Procesor na sterydach

Transkrypt

1 SPRZĘT I OSPRZĘT VADEMECUM OVERCLOCKERA Zwiększanie wydajności CPU Procesor na sterydach Podkręcanie procesorów to często bardzo tani lub nawet zupełnie bezpłatny sposób na zwiększenie ich wydajności. Podpowiadamy, jak to zrobić oraz jakie są możliwe korzyści i niebezpieczeństwa. Obecnie niemal wszystkie dostępne na rynku procesory dysponują sporym zapasem mocy, co wynika z dopracowania technologii ich produkcji. W bieżącym numerze znajdziesz artykuł o płytach głównych umożliwiających podkręcanie, tutaj zaś udzielamy wskazówek, jak to zrobić, by uzyskać pożądany efekt. FSB, HTT, BCLK i mnożnik Jeszcze kilka lat temu płyty główne funkcjonowały inaczej niż obecnie. Najważniejszym ich parametrem była częstotliwość magistrali FSB (Front Side Bus łączy procesor z kontrolerem pamięci). Częstotliwość pracy procesora uzyskiwano, mnożąc FSB przez określoną wartość, zwaną mnożnikiem procesora. Z obecnych dziś na rynku platform jeszcze tylko schodząca LGA 775 Intela wykorzystuje to rozwiązanie. Z FSB pierwsi zrezygnowali inżynierowie AMD, wprowadzając łącze HT (HyperTransport) i częstotliwość HTT wynoszącą 200 MHz. Zegar procesora wyliczamy, mnożąc HTT przez jego mnożnik. W nowych platformach Intela LGA 1366 i LGA 1156 także nie ma już FSB. Tutaj procesor pracuje z częstotliwością uzyskiwaną przez pomnożenie AMD OverDrive Dla fanów podkręcania AMD przygotowało rozbudowany zestaw narzędzi OverDrive, dostępny w postaci pojedynczego pliku instalacyjnego EXE [na DVD], go.pcworld.pl/64f00). Pozwalają one na overclocking z poziomu systemu operacyjnego, dając dostęp do wielu ważnych funkcji w BIOS-ie, i umożliwiają kontrolowanie na bieżąco parametrów pracy komputera. Za pomocą najnowszej wersji (3.2.1) AMD OverDrive w połączeniu z nowymi procesorami z trybem turbo można kontrolować nawet działanie każdego ich rdzenia z osobna. Podstawka AM3 do procesorów AMD niczym nie różni się od AM2+ inne są tylko gniazda pamięci RAM. mnożnika i wartości bazowej BCLK (Base Clock), wynoszącej 133 MHz (dokładnie 133,33 MHz). Z powyższego opisu jasno wynika, że jeśli chcemy, by procesor pracował z częstotliwością wyższą od nominalnej, musimy podnieść częstotliwość bazową lub mnożnik (albo i jedno, i drugie). O ile podniesienie mnożnika to czynność bardzo łatwa po prostu ustawiamy wyższą wartość o tyle zwiększenie wartości bazowej wymaga znacznie większej wprawy. Niestety większość dostępnych na rynku procesorów ma zablokowany mnożnik nie da się ustawić jego wartości wyższej od nominalnej. Podkręcanie przez zwiększenie mnożnika Ten sposób podkręcania jest uniwersalny dla procesów AMD i Intela. Jednak jak napisano wyżej, tylko niektóre ich odmiany nie mają mnożnika ograniczonego do wartości nominalnej. Z modeli AMD będą to procesory z serii Black Edition, a u Intela odmiany Extreme Edition (CPU do podstawek LGA 1366 i LGA 775) oraz układy z oznaczeniem K (CPU do podstawki LGA 1156). W BIOS-ie płyty głównej znajdź mnożnik (CPU Clock Ratio) i zwiększ jego wartość. Tutaj bardzo ważna uwaga procesor ma ograniczone możliwości przetaktowania. Da się go podkręcić o kilkanaście lub kilkadziesiąt, ale nie o kilkaset procent. Zależy to od konkretnego modelu, serii i... szczęścia część procesorów podkręca się lepiej, część gorzej, przed testami nie sposób tego odgadnąć. Aby uzyskać zamierzony efekt, trzeba także zazwyczaj zwiększyć napięcie zasilania rdzeni procesora (CPU Core Voltage, w skrócie CPU Vcore). Także i jego nie da się bezkarnie podnosić o duże wartości. Najlepiej próbować skokami, co 0,05 V. Wraz ze wzrostem częstotliwości pracy i napięcia zasilania w ogromnym stopniu zwiększać się będzie ilość ciepła wydzielanego przez procesor. Każdy 34 październik 20

