MODERNIZACJA MASZYN I URZĄDZEŃ TECHNOLOGICZNYCH ORAZ PROCESÓW WYTWARZANIA

Transkrypt

1 INSTYTUT ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII WYTWARZANIA Projekt współfinansowany przez Unię Europejską TEMATYCZNE ZESTAWIENIE DOKUMENTACYJNE MODERNIZACJA MASZYN I URZĄDZEŃ TECHNOLOGICZNYCH ORAZ PROCESÓW WYTWARZANIA Zasięg chronologiczny: Zasięg językowy: eng, fre, ger, ita, pol, rus Liczba pozycji: 173 Liczba stronic: 35 Data opracowania: marzec 2012 Opracowała: mgr Maria Błażejewska INSTYTUT ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII WYTWARZANIA THE INSTITUTE OF ADVANCED MANUFACTURING TECHNOLOGY Kraków, ul. Wrocławska 37a, tel tel. dyr fax ios@ios.krakow.pl

2 1. Bakulin V.M. i in.: Avtomatizirovannyjj bystroperenalazhivaemyjj kompleks obrabotki shlifkrugov. Zautomatyzowany szybkozmienny zespół do obróbki ściernic. Mekhan.Avtom.Proizv., 1990, nr 12, s Do mechanizacji i automatyzacji obróbki czołowych powierzchni ściernic służy specjalny zespół technologiczny obejmujący: 2 zmodernizowane półautomaty, system transportowy w postaci suwnicy, urządzenie do obracania ściernicy o 180, 2 urządzenia załadowczo-rozładowcze z mechanicznym centrowaniem ściernic, napędowy układ pneumohydrauliczny, elektropneumohydrauliczny system sterowania. Przebieg procesu obróbki, etapy modernizacji półautomatów, zasada działania systemu pomiarowego. 2. Bekhter V.K. i in.: Modernizacija sistemy avtomaticheskogo regulirovanija usilija shlifovanija. Modernizacja układu automatycznej regulacji siły szlifowania. Mekhan.Avtom.Proizv., 1990, nr 12, s. 15. W procesie modernizacji układu zwrócono szczególną uwagę na podniesienie właściwości eksploatacyjnych i rozszerzenie funkcjonalności układu regulacji. W pełni została zmieniona konstrukcja elektronicznej części układu, natomiast przy zmianie części mechanicznej wzięto pod uwagę zastosowanie w konkretnych obrabiarkach. W porównaniu z wcześniejszą wersją układu rozszerzono zakres regulacji. Podano schemat funkcjonalny i konstrukcyjny układu. 3. Coleman J.R.: Turning around small shops. Wokół małych warsztatów. Manuf.Eng., 1990, t. 105, nr 1, s Doświadczenia różnych małych firm związane z modernizacją stosowanych tokarek i wprowadzaniem CNC. Zmiany tego rodzaju w firmie Hydromotion produkującej hydrauliczne złącza obrotowe o wysokiej dokładności wykonania, w seriach 25 do 100 sztuk, dały 5-krotny wzrost wydajności w stosunku do operacji ręcznych, a koszty robocizny spadły o ok. 55%. W firmie Le Vannes Industries, która zajmuje się produkcją form odlewniczych, zastosowano dodatkowe oprzyrządowanie tokarskie CNC na tokarkach obsługiwanych ręcznie. Podano związane z tym praktyczne uwagi. 4. Danilov V.A.: Usovershenstvovannye stanki dlja narezanija koles s bochkoobraznymi zub'jami. Zmodernizowane obrabiarki do nacinania kół o zębach beczkowatych. Mashinostroitel', 1990, nr 5, s Beczkowaty kształt uzębień uzyskuje się dzięki sterowaniu prędkością obrotową półfabrykatu. Jest to możliwe do wykonania zarówno na obrabiarkach specjalnych, jak i na zmodernizowanych frezarkach do uzębień, które wyposażono w mechanizm kształtowania zębów beczkowatych. Podano schemat obrabiarki z nierównomiernym ruchem kształtowania i zasadę jego pracy. 5. Poznański J., Szenajch W.: Obrabiarka do półautomatycznego szlifowania ciągłego. Mechanik, 1990, t. 63, nr 9/10, s Opisano metodę zautomatyzowanego szlifowania czcionek maszyny do pisania, realizowaną na zmodernizowanej szlifierce do płaszczyzn. Charakterystyczną cechą opisanej szlifierki jest duża wydajność osiągnięta dzięki pokryciu się czasów głównego i pomocniczego. Przedstawione rozwiązanie może być wykorzystane przy automatyzacji obróbki innych drobnych części. 1

3 6. Pronikov A.S. i in.: Ispytanija stankov programmnym metodom v ispytatel'nodiagnosticheskom centre. Badanie obrabiarek metodą programową w centrum badawczo-diagnostycznym. Stanki i Instr., 1990, nr 9, s Metoda umożliwia sterowanie przebiegiem badań według programu, zmiany wartości parametrów zewnętrznych działających na badany obiekt w każdym cyklu badawczym, zastosowanie diagnostyki do wykrycia nieprawidłowości, prognozowanie niezawodności obrabiarki. Budowa centrum i jego możliwości funkcjonalne. Centra są najbardziej przydatne do badań prototypów i obrabiarek z serii informacyjnej. Wykorzystanie wyników badań przy modernizacji konstrukcji obrabiarek. 7. Steinhilper R.: Flexible Fertigung in den neunziger Jahren. "Zurück zur Maschine" kontra "CIM-Euphorie". Elastyczne wytwarzanie w latach dziewięćdziesiątych. "Powrót do obrabiarki" przeciw "euforii CIM". Masch.u.Werkz., 1990, t. 91, nr 2, s Rola komputera i obrabiarek w systemach CIM, zmiany w automatyzacji na przestrzeni lat Elastyczny system wytwarzania precyzyjnych narzędzi dla centrów obróbkowych. Planowana modernizacja systemu poprzez wyposażenie centrum tokarskiego w system zaopatrzenia w narzędzia i przedmioty, oraz włączenie do systemu procesów szlifowania i obecnie ręcznie obsługiwanych stanowisk cięcia, obróbki cieplnej, usuwania zadziorów itp. 8. Ahrend H.-W., Tautz M., Scharrer J.: Erfahrungen zur Einsatzvorbereitung und Inbetriebnahme flexibler automatisierter Teilefertigungen. Doświadczenia z przygotowania i uruchamiania elastycznie zautomatyzowanej produkcji części. Fertigungst.u.Betr., 1991, t. 41, nr 4, s Wiedza uzyskana doświadczalnie, łącznie z przesłankami teoretycznymi pozwala nakreślić zadania elastycznego systemu produkcji części i może być wykorzystana przy opracowaniu nowej koncepcji automatycznego wytwarzania. Zasady gromadzenia i przygotowania informacji wejściowych. Obliczenia wymaganego potencjału wydajności i elastyczności. Przykłady modernizacji systemu produkcji przekładni, z podkreśleniem procesów składowania i transportu oraz sterowania procesem produkcji. 9. Allcock A.: Idle times dip with DRO retrofits. Skrócenie czasów przestoju przez modyfikację związaną ze stosowaniem cyfrowych układów odczytowych. Mach.a.Prod.Eng., 1991, t. 149, nr 3810, s Zalety stosowania cyfrowych urządzeń odczytowych (DRO) i opłacalność stosowania ich w modernizowanych obrabiarkach. Wymagania stawiane DRO: łatwość użytkowania, duża niezawodność, zdolność adaptacji. Warunki stosowania DRO, w tym układów z pamięcią. Zapewnienie niezawodności DRO w związku z instalowaniem na obrabiarce. Przystosowanie obrabiarek konwencjonalnych do stosowania DRO. 10. Bukowski J.: Kompleksowa metoda modernizacji układów maszynowych. Zesz.Nauk.P.Rzesz., 1991, nr 79, ser. Mechanika, z. 27, cz. II, s Opis metody będącej próbą systemowego rozwiązania problemu modernizacji układów maszynowych. Składa się ona z sześciu etapów. 2

