Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin

Transkrypt

1 Załącznik nr 1 do uchwały PROJEKT AKTUALIZACJI LSR LOKALNA STRATEGIA ROZWOJU NA LATA Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin /ROPCZYCE DĘBICA SĘDZISZÓW MAŁOPOLSKI IWIERZYCE CZARNA/ Ropczyce, 2010

2 2 SPIS TREŚCI: 1. Charakterystyka Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 Gmin jako jednostki odpowiedzialnej za realizację lokalnej strategii rozwoju Nazwa i status prawny LGD oraz data rejestracji w KRS Opis procesu budowania partnerstwa Charakterystyka członków LGD oraz sposób rozszerzania lub zmiany składu LGD.5 4. Struktura Rady LGD Zasady i procedury funkcjonowania LGD oraz organu decyzyjnego Kwalifikacje i doświadczenie osób wchodzących w skład organu decyzyjnego Doświadczenie LGD i członków LGD w realizacji operacji Opis obszaru objętego LSR Wykaz gmin wchodzących w skład LGD Uwarunkowania przestrzenne, przyrodnicze, geograficzne, historyczne i kulturowe Ocena społeczno gospodarcza obszaru Specyfika obszaru Analiza SWOT dla obszaru objętego LSR Określenie celów ogólnych i szczegółowych LSR oraz wskazanie planowanych w ramach LSR przedsięwzięd Określenie misji LGD Wykazanie spójności specyfiki obszaru z celami LSR Uzasadnienie podejścia zintegrowanego dla przedsięwzięd planowanych w ramach LSR Uzasadnienie podejścia innowacyjnego dla przedsięwzięd planowanych w ramach LSR...76

3 3 9. Procedury oceny zgodności operacji z LSR, procedury wyboru operacji przez LGD, procedury odwołania od decyzji Rady, lokalne kryteria wyboru Określenie budżetu LSR dla każdego roku jej realizacji Opis procesu przygotowania i konsultowania LSR Opis procesu wdrażania i aktualizacji LSR Zasady i sposób dokonywania oceny (ewaluacji) własnej Określenie powiązao LSR z innymi dokumentami planistycznymi związanymi z obszarem objętym LSR Wskazanie planowanych działao, przedsięwzięd lub operacji realizowanych przez LGD w ramach innych programów wdrażanych na obszarze objętym LSR Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich Informacja o załącznikach Załączniki: Załącznik Nr 1: Regulamin Rady LGD Załącznik Nr 2: Karta oceny zgodności operacji z LSR Załącznik Nr 3: Karty oceny zgodności operacji z lokalnymi kryteriami wyboru Załącznik Nr 4: Lokalne kryteria wyboru operacji Załącznik Nr 5: Ankieta do opracowania LSR Załącznik Nr 6: Karta projektów Załącznik Nr 7: Budżet LSR - tabela...144

4 4 1. Charakterystyka Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 Gmin jako jednostki odpowiedzialnej za realizację lokalnej strategii rozwoju. 1. Nazwa i status prawny LGD oraz data rejestracji w KRS. a) Nazwa LGD: Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin; b) Status prawny: stowarzyszenie; c) Data wpisu do KRS: r.; d) Numer KRS: Opis procesu budowania partnerstwa. Pierwsze pomysły utworzenia LGD pojawiły się na początku 2006 r. Głównymi inicjatorami tego działania byli Panowie Józef Darłak, Bolesław Bujak, Władysław Szczęch i Tadeusz Książek. Doszli oni do wniosku, że utworzenie na tym terenie Lokalnej Grupy Działania pozwoli efektywniej wykorzystad zasoby krajobrazowe, kulturowe i historyczne regionu. LGD z założenia miała skupiad liderów miejscowych społeczności, miała stad się kuźnią pomysłów i dobrych praktyk umożliwiających zrównoważony rozwój całego regionu. Początkowo wsparcia procesowi tworzenia nowej LGD udzieliły trzy gminy Ropczyce, Sędziszów Młp. i Iwierzyce. Powstała w ten sposób grupa inicjatywna złożona z przedstawicieli trzech gmin wywodzących się z sektorów publicznego, społecznego i gospodarczego przystąpiła do prac nad utworzeniem Lokalnej Grupy Działania. Podjęto działania mające na celu rozpropagowanie idei tworzenia nowego partnerstwa. Efektem tych prac było pozyskanie nowych partnerów wśród których znaleźli się między innymi przedstawiciele gminy Czarna. 7 kwietnia 2006 r. w Ropczycach zwołane zostało zebranie założycielskie LGD. Na spotkaniu uznano, że najkorzystniejszą formą prawną funkcjonowania LGD będzie stowarzyszenie. Podjęto uchwałę o utworzeniu stowarzyszenia o nazwie Stowarzyszenie Rozwoju Regionów Ropczycko-Sędziszowskiego i Dębickiego, przyjęto statut stowarzyszenia i wyłoniono sześcioosobowy zarząd na czele którego jako prezesa powołano Józefa Darłaka. Na siedzibę LGD przyjęto miasto Ropczyce. Pod listą założycielską Stowarzyszenia podpisało się 17 osób z powiatu ropczycko sędziszowskiego i dębickiego. Stowarzyszenie było partnerstwem trójsektorowym, zrzeszającym przedstawicieli sektorów publicznego, społecznego i gospodarczego. W dalszym okresie przystąpiono do prac nad przygotowaniem Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich dla obszaru gmin Ropczyce, Sędziszów Małopolski, Czarna i Iwierzyce. Intensywne prace odbywały się w grupach roboczych, które za zadanie miały wypracowanie celów strategicznych i szczegółowych opracowywanej ZSROW oraz wybór przedsięwzięd umożliwiających realizację określonych celów. Efektem tych działao była opracowana a następnie przyjęta 23 maja 2006 r. przez Walne Zebranie

5 5 Członków - Zintegrowana Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich Regionów Ropczycko- Sędziszowskiego i Dębickiego. 14 czerwca 2006 r. złożono wniosek na dofinansowanie projektu Wzmacnianie potencjału regionów Ropczycko-Sędziszowskiego i Dębickiego poprzez realizację wspólnych przedsięwzięd społecznych, kulturowych i sportowo-rekreacyjnych finansowanego w ramach Pilotażowego Programu Leader+. Projekt uzyskał dofinansowanie po przyznaniu dodatkowej puli środków. Projekt realizowany był w okresie od 1 marca 2007 r. do 7 kwietnia 2008 r. Podjęto szereg działao które w znacznym stopniu przyczyniły się do wzmocnienia trójsektorowego partnerstwa. Do realizacji projektu włączono lokalnych liderów, przedstawicieli sektorów społecznego, publicznego i gospodarczego. Efektem było pozyskanie nowych członków i partnerów takich jak Koła Gospodyo Wiejskich, kluby sportowe, lokalne instytucje kultury. Projekt zakooczono 7 kwietnia 2008 r. W trakcie realizacji projektu z inicjatywy Zarządu nawiązane zostały kontakty z gminą Dębica, mające na celu poszerzenie partnerstwa poprzez włączenie kolejnej gminy do LGD. Reprezentujący gminę Dębica Wójt Stanisław Rokosz wyraził swój entuzjazm dla proponowanego poszerzenia. Wspólnie uznano, że przyjacielskie stosunki sąsiedzkie i łączące wszystkie 5 gmin chęci do przeprowadzenia zmian będą doskonałym fundamentem dla nowego partnerstwa realizowanego w ramach Lokalnej Grupy Działania, która przyjęła nową nazwę Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin. W dniu 8 kwietnia 2008 r. w Ropczycach odbyło się Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia na którym przyjęto nowych członków, powiększając równocześnie obszar działania o gminę Dębica. Przyjęty został nowy statut stowarzyszenia, zaaprobowano również propozycję zmiany nazwy. Wybrany został nowy ośmioosobowy Zarząd na czele którego stanął Prezes Robert Kuraszkiewicz. 30 maja 2008 r. postanowieniem Sądu Rejonowego w Rzeszowie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego dokonano wpisu Lokalnej Grupy Działania zatwierdzając przy tym wszystkie uchwalone przez Walne Zebranie Członków zmiany w strukturze Stowarzyszenia. W dalszej kolejności przystąpiono do prac nad przygotowaniem Lokalnej Strategii Rozwoju na lata Czas prac nad LSR to również okres umacniania partnerstwa i samej LGD. Dzięki zorganizowanym spotkaniom, warsztatom udało się włączyd w proces tworzenia LSR nowych członków, nowe podmioty reprezentujące przede wszystkim sektor społeczny i gospodarczy. 3. Charakterystyka członków LGD oraz sposób rozszerzania lub zmiany składu LGD. Zważywszy, że LGD przyjęło formę stowarzyszenia, sposób rozszerzenia jego składu wyznaczają przepisy powszechnie obowiązującego prawa tj. ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz.855 z późn. Zm.), ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427 z 2007 r.), rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów

6 6 Wiejskich (Dz. Urz. UE L 277 z , str. ), a także zapisy statutu stowarzyszenia przyjętego przez Walne Zebranie Członków. Zgodnie z przyjętymi w statucie zapisami ( 10 ust. 1 statutu) LGD przewiduje dwa rodzaje członkowstwa: zwyczajne i wspierające. Członkami zwyczajnymi LGD mogą byd pełnoletnie osoby fizyczne jak też osoby prawne w tym jednostki samorządu terytorialnego, spełniające następujące wymagania: 1. Osoba fizyczna: 1) jest obywatelem polskim, mającym pełną zdolnośd do czynności prawnych i nie pozbawionym praw publicznych; 2) akceptuje cele i sposób działania Stowarzyszenia; 3) złoży deklarację członkowską. 2. Osoba prawna w tym jednostki samorządu terytorialnego działająca przez swojego przedstawiciela: 1) akceptuje cele i sposób działania Stowarzyszenia, złożyła deklarację członkowską, Osoby fizyczne i osoby prawne w tym jednostki samorządu terytorialnego mogą zostad członkami wspierającymi Stowarzyszenie po złożeniu wniosku do Zarządu Stowarzyszenia i pisemnym ustaleniu z Zarządem zasad wspierania Stowarzyszenia. Nabycie i stwierdzenie utraty członkowstwa w Stowarzyszeniu następuje na podstawie uchwały Zarządu Stowarzyszenia ( 11 statutu). Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin zgodnie z zasadą trójsektorowości jest partnerstwem złożonym z sektora społecznego, gospodarczego oraz publicznego. Sektor publiczny reprezentuje 5 gmin, sektor gospodarczy to przedsiębiorcy prowadzący własną działalnośd gospodarczą, społeczny to osoby fizyczne, stowarzyszenia, kluby sportowe, OSP itp. Na chwilę obecną Lokalna Grupa Działania liczy 57 członków z czego 16 członków to osoby prawne reprezentowane przez swoich przedstawicieli a 41 to osoby fizyczne. Członkowie reprezentują wszystkie pięd gmin, reprezentowany jest także każdy z trzech sektorów: publiczny, społeczny i gospodarczy.

7 7 Poniżej przedstawiono listę członków LGD z uwzględnieniem sektorów które reprezentują. OSOBY PRAWNE Lp. Nazwa Przedstawiciel Gmina Sektor 1. Cukromix-Bis Sp. z o.o. Waleo Teresa Ropczyce Gospodarczy 2. Gmina Czarna Zielioski Grzegorz Czarna Publiczny 3. Gmina Dębica Rokosz Stanisław Dębica Publiczny 4. Gmina Iwierzyce Jakubiec Jerzy Iwierzyce Publiczny 5. Gmina Ropczyce Wośko Mariusz Ropczyce Publiczny 6. Gmina Sędziszów Młp. Czeladka Piotr Sędziszów Młp. Publiczny Klub Sportowy Patria Sędziszów Młp. LKS Dąbrówka Stara Jastrząbka Kazior Mariusz Sędziszów Młp. Społeczny Bryg Janusz Czarna Społeczny 9. OSP Sędziszów Młp. Wrona Grzegorz Sędziszów Młp. Społeczny Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Dębica Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Nockowa Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Olimpów Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju Gminy Iwierzyce Kuźnia Stowarzyszenie Przedsiębiorców Powiatu Ropczycko-Sędziszowskiego Stowarzyszenie Rolników Integracja w Pustkowie Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Ropczyckiej Dziadosz Bożena Dębica Społeczny Grobelny Edward Iwierzyce Społeczny Klimek Krzysztof Iwierzyce Społeczny Zdziebło Marta Iwierzyce Społeczny Para Ludwik Ropczyce Społeczny Gurga Agnieszka Dębica Społeczny Baranowski Wiesław Ropczyce Społeczny OSOBY FIZYCZNE Lp. Nazwisko i imię Miejsce zamieszkania Gmina Sektor 1. Baran Krystyna Iwierzyce Iwierzyce Gospodarczy

8 8 2. Bujak Bolesław Ropczyce Ropczyce Społeczny 3. Cieśla Mirosław Czarna Czarna Gospodarczy 4. Czemarnik Wioletta Łączki Kucharskie Ropczyce Społeczny 5. Darłak Elżbieta Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 6. Drozdowska Stanisława Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 7. Feret Wanda Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 8. Filipek Maria Sielec Iwierzyce Społeczny 9. Flis Marek Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 10. Grębosz Teresa Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 11. Jarząb Aneta Gnojnica Ropczyce Społeczny 12. Kasprzycka Renata Ropczyce Ropczyce Społeczny 13. Kiełb Kazimierz Krzywa Sędziszów Młp. Społeczny 14. Kiepiel Teresa Ropczyce Ropczyce Społeczny 15. Knot Andrzej Podgrodzie Dębica Gospodarczy 16. Koszowski Stanisław Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 17. Kozak Maria Sędziszów Młp. Sędziszów Młp., Społeczny 18. Książek Krystyna Niedźwiada Ropczyce Społeczny 19. Kuraszkiewicz Robert Ropczyce Ropczyce Społeczny 20. Kwaśny Anna Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 21. Lewandowski Adam Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 22. Łach Halina Ropczyce Ropczyce Społeczny 23. Madej Krzysztof Tarnów Tarnów Społeczny 24. Majchrowicz Agata Rzeszów Rzeszów Społeczny

9 9 25. Majka Bogusław Róża Czarna Społeczny 26. Maziarz Wiesław Ropczyce Ropczyce Społeczny 27. Orzech Czesław Sielec Iwierzyce Społeczny 28. Pojasek Wacław Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 29. Przydział Anna Zagorzyce Sędziszów Młp. Społeczny 30. Pyrsak Wiesław Zawada Dębica Społeczny 31. Rygiel Wiesław Ropczyce Ropczyce Społeczny 32. Szczerbiak Krystyna Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 33. Szczęch Magdalena Zagorzyce Sędziszów Młp. Społeczny 34. Szczęch Władysław Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 35. Świniuch Elżbieta Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 36. Świrad Elżbieta Brzezówka Ropczyce Społeczny 37. Wojdon Barbara Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 38. Wolicki Jerzy Brzezówka Ropczyce Gospodarczy 39. Worek Stanisława Sędziszów Młp. Sędziszów Młp. Społeczny 40. Zygmunt Arkadiusz Mała Ropczyce Społeczny 41. Zygmunt Genowefa Mała Ropczyce Społeczny 4. Struktura Rady LGD. Rada Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 Gmin liczy od 10 do 15 osób. W skład Rady wchodzą przewodniczący, zastępca przewodniczącego, sekretarz oraz od 7 do 12 członków. Członkowie Rady powoływani są na 4 letnią kadencję. Rada w 80% składa się z przedstawicieli sektora społecznego i gospodarczego. Tym samym skład Rady czyni zadośd wymaganiom przedstawionym w art.62 ust. 1 lit. C rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. Każda gminę reprezentuje w Radzie po trzech członków (mieszkaocy danej gminy, osoby zameldowane lub działające na jej terytorium).

10 10 Poniżej przedstawiono w formie tabelarycznej skład Rady w podziale na sektory i gminy które reprezentują poszczególni członkowie. Przedstawiono także podmioty których przedstawiciele tworzą skład Rady. Skład osobowy Rady Reprezentowana gmina Sektor społeczny Sektor gospodarczy Sektor publiczny Czarna Janusz Bryg Mirosław Cieśla Grzegorz Zielioski Dębica Iwierzyce Agnieszka Gurga, Bożena Dziadosz Marta Zdziebło Krzysztof Klimek Andrzej Knot - Krystyna Baran - Ropczyce Wiesław Baranowski Teresa Waleo Mariusz Wośko Sędziszów Młp. Grzegorz Wrona Mariusz Kazior - Piotr Czeladka Suma: % udział w składzie Rady 53% 27% 20%

11 11 Przedstawione poniżej wykresy obrazują procentowy udział poszczególnych sektorów w składzie Rady Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 Gmin. Udział poszczególnych sektorów w składzie Rady 20% 27% 53% sektor społeczny sektor gospodarczy sektor publiczny Partnerzy społeczni i gospodarczy w strukturze Rady 20% 80% sektor społeczny i gospodarczy publiczny

12 12 Członkowie Rady w podziale na sektory: Sektor Publiczny Gmina Nazwa podmiotu Przedstawiciel Czarna Gmina Czarna Zielioski Grzegorz Ropczyce Gmina Ropczyce Wośko Mariusz Sędziszów Małopolski Gmina Sędziszów Młp. Sektor społeczny Czeladka Piotr Gmina Nazwa podmiotu Przedstawiciel Czarna Dębica Iwierzyce Ropczyce Sędziszów Małopolski Ludowy Klub Sportowy Dąbrówka Stara Jastrząbka Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Dębica Stowarzyszenie Rolników Integracja w Pustkowie Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju Gminy Iwierzyce Kuźnia Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Olimpów Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Ropczyckiej Klub Sportowy Patria Sędziszów Młp. Ochotnicza Straż Pożarna Sędziszów Młp. Bryg Janusz Dziadosz Bożena Gurga Agnieszka Zdziebło Marta Klimek Krzysztof Baranowski Wiesław Kazior Mariusz Wrona Grzegorz Sektor gospodarczy Gmina Nazwa podmiotu Przedstawiciel Czarna Osoba fizyczna/przedsiębiorca Cieśla Mirosław Dębica Osoba fizyczna/przedsiębiorca Knot Andrzej Iwierzyce Osoba fizyczna/przedsiębiorca Baran Krystyna Ropczyce Cukromix-Bis sp. z o.o. Waleo Teresa

13 13 5. Zasady i procedury funkcjonowania LGD oraz organu decyzyjnego. Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem osób fizycznych i osób prawnych, w tym jednostek samorządu terytorialnego, o celach niezarobkowych, działającym jako Lokalna Grupa Działania (LGD). Główne cele działania LGD: 1) działanie na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, 2) aktywizowanie ludności wiejskiej, 3) opracowanie Lokalnej Strategii Rozwoju (LSR) przez Lokalną Grupę Działania (LGD), dla obszaru gmin: Ropczyce, Sędziszów Małopolski, Iwierzyce, Czarna i Dębica, 4) realizację Lokalnej Strategii Rozwoju opracowanej przez Lokalną Grupę Działania, 5) promocję obszarów wiejskich i małych miast położonych w gminach, o których mowa w pkt. 3, 6) mobilizowanie ludności do wzięcia aktywnego udziału w procesie rozwoju obszarów wiejskich położonych w gminach, o których mowa w pkt. 3, 7) upowszechnianie i wymianę informacji o inicjatywach związanych z aktywizacją ludności na obszarach wiejskich położonych w gminach, o których mowa w pkt. 3, 8) działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości, 9) działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych, 10) promocję działao partnerskich w zakładzie współpracy trójsektorowej (samorządy, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy), 11) działao na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeostwami. LGD dąży do realizacji założonych celów poprzez: 1) Organizowanie i finansowanie: a. przedsięwzięd o charakterze informacyjnym lub szkoleniowym, w tym seminariów, szkoleo, warsztatów, konferencji i konkursów, b. imprez kulturalnych, takich jak festiwale, targi, pokazy, rajdy i wystawy, służących zwłaszcza promocji regionu i jego tożsamości kulturowej, sportowej, c. wizyt i wyjazdów studyjnych, d. działalności propagandowej, promocyjnej, informacyjnej i poligraficznej, w tym: opracowanie i druk broszur, folderów, plakatów, opracowanie i rozpowszechnianie materiałów audiowizualnych, tworzenie stron internetowych, przygotowanie i rozpowszechnianie innych materiałów o charakterze reklamowym lub promocyjnym, 2) współpracę i wymianę doświadczeo z instytucjami publicznymi i organizacjami pozarządowymi działającymi w zakresie objętym celem Stowarzyszenia na poziomie krajowym i międzynarodowym,

14 14 3) wspieranie instytucjonalne, organizacyjne i finansowe inicjatyw na rzecz społeczności wiejskiej i małych miast położonych w obszarze działania LGD, 4) udzielanie wsparcia mieszkaocom obszaru objętego LSR w zakresie przygotowania projektów i pozyskiwania środków na ich realizację, w tym z programów pomocowych, 5) opracowanie i realizację LSR, 6) prowadzenie innych działao przewidzianych dla LGD w ramach obowiązujących przepisów. Struktura organizacyjna Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 Gmin przedstawia się w sposób następujący: Walne Zebranie Członków Zarząd Rada Komisja Rewizyjna Biuro LGD

15 15 I. Organy LGD: 1) Walne Zebranie Członków 2) Zarząd 3) Komisja Rewizyjna 4) Rada II. Biuro LGD. Walne Zebranie Członków Jest najwyższą władzą stowarzyszenia, tworzą je wszyscy członkowie zwyczajni stowarzyszenia. Walne Zebranie Członków ma za zadanie zatwierdzad najważniejsze kwestie związane z działalnością stowarzyszenia. Do kompetencji Walnego Zebrania Członków należy w szczególności: 1) uchwalanie kierunków i programu działania Stowarzyszenia, 2) ustalenie liczby członków Zarządu, Komisji Rewizyjnej, Rady, 3) zatwierdzenie LSR opracowanej przez Zarząd, 4) ustalanie wysokości składek członkowskich, 5) powoływanie i odwoływanie członków Zarządu, Komisji Rewizyjnej, 6) powoływanie i odwoływanie Rady na wniosek Zarządu, 7) rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdao Zarządu i Komisji Rewizyjnej, w szczególności dotyczących projektów realizowanych w ramach LSR opracowanej przez LGD, 8) udzielanie absolutorium ustępującemu Zarządowi, 9) uchwalanie zmian Statutu, 10) podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia Stowarzyszenia do innych organizacji, 11) podejmowanie uchwały w sprawie rozwiązania Stowarzyszenia, 12) rozpatrywanie odwołao od uchwał Zarządu, wniesionych przez członków Stowarzyszenia, 13) uchwalanie regulaminu obrad Walnego Zebrania Członków, Zarządu i Rady, 14) zatwierdzanie lokalnych kryteriów wyboru. Walne Zebranie Członków zwołuje Zarząd co najmniej jeden raz na rok lub na pisemny wniosek Komisji Rewizyjnej, powiadamiając o jego terminie, miejscu obrad i propozycjach porządku obrad wszystkich członków listami poleconymi lub w każdy skuteczny sposób, co najmniej na 14 dni przed wyznaczonym terminem.

16 16 Zarząd W skład Zarządu wchodzą Prezes, dwóch Wiceprezesów, Skarbnik, Sekretarz i 3 członków wybieranych i odwoływanych przez Walne Zebranie Członków. Każda gmina ma swojego przedstawiciela w składzie Zarządu. Zarząd kieruje bieżącą działalnością LGD. Do kompetencji Zarządu należy w szczególności: 1) przyjmowanie nowych członków Stowarzyszenia, 2) reprezentowanie Stowarzyszenia na zewnątrz, 3) kierowanie bieżącą pracą Stowarzyszenia, 4) zwoływanie Walnego Zebrania Członków, 5) opracowywanie LSR, 6) zatwierdzanie regulaminu Rady, 7) powoływanie i odwoływanie kierownika Biura Stowarzyszenia oraz zatrudnianie innych pracowników tego Biura, 8) ustalanie wielkości zatrudniania i zasad wynagradzania pracowników Biura Stowarzyszenia, 9) ustalanie regulaminu Biura Stowarzyszenia, 10) składanie wniosków do Walnego Zebrania Członków o powołanie do składu Rady i komisji rewizyjnej, 11) ocena działalności Rady oraz składanie wniosków do Walnego Zebrania Członków o odwołanie poszczególnych członków Rady lub całej Rady. Zebrania Zarządu organizowane są w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Kadencja Zarządu trwa 4 lata. Komisja Rewizyjna Składa się z 3 osób wybieranych i odwoływanych przez Walne Zebranie Członków. Komisja Rewizyjna jest organem wewnętrznej kontroli LGD. Do kompetencji Komisji Rewizyjnej należy: 1) kontrola bieżącej pracy Stowarzyszenia, 2) składanie wniosków w przedmiocie absolutorium dla Zarządu na Walnym Zebraniu Członków, 3) występowanie z wnioskiem o zwołanie Walnego Zebrania Członków, 4) dokonywanie wyboru podmiotu mającego zbadad sprawozdanie finansowe Stowarzyszenia zgodnie z przepisami o rachunkowości.

