Projekt programu studiów I stopnia na kierunku filozofia w Instytucie Filozofii Uniwersytetu warszawskiego

Transkrypt

1 Warszawa, r. Projekt programu studiów I stopnia na kierunku filozofia w Instytucie Filozofii Uniwersytetu warszawskiego I. Założenia ogólne Twórcom projektu przyświecały następujące cele podstawowe: (1) Podwyższenie poziomu studiów (2) Zapewnienie większej elastyczności programu w odpowiedzi na wielkie zróżnicowanie zainteresowań i predyspozycji studentów (3) Umożliwienie indywidualnego kształtowania programu studiów przez każdego studenta (4) Zwiększenie atrakcyjności kierunku dla potencjalnych kandydatów, a w efekcie zwiększenie ich liczby i zatrzymanie drastycznej tendencji spadkowej z ostatnich lat (5) Jako prawdopodobna konsekwencja (4): podwyższenie przeciętnego poziomu studentów i zatrzymanie procesu ich odpływu w ciągu pierwszych lat studiów Za prezentowanym projektem stoją dwojakiego rodzaju względy. Po pierwsze, liczące sobie niekiedy wiele lat przemyślenia wielu Koleżanek i Kolegów, w tym twórców niniejszego projektu, dotyczące różnych niedostatków istniejącego programu studiów filozoficznych, którego zasadniczy zrąb pozostaje bez zmian od kilkudziesięciu lat. Po drugie, bardziej doraźne racje związane z trwającymi od lat kilkunastu, a wyraźnie dostrzeganymi od lat kilku, procesami obniżania rangi filozofii w kształceniu akademickim i spadku zainteresowania studiami filozoficznymi. Należy przy tym szczególnie wyraźnie podkreślić, że wbrew często wyrażanemu w ostatnich latach mniemaniu, drastyczny spadek liczby kandydatów na filozofię w ciągu ostatnich 5 lat prawdopodobnie nie ma żadnego związku z procesami demograficznymi, jak można się przekonać porównując naszą sytuację z sytuacją na innych kierunkach. Należy zatem przypuszczać, że główne przyczyny tych niepokojących zjawisk znajdują się po naszej stronie, i wiążą się z jednej strony z wadami istniejącego programu i organizacji studiów, z drugiej zaś z niedostatkami w zakresie promocji naszego kierunku wśród potencjalnych kandydatów. Prezentowany projekt skupia się na zagadnieniach związanych z programem i organizacją studiów. Główną innowacją naszego projektu jest wprowadzenie począwszy od II roku studiów ścieżek specjalizacyjnych, odpowiadających głównym obszarom współczesnych badań filozoficznych. Prócz ścieżek tematycznych przewidujemy ścieżkę ogólną, w ramach której student miałby pełną swobodę wyboru, ograniczaną jedynie odpowiednimi kwotami i punktów dla poszczególnych typów. Student podążający każdą ze ścieżek tematycznych zobligowany byłby do realizacji obowiązkowych dla danej ścieżki oraz fakultatywnych. Zajęcia fakultatywne oraz wykłady i seminaria mogłyby być udostępniane studentom różnych ścieżek. I rok studiów pomyślany jest jako rok przygotowawczy, poprzedzający wybór ścieżki. Jego zadaniem byłoby (1) dostarczenie studentowi podstawowych narzędzi logicznych, 1