4 11. Hoskins C.: Pick professionals for quality work. Profesjonalne podejście do jakości. Mach.a.Prod.Eng., 1991, t. 149, nr 3810, s , 49. Przedstawiono główne aspekty remontów kapitalnych i modernizacji obrabiarek eksploatowanych przez długi okres. Omówiono m.in.: warunki decydujące o modernizacji starej lub zakupie nowej obrabiarki, zakresy prac remontowych i modernizacyjnych, koszty związane z modernizacją i ich proporcje w stosunku do kosztów zakupu nowej obrabiarki, wyposażanie obrabiarek starych w urządzenia i systemy elektroniczne, np. DRO, układy CNC, podzespoły elektroniczne i mechaniczne współpracujące z systemami elektronicznymi. Kolejność i zakres prac modernizacyjno-renowacyjnych. Renowacja układów hydraulicznych. 12. Organa Z.: Ergonomia w modernizacji maszyn i urządzeń technicznych. Ekon.i Org.Przeds., 1991, t. 42, nr 7, s Przedstawiono cel i przebieg procesu modernizacji. W początkowej fazie wymagane jest gromadzenie informacji, tworzenie banku danych. W dalszej fazie następuje modelowanie płaskie i przestrzenne oraz ocena ergonomiczna prototypu dla potrzeb modernizacji maszyn podczas procesu rekonstrukcji przedsiębiorstwa. 13. Podzharov E.I., Fradkin E.I.: Shlifovanie zubchatykh koles tarel'chatymi krugami s minimal'nojj dlinojj khoda obkata. Szlifowanie kół zębatych ściernicami tarczowymi o minimalnej długości ruchu docierania. Vest.Mashinost., 1991, nr 5, s Schemat metody szlifowania kół zębatych ściernicami tarczowymi o minimalnej długości ruchu docierania. Szacunkowa ocena wskazuje, że za pomocą proponowanej metody, bez modernizacji obrabiarki, można szlifować około 80% kół zębatych. W przypadku zwiększenia kąta obrotu suportów do 6-7 stopni (nie jest to trudne do realizacji przy kolejnej modernizacji obrabiarki) eliminuje się ograniczenia w wykorzystaniu nowej metody szlifowania zębów. Tym samym przy obróbce zgrubnej można zwiększyć dokładność obróbki w porównaniu z istniejącymi metodami. 14. Popov A.V.: Sposob vosstanovlenija i modernizacii rezcederzhatelejj tokarnykh stankov. Sposób regeneracji i modernizacji imaków tokarskich. Stanki i Instr., 1991, nr 6, s. 39. Podano krótki opis sposobu regeneracji i modernizacji imaków tokarskich, w których podczas eksploatacji obrabiarki rozbiciu ulega otwór centralny i stożkowy otwór w tulejkach zamocowanych w górnej części suportu. Sposób ten polega na wstępnym zaprasowaniu do otworów tulejek, a następnie na obróbce tych tulejek do wymaganych wymiarów. Praktyczne stosowanie tego sposobu pozwala na uzyskanie lepszych parametrów eksploatacyjnych imaków zmodernizowanych w porównaniu z imakami nowymi. 15. Wasilewski J.: Zastosowanie stabilizatora obrotów TURO 40 w szlifierce gwintów typu Elektronizacja, 1991, nr 9, s. 22. Przedstawiono modernizację układu sterowania szlifierki do gwintów typu Modernizacja polega na zastąpieniu lampowego układu do regulacji oraz stabilizacji obrotów przez układ tyrystorowy TURO 40 produkcji ELEKTROMON- TAŻU. Przedstawiono schematy elektryczne oraz omówiono prace mechaniczne niezbędne do wykonania przy wymianie układów sterowania. 3

5 16. Worsley R.: Up-to-date machines at out-of-date prices. Modernizacja obrabiarek po niskich cenach. Metalwork.Prod., 1991, t. 135, nr 6, s , 62, 65. Część II artykułu zamieszczonego w Metalwork.Prod. nr 4/91, poświęconego problemom naprawy, modyfikacji, modernizacji i renowacji obrabiarek skrawających oraz elektroerozyjnych. 17. Worsley R.: Value for money - or a cheap option? Wymiana obrabiarki - zakup nowej, czy tańsze rozwiązanie? Metalwork.Prod., 1991, t. 135, nr 4, s Dokonano przeglądu i prezentacji firm zajmujących się odnawianiem, naprawą oraz modernizacją obrabiarek, których części lub podzespoły uległy podczas eksploatacji uszkodzeniu lub zużyciu, a także obrabiarek, których eksploatacja jest już nieopłacalna. Podano firmy o szerokiej i wąskiej specjalizacji (renowacja obrabiarek wszystkich typów lub tylko danego typu, np. tokarki, szlifierki, renowacja określonych podzespołów obrabiarkowych), omówiono organizację prac modernizacyjno-naprawczych, opłacalność tych prac itp. 18. Dodd R.: Retrofits make sense, save capital costs. Oszczędność kosztów dzięki modernizacji konstrukcji. Metalwork.Prod., 1992, t. 136, nr 5, s Zagadnienia modernizacji konstrukcji obrabiarek, których opłacalność eksploatacji dobiega końca, a które mechanicznie są jeszcze sprawne. Z analiz przeprowadzonych przez wyspecjalizowane firmy remontowe wynika, że w stosunku do kosztów inwestowanych w nowe obrabiarki, koszty modernizacji bądź renowacji są niższe o ok. 50%. Informacje o brytyjskich firmach remontowych zajmujących się modernizacją obrabiarek różnych typów i remontami. Zakres prac remontowomodernizacyjnych oferowanych przez poszczególne firmy. Przykłady zrealizowanych prac modernizacyjnych, m.in. w odniesieniu do układów CNC obrabiarek. 19. Gojinetchi N. i in.: Ursachem und konstruktive Abhilfe für Spannfehler bei Vorrichtungen. Przyczyny i konstrukcyjne przeciwdziałania błędom mocowania w uchwytach. Werkst.u.Betr., 1992, t. 125, nr 1, s Występowanie błędów mocowania jest charakterystyczne dla uchwytów przedmiotowych. Przyczyną odkształceń i niewielkich przemieszczeń elementów systemu przedmiot-uchwyt są siły mocowania. Zmniejszenie błędów wywołanych siłami mocowania można uzyskać przez zapewnienie minimalnej chropowatości powierzchni styku, minimalną liczbę elementów i połączeń przenoszących siły oraz zmianę kierunku działania sił mocujących, aby odkształcenia nie wpływały na położenie powierzchni obrabianej. 20. Granger C.: Re-engineering a higher standard. Modernizacja - wyższy standard. Mach.a.Prod.Eng., 1992, t. 150, nr 3834, s , Podnoszenie stopnia nowoczesności starych obrabiarek oraz metody stosowane podczas ich remontów. Analiza zagadnień podejmowania decyzji co do unowocześnienia obrabiarki lub zakupu nowej. Podano przykłady modernizacji obrabiarek przez ich wyposażenie w układy elektronicznego odczytu położenia ruchomych zespołów, zamianę napędów wspólnych (np. posuw-stół obrotowy) na napędy indywidualne itp. 4

6 21. Holland T.: Digital readouts. Economic add-ons - made to measure. Cyfrowe odczyty. Ekonomiczne urządzenia dodatkowe wykonane na potrzeby metrologii. Metalwork.Prod., 1992, t. 136, nr 13, s , 30. Przegląd najnowszych konstrukcji układów odczytu położenia (DRO) stosowanych jako wyposażenie dodatkowe konwencjonalnych obrabiarek skrawających i elektroerozyjnych, np. w przypadku ich modernizacji. Szczególną uwagę zwrócono m.in. na możliwości funkcjonalne układów: pomiar prędkości posuwowej, wskazania długości w układzie metrycznym i calowym i możliwość programowania funkcji pomiarowych. 22. Jochheim R.: Werkzeugmaschinen: Verbesserung älterer Modelle. Aus alt mach neu. Obrabiarki: ulepszanie starszych modeli. Zrób ze starego nowe. Ind.Anz., 1992, t. 114, nr 48, s Modernizacja dawnych typów obrabiarek jest opłacalna szczególnie wtedy, gdy dany typ nie jest już dostępny na rynku. Obok napędu oraz sterowania, systemy prowadnicowe są zespołami, od których zależy dokładność obrabiarki. Zastosowanie prowadnic kulkowych pozwala na uzyskanie znacznie lepszych efektów niż stosowanie prowadnic ślizgowych. 23. Kaśkosz W.: Modernizacja - podstawowe wymaganie chwili. Mechanik, 1992, t. 65, nr 1, s Przedsięwzięcia podejmowane w celu osiągnięcia ładu podstawowego w dziedzinie produkcji, restrukturyzacji produkcji, modernizacji technologii, organizacji wytwarzania i zarządzania - towarzyszące przejściu od gospodarki nakazowo-rozdzielczej do gospodarki rynkowej w przemyśle maszynowym. Zwrócono szczególną uwagę na rolę elastycznych jednostek produkcyjnych (EJP) w nowych warunkach gospodarczych. Omówiono zasady doboru EJP przy modernizacji produkcji w przemyśle maszynowym. 24. Mirzojan V.M., Akopjan K.A.: Novaja koncepcija vysokoproizvoditel'nojj tokarnojj obrabotki. Nowa koncepcja wysokowydajnej obróbki tokarskiej. Stanki i Instr., 1992, nr 11, s Przykłady zwiększenia wydajności tokarek przez modernizację konstrukcji istniejących modeli. W pierwszym przykładzie wzrost wydajności osiągnięto zastępując tokarkę z dwoma równoległymi wrzecionami przez tokarkę z dwoma wrzecionami przeciwległymi obsługiwanymi na przemian przez zdwojoną głowicę rewolwerową usytuowaną na karetce. W przykładzie drugim wykorzystano koncepcję dwupozycyjnej obróbki w dwóch wrzecionach, z których jedno obsługiwane jest przez suport krzyżowy, a drugie przez obrotowe suporty z wielonarzędziowymi blokami. 25. Möbius J.: NC measuring systems for automation technology. Numeryczne systemy pomiarowe dla zautomatyzowanej technologii. Zeiss Inf.Jen.Rdsch., 1992/1993, t. 1, nr 2, s Przedstawiono szeroki asortyment cyfrowych systemów do automatycznego pomiaru długości i kątów, przeznaczonych m.in. do podstawowego wyposażenia obrabiarek programowanych NC i CNC oraz przewidzianych do uzupełniającego wyposażenia obrabiarek w celu ich modernizacji. Przedstawiono obrotowe systemy pomiarowe z urządzeniami do kodowania i pomiaru kątów. 5