2 PODKRĘCANIE PROCESORÓW SPRZĘT I OSPRZĘT Mostek północny procesora Nowoczesne procesory mają zintegrowany mostek północny. W procesorach AMD i Intel Core i7 900 można kontrolować częstotliwość jego pracy. Przyspieszenie samego mostka raczej nie podniesie wydajności, tak więc po podkręceniu procesora warto zadbać, by ta częstotliwość nie destabilizowała systemu. układ może pracować tylko do określonej temperatury. Po jej przekroczeniu nastąpi wyłączenie lub zredukowanie częstotliwości i napięć. To zabezpieczenie przed zniszczeniem układu również może być wyłączone w BIOS-ie, ale wówczas jest niemal pewne, że przy kolejnych próbach przetaktowania procesor zostanie po prostu spalony. Mnożnik najlepiej podnosić skokowo, o x1, w wypadku modeli AMD o x0,5. Po każdym takim zabiegu uruchom system i wykonaj jak najwięcej testów stabilności. Jeśli komputer przejdzie je bez problemu, możesz próbować dalej. W razie niestabilności możesz spróbować delikatnie podnieść napięcie zasilania rdzeni procesora. Cały czas kontroluj temperaturę procesora oraz sekcji zasilania na płycie głównej. Możliwości tej ostatniej często są bardzo ograniczone, a ich przekroczenie często doprowadza do spalenia płyty i procesora. Podkręcanie przez zwiększenie BCLK To już wyższa szkoła jazdy. Stawia ogromne wymagania użytkownikowi, płycie głównej, a często także pamięci komputera. W tym wypadku musisz kontrolować: częstotliwość BCLK, mnożnik pamięci, mnożnik łącza QPI, mnożnik procesora i napięcie zasilania procesora, chipsetu, pamięci oraz łącza QPI. Zacznijmy od tego, że podobnie jak częstotliwość pracy procesora, także wartość BCLK jest ograniczona. Od płyty głównej zależy, jaką uda się osiągnąć zazwyczaj im lepsza płyta, tym wyższą. I właśnie to jest kluczem do podkręcania procesora omawianą metodą. Zatem zacznij od zredukowania mnożnika procesora. W wypadku układów z ograniczonym mnożnikiem nie da się przekroczyć jego wartości maksymalnej, ale zawsze można ją zmniejszyć najlepiej do połowy wartości nominalnej. Dzięki temu zyskasz pewność, że procesor nie ograniczy poszukiwań wysokich wartości BCLK. Kolejny etap to stopniowe zwiększanie wartości BLCK najpierw możesz podnosić ją o MHz, następnie o 5, by po dotarciu w okolice granic możliwości płyty eksperymentować z krokami 1 MHz. Wraz z podnoszeniem wartości BCLK zwiększać się będzie także częstotliwość pracy łącza QPI i pamięci RAM. Na szczęście pamięć również dysponuje własnym mnożnikiem, który należy ustawiać tak, by pracowała w swoich ustawieniach nominalnych, dających pewność, że nie zdestabilizuje to systemu. Podobnie jest z częstotliwością QPI, tyle że zazwyczaj ustawienie mnożnika jest mocno ograniczone. Jednak bardzo się tym nie przejmuj w wypadku LGA 1156 QPI to wewnętrzne łącze procesora i potrafi wytrzymać naprawdę dużo. W razie niestabilności możesz próbować delikatnie podnieść napięcie chipsetu i łącza QPI. Pamiętaj jednak, że podobnie jak w wypadku rdzeni procesora, również tutaj zwiększenie napięć spowoduje automatycznie zwiększenie ilości wydzielanego ciepła. Przy okazji warto wspomnieć, że umiar zalecany jest także z innego powodu układy mają swoje ulubione napięcie pracy i przekroczenie go w danych warunkach spowoduje zmniejszenie, a nie zwiększenie możliwości. Po odnalezieniu granic możliwości płyty należy zredukować uzyskaną wartość o MHz w celu uzyskania pełnej stabilności systemu. Kolejnym etap to Podstawka LGA 1366 w niej instaluje się najwydajniejsze procesory do desktopów. stopniowe zwiększanie mnożnika procesora. Przy odrobinie szczęścia da się go podnieść nawet do wartości nominalnej. Zarówno podczas tego zabiegu, jak i wcześniej, podczas podnoszenia BLCK, po każdym kroku testuj stabilność systemu. Podkręcanie przez zwiększenie HTT Procesory AMD podkręca się bardzo podobnie, tyle że podnosisz częstotliwość HTT. Sprawdzenie jej wartości maksymalnej dla danej płyty wymaga obniżenia mnożnika procesora, ale warto także obniżyć częstotliwość pracy łącza HT najlepiej obie wartości o połowę. Następnie możesz przystąpić do podnoszenia HTT zgodnie ze wskazówkami podanymi wyżej. Również w tym wypadku kontroluj częstotliwość pracy pamięci, żeby nie przekroczyła możliwości modułów. Chcesz podkręcać na maksa, wymień układ chłodzenia Kupując procesor, zazwyczaj dostajemy go w zestawie z firmowym układem chłodzenia. Podobnie jak sama jednostka centralna, ma on zazwyczaj pewien zapas możliwości, tym większy, z im słabszym procesorem jest łączony. Korzystając z boxowego coolera, można podkręcić najsłabsze procesory o kilkanaście procent nawet przy zamkniętej obudowie i nie będzie to groziło przegrzewaniem. Jeśli jednak chcesz podkręcać wyższe modele procesorów bądź jakiś układ o kilkadziesiąt procent, nieodzowna stanie się wymiana coolera na znacznie wydajniejszy. Część użytkowników rozważy zastosowanie chłodzenia cieczą. Tak samo zadbać trzeba o odprowadzanie ciepła z układów płyty. Najlepszym sposobem będzie uporządkowanie kabli wewnątrz obudowy i zaopatrzenie jej co najmniej w dwa solidne wentylatory wymuszające przepływ powietrza między żebrami radiatorów. październik