17 17 Rada Szczegółowo strukturę Rady przedstawiono w pkt.4 niniejszego rozdziału. Do wyłącznych kompetencji Rady zgodnie ze statutem ( 21 ust. 8 statutu) należy: 1) wybór operacji, które mają byd realizowane w ramach lokalnej strategii rozwoju; 2) składanie sprawozdao z działalności Walnemu Zebraniu Członków. Uprawnienia te są zastrzeżone tylko dla Rady, pozostałe organy władz LGD nie mają w tym zakresie żadnych uprawnieo. Szczegółowe regulacje dotyczące zasad i procedur funkcjonowania Rady określa Regulamin Rady Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 Gmin stanowiący załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju. Regulamin zapewnia przejrzystośd, demokratycznośd i jawnośd podejmowanych decyzji. Zgodnie z zapisami regulaminu prawomocnośd posiedzenia i podejmowanych przez Radę decyzji (quorum) wymaga obecności co najmniej 50% składu Rady ( 15 ust. 3 Regulaminu Rady). Wszystkie obrady i głosowania Rady są jawne ( 13 ust. 1 oraz 23 ust. 1 Regulaminu Rady). Wyniki oceny wniosków podawane są do publicznej wiadomości poprzez zamieszczenie ich na stronie internetowej LGD i tablicy ogłoszeo w siedzibie LGD. Uchwały Rady znajdują się w biurze LGD i są udostępniane do publicznego wglądu. Zgodnie ze statutem uchwały Rady zapadają zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej połowy członków uprawnionych do głosowania ( 17 statutu). Głosowania Rady mogą odbywad się w następujących formach: przez podniesienie ręki na wezwanie Przewodniczącego Rady, przez wypełnienie i oddanie sekretarzom posiedzenia karty do oceny operacji ( 23 ust. 2 Regulaminu Rady). Statut Stowarzyszenia ( 21 ust. 2 statutu) oraz Regulamin Rady ( 3 pkt. 3 Regulaminu Rady) regulują również kwestię zakazu zatrudnienia członka Rady w biurze LGD W Regulaminie Rady ( 22 Regulaminu Rady) oraz w procedurach zawartych w LSR określona została procedura wyłączenia członka Rady od udziału w dokonywaniu wyboru operacji w razie zaistnienia okoliczności, które mogą wywoład wątpliwości co do jego bezstronności. W szczególności w przypadku ubiegania się przez członka Rady o wybór jego operacji w ramach działania 4.1 Wdrażanie LSR, lub gdy wniosek dotyczy podmiotu który reprezentuje. Komentarz [MM1]: Dostosowanie zapisu do uwag Urzędu Marszałkowskiego z dnia r.

18 18 Przyjęto następującą procedurę wyłączenia członka Rady: 1) Po zapoznaniu się z nadesłanymi wnioskami, członkowie Rady składają oświadczenie, że nie są właścicielami, współwłaścicielami, przedstawicielami, współmałżonkami lub krewnymi do II stopnia pokrewieostwa wnioskodawcy. 2) W przypadku oceny wniosku złożonego przez jednostkę, której właścicielem, współwłaścicielem lub przedstawicielem jest członek Rady, współmałżonek członka Rady lub jego krewny do II stopnia pokrewieostwa, ten członek Rady podlega wyłączeniu i nie bierze udziału w ocenie wniosku o pomoc finansową na każdym etapie oceny, w tym również w przypadku weryfikacji wniosku w ramach procedury odwoławczej. 3) Członek Rady podlega wyłączeniu, o którym mowa w ust. 1 również w sytuacji gdy jest autorem wniosku. 4) Każdy z członków Rady dokonujący oceny wniosku o dofinansowanie jest zobowiązany do: dokonania niezależnej oceny elementów wniosku, niepowielania i nieprzekazywania wniosku lub jego elementów osobom trzecim, zwrotu kopii wniosku niezwłocznie po dokonaniu oceny. Komentarz [MM2]: Dostosowanie zapisu do uwag Urzędu Marszałkowskiego z dnia r. Komentarz [MM3]: Dostosowanie zapisu do uwag Urzędu Marszałkowskiego z dnia r. Dotrzymanie zobowiązania zostaje potwierdzone podpisanymi kartami bezstronności i poufności złożonym w Biurze LGD. Wzór karty poufności i bezstronności stanowi załącznik nr 1 do Regulaminu Rady. Zgodnie z zapisami statutowymi wszyscy członkowie Rady powoływani i odwoływani są przez Walne Zebranie Członków na wniosek Zarządu. Uchwały o powołaniu członków do pełnienia funkcji w Radzie LGD zapadają zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej połowy członków uprawnionych do głosowania podczas WZC ( 17 statutu). Co najmniej połowę członków Rady stanowią partnerzy gospodarczy i społeczni oraz podmioty reprezentujące społeczeostwo obywatelskie, organizacje pozarządowe w tym organizacje zajmujące się zagadnieniami środowiska naturalnego, oraz podmioty odpowiedzialne za promowanie równości mężczyzn i kobiet ( 21 ust. 3 statutu). Każdemu członkowi Rady przysługuje prawo do rezygnacji z pełnionej w Radzie funkcji. Rezygnacja powinna byd złożona na piśmie, skierowanym do Walnego Zebrania Członków za pośrednictwem Zarządu. Rezygnacja jest ważna po podjęciu przez Walne Zebranie Członków odpowiedniej uchwały ( 21 ust. 6 statutu). Członek Rady może byd odwołany przez Walne Zebranie Członków na wniosek Zarządu w przypadku gdy: członkowi postawiono uzasadniony zarzut braku obiektywizmu w ocenie wniosków, członkowi postawiono uzasadniony zarzut braku staranności w pracy nad oceną wniosków,

19 19 bez podania przyczyny nie uczestniczy w posiedzeniach Rady ( 21 ust. 5 statutu) Uchwały w sprawie odwołania członków Rady wymagają bezwzględnej większości 2/3 głosów przy obecności co najmniej połowy członków WZC ( 18 ust. 5 statutu). Uzupełnienie składu Rady w czasie kadencji może nastąpid w drodze dokooptowania członka zwyczajnego, uchwałą WZC przy akceptacji 2/3 głosów przy obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania ( 21 ust. 7 statutu). W statucie zastrzeżona została forma uczestnictwa we władzach LGD, zgodnie z 16 ust. 2 nie można byd jednocześnie członkiem Zarządu i Komisji Rewizyjnej lub Rady. Przedmiotowy zakaz został również uregulowany w Regulaminie Rady w 3 pkt. 2. Komentarz [MM4]: Dostosowanie zapisu do uwag Urzędu Marszałkowskiego z dnia r. Biuro LGD Zarząd dostosowuje skład osobowy biura do realnych potrzeb LGD oraz jej możliwości finansowych i organizacyjnych. Biurem LGD kieruje kierownik biura. Odpowiada on bezpośrednio przed Zarządem za organizację pracy całego personelu. Pracownicy biura LGD rekrutowani są według obowiązujących LGD Partnerstwo 5 Gmin procedur naboru, które określają wymagania konieczne i pożądane w odniesieniu do kandydatów do pracy w LGD. Odpowiednie procedury pozwalają na zatrudnienie osób gwarantujących profesjonalną obsługę organów LGD i jej beneficjentów. Personel biura zatrudniany jest przez Zarząd. Schemat organizacyjny Biura LGD Kierownik Biura LGD Zespół organizacyjno-finansowy Zespół ds. LSR Biuro rachunkowe Specjalista ds. organizacji i finansów Koordynator ds. LSR I Koordynator ds. LSR II Subsydiowane miejsce pracy PUP Subsydiowane miejsce pracy PUP

20 20 Opis stanowisk: Wymagania wobec kandydata: Konieczne: Stanowisko: Kierownik Biura LGD wykształcenie wyższe; pełna zdolnośd do czynności prawnych oraz do korzystania z praw publicznych; staż pracy minimum 4 lata, w tym co najmniej 1 rok na stanowisku kierowniczym; min. 2 letnie doświadczenie w realizacji i rozliczaniu projektów współfinansowanych ze środków UE; znajomośd przepisów prawa i zagadnieo związanych z funduszami UE; dobra organizacja czasu pracy i samodzielnośd w podejmowaniu decyzji; biegła obsługa komputera i Internetu; dyspozycyjnośd; prawo jazdy kat. B. Pożądane: wykształcenie wyższe ekonomiczne, prawnicze lub administracyjne; miejsce zamieszkania na obszarze LGD; min. komunikatywna znajomośd któregoś z oficjalnych języków UE; Opis stanowiska: Do bezpośrednich zadao Kierownika Biura LGD należy: wykonywanie uchwał Walnego Zebrania Członków i Zarządu, nadzór nad przygotowaniem i wdrażaniem projektów w ramach LSR, nadzór nad obsługą wniosków, zatwierdzanie wniosków o płatnośd pod względem merytorycznym, nadzorowanie procesu naboru kandydatów na wolne stanowisko pracy, zgodnie z procedurą naboru, gromadzenie i udostępnianie dokumentów z zakresu działania LGD, przygotowanie materiałów na Walne Zebranie Członków oraz posiedzenia Zarządu i Rady, nadzorowanie sporządzania protokołów i odpisów podjętych uchwał przez organy LGD i doręczanie ich uprawnionym osobom i instytucją, nadzór nad prowadzeniem działao związanych z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników Biura LGD, współuczestniczenie w systemie szkoleo,

21 21 nadzór nad udzielaniem potencjalnym beneficjentom wszelkich informacji dotyczących sposobu przygotowania i składania wniosków o dofinansowanie, nadzór nad prowadzeniem monitoringu realizowanych operacji, nadzór nad przygotowaniem odpowiednich sprawozdao, nadzór nad organizacją pracy Rady, nadzór nad sporządzaniem informacji z kontroli dla Zarządu, nadzór nad prawidłowością realizacji projektów zgodnie z zawartymi umowami, przyjęcia sprawozdao z wykonania projektów pod względem rzeczowym i finansowym, przygotowanie informacji o nieprawidłowościach stwierdzonych w trakcie kontroli dla Zarządu LGD, Zakres obowiązków: wykonywanie obowiązków zgodnie z Kodeksem Pracy i Kodeksem Postępowania Administracyjnego, organizacja pracy Biura LGD i przydział pracy, zawieranie umów zleceo i o dzieło, po akceptacji Zarządu, opiniowanie dokumentów i przygotowanie materiałów, planowanie i koordynacja pracy Biura LGD, kontrola realizacji planu pracy Biura LGD, podpisywanie bieżącej korespondencji, kontakty z Instytucją Wdrażającą, podejmowanie decyzji dotyczących działalności LGD w zakresie nie zastrzeżonym dla innych organów, wnioskowanie drogą służbową do Prezesa Zarządu w sprawach zarządzania podległym Biurem LGD. Zakres odpowiedzialności: zgodna z powierzonym zakresem obowiązków realizacja zadao, merytoryczne, profesjonalne, wysokiej jakości prowadzenie spraw. Stanowisko: Specjalista ds. organizacji i finansów Wymagania wobec kandydata: Konieczne: wykształcenie wyższe; pełna zdolnośd do czynności prawnych oraz korzystania z praw publicznych; staż pracy min. 2 lata;

22 22 dobra organizacja czasu pracy i samodzielnośd w podejmowaniu decyzji; biegła obsługa komputera i Internetu. Pożądane: wykształcenie wyższe ekonomiczne lub administracyjne; znajomośd przepisów prawa i zagadnieo związanych z funduszami UE; doświadczenie w księgowaniu środków pochodzących z dotacji ze środków UE; miejsce zamieszkania na obszarze LGD; prawo jazdy kat. B. Opis stanowiska: Do bezpośrednich zadao Specjalisty ds. organizacji i finansów należy: współpraca z biurem rachunkowym, prowadzenie kasy, nadzorowanie wypłat środków z tytułu realizacji umów, prowadzenie dokumentacji członkowskiej, kontrola przechowywania i zabezpieczenie dokumentów księgowych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, sporządzanie protokołów i uchwał z zebrao organów LGD, przygotowanie projektów umów zleceo i o dzieło, obsługa związana z naborem wniosków zgłaszanych w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju, kontakty z potencjalnymi beneficjentami, udzielanie wszelkich informacji związanych z przygotowaniem i naborem wniosków, obsługa zebrao Rady LGD, przygotowanie wniosków o wsparcie na Funkcjonowanie LGD i realizację przedsięwzięd, koordynowanie projektów współpracy, prowadzenie działao informacyjnych, promocyjnych i kulturalnych związanych z obszarem LGD, realizacją LSR oraz działalnością LGD, udzielanie informacji o działalności LGD telefonicznie, ustnie, pisemnie lub za pośrednictwem Internetu, współredagowanie wydawnictw LGD, wykonanie innych prac wynikających z bieżących działao Biura LGD w tym prowadzenie sekretariatu, wykonywanie innych poleceo Kierownika Biura LGD. Zakres obowiązków: zgodny z udzielonymi pełnomocnictwami i upoważnieniami, akceptacja zgodności merytorycznej faktur wystawianych za realizację projektów LGD, wynikający z przepisów Kodeksu Pracy.

23 23 Zakres odpowiedzialności: zgodna z powierzonym zakresem obowiązków realizacja zadao, merytoryczne, profesjonalne wysokiej jakości prowadzenie spraw, ochrona przed niepowołanym dostępem, nieuzasadnioną modyfikacją lub zniszczeniem, nielegalnym ujawnieniem lub pozyskaniem danych osobowych, do których dostęp stwarzają powierzone zadania i obowiązki. Dwa równorzędne stanowiska: Koordynatora ds. Lokalnej Strategii Rozwoju I i II Wymagania wobec kandydata: Konieczne: wykształcenie wyższe; pełna zdolnośd do czynności prawnych oraz korzystania z praw publicznych; dobra organizacja czasu pracy i samodzielnośd w podejmowaniu decyzji; biegła obsługa komputera i Internetu. Pożądane: wykształcenie wyższe administracyjne lub prawnicze; staż pracy min. 1 rok; doświadczenie w realizacji i rozliczaniu projektów współfinansowanych ze środków UE; znajomośd przepisów prawa i zagadnieo związanych z funduszami UE; miejsce zamieszkania na obszarze LGD; min. komunikatywna znajomośd jednego z języków UE; prawo jazdy kat. B Opis stanowiska: Do bezpośrednich zadao Koordynatora ds. Lokalnej Strategii Rozwoju należy: obsługa związana z naborem wniosków zgłaszanych w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju, kontakty z potencjalnymi beneficjentami, udzielanie wszelkich informacji związanych z przygotowaniem i naborem wniosków, obsługa zebrao Rady LGD, przygotowanie wniosków o wsparcie na Funkcjonowanie LGD i realizację przedsięwzięd, monitorowanie realizacji umów, koordynowanie projektów współpracy,

24 24 prowadzenie działao informacyjnych, promocyjnych i kulturalnych związanych z obszarem LGD, realizacją LSR oraz działalnością LGD, udzielanie informacji o działalności LGD telefonicznie, ustnie, pisemnie lub za pośrednictwem Internetu, współredagowanie wydawnictw LGD, realizacja zadao wynikających z przeprowadzonych naborów na wolne stanowisko pracy, nadzór nad prawidłowym funkcjonowaniem i aktualizacją strony internetowej LGD, obsługa fotograficzna imprez wewnętrznych spotkao, narad, szkoleo itp. sporządzanie opinii dotyczących problemów związanych z realizacją projektów, wykonanie innych prac wynikających z bieżących działao Biura LGD w tym prowadzenie sekretariatu, wykonywanie innych poleceo Kierownika Biura LGD. Zakres obowiązków: wydawanie opinii w zakresie objętym zakresem obowiązków i przedkładanie ich Kierownikowi Biura LGD, zgodny z udzielonymi pełnomocnictwami i upoważnieniami wynikający z przepisów Kodeksu Pracy. Biuro rachunkowe Pełna obsługa finansowo księgowa prowadzona będzie w oparciu o zatrudnione na umowę zlecenie lub umowę o dzieło biuro rachunkowe. Decyzję o wyborze odpowiedniej firmy oraz formy zatrudnienia podejmuje Zarząd LGD. Wolontariat i staże w Biurze LGD W ramach przeprowadzenia skutecznego procesu wdrażania LSR Biuro LGD przewiduje w granicach swoich możliwości organizacyjnych korzystanie z pomocy wolontariuszy. Przewiduje się możliwośd wolontariatu okazjonalnego np. przy organizowaniu przedsięwzięd informacyjno promocyjnych. Lokalna Grupa Działania przewiduje - w miarę potrzeb i możliwości - w porozumieniu z Powiatowym Urzędem Pracy w Ropczycach, organizację staży i praktyk w Biurze LGD Współpraca Biura LGD z przedstawicielami gminnymi. Biuro LGD w celu lepszego przepływu informacji oraz skuteczniejszego dotarcia do beneficjentów ostatecznych projektu będzie współpracowało z nieformalną siecią przedstawicieli (koordynatorów) gminnych. Bazując na przyjętym w trakcie realizacji

25 25 Pilotażowego Projektu Leader+ systemie współpracy każda gmina typuje co najmniej jednego przedstawiciela do którego w pierwszej kolejności kierowane są wszystkie wiadomości związane z działalnością LGD. Kontakt odbywa się przede wszystkim za pośrednictwem Internetu (poczta , komunikatory), telefonu/faksu. Procedura rekrutacji pracowników: Procedura naboru pracowników schemat Zarząd LGD/ Biuro LGD Ogłoszenie w siedzibie Biura oraz na stronie internetowej LGD otwartego konkursu dotyczącego naboru pracownika na określone stanowisko pracy. Ogłoszenie o naborze zawiera: opis stanowiska wymagania konieczne i pożądane wymagane od kandydatów dokumenty termin składania podao Biuro LGD Przyjmowanie ofert na określone stanowisko pracy w terminie dni od dnia ogłoszenia o naborze. Zarząd LGD/ Biuro LGD Weryfikacja złożonych ofert pod kątem spełnienia wymagao koniecznych i pożądanych oraz kompletności dokumentów. Zestawienie ofert spełniających wymagania konieczne i pożądane Zarząd LGD/Kierownik Biura LGD Rozmowa kwalifikacyjna z kandydatami spełniającymi wymagania konieczne i pożądane. Biuro LGD Podanie wyników do publicznej wiadomości w siedzibie Biura oraz na stronie internetowej LGD. Wyniki naboru

26 26 W przypadku trudności z zatrudnieniem pracowników spełniających wymagania konieczne Zarząd LGD wszczyna procedurę naboru od nowa. W przypadku braku ofert spełniających wymagania konieczne w dwóch kolejnych konkursach Zarząd LGD ma prawo do zmiany niektórych wymagao i ogłosid kolejny konkurs, o krótszym terminie naboru i weryfikacji ofert. Procedura naboru pracowników: 1. Ogłoszenie przez LGD otwartego konkursu na wolne stanowisko pracy. Ogłoszenie umieszczane jest w Biurze LGD, na stronie internetowej LGD, na tablicach ogłoszeo w Urzędach Gmin, w prasie lokalnej. 2. W ogłoszeniu zamieszcza się: dane identyfikacyjne pracodawcy, informacje dotyczące opisu stanowiska, wymagao koniecznych i pożądanych, wykaz dokumentów które należy złożyd, oraz miejsce i termin składania podao nie krótszy niż 10 i nie dłuższy niż 30 dni kalendarzowych, liczonych od dnia ogłoszenia konkursu. 3. Zarząd LGD przy współudziale Biura LGD przeprowadza weryfikację złożonych ofert pod kątem spełnienia wymagao koniecznych i pożądanych oraz kompletności dokumentów. Tworzona jest lista kandydatów spełniających kryteria zamieszczone w ogłoszeniu konkursu, zakwalifikowanych do kolejnego etapu rozmowa kwalifikacyjna. 4. Rozmowa kwalifikacyjna z kandydatami spełniającymi kryteria zamieszczone w ogłoszeniu konkursu. Rozmowy kwalifikacyjnej dokonują: a) W przypadku stanowiska Kierownik Biura LGD Zarząd LGD co najmniej dwóch przedstawicieli w tym Prezes lub Wiceprezes Zarządu LGD. b) W przypadku pozostałych stanowisk Zarząd LGD co najmniej dwóch przedstawicieli w tym Prezes lub Wiceprezes Zarządu LGD i Kierownik Biura LGD. 5. Ogłoszenie wyników i podanie ich do publicznej wiadomości wraz z uzasadnieniem. Ogłoszenie zamieszczane jest w Biurze na tablicy ogłoszeo i na stronie internetowej LGD. 6. W przypadku trudności z zatrudnieniem pracowników spełniających wymagania konieczne, Zarząd wszczyna procedurę naboru od nowa. W przypadku braku ofert spełniających wymagania konieczne w dwóch kolejnych konkursach Zarząd LGD ma prawo do zmiany niektórych wymagao i ogłosid kolejny konkurs, o krótszym terminie naboru i weryfikacji ofert. 7. Z przeprowadzonego naboru sporządza się protokół przechowywany w Biurze LGD. Protokół zawiera w szczególności: określenie stanowiska na które przeprowadzono nabór; imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania kandydatów spełniających kryteria zamieszczone w ogłoszeniu, zakwalifikowanych do etapu rozmowa kwalifikacyjna; imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania osoby wyłonionej w postępowaniu wraz z uzasadnieniem dokonanego wyboru.

27 27 Warunki funkcjonowania Biura LGD stan obecny Powierzchnia biurowa 17 m 2 Liczba i wielkośd pomieszczeo ,4 m 2 24,5 m 2 23,9 m 2 - Liczba stanowisk pracy 4 Archiwum Możliwośd obsługi beneficjentów Dostępny sprzęt biurowy Tak Tak komputer stacjonarny z oprogramowaniem 2 szt, laptop z oprogramowaniem 2 szt, urządzenie wielofunkcyjne (drukarka, kopiarka, skaner, fax) laserowe mono, urządzenie wielofunkcyjne (drukarka, kopiarka, skaner) laserowe kolor, kserokopiarka projektor multimedialny, niszczarka do dokumentów, aparat cyfrowy, komplet mebli biurowych. Dostęp do: Telefon/fax Internet tak tak Dodatkowe informacje - Dokładne dane teleadresowe Ropczyce, ul. Rynek 1 Biuro Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 Gmin zapewnia możliwośd przyjmowania i obsługi interesantów oraz archiwizowania dokumentów. Biuro LGD mieści się w Ropczycach przy ul. Rynek 1. Zajmuje ogólną powierzchnię 63,8 m 2. Biuro posiada dostęp do Internetu i sieci telefonicznej. Obiekt, w którym ma siedzibę biuro LGD mieści się w samym centrum miasta Ropczyce w sąsiedztwie Urzędu Miejskiego. Budynek jest całodobowo chroniony i dobrze oświetlony w nocy. Posiada dogodny dojazd i

28 28 miejsca parkingowe w pobliżu. Dodatkowo na potrzeby Biura w Urzędzie Miejskim w Ropczycach, udostępniana jest sala szkoleniowo-konferencyjna, umożliwiająca organizację spotkao, przeprowadzanie szkoleo itp. dla ok. 60 osób. 6. Kwalifikacje i doświadczenie osób wchodzących w skład organu decyzyjnego W załączniku nr 11 do wniosku o wybór LGD do realizacji LSR zaprezentowano dane wszystkich członków Rady organu decyzyjnego LGD. Poniższa tabela przedstawia kwalifikacje i doświadczenie członków Rady, zgodnie z wymaganiami zapisanymi w rozporządzeniach Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. L.p. Nazwisko i imię Udokumentowana wiedza z zakresu rozwoju obszarów wiejskich i podejścia Leader Udokumentowane doświadczenie w zakresie realizacji operacji lub projektów dofinansowanych z budżetu UE Udokumentowana znajomośd języka roboczego UE Zameldowanie na pobyt stały na obszarze objętym LSR 1. Baran Krystyna 2. Baranowski Wiesław 3. Bryg Janusz 4. Cieśla Mirosław 5. Czeladka Piotr 6. Dziadosz Bożena 7. Gurga Agnieszka 8. Kazior Mariusz 9. Klimek Krzysztof 10. Knot Andrzej 11. Waleo Teresa 12. Wośko Mariusz 13. Wrona Grzegorz 14. Zdziebło Marta 15. Zielioski Grzegorz Zgodnie z danymi zawartymi w powyższej tabeli oraz załączniku nr 11 do LSR: 11 członków Rady odbyło szkolenia dotyczące rozwoju obszarów wiejskich i podejścia Leader. 9 członków Rady realizowało operacje lub projekty z zakresu rozwoju obszarów wiejskich współfinansowane ze środków pochodzących z budżetu UE. Jedna osoba złożyła

29 29 odpowiednie oświadczenie potwierdzające znajomośd języka francuskiego w stopniu umożliwiającym swobodne porozumiewanie się. 14 członków Rady to osoby zameldowane na pobyt stały na obszarze objętym LSR, przez okres co najmniej 3 lat. 7. Doświadczenie LGD i członków LGD w realizacji operacji W załączniku nr 17 do wniosku o wybór LGD do realizacji LSR przedstawiono dotychczasowe doświadczenie członków LGD w realizacji projektów na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w latach Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin legitymuje się doświadczeniem w ramach zrealizowanego Pilotażowego Projektu Leader+, realizowanego w latach r. 4 gminy (Czarna, Dębica, Iwierzyce, Sędziszów Młp.) będące członkami LGD zrealizowało 4 projekty z zakresu programu: SPO Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich działanie: Odnowa Wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego. 4 gminy (Czarna, Dębica, Ropczyce, Sędziszów Młp.) zrealizowało 8 projektów z zakresu programu: Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na lata działanie: 3.1 Obszary wiejskie. 2 gminy (Dębica, Sędziszów Młp.) zrealizowało 2 projekty z zakresu programu: Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na lata działanie: 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska. 1 gmina (Dębica) zrealizowała projekt z zakresu programu: Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na lata działanie: 1.5 Infrastruktura społeczeostwa informacyjnego. 1 gmina (Ropczyce) zrealizowała 2 projekty z zakresu programu: Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na lata działanie: 2.3 Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa. W sumie Lokalna Grupa Działania oraz jej członkowie zrealizowali 18 projektów dofinansowanych ze środków UE. Wszystkie projekty realizowane były na obszarach wiejskich a większośd projektów posiada podobny zakres do operacji które mogą byd realizowane w ramach działao Osi 3 i 4 PROW

30 30 2. Opis obszaru objętego LSR. 1. Wykaz gmin wchodzących w skład LGD. W skład obszaru LGD Partnerstwo 5 Gmin wchodzi 5 samorządów gminnych: dwie miejskowiejskie (Ropczyce i Sędziszów Młp.) i trzy wiejskie (Dębica, Czarna i Iwierzyce). Ich zasięg administracyjny obejmuje dwa miasta: Ropczyce i Sędziszów Młp. oraz następujące sołectwa: w gminie Czarna: Borowa, Chotowa, Czarna, Głowaczowa, Golemki, Grabiny, Jaźwiny, Podlesie, Przyborów, Przeryty Bór, Róża, Stara Jastrząbka, Stary Jawornik, Żdzary. w gminie Dębica: Braciejowa, Brzeźnica, Brzeźnica-Wola, Głobikowa, Gumniska, Kędzierz, Kochanówka, Kozłów, Latoszyn, Nagawczyna, Paszczyna, Podgrodzie, Pustków, Pustków Krownice, Pustków - Osiedle, Pustynia, Stasiówka, Stobierna, Zawada. w gminie Iwierzyce: Iwierzyce, Sielec, Olchowa, Nockowa, Będzienica, Wiśniowa, Bystrzyca, Olimpów, Wiercany. w gminie Ropczyce: Brzezówka, Gnojnica Dolna, Gnojnica Wola, Lubzina, Łączki Kucharskie, Niedźwiada, Mała, Okonin. w gminie Sędziszów Młp: Będziemyśl, Boreczek, Borek Wielki, Czarna Sędziszowska, Cierpisz, Góra Ropczycka, Kawęczyn Sędziszowski, Klęczany, Krzywa, Ruda, Szkodna, Wolica Ługowa, Wolica Piaskowa, Zagorzyce Dolne, Zagorzyce Górne. Tabela. Podstawowe informacje dotyczące Gmin Nazwa gminy Typ gminy Powierzchnia Ludnośd Liczba sołectw /km 2 / Czarna wiejska Dębica wiejska Iwierzyce wiejska Ropczyce miejsko-wiejska Sędziszów Młp. miejsko-wiejska RAZEM Źródło: GUS, stan na r.

