Zastrzeżenia i uwagi do sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Platformy. Obywatelskiej

Transkrypt

1 F u n d a c j a I n s t y t u t M y ś l i O b y w a t e l s k i e j im. S t a ń c z y k a z siedzibą w K r a k o w i e Biuro Fundacji: ul. Sławkowska 12, oficyna III p., Kraków, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla Krakowa Śródmieścia w Krakowie Wydział XI Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS , NIP ; REGON ; stanczyk@stanczyk.org.pl, Kraków, 7 kwietnia 2015 r. Państwowa Komisja Wyborcza ul. Wiejska Warszawa Zastrzeżenia i uwagi do sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Platformy Obywatelskiej [na podstawie art ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy] Fundacja Instytut Myśli Obywatelskiej im. Stańczyka prowadzi w Krakowie w ramach projektu Kraków Na Oku Wyborców monitoring finansowania samorządowej kampanii wyborczej 2014, mający na celu kontrolę poszanowania zasad określonych w Kodeksie Wyborczym, w tym głównie źródeł finansowania i wydatków komitetów wyborczych uczestniczących w zeszłorocznych wyborach samorządowych oraz spełniania obietnic wyborczych kandydatów. Nasze działania prowadzone są w oparciu o doświadczdnie członków zespołu, pomoc eksperta merytorycznego i wypracowane metody analizy oraz dzięki wsparciu finansowemu udzielonemu w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanemu z Funduszy EOG. Jednym z dodatkowych celów projektu jest uczynienie obywatelskiej kontroli finansowania polityki w Krakowie stałą praktyką i faktem społecznym, wpływającym na coraz większy rozwój naszej lokalnej obywatelskości. Projekt zakończy publiczna prezentacja raportu, zawierającego nasze wnioski z obserwacji przebiegu kampanii i analizy sprawozdań finansowych. 1/6

2 Po dokonaniu analizy udostępnionych nam w dniu 18 marca 2015 r. przez pracownika Krajowego Biura Wyborczego sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Platformy Obywatelskiej, zwany dalej (Komit etem Wyborczym) wraz z załączoną dokumentacją oraz zebranych przez zespół monitorujący naszej Fundacji w trakcie kampanii obserwacji, pragniemy przedstawić poniższe uwagi. 1. Po przeanalizowaniu wydatków kandydata Tomasza Urynowicza Zespół monitorujący stwierdził, iż zgodnie z fakturą numer 2014/11/05 (Załącznik nr 1), kandydat wydrukował plakaty wyborcze w liczbie 250 sztuk. Jest to jedyny dokument świadczący o usłudze wydruku plakatów. Natomiast liczba plakatów, za które opłacono usługę ekspozycji jest wyższa, co potwierdzają faktury: 612/11/2014 (50 sztuk), 3/11/2014/A (141 sztuk), 15/DP/Wybory_2014/PO (114 sztuk), 1145/2014 (brak podanej ilości sztuk) (Załączniki nr 2, 3, 4, 5). Może to oznaczać, że kandydat nie wykazał wszystkich kosztów poniesionych na cele związane z kampanią wyborczą, co może być naruszeniem art. 126 i art Kodeksu wyborczego poprzez sfinansowanie materiałów wyborczych przez podmiot inny niż Komitet. 2. Zespół monitorujący zauważył, iż kandydatka Katarzyna Pabian prowadziła agitację wyborczą za pośrednictwem nośników wielkoformatowych (Załącznik nr 6). W sprawozdaniu finansowym nie udało się jednak odnaleźć dokumentów potwierdzających wydruk wskazanego baneru ani usługi jego wywieszenia, podobnie jak nie znaleziono faktury za usługi fotograficzne wykonane przez osobę wspomnianą w poście na profilu kandydatki na portalu Facebook (Załącznik nr 7). Może to oznaczać, że kandydatka nie wykazała wszystkich kosztów poniesionych na cele związane z kampanią wyborczą, co może stanowić potencjalne naruszenie art Kodeksu wyborczego. 3. W dniu 6 listopada 2014 członkini zespołu monitorującego zauważyła kandydata na Radnego Miasta Krakowa Andrzeja Hawranka, który w towarzystwie kilku osób spacerował po Plantach Krakowskich, zachęcając przechodniów do głosowania na niego (Załączniki nr 8 i 9). Siedem osób towarzyszących kandydatowi miało na sobie niebieskie koszulki z napisem Hawranek na plecach, osoby te niosły także duże pomarańczowe cyfry (układające się w liczbę ) i drewniane dykty, na które naklejone były plakaty kandydata. W analizowanym sprawozdaniu finansowym nie odnaleziono żadnych faktur poświadczających w/w wydatki. Koszt jednej koszulki ze spersonalizowanym nadrukiem to minimum zł. Za siedem koszulek Komitet zapłaciłby więc 2/6