3 SPRZĘT I OSPRZĘT VADEMECUM OVERCLOCKERA Jak testować podkręcany system? Do sprawdzenia stabilności systemu po podkręceniu nie wystarczy prosty benchmark typu Sandra. Obciążenie musi być nie tylko maksymalne, ale i długotrwałe. Idealne do tego są takie gry, jak Crysis czy Metro 2033, obciążające nie tylko procesor, ale wszystkie elementy komputera. Dopiero po kilku godzinach intensywnego testu można stwierdzić, czy komputer pracuje nie tylko wydajnie, ale i stabilnie. Pokonanie kolejnych granic ułatwi kontrola nad napięciem mostka północnego chipsetu, łącza HT, pamięci, a także mostka południowego. Po odnalezieniu najwyższej użytecznej częstotliwości HTT możesz najpierw wyrównać częstotliwość HT do nominalnej (chociaż w przybliżeniu), a następnie zacząć podnoszenie mnożnika procesora. W wypadku AMD warto kilka razy próbować uzyskać zadaną wartość zdarza się, że najpierw system w ogóle nie chce ruszyć, a później pracuje w takich samych ustawieniach zupełnie stabilnie nawet miesiącami. Słabsze CPU lepiej się podkręca Współczesne procesory dysponują zazwyczaj sporym zapasem mocy. Jakiś czas temu z dużych możliwości przetaktowywania słynęły układy Intela, obecnie procesory AMD na pewno im nie ustępują. Wszystkie układy pochodzą z takich samych wafli krzemowych, a nominalna częstotliwość ustalana jest przez zapisanie odpowiedniego mnożnika. Już z tego jasno wynika, że najlepszym materiałem do podkręcania są układy nominalnie słabsze. Z reguły procentowy przyrost wydajności jest w nich o wiele większy niż w pracujących nominalnie szybciej układach z wyższymi oznaczeniami. To szansa na duże oszczędności podczas składania komputera. W załączonej tabeli podajemy wyniki podkręcania, jakie nam udało się uzyskać podczas testów procesorów. Czy warto? W wypadku słabszych układów tak, w wypadku najmocniejszych już znacznie mniej uzyskasz procentowo niewielki przyrost mocy, a poświęcisz mnóstwo czasu na testowanie kolejnych, coraz bardziej wyśrubowanych ustawień. Testy procesorów niepodkręcanych Przy okazji postanowiliśmy też, dla lepszego rozeznania, przetestować procesory pracujące w ustawieniach nominalnych. Rynek nadal dzieli dwóch graczy: AMD i Intel. Czołówkę tabeli wydajności zajmują układy Intela, ale to dość zwodniczy obraz. Rzeczywiście, Intel oferuje najwydajniejsze procesory, ale ich cena jest niezwykle wysoka. Układy AMD są nieco mniej wydajne, ale za to o wiele tańsze. Obecnie Intel stawia na rozwój nowych platform LGA 1156 i w nieco mniejszym stopniu LGA 1366, AMD zaś konsekwentnie lansuje podstawkę AM3. Nowe AMD Athlon II i Phenom II to układy bardzo wydajne, nowoczesne, a przy tym niedrogie. Athlony można dostać w wersjach z dwoma, trzema i czterema rdzeniami, Phenomy zaś z dwoma, trzema, czterema i sześcioma rdzeniami. A w ich najnowszych wersjach pojawia się już znany wcześniej z układów Intela tryb turbo (choć działa na nieco innej zasadzie, daje jednak podobny efekt). Obok znakomitego stosunku wydajności do ceny zaletą produktów AMD są doskonałe platformy. Firma sama produkuje całą rodzinę bardzo dopracowanych i nowoczesnych chipsetów PORÓWNANIE PARAMETRÓW TECHNICZNYCH PROCESORÓW NIEPODKRĘCONYCH I PO PODKRĘCENIU Producent Intel Intel Intel Intel Intel Intel Intel Intel Procesor Core i7 Core i7 Core i7 Core i7 Core i7 Core i7 Core i7 Core i7 Model 980X 975 Extreme Extreme Podstawka LGA1366 LGA1366 LGA1366 LGA1366 LGA1366 LGA1366 LGA1366 LGA1366 Częstotliwość podstawowa (GHz) 3,33 3,33 3,2 3,2 3,06 2,93 2,8 2,66 Częstotliwość maksymalna (TurboMode, GHz) aktywne wszystkie rdzenie Częstotliwość maksymalna (TurboMode, GHz) Po podkręceniu 3,46 3,46 3,46 3,33 3,2 3,2 3,06 2,93 3,6 nd. nd. 3,46 nd. nd. 3,06 nd. Częstotliwość (GHz) 4,21 4,192 3,86 4,176 4,308 4,07 4,048 3,99 FSB Mnożnik Napięcie 1,376 1,472 1,28 1,45 1,472 1,35 1,475 1,344 Producent Intel Intel Intel AMD AMD AMD AMD AMD Procesor Core i3 Core i3 Core i3 Phenom II Phenom II Phenom II Phenom II Phenom II Model X6 90T X4 965 Black Edition X4 955 X4 905e X3 720 Black Edition Podstawka LGA1156 LGA1156 LGA1156 AM3/AM2+ AM3/AM2+ AM3 AM3 AM3 Częstotliwość podstawowa (GHz) 3,2 3,06 2,93 3,2 3,4 3,2 2,5 2,8 Częstotliwość maksymalna (TurboMode, GHz) aktywne wszystkie rdzenie Częstotliwość maksymalna (TurboMode, GHz) Po podkręceniu nd. nd. nd. 3,2 nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. 3,6 nd. nd. nd. nd. Częstotliwość (GHz) 4,488 4,439 4,2 4 3,9 3,9 3,75 3,6 FSB Mnożnik ,5 19,5 12,5 18 Napięcie 1,42 1,408 1,35 1,5 1,5 1,55 1,544 1,568 nd. nie dotyczy. 36 październik 20

4 PODKRĘCANIE PROCESORÓW SPRZĘT I OSPRZĘT o ogromnych możliwościach. Pozostanie przy ich dwuukładowej konstrukcji sprawiło, że łatwiej je modernizować i dostosowywać do najnowszych rozwiązań. Przykładem może być natychmiastowa niemal implementacja w mostku południowym standardu SATA 6 Gb/s, ledwo pojawił się na rynku. Także mostek północny o bardzo tradycyjnych zadaniach radzi sobie znakomicie, nie ograniczając możliwości platform. Co więcej, dzięki bardzo dobrym rdzeniom zintegrowanym w części chipsetów możliwe jest tworzenie bardzo zróżnicowanych systemów graficznych. Układy Intela królują pod względem wydajności. Niezwykle dopracowana architektura rdzeni sprawia, że porównania zegar w zegar układy konkurencji nie są w stanie wytrzymać. Coraz bardziej agresywny tryb turbo pozwala procesorom Intela na dostosowanie się do aplikacji, jakie muszą obsłużyć. Intel dysponuje dwoma nowoczesnymi platformami: LGA 1366 jest nieco starsza i bardziej tradycyjnie rozwiązana. Procesory Intel Core i7 900 są w wersjach cztero- i sześciordzeniowych. Tylko one potrafią też obsłużyć pamięć w trybie trzykanałowym. Jedyny chipset do Najlepiej podkręcisz w zimie! Na wyniki podkręcania i stabilność systemu bardzo duży wpływ ma temperatura otoczenia. Podczas upalnego lata przeważnie uzyskasz o wiele gorsze rezultaty niż w czasie mroźnej zimy. Wynik z lata po nadejściu pierwszych chłodów można skorygować w górę, próbując dołożyć kilkadziesiąt czy nawet kilkaset megaherców, a uzyskany zimą lepiej w lecie skorygować w dół, by uniknąć przykrych niespodzianek. nich ma tradycyjną budowę: mostek północny to Intel X58, a południowy ICHR (ICH). Układ ten obsługuje zarówno systemy graficzne złożone z wielu kart ATI (CrossFire), jak i NVI- DIA (SLI), ale mostek południowy jest dość starą konstrukcją. Procesory LGA 1156 Intel Core i7 800, Core i5 i Core i3 miały stanowić niedrogą konkurencję dla AMD, ale ich ceny są wysokie, a niektórych bardzo wysokie. To układy dwu- i czterordzeniowe, ze zintegrowanym kontrolerem magistrali PCI Express. Okazało się to problemem obsługa tylko 16 linii PCI Express jest ograniczeniem, którego ominięcie znacząco podnosi cenę i tak bardzo drogich płyt z tą podstawką. Namieszano też ze zintegrowanym rdzeniem umieszczonym w układach Core i3 oraz Core i Jego wykorzystanie wymaga stosowania płyty z odpowiednim chipsetem: H55 lub H57. W dodatku sam rdzeń, mimo że wydajny, nie sprawuje się tak dobrze, jak znane z chipsetów AMD. Trudno też oprzeć się wrażeniu, że rozwiązanie Intela okazało się znacznie mniej elastyczne niż tradycyjne, przy których pozostała konkurencja. Intel dla bogatych, Intel dla ubogich? Wojna między producentami powinna zaowocować spadkiem cen, tymczasem rynek podzielił się na tańsze procesory AMD i droższe Intela z pewną strefą wspólną, w której wydaje się dominować AMD. Nie zmienia to faktu, że każdy znajdzie coś dla siebie. Pamiętać należy tylko, że nawet najsłabsze z procesorów doskonale poradzą sobie w większości zastosowań, więc kupowanie układów drogich to często zbędne pozyskiwanie za duże kwoty mocy, której i tak się nie