31 31 Rys. Mapka gmin wchodzących w skład LGD Partnerstwo 5 Gmin. 2. Uwarunkowania przestrzenne, przyrodnicze, geograficzne, historyczne i kulturowe. Obszar LGD Partnerstwo 5 Gmin położony jest w południowo-wschodniej Polsce, w zachodniej części województwa podkarpackiego, w odległości od około km od Rzeszowa-stolicy województwa. Region usytuowany jest na pograniczu dwóch jednostek fizyczno-geograficznych: Pogórza Karpackiego i Kotliny Sandomierskiej. W całości leży na terenie województwa podkarpackiego w dwóch powiatach: ropczycko-sędziszowskim i dębickim. Wszystkie gminy LGD Partnerstwo 5 Gmin są ze sobą spójne terytorialnie.

32 32 Rys. Położenie LGD Partnerstwo 5 Gmin. Międzynarodowa droga E-40 stanowi linię podziału regionu na dwie części różniące się znacząco rzeźbą terenu: północna częśd ma charakter równinny z dużym udziałem lasów, natomiast południowa to tereny pagórkowate /różnica wzniesieo od 190 m n. p.m do 500 m n.p.m./, z których spływają liczne rzeki i potoki. Od północy graniczy z powiatami mieleckim i kolbuszowskim, od wschodu z rzeszowskim, od południa strzyżowskim, zaś od zachodu z tarnowskim. Region charakteryzuje doskonałe położenie komunikacyjne z uwagi na fakt, że leży przy międzynarodowej drodze E-40 Zgorzelec Medyka, planowanej autostradzie A-4, a także przy magistrali kolejowej relacji Wrocław-Przemyśl.

33 33 Uwarunkowania przyrodniczo-środowiskowe Klimat Na terenie omawianego obszaru występuje równoleżnikowe rozmieszczenie dwóch dużych jednostek geomorfologicznych warunkujących klimat: Kotliny Sandomierskiej i Pogórza Karpackiego z charakterystycznymi dla nich mikroklimatami. W obrębie Kotliny Sandomierskiej, która zaliczana jest do jednego z najcieplejszych regionów w Polsce klimat jest umiarkowanie wilgotny, ze średnią roczną temperaturą powyżej 8 o C, średnim rocznym zachmurzeniem na poziomie 64% i z długim okresem wegetacyjnym. Średnie roczne sumy opadów kształtują się tu na poziomie mm, a prędkości wiatrów, z reguły zachodnich i południowo-zachodnich, wahają się w granicach od 2,5 do 3,4 m/s. Z kolei Pogórze Karpackie cechuje się niższą średnią roczną temperaturą (w granicach 6-8oC), większą wilgotnością, rosnącą proporcjonalnie do wzrostu wysokości nad poziom morza, sumą opadów atmosferycznych ( mm rocznie, zwłaszcza latem), dłuższym czasem zalegania pokrywy śnieżnej, średnim rocznym zachmurzeniem na poziomie 65-68% oraz wiatrami wiejącymi głównie z południa i południowego-zachodu, a w lecie także z północy i północnego-zachodu. Gleby Zasobnośd gleb na terenie objętym LSR zmienia się wraz z rzeźbą terenu. W północnej i równinnej części są to z reguły gleby piaszczyste, niżej zaś spotykamy gleby pseudobielicowe wytworzone z lessów głębokich położone na łagodnych zboczach i płaskowyżach, rzadko są to gleby czarne czy brunatne. Częśd środkowa i wschodnia LGD to obszar kwaśnych gleb brunatnych i pseudobielicowych. Na wschodzie i południu dodatkowo możemy spotkad gleby brunatne i mady, zwłaszcza w dolinach potoków. Niewielką częśd zajmują też gleby bagienne i torfowe. Wykaz klas bonitacyjnych w poszczególnych gminach LGD obrazuje poniższa tabela. Tabela. Procentowy udział klas bonitacyjnych gleb klasy bonitacyjne Czarna Dębica Iwierzyce Ropczyce Sędziszów Młp. I III 20,6 23,0 29,1 33,0 21,6 IV 44,8 49,0 67,5 60,0 41,0 V 34,6 28,0 3,4 7,0 37,0 bezklasowe ,4 Źródło: GUS, stan na r.

34 34 Bogactwa naturalne Na obszarze LGD występują i są eksploatowane złoża ropy naftowej i gazu ziemnego /m. in. w Jastrząbka Stara, Róża i Borowa - gmina Czarna; Brzezówka - gmina Ropczyce; Krzywa, Kawęczyn Sędziszowski, Wolica Ługowa, Wolica Piaskowa, Czarna Sędziszowska, Zagorzyce - gmina Sędziszów Młp. oraz Sielec - gmina Iwierzyce/. Udokumentowano także występowanie kopalin naturalnych tj.: żwirów, piasków oraz gipsów. Na terenie gmin Czarna i Sędziszów Młp. zlokalizowane są szczególnie cenne przyrodniczo pokłady torfów, zaś w rejonie wsi Olchowa i Sielec występują podziemne złoża wód siarkowych. Lesistośd W każdej z gmin należących do LGD znajdują się kompleksy leśne mające dużą wartośd turystyczno-rekreacyjną i gospodarczą. Ponadto chronią one glebę przed zmywaniem lub wyjałowieniem, stabilizują stoki, chroniąc je przed ruchami masowymi. Szczególne znaczenie ma to w południowej części LGD, w której dominującym elementem rzeźby są długie stoki i zbocza dolin o dużym nachyleniu. Występują one wzdłuż rzek Bystrzyca, Budzisz, Wielopolka, Gnojnica i przyczyniają się do powstawania osuwisk. Lasy regulują stosunki wodne na najbardziej zagrożonych odcinkach, a więc u źródeł rzek i potoków, na wododziałach oraz na brzegach rzek. Pełnią funkcję filtracyjną, oczyszczając wodę z substancji toksycznych i mikroorganizmów szkodliwych dla zdrowia. Spełniają ważną funkcję retencjonowania wód podziemnych i powierzchniowych, zmniejszając spływ wód powierzchniowych. W lasach LGD występuje zróżnicowana szata roślinna. W runie leśnym najczęściej rośnie borówka czarna i orlica pospolita a z kwiatów leśnych zawilec gajowy, konwalia majowa, szczawnik zajęczy i kosmatka owłosiona, z mchów zaś rokitnik pospolity. Do głównych gatunków drzewiastych możemy tu zaliczyd sosnę, dąb, buk, jodłę, świerk a na glebach o żyźniejszych walorach rosną graby, buki, dąb szypułkowy czy osiki. Obszary objęte ochroną Na terenie Gminy Czarna występują obszary i obiekty prawnie chronione, są to: Jastrząbsko Żdżarski Obszar Chroniony Krajobrazu, rezerwat Torfy. Poprzez teren lasów w Chotowej i Głowaczowej poprowadzono ścieżkę edukacyjną. Trasa ma 8 km długości i ma charakter przyrodniczo-poznawczy, pomnik przyrody zadrzewienie oddziału 168 Lasów Paostwowych we wsi Żdżary, głaz polodowcowy w Jaźwinach, grupa drzew akacje w Przyborowie, w pobliżu Wisłoki, dąb szypułkowy o obwodzie 494 cm w Chotowej lasy ochronne w obrębie leśnym Żdżary (321 ha). Na terenie Gminy Dębica istnieje kompleks leśny leżący na Obszarze Chronionego Krajobrazu Pogórza Strzyżowskiego. Są tu dwa rezerwaty przyrody - las Wolica i Zamczysko. Pierwszy z nich to rezerwat leśny obejmujący częściowo Stasiówkę, gdzie warstwę drzew tworzy buk z

35 35 domieszką innych drzew tj. jodła, klon, jawor. Drugi, położony na terenie Braciejowej to kompleks leśny o pow. ok. 65 ha, gdzie zachowuje się i chroni zbiorowiska buczyny karpackiej w formie podgórskiej, ze starodrzewem bukowym i stanowiskiem kłokoczki południowej oraz rzadkie gatunki roślin, buławnik mieczolistny, wawrzynek wilcze łyko i bluszcz pospolity. Niewątpliwą atrakcję stanowi też "Szwajcaria Ropczycka", unikatowy w skali kraju rezerwat przyrody, leżący w centrum miasta Ropczyce. Ten uroczy zakątek tworzy wąwóz lessowy o powierzchni 2.59 ha o znacznych różnicach poziomów wysokości bezwzględnej, wahającej się od kilku do kilkunastu metrów. Częśd ścian ma nachylenie %. Rośnie tu około 150 dorodnych dębów, okazy brzozy brodawkowej, sosny zwyczajnej, buka i grabu. Osobliwośd przyrodniczą stanowi zrośnięty dąb szypułkowy z brzozą brodawkową osiągający obwód 2,65 m. Występuje wiele roślin będących pod ochroną oraz liczne gatunki rzadkich ptaków. W rejonie Sędziszowa Młp. występują obszary chronione o szczególnych walorach przyrodniczych. Są to m.in.: - kompleks leśny w północnej części gminy położony w granicach Mielecko- Kolbuszowsko- Głogowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. W granicach gminy Sędziszów Młp. zajmuje on 6800 ha, w tym około 4000 ha lasów. - kompleks leśny na południu gminy Sędziszów Młp. znajdujący się w Strzyżowsko- Sędziszowskim Obszarze Chronionego Krajobrazu obejmujący miejscowości: częśd Zagorzyc i częśd Szkodnej. Powierzchnia w granicach gminy wynosi ha, w tym tereny zalesione około 500 ha. Na uwagę zasługuje rezerwat przyrody Zabłocie w Czarnej Sędziszowskiej. Jest to rezerwat faunistyczno-florystyczny, o ogólnej powierzchni wynoszącej 680,52 ha. Na obszarze gminy Sędziszów Młp. położone jest 140,62 ha. Jest on objęty obszarem Natura Można tu spotkad m. innymi orła bielika, bociana czarnego czy żbika. - Park Buczyna pochodzący z XVIII wieku park leśny z pięknymi okazami drzew bukowych. W parku tym znajduje się ścieżka dydaktyczno-przyrodnicza Gmina Powierzchnia /ha/ Lasy Udział /%/ Powierzchnia obszarów chronionych /ha/ Pomniki przyrody Czarna ,8 11,7 6 Dębica ,8-9 Iwierzyce ,1 2590,0 4 Ropczyce ,5 2,6 3 Sędziszów Młp ,1 8233,0 3 Razem/średnio , ,3 25 Źródło: GUS, stan na r.

36 36 Jak wynika z powyższych danych dużą częśd obszaru LGD zajmują lasy. Warunki naturalne oraz czyste, niezdegradowane środowisko przyrodnicze świadczą o tym, że LGD dysponuje poważnymi walorami, które można w przyszłości wykorzystad do celów gospodarczych i turystyczno-rekreacyjnych naszego regionu. Zasoby wodne a) Rzeki Większośd rzek położonych w granicach administracyjnych gmin Czarna, Dębica, Ropczyce, Sędziszów Młp., Iwierzyce należy do dorzecza Wisłoki, z których najdłuższymi dopływami są Wielopolka i Tuszymka. Rzeki i potoki na terenie LGD Czarna Dębica Iwierzyce Ropczyce Sędziszów Młp. Wisłoka Wisłoka Bystrzyca Wielopolka Tuszymka Czarna Dąbrówka Grabinka Potok Chotowski Tuszymka Ostra Zawadka Wielopolka Potok Nockowski Brzeźnik Ropa Niedźwiadka Malanka Zawadka Budzisz Gnojnica Bystrzyca Źródło: GUS, stan na r. Wody powierzchniowe na terenie gmin są stosunkowo czyste. Realizowana od wielu lat budowa kanalizacji sanitarnej przez poszczególne gminy dodatkowe przyczynia się do poprawy stanu czystości zbiorników wód płynących. Efektem tego są zaobserwowane zmiany zachodzące w biocenozie rzecznej, polegające na pojawieniu się gatunków fauny i flory mających wysokie wymagania środowiskowe. Są to między innymi: bobry, raki oraz szlachetne gatunki ryb łososiowatych. b) Zbiorniki wodne Na obszarze gmin nie ma zbiorników dużej retencji. Występują natomiast zbiorniki powierzchniowe, oczka śródpolne i śródleśne, zbiorniki przeciwpożarowe, starorzecza, stawy przyzagrodowe, bagna i wyrobiska o powierzchni od kilku do kilkunastu arów. Wśród nich najbardziej znaczącymi są:

37 37 Zbiornik Chotowski o powierzchni 3 ha rekreacyjny na terenie gminy Czarna Stawy Machowskie o powierzchni 3,6 ha wykorzystywane do prowadzenia hodowli ryb-na terenie gminy Czarna Cierpisz o pojemności 22,0 tys. m 3, zasilany rzeką Tuszymka, (powierzchnia około 1 ha), teren gminy Sędziszów Młp. Skrzynczyna o pojemności 15,0 tys. m 3, teren gminy Sędziszów Młp. Czarna Sędziszowska o pojemności tys. m 3, powstały po wyrobisku Zakładu Eksploatacji Kruszywa KRUSZGEO (powierzchnia około 35 ha), teren gminy Sędziszów Młp.,,Kamionka zasilany ciekiem Tuszymka, linia brzegowa zbiornika znajduje się w miejscowości Ruda, teren gminy Sędziszów Młp.,,Kompleks stawów w Górze Ropczyckiej funkcjonujących w układzie paciorkowym, (powierzchnia około 1 ha) teren gminy Sędziszów Młp. Kompleks Rekreacyjno Wypoczynkowy Jałowce w Kozłowie gmina Dębica (powierzchnia około 10 ha). c) Wody podziemne. Na omawianym obszarze występują także wody podziemne o wysokiej przydatności gospodarczej. Stanowią one główne źródło wody pitnej dla ludności gmin. Woda czerpana jest za pomocą studni indywidualnych i ujęd zbiorczych (studnie wiercone). Występujące na terenie gmin wody podziemne mające znaczenie dla gospodarki komunalnej występują w osadach czwartorzędowych związanych z obszarem Pradoliny Podkarpackiej. Warstwę wodonośną poziomu czwartorzędowego stanowią utwory piaszczyste i piaszczysto-żwirowe o miąższości do 30,0m. Gminy dysponują stosunkowo dużymi zasobami bardzo dobrej wody podziemnej, a na ich obszarze występują wystarczające możliwości zaopatrzenia w nią zarówno w chwili obecnej jak i w perspektywie. Należy podkreślid, że konieczna jest zwiększona ochrona zasobów wód podziemnych oraz racjonalne ich wykorzystywanie. Zanieczyszczenie środowiska Źródłem zanieczyszczeo na omawianym obszarze są zanieczyszczenia gospodarcze i bytowe, natomiast w miastach Ropczyce i Sędziszów Młp. - przemysłowe. Głównymi emiterami zanieczyszczeo pyłowych i gazowych są zakłady produkcyjno funkcjonujące na terenie Ropczyc i Sędziszowa, a pośrednio także Dębicy /z uwagi na charakterystykę wiatrów/. Pozostałe rodzaje zanieczyszczeo mają marginalne znaczenie. Największymi emitorami na terenie miast są zakłady: Cukrownia Ropczyce, Zakłady Magnezytowe S.A., Mostostal Ropczyce Sp. z o.o., Cargill Pasze Sp. z o.o., GLORIA GmbH, Fabryka Farb i Lakierów ŚNIEŻKA S.A., Wytwórnia Filtrów PZL- Sędziszów S.A., PAGED - Rzeszowskie Fabryki Mebli S.A., Hispano-Suiza, Kronospan HPL, Zakłady Tworzyw Sztucznych ERG. Zakłady te mają uregulowany stan formalno prawny w zakresie wprowadzania gazów do powietrza. Prowadzą badania samo kontrolne w zakresie emisji zanieczyszczeo do powietrza. Ogólnie biorąc, stan powietrza atmosferycznego na obszarze całego LGD należy uznad za

38 38 dobry. Monitoring powietrza atmosferycznego nie sygnalizuje przekroczeo norm dopuszczalnych stężeo dwutlenku siarki i pyłu. Zanieczyszczenia importowane z zewnątrz nie są duże i także nie mają wpływu na jakośd powietrza. Głównym źródłem zanieczyszczenia na terenach wiejskich LGD są przede wszystkim ścieki komunalne oraz działalnośd rolnicza mieszkaoców, w wyniku której do środowiska przedostają się: nawozy i środki ochrony roślin z gruntów ornych oraz niezagospodarowane we właściwy sposób odchody zwierząt hodowlanych. Wiele sołectw nie posiada jeszcze zbiorczej kanalizacji sanitarnej i dlatego konieczne jest jej wybudowanie, co w konsekwencji podniesie standard życia mieszkaoców i uatrakcyjni tereny gmin dla inwestorów. Ponadto na obszarze LGD prowadzi się selektywną zbiórkę odpadów komunalnych. Uwarunkowania historyczne i kulturowe Najstarsze ślady zamieszkiwania ludności w tych okolicach pochodzą z okresu mezolitu tj lat p.n.e. Udokumentowane jest także osadnictwo okresu późniejszego neolitu / lat p.n.e./. Związane ono było z ludnością pochodzenia naddunajskiego, z kręgów kultury ceramiki wstęgowej, która prowadziła osiadły tryb życia, zajmując się głównie uprawą roli i hodowlą zwierząt. Z kolei najwcześniejsze informacje źródłowe o tych terenach pochodzą z XIV w. Polskie osadnictwo na tych ziemiach rozwinęło się w XIII w., a może nawet w XII w. Pierwsze wzmianki na ten temat pojawiają się w spisach świętopietrza ( r.) płaconego przez Polskę Stolicy Apostolskiej. Najstarszą miejscowością terenu LGD są Ropczyce. Prawa miejskie nadał miastu na mocy dokumentu lokacyjnego Kazimierz Wielki w 1362 roku. Do rozkwitu miasta przyczyniło się jego korzystne położenie. Leżało ono bowiem na szlaku handlowym. Zatrzymywali się tu kupcy podążający z Rusi do Krakowa i na Śląsk, od których pobierało się myto. W Ropczycach organizowano też targi. Największy rozkwit miasto osiągnęło w XV i XVI wieku. Od 1615 roku było już samodzielnym starostwem ropczyckim. Sędziszów Młp. mimo, że również podobnie jak Ropczyce leżał na szlaku królewskim miał ważne znaczenie tylko na szczeblu lokalnym. Leżące w pobliżu miasta, legitymujące się dłuższą metryką, jak Dębica, Pilzno, Ropczyce czy Rzeszów, skutecznie ograniczały jego możliwości rozwoju. Również jarmarki, odbywające się w mieście od 1512 roku, w dniach 1 maja i 8 września, niewiele mogły zmienid. Na awans do grona miast czekał Sędziszów długo, bo aż do 1483 roku. Pierwsze wieki istnienia Sędziszowa związane są z przynależnością do kompleksu majątkowego rodu Odrowążów. Zawdzięcza im Sędziszów sporo: poza prawami miejskimi i przywilejem na organizowanie jarmarków, także herb (rodowy znak Odrowążów od XV w. jest godłem miasta). W mieście znajdowały się: browar, karczma i rzeźnie miejskie. Warunki życia i co środowe targi przyciągały nowych osadników. Wraz z objęciem Sędziszowa przez Potockich rozpoczął się złoty wiek w dziejach miasta. Prawdopodobnie w tym czasie wzniesiony został ratusz, w latach zbudowano kościół parafialny.

39 39 Nasz region ma bogatą historię, której ślady przetrwały do dnia dzisiejszego w zabytkach, zwyczajach targów, lokalnej gwarze i kulturze. Z historią regionu nierozerwalnie związane są zabytki. Są to przeważnie obiekty sakralne: kapliczki i kościoły. Najważniejsze z nich to: Gmina Czarna: - Zespół Pałacowo-Dworski murowany wraz z obiektami gospodarczymi w Przyborowie z 1918 r.; - budynek mieszkalny dworek myśliwski i park podworski z XIX w.; - cmentarze w Czarnej, Róży, Starej Jastrząbce z I wojny światowej; - kościół parafialny pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Borowej. Gmina Dębica: - Kościół p.w. J.Chrzciciela w Brzeźnicy; - Kościół p.w. Św. Stanisława w Pustyni; - Kościół Pustków-Osiedle z początku XX wieku; - Kościół p.w. Św. Stanisława Biskupa w Pustyni; - Sanktuarium Maryjne w Zawadzie; - karczma z przełomu XVIII/XIX wieku w Zawadzie; - Zespół pałacowo-parkowy w Zawadzie; - park Podworski Słotwinówka; - Zespół dworsko-parkowy w Nagawczynie; - kapliczki w Głobikowej, Braciejowej, Gumniskach, Paszczynie, Pustkowie. Gmina Iwierzyce: - Kościół parafialny w Bystrzycy pw. św. Franciszka z Asyżu; - Kościół p.w. Michała Archanioła w Nockowej; - Zespół dworsko-parkowy w Sielcu; - drewniany wiatrak w Bystrzycy; - Zespół dworski w Iwierzycach. Gmina Ropczyce: - Kościół Parafialny p.w. Przemienienia Paoskiego z XIV w.; - Kościół Parafialny p.w. Najświętszej Marii Panny z XVIII wieku-obecnie sanktuarium; - Zespół dworski w Łopuchowej; - Kościoły drewniane w Witkowicach i Małej; - Zespół parkowo-pałacowy w Lubzinie z XIX w. Gmina Sędziszów Młp.: - Kościół p.w. Narodzenia NMP z XVII w.; - Kościół w Czarnej Sędziszowskiej p.w. Stanisława Biskupa i Męczennika z XIX w.; - Kościół w Zagorzycach Górnych p.w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła z 1922 r.;

40 40 - Zespół klasztorny OO. Kapucynów z XVIII w.; - Ratusz wybudowany przed 1620 rokiem; - Pałac Potockich wraz z koszarami; - Ruiny koszar w Górze Ropczyckiej z 1866 roku; - Park w Górze Ropczyckiej. Dziedzictwo kulturowe to nie tylko zabytki, ale również zwyczaje, obrzędy, tradycje, natura, gwara, legendy, podania ludowe. Wizerunkowi miejsca dodają też wartości ginące zawody. W gminach LGD jest wielu twórców ludowych, dzięki którym nasze materialne dziedzictwo jest pielęgnowane. Najciekawszymi produktami wykonywanymi ręcznie przez mieszkaoców są: gorsety dla zespołów ludowych i kapel, wyroby pszczelarskie (świece, ozdoby, miód), rzeźby w drewnie, meble z drewna (np. ogrodowe, kołyski, huśtawki), ozdoby szydełkowe i hafciarskie (obrusy, ozdoby na choinkę), ozdoby z bibuły i cukru, wyroby ze sznurka sizalowego, wyroby kowalstwa ozdobnego, wyroby z dziedziny plastyki obrzędowej: pisanki zdobione przeróżnymi metodami, palmy wielkanocne oraz ozdoby kowalstwa artystycznego. Charakterystyczne produkty kulinarne naszego regionu to m. inn. prozioki, gomółki, pierogi z kapustą, lody Machowskiego, bułka sędziszowska. Tradycje kuchni regionalnej są szczególnie kultywowane. Przy udziale Kół Gospodyo Wiejskich organizowane są warsztaty i pokazy ich przyrządzania. Na terenie gminy Sędziszów Młp. znajduje się Gospodarstwo Rolne w Górze Ropczyckiej utworzone na bazie byłego PGR-u. Wyroby mięsne i wędliniarskie znane są nie tylko mieszkaocom gminy Sędziszów Młp. lecz także całego województwa. Potwierdzeniem tego może byd fakt, że wspomniane Gospodarstwo wielokrotnie było laureatem Plebiscytu Smaczne bo Podkarpackie. Ważnym elementem folkloru naszego regionu jest organizowanie dożynek. W poszczególnych wsiach wykonywane są wieoce dożynkowe, które przedstawiane są w związku ze świętem Matki Boskiej zielnej w sierpniu. Na zakooczenie zbiorów zbóż organizowane są zabawy ludowe. Przy okazji festynów występują zespoły ludowe, są również pokazy przyśpiewek o charakterystycznej gwarze znanych w regionie kapel. Wtedy jest okazja do posłuchania i zaobserwowania strojów regionu rzeszowskiego. Różnice regionalne, to co nas różni od innych regionów widad wtedy szczególnie. Organizowane są też lokalne imprezy plenerowe: noc świętojaoska, powitanie lata, andrzejki i inne. Ponadto każda wioska bogata jest w swoje legendy i podania. Ośrodki Kultury zajmują się upowszechnieniem kultury ludowej, zachowaniem tradycji regionalnych oraz promocją, organizując wiele przedsięwzięd o charakterze masowym. Koncentrują się one też często na prowadzeniu prób tanecznych zespołów ludowych, pokazów, warsztatów kulturalnych dla młodzieży, wystaw rękodzielniczych.