7 26. Ortmayer R.: Rationalisieren mit modernisierten Werkzeugmaschinen. Racjonalizacja za pomocą zmodernizowanych obrabiarek. Fertigungst.u.Betr., 1992, t. 42, nr 6, s Rozważono celowość modernizacji obrabiarek przy ich remontach generalnych. Szczególnie ważny jest dobór nowego układu sterowania CNC, z uwzględnieniem monitora obrazującego informacje liczbowe, graficzne i symulacyjne. Modernizacja obrabiarek powinna też obejmować unowocześnienie jej układów pomiarowych. Obrabiarki konwencjonalne można wyposażać w numeryczne układy pomiaru drogi, wskaźniki położenia, systemy szybkiej wymiany narzędzi itp. Przed przystąpieniem do modernizacji należy przeanalizować koszty i spodziewane zyski. 27. Schneider R., Korradi F.: Besser Fräsen mit spielfreiem Antrieb. Lepsze frezowanie z wykorzystaniem bezluzowego napędu. Werkst.u.Betr., 1992, t. 125, nr 7, s W modernizacji frezarek konsolowych szczególnie ważne jest unowocześnienie układu napędowego. Podczas obróbki przerywanej (np. przy frezowaniu głowicą o dużej podziałce), występują pulsujące momenty skrętne na wrzecionie. Luzy międzyzębne w przekładniach zębatych powodują zwiększone szumy i skłonność do drgań rezonansowych. Dla uniknięcia tych niedogodności przekładnię zębatą można zastąpić sprzęgłem elektromagnetycznym, współpracującym z podwójną przekładnią pasową. Zastosowanie tego rodzaju napędu na frezarce z silnikiem o mocy 5,5 kw pozwoliło na zwiększenie wydajności frezowania. 28. Skvorcov V.N.: Modernizirovannoe oborudovanie. Zmodernizowane urządzenia. Mashinostroitel', 1992, nr 1, s Opisano urządzenie do skrawania obrotowego płytkami okrągłymi, przeznaczone do stosowania na tokarkach przy obtaczaniu przedmiotów o różnej stożkowatości. Przedstawiono także urządzenie do obróbki mechanicznej, rozszerzające możliwości technologiczne tokarek karuzelowych dzięki połączeniu ruchu obrotowego tarczy uchwytowej obrabiarki i głowicy rewolwerowej z posuwem w kierunku strefy skrawania. 29. Sobolev S.V., Barashkin D.Ju.: Proektirovanie stanochnykh opravok s pomoshh'ju sistemy AutoCAD. Projektowanie obrabiarkowych trzpieni składanych z wykorzystaniem systemu AutoCAD. Stanki i Instr., 1992, nr 7, s Przykład zastosowania systemu AutoCAD do projektowania trzpieni obrabiarkowych składających się z 4 12 elementów. Wykorzystując system informacyjnowyszukiwawczy stanowiący bazę danych o gotowych konstrukcjach trzpieni, opracowywanie nowej konstrukcji trzpienia sprowadzono do poszukiwania najbardziej zbliżonej konstrukcji typowej i jej modernizacji za pomocą systemu AutoCAD, zgodnie z potrzebami. 30. Sondy elektrostykowe firmy RENISHAW. Modernizacja obrabiarek CNC w imię zwiększenia wydajności i poprawy jakości produkcji. Mechanik, 1992, t. 65, nr 5/6, s Oferta firmy RENISHAW obejmująca sondy elektrostykowe i systemy transmisji sygnałów pomiarowych sondy. Wykorzystanie tych układów w ramach modernizacji obrabiarek CNC. 6

8 31. Wasiak Z., Wojciechowski T.: Koncepcja smarowania automatu jednowrzecionowego. Prz.Mechan., 1992, t. 51, nr 17/18, s Krytyczna ocena centralnych układów smarowania obrabiarek. Na przykładzie jednowrzecionowego automatu tokarskiego omówiono możliwości modernizacji układu smarowania przez stosowanie smaru plastycznego, techniki smarowania impulsowego lub smarowania powietrzno-olejowego łożysk wrzecionowych. Porównano dotychczasowy sposób smarowania łożysk z podanymi propozycjami. Oceniono zalety tzw. technik minimalnego smarowania. 32. Zmodernizowane centrum obróbkowe. Tech.Zagr., 1992, nr 4, s. 14. Informacja o modernizacji poziomego centrum obróbkowego H400 firmy Kitamura Machinery GmbH. Centrum wyróżnia się szybką wymianą narzędzi i palety przedmiotowej, ma 4 osie współrzędnych (przesuw w osiach X, Y, Z wynosi odpowiednio 610, 460 i 510 mm), rozdzielczość w osi A (B) wynosi 0,001 mm. Wrzeciono napędzane jest silnikiem prądu przemiennego o mocy 11 kw, a prędkość jego obrotu wynosi obr/min. Istnieje możliwość regulowania odległości między stołem i końcówką wrzeciona w granicach mm. Maksymalna masa narzędzia wraz z oprawką wynosi 6 kg. 33. Allcock A.: Building a reputation - with rebuilding. Budowanie reputacji dzięki modernizacji. Mach.a.Prod.Eng., 1993, t. 151, nr 3858, s Na przykładzie dwu brytyjskich firm omówiono możliwości modernizacji obrabiarek konwencjonalnych pod kątem wymagań narzucanych przez współczesne technologie produkcyjne. Wykonana w firmie Lambert modernizacja szlifierki Churchill CW obejmuje wyposażenie w osłony ochronne, elektroniczne urządzenia odczytu położenia zespołów przesuwnych, urządzenia do pomiaru ręcznego, do elektronicznego wyważania ściernicy. Sztywność konstrukcji modernizowanych szlifierek pozwala na stosowanie ściernic z CBN. 34. Allcock A.: Re-engineering a technical treat. Modernizacja - techniczna terapia. Mach.a.Prod.Eng., 1993, t. 151, nr 3843, s Informacje o działalności firmy SOS Tech zajmującej się modernizacją szlifierek do wałków krzywkowych i korbowych. Charakterystyka stosowanej przez firmę strategii działania, o nazwie Concept 90, określającej kolejne etapy prac modernizacyjnych: szczegółowy przegląd obrabiarki przeznaczonej do modernizacji, ustalenie zakresu modernizacji, wykonanie prac modernizacyjnych, zainstalowanie i uruchomienie obrabiarki, przeszkolenie klienta w zakresie obsługi oraz zapewnienie gwarancji na wykonane zmiany. Znaczenie CAD w pracy firmy. 35. Allcock A.: Machine builders' in-house skills. Umiejętności producentów obrabiarek. Mach.a.Prod.Eng., 1993, t. 151, nr 3843, s. 21, Działalność brytyjskich producentów obrabiarek w zakresie remontów i modernizacji tokarek, frezarek, szlifierek. Przyczyny wzrostu zapotrzebowania na modernizowane obrabiarki. O modernizacji decyduje jej przewidywany koszt i względy techniczne. 7