wykorzysta. Michał Reinholz INFO: go.pcworld.pl/745d0 Intel Intel Intel Intel Intel Intel Intel Intel Intel Intel Core i7 Core i7 Core i7 Core i7 Core i5 Core i5 Core i5 Core i5 Core i5 Core i5 920 D0 875K K 650 LGA1366 LGA1156 LGA1156 LGA1156 LGA1156 LGA1156 LGA1156 LGA1156 LGA1156 LGA1156 2,66 2,93 2,93 2,8 2,8 2,66 3,46 3,33 3,2 3,2 2,8 3,2 3,2 3,06 2,93 2,8 3,6 3,46 3,33 3,33 nd. 3,6 3,6 3,46 3,33 3,2 3,73 3,6 3,46 3,46 3,93 4,256 4,268 3,718 3,759 3,7 4,604 4,513 4,522 4, ,392 1,45 1,36 1,36 1,3 1,264 1,42 1,46 1,472 1,42 AMD AMD AMD AMD AMD AMD AMD AMD AMD AMD Phenom II Phenom II Phenom II Athlon II Athlon II Athlon II Athlon II Athlon II Athlon II Athlon II X3 705e X2 555 Black Edition X2 550 Black Edition X4 635 X4 620 X3 440 X3 435 X2 255 X2 250 X2 245 AM3 AM3/AM2+ AM3 AM3/AM2+ AM3/AM2+ AM3/AM2+ AM3/AM2+ AM3/AM2+ AM3 AM3/AM2+ 2,5 3,2 3,1 2,9 2,6 3 2,9 3,1 3 2,9 nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. nd. 3,75 4 3,8 3,698 3,38 3,66 3,842 3,859 3,225 3, , , , , ,5 1,344 1,6 1,544 1,5 1,5 1,525 1,5 1,5 1,328 1,425 październik

5 SPRZĘT I OSPRZĘT VADEMECUM OVERCLOCKERA AMD PHENOM II X6 90T Demon szybkości Podstawka HT Zegar Pamięć podręczna L1/L2/L3 AM3/AM MHz 3200 MHz 4 x 64KB/ 4 x 512 KB/ 6144 KB 50 zł 3,2 7,4 O KOŃCOWA AMD Phenom II X6 to układ sześciordzeniowy, przeznaczony do płyt z podstawką AM3, mający konkurować z czterordzeniowymi procesorami Intela w podobnej cenie. Sześć rdzeni tego procesora to rozwinięcie koncepcji dostępnych już układów, ale z jednym dodatkowym rozwiązaniem: procesor wyposażono w trzypoziomową pamięć cache. Cache L1 ma pojemność 128 KB dla każdego rdzenia (łącznie 768 KB), cache L2 512 KB dla rdzenia, czyli łącznie 3072 KB. Pamięć cache trzeciego poziomu cache L3 jest już wspólna dla wszystkich rdzeni i ma pojemność 6144 KB. Tryb turbo w standardzie Zintegrowany kontroler pamięci obsługuje moduły DDR2 i DDR3, dzięki czemu procesor można obsadzić zarówno na najnowszych płytach AM3, jak i starszych AM2+, a nawet AM2 wszystko zależy od udostępnienia przez ich producenta nowego BIOS-u. Nowością jest wprowadzenie w układach AMD trybu turbo, dzięki któremu zwiększa się mnożnik procesora w momencie, gdy przynajmniej trzy rdzenie nie są używane. Testowany Phenom II X6 90T pracował z częstotliwością nominalną 3200 MHz, używając wszystkich rdzeni, podbijał częstotliwość do 3500 MHz podczas używania trzech rdzeni i do 3600 MHz, gdy czynny był tylko jeden rdzeń. Nie jest to jednak wartość stała, gdyż sposoby działania trybu Turbo można łatwo ustawiać samodzielnie dzięki nowym narzędziom zawartym w bezpłatnym programie AMD OverDrive. Testy wykazały, że taktyka AMD sprawdza się doskonale układ stanowi poważną konkurencję dla procesorów Intela w podobnej cenie. Niestety, pobór mocy platformy pod obciążeniem jest wysoki, za to można go określić jako niezły podczas pracy bez obciążenia. Dzięki odblokowanemu mnożnikowi układ podkręca się bardzo łatwo i skutecznie. znakomita wydajność rozsądna cena jak na układ sześciordzeniowy duża elastyczność w doborze platformy standardowy układ chłodzenia za mało wydajny po podkręceniu procesora go.pcworld.pl/7fb1b AMD ATHLON II X4 635 Tanie cztery rdzenie Podstawka HT Zegar Pamięć podręczna L1/L2/L3 AM3/AM MHz 2900 MHz 4x 128/4 x 512/0KB 370 zł 6,7 O KOŃCOWA 6,7 AMD Athlon II X4 635 to jeden z najtańszych czterordzeniowych procesorów na rynku, przeznaczony do płyt głównych z podstawką AM3. Cechuje go duża wydajność, nowoczesna konstrukcja, możliwość WYBÓR REDAKCJI instalowania na różnych płytach głównych (podstawkach) i atrakcyjna cena. Duża wydajność Athlon II X4 635 tak jak wszystkie modele z tej serii wykonywany jest w procesie technologicznym 45 nm. Ten czterordzeniowy procesor wyposażono w pamięć podręczną dwóch poziomów: L1 oddzielną dla każdego rdzenia, o pojemności 128 KB (łącznie 512 KB) i L2, również oddzielną dla każdego rdzenia, o pojemności 512 KB (łącznie 2048 KB). Częstotliwość pracy rdzeni procesora to 2900 MHz, a jego mostka północnego 2000 MHz. Procesor wyposażono w zintegrowany kontroler pamięci mogący obsłużyć moduły DDR3 i DDR2. Te pierwsze mogą