2 niezbędnych do zajmowania się dowolnym działem filozofii (Logika I), (2) wprowadzenie w podstawową problematykę etyczną, epistemologiczną i historyczno-filozoficzną, (3) zapoznanie studenta z panoramą współczesnej problematyki filozoficznej, w celu ułatwienia mu wyboru stosownej dla siebie ścieżki specjalizacyjnej. W związku z daleko posuniętą specjalizacją, zaczynającą się od II roku studiów, jak również w założeniu zaawansowanym charakterem części oferowanych w ramach poszczególnych ścieżek, prezentowany projekt przewiduje bardzo istotną rolę do odegrania przez indywidualnych opiekunów naukowych (tutorów), rekrutujących się spośród pracowników naukowo-dydaktycznych Instytutu oraz słuchaczy starszych lat studiów doktoranckich. Powinni oni zarówno służyć radą przy wyborze ścieżki, jak i czuwać nad postępami studenta w ramach wybranej specjalizacji. Główne działania zmierzające do podwyższenia poziomu studiów to (prócz omówionej już specjalizacji): (1) Wprowadzenie egzaminu końcowego dla wszystkich przedmiotów z wyjątkiem seminariów i translatoriów. (2) Przywrócenie wymogu pisania pracy licencjackiej. II Założenia szczegółowe W programach studiów znajdują się następujące rodzaje przedmiotów: przedmioty kierunkowe przedmioty spoza podstawowego kierunku studiów, tzw. ogólnouniwersyteckie lektoraty i translatoria z języków obcych zajęcia wychowania fizycznego. y kierunkowe dzielą się na następujące grupy: Grupa A: przedmioty z kanonu podstawowego Grupa B: przedmioty z kanonu rozszerzonego Grupa C: przedmioty fakultatywne Grupa D: wykłady monograficzne i seminaria Wszystkie przedmioty z grupy A zaliczane są na I roku. Ich zaliczenie jest warunkiem koniecznym zaliczenia I roku. Pozostałe przedmioty zaliczane są na II i III roku. Wraz z przedmiotami z kanonu podstawowego, przedmioty z kanonu rozszerzonego stanowią podstawę wykształcenia studenta, który musi część z nich zaliczyć, aby uzyskać dyplom. y fakultatywne, wykłady monograficzne i seminaria pełnią rolę uzupełniającą. y z grup B, C i D są przedmiotami do wyboru. Lista przedmiotów z grup B i C jest stała, lista przedmiotów z grupy D jest zmienna. Uwaga: Dowolny przedmiot z grupy A, B, C i D można zaliczać w języku angielskim, o ile taki przedmiot w języku angielskim jest oferowany. 2

3 Lista przedmiotów stałych Grupa A kanon podstawowy (do zaliczenia na I roku) zal. Konwersatorium z historii filozofii I 60 1 i 2 kon. Egz. 6 Konwersatorium z historii filozofii II 60 1 i 2 kon. Egz. 6 Logika I i 2 w + ć Egz. 12 Wprowadzenie do etyki 60 1 w + ć Egz. 6 Wprowadzenie do epistemologii 60 2 w + ć Egz. 6 Wprowadzenie do ontologii 60 2 w + ć Egz. 6 Filozoficzne aspekty zjawisk społeczno-politycznych 30 1 kon. Zo 3 Wybrane zagadnienia estetyki 30 2 kon. Zo 3 Wybrane zagadnienia filozofii nauk ścisłych i przyrodniczych Wprowadzenie do współczesnej filozofii języka i umysłu 30 1 kon. Zo kon. Zo 3 Grupa B kanon rozszerzony (do zaliczenia na II i III roku 2 przedmioty rocznie, w sumie 480h) zal. Ontologia i 2 w + ć. Egz. 12 Epistemologia i 2 w + ć. Egz. 12 Historia filozofii starożytnej i 2 w + ć Egz. 12 Historia filozofii średniowiecznej i 2 w + ć Egz. 12 Historia filozofii nowożytnej i 2 w + ć. Egz. 12 Historia filozofii analitycznej i 2 w + ć. Egz. 12 Historia współczesnej filozofii nieanalitycznej i 2 w + ć. Egz. 12 Logika II i 2 w + ć. Egz. 12 iotyka i 2 w + ć. Egz. 12 Etyka i 2 w + ć. Egz. 12 Estetyka i 2 w + ć. Egz. 12 Teoria obliczeń i semantyka teoriomodelowa i 2 w + ć. Egz. 12 3