3 ok zł. W związku z prawdopodobnym brakiem dokumentacji, mogło dojść do naruszenia art. 126 i art Kodeksu wyborczego poprzez finansowanie kampanii poza Komitetem. 4. W dniu 12 listopada 2014 przy skrzyżowaniu ul. Wadowickiej i ul. Zakopiańskiej w Krakowie zaobserwowano samochód osobowy z przyczepą w postaci mobilnego billboardu kandydata na Radnego Miasta Krakowa Bogusława Kośmidra (Załącznik nr 10). Po analizie sprawozdania finansowego i załączonej dokumentacji zespół monitorujący stwierdził, że nie znalazł faktury ani innego dokumentu potwierdzającego pokrycie tego wydatku (tj. transportu mobilnego billboardu) przez Komitet Wyborczy, co prawdopodobnie wskazuje na to, że taka faktura nie została do sprawozdania załączona. W związku z tym, mogło dojść do naruszenia art Kodeksu wyborczego poprzez nieodpłatne świadczenie usługi tego rodzaju transportu materiałów wyborczych po Krakowie. 5. Kandydatka na Prezydenta Miasta Krakowa Marta Patena zamieszczała filmy promocyjne w serwisie Vimeo. Przy jej nazwie użytkownika widniał napis PRO, co oznacza, że kandydatka musiała wykupić konto premium na tym portalu (Załącznik nr 11). W analizowanej dokumentacji nie odnaleziono faktury za ten zakup. Koszt konta premium na portalu Vimeo to 199 dolarów amerykańskich, a więc, po średnim kursie z października 2014, tj. 3,35 zł (źródło: równowartość 666,65 zł (Załącznik nr 12). Tym samym mogło dojść do finansowania kampanii poza Komitetem, a jednocześnie do przyjęcia niedozwolonej darowizny, tj. naruszenia art Kodeksu wyborczego. 6. Zgodnie z fakturą FA/154/2014 (Załącznik nr 13) dostarczoną przez kandydata Jerzego Woźniakiewicza dokonano zakupu na rzecz tego kandydata usługi wydruku papierków do krówek. Podczas analizy sprawozdania finansowego zespół monitorujący nie odnalał dokumentu poświadczającego zakup samych cukierków, co oznacza, że mogło prawdopodobnie dojść do finansowania kampanii poza Komitetem, a jednocześnie do przyjęcia niedozwolonej darownizny, tj. naruszenia art Kodeksu wyborczego. 7 Z faktury nr. 4/10/2014 (Załącznik nr 14) wynika, że KW Platformy Obywatelskiej za tysięcy sztuk ulotek wyborczych (rozmiar A6) zapłacił 200 zł, co oznacza, że za jedną ulotkę zapłacono 2 gr. Według naszego rozeznania wydrukowanie jednej ulotki powinno kosztować co najmniej 8 gr. Nawet z rynkowym rabatem do 30% koszt usługi powinien wynieść co najmniej 5,6 gr 3/6

4 za jedną ulotkę. W związku z tym powstaje podejrzenie, że rabat, którego najprawdopodobniej udzielono, mógł naruszać art Kodeksu wyborczego. 8. W dniach 1 i 2 listopada 2014, a więc w najgorętszym okresie kampanii wyborczej, w serwisie YouTube zamieszczone zostały trzy filmiki o działalności Małgorzaty Jantos, kandydatki do Rady Miasta Krakowa (Załączniki nr 15, 16, 17). Filmiki te mają charakter agitacyjny, ponieważ prezentują dotychczasowe dokonania kandydatki oraz jej wizje, a w opisie odsyłają do jej oficjalnej strony internetowej. Filmiki nie zawierają oznaczenia komitetu wyborczego, ponadto analiza sprawozdania wraz z dokumentacją nie wykazała, aby koszty ich produkcji zostały pokryte przez Komitet. W związku z tym zespół monitorujący uznał, że mogło dojść do naruszenia art Kodeksu wyborczego. 9. W dniach 13 i 16 października 2014 członkini zespołu monitorującego zarejestrowała aparatem fotograficznym plakaty Kandydatki do Rady Miasta Krakowa Anny Szybist w witrynie restauracji przy ul. Św. Gertrudy 21 (Załącznik nr 18) i w witrynie sklepu odzieżowego przy ul. Dolnych Młynów (Załącznik nr 19). W tym drugim przypadku, po rozmowie z właścicielką sklepu ustalono, że plakat zamieszczony był nieodpłatnie. Dodatkowo, w analizowanym sprawozdaniu nie znaleziono faktur na udostępnienie powierzchni reklamowej dla tej kandydatki. Podobna sytuacja dotyczy Kandydata do Rady Miasta Krakowa Janusza Chwajoła, którego plakat zarejestrowano 7 listopada 2014 w witrynie lokalu przy ul. św. Anny (Załącznik nr 20), a także Zbigniewa Kożucha, którego kilka plakatów zarejestrowano na ogrodzeniu placu budowy (Załącznik nr 21). Plakaty na ogrodzeniach placów budowy, na drzewach lub w innych miejscach, bez odzwierciedlenia w fakturach, zarejestrowano także w przypadku Kandydatki Ewy Piasek (Załącznik nr 22) i Magdaleny Chmielak (Załącznik nr 23), Teodozji Maliszewskiej (Załącznik nr 24) i Agnieszki Jasiówki (Załącznik nr 25). Rynkowa cena ekspozycji plakatów w zależności od wielkości i lokalizacji waha się od 0,8 zł do 2,8 zł za dzień (źródło: Filmotechnika Zakład Plakatowania), przy czym zazwyczaj wymagana jest ekspozycja plakatu na co najmniej miesiąc. W związku z tym mogło dojść do naruszenia art Kodeksu wyborczego poprzez nieodpłatne udostępnienie powierzchni reklamowej. 10. W fakturze dostarczonej przez kandydatkę Małgorzatę Jantos o numerze 17/10/2014 (Załącznik nr 26) wartość usługi podana w formie cyfrowej nie pokrywa się z kwotą podaną w fo rmie słownej. W związku z tym nie jest pewne, ile właściwie kosztowała dana usługa. Zespół ni e odnalazł w sprawozdaniu noty korygującej. Różnica generuje kwotę w wysokości 30 złotych. 4/6