9 36. Danilov V.A.: Modernizacija tokarnykh avtomatov dlja obrabotki nekruglykh detalejj. Modernizacja automatów tokarskich do obróbki niekołowych przedmiotów. STIN, 1993, nr 2, s Analiza możliwości modernizacji automatów tokarskich wzdłużnych pod kątem zastosowania do obróbki przedmiotów o przekroju niekołowym (wielokątnym). W celu dokonania wyboru schematu obróbki określono parametry narzędzia i parametry ustawienia obrabiarki przy toczeniu wielokątnych powierzchni głowicą styczną zewnętrznie. Rozważano kinematykę i oddziaływania siłowe przy schemacie jednoczesnej obróbki powierzchni walcowej i wielokątnej. Schematy kinematyczne dwóch wariantów modernizacji automatu: gdy zespół obróbkowy umieszczony jest na łożu automatu i gdy zespół obróbkowy umieszczony jest na jednym z suportów. 37. Diamentowy obciągacz rolkowy - nowa jakość szlifowania. Mechanik, 1993, t. 66, nr 2, s Prezentacja angielskiej firmy Van Moppes-IDP, produkującej pełny asortyment narzędzi diamentowych i borazonowych. Omówiono diamentowy obciągacz rolkowy, którego zastosowanie - przy jednoczesnym dokonaniu niewielkich zmian w układzie elektrycznym i hydraulicznym obrabiarki oraz po przeróbce osłon - pozwala na modernizację eksploatowanych szlifierek pod kątem zwiększenia ich wydajności, dokładności obróbki i możliwości technologicznych. Zalety obciągania obciągaczem rolkowym. 38. Friedrich H., Metzinger P.: Schell fertigen. Innovative Frästechniken verkürzen Durchlaufzeit im Triebwerksbau. Szybka produkcja. Innowacyjne techniki frezowania skracają czas produkcji w budowie silników. Maschinenmarkt, 1993, t. 99, nr 17, s Omówiono frezowanie łopatek silnika przepływowego. Ze względu na postęp w konstrukcji łopatek, zwłaszcza modyfikacji ich profilu, niezbędna jest modernizacja metod produkcji. Opracowano dwie metody frezowania wykorzystujące modele CAD na frezarce sterowanej CNC w pięciu osiach z odpowiednim wyposażeniem i wymianą narzędzi. Pierwsza metoda polega na liniowym frezowaniu wzdłuż ruchu strumienia (przepływu). W takim samym kierunku ustawia się narzędzie. W drugiej metodzie narzędzie ustawia się w kierunku promieniowym. Może być ona stosowana tylko do krótkich łopatek. 39. Gol'drajjkh G.M., Dzhugurjan T.G., Kapitel'man L.V.: Rasshirenie tekhnologicheskikh vozmozhnostejj precizionnykh rastochnykh stankov. Rozszerzenie możliwości technologicznych precyzyjnych wytaczarek. STIN, 1993, nr 1, s Charakterystyki techniczne zunifikowanych zespołów i narzędzi do precyzyjnych wytaczarek, umożliwiających tworzenie różnych układów konstrukcyjnych tych obrabiarek, ich modernizację lub przezbrojenie w przemysłowych warunkach. 40. HEIDENHAIN. Inkrementalne układy pomiarowe do modernizacji obrabiarek. Mechanik, 1993, t. 66, nr 5/6, s Opisano przykład modernizacji dużej tokarki do obróbki bębnów napinających do taśmociągów, poprzez wyposażenie jej w inkrementalny układ do pomiaru długości firmy HEIDENHAIN. Zastosowanie tego układu pozwoliło na zredukowanie czasu pomiarów kontrolnych dokonywanych na tokarce z założonym bębnem. 8

10 41. Ivanov V.P., Speridenko F.M.: Modernizirovannyjj stanok dlja pritirki klapanov k sedlam. Zmodernizowana obrabiarka do docierania zaworów do gniazd. STIN, 1993, nr 4, s Schemat, opis budowy i działania zmodernizowanej obrabiarki do docierania zaworów do gniazd w silnikach spalinowych ciągników. W celu podniesienia wydajności i jakości docierania wprowadzono nowe rozwiązania konstrukcyjne mechanizmu kątowego przemieszczenia wrzeciona, układu przekazywania momentu od wrzecion do zaworów oraz mechanizmu ciągłego osiowego ruchu wrzecion. Próby eksploatacyjne wykazały, że przez modernizację zwiększono wydajność obróbki o ok. 30% a okres między remontami obrabiarki zwiększył się 1,5-krotnie. 42. Kellock B.: Spindle specialists have a precise aim. Dokładność celem specjalistów zajmujących się naprawami wrzecion. Mach.a.Prod.Eng., 1993, t. 151, nr 3851, s Zakres i strategie działania firm zajmujących się naprawami oraz modernizacją wrzecion obrabiarek. Podano argumenty przemawiające za tym, aby naprawy wrzecion obrabiarek były wykonywane przez specjalistów, a nie użytkowników obrabiarek. W pracach naprawczych wrzecion najwięcej uwagi poświęca się łożyskowaniu, smarowaniu powierzchni ciernych oraz testom sprawdzającym poprawność wykonanych prac. 43. Krajewski S.: Układ automatycznej stabilizacji prędkości szlifowania. Arch.Technol.Masz.i Autom., 1993, nr 11, s Zaprezentowano prosty układ automatycznej kompensacji spadku prędkości szlifowania wywołanego zużyciem ściernicy. Wyprowadzono zależności matematyczne umożliwiające zaprogramowanie tranzystorowej przetwornicy częstotliwości, sterowanej mikroprocesorowo, która zmienia prędkość obrotową silnika asynchronicznego, zapewniając stałą prędkość obwodową ściernicy w całym zakresie zmian jej promienia. Układ może być wykorzystywany do modernizacji istniejących szlifierek. 44. Kujawski M.: Uniwersalna metoda nacinania uzębień nieokrągłych kół zębatych. Międzyn.Konf.Nauk.-Tech. KOŁA ZĘBATE, 1993, s Poddano ocenie różne metody nacinania uzębień nieokrągłych kół zębatych. Zaproponowano uniwersalny sposób wykonania tych kół o uzębieniach zewnętrznych, a także o uzębieniach wewnętrznych na zmodernizowanej dłutownicy Fellowsa ze stołem specjalnym o trzech osiach sterowanych numerycznie. Zalety nacinania nieokrągłych kół zębatych na zmodernizowanej dłutownicy Fellowsa. 45. Kvijan Cilin: Gidrostaticheskaja shpindel'naja rezcovaja golovka dlja vysokoskorostnogo zubostrogal'nogo stanka. Hydrostatyczna głowica wrzecionowa dla szybkobieżnej dłutownicy do kół zębatych. Stanki i Instr., 1993, nr 6, s Sposoby zapewnienia zdolności funkcjonalnej i podniesienia niezawodności działania hydrostatycznej głowicy wrzecionowej dłutownicy do kół zębatych. Schemat głowicy. Założony cel osiągnięto przez pokrycie wybranych elementów prowadnic antytarciowym pokryciem i naniesienie na wewnętrzne powierzchnie łożyska brązu z dodatkiem ołowiu, zapobiegającego powstawaniu uszkodzeń łożyska podczas krótkotrwałych przeciążeń wrzeciona. Wyniki badań zmodernizowanej głowicy. 9