4 Grupa C fakultety* (do zaliczenia 240h na II roku i 120h na III roku, w sumie 360h) zal. Filozofia nauki i 2 w + ć. Egz. 12 Filozofia społeczna i 2 w + ć. Egz. 12 Historia filozofii polskiej i 2 w + ć Egz. 12 Filozofia polityki i 2 w + ć. Egz. 12 Filozofia kultury i 2 w + ć. Egz. 12 Filozofia religii i 2 w + ć. Egz. 12 Klasyczna filozofia niemiecka i 2 w + ć. Egz. 12 Filozofia języka i 2 w + ć. Egz. 12 Filozofia umysłu i 2 w + ć. Egz. 12 Logika III i 2 w + ć. Egz. 12 Filozofia matematyki i 2 w + ć. Egz. 12 * Jako fakultet można zaliczać przedmiot z kanonu rozszerzonego z grupy B Grupa D Na II i III roku student zobowiązany jest zaliczyć: 1) 120h (60h rocznie) seminarium 2) 120h (60h rocznie) wykładu monograficznego semestralnego zakończonego egzaminem Pozostałe przedmioty W trakcie studiów licencjackich studenci muszą: 1) napisać 5 prac rocznych (dwie na I roku, dwie na II roku, jedną na III roku), przy czym przynajmniej jedna z prac zaliczanych na roku II lub III musi być napisana w języku obcym nowożytnym 2) zdać egzamin z języka obcego nowożytnego najpóźniej na II roku studiów 3) zaliczyć 60h translatorium filozoficznego na III roku studiów 4) zaliczyć 90h przedmiotów ogólnouniwersyteckich, przy czym obowiązuje zaliczenie 30 tych przedmiotów już na pierwszym roku 5) zaliczyć 120h WF (w którymkolwiek z semestrów) 6) zaliczyć 30h Podstawy obsługi komputera w I semestrze studiów 7) zaliczyć 4h szkolenia BHP w I semestrze studiów 8) zaliczyć 4h Podstawy ochrony własności intelektualnej w I semestrze studiów W trakcie studiów licencjackich studenci MOGĄ uczęszczać na nie więcej niż 240h lektoratu z języka obcego nowożytnego i nie więcej niż 180h lektoratu z języka klasycznego (greka lub łacina). 4

5 SZCZEGÓŁOWY PROGRAM STUDIÓW PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I rok zal. Konwersatorium z historii filozofii I 60 1 i 2 kon. Egz. 6 Konwersatorium z historii filozofii II 60 1 i 2 kon. Egz. 6 Logika I i 2 w + ć Egz. 12 Wprowadzenie do etyki 60 1 w + ć Egz. 6 Wprowadzenie do epistemologii 60 2 w + ć Egz. 6 Wprowadzenie do ontologii 60 2 w + ć Egz. 6 Filozoficzne aspekty zjawisk społeczno-politycznych 30 1 kon. Zo 3 Wybrane zagadnienia estetyki 30 2 kon. Zo 3 Wybrane zagadnienia filozofii nauk ścisłych i przyrodniczych 30 1 kon. Zo 3 Wprowadzenie do współczesnej filozofii języka i umysłu 30 2 kon. Zo 3 ogólnouniwersytecki 30 2 Podstawy obsługi komputera 30 1 BHP 4 0,5 Podstawy ochrony własności intelektualnej 4 0,5 2 prace roczne II rok zal. I z kanonu rozszerzonego (grupa B) i 2 w + ć Egz. 12 II z kanonu rozszerzonego (grupa B) i 2 w + ć Egz. 12 Fakultet I (grupa C) i 2 w + ć Egz. 12 Fakultet II (grupa C) i 2 w + ć Egz. 12 Wykład monograficzny (semestralny) 60 1 lub 2 w Egz. 4 inarium 60 1 i 2 s Zo 4 Egzamin z języka Egz. 2 2 prace roczne

6 III rok zal. III z kanonu rozszerzonego (grupa B) i 2 w + ć Egz. 12 IV z kanonu rozszerzonego (grupa B) i 2 w + ć Egz. 12 Fakultet III (grupa C) i 2 w + ć Egz. 12 Wykład monograficzny (semestralny) 60 1 lub 2 w Egz. 4 inarium 60 1 i 2 s Zo 4 Translatorium filozoficzne 60 1 i 2 Zal. 4 ogólnouniwersytecki praca roczna Praca licencjacka Egz. egzamin, Zo. zaliczenie na ocenę, zal. - zaliczenie W trakcie studiów licencjackich student, który zaliczy obowiązujące go przedmioty, uzyska 180 punktów. Dodatkowo student może uzyskać 8 punktów za zaliczenie (nieobowiązkowego) lektoratu z języka obcego nowożytnego (240h) oraz 6 punktów za zaliczenie (nieobowiązkowego) lektoratu z języka klasycznego (180h). Maksymalna liczba punktów uzyskana w trakcie studiów to 194. Założenia dotyczące ścieżek specjalizacyjnych Kształtując odpowiednio zestaw wybieranych przedmiotów, studia I stopnia można ukończyć z dyplomem licencjata filozofii w jednym z 8 zakresów, nazywanych ścieżkami. Lista ścieżek: OGU Ogólna HFI Historia filozofii EFK Estetyka i filozofia kultury FSP Filozofia społeczna i polityczna ETY Etyka FPN Filozoficzne podstawy nauk ścisłych i przyrodniczych FJU Filozofia języka i umysłu LOG Logika i jej zastosowania Nie planuje się żadnej formy rejestracji na poszczególne ścieżki. Student dokonuje wyboru ścieżki w porozumieniu z tutorem. 6