41 41 Są to m.in.: - Centrum Kultury w Ropczycach, - Miejsko Gminny Ośrodek Kultury w Sędziszowie Młp., - Gminny Ośrodek Kultury w Iwierzycach z siedzibą w Wiercanach, - Gminne Centrum Kultury i Promocji w Czarnej oraz Dom Ludowy w starej Jastrząbce, Jaźwinach, Grabinach, Dom Strażaka w Róży, Podlesiu, Żdżarach, Borowej, Czarnej, - Centrum Kultury i Bibliotek Gminy Dębica: Domy Kultury: w Brzeźnicy, Podgrodziu, Braciejowej, Pustkowie - Osiedlu. Najpopularniejszymi imprezami kultury ludowej przygotowanymi przez wymienione ośrodki są: - Dni Ziemi Ropczyckiej, - Międzynarodowy Jarmark Kowalski - impreza, która kultywuje tradycje starego kowalstwa połączona z konkursem, wskazuje jednocześnie sposoby wykorzystania tego rzemiosła we współczesnej sztuce użytkowej, - Kiermasz palm i pisanek wielkanocnych w Sędziszowie Młp.; - Jarmark folklorystyczny w Sędziszowie, - Dni Sędziszowa kooczone festynem kulturalno-rozrywkowym, - Plastyka Obrzędowa Świąt Wielkanocnych w gminie Dębica, - coroczne gminne dożynki. 3. Ocena społeczno-gospodarcza obszaru Struktura ludności wg wieku i płci Obszar LGD Partnerstwo 5 Gmin zamieszkuje osób, wśród których przeważają kobiety. Jest ich bowiem o 1119 więcej aniżeli mężczyzn. Średnia gęstośd zaludnienia wynosi na omawianym obszarze 144 osób na km 2. Wszystkie gminy /poza Iwierzycami/ charakteryzuje dodatni przyrost naturalny. Gmina Kobiety Mężczyźni Razem Przyrost naturalny Czarna ,2 Dębica ,5 Iwierzyce ,1 Ropczyce ,6 Sędziszów Młp ,9 RAZEM/ŚREDNIO ,2 Źródło: GUS, stan na r.

42 42 Analiza struktury wiekowej mieszkaoców LGD nie potwierdza ogólnoeuropejskiego trendu starzenia się społeczeostwa. Obszar LGD cechuje wysoki, bo blisko 25% udział mieszkaoców w wieku od 0 do 17 lat, co przy równoczesnym dodatnim przyroście naturalnym jest gwarantem korzystnych trendów demograficznych. Mieszkaocy w wieku produkcyjnym stanowią 61,4%, natomiast poprodukcyjnym tylko 14,2%. Przedprodukcyjny Produkcyjny Poprodukcyjny Gmina Liczba % Liczba % Liczba % Czarna , , ,6 Dębica , , ,3 Iwierzyce , , ,6 Ropczyce , , ,8 Sędziszów Młp , , ,6 RAZEM/ŚREDNIO , , ,2 Źródło: GUS, stan na r. Poziom zatrudnienia i stopa bezrobocia Bezrobocie w naszych gminach jest dużym problemem, mimo że od roku notuje się jego spadek. W naszym regionie bezrobotnych najwięcej jest na wsi wśród młodych ludzi i kobiet. Przyczyną bezrobocia występującego na wsi jest słaby rozwój przedsiębiorczości sektora prywatnego i mały postęp w zakresie tworzenia małych przedsiębiorstw w otoczeniu rolnictwa. Przyczynami subiektywnymi są: nieumiejętnośd poruszania się na rynku pracy, niewystarczająca aktywnośd w poszukiwaniu pracy, niechęd i obawa przed zmianą miejsca zamieszkania, trzymanie się stereotypowych zachowao. Wśród osób bezrobotnych wyróżnid należy kategorie, które znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy. Należą do nich osoby bezrobotne: do 25 roku życia, samotnie wychowujące co najmniej jedno dziecko do 7 roku życia, powyżej 50 roku życia, bez kwalifikacji zawodowych, oraz długotrwale bezrobotni. Według danych z WUP w Rzeszowie na koniec grudnia 2006 r. na terenie województwa podkarpackiego zarejestrowanych było bezrobotnych, w tym kobiet /56,1 %/.

43 43 Tab. Liczba bezrobotnych mężczyzn i kobiet w gminach LGD. Gmina Kobiety Mężczyźni Razem Czarna Dębica Iwierzyce Ropczyce Sędziszów Młp Razem Źródło: GUS, stan na r. Wśród ogólnej liczby bezrobotnych na terenie LGD wynoszącej 6883 osoby, dominującą grupą są kobiety. Liczba bezrobotnych w omawianym rejonie wynosi 4,74% ogółu bezrobotnych w województwie. Stopa bezrobocia w powiecie dębickim i ropczycko sędziszowskim były na koniec 2006 roku wyższe od średniej wojewódzkiej wynoszącej 16,2% odpowiednio o 0,1% i 2,4%. W ciągu ostatnich lat jest jednak widoczny korzystny trend spadkowy liczby bezrobotnych. Wynika to głównie z podjęcia przez nich pracy stałej lub sezonowej, prac interwencyjnych, publicznych, staży, podejmowania działalności gospodarczej, wyjazdów za granicę oraz działao poszczególnych samorządów lokalnych, polegających na przyciąganiu inwestorów /utworzenie podstrefy przemysłowej SSE EUROPARK Mielec/. Tab. Bezrobotni wg poziomu wykształcenia. Wykształcenie Ropczycko-sędziszowski Powiat Dębicki Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze Gimnazjalne i poniżej Razem Źródło: dane PUP Ropczyce i Dębica za 2006 rok

44 44 Aktywnośd społeczna Aktywnośd mieszkaoców LGD przejawia się w działalności podejmowanej przez różne organizacje, stowarzyszenia, kluby, grupy społeczne. W pierwszej połowie lat 90-tych widoczna była spontanicznośd zakładania stowarzyszeo, co spowodowało wzrost aktywności społecznej i rzeczywistego działania, mobilizacji w celu pozyskania środków finansowych. Oczywisty stał się fakt, że trzeba inwestowad czas, energię żeby osiągnąd efekt, który przyniesie satysfakcję. Do 2000 roku działacze społeczni posiedli wiedzę jak prowadzid stowarzyszenia, mają wzory, pozytywne przykłady, które bardzo stymulują podejmowanie działao. Aktywnośd społeczną można zauważyd we wszystkich gminach LGD, na terenie których działają koła gospodyo wiejskich, ochotnicze straże pożarne, związki młodzieży wiejskiej, stowarzyszenia folklorystyczne. Widoczna stała się działalnośd klubów sportowych. Znacznie poprawił się stan infrastruktury sportowej. Pieczołowicie kultywuje się tradycje ludowe na różnego rodzaju imprezach plenerowych, jak również poprzez renowacje zabytków w gminach. Powstało wiele stowarzyszeo, które dzięki swojej aktywności ukierunkowanej na wspieranie rozwoju regionu, w istotnym stopniu przyczyniają się do podniesienia poziomu życia mieszkaoców. Tab. Liczba zarejestrowanych stowarzyszeo i organizacji pozarządowych. Czarna Dębica Iwierzyce Ropczyce Sędziszów Młp. Razem Źródło: GUS, stan na r. Na obszarze LGD Partnerstwo 5 Gmin działa 180 zarejestrowanych stowarzyszeo, fundacji i innych organizacji pozarządowych. Są to m.in. Stowarzyszenie Społeczno Folklorystyczne Halicz /Ropczyce/ oraz Stowarzyszenie Folklorystyczne,,Rochy /Sędziszów Młp/, których uczestnicy prezentują swój dorobek taneczny nie tylko na terenie gminy czy województwa lecz także w wielu paostwach świata kultywując tym samym regionalną kulturę; Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Ropczyckiej; Stowarzyszenie Przedsiębiorców Powiatu Ropczycko-Sędziszowskiego; Stowarzyszenie Jesteśmy Razem; Stowarzyszenie Sołtysów, Przewodniczących Rad Osiedlowych Powiatu Ropczycko- Sędziszowskiego; Stowarzyszenie Bezpieczne Miasto i Gmina; Stowarzyszenie na Rzecz Zapobiegania i Pomocy Osobom Poszkodowanych w Wypadkach Komunikacyjnych; Stowarzyszenie,,Porozumienie Samorządowe (Sędziszów Młp.),; Stowarzyszenie Centrum Rozwoju Społeczno Ekonomicznego;

45 45 Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Dębica; Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Olimpów; Stowarzyszenie Ziemia Sędziszowska; Stowarzyszenie Rodzin Katolickich w Ropczycach; Stowarzyszenie na rzecz osób z upośledzeniem umysłowym (Iwierzyce, Sędziszów Młp.); Stowarzyszenie Rodzin Katolickich w Głowaczowej (gmina Czarna); Katolickie Stowarzyszenie PRO MISERICORDIA i inne. Przejawem aktywności obywatelskiej oprócz zaangażowania w pracy społecznej i przynależności do organizacji społecznych pozarządowych jest udział w życiu politycznym miast i wsi. Tab. Aktywnośd obywatelska mieszkaoców LGD. Wybory Samorząd terytorialny 2006 Sejm 2007 Czarna 52,96 49,85 Dębica 46,02 49,48 Iwierzyce 54,63 53,09 Ropczyce 51,37 52,35 Sędziszów Młp. 51,61 55,01 Kraj 45,99 53,88 Źródło: Paostwowa Komisja Wyborcza Mierzalnym wskaźnikiem świadomości mieszkaoców może byd udział w wyborach samorządowych i parlamentarnych. Wybory te pokazały, iż są oni żywo zainteresowani i chcą decydowad o przyszłości i rozwoju swoich gmin oraz powiatów. Przejawem tego była wysoka frekwencja wyraźnie przewyższająca średnią krajową w wyborach do samorządu terytorialnego, które odbyły się jesienią 2006 roku. Gospodarka obszaru Na terenach omawianych kluczowe znaczenie mające wpływ na zatrudnienie i rozwój przemysłu mają zakłady zlokalizowane w miastach: Ropczyce i Sędziszów Młp. oraz mniejsze firmy prywatne. W sektorze przemysłowym dominuje przemysł metalowy, maszynowy, lotniczy, meblarski, drzewny, materiałów ogniotrwałych. Najważniejszymi zakładami działającymi na terenie Gminy Ropczyce są: Cukrownia Ropczyce S.A., Zakłady Magnezytowe Ropczyce S.A., Cukromix Bis - Zakład Produkcji Cukierniczej, Mostostal Ropczyce Sp. z o.o., Cargill Pasze Sp. z o.o., Gloria GmbH., Fabryka Farb i Lakierów ŚNIEŻKA

46 46 S.A. Wytwórnia Prefabrykatów Drogowych PUPH NIWA Sp. Jawna, REGA YACHT, Metal System Sp. z o.o. Tab. Liczba podmiotów gospodarczych na obszarze LGD. Gmina Podmioty gospodarki narodowej ogółem Osoby fizyczne prowadzące działalnośd Spółki prawa handlowego Spółki prawa handlowego z udziałem kapitału zagranicznego zmiana zmiana zmiana zmiana Czarna , , , Dębica , , , ,0 Iwierzyce , , , Ropczyce , , , ,0 Sędziszów Młp , , , ,0 Razem/średnio , , , ,3 Źródło: GUS Kluczowe firmy dla gminy Sędziszów Młp. to: Wytwórnia Filtrów PZL- Sędziszów Młp. WF PZL Zakład doświadczalny, Hispano-Suiza, VEOLIA Transport Podkarpacie, Paged Rzeszowskie Fabryki Mebli, CRUZET- Polska. Do największych przedsiębiorstw gminy Dębica możemy zaliczyd: Fabrykę Farb i Lakierów Śnieżka w Brzeźnicy; Olimp Labolatories w Nagawczynie, ARKUS & ROMET GROUP w Podgrodziu, TRANS POŁUDNIE w Pdgrodziu, Zakład Drzewny TB Pustków, Zakłady Tworzyw Sztucznych ERG w Pustkowie, KRONOSPAN HPL PUSTKÓW OSIEDLE, Firmę REKIN, Hydrobud Sp. J. B. Pysz, U. Pysz w Latoszynie, Jabo Marmi S.A. w Nagawczynie. W Iwierzycach najbardziej znaczącymi przedsiębiorstwami są: Wyrób Listew i Parkietów oraz Handel F.B.J Baran - produkuje ozdobną kostkę parkietową oraz mozaiki, Andrzej Baran - oferuje listwy wykooczeniowe oraz elementy barierek schodowych i poręcze, Dreweko Maria Baran - świadczy usługi w zakresie wykaoczania wnętrz, Drewno Rex J. Żuczek, "GÓRAL" P. Szewczyk, Wytwórnia mas bitumicznych, PPHU WOPROL J. Worek. Pozostałe podmioty gospodarcze w gminach to z reguły niewielkie firmy transportowe, produkcyjne, usługowe i handlowe działające w wielu specjalnościach. Największą dynamikę rozwojową w ciągu ostatnich 10 latach zanotowano w branży handlowej i usługowej. W ostatnich latach obserwuje się stały, korzystny trend zwiększania się liczby podmiotów prowadzących działalnośd gospodarczą. Jest on niewątpliwie konsekwencją sprzyjającej koniunktury gospodarczej, ale również działao samorządów lokalnych, które starają się stwarzad pozytywny klimat wokół szeroko pojętej przedsiębiorczości. Rolnictwo Użytki rolne łącznie zajmują hektarów całego obszaru LGD. Podobnie jak rolnictwo województwa podkarpackiego, tak i tutaj cechuje się ono ogromnym rozdrobieniem i brakiem specjalizacji produkcji. Większośd gospodarstw posiada powierzchnię nieprzekraczającą 2ha. Oznacza to, że są one zbyt małe, aby zapewnid pracującym godziwe

47 47 utrzymanie. Dlatego w większości produkują na własne potrzeby, a ewentualne nadwyżki powstające w produkcji są sprzedawane na rynku. Od kilku lat obserwuje się niewielką tendencję zwiększania powierzchni gospodarstw. Według narodowego spisu rolnego z 2002 roku ogólna ilośd gospodarstw na terenach gmin wynosiła Najwięcej, bo blisko 35% było gospodarstwo powierzchni do 1ha, 24% o pow. 1 2ha oraz 30% o pow. 2 5ha. Pozostała częśd to duże, wielohektarowe gospodarstwa. Tab. Struktura użytkowania gruntów /w ha/. Sędziszów Młp. Czarna Ropczyce Dębica Iwierzyce Grunty orne Sady Łąki Pastwiska Razem UR Pozostałe grunty i nieużytki Lasy i grunty leśne Ogółem Źródło: GUS, stan na r. Dominującym sposobem zagospodarowania jest wykorzystanie rolnicze ziemi. Użytki rolne stanowią około 63% powierzchni LGD, z czego najwięcej, bo aż 46% grunty rolne. Obszary leśne to 26%, zaś pozostałe grunty 11% obszaru LGD. Rys. Struktura użytkowania gruntów grunty orne łąki pastwiska sady 9lasy inne grunty

48 48 Wśród upraw na terenie gmin dominują różnego rodzaju uprawy zbożowe: pszenica ozima, mieszanki zbożowe, jęczmieo jary i owies. Duży areał gruntów pokrywają także uprawy ziemniaków. Niewielki udział w całości upraw mają pozostałe zboża (pszenżyto, żyto, jęczmieo ozimy oraz pszenica jara), a także buraki cukrowe, rzepak, warzywa gruntowe. W hodowli zwierząt dominuje drób i trzoda chlewna. 4. Specyfika obszaru Obszar LGD charakteryzuje się zróżnicowanym krajobrazem ze względu na różnorodne ukształtowanie terenu na południu górzyste z pięknymi pasmami pól, na północy równinne z szeroko rozciągającymi się obszarami leśnymi oraz zbiornikami wodnymi. Obszar gmin jest niezwykle atrakcyjny turystycznie i charakteryzuje się bogactwem zasobów naturalnych takich jak lasy, stawy i czyste rzeki. Tereny obfitują także w zbiorniki wodne, przy których chętnie wypoczywają okoliczni mieszkaocy i turyści. Miłośnicy wędkarstwa oraz sportów wodnych mogą je znaleźd w Cierpiszu, Chotowej czy Kozłowie, a amatorzy sportów zimowych chętnie odwiedzają miejscowośd Stobierna, gdzie znajduje się wyciąg narciarski. Równie atrakcyjne miejsca dla narciarzy są w: Głobikowej, Braciejowej i Stasiówce, gdzie łagodne stoki i długo zalegająca pokrywa śnieżna stwarzają doskonałe warunki do biegów i zjazdów na nartach czy sankach. Niewątpliwymi walorami są lasy o dużych walorach krajobrazowych, z pięknymi okazami drzew i zwierzyną, bogate w tereny łowieckie. Wysoka jakośd środowiska przyrodniczego gmin to nie tylko obszary o dużych walorach krajobrazowych z bogatą fauną i florą, ale przede wszystkim czyste powietrze, nieskażone gleby, woda, brak hałasu, uciążliwych obiektów. Wspomnied należy o trasach rowerowych. Gminy przygotowały kilka szlaków turystyki rowerowej o zróżnicowanym stopniu trudności, przebiegających przez najbardziej urokliwe zakątki. Mają one charakter widokoworekreacyjny. Przebiegają przez miejsca o dużych walorach przyrodniczych, w pobliżu zabytków i miejsc wartych zobaczenia. Niezapomnianych wrażeo dostarczają też piesze wędrówki oznakowanymi szlakami turystycznymi, wiodącymi malowniczymi dolinami. Tereny omawianych gmin LGD posiadają wysokie walory kulturowe, które można wykorzystad przy ich promocji. Znajduje się tu wiele atrakcyjnych zabytków i miejsc chętnie odwiedzanych przez turystów. Do dnia dzisiejszego zachowały się obiekty sakralne i elementy historycznej zabudowy zabytkowej. Na kilkunastu trasach rowerowych znajduje się wiele punktów widokowych, miejsc pamięci narodowej i obiektów zabytkowych. Przemierzając te szlaki turyści łączą ze sobą rekreacje z edukacją. Infrastruktura turystyczna nie jest jeszcze wystarczająca, chod w ostatnich latach rozwija się lepiej baza gastronomiczna. Wzrasta ilośd restauracji, barów, klubów i pizzerii. Potencjał kulturowy obszaru wzmacniają także bogate tradycje kulturalne i sportowe.

49 49 W gminach dośd słabo rozwinięta jest agroturystyka. Obecnie na terenie LGD istnieje kilka gospodarstw agroturystycznych. Gospodarstwa te położone są w pobliżu lasów obfitujących w grzyby i jagody leśne. Gospodarze oferują smaczne, regionalne potrawy oparte na produktach z własnych gospodarstw, wypiek chlebów, wyrobów serowych. Istnieje możliwośd rozbicia namiotów, wypożyczenia roweru, nauki jazdy konnej z instruktorem, przejażdżek bryczką, kuligu, spotkao towarzyskich, zorganizowania ogniska. Miejscowa gospodarka terenów objętych LSR jest zdominowana przez rolnictwo, chod zatrudnienie mieszkaocy znajdują też w przemyśle: metalowym, maszynowym, lotniczym meblarskim, drzewnym oraz materiałów ogniotrwałe lub w sektorze prywatnym (handel i usługi). Nie jest to jednak wystarczająca ilośd miejsc pracy. Znaczna częśd dojeżdża do pobliskich miast lub oddalonej stolicy województwa. Prowadzi to częściowo do zaniku na wsiach infrastruktury usługowej np. wiejskich sklepów, czy warsztatów gdyż z braku popytu coraz trudniej utrzymad się z tej działalności. Bezrobocie jest dużym problemem na naszym obszarze. Dotyka młodych i słabo wykształconych mieszkaoców, którzy w poszukiwaniu pracy emigrują na zachód lub wyprowadzają się do większych miast. Edukacja i zarobki są na poziomie niższym niż w innych województwach. Poprawił się natomiast dostęp do informacji. We wszystkich placówkach oświatowych istnieją pracownie internetowe, multimedialne, komputerowe oraz biblioteki z dużą ilością woluminów. Najpełniejszy dostęp do informacji mają niewątpliwie uczniowie. Reasumując: Dokładna analiza opisu obszaru pozwala stwierdzid, że obszar cechuje wewnętrzna spójnośd geograficzna, przyrodnicza, historyczno kulturowa oraz społeczno - gospodarcza. Wszystkie gminy graniczą, ze sobą terytorialnie, leżą przy trasie międzynarodowej A-4 oraz czerpią korzyści z przebiegającej przez ich obszar linii kolejowej. Jest to ważny element, który może w przyszłości wzmocnid atuty rozwojowe LGD. Uwarunkowania geograficzne, walory przyrodnicze i klimat są zbliżone. Podobna jest też historia, tradycje i problemy związane z gospodarką czy bezrobociem. Skupiając się na elementach wspólnych, które stanowią bariery rozwojowe obszarów wiejskich należałoby podjąd działania, których celem jest poprawa jakości życia na tych obszarach.

50 50 3. Analiza SWOT dla obszaru objętego LSR. SWOT to angielski skrót pochodzący od nazw: strenght siły, weaknessses słabości, opprtunities szanse, threats zagrożenia. Analiza SWOT umożliwia przeprowadzenie analizy zasobów wewnętrznych (teraz obecnie). Stawiając na mocne strony i wykorzystując szanse skutecznie można niwelowad słabości i unikad zagrożeo. Analiza SWOT w Lokalnej Strategii Rozwoju jest techniką porządkującą informacje dotyczące zasobów tego obszaru. Analiza SWOT obszaru objętego LSR przeprowadzona została w oparciu o ankietowe badania nastrojów społeczności lokalnej oraz oceny problemów jakie występują na obszarze LGD. Wyniki badania ankietowego przedstawione zostały w czterodzielnej macierzy strategicznej w której lewa połowa zawiera dwie kategorie czynników pozytywnych a prawa - dwie kategorie czynników negatywnych wpływających na rozwój analizowanego obszaru. Analiza dotyczy całego spektrum zagadnieo gospodarczych, środowiskowo-przyrodniczych, kulturowych i społecznych tego obszaru. Uczestnicy spotkao informacyjno - warsztatowych wykorzystali przeprowadzoną analizę SWOT do sformułowania celów strategii oraz przedsięwzięd. Mocne strony 1. Walory przyrodniczo-krajobrazowe. 2. Czyste środowisko korzystne warunki rozwoju rolnictwa. 3. Występowanie obszarów chronionych i rezerwatów przyrody. 4. Atrakcyjne ukształtowanie terenu. 5. Sprzyjające położenie geograficzne regionu. 6. Obecnośd ważnych szlaków komunikacyjnych. 7. Dobrze rozwinięta sied drogowa. 8. Bogate dziedzictwo kulturowe, zabytki. 9. Tradycje kulturalne i sportowe. 10. Funkcjonowanie licznych klubów sportowych. 11. Występowanie szlaków turystyki pieszej i rowerowej. 12. Dobrze rozwinięta baza edukacyjna. 13. Duży niewykorzystany potencjał siły roboczej. Słabe strony 1. Słabo rozwinięta baza informacyjna i turystyczna. 2. Słabe kadry turystyki. 3. Słabo rozwinięta turystyka w tym agroturystyka. 4. Nieefektywna promocja regionu. 5. Słabo rozwinięta baza sportoworekreacyjna. 6. Postępująca degradacja istniejących szlaków turystycznych. 7. Zaniedbanie i nie w pełni wykorzystanie miejscowych tradycji, dziedzictwa kulturowego. 8. Degradacja charakterystycznej zabudowy wiejskiej, zabytków itp. 9. Słaba baza infrastrukturalna obszarów wiejskich. 10. Niewystarczająca ilośd środków w budżetach gmin na realizację zadao z zakresu infrastruktury społecznej i technicznej. 11. Nieład architektoniczny i przestrzenny na obszarach wiejskich. 12. Słaba przedsiębiorczośd mieszkaoców regionu. 13. Obawa/niechęd stosowania innowacyjnych technologii. 14. Niedobór kapitału w sektorze

51 51 prywatnym. 15. Słaba wydajnośd sektora MŚP. 16. Emigracja młodych ludzi do większych ośrodków miejskich. 17. Rozdrobnione rolnictwo. 18. Wysokie bezrobocie, szczególnie na obszarach wiejskich. 19. Słaba promocja i ekspansja produktów rolnych. 20. Stosunkowo uboga oferta kulturalna dla mieszkaoców regionu. 21. Niewystarczająca ilośd środków przeznaczanych na wsparcie inicjatyw lokalnych. 22. Niski poziom wykształcenia/kwalifikacji ludności rolniczej i wiejskiej. 23. Słaba samoorganizacja mieszkaoców regionu. Szanse Zagrożenia 1. Możliwośd wykorzystania środków pomocowych z UE na rozwój regionu. 2. Polityka UE wspierająca rozwój Obszarów Wiejskich. 3. Wykorzystanie doświadczeo z wdrażania Pilotażowego Projektu Leader+. 4. Rozwój gospodarczy kraju. 5. Wzrost zainteresowania produktami lokalnymi i zdrową żywnością. 6. Wzrost zainteresowania aktywnym spędzaniem czasu wolnego. 7. Rozwój średniej i małej przedsiębiorczości. 8. Napływ inwestycji zagranicznych do Polski. 9. Tranzytowe położenie regionu w zakresie transportu drogowego. 1. Słabo rozwinięte województwo. 2. Zagmatwane przepisy prawne. 3. Biurokracja. 4. Fiskalizm. 5. Starzejące się społeczeostwo. 6. Zwiększenie zanieczyszczenia środowiska spowodowane wzrastającą uciążliwością ruchu drogowego. 7. Niski poziom dochodów mieszkaoców. 8. Wysokie koszty uruchomienia działalności turystycznej.