11 46. L'engrenage inéluctable: celui de la commande numérique. Sterowanie numeryczne nieuchronne w obróbce uzębień. Mach.Prod., 1993, nr 596, s Tendencje rozwojowe w zakresie obrabiarek do kół zębatych, przekładni zębatych i ślimakowych. Firma MiniTools modernizuje obrabiarki do uzębień firmy Gleason, wprowadzając sterowanie numeryczne poszczególnych osi w połączeniu z systemem CNC. Obrabiarki firmy Koepfer są sterowane numerycznie w 7 osiach. Przedstawiono również obrabiarki do nacinania i szlifowania uzębień szwajcarskiej firmy Mikron, w tym m.in. centrum szlifierskie do uzębień ze sterowaniem CNC w 8 osiach. Firma Klingelnberg produkuje trójwspółrzędnościowe centrum pomiarowe. 47. Mason F.: Wire EDM beats milling at GE. Drutowe drążarki elektroerozyjne konkurencyjne dla frezowania w firmie GE. Amer.Mach., 1993, t. 137, nr 3, s Firma Power Generation przeprowadziła kompletną modernizację produkcji łopatek turbin parowych. Dotychczasowa produkcja form obejmowała 27 różnych operacji, głównie frezarskich. Zastosowanie 36 drążarek drutowych typu W1 firmy Fanuc EDM Corp. zapewniło 2 6-krotne skrócenie czasu produkcji. Ustawione w trzech rzędach (po 12 w każdym) drążarki pracują 24 godziny na dobę. Drążarka W1 jest obrabiarką o wysokiej prędkości cięcia. Wyposażona jest w 32- bitowy system sterowania Fanuc OMC, specjalny system filtracji i duży szpulowy podajnik drutu. 48. Page M.: Ongoing recession stimulated rebuilds. Postępująca recesja stymuluje remonty i modernizację obrabiarek. Metalwork.Prod., 1993, t. 137, nr 7, s. 27, 31, 34, 37. Obecnie nawet duże firmy decydują się na remont i modernizację zamiast inwestować w nowe obrabiarki. Omówiono działalność remontowo-modernizacyjną firm wyspecjalizowanych w tego typu pracach i prace wykonywane przez producentów obrabiarek. Określono m.in. zakres prac modernizacyjnych, przykładowe koszty remontów, skalę tego typu prac w Wielkiej Brytanii. 49. Przymuszała J.: Przedsiębiorstwo Remontów i Modernizacji Obrabiarek Ponar- Koronowo. Mechanik, 1993, t. 66, nr 4, s Opis oferty PRiMO Ponar-Koronowo obejmującej m.in. naprawy i modernizację wszystkich typów obrabiarek krajowych i zagranicznych, wyposażenie, wymianę układów SN, montaż elektronicznych systemów pomiarowych z odczytem bezpośrednim, regenerację i obróbkę skrawaniem elementów maszyn, wykonywanie osłon harmonijkowych, prowadnic łóż obrabiarek, a także śrub i wałków pociągowych. Przykłady prac remontowo-modernizacyjnych. 50. Allcock A.: New lease of life for Broadbent. Nowa oferta firmy Broadbent. Mach.a.Prod.Eng., 1994, t. 152, nr 3876, s Firma Broadbent Machine Tools dotychczas specjalizowała się w sprzedaży średnich i wielkogabarytowych tokarek ręcznych i sterowanych CNC. Obecnie poza sprzedażą obrabiarek firma oferuje usługi modernizacyjne, regeneracyjne, modyfikację konstrukcji pod kątem możliwości zastosowania układu CNC w obrabiarkach ręcznych, usługi remontowe. Podano przykład prac modernizacyjnych wykonanych dla chińskiego zleceniodawcy. 10

12 51. Allcock A.: Face-to-face with digitising technology. Twarzą w twarz z technologią dygitalizacji. Mach.a.Prod.Eng., 1994, t. 152, nr 3879, s. 21, Przegląd najnowszych rozwiązań w zakresie dygitalizacji wymiarów i kształtu przedmiotu obrobionego lub modelu wzorcowego, jako procesu realizowanego na obrabiarce. Omówiono obrabiarki skonstruowane z myślą o dygitalizacji (oprócz zadań obróbkowych), rozpatrzono systemy dygitalizacji jako wyposażenie modernizujące obrabiarki konwencjonalnej, opisano skanery zadaniowe oraz oprogramowanie sterujące przebiegiem dygitalizacji. Przedstawiono m.in. systemy dygitalizacji firmy Renishaw. 52. Allcock A.: CNC transplants for flat bed lathes. Układy CNC w tokarkach o poziomym łożu. Mach.a.Prod.Eng., 1994, t. 152, nr 3876, s Dobudowanie urządzenia Audit do ręcznej tokarki o poziomym łożu rozszerza jej możliwości funkcjonalne. Tokarka zyskuje właściwości charakterystyczne dla tokarek o łożu pochyłym. Urządzenie Audit składa się z układu CNC ze sterowaniem w dwóch lub w trzech osiach i z mechanicznego zespołu imitującego pochyłe łoże tokarki, zamontowanego wzdłuż płaskiego łoża modernizowanej tokarki po stronie przeciwległej do miejsca obsługi. Podano przykłady praktycznego zastosowania opisanego wyposażenia i przeanalizowano koszty modernizacji. 53. Barberis N.: Acqua ed abrasivo per tagliare meglio. Cięcie strumieniem wody ze ścierniwem daje lepsze wyniki. Macchine, 1994, t. 49, nr 11/12, s W celu optymalizacji obróbki strumieniowo-ściernej zmodernizowano głowicę obróbkową, zwiększając jej trwałość i dokładność. Wprowadzono automatyczną regulację zaworów, a tym samym regulację przepływu strumienia wody ze ścierniwem. Przebieg obróbki sterowany jest systemem CNC, który umożliwia dokonywanie doboru optymalnych parametrów obróbki. 54. Fleing K.: Fallbeispiel: Teilüberholung und Modernisierung eines Tischbohrwerks. 26 Tonnen, 18 Jahre alt und absolut modern. Modernizacja wytaczarki stołowej. Ciężar 26 t, wiek 18 lat i absolutnie nowoczesna. Masch.u.Werkz., 1994, t. 95, nr 6, s Omówiono etapy przystosowywania do obecnych wymagań, pod względem wydajności i dokładności, wytaczarki stołowej funkcjonującej już od 17 lat. Dokonano częściowej przeróbki niektórych części, inne wymieniono na nowe. Wymieniono wszystkie przewody hydrauliczne i elektryczne, przeprowadzono remont prowadnic, dokonano wymiany niektórych wałków, kół zębatych, łożysk. Wytaczarkę wyposażono w system sterowania Sinumeric 820M (firmy Siemens), uzyskując większą elastyczność. 55. Grundler E.: HSC = high speed cutting. Skrawanie z wysokimi prędkościami. EPE, 1994, t. 18, nr 1/2, s Firma Hauser specjalizująca się w systemach HSC dostosowanych do tradycyjnych obrabiarek CNC i obrabiarek specjalnych, produkuje zmodernizowane zestawy do frezowania, wiercenia, szlifowania i frezotoczenia. Podano przykład obróbki na sucho pierścienia ustalającego toczeniem i frezowaniem HSC na tokarce CNC. Czas produkcji skrócono z 20 min (przy tradycyjnym szlifowaniu) do 4 min. 11

13 56. Hallum D.L.: Out of the lab and into the shop. Z laboratorium na wydział zakładu przemysłowego. Amer.Mach., 1994, t. 138, nr 10, s Wynalazki techniczne odgrywają istotną rolę przy modernizacji szlifierek do wałków, produkowanych przez firmę Weldon Machine Tool Inc. Weldon współpracuje z Instytutem Technologii w Massachusset, gdzie wprowadzono do powyższych szlifierek łożyska hydrostatyczne oraz specjalne tłumiki drgań, oparte na elastomerach poliuretanowych. 57. Kozuń G., Skowron S.: Zmodernizowane podajniki wibracyjne opracowane w OBR PTiKM TEKOMA. Technol.i Autom.Montażu, 1994, nr 1, s Podstawowym celem modernizacji było opracowanie typoszeregu podajników PWC o podwyższonych parametrach technicznych, a zwłaszcza dwukrotne zwiększenie prędkości podawania części do m/min. Opracowano nowy zespół napędowy podajnika, składający się z 3 kompletów elektromagnes-zwora, pracujących w pozycji poziomej. Zasilanie elektromagnesu ze zmodernizowanego zasilacza zmiennym prądem o częstotliwości 50 Hz powoduje cykliczne przyciąganie zwory z częstotliwością 100 Hz. 58. Krajewski S.: Modernizacja obrabiarki konwencjonalnej przez wprowadzenie tranzystorowej przetwornicy częstotliwości do napędu głównego. Zesz.Nauk.P.Poz., ser. Mechanika, 1994, nr 39, s Koncepcja racjonalnego stosowania tranzystorowych przetwornic częstotliwości (TPCz) do modernizacji obrabiarek konwencjonalnych opiera się na kryteriach energetycznych, tj. sprawności silnika asynchronicznego w funkcji częstotliwości prądu trójfazowego i mocy biegu jałowego układu napędowego. W wyniku modernizacji uzyskuje się poprawę efektywności i poszerzenie zakresu eksploatacji obrabiarki. 59. Merkel P.: Retrofitting: So gut wie eine neue Maschine. Eine Million eingespart. Remont i modernizacja obrabiarek: prawie jak nowe. Zaoszczędzić milion. Ind.Anz., 1994, t. 116, nr 38, s Na przykładzie zbudowanej w 1962 r. tokarki karuzelowej z dwoma pionowymi suportami narzędziowymi i tarczą uchwytową o średnicy 1,4 m opisano tzw. retrofitting. W jednym z suportów zamontowano wrzeciono szlifierskie, osie robocze wyposażono w osobny napęd. Napęd główny (oś B) włączono do sterowania CNC; trójstopniowa przekładnia zapewnia wymagany moment obrotowy; zamontowano układ CNC - Sinumerik 810T w wersji podstawowej, z monochromatycznym monitorem. Moc napędu 65 kw przy 1500/6000 obr/min. Koszt modernizacji wyniósł 1/3 kosztu nowej obrabiarki. 60. Nowakowski A.: Badania wpływu parametrów procesu wycinania elektroerozyjnego na jego wskaźniki technologiczne. Podst.Tech.Obr.Ubyt., Koszalin: WSI, 1994, s W Instytucie Obróbki Skrawaniem w Krakowie opracowano konstrukcję generatora statycznego UZS-10 do zasilania zmodernizowanej wycinarki drutowej EWEB-40. Podjęto prace zmierzające do poznania zjawisk towarzyszących wycinaniu elektroerozyjnemu na drodze pomiarów wskaźników wycinania elektroerozyjnego połączonych z monitorowaniem wyładowań. Opisano stanowisko badawcze i sposób przeprowadzenia pomiarów. 12