pracować z częstotliwością do 1600 MHz, a drugie do 66 MHz. Cecha ta pozwala instalować procesor na płytach głównych z podstawkami AM3, AM2+ i AM2, choć na dwu ostatnich część jego możliwości nie będzie w pełni wykorzystywana. Athlon II X4 635 potrzebuje więcej mocy niż układy dwurdzeniowe, ale mimo wszystko są to wielkości mieszczące się w granicach rozsądku. Cała platforma pobierała w spoczynku 118 W mocy, w teście Cinebench 217 W, a w PTBoats 278 W. Testy wykazały, że wydajność procesora jest bardzo dobra. Szczególnie wykazuje się on podczas pracy aplikacji wykorzystujących wszystkie cztery rdzenie, choć dzięki relatywnie wysokiemu zegarowi sprawdza się także w tych, które pracują tylko na jednym rdzeniu. Podatność układu na podkręcanie jest bardzo dobra. Z wykorzystaniem standardowego układ chłodzenia, po podbiciu napięcia do 1,5 V procesor pracował zupełnie stabilnie przez długi czas z częstotliwością aż 3698 MHz. atrakcyjna cena procesora niska cena całej platformy elastyczność w dobieraniu platformy dobra wydajność znaczących brak go.pcworld.pl/7fb1b 38 październik 20

6

7 SPRZĘT I OSPRZĘT VADEMECUM OVERCLOCKERA AMD ATHLON II X2 245 Najtańszy, a szybki Podstawka HT Zegar Pamięć podręczna L1/L2/L3 4,3 AM3/AM MHz 2900 MHz 2x 128/2 x 512/0KB 2 zł 5,4 5,6 O KOŃCOWA 5,6 Athlon II X2 245 to bardzo udany procesor dwurdzeniowy do płyt głównych z podstawką AM3. Ma oddzielną dla każdego z rdzeni, dwupoziomową pamięć podręczna: L1 o pojemności 128 KB na rdzeń (łącznie 256 KB) i L2 o pojemności 512 KB na rdzeń (łącznie 24 KB). Pracuje z mnożnikiem x14,5, co daje zegar 2900 MHz. W procesorze znajduje się także mostek północny o częstotliwości pracy 2000 MHz. Tani i wydajny Cechą szczególną procesorów AMD jest ich ogromna elastyczność w doborze platformy, na jakiej mają pracować. Zawdzięczają to znakomitemu, zintegrowanemu kontrolerowi pamięci, obsługującemu zarówno moduły DDR2, jak i DDR3. Maksymalna częstotliwość pracy pamięci DDR2 to 66 MHz, a DDR MHz. Procesor może pracować na płytach z podstawkami: AM3, AM2+ i AM2. Testy wykonaliśmy na płycie AM3 przy ustawieniach pamięci: częstotliwość pracy 1333 MHz, czasy dostępu W testach układ sprawdził się dobrze. Można zaryzykować stwierdzenie, że mniej wymagającemu użytkownikowi wystarczy w zupełności do wszystkich zadań: zarówno do pracy w wymagających aplikacjach, jak i do gier. Pobór mocy zestawu z Athlonem jest niski. W spoczynku platforma pobierała zaledwie 4 W mocy, w teście Cinebench 183 W, a w PTBoats 250 W. Nasz egzemplarz Athlona wykazał się także niezłą podatnością na podkręcanie. Mógł długo i stabilnie pracować ze standardowym chłodzeniem, z częstotliwością 3625 MHz, przy napięciu zasilania jedynie 1,425 V. AMD Athlon II X2 245 to procesor wydajny i nowoczesny. Znakomicie nadaje się zarówno do użycia w nowym komputerze, jak i do upgrade u starszego sprzętu. Przy wszystkich swoich zaletach cechuje się jeszcze jedną, nie do przebicia: rewelacyjnie niską ceną 2 zł. niezwykle atrakcyjna cena procesora niska cena całej platformy elastyczność w dobieraniu platformy znaczących brak go.pcworld.pl/7fb1b INTEL CORE I7-980X Ekstremalnie szybki Podstawka LGA 1366 QPI 3200 MHz Zegar nominalny (bez Turbo Boost) 3333 MHz Pamięć podręczna L1/L2/L3 6 x 32KB/ 6 x 256 KB/ KB 3700 zł 1,3 9,4 O KOŃCOWA 9,4 Intel Core i7-980x to procesor z serii Gulftown, przeznaczony do płyt głównych z podstawką LGA Najbardziej rzucająca się w oczy zmiana w stosunku do starszych Core i7 900 to powiększona do sześciu liczba rdzeni. NAJLEPSZA Zachowano strukturę pamięci podręcznej, nadal jest ona trzypoziomowa. Procesor wyposażono w zintegrowany kontroler pamięci DDR3 mogącej pracować w trybie trzykanałowym. W tym wypadku częstotliwość nominalną modułów określono na 66 MHz. Niezwykła wydajność Nominalna częstotliwość pracy opisywanego układu to aż 3,33 GHz. Dostępny jest też tryb Turbo Boost, w którym podnosi się mnożnik procesora, o ile nie zostanie przekroczona maksymalna wartość TDP. I tak: Core i7-980x może podbić mnożnik z wartości x25 do x26 (3,46 GHz) przy aktywnych wszystkich rdzeniach) i do x27 (3,6 GHz), jeśli część