52 52 Wnioski z przeprowadzonej analizy SWOT Przeprowadzona analiza SWOT wskazuje, że obszar działania LGD Partnerstwo 5 Gmin posiada silny potencjał umożliwiający przy odpowiednim planowaniu działao, zrównoważony rozwój całego regionu. Analiza mocnych stron wskazuje, że obszar działania LGD posiada duży potencjał kulturowo - przyrodniczy. Atuty przyrodniczo-krajobrazowe w połączeniu ze sprzyjającym położeniem geograficznym czynią obszar atrakcyjnym miejscem dla mieszkaoców oraz potencjalnych turystów. Ciekawe zabytki, historia oraz kultywowane wiejskie tradycje wzmacniają potencjał regionu. Obecnośd ważnych szlaków komunikacyjnych oraz dobrze rozwinięta sied drogowa wpływają dodatkowo na wzrost atrakcyjności całego obszaru. Rozwój regionu oprzed można także na kapitale ludzkim i społecznym. Region posiada dośd duży aczkolwiek niewykorzystany potencjał siły roboczej. Mieszkaocy szczególnie obszarów wiejskich przejawiają wysoką aktywnośd w działalności kulturalnej i sportowej. Wykazują duże zainteresowanie podejmowaniem działao współfinansowanych ze środków UE, mogących mied wpływ na zrównoważony rozwój regionu. Wszystko to przekłada się na tworzenie pozytywnego klimatu do przeprowadzania zmian umożliwiających poprawę jakości życia mieszkaoców. Analiza słabych stron pozwala zauważyd, że trapiące region problemy są charakterystyczne dla większości obszaru woj. podkarpackiego. Na pierwszy plan wybija się tutaj słabo rozwinięta baza informacyjna i turystyczna wpływająca bezpośrednio na słabą promocję całego regionu. Niski standard bazy turystycznej nie pozwala na wykorzystanie walorów przyrodniczo-krajobrazowych obszaru. Kłopotliwa sytuacja związana z niewystarczającą ilością środków w budżetach gmin na realizację zadao z zakresu infrastruktury przekłada się bezpośrednio na nienajlepszy stan całej bazy infrastrukturalnej, nieład przestrzenny i architektoniczny w niektórych miejscowościach regionu oraz na poważne braki w infrastrukturze sportowo-rekreacyjnej. Niedostatek wydatków publicznych doprowadził także do zubożenia oferty kulturalnej dla mieszkaoców regionu, spowolnienia procesu aktywizacji społeczności lokalnych działających w licznych stowarzyszeniach, kołach gospodyo wiejskich, klubach sportowych itp. Zaniedbywane i nie w pełni wykorzystywane są bogate miejscowe tradycje, dziedzictwo kulturowe. Krytycznie należy spojrzed również na poziom przedsiębiorczości mieszkaoców, szczególnie na obszarach wiejskich, bardzo słabo rozwinięta jest tutaj agroturystyka. Istotną barierą rozwoju nowoczesnego rolnictwa jest jego nadmierne rozdrobnienie, wpływające na małą dochodowośd produkcji rolnej. Wszystko to przyczynia się bezpośrednio do utrzymania dośd wysokiej stopy bezrobocia oraz migracji szczególnie osób młodych do większych ośrodków miejskich a także poszukiwania dodatkowych pozarolniczych źródeł dochodu. Słaba jest także wydajnośd sektora małych i średnich przedsiębiorstw, które w znacznie większym stopniu niż duże przedsiębiorstwa odczuwają brak kapitału wynikający głównie z poważnych utrudnieo w dostępie do źródeł

53 53 zewnętrznego finansowania. Widoczna jest niechęd i obawa przed wdrażaniem nowych innowacyjnych rozwiązao, technologii. Powyższe czynniki wskazują na najważniejsze wyzwania stojące przed Lokalną Grupą Działania Partnerstwo 5 Gmin. Podstawowym celem jest podtrzymanie i umocnienie aktywności mieszkaoców poprzez stworzenie warunków do skutecznego rozwoju społecznogospodarczego i kulturalnego regionu. Obrane w LSR cele powinny prowadzid do stworzenia dogodnych warunków życia dla mieszkaoców regionu, mogących konkurowad z sąsiednimi obszarami, zwłaszcza zaś obszarami sąsiednich wielkich miast. 4. Określenie celów ogólnych i szczegółowych LSR oraz wskazanie planowanych w ramach LSR przedsięwzięd. W oparciu o wyniki przeprowadzonej analizy SWOT oraz przy wykorzystaniu rezultatów spotkao informacyjno warsztatowych z mieszkaocami LGD określono cele ogólne, które powinny zostad osiągnięte poprzez wdrażanie Lokalnej Strategii Rozwoju. Przyjęto trzy cele ogólne, które zostały zorientowane na: Kultywowanie i zachowanie tradycji oraz ochrona dziedzictwa kulturowego Wzrost atrakcyjności rekreacyjno sportowej i turystycznej regionu Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich Dokładana struktura ustalonych celów i przedsięwzięd przedstawia się następująco: Cel ogólny 1 - Kultywowanie i zachowanie tradycji oraz ochrona dziedzictwa kulturowego - Cel szczegółowy Cel szczegółowy Cel szczegółowy 1.1. Zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego regionu 1.2. Kultywowanie dawnych zwyczajów i obrzędów ludowych 1.3. Zachowanie ginących zawodów, rękodzielnictwa oraz potraw lokalnych. Przedsięwzięcia I. Rewitalizacja i ochrona obiektów stanowiących dziedzictwo kulturowe regionu. II. Ochrona i promocja lokalnej twórczości folklorystycznej. III. Wieś naszych przodków.

54 54 Cel ogólny 2 - Wzrost atrakcyjności rekreacyjno sportowej i turystycznej regionu - Cel szczegółowy Cel szczegółowy Cel szczegółowy 2.1. Poprawa stanu infrastruktury sportoworekreacyjnej IV. Rozbudowa nowoczesnej infrastruktury sportoworekreacyjnej na obszarze LGD umożliwiająca aktywizację lokalnej społeczności Rozwój turystyki w tym agroturystyki. Przedsięwzięcia V. Wykorzystanie walorów regionu do promocji i rozwoju aktywnych form spędzania czasu wolnego Tworzenie i rozwój skutecznych kadr turystycznych. VI. Podnoszenie poziomu wiedzy i poprawa kompetencji kadr turystycznych. Cel ogólny 3 - Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich - Cel szczegółowy Cel szczegółowy Cel szczegółowy Cel szczegółowy Cel szczegółowy 3.1. Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich Poprawa warunków funkcjonowania i rozwój lokalnych podmiotów gospodarczych Zwiększenie zróżnicowania działalności gospodarczej na obszarach wiejskich Zaspokojenie potrzeb kulturalnych mieszkaoców obszaru LSR Budowa kapitału społecznego poprzez pobudzenie aktywności oraz doskonalenie zawodowe mieszkaoców obszaru LSR. Przedsięwzięcia VII. Poprawa funkcjonalności i estetyki przestrzeni publicznej. VIII. Wsparcie inwestycji służących rozwojowi istniejących i tworzeniu nowych mikroprzedsięb iorstw. IX. Wsparcie działao ukierunkowanych na podejmowanie przez rolników działalności nierolniczej lub związanej z rolnictwem. X. Wsparcie projektów sprzyjających rozwojowi działalności kulturalnej środowisk wiejskich. XI. Wsparcie działao wpływających na zwiększenie ilości imprez kulturalnych i rekreacyjnych promujących obszar i cele LSR. XII. Organizacja szkoleo służących aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkaoców LGD.

55 55 Określenie terminu osiągnięcia celów Analizując harmonogramy naboru i realizacji LSR zakłada się, że większośd przewidzianych w strategii celów zostanie osiągnięta pod koniec okresu realizacji LSR, to znaczy w 2015 r. Osiągnięcie celów warunkowane jest zakooczeniem realizacji przedsięwzięd przypisanych do każdego celu. Przyjęto, że realizacja przedsięwzięd rozpocznie się w 2010 r. i zakooczy w 2015 r. Można zatem przyjąd, że wskaźniki realizacji podane przy poszczególnych przedsięwzięciach również zostaną osiągnięte w 2015 r. Cele szczegółowe LSR 1.1. Zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego regionu 1.2. Kultywowanie dawnych zwyczajów i obrzędów ludowych 1.3. Zachowanie ginących zawodów, rękodzielnictwa oraz potraw lokalnych 2.1. Poprawa stanu infrastruktury sportoworekreacyjnej Przewidywane terminy osiągnięcia celów 2015 r r r r Rozwój turystyki w tym agroturystyki r Tworzenie i rozwój skutecznych kadr turystycznych r Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich Poprawa warunków funkcjonowania i rozwój lokalnych podmiotów gospodarczych Zwiększenie zróżnicowania działalności gospodarczej na obszarach wiejskich Zaspokojenie potrzeb kulturalnych mieszkaoców obszaru LSR Budowa kapitału społecznego poprzez pobudzenie aktywności oraz doskonalenie zawodowe mieszkaoców obszaru LSR r r r r r.

56 56 Opis planowanych do realizacji przedsięwzięd. Przedsięwzięcie I Rewitalizacja i ochrona obiektów stanowiących dziedzictwo kulturowe regionu Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 1 Kultywowanie i zachowanie tradycji oraz ochrona dziedzictwa kulturowego Celu szczegółowego: 1.1. Zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego regionu Uzasadnienie Obszar LGD cechuje bogactwo zabytkowych obiektów świeckich i sakralnych stanowiących cenne dziedzictwo kulturowe regionu. Głównym problemem jest jednak niedostateczne wyeksponowanie ich walorów kulturowo historycznych a także słaba popularyzacja wynikająca między innymi z braku odpowiedniego oznakowania i opisu. Ponadto niedostateczna dbałośd o w/w obiekty doprowadziła do znacznego obniżenia ich wartości estetycznej, marginalizując tym samym wartośd kulturową. Podjęcie działao zmierzających do zinwentaryzowania, oznakowania, odnowienia, wypromowania przedmiotowych obiektów wpłynie na wzmocnienie wartości kulturowo historycznej regionu. W związku z tym działania skoncentrowane będą na remoncie istniejących obiektów oraz zagospodarowaniu terenu wokół nich. Przedsięwzięcie przyczyni się do zatrzymania degradacji i niszczenia obiektów zabytkowych a tym samym zachowane zostanie materialne dziedzictwo kulturowe regionu. Na bazie zrewitalizowanych obiektów może zostad stworzony wartościowy produkt turystyczny. Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W tym przede wszystkim: Gminy, Instytucje kultury dla których organizatorem są jednostki samorządu terytorialnego, Kościoły lub inne związki wyznaniowe, Organizacje pozarządowe, Osoby fizyczne, Osoby prawne. Lista rekomendowanych operacji Odnowa i rozwój wsi : budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie obiektów małej architektury, rewitalizacja budynków wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, użytkowanych na cele publiczne oraz obiektów małej architektury, odnawianie lub konserwacja lokalnych pomników historycznych i miejsc pamięci, zakupu i odnawiania obiektów charakterystycznych dla danego regionu lub tradycji budownictwa wiejskiego i ich adaptacji na cele publiczne, odnawiania elewacji zewnętrznych i dachów w budynkach architektury sakralnej wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków i cmentarzy wpisanych do rejestru zabytków, zakup sprzętu, materiałów i usług, służących realizacji operacji

57 57 koszty ogólne, które są bezpośrednio związane z przygotowaniem i realizacją operacji. Małe projekty : zachowanie, odtworzenie, zabezpieczenie lub oznakowanie cennego lokalnego dziedzictwa krajobrazowego i przyrodniczego, w szczególności obszarów objętych poszczególnymi formami ochrony przyrody, w tym obszarów Natura 2000, odbudowa lub odnowienie lub oznakowanie budowli lub obiektów małej architektury wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, odnowienie dachów lub elewacji zewnętrznych budynków wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, remont lub wyposażenie muzeów, oznakowanie pomników przyrody, obiektów historycznych, przyrodniczych, kulturowych lub sakralnych, przygotowanie i wydanie folderów oraz innych publikacji informacyjnych, dotyczących obszaru objętego LSR. Wskaźniki Produktu: Odnowa i rozwój wsi : min. 2 operacje Małe projekty : min. 5 operacji Oddziaływania: wzmocniona zostanie wartośd historyczno kulturowa regionu podniesiona zostanie wartośd estetyczna obiektów zabytkowych zatrzymana zostanie degradacja obiektów zabytkowych wzrośnie atrakcyjnośd turystyczna obszaru Przedsięwzięcie II Ochrona i promocja lokalnej twórczości folklorystycznej Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 1 Kultywowanie i zachowanie tradycji oraz ochrona dziedzictwa kulturowego Celu szczegółowego: 1.2. Kultywowanie dawnych zwyczajów i obrzędów ludowych Uzasadnienie Mieszkaoców obszaru LGD cechuje duża aktywnośd w podejmowaniu działao zmierzających do podtrzymywania i rozwijania szeroko pojętego folkloru. Na terenie LGD funkcjonują liczne Koła Gospodyo Wiejskich, zespoły folklorystyczne, grupy taneczne itp. starające się podtrzymad najstarsze składniki kultury regionu takie jak: zwyczaje, obyczaje, obrzędy, muzyka i taniec. Wsparcie finansowe podejmowanych działao powinno stanowid uzupełnienie społecznego wkładu pracy. Podejmowane działania koncentrowad się będą przede wszystkim na organizacji warsztatów i imprez kulturalnych przy okazji których odtworzone zostaną regionalne pieśni, przyśpiewki, taoce ludowe, stroje regionalne. Przy okazji organizowanych imprez kulturalnych przybliżona zostanie atmosfera i specyfika dawnych obrzędów i obyczajów ludowych. Proponowane działania umożliwiają również nawiązanie współpracy z innymi LGD w kraju i zagranicą w celu realizacji wspólnych projektów, wymiany doświadczeo itp. Podtrzymanie a nawet zwiększenie aktywności mieszkaoców w tym zakresie przyczyni się do zachowania i ochrony regionalnych tradycji, zwyczajów i obyczajów stanowiących istotne dziedzictwo kulturowe regionu. Ważnymi celami osiągniętymi niejako przy

58 58 okazji podejmowanych w ramach przedsięwzięcia działao, będą wzrost atrakcyjności turystycznej obszaru oraz promocja samej LGD Partnerstwo 5 Gmin. Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W tym przede wszystkim: Gminy, Instytucje kultury dla których organizatorem są jednostki samorządu terytorialnego, Kościoły lub inne związki wyznaniowe, Organizacje pozarządowe, Osoby fizyczne, Osoby prawne, LGD. Lista rekomendowanych operacji Odnowa i rozwój wsi : Zakup towarów służących przedsięwzięciom związanym z kultywowaniem tradycji społeczności lokalnych lub tradycyjnych zawodów. Małe projekty : Organizacja i przeprowadzanie wydarzeo kulturalnych, rozwijanie aktywności społeczności lokalnej, w tym poprzez: o promocję lokalnej twórczości kulturalnej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa, w tym kulturowego, historycznego lub przyrodniczego, o kultywowanie miejscowych tradycji, obrzędów i zwyczajów, o kultywowanie języka regionalnego i gwary podnoszenie świadomości społeczności lokalnej, w tym przez organizację szkoleo i innych przedsięwzięd o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla podmiotów z obszaru objętego LSR, innych niż realizowane w ramach działania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Funkcjonowanie LGD : Realizacja wydarzeo promocyjno kulturalnych (np. festiwali, festynów, konkursów) w zakresie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 maja 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania Funkcjonowanie lokalnej grupy działania objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Wdrażanie projektów współpracy : Realizacja projektów współpracy zgodna z zakresem określonym w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 czerwca 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania Wdrażanie projektów współpracy objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

59 59 Wskaźniki Produktu: Odnowa i rozwój wsi : min. 1 operacja Małe projekty : min. 7 operacji Funkcjonowanie LGD : min 6 operacji Wdrażanie projektów współpracy : min 2 operacje Oddziaływania: nawiązana zostanie współpraca z innymi LGD w kraju i zagranicą, umożliwiająca wymianę doświadczeo, realizację wspólnych projektów zachowane zostaną regionalne tradycje, zwyczaje i obyczaje stanowiące istotne dziedzictwo kulturowe regionu wzrośnie atrakcyjnośd turystyczna obszaru LGD Przedsięwzięcie III Wieś naszych przodków Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 1 Kultywowanie i zachowanie tradycji oraz ochrona dziedzictwa kulturowego Celu szczegółowego: 1.3. Zachowanie ginących zawodów, rękodzielnictwa oraz potraw lokalnych Uzasadnienie Projekty realizowane w ramach przedsięwzięcia stanowid będą uzupełnienie innych działao zmierzających do ochrony kulturalnego dziedzictwa regionu. Wspierane przedsięwzięcia przyczynid się mają zachowaniu i ochronie materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego regionu. Szczególną ochroną objęte zostaną: ginące zawody, lokalne potrawy, dawne rzemiosło i rękodzielnictwo regionu. Podjęte działania koncentrowad się będą zarówno na podnoszeniu świadomości mieszkaoców dotyczącej lokalnego dziedzictwa kulturowego regionu (kursy, szkolenia, warsztaty praktyczne), jak i odtworzeniu lub renowacji eksponatów, maszyn, urządzeo stanowiących materialne dziedzictwo kulturowe regionu. Realizacja przedsięwzięcia pozwoli przybliżyd mieszkaocom regionu dawną kuchnię, produkty lokalne oraz tradycje związane z ich przygotowaniem. Proponowane działania umożliwiają również nawiązanie współpracy z innymi LGD w kraju i zagranicą w celu realizacji wspólnych projektów, wymiany doświadczeo itp. Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W tym przede wszystkim: Gminy, Instytucje kultury dla których organizatorem są jednostki samorządu terytorialnego, Kościoły lub inne związki wyznaniowe, Organizacje pozarządowe, Osoby fizyczne, Osoby prawne, LGD.

60 60 Lista rekomendowanych operacji Odnowa i rozwój wsi : Zakupu towarów służących przedsięwzięciom związanym z kultywowaniem tradycji społeczności lokalnych lub tradycyjnych zawodów. Małe projekty : Organizacja i przeprowadzanie wydarzeo kulturalnych, rozwijanie aktywności społeczności lokalnej, w tym poprzez: o Promocję lokalnej twórczości kulturalnej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa, w tym kulturowego, historycznego lub przyrodniczego, o Kultywowanie tradycyjnych zawodów i rzemiosła, podnoszenie świadomości społeczności lokalnej, w tym przez organizację szkoleo i innych przedsięwzięd o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla podmiotów z obszaru objętego LSR, innych niż realizowane w ramach działania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków. Funkcjonowanie LGD : Realizacja wydarzeo promocyjno kulturalnych (np. festiwali, festynów, konkursów) w zakresie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 maja 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania Funkcjonowanie lokalnej grupy działania objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Wdrażanie projektów współpracy : Realizacja projektów współpracy zgodna z zakresem określonym w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 czerwca 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania Wdrażanie projektów współpracy objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Wskaźniki Produktu: Odnowa i rozwój wsi : min. 1 operacja Małe projekty : min. 6 operacji Funkcjonowanie LGD : min 5 operacji Wdrażanie projektów współpracy : min 2 operacje Oddziaływania: zachowane zostanie materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe regionu wzmacniające wartośd regionu przybliżona zostanie mieszkaocom regionu dawna kuchnia, produkty lokalne oraz tradycje związane z ich przygotowaniem nawiązana zostanie współpraca z innymi LGD w kraju i zagranicą, umożliwiająca wymianę doświadczeo, realizację wspólnych projektów

61 61 Przedsięwzięcie IV Rozbudowa nowoczesnej infrastruktury sportowo rekreacyjnej na obszarze LGD umożliwiająca aktywizację lokalnej społeczności Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 2 Wzrost atrakcyjności rekreacyjno sportowej i turystycznej regionu Celu szczegółowego: 2.1. Poprawa stanu infrastruktury sportowo-rekreacyjnej Uzasadnienie Analiza SWOT wykonana na potrzeby niniejszej strategii, wyraźnie wskazuje na słabo rozwiniętą infrastrukturę sportowo rekreacyjną. Nienajlepszy stan istniejących obiektów oraz ogólny ich niedobór szczególnie na obszarach wiejskich w znaczącym stopniu utrudniają realizację działao mających na celu podnoszenie poziomu społecznej i sportowej aktywności mieszkaoców obszaru. Obecny stan infrastruktury sportowo rekreacyjnej utrudnia również właściwe funkcjonowanie licznych klubów sportowych, organizacji turystycznych na których w głównej mierze spoczywa ciężar podtrzymywania tradycji sportowo - rekreacyjnych regionu. W ramach działania wsparte zostaną inwestycje związane z budową nowych oraz modernizacją i rozbudową istniejących obiektów takich jak: boiska sportowe, place zabaw, stoki narciarskie, świetlice wiejskie itp. Wsparte zostaną również projekty realizujące działania aktywizujące społecznośd lokalną z wykorzystaniem miejscowej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej. Realizacja działania przyczyni się do podniesienia atrakcyjności turystycznej obszaru LSR. Zwiększona zostanie dostępnośd mieszkaoców do nowoczesnej infrastruktury sportowo rekreacyjnej, umożliwiająca lepsze zagospodarowanie czasu wolnego. Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W tym przede wszystkim: Gminy, Instytucje kultury dla których organizatorem są jednostki samorządu terytorialnego, Kościoły lub inne związki wyznaniowe, Organizacje pozarządowe, Osoby fizyczne, Osoby prawne, LGD. Lista rekomendowanych operacji Odnowa i rozwój wsi : Budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie budynków pełniących funkcje rekreacyjne, sportowe, budowa, przebudowa lub remont obiektów sportowych, ścieżek rowerowych, szlaków pieszych, placów zabaw, miejsc rekreacji, przeznaczonych do użytku publicznego, budowa, przebudowa lub remont infrastruktury turystycznej, zagospodarowanie zbiorników i cieków wodnych w celu wykorzystania ich do rekreacji, zakup sprzętu, materiałów i usług, służących realizacji operacji, koszty ogólne które są bezpośrednio związane z przygotowaniem i realizacją operacji. Małe projekty : Budowa, odbudowa lub oznakowanie małej infrastruktury turystycznej, w szczególności punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych lub biwakowych, tras narciarstwa biegowego lub

62 62 zjazdowego, szlaków wodnych, szlaków rowerowych, szlaków konnych, ścieżek spacerowych lub dydaktycznych. organizacja i przeprowadzanie wydarzeo sportowych (np. turniejów, zawodów itp.) Funkcjonowanie LGD : Realizacja wydarzeo promocyjnych w zakresie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 maja 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania Funkcjonowanie lokalnej grupy działania objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Wskaźniki Produktu: Odnowa i rozwój wsi : min. 3 operacje Małe projekty : min. 4 operacje Funkcjonowanie LGD : min 4 operacje Oddziaływania: obszar LGD stanie się rozpoznawalny w województwie z promocji sportu i rekreacji rozbudowana zostanie infrastruktura sportowo-rekreacyjna w regionie przedsięwzięcie przyczyni się do podniesienia poziomu aktywności fizycznej mieszkaoców znacznej poprawie ulegną warunki funkcjonowania licznych podmiotów zajmujących się podtrzymywaniem tradycji sportowo-rekreacyjnych regionu Przedsięwzięcie V Wykorzystanie walorów regionu do promocji i rozwoju aktywnych form spędzania czasu wolnego Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 2 Wzrost atrakcyjności rekreacyjno sportowej i turystycznej regionu Celu szczegółowego: 2.2. Rozwój turystyki w tym agroturystyki Uzasadnienie Obszar LGD stwarza doskonałe warunki do rozwoju działalności turystycznej. Potencjał regionu w tej materii jak pokazuje analiza SWOT nie jest jednak odpowiednio wykorzystany. Obszar jest słabo promowany a przez to nie jest rozpoznawalny. Widoczne są poważne braki w infrastrukturze turystycznej (szczególnie odczuwalny jest marginalny udział gospodarstw agroturystycznych) oraz noclegowo - gastronomicznej. Stosunkowo niewielka jest również wydajnośd już istniejących obiektów, nierzadko wymagających modernizacji. W ramach przedsięwzięcia priorytetowo potraktowane zostaną projekty związane z budową/tworzeniem nowych lub remontem i modernizacją istniejących: gospodarstw agroturystycznych, ścieżek pieszych, ścieżek rowerowych, obiektów małej infrastruktury turystycznej, punktów widokowych, obiektów zaplecza gastronomicznego i bazy noclegowej. Dopełnieniem działao mających na celu stworzenie kompleksowej oferty turystycznej regionu będą projekty promocyjne. Wsparte zostaną działania wpływające na rozwój bazy informacji turystycznej a także działania mające na celu stworzenie zintegrowanego systemu marketingu i promocji obszaru LSR. Przewiduje się także, organizację imprez rekreacyjnych i sportowych takich jak rajdy rowerowe, piesze, turnieje sportowo-rekreacyjne. Komentarz [MM5]: Uzupełnienie opisu w oparciu o uwagi zgłaszane przez beneficjentów.