14 61. Parry S.: Time - and money - saved by Parsons. Czas i pieniądze oszczędzone przez firmę Parsons. Mach.a.Prod.Eng., 1994, t. 152, nr 3881, s Zwrócono uwagę na pozaekonomiczne przyczyny wpływające na podejmowanie przez użytkowników obrabiarek decyzji o regeneracji, remoncie lub modernizacji obrabiarki na przykładzie firmy Parsons Generation Systems produkującej turbogeneratory wysokiej mocy. W czasie 12 miesięcy wykonano projekt i modernizację frezarki zadaniowej Craven, przeznaczonej do obróbki rowków wirników, w celu uzyskania wymaganej dokładności obróbki i jakości powierzchni obrobionej. Bazą nowej konstrukcji było łoże i prowadnice starej frezarki. 62. Powley C.: OEMs reconsider the rebuild arena. Producenci obrabiarek ponownie oceniają modernizację. Mach.a.Prod.Eng., 1994, t. 152, nr 3866, s , 33, 35, 37. Sytuacja na rynku obrabiarkowym W.Brytanii w zakresie usług remontowo-modernizacyjnych obrabiarek. Oceny korzyści ekonomicznych wynikających z eksploatacji wyremontowanych lub zmodernizowanych obrabiarek dokonują ich potencjalni użytkownicy. Przykłady działalności remontowo-modernizacyjnej firm, które jednocześnie produkują obrabiarki i firm, specjalizujących się tylko w remontach. 63. Rozman Ja.B.: Nauchno-tekhnicheskijj seminar "Sovremennyjj ehlektroprivod na osnove intellektual'nojj silovojj ehlektroniki i mikroprocessornykh sredstv upravlenija". Seminarium naukowo-techniczne "Współczesny napęd elektryczny na bazie inteligentnej elektroniki oraz mikroprocesorowych elementów sterowania". STIN, 1994, nr 11, s Streszczenie referatów zaprezentowanych na seminarium (Moskwa, 1994) poświęconym napędom elektrycznym w budowie maszyn i układom sterowania tymi napędami. Tematyka prac: modernizacja starych i opracowanie nowych napędów; napędy obrabiarek, pomp oraz środków transportu; mikroprocesorowe układy sterowania napędami; konstrukcja napędu sterowanego przez zmianę częstotliwości prądu zasilania; elementy przetworników stosowanych w napędach. 64. Smarten up the daily grind with CNC help. Zwiększenie dziennej wydajności szlifowania dzięki CNC. Metalwork.Prod., 1994, t. 138, nr 12, s Promocja szlifierek z układami sterowania CNC w Wielkiej Brytanii. Określono zakresy stosowania szlifierek CNC w ciągu ostatnich 20 lat. Wymieniono główne możliwości funkcjonalne szlifierek uzyskane dzięki zastosowaniu układów CNC. Możliwość modernizacji szlifierek ręcznych przez wyposażanie ich w układy CNC. 65. Weiss Z.: Niektóre problemy szlifowania głębokiego. Podst.Tech.Obr.Ubyt., Koszalin: WSI, 1994, s Dokonano modernizacji szlifierki do płaszczyzn, wyposażając ją w układ sterowania CNC Sinumerik 810T, napęd osi CNC przez silnik prądu stałego i sterownik Simoreg, a także optyczny liniał pomiarowy. Zapewniono możliwość obciągania ściernicy po przeszlifowaniu przedmiotu i obciągania ciągłego. Szlifowanie głębokie pozwala znacznie zwiększyć wydajność obróbki. Szlifowanie naddatku - nawet do 10 mm - odbywa się w jednym przejściu. 13

15 66. Worsley R.: Bolt-ons boost bank balances. Modernizacja zwiększa wkłady bankowe. Metalwork.Prod., 1994, t. 138, nr 12, s. 51, 54, 56. Urządzenia i zespoły przeznaczone do modernizacji obrabiarek NC i konwencjonalnych, gwarantujące rozszerzenie możliwości funkcjonalnych i podniesienie efektywności eksploatacyjnej modernizowanych obrabiarek. Opisano m.in. podajniki prętów, które podnoszą wydajność i dokładność toczenia, przenośniki wiórów, układy monitorowania stanu narzędzia, przenośniki przedmiotów obrabianych, cyfrowe układy odczytowe (DRO), zespoły CNC. Opisano też zespoły CNC (Anilam) do frezarek rewolwerowych, wytaczarek i wiertarko-frezarek. 67. Allcock A.: Toolchanger project leads VMC update. Projekt zmieniacza narzędzi gwarantuje podniesienie poziomu konstrukcji pionowego centrum obróbkowego. Mach.a.Prod.Eng., 1995, t. 153, nr 3888, s W firmie Bridgeport (W.Brytania) zmiany konstrukcyjne w pionowych centrach obróbkowych wprowadza się stopniowo, zastępując stare zespoły funkcjonalne nowymi. Celem opisanego podejścia do modernizacji obrabiarek, oprócz unowocześnienia konstrukcji, jest również obniżenie kosztów produkcji, a tym samym ceny obrabiarki. W centrach obróbkowych wprowadzono: zmianę konstrukcji zmieniacza narzędzi, zespołu napędu ruchu posuwowego, układu sterowania (szybsze przyspieszenia zespołów roboczych). 68. Bień A.: Pomiar drogi za pomocą przetwornika obrotowo-impulsowego sprzężonego z komputerem. Elektronizacja, 1995, nr 9, s Podczas modernizacji maszyny do cięcia odcinków kątownika stalowego wystąpiła konieczność wyznaczania zadanego odcinka drogi, po którym porusza się obcinany materiał. Opracowano metodę pomiaru drogi za pomocą przetwornika obrotowo-impulsowego, polegającą na zliczaniu impulsów powstających przy przemieszczaniu się kątownika. Urządzenie do pomiaru odcinków składa się z dwóch modułów. Podano schemat blokowy aparatury pomiarowej. 69. Grundler E.: Fräsen: High-Speed-Cutting nachrüsten. Preiswerte Lösung. Frezowanie: przystosować do obróbki z wysokimi prędkościami. Niedrogie rozwiązanie. Ind.Anz., 1995, t. 117, nr 17, s. 42. Na głowicy frezarki do obróbki dużych części równolegle zamontowano dodatkowy zespół z wrzecionem przystosowanym do obróbki z wysokimi prędkościami. Przytoczony sposób modernizacji wieloosiowego centrum obróbkowego gwarantuje duży stopień elastyczności, skrócenie cyklu obróbki dzięki dużym prędkościom posuwu (5 do 10 razy większe), podniesienie wydajności obróbki nawet powyżej 30%; umożliwia także obróbkę na sucho. 70. Hoppe M.: Produktionsmittel: Nutzenverlängerung und Nutzenerweiterung durch Modernisierung. Środki produkcji: przedłużenie okresu oraz rozszerzenie zakresu użytkowania dzięki modernizacji. VDI-Z, 1995, t. 137, nr 3/4, s Na podstawie doświadczeń uzyskanych w procesie modernizacji konwencjonalnych tokarek opracowano zestaw środków na bazie systemu CNC, umożliwiających budowanie tokarek dwufunkcyjnych ze sterowaniem ręcznym lub numerycznym, w zależności od potrzeb. 14