rdzeni będzie wyłączona). Procesor obsługuje funkcję Hyper- -Threading, symulującą działanie dwóch wątków na jednym rdzeniu, co podnosi wydajność w aplikacjach potrafiących wykorzystać wielowątkowe środowisko. Zatem możliwa jest symulacja pracy układu dwunastordzeniowego. Wydajność układu zdecydowanie przewyższa wszystko, co dotąd mogliśmy znaleźć w desktopach. Sześć rdzeni daje bardzo dużą przewagę nawet nad dotychczasowym liderem Core i W opisywanym procesorze mnożniki nie zostały ograniczone do nominalnych wartości, więc jego podkręcanie jest bardzo łatwe wystarczy podnieść mnożnik i napięcie zasilania. Próby podkręcania przeprowadziliśmy z wykorzystaniem standardowego układu chłodzenia. Układ działał w pełni stabilnie przez długi czas przy mnożniku ustawionym na x31 i wartości bazowej 136 MHz, co dało zegar 42 MHz. Wszystkie rdzenie procesora były aktywne. Wymagało to ustawienia napięcia zasilania rdzeni w BIOS-ie na wartość 1,4 V odczyt wskazywał wówczas na realne napięcie 1,376 V. najwydajniejszy procesor na rynku sprawne działanie wszystkich zastosowanych rozwiązań horrendalna cena go.pcworld.pl/ październik 20

8 PODKRĘCANIE PROCESORÓW SPRZĘT I OSPRZĘT INTEL CORE I7 930 Najtańszy z najlepszych Podstawka LGA 1366 QPI 2400 MHz Zegar 2800 MHz Pamięć podręczna L1/L2/L3 4 x 32KB/ 4 x 256 KB/ 8192 KB 10 zł 3,3 7,9 8,1 O KOŃCOWA 7,9 Intel Core i7 930 to procesor przeznaczony do płyt głównych z podstawką LGA Jest wykonywany w technologii 45-nanometrowej. Jego trzypoziomowa pamięć podręczna ma pojemność: L1 oddzielna dla każdego rdzenia 32 KB (4 x 32KB), L2 także oddzielna dla każdego rdzenia 256 KB (4 x 256 KB) i współdzielona L KB. Ten czterordzeniowy procesor wyposażono w zintegrowany kontroler pamięci DDR3. Swobodne ustawianie mnożników Core i7 930 obsługuje funkcję Hyper- -Threading, czyli symulację dwóch wątków na jednym rdzeniu, dzięki czemu może on być widziany przez aplikację jako układ ośmiordzeniowy. CPU oferuje tryb turbo, który automatycznie podbija mnożnik, jeśli wymagana jest wyższa wydajność. Układ pracuje na łączu QPI o częstotliwości 2400 MHz. Jego nominalny mnożnik to x21, co daje częstotliwość pracy 2800 MHz. W tym modelu pozostawiono większą swobodę wyboru niektórych mnożników niż w pierwszej wersji tego modelu (Core i7 920). Teraz mnożnik QPI można ustawić na wartość x36, x44 i x48, co zrównuje ten procesor z wyższymi modelami, a mnożnik pamięci na maksymalną wartość x18, co daje częstotliwość pracy 2400 MHz. Wydajność Core i7 930 we wszystkich aplikacjach jest, oczywiście, znakomita, do czego przyczyniają się: budowa i sposób działania samego układu oraz wykorzystanie pamięci pracującej w trybie trzykanałowym. Pobór mocy zestawu z tym procesorem wynosił od 135 W w spoczynku, przez 258 W w teście Cinebench, aż do 3 W w teście PTBoats. Procesor da się całkiem nieźle podkręcić. Przy aktywnych czterech rdzeniach częstotliwość jego pracy udało się nam podnieść z 2800 do 4048 MHz, przy napięciu zasilania 1,475 V. Pracował stabilnie mimo użycia standardowego (BOX) układu chłodzenia. znakomita wydajność cena rozsądna jak na układ czterordzeniowy dobra podatność na overclocking standardowy układ chłodzenia za mało wydajny przy mocnym overclockingu go.pcworld.pl/54131 INTEL CORE I5 760 Solidny od Intela Podstawka LGA 1156 HT do 1333 MHz Zegar 2800 MHz Pamięć podręczna L1/L2/L3 4 x 32KB/ 4 x 256 KB/ 8192 KB 750 zł 4,7 7,5 8,0 O KOŃCOWA 7,5 Nowy Core i5 760 to układ czterordzeniowy, przeznaczony do płyt głównych z podstawką LGA1156. Ma zintegrowany dwukanałowy kontroler pamięci DDR3 i mostek północny. Maksymalny mnożnik pamięci WYBÓR REDAKCJI wynosi x, co daje częstotliwość pracy 1333 MHz. Pojemność pamięci cache wynosi: L1 4x32 KB (oddzielna dla każdego rdzenia), L2 4 x 256 KB (oddzielna dla każdego rdzenia) i L KB (wspólna dla wszystkich rdzeni). Nominalny mnożnik procesora to x21, dający częstotliwość pracy 2800 MHz. W trybie turbo mnożnik może wzrosnąć do x22 przy aktywnych czterech rdzeniach i dopóki procesor nie osiągnie wartości maksymalnej TDP (95 W), będzie pracował właśnie w ten sposób (częstotliwość 2933 MHz). Procesor