcy zapamiętali najważniejsze treści wystąpienia, Realizuj podstawowy cel wystąpienia Struktura rozwinięcia Konstruując rozwinięcie można zastosować następujący prosty schemat: 1. Przejdź od wstępu 2. Punkt pierwszy: (przedstaw tezę pierwszego punktu, uzasadnij tezę posługując się informacjami, faktami, wynikami badań. Zilustruj tezę posługując się porównaniami, przykładami; oraz podsumuj punkt pierwszy

14 3. Przejdź do drugiego punktu. 4. Punkt drugi: podobnie jak w punkcie pierwszym przedstaw tezę, uzasadnij ją zilustruj i podsumuj 5. Przejdź do trzeciego punktu 6. Punkt trzeci: zastosuj schemat taki jak w powyższych punktach 7. Przejdź do zakończenia Zakończenie Zakończenie służy przypomnieniu i podsumowaniu najważniejszych treści wystąpienia, wzmocnieniu tego co chcielibyśmy osiągnąć dzięki wystąpieniu i pozostawieniu po sobie dobrego wrażenia. Na zakończenie wystąpienia należy przypomnieć najważniejsze punkty naszego wystąpienia. Robimy to, dlatego że słuchacze mogli nie zapamiętać wszystkiego co chcieliśmy im przekazać. Drugi powód to wzmocnienie najważniejszych myśli naszego wystąpienia. Na zakończenie podobnie jak we wstępie również możemy opowiedzieć anegdotę. Pamiętajmy jednak, że raczej nie powinien to być żart, z którego ludzie będą się śmiali. Zazwyczaj nie jest to dobre rozwiązanie. Lepiej jest zakończyć refleksyjnie. Kończąc warto również pozostawić po sobie dobre wrażenie. Podziękujmy więc na zakończenie za przybycie i uwagę. Zakończenie może przybrać następującą postać: 1. Zapowiedź zakończenia: Wzmocnij w ten sposób uwagę słuchaczy. 2. Podsumowanie: Przypomnij cel, temat i główne punkty wystąpienia 3. Ostateczna konkluzja: Zaapeluj o podjęcie działań, podaj zalecenia lub rozwiązanie. 4. Pozytywne zakończenia: Zastosuj anegdotę, żart lub pytanie retoryczne Podziękowanie za uwagę Pożegnaj się z publicznością

15 Metody porządkowania informacji Poniżej przedstawione są różne sposoby porządkowania informacji, które są pomocne w konstruowaniu rozwinięcia i całego wystąpienia. Wybór odpowiedniej zależy od celu i od jego treści. Metoda dedukcyjna Metoda ta polega na przedstawieniu na samym początku tezy za którą się opowiadamy, a następnie na jej uzasadnieniu: 1. Sformułuj tezę, która chcesz udowodnić 2. Przedstaw argumenty 3. Ułóż je w logiczną całość 4. Przedstaw szczegółowe informacje uzasadniając twoją tezę. Przykład: Wszyscy wiemy, że dobrze jest jeździć na szkolenia. Uczestniczenie w szkoleniach jest bowiem kształcące, pożyteczne i pomaga budować relację z innymi ludźmi. Na szkoleniu człowiek zawsze się może dużo dowiedzieć i zdobyć umiejętności, dzięki którym lepiej radzi soebie w życiu. Przeszkolony członek organizacji wraca do swojej firmy i nabyta przez niego wiedza i umiejętności przynoszą pożytek całej organizacji. Konferencje są lepiej przygotowane i poprowadzone. Wiadomo, jak dotrzeć z informacja do uczestników. Kogo zaprosić do uczestnictwa w panelu. Na szkoleniu jest trakże okazja do poznania nowych ludzi, wspólnej zabawy i tym samym integracji z przedstawicielami innych organizacji. Często się zdarza, że zawarte na szkoleniu znajomości i przyjaźnie owocują w przyszłości. Metoda indukcyjna Ta metoda jest niejako odwrotnością poprzedniej. Polega na przedstawieniu argumentów i dojściu na jej podstawie do tezy, którą chcemy przedstawić: 1. Przedstaw szczegółowe informacje 2. Uporządkuj je 3. Sformułuj wniosek

16 Przykład Na szkoleniu człowiek zawsze się może dużo nauczyć, zdobyć nowe umiejętności, dzięki którym będzie lepiej radzić sobie w życiu. Przeszkolony pracownik wraca do swojej firmy i nabyta przez niego wiedza i umiejętności przynoszą wszystkim pożytek. Organizowanie przez nich konferencje są lepiej przygotowane i prowadzone. Na szkoleniu jest także okazja so poznania nowych ludzi. Często się zdarza, że zawarte na szkoleniu znajomości i przyjaźnie owocują w przyszłości. Uczestniczenie w szkoleniach jest więc zarówno kształcące i pożyteczne, jak i ważne towarzysko. Wynika z tego jasno, że dobrze i fajnie jest jeździć na szkolenia Chronologiczna Porządkowanie informacji od przeszłości przez teraźniejszość do przyszłości. Przykład: Uczestniczenie w szkoleniach przynosi wielorakiego rodzaju korzyści. Pierwsze korzyści widać już na samym początku szkolenia. Nowe ciekawe znajomości wzbogacają uczestnika a dobra zabawa w miłym gronie stanowi doskonałe oderwanie od codziennych trudności i problemów. Gdy po tygodniu uczestnik wraca do swoje firmy stają się widoczne kolejne korzyści. Dzięki nowo zdobytym umiejętnością poprawia się jakość działania jego i zespołu np. organizowane przez niego konferencje są ciekawsze. Udaje się zaprosić ciekawych gości, nie ma problemów organizacyjnych a po konferencji ukazuja się pozytywne recenzje w miejscowej prasie. Rok później ten sam uczestnik najczęściej awansuje, zostaje szefem jakiegoś projektu czy dostaje bardziej odpowiedzialne zadanie. Tematyczna Porządkowanie informacji według kolejno omawianych tematów czy najważniejszych kwestii. Omówienie indukcyjne, bądź dedukcyjne jednej kwestii, przeście do następnej. Przykład: Jeżdżenie na szkolenie przynosi wiele korzyści. Uczestniczenie w szkoleniach jest bowiem kształcące. Na szkoleniach można zdobyć nową wiedzę i umiejętności, dzieki którym łatwiej jest odnieść sukces. Szkolenia są również bardzo pożyteczne. Przeszkolony pracownik wraca do swojej firmy i nabyta przez niego wiedza przynosi pożytek całej organizacji. Konferencje europejskie są lepiej przygotowane i poprowadzone. Pobyt na szkoleniu jest także niezwykle atrakcyjny towarzyszko. Na

17 szkoleniu jest zawsze okazja do poznania nowych ludzi, wspólnej zabawy i integracji między uczestnikami. Często zdarza się, że zawarte na szkoleniu znajomości owocują w przyszłości. Przyczynowo- skutkowa Porządkowanie informacji przez opis skutków przed przyczynami Cel- środki Porządkowanie informacji przy wykorzystaniu konwencji opisania celów a następnie środków ich osiągnięcia. Problem-rozwiązanie Porządkowanie informacji przez pokazanie problemów, następnie ich rozwiązań