16 71. Miller G.: Dedicated service keeps rebuilding competitive. Ukierunkowana obsługa serwisowa zapewnia konkurencyjność modernizacji. Mach.a.Prod.Eng., 1995, t. 153, nr 3904, s. 61, Opis działalności serwisowej firmy Centreless Tooling Company, zajmującej się przebudową i modernizacją szlifierek bezkłowych. W modernizowanej szlifierce Ghiringhelli M120 zainstalowano urządzenie do automatycznego manipulowania przedmiotami obrabianymi, urządzenie do automatycznego obciągania ściernicy i sterownik PLC. Uzyskano efekty ekonomiczne porównywalne z efektami uzyskiwanymi podczas eksploatacji nowej, lecz kosztownej szlifierki. Podano również informację o modernizacji tokarki CNC i przekształceniu jej w szlifierkę do obróbki twardych materiałów. 72. Miller G.: Upgraded controls cure maintenance headache. Ulepszone układy sterowania ułatwiają utrzymanie ruchu. Mach.a.Prod.Eng., 1995, t. 153, nr 3894, s , 25, 28. Opis modernizacji gniazda do obróbki wałków samochodowej skrzyni biegów przez wymianę układów sterowania. W jednym z gniazd produkcyjnych eksploatowanych w zakładzie Halewood wymieniono system sterowania gniazdem FMS. Stary system sterowania, zbudowany z 3 podsystemów sterowania: 8T, S5-150S PLC i Primo-S, zastąpiono systemem złożonym z 2 układów sterowania Sinumeric 840C. Obniżono koszt eksploatacji gniazda i uzyskano części zamienne dla trzech pozostałych systemów sterowania. 73. Miller G.: Partnership for profit as rebuild market grows. Wzrost zainteresowania modernizacją skutkiem płynących z niej korzyści. Mach.a.Prod.Eng., 1995, t. 153, nr 3898, s Zwrócono uwagę na korzyści wynikające z modernizacji i podano przykłady modernizacji obrabiarek, w wyniku czego uzyskano zwiększenie wydajności i dokładności obróbki oraz obniżenie kosztów. Zastosowanie sondy pomiarowej na obrabiarce pozwala na zaoszczędzenie ok. 300 roboczogodzin w skali roku. 74. Rakowski L.: Retrofit cranks up lathe production. Modyfikacja konstrukcji tokarek. Amer.Mach., 1995, t. 139, nr 8, s. 72, 74. Modyfikację konstrukcji tokarek umożliwia oprogramowanie Omni Turn. W modyfikowanych tokarkach suport narzędziowy montuje się bezpośrednio na prowadnicach obrabiarki. W miejsce głowicy rewolwerowej zastosowano system oprawek wielonożowych. System ten obejmuje także płytę utrzymującą narzędzia. Oprawki noży przymocowane są za pomocą śrub bezpośrednio do krawędzi płyty, która przesuwa się stopniowo przed wrzecionem obrabiarki, umożliwiając dojście narzędzia do materiału obrabianego (pręty). Tokarka jest sterowana CNC. 75. Ramazanov S.K., Khudjakov N.M.: Interaktivnaja komp'juternaja sistema avtomatizacii proektirovanija upravljajushhikh programm dlja stanochnych kompleksov s ChPU. Interaktywny komputerowy system automatyzacji projektowania programów sterujących dla zespołów obrabiarek NC. Avtom.Sovr.Tekhnol., 1995, nr 4, s Opis systemu automatycznego programowania obrabiarek NC, złożonego z podsystemu projektowania w trybie dialogowym programów sterujących dla tokarek oraz podsystemu tworzenia programów dla frezarek i wiertarek. W systemie programowania frezarek zmodernizowano procesor geometryczny. 15

17 76. Ring out the old, ring in the rebuild. Pożegnanie starej, powitanie zmodernizowanej obrabiarki. Metalwork.Prod., 1995, t. 139, nr 2, s. 55, 58, 60. Przykłady modernizacji zautomatyzowanych linii obrabiarek zespołowych. Prace modernizacyjne dotyczą zespołów napędowych, śrub pociągowych tocznych, układów kodowania, układów sterujących, wrzecion i napędów wrzecionowych. Doświadczenia firm Evans a.price i Crawford-Swift w zakresie modernizacji linii obrabiarek zespołowych. 77. Sredstva ocifrovki dlja programmirovanija obrabotki detalejj slozhnojj formy. Środki dygitalizacji na potrzeby programowania obróbki przedmiotów o złożonych kształtach. Det.Mash.(EhI), 1995, nr 14, ref. 64, s Przegląd technicznych środków do dygitalizacji i skanowania powierzchni przedmiotów o złożonych kształtach, ułatwiających przygotowanie programów sterujących, zwłaszcza wtedy, gdy kształtowe powierzchnie przedmiotów nie mogą być opisane matematycznie, np. powierzchnie modeli, form, tłoczników. Przedstawiono maszyny skanujące, głowice skanujące, systemy dygitalizacji do modernizacji obrabiarek, lasery współrzędnościowe, oprogramowanie stosowane w tej dziedzinie techniki. 78. Stachoń J.: Układ posuwów obrabiarki NC ze sterownikiem firmy Siemens. Post.Technol.Masz.i Urz., 1995, t. 19, nr 2, s Sterownik Sinumerik 805SM-TW firmy Siemens zastosowano w zmodernizowanym układzie napędu oraz sterowania ruchami posuwowymi tokarki TKX 50N. W przedstawionym sterowniku możliwe jest wprowadzenie różnych wartości nastaw z dokładnością 0,011/s. 79. Starzec R.: Obrabiarki już nie konwencjonalne, jeszcze nie sterowane numerycznie. Mechanik, 1995, t. 68, nr 10, s Omówiono korzyści wynikające z modernizacji starych obrabiarek, polegającej na wyposażeniu tych obrabiarek w liniały pomiarowe, mierniki, bądź dodatkowo w sondy krawędziowe. Zmodernizowane obrabiarki wyposażone w odczyty cyfrowe zapewniają 20% wzrost wydajności i dokładności obróbki. Opłacalna jest zwłaszcza modernizacja obrabiarek ciężkich. Opisano możliwości funkcjonalne urządzeń z odczytem cyfrowym: zapamiętywanie wymiarów przedmiotu obrabianego, wspomaganie pozycjonowania i korekcji narzędzi oraz ustawiania punktów bazowych, możliwość przeliczania biegunowych współrzędnych na prostokątne. 80. Steuerungsseitige Aufrüstung älterer CNC-Maschinen: Aus alt wird neu. Modernizacja sterowania starszych obrabiarek CNC: ze starego nowe. Schweiz.Maschinenmarkt, 1995, nr 44, s. 63. Obrabiarki CNC starszego typu są na ogół w dobrym stanie technicznym, lecz mają przestarzałe systemy sterowania. Obsługa takich urządzeń jest kosztowna, a szeregowe przesyłanie informacji powoduje blokowanie linii. Modernizacja drążarki elektroerozyjnej Charmilles F-431 polegała na zainstalowaniu na drążarce terminalu PC, który standardowo połączony jest z siecią LAN, przez sieć Arcnet. Umożliwia to wykorzystywanie aktualnie stosowanych programów, rozszerzenie zakresu funkcji drążarki oraz zwiększenie wygody obsługi. 16

18 81. Tekhniko-ehkonomicheskie preimushhestva tochenija zakalennykh stalejj. Techniczno-ekonomiczne zalety toczenia stali hartowanych. Det.Mash.(EhI), 1995, nr 23, ref. 119, s Opisano przykład zastąpienia szlifowania pierścieni łożysk ze stali hartowanej - toczeniem bez stosowania chłodziwa. W tym celu zmodernizowano eksploatowane tokarki przez usztywnienie zespołów wrzecionowych, zwiększenie prędkości obrotowej wrzecion, zwiększenie sztywności całej konstrukcji. W wyniku toczenia uzyskano mniejszą chropowatość powierzchni Rz=2,5 µm (przy szlifowaniu 3,5 µm). 82. Urbański C., Zarzycki J.: Liniały magnetyczne - nowoczesna technologia w systemach cyfrowego odczytu pozycji na obrabiarkach. Mechanik, 1995, t. 58, nr 12, s Ogólna prezentacja liniałów magnetycznych firmy SONY-Magnetoscale, stosowanych m.in. do modernizacji obrabiarek skrawających. Zastosowanie liniałów do odczytu przemieszczeń zespołów przesuwnych obrabiarki zapewnia zwiększenie dokładności obróbki, skrócenie czasu wykonania elementu oraz wyeliminowanie pomylek w czasie obróbki. Omówiono cechy użytkowe liniałów Magnetoscale: odporność na zanieczyszczenia występujące w halach produkcyjnych, odporność na drgania, zakres pomiarowy od 5 cm do 30 m, funkcja skalowania, funkcja zmiany kąta na współrzędne prostokątne i in. 83. Videoustrojjstva dlja stankov. Urządzenia wizyjne dla obrabiarek. Det.Mash.(EhI), 1995, nr 22, ref. 108, s Krótki przegląd wskaźników położenia (w tym wizyjnych) pokazanych na wystawie IMTS 94 i przeznaczonych jako wyposażenie dla obrabiarek nowo konstruowanych lub modernizowanych. Cyfrowe wskaźniki położenia umożliwiają m.in. efektywne frezowanie przedmiotów o złożonych kształtach w warunkach produkcji jednostkowej i małoseryjnej. 84. Worsley R.: Sredstva modernizacii stanochnogo oborudovanija. Środki modernizacji obrabiarek. Det.Mash.(EhI), 1995, nr 21, ref. 96, s Przedstawiono środki modernizacji obrabiarek: magazyny prętów dla tokarek i automatów tokarskich, wskaźniki cyfrowe, układy NC, oprzyrządowanie szlifierskie dla tokarek, uchwyty dla centrów obróbkowych, frezarek, szlifierek, obrabiarek EDM. Omówiono m.in. układ Acu-Rite MILLPWR do dwuosiowego sterowania i trzyosiowego cyfrowego odczytu położenia przesuwnego zespołu obrabiarki. 85. Fischer D., Friedrich R.: Modernisierung statt Neukauf in der Turbinenschaufelfertigung. Zamiast zakupu - modernizacja obrabiarki do łopatek turbinowych. Maschinenmarkt, 1996, t. 102, nr 25, s Modernizacji poddano hydrauliczną 4-wrzecionową frezarko-kopiarkę. Nowoczesne łopatki mają geometrię zaprojektowaną w systemie CAD, co wymaga zastosowania nowej technologii, niemożliwej do realizacji metodą kopiowania. Posuwy hydrauliczne zastąpiono śrubami tocznymi, wprowadzono sterowanie numeryczne (Sinumerik 840D), prędkości obrotowe wrzeciona zwiększono o 50%. Zmodernizowana frezarka umożliwia obróbkę kompletną (bez wykańczającej), względnie tylko zgrubną. 17