63 63 Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W tym przede wszystkim: Gminy, Instytucje kultury dla których organizatorem są jednostki samorządu terytorialnego, Kościoły lub inne związki wyznaniowe, Organizacje pozarządowe, Rolnicy, Osoby fizyczne, Osoby prawne, LGD. Lista rekomendowanych operacji Odnowa i rozwój wsi : budowa, przebudowa lub remont obiektów sportowych, ścieżek rowerowych, szlaków pieszych, placów zabaw, miejsc rekreacji, przeznaczonych do użytku publicznego, budowa, przebudowa lub remont infrastruktury turystycznej, zagospodarowanie zbiorników i cieków wodnych w celu wykorzystania ich do rekreacji, zakup sprzętu, materiałów i usług, służących realizacji operacji, koszty ogólne które są bezpośrednio związane z przygotowaniem i realizacją operacji. Małe projekty : Utworzenie lub zmodernizowanie bazy informacji turystycznej oraz stron internetowych, przygotowanie i wydanie folderów oraz innych publikacji informacyjnych dotyczących obszaru objętego LSR, budowa, odbudowa lub oznakowanie małej infrastruktury turystycznej, w szczególności punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych lub biwakowych, tras narciarstwa biegowego lub zjazdowego, szlaków wodnych, szlaków rowerowych, szlaków konnych, ścieżek spacerowych lub dydaktycznych, organizacja i przeprowadzanie wydarzeo/ imprez rekreacyjnych. Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej : budowa lub modernizacja obiektów budowlanych oraz zakup niezbędnego sprzętu i wyposażenia w związku podejmowaną działalnością nierolniczą, koszty ogólne związane bezpośrednio z przygotowaniem i realizacją operacji. Funkcjonowanie LGD : Realizacja wydarzeo promocyjnych w zakresie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 maja 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania Funkcjonowanie lokalnej grupy działania objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Wskaźniki Produktu: Odnowa i rozwój wsi : min. 2 operacje Małe projekty : min. 4 operacje

64 64 Funkcjonowanie LGD : min 8 operacji Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej : min. 2 operacje Oddziaływania: wzrost dochodu gmin z tytułu rozwoju działalności turystycznej szlaki rowerowe, piesze staną się jedną z głównych atrakcji turystycznych w regionie wzrost ruchu turystycznego na całym obszarze LGD obszar LGD stanie się znany z inicjatyw wykorzystujących lokalny potencjał krajobrazowo - przyrodniczy Przedsięwzięcie VI Podnoszenie poziomu wiedzy i poprawa kompetencji kadr turystycznych Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 2 Wzrost atrakcyjności rekreacyjno sportowej i turystycznej regionu Celu szczegółowego: 2.3. Tworzenie i rozwój skutecznych kadr turystycznych Uzasadnienie Odpowiednie wykorzystanie potencjału regionu i stworzenie dobrego produktu turystycznego, wymaga zdobycia odpowiednich kwalifikacji, kompetencji, podniesienia wiedzy z zakresu rozwijania wartościowej oferty turystycznej. Skutecznym narzędziem jest organizacja specjalistycznych szkoleo warsztatów z zakresu rozwoju usług turystycznych w tym agroturystycznych, obsługi klienta, marketingu, umiejętnego kształtowania produktu turystycznego. Odpowiednia oferta szkoleniowa przyczynid się może do wzrostu aktywności mieszkaoców w podejmowaniu działao zmierzających do świadczenia usług turystycznych. Wsparciu podlegad będą również działania edukacyjne i warsztatowe mające wpływ na rozwój Kultury fizycznej i sportu. Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Komentarz [MM6]: Uzupełnienie opisu w oparciu o uwagi zgłaszane przez beneficjentów. W tym przede wszystkim: Instytucje kultury dla których organizatorem są jednostki samorządu terytorialnego, Kościoły lub inne związki wyznaniowe, Organizacje pozarządowe, Osoby fizyczne, Osoby prawne, LGD. Lista rekomendowanych operacji Małe projekty Podnoszenie świadomości społeczności lokalnej, w tym przez organizację szkoleo i innych przedsięwzięd o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla podmiotów z obszaru objętego LSR, innych niż realizowane w ramach działania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków. Funkcjonowanie LGD : Organizacja działao aktywizujących społecznośd lokalną (np. szkolenia, warsztaty itp.) w zakresie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 maja 2008 r. w sprawie

65 65 szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania Funkcjonowanie lokalnej grupy działania objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Wskaźniki Produktu: Małe projekty : min. 4 operacje Funkcjonowanie LGD : min 5 operacji Oddziaływania: wzrost dochodu gmin z tytułu rozwoju działalności turystycznej wrośnie liczba nowych miejsc pracy związanych z obsługą ruchu turystycznego wraz z rozwojem turystyki poprawie ulegnie sytuacja materialna mieszkaoców regionu Przedsięwzięcie VII Poprawa funkcjonalności i estetyki przestrzeni publicznej Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 3 Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich Celu szczegółowego: 3.1. Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich Uzasadnienie Realizacja tego przedsięwzięcia ma na celu odpowiednie zagospodarowanie przestrzeni publicznej a tym samym podniesienie atrakcyjności całego obszaru LGD jako miejsca zamieszkania, co wpłynie bezpośrednio na poprawę jakości życia na danym obszarze. Realizowane w ramach przedsięwzięcia operacje przyczynią się rozwiązaniu problemu z niewystarczająco ukształtowaną infrastrukturą społeczną i techniczną ze szczególnym uwzględnieniem obiektów użyteczności publicznej o funkcjach społeczno kulturalnych. Wsparcie finansowe projektów realizowanych w ramach przedsięwzięcia stanowiło będzie uzupełnienie wydatków publicznych, pochodzących z budżetów gmin, nie zaspokajających do kooca jak wynika z przeprowadzonej analizy SWOT faktycznych potrzeb mieszkaoców. Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W tym przede wszystkim: Gminy, Instytucje kultury dla których organizatorem są jednostki samorządu terytorialnego, Kościoły lub inne związki wyznaniowe, Organizacje pozarządowe. Lista rekomendowanych operacji Odnowa i rozwój wsi : Budowa, przebudowa remont lub wyposażenie budynków pełniących funkcje rekreacyjne, sportowe i społeczno-kulturalne, w tym świetlic i domów kultury, z wyłączeniem szkół, przedszkoli i żłobków, budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie obiektów małej architektury, operacje związane z kształtowaniem obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokajania potrzeb

66 66 mieszkaoców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na ich położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, w szczególności poprzez odnawianie lub budowę placów parkingowych, chodników lub oświetlenia ulicznego, urządzanie i porządkowanie terenów zielonych, parków lub innych miejsc wypoczynku, rewitalizacja budynków wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, użytkowanych na cele publiczne, zakup i odnawianie obiektów charakterystycznych dla danego regionu lub tradycji budownictwa wiejskiego i ich adaptacji na cele publiczne, budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie obiektów budowlanych przeznaczonych na cele promocji lokalnych produktów i usług, w tym pawilonów, punktów wystawowych, sal ekspozycyjnych lub witryn, wyburzenie i rozbiórka zdewastowanych obiektów budowlanych w celu uporządkowania terenu w miejscowościach, jeżeli niemożliwe jest ich odnowienie i dalsze użytkowanie w zakresie koniecznym do realizacji wymienionych operacji, zakup sprzętu, materiałów i usług, służących realizacji operacji, koszty ogólne, które są bezpośrednio związane z przygotowaniem i realizacją operacji. Wskaźniki Produktu: Odnowa i rozwój wsi : min. 9 operacji Oddziaływania: wzrośnie atrakcyjnośd obszaru LGD jako miejsca zamieszkania wraz z rozwojem infrastruktury społecznej poprawie ulegnie jakośd życia mieszkaoców LGD wsparcie finansowe projektów przyczyni się do odciążenia finansowego budżetów gmin wzmocniona zostanie indywidualnośd i tożsamośd obszarów wiejskich wzmocnione zostanie poczucie wspólnoty mieszkaoców wsi Przedsięwzięcie VIII Wsparcie inwestycji służących rozwojowi istniejących i tworzeniu nowych mikroprzedsiębiorstw Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 3 Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich Celu szczegółowego: 3.2. Poprawa warunków funkcjonowania i rozwój lokalnych podmiotów gospodarczych Uzasadnienie Na obszarze LGD dośd dobrze reprezentowany jest sektor małych i średnich przedsiębiorstw. Jednak udział tego sektora w sprzedaży towarów i usług w gospodarce regionu nie jest do kooca zadowalający. Wynika to głównie ze struktury samych przedsiębiorstw w której wyraźnie przeważają małe przedsiębiorstwa rodzinne o niskim poziomie sprzedaży, konkurencyjności i innowacyjności, co wpływa negatywnie na ich wydajnośd. Mikroprzedsiębiorstwa w znacznie większym stopniu niż duże przedsiębiorstwa odczuwają brak kapitału, wynikający głównie z poważnych utrudnieo w dostępie do źródeł zewnętrznego finansowania. Sytuacja taka sprawia, że większośd przedsiębiorstw zmuszona jest finansowad swoją działalnośd ze środków własnych. Celem działania będzie dokapitalizowanie istniejących ale także wsparcie dla tworzenia nowych mikroprzedsiębiorstw, umożliwiające poprawę wydajności tego sektora. Kompleksowe wsparcie tworzenia nowych przedsiębiorstw pomoże pokonad bariery utrudniające rozpoczęcie działalności gospodarczej. Przedsięwzięcie przyczyni się kreowaniu postaw

67 67 przedsiębiorczości wśród mieszkaoców regionu. W ramach przedsięwzięcia wspierane będą również projekty mające na celu obniżenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej podmiotów, poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Wzmocnienie tego sektora gospodarczego powinno wpłynąd na ograniczenie negatywnego zjawiska emigracji zarobkowej, wzrost atrakcyjności inwestycyjnej regionu oraz determinowad systematyczny wzrost gospodarczy. Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W tym przede wszystkim: Mikroprzedsiębiorcy, Osoby fizyczne, Osoby prawne, Lista rekomendowanych operacji Małe projekty : Inicjowanie powstawania, przetwarzania lub wprowadzania na rynek produktów i usług opartych na lokalnych zasobach, tradycyjnych sektorach gospodarki, lub lokalnym dziedzictwie, w tym kulturowym, historycznym lub przyrodniczym, albo podnoszenia jakości takich produktów, wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w celu poprawienia funkcjonowania działalności gospodarczej. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw : budowa lub modernizacja obiektów budowlanych oraz zakup niezbędnego sprzętu i wyposażenia w związku z rozwijaniem lub tworzeniem nowego mikroprzedsiębiorstwa, koszty ogólne związane bezpośrednio z przygotowaniem i realizacją operacji. Wskaźniki Produktu: Małe projekty : min. 2 operacje Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw : min. 6 operacji Oddziaływania: przedsięwzięcie zainicjuje na obszarze LGD działania związane z wykorzystywaniem nowych technologii i usług przedsięwzięcie przyczyni się do spadku bezrobocia i emigracji zarobkowej do większych ośrodków miejskich przedsięwzięcie przyczyni się kształtowaniu postaw przedsiębiorczości wśród mieszkaoców wzrośnie atrakcyjnośd inwestycyjna regionu poprawie ulegną warunki funkcjonowania lokalnych mikroprzedsiębiorstw

68 68 Przedsięwzięcie IX Wsparcie działao ukierunkowanych na podejmowanie przez rolników działalności nierolniczej lub związanej z rolnictwem Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 3 Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich Celu szczegółowego: 3.3. Zwiększenie zróżnicowania działalności gospodarczej na obszarach wiejskich Uzasadnienie Obszar LGD jest terenem typowo rolniczym. Rolnictwo obszaru posiada swoją specyfikę typową dla rolnictwa Podkarpacia a charakteryzującą się: dużym rozdrobnieniem, nadmiarem siły roboczej a także niską towarowością produkcji rolniczej. Taka sytuacja wpływa na pogorszenie sytuacji ekonomicznej mieszkaoców wsi, przyczynia się do emigracji zarobkowej, szczególnie ludzi młodych do większych ośrodków miejskich. Konieczne jest więc podjęcie działao zmierzających do wsparcia podejmowanych działalności pozarolniczych, co może przyczynid się do odwrócenia tych niekorzystnych tendencji. Walory i zasoby regionu sprzyjają dywersyfikacji działalności gospodarczej na obszarach wiejskich. Dlatego uzasadnione wydaje się rozwijanie wszelkich form i kierunków działao niezwiązanych z rolnictwem, a bazujących na jego naturalnym potencjale. Wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich między innymi w przetwórstwie, usługach, handlu oraz w gałęziach związanych z otoczeniem rolnictwa to na dzieo dzisiejszy jedno z głównych wyzwao stawianych LGD. Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W tym przede wszystkim: Rolnicy, Osoby fizyczne, Osoby prawne, Lista rekomendowanych operacji Małe projekty : Inicjowanie powstawania, przetwarzania lub wprowadzania na rynek produktów i usług opartych na lokalnych zasobach, tradycyjnych sektorach gospodarki, lub lokalnym dziedzictwie, w tym kulturowym, historycznym lub przyrodniczym, albo podnoszenia jakości takich produktów, wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w celu poprawienia funkcjonowania działalności gospodarczej. Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej : budowa lub modernizacja obiektów budowlanych oraz zakup niezbędnego sprzętu i wyposażenia w związku podejmowaną działalnością nierolniczą, koszty ogólne związane bezpośrednio z przygotowaniem i realizacją operacji. Produktu: Małe projekty : min. 2 operacje Wskaźniki

69 69 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej : min. 11 operacji Oddziaływania: przedsięwzięcie zainicjuje na obszarze LGD działania związane z wykorzystywaniem nowych technologii i usług przedsięwzięcie przyczyni się do spadku bezrobocia i emigracji zarobkowej na obszarach wiejskich przedsięwzięcie przyczyni się kształtowaniu postaw przedsiębiorczości wśród mieszkaoców obszarów wiejskich Przedsięwzięcie X Wsparcie projektów sprzyjających rozwojowi działalności kulturalnej środowisk wiejskich Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 3 Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich Celu szczegółowego: 3.4. Zaspokojenie potrzeb kulturalnych mieszkaoców obszaru LSR Uzasadnienie Za jakośd środowiska kulturowego na obszarach wiejskich odpowiadają w głównej mierze: Koła Gospodyo Wiejskich, Wiejskie Domy Kultury, Ochotnicze Straże Pożarne itp. Aby zachowad odpowiednią jakośd środowiska kulturowego należy podjąd działania mające na celu wzmacnianie instytucji i organizacji działających na rzecz kultury. Podjęcie tych działao wydaję się byd uzasadnione w związku z występowaniem różnic w poziomie rozwoju kultury oraz warunkach i jakości uczestnictwa kulturalnego mieszkaoców regionu. Istniejące zagrożenie pogarszania jakości i warunków uczestnictwa kulturalnego ludności na obszarze LGD może doprowadzid do trwałego regresu obszaru objętego LSR. Wspierane działania mogą dotyczyd również poprawie funkcjonowania działalności kulturalnej, poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Realizacja przedsięwzięcia powinna przyczynid się do rozwoju infrastrukturalnych i organizacyjnych możliwości prowadzenia działalności kulturalnej przez instytucje i organizacje działające na obszarze LGD. Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W tym przede wszystkim: Kościoły lub inne związki wyznaniowe, Organizacje pozarządowe, Osoby fizyczne, Osoby prawne, Lista rekomendowanych operacji Małe projekty : Organizacja imprez kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych, promocja lokalnej twórczości kulturalnej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa, w tym kulturowego, historycznego lub przyrodniczego, udostępnianie urządzeo i sprzętu komputerowego, w tym urządzeo i sprzętu umożliwiającego dostęp do Internetu, wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w celu poprawienia funkcjonowania

70 70 działalności kulturalnej. Wskaźniki Produktu: Małe projekty : min. 9 operacji Oddziaływania: zmniejszone zostaną różnice w poziomie rozwoju kultury oraz w warunkach i jakości uczestnictwa kulturalnego mieszkaoców LGD wzmocnione i rozwinięte zostaną możliwości organizacyjne prowadzenia działalności kulturalnej instytucji i organizacji działających na obszarze LGD Przedsięwzięcie XI Wsparcie działao wpływających na zwiększenie ilości imprez kulturalnych i rekreacyjnych promujących obszar i cele LSR Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 3 Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich Celu szczegółowego: 3.4. Zaspokojenie potrzeb kulturalnych mieszkaoców obszaru LSR Uzasadnienie Warunkiem pobudzania zaangażowania społeczności lokalnej w rozwój obszaru oraz lepszego wykorzystania zasobów obszaru jest budowanie kapitału społecznego na wsi. Z uwagi na ogólnie niski poziom aktywności ludności wiejskiej, działania aktywizujące w tym działania promocyjne odgrywają bardzo istotną rolę w rozwoju obszarów wiejskich. Wzrost ilości imprez kulturalnych i rekreacyjnych przyczyni się także zaspokajaniu potrzeb kulturalnych mieszkaoców obszaru LSR. Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W tym przede wszystkim: Kościoły lub inne związki wyznaniowe, Organizacje pozarządowe, Osoby fizyczne, Osoby prawne, LGD. Lista rekomendowanych operacji Małe projekty : Organizacja imprez kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych, promocja lokalnej twórczości kulturalnej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa, w tym kulturowego, historycznego lub przyrodniczego, Funkcjonowanie LGD : Realizacja wydarzeo promocyjnych (np. targów, konferencji, festiwali, festynów, konkursów itp.) w zakresie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 maja 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w

71 71 ramach działania Funkcjonowanie lokalnej grupy działania objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Wskaźniki Produktu: Małe projekty : min. 6 operacji Funkcjonowanie LGD : min. 10 operacji Oddziaływania: poprawie ulegnie promocja obszaru LGD zaspokojone zostaną potrzeby kulturalne mieszkaoców LGD zainicjowane zostaną cykliczne imprezy kulturalne Przedsięwzięcie XII Organizacja szkoleo i warsztatów służących aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkaoców LGD Przedsięwzięcie przyczynia się do realizacji: Celu ogólnego: 3 Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich Celu szczegółowego: 3.5. Budowa kapitału społecznego poprzez pobudzenie aktywności oraz doskonalenie zawodowe mieszkaoców obszaru LSR Uzasadnienie Rozwój pozarolniczych form działalności gospodarczej musi byd oparty na wiedzy i przedsiębiorczości. Stąd koniecznośd ukierunkowania działao umożliwiających usuwanie barier dostępności mieszkaoców LGD do profesjonalnych form szkolenia dorosłych. Działania ukierunkowane będą na organizację szkoleo i kursów, oraz doradztwa zawodowego. Podjęcie tych działao jest warunkiem koniecznym do powstania i rozwoju pozarolniczych form działalności gospodarczej bazujących na potencjale regionu. Realizacja przedsięwzięcia przyczynid ma się również skutecznemu i sprawnemu wdrażaniu LSR. Realizowane w ramach przedsięwzięcia kursy i warsztaty przyczynią się do większego zaangażowania w działania realizowane przez LGD, oraz umożliwią nabycie umiejętności stosowania podejścia LEADER będącego wymogiem w polityce rozwoju obszarów wiejskich w UE. Podjęte działania powinny przyczynid się także do umocnienia pozycji LGD jako lidera wśród lokalnych inicjatorów działalności gospodarczej. Grupy docelowe beneficjentów Zgodne z definicją beneficjentów dla poszczególnych działao objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W tym przede wszystkim: Organizacje pozarządowe, Osoby fizyczne, Osoby prawne, LGD. Lista rekomendowanych operacji Małe projekty : podnoszenie świadomości społeczności lokalnej, w tym przez organizację szkoleo i innych przedsięwzięd o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla podmiotów z obszaru objętego

72 72 LSR, innych niż realizowane w ramach działania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków. Funkcjonowanie LGD : Organizacja wydarzeo w zakresie aktywizowania społeczności lokalnej w tym warsztatów, szkoleo itp. w zakresie zgodnym z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 maja 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania Funkcjonowanie lokalnej grupy działania objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Wskaźniki Produktu: Małe projekty : min. 5 operacji Funkcjonowanie LGD : min 10 operacji Oddziaływania: rozwinięte zostaną pozarolnicze formy działalności gospodarczej bazujące na potencjale regionu rozpropagowane zostanie idea podejścia LEADER stosowanego również po zakooczeniu realizacji projektu wzrośnie poziom wiedzy i umiejętności mieszkaoców LGD, wzmacniając tym samym ich pozycję na rynku pracy

73 73 5. Określenie misji LGD Naszym celem jest rozwój gmin Czarna, Dębica, Iwierzyce, Sędziszów Młp., Ropczyce, stymulowany podejmowaniem działao podnoszących poziom i jakośd życia mieszkaoców przy zachowaniu walorów przyrodniczo krajobrazowych i dziedzictwa kulturowego. Realizacja wyznaczonych zamierzeo spowoduje integrację lokalnych społeczności, wyzwoli ich potencjał i wpłynie na lepszy wizerunek obszaru objętego LSR. 6. Wykazanie spójności specyfiki obszaru z celami LSR Określone w LSR cele ogólne i szczegółowe zostały sformułowane na drodze licznych konsultacji z mieszkaocami i podmiotami obszaru LGD oraz w wyniku szczegółowej analizy SWOT uwzględniającej aktualną sytuację i problemy rozwojowe obszaru. W formułowaniu celów uwzględniono również czynniki wpływające na spójnośd i specyfikę obszaru, co zapewnia realnośd strategii i zwiększa możliwośd pozyskania środków na jej realizację. Wspólne problemy i zjawiska w zakresie społecznych i infrastrukturalnych uwarunkowao funkcjonowania obszaru oraz spójności gospodarczej znalazły odzwierciedlenie w realizacji celu ogólnego - Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich w postaci działao w zakresie: Poprawy funkcjonalności i estetyki przestrzeni publicznej; Wsparcia tworzenia i rozwoju mikroprzedsiębiorstw; Różnicowania działalności nierolniczej; Aktywizacji mieszkaoców obszaru LGD; Zaspokojenia potrzeb kulturalnych mieszkaoców obszaru LGD. Istotne z uwagi na rozwój obszaru LGD uwarunkowania historyczno kulturowe oraz przyrodniczo krajobrazowe znalazły odzwierciedlenie w realizacji celów Kultywowanie i zachowanie tradycji oraz ochrona dziedzictwa kulturowego oraz Wzrost atrakcyjności rekreacyjno sportowej i turystycznej regionu w postaci działao w zakresie: Rewitalizacji i ochrony obiektów zabytkowych; Ochrony i promocji lokalnego folkloru;

74 74 Zachowania ginących zawodów, rękodzielnictwa oraz potraw regionalnych; Rozbudowy infrastruktury sportowo rekreacyjnej; Rozwoju turystyki w tym agroturystyki. Korelacja czynników wpływających na spójnośd i specyfikę obszaru z zakresem planowanych celów i przedsięwzięd przy wykorzystaniu pojawiających się szans i zagrożeo rozwojowych stanowid będzie podstawę osiągnięcia przyjętej w LSR misji Lokalnej Grupy Działania. 7. Uzasadnienie podejścia zintegrowanego dla przedsięwzięd planowanych w ramach LSR. Wielosektorowa i partnerska działalnośd LGD w sposób oczywisty warunkuje zintegrowany charakter planowanych w ramach LSR przedsięwzięd. Zaplanowane w LSR cele, przedsięwzięcia i operacje są spójne, powiązane ze sobą oraz nawzajem się uzupełniają. Ich wspólna realizacja pozwoli na uzupełnianie się przedsięwzięd. Planowane do realizacji przedsięwzięcia mimo, że dotyczą różnych branż czy sektorów, oraz mają charakter zarówno inwestycyjny jak i nieinwestycyjny tworzą logiczny związek i wzajemnie oddziaływają na siebie realizując cele strategiczne i misję Lokalnej Grupy Działania. Praktyczna realizacja przedsięwzięd wymaga zaangażowania wszystkich rodzajów sektorów zarówno sektora publicznego, społecznego jak i gospodarczego. Przedsięwzięcia będę realizowane przez podmioty z różnych sektorów, uzupełniając się i tworząc tzw. wartośd dodaną w rozwoju obszaru LGD. Grupy docelowe, do których będzie skierowana pomoc pochodząca z wdrażania LSR również obejmuje podmioty pochodzące z każdego rodzaju partnerstwa. Na realizacji celów, a przez to na rozwoju obszarów skorzystają wszyscy. Zarówno przedsiębiorcy, rolnicy którzy będą mogli uzyskad dotacje na rozwój lub rozpoczęcie działalności gospodarczej, osoby prywatne dla których rozwój regionu będzie warunkował poprawę jakości życia, oraz sektor publiczny (samorządy), które poprzez uzyskane wsparcie podniosą jakośd świadczonych usług, a poprzez zrealizowanie inwestycji przyczynią się do budowania pozytywnego wizerunku regionu. Podejście zintegrowane w ramach LSR można przedstawid w następujący sposób: Integracja pomiotów różnych sektorów realizacja kolejnych przedsięwzięd wymaga aktywnego włączenia się podmiotów reprezentujących różne miejscowości i różne sektory; znaczna częśd przedsięwzięd związana jest z sieciowaniem podmiotów, koordynowaniem ich działao, tworzeniem wspólnych projektów, prowadzeniem