7 Na II i III roku student dokonuje wyboru przedmiotów z kanonu rozszerzonego i fakultetów (zgodnie z programem ścieżki lub nie), i dopiero na koniec etapu licencjackiego w zależności od zaliczonych przedmiotów ma prawo do odpowiedniej adnotacji o ukończonej specjalizacji w suplemencie do dyplomu. Warunki konieczne do ukończenia danej ścieżki: Ukończenie I roku studiów (zaliczenie przedmiotów z kanonu podstawowego). Zaliczenie na II i III roku wszystkich przedmiotów obowiązkowych dla danej ścieżki (przedmioty z grupy B i C, czyli przedmioty z kanonu rozszerzonego i fakultety) dla ścieżki ogólnej nie ma przedmiotów obowiązkowych, wszystkie przedmioty są przedmiotami do wyboru. Zaliczenie co najmniej 60h wykładu monograficznego i 60h seminarium przypisanych do danej ścieżki. Napisanie pracy licencjackiej z dziedziny odpowiadającej tematyce ścieżki i zdanie egzaminu licencjackiego. Student realizujący ścieżkę ogólną (OGU) jest ograniczony wyłącznie wymiarem owym przedmiotów z kanonu rozszerzonego (480h) i fakultetów (360h). Dokładna lista przedmiotów z grup B i C (kanon rozszerzony i fakultety) obowiązująca w ramach poszczególnych ścieżek zostanie ustalona w drodze konsultacji z poszczególnymi zakładami. Lista wykładów monograficznych i seminariów przypisanych do poszczególnych ścieżek jest zmienna, ustalana przed I rejestracją na zajęcia w systemie USOS. Odpowiednie informacje o wykładach monograficznych i seminariach przypisanych do poszczególnych ścieżek będzie można znaleźć w sylabusach przedmiotów oraz informatorze. 7

8 PRZYKŁADOWE PRZYPISANIE PRZEDMIOTÓW DO ŚCIEŻEK Ścieżka y z kanonu rozszerzonego Fakultety OGU Ogólna Dowolne 4 przedmioty z kanonu rozszerzonego Dowolne 3 przedmioty z listy fakultetów lub kanonu rozszerzonego HFI Historia filozofii Historia filozofii starożytnej Historia filozofii średniowiecznej Historia filozofii nowożytnej Historia filozofii analitycznej Historia współczesnej filozofii nieanalitycznej Historia filozofii polskiej Klasyczna filozofia niemiecka EFK Estetyka i filozofia kultury FSP Filozofia społeczna i polityczna Historia filozofii starożytnej Historia filozofii średniowiecznej Historia filozofii nowożytnej Historia filozofii analitycznej lub Historia współczesnej filozofii nieanalitycznej (do wyboru) Estetyka Historia filozofii starożytnej Historia filozofii średniowiecznej Historia filozofii nowożytnej Historia filozofii analitycznej lub Historia współczesnej filozofii nieanalitycznej (do wyboru) Filozofia kultury Filozofia religii Filozofia społeczna Filozofia polityki ETY Etyka Historia filozofii starożytnej Historia filozofii średniowiecznej Historia filozofii nowożytnej Historia filozofii analitycznej lub Historia współczesnej filozofii nieanalitycznej (do wyboru) Etyka Filozofia polityki Filozofia religii FPN Filozoficzne podstawy nauk ścisłych i przyrodniczych Ontologia Epistemologia Logika II iotyka Filozofia nauki Logika III Filozofia matematyki FJU umysłu Filozofia języka i Epistemologia Historia filozofii analitycznej Logika II iotyka Filozofia języka Filozofia umysłu Logika III LOG Logika i jej zastosowania Ontologia Epistemologia iotyka Logika II Teoria obliczeń i semantyka teoriomodelowa Logika III Filozofia matematyki Uwaga: powyższe zestawienie przedmiotów obowiązkowych w ramach poszczególnych ścieżek jest tylko przykładem; faktyczny wybór takich przedmiotów zostanie dokonany na późniejszym etapie. Projekt opracowali Tadeusz Ciecierski, Cezary Cieśliński, Joanna Golińska-Pilarek, Marcin Mostowski, Marcin Poręba. 8