19 86. Flexible DRO serves many masters. Elastyczny układ cyfrowego odczytu służy wielu użytkownikom. Mach.a.Prod.Eng., 1996, t. 154, nr 3916, s. 53, Opisano przykłady efektywnej modernizacji konwencjonalnych frezarek warsztatowych przez zainstalowanie trzyosiowego cyfrowego układu odczytowego Acu-Rite Millpwr. Poza możliwością odczytu przemieszczeń zespołów przesuwnych, układ umożliwia sterowanie w dwóch osiach. Zastosowanie tego układu daje następujące korzyści: większą dokładność obróbki, zwiększenie możliwości technologicznych obrabiarki, zmniejszenie czasu maszynowego, łatwiejsze ustawienie obrabiarki, zwiększenie elastyczności obróbki, efektywniejsze wykorzystanie pracownika obsługującego obrabiarkę. Zaletą układu jest łatwość programowania. 87. Frick W.: Zahnradfabrik Passau ersetzt defekte TNC. Neue Steuerung für bewährte Fräsmaschine. Fabryka kół zębatych w Pasawie uzupełnia zdefektowany układ TNC. Nowy układ sterowania do sprawdzonej frezarki. Ind.Anz., 1996, t. 118, nr 4, s Etapy modernizacji uniwersalnej frezarki firmy Maho po 17-letniej eksploatacji przy produkcji narzędzi i przyrządów. Wymiana układu sterowania TNC-121 na TNC-122 nie wymagała zmian w układach mechanicznych frezarki. Układ TNC- 122 mieści w pamięci 20 programów NC, zawierających maksymalnie 500 kroków pozycjonowania. Znacznym ułatwieniem dla zmodernizowanej frezarki jest obliczanie przez układ sterowania długości i promieni. 88. New Forest in Halifax. Nowa obrabiarka firmy Forest w Halifax. Mach.a.Prod.Eng., 1996, t. 154, nr 3916, s. 43, 45. Przykład udanej modernizacji ciężkiej wytaczarko-frezarki firmy Forest do obróbki elementów o złożonych kształtach i wymiarach x 1000 x 380 mm. W obrabiarce zwiększono prędkość obrotową wrzecion szybkobieżnych głowic z 6000 do obr/min; do napędu zespołów przesuwnych zastosowano układ zapewniający uzyskanie posuwu roboczego w granicach do 7500 mm/min; zastosowano nowoczesny układ CNC Allen Bradley 8600 CNC; wymieniono podzespoły przenoszące obciążenia; zastosowano nowe silniki do napędu w osiach NC. 89. Oczoś K.E. i in.: Techniczno-ekonomiczne aspekty modernizacji obrabiarek sterowanych numerycznie. Mechanik, 1996, t. 69, nr 5/6, s Oceniono możliwości techniczne i techniczno-ekonomiczne aspekty modernizacji obrabiarek NC/CNC w Polsce. Stwierdzono, że w Polsce produkowane są obecnie wszystkie zespoły niezbędne do modernizacji tych obrabiarek. Przedstawiono rozwój układów sterujących, napędowych i pomiarowych przeznaczonych dla obrabiarek NC/CNC. Omówiono zakres prac przy modernizacji tokarki karuzelowej, frezarki pionowej z głowicą rewolwerową, tokarki uchwytowej. Analiza kosztów. 90. Polisch H.W.: Standard-NC-Fräsmaschinen modernisieren? Czy modernizować standardowe frezarki NC? Werkst.u.Betr., 1996, t. 129, nr 9, s , 788, 790. Zalety i korzyści wynikające ze stosowania nowoczesnych układów CNC w modernizowanych frezarkach pokazano na przykładzie układu CNC Mozaic 4M opartego na przemysłowym PC z procesorem 486/75. 18

20 91. Rebuilt to last. Modernizacja do końca. Mach.a.Prod.Eng., 1996, t. 154, nr 3927, s W angielskiej firmie AM Systems Services dokonuje się modernizacji starych obrabiarek skrawających. Podano różnice między remontem i modernizacją obrabiarki. Wymieniono elementy i zespoły wykorzystywane przy modernizacji obrabiarek, np. elektroniczne układy odczytowe, podajniki prętów, zautomatyzowane zespoły załadowczo-rozładowcze, układy CNC, prowadnice, zespoły napędowe. Stwierdzono, że zależnie od zakresu modernizacji można zaoszczędzić 50 80% w stosunku do ceny nowej obrabiarki. Przykłady zmodernizowanych obrabiarek. 92. Sakhno Ju.A., Sakhno E.Ju.: Ustrojjstvo dlja avtomaticheskojj balansirovki s dvukhstupenchatym ciklom raboty. Urządzenie do automatycznego wyważania z dwustopniowym cyklem pracy. Mashinostroitel', 1996, nr 12, s Do wyważania wrzeciennika szlifierki bezkłowej opracowano automatyczne urządzenie wyważające ze sterowanym przemieszczeniem mas korekcyjnych w czasie pracy obrabiarki. Badania wykazały, że szczątkowe drgania obrabiarki można ograniczyć zmieniajac parametry konstrukcyjne urządzenia wyważającego lub wprowadzając dwustopniowy cykl wyważania. Modernizacja urządzenia polega na wprowadzeniu dodatkowej tarczy korekcyjnej, której niewyważenie kompensuje resztkowe niewyważenie szlifierki pozostałe po procesie wyważania za pomocą głównych tarcz korekcyjnych. 93. Starzec R.: Obrabiarki już nie konwencjonalne, jeszcze nie sterowane numerycznie. Mechanik, 1996, t. 69, nr 4, s Prezentacja przetworników optoelektronicznych liniowych i obrotowo-impulsowych firmy Heidenhain. Zastosowanie tych przetworników w konstrukcji nowej lub modernizowanej obrabiarki pozwala zwiększyć dokładność obróbki. Działanie przetworników oparte jest na wykorzystaniu impulsów świetlnych powstających w momencie przesuwania podziałki z prążkami. Przesuw podziałki powoduje przyciemnienie lub rozjaśnienie światła, co jest wykrywane przez fotoelementy i zamieniane na impulsy elektryczne zliczane przez licznik. 94. Turret mills enjoy new lease of life. Frezarki narzędziowe wracają na rynek. Mach.a.Prod.Eng., 1996, t. 154, nr 3926, s. 57, Frezarki narzędziowe modernizuje się przez wyposażanie ich w tanie elektroniczne układy sterowania, tanie systemy CNC lub elektroniczne układy odczytów cyfrowych (DRO). Jako przykład przedstawiono frezarkę No-Skill sterowaną przez układ o cechach sztucznej inteligencji, opracowaną przez firmy Eroda House i Expert Control Systems. Frezarka nie wymaga wykwalifikowanej obsługi. 95. Weiss Z. i in.: Adaptacja szlifierki konwencjonalnej do szlifowania ściernicami CBN. XIX Nauk.Szkoła Obr.Ścier., Łódź, 1996, s Scharakteryzowano ściernice z CBN i omówiono warunki ich stosowania w przemyśle łożyskowym. Podano założenia projektu Copernicus dotyczącego wprowadzenia technologii szlifowania ściernicami CBN pierścieni łożysk tocznych na szlifierce konwencjonalnej i modernizacji szlifierki obejmującej unowocześnienie sterowania, zespołu obciągacza, układu chłodzenia itp. 19