5 11. W przypadku kandydatów tego komitetu wyborczego, którzy ubiegali się o reelekcję, często dochodziło do akcji promocyjnych w postaci podsumowania kadencji. Należy zaznaczyć, że sam akt sprawozdania jest działaniem pożądanym, pod warunkiem spełniania wymogów kompletności i obiektywizmu. Tymczasem w kampanii dominowały sprawozdania osób pełniących funkcję publiczną i ubiegających się o reelekcję, które de facto nie przedstawiały nic poza ogólnikowymi stwierdzeniami, nie popartymi zazwyczaj żadnymi konkretnymi przykładami lub argumentami.wówczas takie akcje informacyjne mają de facto charakter agitacyjny, ponieważ promują osobę kandydata poprzez prezentację wyłącznie zrealizowanych obietnic, pomijając milczeniem lub nie poświęcając wystarczającej uwagi tym, których zrealizować się nie udało. Zespół monitorujący zaobserwował plakaty, billboardy i wpisy internetowe o tym charakterze w przypadku kandydatów: Andrzeja Hawranka (Załącznik nr 27), Bogusława Kośmidra (Załącznik nr 28) i Grzegorza Stawowego (Załącznik nr 29). Materiały te nie posiadały oznaczenia Komitetu wyborczego, a fakt że miały charakter agitacyjny wskazuje na to, że mogło dojść do finansowania kampanii ze środków innych niż Komitetu, a więc do naruszenia art. 126 i art Kodeksu wyborczego. 12. Zespół monitorujący zarejestrował także wiele przypadków łączenia ulotek kandydatów do Rady Miasta Krakowa z kandydatami do Rad Dzielnic. Zgodnie z odpowiedzią na zapytanie Fundacji Stańczyka w tej sprawie, przesłaną przez Andrzeja Hawranka Regionalnego Pełnomocnika Finansowego Komitetu, Komitet Wyborczy nie przeznaczał żadnych środków na wsparcie kandydatów do Rad Dzielnic. W związku z tym, poprzez łączenie ulotek Komitet unikał wydatkowania środków na kampanię kandydatów do Rad Miasta Krakowa, którzy promowali się w poszczególnych dzielnicach. Praktykę łączenia ulotek zaobserwowano w przypadku Teodozji Maliszewskiej (Załącznik nr 30), Aleksandra Miszalskiego i Szczęsnego Filipiaka (Załacznik nr 31), Wojciecha Wojtowicza oraz Kazimierza Barczyka (Załącznik nr 32) oraz Jakuba Koska (Załącznik nr 33). Łączenie ulotek może stanowić naruszenie art. 126 i art Kodeksu wyborczego poprzez nieodpłatne użyczenie Komitetowi powierzchni reklamowej na ulotkach kandydatów do Rad Dzielnic. Jeśli jednak ulotki te finansowane były ze środków Komitetu, może to oznaczać, że Komitet de facto finansował coś innego niż kampanię w wyborach samorządowych. Zgodnie z definicją ustawową, wybory samorządowe to wybory do organów gmin, powiatów i samorządu województwa, nie zaś do jednostek pomocnicznych gminy. Wówczas, Komitet mógłby naruszać art Kodeksu wyborczego stanowiący, że Komitet może wydatkować środki tylko na cele związane z zarządzonymi wyborami (a więc nie wyborami do Rad Dzielnic). 5/6

6 W związku z przedstawionymi zastrzeżeniami zwracamy się z prośbą o weryfikację i wyjaśnienie wskazanych powyżej potencjalnych uchybień i naruszeń Kodeksu wyborczego. Jan Niedośpiał członek Zarządu 6/6