75 75 wspólnej, ujednoliconej polityki informacyjnej opartej na danych przekazywanych przez różne podmioty lokalne. I tak np. realizacja przedsięwzięd w ramach celu ogólnego Wzrost atrakcyjności rekreacyjno sportowej i turystycznej regionu zakłada udział zarówno sektora publicznego (gminy) jako podmiotu na którym spoczywał będzie główny ciężar rozbudowy nowoczesnej infrastruktury sportowo rekreacyjnej, sektora gospodarczego (przedsiębiorców, rolników, firm) świadczących usługi agroturystyczne, hotelarskie, gastronomiczne, wytwarzających pamiątki, wydających broszury, ulotki, przewodniki itp. oraz sektora społecznego (stowarzyszenia, kluby sportowe, osoby fizyczne) realizujących projekty aktywizujące oparte na aktywnych formach spędzania czasu wolnego; Integracja obszaru wśród proponowanych przedsięwzięd preferowane są te, które obejmują swoim zasięgiem jak największy obszar LGD, nawet w sytuacji, gdyby charakter pojedynczego projektu ograniczał jego zasięg przestrzennie, powinien on stanowid częśd większego systemu (np. projekty turystyczne realizowane w ramach szlaków turystycznych, czy też bazy informacyjne prezentujące informacje o konkretnych obiektach czy usługach, ale zawierające analogiczne dane o wszystkich miejscowościach obszaru). Przedsięwzięcia wiążą się z wykorzystaniem specyfiki obszaru, miejsc i obiektów stanowiących dziedzictwo kulturowe i historyczne regionu; Integracja funkcji w ramach LSR dąży się do integrowania rozwoju w wymiarach środowiskowym, gospodarczym, społecznym, kulturowym, przestrzennym; wszystkie te wymiary współzależą od siebie, a realizacja przedsięwzięd w ramach jednego wymiaru sprzyja osiąganiu celów w innych wymiarach. Najlepszym przykładem zintegrowanego charakteru LSR jest realizacja przedsięwzięcia Wykorzystanie walorów regionu do promocji i rozwoju aktywnych form spędzania czasu wolnego. Przedsięwzięcie opiera się na waloryzacji i wykorzystaniu zasobów przyrodniczych i historycznych regionu. Jako grupy docelowe przedsięwzięcia określono podmioty z sektorów: publicznego tj. gminy realizujące np. w ramach działania Odnowa i rozwój wsi projekty związane z budową, przebudową lub remontem obiektów sportowych, ścieżek rowerowych, szlaków pieszych, placów zabaw, miejsc rekreacji, przeznaczonych do użytku publicznego, społecznego np. kluby sportowe, organizacje pozarządowe organizujące w ramach Małych projektów wydarzenia/imprezy rekreacyjne (np. turnieje sportowe, rajdy rowerowe, piesze itp.), wykorzystując również powstałe obiekty infrastruktury sportowo rekreacyjnej, gospodarczego np. przedstawiciele sektora rolniczego, sektora realizującego usługi zarówno materialne jak i niematerialne, którzy w ramach Małych projektów realizowad będą operacje związane przykładowo z budową, odbudową małej

76 76 infrastruktury turystycznej, przygotowaniem i wydaniem folderów oraz innych publikacji informacyjnych dotyczących obszaru objętego LSR, w ramach Różnicowania w kierunku działalności nierolniczej rolnicy podejmujący np. działalnośd turystyczną. Reasumując należy stwierdzid, że podejście zintegrowane do planowanych przedsięwzięd jest bardzo szerokie. Dotyczy zarówno celów, przedsięwzięd, operacji, jak i związków między różnym podmiotami uczestniczącymi w ich realizacji. Uwzględnia również w doskonały sposób specyfikę obszaru objętego LSR, jego zasoby lokalne i tożsamośd, tworząc efekt synergii. 8. Uzasadnienie podejścia innowacyjnego dla przedsięwzięd planowanych w ramach LSR. Program Leader powiązany z nowa polityką rozwoju obszarów wiejskich już sam w sobie jest programem innowacyjnym w odniesieniu do innych projektów realizowanych na terenie LSR. Celem Leadera jest opracowanie nowych metod zaspokajania potrzeb i oczekiwao lokalnych społeczności oraz wprowadzenie innowacyjnych form zarządzania na tym poziomie lokalnym. Formalną platformą do identyfikacji, nowych, skutecznych rozwiązao zintegrowanego i zrównoważonego rozwoju jest LGD i opracowana na potrzeby realizacji innowacyjnych działao LSR. LGD jako nowatorski sposób angażowania lokalnej społeczności w proces planowania rozwoju i bezpośredniego udziału w nim wprowadza nowy model współpracy reprezentantów 3 sektorów publicznego, gospodarczego i społecznego. Połączenie kapitału społecznego 5 gmin: Ropczyce, Dębica, Sędziszów Młp., Czarna i Iwierzyce w specyficzną formę jaką jest lokalna grupa działania umożliwia przekrojowe podejście do istniejących na danym obszarze problemów przy zachowaniu jego spójności na różnych płaszczyznach. Włączenie społeczności lokalnych w proces planowania, wdrażania i aktualizacji wybranych przez nią istotnych przedsięwzięd, a więc oddolne podejście do rozwoju obszaru stanowi innowacyjny element realizowanych dotychczas działao. Innowacyjny charakter odzwierciedla się w samej LSR opracowanej dla obszaru 5 gmin, której wdrażanie przez LGD stanowi nowe narzędzie służące do przeprowadzenia już zapoczątkowanych działao, usprawniające i zwiększające ich skalę przy uwzględnieniu partnerstwa, decentralizacji podejmowanych działao, lokalnego zarządzania oraz skierowanie działao na obszar o wspólnej specyfice i problemach rozwojowych. Obszar LGD stanowid będzie dzięki swojej specyfice i realizowanym inicjatywom nowy rozpoznawalny na mapie regionu lokalny produkt, przyjazny dla rozwoju społeczności lokalnej, przedsiębiorczości czy turystyki przy wykorzystaniu lokalnych zasobów. Wdrażanie LSR umożliwia realizację przedsięwzięd skierowanych głownie na rozwój obszarów wiejskich marginalizowanych dotychczas pod względem prowadzonych inicjatyw

77 77 oraz skali środków finansowych przeznaczonych na ich rozwój. Aktywizacja społeczności lokalnej, tworzenie miejsc pracy w sektorze pozarolniczym, rewitalizacja terenów wiejskich, rozbudowa bazy sportowo - rekreacyjnej stanowiły dotychczas tylko częściowo dostrzegany proces. Zawarte w LSR propozycje działao związanych z Odnową i rozwojem wsi umożliwią intensywniejszy rozwój terenów wiejskich obszaru LGD w sposób zaplanowany i kontrolowany przez społecznośd lokalną. Nowatorska metoda pozyskiwania środków finansowych w oparciu o małe projekty uzupełni działania infrastrukturalne prowadzone w ramach osi 3 PROW o oddolne inicjatywy społeczności lokalnej. Działania w zakresie odnowy i rewitalizacji zasobów przyrodniczych i kulturowych na terenach wiejskich zwiększą ich konkurencję w stosunku do doinwestowanych ośrodków miejskich. Inicjatywa Leader dzięki zreformowanemu podejściu oraz LSR definiują tereny wiejskie jako obszar atrakcyjnego zamieszkania, rozwoju inicjatyw społecznych, działao w sferze gospodarki, nowych źródeł dochodu i miejsc pracy, terenów pozytywnie ocenianych przez odwiedzających. Warto zauważyd, że proponowane rozwiązania umożliwiają również nawiązanie współpracy z innymi LGD w kraju i zagranicą w celu realizacji wspólnych projektów, wymiany doświadczeo, ułatwienia wymiany informacji oraz transferu i upowszechnienia innowacji, co również stanowi innowacyjny element realizowanych dotychczas działao. Zintegrowany charakter przewidzianych w LSR działao, działalnośd LGD I dofinansowanie jej funkcjonowania stanowią narzędzia gwarantujące innowacyjnośd proponowanych przedsięwzięd. 9. Procedury oceny zgodności operacji z LSR, procedury wyboru operacji przez LGD, procedury odwołania od decyzji Rady, lokalne kryteria wyboru. Ogłoszenie naboru wniosków: 1) Zarząd LGD zatwierdza wniosek o rozpoczęciu naboru wniosków. 2) Kierownik Biura LGD przekazuje wniosek LGD do właściwego organu Samorządu Województwa /SW/ w terminie co najmniej 24 dni przed dniem rozpoczęcia naboru wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju. 3) Wraz z wnioskiem o którym mowa w pkt 2 LGD przekazuje w formie elektronicznej: wzór informacji o naborze, wzór formularza wniosku o przyznanie pomocy, wykaz dokumentów niezbędnych do wyboru operacji przez LGD, w przypadku przygotowania tych dokumentów na formularzach udostępnionych przez LGD również wzory tych formularzy, kryteria wyboru operacji przez LGD określone w LSR. 4) SW zamieszcza informację o naborze wniosków na swojej stronie internetowej, tablicy ogłoszeo w swojej siedzibie oraz w prasie o zasiągu obejmującym obszar realizacji LSR. LGD zamieszcza informację o danym naborze na swojej stronie internetowej i tablicy

78 78 ogłoszeo w swojej siedzibie. Ogłoszenie zawiera m.in. termin rozpoczęcia i zakooczenia przyjmowania wniosków, miejsce składania wniosków, miejsce udostępnienia formularza wniosku, wzór formularza wniosku, lokalne kryteria wyboru operacji, limit dostępnych środków. 5) Wzór formularza wniosku, wykaz dokumentów niezbędnych do wyboru operacji przez LGD, w przypadku przygotowania tych dokumentów na formularzach udostępnionych przez LGD również wzory tych formularzy oraz kryteria wyboru operacji przez LGD zamieszczane są: na stronie internetowej oraz w siedzibie urzędu marszałkowskiego albo samorządowej jednostki SW, na stronie internetowej oraz w siedzibie LGD, w centrali, oddziałach regionalnych oraz na stronie internetowej ARiMR, w przypadku gdy nabór dotyczy operacji Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej lub Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw. Przygotowanie wniosków: 1) Wnioskodawca jest zobowiązany do przygotowania wniosku. 2) Pracownicy Biura LGD są zobowiązani do udzielania pomocy wnioskodawcom w trakcie przygotowywania wniosków o pomoc finansową. Przyjmowanie i rejestracja wniosków w ramach ogłoszonego naboru: 1) Wniosek o przyznanie pomocy finansowej składa się bezpośrednio w Biurze LGD. 2) Za datę wpływu wniosku uznaję się dzieo dostarczenia wniosku do Biura LGD. 3) Z chwilą złożenia wniosku o przyznanie pomocy, pracownik kancelaryjny LGD potwierdza jego złożenie na kopii wniosku, potwierdzenie zawiera datę i godzinę wpływu wniosku, opatrzone jest pieczęcią LGD oraz podpisane przez osobę przyjmującą ten wniosek. 4) Pracownik kancelaryjny LGD przygotowuje tabelaryczne zestawienie złożonych wniosków o pomoc finansową zawierające następujące dane: Tytuł operacji Nazwę działania Indywidualne oznaczenie sprawy nadane każdemu wnioskowi przez LGD Koszt całkowity projektu Wnioskowaną kwotę dofinansowania Weryfikacja wniosków: 1) Kierownik Biura LGD przekazuje Przewodniczącemu Rady tabelaryczne zestawienie złożonych w Biurze LGD wniosków o pomoc finansową wraz z limitem środków. 2) W ciągu 3 dni od dnia zakooczenia naboru Biuro LGD rozsyła kopie wniosków o dofinansowanie wraz z załącznikami do członków Rady.

79 79 3) Przewodniczący Rady wyznacza miejsce, termin i porządek posiedzenia Rady w porozumieniu z Zarządem i Biurem LGD (max do 17 dni kalendarzowych od dnia zakooczenia naboru). 4) Pracownik Biura LGD zawiadamia członków Rady o posiedzeniu (do 14 dni kalendarzowych przed terminem posiedzenia) i podaje do publicznej wiadomości o terminie, miejscu i porządku posiedzenia (do 7 dni przed terminem posiedzenia) oraz przygotowuje niezbędne na posiedzenie projekty uchwał. 5) Rada LGD dokonuje wyboru w trybie określonym w Regulaminie Rady: A. projektów, które są zgodne z LSR, B. projektów które, zostały złożone w miejscu i terminie wskazanym w informacji o możliwości składania wniosków, C. na podstawie kryteriów wyboru projektów, D. do wysokości limitu dostępnych środków podanego w informacji o możliwości składania wniosków. a) W roku, w którym po raz ostatni zostanie podana do publicznej wiadomości informacja o możliwości składania wniosków na działanie realizowane w ramach Wdrażania LSR, LGD wybiera projekty do wysokości 120 % limitu dostępnych środków podanego w informacji o możliwości składania wniosków. 6) Po zapoznaniu się z nadesłanymi wnioskami, członkowie Rady składają oświadczenie, że nie są właścicielami, współwłaścicielami, przedstawicielami, współmałżonkami lub krewnymi do II stopnia pokrewieostwa wnioskodawcy. 7) W przypadku oceny wniosku złożonego przez jednostkę, której właścicielem, współwłaścicielem lub przedstawicielem jest członek Rady, współmałżonek członka Rady lub jego krewny do II stopnia pokrewieostwa, ten członek Rady podlega wyłączeniu i nie bierze udziału w ocenie wniosku o pomoc finansową. 8) Każdy z członków Rady dokonujący oceny wniosku o dofinansowanie jest zobowiązany do: dokonania niezależnej oceny elementów wniosku, niepowielania i nieprzekazywania wniosku lub jego elementów osobom trzecim, zwrotu kopii wniosku niezwłocznie po dokonaniu oceny. Dotrzymanie zobowiązania zostaje potwierdzone podpisanymi kartami bezstronności i poufności złożonym w Biurze LGD. Wzór karty poufności i bezstronności stanowi załącznik nr 1 do Regulaminu Rady. 9) Głosowania Rady dotyczące wyboru operacji odbywają się poprzez wypełnienie i oddanie sekretarzowi posiedzenia kart oceny, stanowiących załącznik nr 2 i załącznik nr 3 do LSR, wydanych przez sekretarza. Każda strona karty oceny operacji musi byd opieczętowana pieczęcią LGD i podpisana przez sekretarza. 10) Głosowanie poprzez wypełnienie kart oceny operacji obejmuje w kolejności:

80 80 Głosowanie w sprawie zgodności operacji z LSR; Głosowanie w sprawie oceny operacji według lokalnych kryteriów przyjętych przez LGD. 11) Głos oddany przez członka Rady w formie wypełnionej karty oceny jest nieważny, jeśli zachodzi co najmniej jedna z poniższych okoliczności: na karcie brakuje nazwiska i imienia lub podpisu członka Rady, na karcie brakuje informacji pozwalających zidentyfikowad operację, której dotyczy ocena (numer wniosku, nazwa wnioskodawcy, nazwa projektu). 12) Karty muszą byd wypełnione piórem, długopisem lub cienkopisem. 13) Głos w sprawie uznania operacji za zgodną z LSR oddaje się przez skreślenie jednej z opcji zaznaczonych gwiazdką w zawartym na Karcie Oceny Zgodności Operacji z LSR (załącznik nr 2 do niniejszej strategii) sformułowaniu: Głosuję za UZNANIEM* / NIEUZNANIEM* operacji za zgodną z LSR. Pozostawienie lub skreślenie obu opcji uważa się za głos nieważny. 14) W przypadku stwierdzenia błędów i braków w sposobie wypełnienia Karty Oceny Zgodności Operacji z LSR, Sekretarz wzywa członka Rady, który wypełnił tę kartę do złożenia wyjaśnieo i uzupełnienia braków. W trakcie wyjaśnieo, członek Rady może na oddanej przez siebie karcie dokonad wpisów w kratkach lub pozycjach pustych, oraz dokonad czytelnej korekty w pozycjach i kratkach wypełnionych podczas głosowania, stawiając przy tych poprawkach swój podpis. Jeśli po dokonaniu poprawek i uzupełnieo karta nadal zawiera błędy w sposobie wypełnienia, zostaje uznana za głos nieważny. 15) Wynik głosowania w sprawie uznania wniosku za zgodny z LSR jest pozytywny, jeśli bezwzględna większośd głosów została oddana na opcję, że operacja jest zgodna z LSR. Wyniki głosowania ogłasza Przewodniczący Rady. 16) Oddanie głosu w sprawie oceny wniosków według lokalnych kryteriów LGD polega na wypełnieniu tabeli zawartej na Karcie oceny operacji według lokalnych kryteriów LGD. Wszystkie rubryki zawarte w tabeli muszą byd wypełnione, w przeciwnym razie głos uważa się za nieważny. 17) W przypadku stwierdzenia błędów i braków w sposobie wypełnienia karty oceny wniosków według lokalnych kryteriów LGD, Przewodniczący lub Sekretarz posiedzenia wzywają członka Rady, który wypełnił tę kartę do złożenia wyjaśnieo i uzupełnienia braków. W trakcie wyjaśnieo, członek Rady może na oddanej przez siebie karcie dokonad wpisów w pozycjach pustych, oraz dokonad czytelnej korekty w pozycjach wypełnionych podczas głosowania, stawiając przy tych poprawkach swój podpis. Jeżeli po dokonaniu poprawek i uzupełnieo karta nadal zawiera błędy w sposobie wypełnienia, zostaje uznana za głos nieważny. 18) Wynik głosowania w sprawie oceny wniosków według lokalnych kryteriów LGD dokonuje się w taki sposób, że sumuje się oceny punktowe wyrażone na kartach stanowiących głosy oddane ważnie w pozycji SUMA PUNKTÓW i dzieli przez liczbę ważnie oddanych głosów.

81 81 19) W stosunku do każdego wniosku będącego przedmiotem posiedzenia Rady podejmowana jest decyzja w formie uchwały o wybraniu bądź nie wybraniu operacji do finansowania, której treśd musi uwzględnid: informacje o wnioskodawcy /imię i nazwisko lub nazwę, miejsce zamieszkania lub miejsce działalności, adres lub siedzibę, PESEL lub REGON, NIP, numer identyfikacyjny Wnioskodawcy nadany zgodnie z ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, podany we wniosku o przyznanie pomocy), numer wniosku, tytuł operacji zgodny z tytułem podanym we wniosku, lokalizację operacji, kwotę pomocy o jaką ubiegał się wnioskodawca zgodną z kwotą podaną we wniosku, wynik głosowania w sprawie uznania wniosku za zgodny z LSR, wynik głosowania w sprawie wniosku według lokalnych kryteriów LGD i sporządzoną na tej podstawie listę rankingową wniosków, informację o dofinansowaniu lub niedofinansowaniu operacji dostępnośd środków LGD na poszczególne typy operacji. 20) Przewodniczący Rady sporządza listę projektów wg liczby uzyskanych punktów. 21) Przewodniczący Rady przekazuje podjęte uchwały w terminie nie później niż 2 dni od dnia ich uchwalenia do Biura LGD z poleceniem przekazania ich Zarządowi LGD. 22) Niezwłocznie po dokonaniu oceny operacji przez Radę pod względem zgodności z LSR oraz spełniania kryteriów wyboru, lecz nie później niż w terminie 21 dni od dnia, w którym upłynął termin składania wniosków o przyznanie pomocy, Biuro LGD sporządza listę ocenionych operacji, ustalając ich kolejnośd według liczby uzyskanych punktów w ramach tej oceny, i przekazuje ją wnioskodawcom, informując ich na piśmie o: zgodności lub niezgodności operacji z LSR ze wskazaniem przyczyn, liczbie uzyskanych punktów w ramach tej oceny lub miejscu na liście ocenionych operacji, możliwości złożenia odwołania od wyników tej oceny zgodnie z procedurą określoną w LSR. 23) Po zamknięciu procedury odwoławczej Biuro LGD sporządza listy: a) operacji, które zostały wybrane, ustalając ich kolejnośd według liczby punktów uzyskanych w ramach oceny spełniania kryteriów wyboru projektów, b) operacji, które nie zostały wybrane. Przy ustalaniu list, o których mowa w ust. a) i b) uwzględniane są wyniki oceny projektów dokonanej na skutek złożonych odwołao o których mowa w pkt. 22. Odwołania przebiegają zgodnie z procedurą odwoławczą opisaną w dalszej części.

82 82 24) Listy o których mowa w pkt. 22 i 23 zawierają dane umożliwiające identyfikację projektu, a lista, o której mowa w pkt. 22, oraz lista, o której mowa w pkt. 23 ust. a) dotycząca roku, w którym po raz ostatni zostanie podana do publicznej wiadomości informacja o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy zawierają dodatkowo wskazanie projektów, które mieszczą się w ramach limitu, o którym mowa w pkt. 5 ust. D. 25) Biuro LGD w terminie 45 dni od dnia, w którym upłynął termin składania wniosków o przyznanie pomocy, przekazuje właściwemu ze względu na rodzaj działania w ramach którego realizowana jest operacja podmiotowi wdrażającemu (Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa/Samorządowi Województwa): listę wniosków które zostały wybrane do finansowania w ramach LSR, w kolejności ustalonej wg liczby uzyskanych punktów, listę wniosków które nie zostały wybrane do finansowania w ramach LSR, wnioski, które zostały wybrane do finansowania w ramach LSR wraz z uchwałami w sprawie wyboru, wnioski, które nie zostały wybrane do finansowania w ramach LSR wraz z uchwałami w sprawie nie dokonania wyboru, wnioski które nie wpłynęły w terminie określonym w ogłoszeniu wraz z ich listą, wnioski w których nie wskazano adresu Wnioskodawcy i nie ma możności ustalenia tego adresu wraz z ich listą. W przypadku gdy nabór dotyczy operacji: Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej lub Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw LGD przekazuje wszystkie sporządzone listy (wyłącznie listy) do wiadomości SW właściwego ze względu na siedzibę LGD. 26) Biuro LGD informuje na piśmie wnioskodawcę w terminie określonym w pkt. 25 o: a) Wybraniu lub niewybraniu projektu, wskazując przyczyny niewybrania, b) Liczbie uzyskanych punktów w ramach przeprowadzonej oceny lub miejscu na liście projektów, które zostały wybrane. Dodatkowo w roku, w którym po raz ostatni zostanie podana do publicznej wiadomości informacja o możliwości składania wniosków na działanie realizowane w ramach Wdrażania LSR, informując wnioskodawcę o wybraniu projektu, wskazuje się również czy projekt ten mieści się w ramach limitu, o którym mowa w pkt. 5 ust D. c) Możliwości złożenia wniosku o przyznanie pomocy bezpośrednio do podmiotu wdrażającego, w przypadku wnioskodawcy, którego projekt nie został wybrany. 27) Dalsza procedura oceny wniosków pod względem spełniania wymogów formalnych oraz zgodności z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich , przeprowadzana jest przez właściwy organ wdrażający, zgodnie z przepisami rozporządzeo regulujących poszczególne działania w ramach których realizowane są operacje. a) Właściwy organ wdrażający może wzywad LGD do złożenia wyjaśnieo, uzupełnienia list lub przekazania brakujących uchwał, lub wniosków o przyznanie pomocy o

83 83 których mowa w pkt. 25, jeżeli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy dotyczącej przyznania pomocy. 28) Pomoc na realizację operacji przyznaje się według kolejności operacji na liście operacji wybranych przez LGD. Wniosek o przyznanie pomocy rozpatruje się w terminie: a) 3 miesięcy od dnia przekazania przez LGD kompletu wniosków i dokumentacji dotyczącej wyboru, właściwemu organowi SW w przypadku działao: Odnowa i rozwój wsi oraz Małe projekty. b) 4 miesięcy od dnia przekazania przez LGD kompletu wniosków i dokumentacji dotyczącej wyboru, właściwemu organowi ARiMR w przypadku działao: Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej c) W przypadku nie rozpatrzenia wniosków w terminach, o którym mowa w niniejszym pkt, właściwy podmiot wdrażający zawiadamia wnioskodawcę o przyczynach zwłoki, wskazując nowy termin rozpatrzenia wniosku zgodny z zapisami rozporządzeo regulujących poszczególne działania w ramach których realizowane są operacje.