może działać w trybie turbo nawet z mnożnikiem x25, co daje częstotliwość 3333 MHz, ale przy aktywnym tylko jednym rdzeniu. Częstotliwość pracy mostka północnego wynosi 2133 MHz. Bez symulacji wielowątkowości Intel Core i5 760 nie mają funkcji Hyper-Threading, symulującej dwa wątki na każdym rdzeniu, co może skutkować niższą wydajnością w niektórych aplikacjach. Pobór mocy zastawu testowego z opisywanym procesorem wynosił: bez obciążenia 99 W, pod obciążeniem w teście Cinebench 209 W, w PT Boats zaś 300 W. Wydajność procesora jest bardzo dobra, choć nie odbiega znacząco od i Jednakże cztery niezwykle sprawne rdzenie i tryb turbo sprawiają, że podoła on każdej aplikacji, większości nawet z ogromnym zapasem. Procesor podkręcał się dobrze przy wartości bazowej 179 MHz i mnożniku x21 uzyskał częstotliwość pracy 3759 MHz. Zdecydowanie za słaby do takich zabiegów jest standardowy układ chłodzenia (BOX), nie pomagała też temperatura powietrza wynosząca 37 0 C. Intel Core i5 760 to bardzo wydajny, nowoczesny i stosunkowo niedrogi procesor. bardzo dobra wydajność dobra podatność na overclocking standardowy układ chłodzenia mało wydajny przy mocnym overclockingu zablokowany mnożnik go.pcworld.pl/54131 październik

9 SPRZĘT I OSPRZĘT VADEMECUM OVERCLOCKERA WYBÓR REDAKCJI PRODUCENT AMD AMD AMD AMD PROCESOR Phenom II Phenom II Phenom II Athlon II MODEL X6 90T X4 965 Black Edition X4 955 X4 635 Informacje Cena (zł) O Możliwości Wydajność Jakość Opłacalność 3,2 7,4 DANE TECHNICZNE Podstawka AM3/AM2+ AM3/AM2+ LGA1156 AM3/AM2+ Częstotliwość podstawowa (GHz) 3,2 3,4 3,2 2,9 Częstotliwość maksymalna (TurboMode, GHz) 3,6 nd. nd nd Łącze Hyper-Transport lub QPI (MHz) Taktowanie podstawowe (mnożnik x częstotliwość) 16x200 17x200 16x200 14,5x200 Taktowanie maksymalne (TurboMode, mnożnik x częstotliwość) 18x200 17x200 16x200 14,5x200 HyperThreading nie nie nie nie Architektura 64-bitowa tak tak tak tak Technologia wykonania (nm) Liczba rdzeni L L1 (struktura) 6x128 4x128 4x64 4x128 L L2 (struktura) 6x512 4x512 4x512 4x512 L Pobór mocy platformy (W) Spoczynek Obciążenie 1 (Cinebench ) Obciążenie 2 (PT Boats) nd. nie dotyczy. NAJLEPSZA 7,1 5,7 4,9 7,2 5,5 5,6 6,7 PRODUCENT INTEL INTEL INTEL INTEL PROCESOR Core i7 Core i7 Core i7 Core i7 MODEL 980X 875K 975 Extreme 960 Informacje Cena (zł) O Możliwości Wydajność Jakość Opłacalność 9,4 DANE TECHNICZNE Podstawka LGA1366 LGA1156 LGA1366 LGA1366 Częstotliwość podstawowa (GHz) 3,33 2,93 3,33 3,2 Częstotliwość maksymalna (TurboMode, GHz) 3,6 3,6 0 3,46 Łącze Hyper-Transport lub QPI (MHz) 3200 nd Taktowanie podstawowe (mnożnik x częstotliwość) 25x133 22x133 25x133 24x133 Taktowanie maksymalne (TurboMode, mnożnik x częstotliwość) 27x133 24x133 26x133 26x133 HyperThreading tak tak tak tak Architektura 64-bitowa tak tak tak tak Technologia wykonania (nm) Liczba rdzeni L L1 (struktura) 6x32 4x32 4x32 4x32 L L2 (struktura) 6x256 4x256 4x256 4x256 L Pobór mocy platformy (W) Spoczynek Obciążenie 1 (Cinebench ) Obciążenie 2 (PT Boats) nd. nie dotyczy. 42 październik ,5 5,4 8,8 8,0 1,3 3,2 1,0 1,8 8,8

10 PODKRĘCANIE PROCESORÓW SPRZĘT I OSPRZĘT AMD AMD AMD AMD AMD AMD Phenom II Athlon II Phenom II Athlon II Athlon II Athlon II X4 945 X4 620 X3 720 Black Edition X3 440 X3 435 X ,5 6,7 6,1 6,5 6,0 6,3 7,3 6,1 5,3 6,1 6,0 5,3 5,9 5,8 5,3 5,7 7,0 5,4 8,5 6,0 8,8 8,7 9,7 AM3/AM2+ AM3/AM2+ LGA1156 AM3/AM2+ AM3/AM2+ AM3/AM2+ 3 2,6 2,8 3 2,9 2,7 nd. nd nd nd. nd nd x200 13x200 14x200 15x200 14,5x200 13,5x200 15x200 13x200 14x200 15x200 14,5x200 13,5x200 nie nie nie nie nie nie tak tak tak tak tak tak x128 4x64 3x64 3x128 3x128 3x x512 4x512 3x512 3x512 3x512 3x WYBÓR REDAKCJI INTEL INTEL INTEL INTEL INTEL INTEL Core i7 Core i7 Core i7 Core i7 Core i5 Core i D ,0 8,6 7,9 8,1 8,3 7,6 5,5 8,3 7,5 8,0 7,2 5,6 1,9 3,3 3,5 1,6 4,7 3,0 LGA1156 LGA1366 LGA1156 LGA1366 LGA1156 LGA1366 2,93 2,8 2,8 3,06 2,8 2,66 3,6 3,06 3,46 0 3,33 0 nd nd nd x133 21x133 21x133 23x133 21x133 20x133 24x133 23x133 23x133 24x133 25x133 21x133 tak tak tak tak nie tak tak tak tak tak tak tak x32 4x32 4x32 4x32 4x32 4x x256 4x512 4x256 4x256 4x256 4x październik