84 84 Procedura oceny wniosków /wariant podstawowy/ Zatwierdzenie wniosku o rozpoczęciu naboru Zarząd LGD Wniosek o rozpoczęciu naboru Przekazanie wniosku o rozpoczęciu naboru Kierownik LGD Ogłoszenie o naborze Ogłoszenie naboru wniosków Samorząd Województwa Biuro LGD Pomoc w przygotowaniu wniosków Biuro LGD Przygotowanie wniosku Wnioskodawca Formularz wniosku wraz z załącznikami Złożenie wniosku Wnioskodawca Potwierdzenie rejestracji Rejestracja wniosku Pracownik kancelaryjny LGD Tabelaryczne zestawienie wniosków Przygotowanie zestawienia złożonych wniosków Pracownik kancelaryjny LGD Tabelaryczne zestawienie wniosków Przekazanie zestawienia złożonych wniosków Kierownik Biura LGD Wyznaczenie terminu posiedzenia Rady Przewodniczący Rady - zaproszenie na posiedzenie Rady - kopie wniosków - deklaracje Przekazanie infor. o posiedzeniu Rady wraz z załącznikami Biuro LGD Posiedzenie Rady

85 85 Posiedzenie Rady Wyznaczenie nowego terminu posiedzenia NIE Stwierdzenie quorum Przewodniczący Rady TAK Wybór Sekretarzy Członkowie Rady Ocena zgodności wniosku z LSR Członkowie Rady Ocena wniosków wg. lokalnych kryteriów wyboru Członkowie Rady Podjęcie uchwał Członkowie Rady Przekazanie dokumentacji z posiedzenia Przewodniczący Rady Zapoznanie się z uchwałami Rady Zarząd LGD Przekazanie informacji do wnioskodawców Biuro LGD Procedura odwoławcza NIE Czy wniosek zakwalifikował się do dofinansowania? TAK Przekazanie całej dokumentacji do IW Biuro LGD Dalsza ocena dokonywana przez IW

86 86 Procedura odwoławcza od rozstrzygnięd organu decyzyjnego w sprawie wyboru operacji w ramach działania Wdrażanie lokalnej strategii działania. Od uchwał Rady przysługuje wnioskodawcy odwołanie. 1) Odwołanie w formie pisemnej kieruje się bezpośrednio do Rady za pośrednictwem biura LGD w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji od LGD o wyniku oceny operacji do dofinansowania. 2) Za odwołanie prawidłowe pod względem formalnym uznaje się odwołanie, które: a) Zostało złożone osobiście, w formie pisemnej w biurze LGD, w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji od LGD o wyniku oceny operacji do dofinansowania. b) Zawiera pisemne uzasadnienie odwołania oraz nr wniosku nadany na etapie rejestracji. c) Zostało podpisane przez osoby uprawnione do składania wniosku o dofinansowanie operacji w ramach ogłoszonego konkursu bądź przez osobę posiadającą pełnomocnictwo podpisane przez osoby uprawnione do reprezentowania wnioskodawcy. 10. Wnioski odwoławcze kieruje się do ponownej oceny na najbliższym posiedzeniu Rady, które odbywa się nie później niż 7 dni od dnia zakooczenia terminu składania odwołao. 11. Procedura weryfikacji odwołao przez Radę przebiega zgodnie z podstawowym trybem oceny projektów. 12. W przypadku negatywnego rozpatrzenia odwołania przez Radę, wniosek pozostawia się bez dalszej możliwości odwoływania się. Procedura odwoławcza Komentarz [MM7]: Dostosowanie zapisów do uwag Urzędu Marszałkowskiego z dnia r. Złożenie odwołania Wnioskodawca Rejestracja odwołania Pracownik kancelaryjny Przekazanie odwołao Przewodniczącemu Rady Kierownik Biura LGD Dalszy przebieg procesu jak w wariancie podstawowym

87 87 Procedura oceny i wyboru operacji oraz procedura odwoławcza Lp. Osoba wykonująca czynnośd Opis czynności Czas wykonania (dni robocze) Dokumenty powstałe w wyniku realizacji procesu/ uwagi 1. Pracownik Biura LGD 2. Pracownik Biura LGD Przyjmuje wniosek, potwierdza na kopii datę i godzinę wpływu, pieczęcią LGD i własnym podpisem, rejestruje wniosek w bazie danych. Przygotowuje tabelaryczne zestawienie złożonych wniosków zawierające: 1 Wniosek oznaczony datą i godziną wpływu, zarejestrowany 1 Tabelaryczne zestawienie wniosków 3. Kierownik Biura LGD Tytuł projektu Nazwę działania Indywidualne oznaczenie sprawy nadane każdemu wnioskowi przez LGD Koszt całkowity projektu Wnioskowaną kwotę dofinansowania Przekazuje Przewodniczącemu Rady wykaz wszystkich wniosków zgodnie z datą wpływu oraz określa limit środków. 1 Zestawienie wniosków 4. Przewodniczący Rady 5. Pracownik Biura LGD Uzgadnia miejsce, termin i porządek posiedzenia Rady z Zarządem i Biurem LGD (termin posiedzenia do 17 dni kalendarzowych od dnia zakooczenia naboru) 1. Przygotowuje i kopiuje dokumenty (wnioski) dla członków Rady. 2. Wydaje radnym kopie wniosków za potwierdzeniem na liście zawierającej nazwę operacji i nazwisko oceniającego. 2 Wyznaczony termin i miejsce posiedzenia Rady 3 1. Kopie wniosków z załącznikami 2.Potwierdzenie wydania kopii wniosków 6. Pracownik Biura LGD 1. Zawiadamia wszystkich członków Rady o miejscu, terminie i porządku posiedzenia Rady (do 14 dni przed terminem posiedzenia) 2. Zbiera i sprawdza prawidłowośd składanych deklaracji bezstronności i poufności przez członków Rady 3. Podaje do publicznej wiadomości termin, miejsce i porządek posiedzenia (do 7 dni przed terminem posiedzenia) 3 1. Zawiadomienie o terminie posiedzenia Rady 2. Wypełnione deklaracje bezstronności i poufności 3. Ogłoszenie o posiedzeniu

88 88 7. Pracownik Biura LGD 1. Przygotowuje projekt uchwały dla każdej operacji, która zawiera: informacje o wnioskodawcy /imię i nazwisko lub nazwę, miejsce zamieszkania lub miejsce działalności, adres lub siedzibę, PESEL lub REGON, NIP, numer identyfikacyjny Wnioskodawcy nadany zgodnie z ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, podany we wniosku o przyznanie pomocy), numer wniosku, tytuł operacji zgodny z tytułem podanym we wniosku, lokalizację operacji, kwotę pomocy o jaką ubiegał się wnioskodawca zgodną z kwotą podaną we wniosku, wynik głosowania w sprawie uznania wniosku za zgodny z LSR, wynik głosowania w sprawie wniosku według lokalnych kryteriów LGD i sporządzoną na tej podstawie listę rankingową wniosków, informację o dofinansowaniu lub niedofinansowaniu operacji dostępnośd środków LGD na poszczególne typy operacji. 5 Projekty uchwał 8. Członkowie Rady Na posiedzeniu Rady członkowie dokonują oceny operacji w sprawie zgodności operacji z LSR i według lokalnych kryteriów wyboru w trybie określonym w Regulaminie Rady Posiedzenie Rady Karty Oceny Operacji 9. Sekretarz posiedzenia Rady 1. Dokonuje weryfikacji wypełnionych Kart Oceny Operacji Posiedzenie Rady Zweryfikowane Karty Oceny Operacji 2. W przypadku błędów i braków wzywa radnego do dokonania poprawek 3. Sporządza listę ocenionych operacji ustalając ich kolejnośd według liczby uzyskanych punktów. 10. Przewodniczący Rady 1. Odczytuje uchwały dotyczące poszczególnych operacji. Podczas posiedzenia Rady Uchwały Rady Protokół

89 Pracownik Biura LGD 12. Przewodniczący Rady LGD Podaje do publicznej wiadomości listę ocenionych operacji. Przekazuje dokumentację z posiedzenia do Biura LGD, w tym z poleceniem przekazania uchwał Zarządowi. 2 Lista ocenionych operacji wywieszona na stronie internetowej LGD 2 Pismo w sprawie przekazania dokumentacji do Biura LGD. Pismo przekazujące uchwały do Zarządu. 13. Pracownik Biura LGD 14. Kierownik Biura LGD Przygotowuje pismo do wnioskodawcy informujące o : 1) Zgodności lub niezgodności wniosku z LSR ze wskazaniem przyczyn. 2) Liczbie uzyskanych punktów w ramach tej oceny lub miejscu na liście ocenionych projektów. 3) Możliwości złożenia odwołania. Do pisma załączana jest lista ocenionych operacji. 4 Pisma do wnioskodawców Podpisuje i wysyła pisma do wnioskodawców. 2 Potwierdzenie wysyłki 15. Biuro LGD Obsługuje pod kątem administracyjnoorganizacyjnym postępowanie odwoławcze w odniesieniu do oceny operacji dokonanej przez Radę LGD 1 Złożone wnioski odwoławcze 16. Przewodniczący Rady LGD 1.Zwołanie i przeprowadzenie posiedzenia odwoławczego 2. Przekazanie dokumentacji do Biura LGD 1 Karty oceny operacji Uchwała w sprawie wniosków odwoławczych 17. Pracownik Biura LGD Sporządza listy: a) projektów, które zostały wybrane, ustalając ich kolejnośd według liczby punktów uzyskanych w ramach oceny spełniania kryteriów wyboru projektów, b) projektów, które nie zostały wybrane. 1 Listy wybranych i niewybranych operacji. Przy ustalaniu list, o których mowa w ust. a) i b) uwzględniane są wyniki oceny projektów dokonanej na skutek złożonych odwołao. 18. Pracownik Biura Przygotowuje pisma do wnioskodawców 3 Pisma do

90 90 LGD informując w nich o: wnioskodawców. a) Wybraniu lub niewybraniu projektu, wskazując przyczyny niewybrania, b) Liczbie uzyskanych punktów w ramach przeprowadzonej oceny lub miejscu na liście projektów, które zostały wybrane Dodatkowo w roku, w którym po raz ostatni zostanie podana do publicznej wiadomości informacja o możliwości składania wniosków na działanie realizowane w ramach Wdrażania LSR, informując wnioskodawcę o wybraniu projektu, wskazuje się również czy projekt ten mieści się w ramach limitu, o którym mowa w pkt. 8 ust a). c) Możliwości złożenia wniosku o przyznanie pomocy bezpośrednio do podmiotu wdrażającego, w przypadku wnioskodawcy, którego projekt nie został wybrany. 19. Kierownik Biura LGD 20. Pracownik Biura LGD 21. Kierownik Biura LGD Podpisuje i wysyła pisma do wnioskodawców. 1 Potwierdzenie wysyłki Przygotowuje pismo do instytucji wdrażającej wraz z: a) listami wybranych i niewybranych operacji łącznie z uchwałami Rady w sprawie wyników oceny operacji i wszystkimi złożonymi w Biurze LGD wnioskami, b) wnioskami które nie wpłynęły w terminie określonym w ogłoszeniu wraz z ich listą, c) wnioskami w których nie wskazano adresu Wnioskodawcy i nie ma możności ustalenia tego adresu wraz z ich listą. Podpisuje pismo i wysyła kompletną dokumentację z przeprowadzonego naboru do Instytucji Wdrażającej. 3 Pismo do instytucji wdrażającej wraz z załącznikami. 1 Potwierdzenie wysyłki. 22. Pracownik Biura LGD Archiwizuje dokumentację prac Rady oraz całą procedurę naborów i oceny operacji 5 Posegregowana i uporządkowana dokumentacja

91 91 Kryteria oceny wniosków Kryteria na podstawie, których oceniana jest zgodnośd operacji z LSR 1. Ocena operacji w sprawie zgodności z LSR przebiega według ustalonych kryteriów. Operację można uznad za zgodną z LSR jeżeli jej realizacja przyczynia się do osiągnięcia co najmniej jednego celu ogólnego, co najmniej jednego celu szczegółowego oraz że jest zgodna z co najmniej jednym przedsięwzięciem planowanym w ramach LSR. 2. Głos w sprawie uznania operacji za zgodną z LSR oddaje się na karcie oceny operacji, stanowiącą załączniku nr 2 do LSR. Lokalne kryteria wyboru operacji 1. Ocena operacji według lokalnych kryteriów odbywa się według ściśle określonych lokalnych kryteriów wyboru, zatwierdzonych przez Walne Zebranie Członków Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 Gmin, które zawarte są w załączniku nr 4 do LSR. Wszystkie lokalne kryteria są adekwatne do analizy SWOT i celów LSR, a większośd z nich jest mierzalna. 2. Oddanie głosu w sprawie oceny operacji według lokalnych kryteriów LGD polega na wypełnieniu tabeli zawartej na Karcie oceny operacji według lokalnych kryteriów (załącznik nr 3 do LSR), która jest odpowiednia do typu ocenianej operacji i działania PROW. Wszystkie rubryki zawarte w tabeli muszą byd wypełnione, w przeciwnym razie głos uważa się za nieważny 3. Wynik głosowania w sprawie oceny operacji według lokalnych kryteriów wyboru dokonuje się w taki sposób, że sumuje się oceny punktowe wyrażone na kartkach stanowiących głosy oddane ważne w pozycji Suma punktów i dzieli przez liczbę ważnie oddanych głosów. Procedura zmian kryteriów 1. Koniecznośd zmian kryteriów może wynikad w szczególności z następujących przyczyn: zmiany obowiązujących przepisów regulujących zagadnienia objęte LSR; zmiany dokumentów programowych lub rozporządzeo dotyczących zagadnieo objętych LSR; uwag zgłoszonych przez Instytucję Wdrażającą; uwag zgłoszonych przez kontrolę; wniosków wynikających z praktycznego stosowania LSR i przeprowadzonej ewaluacji LSR. 2. Za propozycje zmian kryteriów w LSR odpowiada Biuro LGD. Kierownik Biura przekazuje propozycję zmian do Prezesa Zarządu Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 Gmin. Na wniosek Prezesa Zarząd LGD podejmuje uchwałę o przystąpieniu do zmiany kryteriów i aktualizacji LSR.

92 92 3. Pracownik Biura LGD informuje społecznośd lokalną o przystąpieniu do procesu aktualizacji strategii poprzez wywieszenie na stronie internetowej uchwały Zarządu LGD o przystąpieniu do aktualizacji strategii i zmian kryteriów oraz publikację w lokalnych mediach. Każdy z mieszkaoców obszaru objętego działalnością LGD ma prawo do wniesienia uwag do Lokalnej Strategii Rozwoju w terminie 21 dni. 4. Za prawidłowy przebieg procedury przygotowania i wprowadzania zmian, z udziałem społeczeostwa odpowiedzialny jest Kierownik Biura LGD. Zebrane dane i informacje przekazane przez społecznośd lokalną zostaną wykorzystane do podjęcia zmian aktualizujących LSR i zmieniających lokalne kryteria wyboru operacji, które opracowane będą przez Zarząd LGD. 5. Podjęcie uchwały zatwierdzającej aktualizację LSR i zmianę lokalnych kryteriów wyboru należy do wyłącznej kompetencji Walnego Zebrania Członków. 6. Wprowadzenie zmian kryteriów i aktualizacji LSR wymaga każdorazowo zawiadomienia samorządu województwa.

93 93 Procedura zmiany kryteriów Propozycja zmian kryteriów Kierownik Biura LGD Przekazanie propozycji zmian do Zarządu LGD Kierownik Biura LGD Podjęcie uchwał Zarząd LGD Informacja o przystąpieniu do prac na zmianami kryteriów Biuro LGD Przygotowanie zmian kryteriów Zarząd LGD Zwołanie Walnego Zebrania Członków Zarząd LGD Zatwierdzenie zmian kryteriów Walne Zebranie Członków Przekazanie informacji do SW o zmianie kryteriów Biuro LGD

94 94 Lokalne kryteria wyboru operacji LGD Partnerstwo 5 Gmin Odnowa i rozwój wsi Nazwa kryterium Punktacja Uwagi 1 Operacja przyczyni się do zwiększenia kwalifikacji mieszkaoców i pobudzenia aktywności pkt nie 6 pkt - tak 2 Operacja ma wpływ na rozwój infrastruktury pełniącej funkcje rekreacyjne, sportowe lub społeczno kulturalne pkt nie 6 pkt - tak 3 Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój turystyki Operacja dotyczy obiektu zabytkowego Miejscowośd korzystała ze środków Odnowy Wsi Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów inwestycyjnych Wysokośd wnioskowanej dotacji Wysokośd wkładu własnego pkt nie dotyczy 3 pkt - dotyczy 0 pkt nie dotyczy 2 pkt - obiekt w ewidencji zabytków 4 pkt - obiekt w rejestrze zabytków 0 pkt - tak 2 pkt - nie 0 pkt - wnioskodawca nie ma doświadczenia w realizacji projektów 2 pkt - wnioskodawca ma doświadczenie w realizacji projektów 2 pkt powyżej ,00 PLN 4 pkt od ,00 do ,00 PLN 6 pkt mniej niż ,00 PLN 2 pkt 20,00% wkładu własnego 4 pkt od 20,01-50,00% wkładu własnego 6 pkt powyżej 50,00% wkładu własnego max 35 pkt Minimum punktowe dla operacji 14,00 pkt

95 95 Małe projekty Nazwa kryterium Punktacja Uwagi 1 Operacja wykorzystuje lokalne zasoby kulturowe, historyczne lub przyrodnicze Działalnośd, której dotyczy operacja przyczynia się do promowania walorów LGD Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój turystyki lub sportu pkt - nie dotyczy 5 pkt - dotyczy 0 pkt nie 5 pkt - tak 0 pkt nie 5 pkt - tak 4 Operacja ma wpływ na rozwój infrastruktury pełniącej funkcje rekreacyjne, sportowe lub społeczno kulturalne pkt nie 4 pkt - tak 5 Obszar oddziaływania operacji Wnioskowana kwota pomocy Operacja będzie realizowana przez wnioskodawcę z udziałem innych podmiotów/partnerów Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów pkt miejscowośd 3 pkt gmina 6 pkt obszar LGD 1 pkt powyżej 20 tys. zł 2 pkt od ,00 zł do ,00 zł 4 pkt mniej niż ,00 zł 0 pkt bez innych podmiotów 2 pkt 1-2 podmioty 4 pkt powyżej 2 podmiotów 0 pkt - wnioskodawca nie ma doświadczenie w realizacji projektów 2 pkt - wnioskodawca ma doświadczenie w realizacji projektów max 35 pkt Minimum punktowe dla operacji 14,00 pkt

96 96 Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Nazwa kryterium Punktacja Uwagi 1 Operacja ma innowacyjny charakter /nowatorski sposób wykorzystania zasobów lokalnych, rozwój nowych rodzajów produkcji lub usług, zaspokojenie potrzeb, które były pomijane w dotychczasowych działaniach, modernizację tradycyjnych technologii, rozwój nowych funkcji obszaru/ pkt nie 6 pkt tak 2 Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój turystyki pkt - nie dotyczy 4 pkt dotyczy 3 Realizacja operacji spowoduje utworzenie nowych miejsc pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne pkt 1 miejsce pracy 6 pkt 2 miejsca pracy 9 pkt co najmniej 3 miejsca pracy 4 Obszar oddziaływania operacji pkt miejscowośd 3 pkt gmina 6 pkt obszar LGD 5 Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów ze środków UE pkt - wnioskodawca nie ma doświadczenia w realizacji projektów UE 2 pkt - wnioskodawca ma doświadczenie w realizacji projektów 6 Wkład własny wyższy od minimalnego pkt wkład własny równy minimalnemu, 4 pkt do 20% włącznie powyżej wkładu minimalnego 6 pkt więcej niż 20 % powyżej wkładu minimalnego 7 Operacja dotyczy utworzenia mikroprzedsiębiorstwa pkt nie 4 pkt tak max 37 pkt Minimum punktowe dla operacji 12,00 pkt

97 97 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Nazwa kryterium Punktacja Uwagi 1 Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój turystyki lub agroturystyki Operacja ma innowacyjny charakter /nowatorski sposób wykorzystania zasobów lokalnych, rozwój nowych rodzajów produkcji lub usług, zaspokojenie potrzeb, które były pomijane w dotychczasowych działaniach, modernizację tradycyjnych technologii, rozwój nowych funkcji obszaru/ 3 Powierzchnia gospodarstwa (gruntów rolnych), które posiada lub w którym pracuje wnioskodawca pkt - nie dotyczy 5 pkt - dotyczy 0 pkt nie 6 pkt - tak 2 pkt powyżej 10,00 ha 4 pkt od 5,00 ha do 10,00 ha 6 pkt poniżej 5,00 ha 4 Realizacja operacji spowoduje utworzenie nowych miejsc pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne pkt nie dotyczy 4 pkt 1 miejsce pracy 6 pkt 2 lub więcej miejsca pracy 5 Obszar oddziaływania operacji Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów ze środków UE Wysokośd wkładu własnego pkt miejscowośd 3 pkt gmina 6 pkt obszar LGD 0 pkt - wnioskodawca nie ma doświadczenia w realizacji projektów UE 2 pkt - wnioskodawca ma doświadczenie w realizacji projektów UE 2 pkt wkład własny równy minimalnemu, 4 pkt do 20% włącznie powyżej wkładu minimalnego 6 pkt więcej niż 20 % powyżej wkładu minimalnego max 37 pkt Minimum punktowe dla operacji 12,00 pkt Komentarz [MM8]: Zmiana zapisu w oparciu o proponowaną zmianę lokalnych kryteriów wyboru

98 Określenie budżetu LSR dla każdego roku jej realizacji. Struktura ogólnego budżetu LGD Partnerstwo 5 Gmin została przygotowana w oparciu o liczbę mieszkaoców obszaru LGD zameldowanych na pobyt stały, wg danych GUS na dzieo r. tj. liczbę Podziału środków z działania 413 Wdrażanie LSR dokonano z uwzględnieniem wymaganej rozporządzeniem minimalnej alokacji na poszczególne działania (Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, Odnowa i rozwój wsi oraz Małe projekty) na poziomie minimum 10%. Budżet LSR na lata stanowi załącznik nr 7 do strategii.

99 99 Poniżej przedstawiono planowane harmonogramy naboru i realizacji projektów w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju: Harmonogram naboru projektów w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju Okres realizacji LSR Odnowa i rozwój wsi Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Małe projekty Komentarz [MM9]: Dostosowanie do zmian w harmonogramie podawania informacji o możliwości składnia wniosków za pośrednictwem LGD Harmonogram realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju Okres realizacji LSR Odnowa i rozwój wsi Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Małe projekty Projekty współpracy Funkcjonowanie LGD Komentarz [MM10]: Dostosowanie do zmian rozporządzenia dotyczącego Wdrażania LSR oraz do zmian harmonogramu naboru wniosków

100 Opis procesu przygotowania i konsultowania LSR. Opracowanie Lokalnej Strategii Rozwoju odbywało się według partnersko-eksperckiego modelu tworzenia dokumentów strategicznych. Model ten z jednej strony opierał się na zaangażowaniu w wypracowanie założeo strategicznych przedstawicieli różnych lokalnych środowisk reprezentantów wszystkich pięciu gmin tworzących Lokalną Grupę Działania Partnerstwo 5 Gmin, z drugiej natomiast zakładał udział ekspertów, pełniących rolę partnerów, moderatorów. W rolę ekspertów wcielili się członkowie Zarządu LGD Partnerstwo 5 Gmin posiadający odpowiednie doświadczenie i wiedzę w tworzeniu dokumentów strategicznych. Zarząd LGD czuwał nad merytoryczną warstwą procesu planowania. Materiały wyjściowe dotyczące charakterystyki obszaru objętego LSR pozyskano dzięki współpracy z przedstawicielami wszystkich gmin. W przyjętym modelu współdziałania każda gmina wyznaczała swoich przedstawicieli odpowiedzialnych za współpracę z Biurem LGD. Pozyskano w ten sposób dokumenty o charakterze strategicznym i programowym gmin tworzących obszar LSR, wykorzystane następnie przy tworzeniu LSR. Uspołecznione opracowanie LSR odbyło się w trakcie zorganizowanej serii spotkao informacyjno-warsztatowych dla mieszkaoców wszystkich gmin. LGD za pośrednictwem poszczególnych gmin wystosowała zaproszenia dla mieszkaoców zainteresowanych tworzeniem LSR. Przedstawiciele gmin we współpracy z LGD starali się zadbad szczególnie o zapewnienie reprezentatywności sektorowej (sektor publiczny, społeczny, gospodarczy) podczas zorganizowanych spotkao. Głównym celem spotkao było pozyskanie informacji o potrzebach i oczekiwaniach mieszkaoców regionu jakie wiążą oni z inicjatywą Leader na swoim terenie. Mieszkaocy mieli możliwośd przedstawienia swoich pomysłów umożliwiających jak najlepsze wykorzystanie potencjału regionu. Spotkania odbywały się w następujących terminach: l.p. Spotkanie Termin Miejsce Spotkanie Zarządu i zaproszonych gości z Renatą Bukowską pt. Budowanie Lokalnej Strategii Rozwoju. Spotkanie informacyjno-warsztatowe z mieszkaocami gminy Dębica. Spotkanie informacyjno-warsztatowe z mieszkaocami gminy Iwierzyce r. Ropczyce r. Dębica r. Iwierzyce

101 Spotkanie informacyjno-warsztatowe z mieszkaocami gminy Sędziszów Młp. Spotkanie informacyjno-warsztatowe z mieszkaocami gminy Ropczyce. Spotkanie informacyjno-warsztatowe z mieszkaocami gminy Ropczyce, Sędziszów Młp., Iwierzyce. Spotkanie informacyjno-warsztatowe z mieszkaocami gminy Czarna r. Sędziszów Młp r. Ropczyce r. Ropczyce r. Czarna Na spotkaniach informacyjno warsztatowych mieszkaocy mieli możliwośd zapoznania się z założeniami działania Leader realizowanego w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata oraz z funkcjonowaniem samej LGD. Szczegółowo opisywano rodzaje działao realizowanych w ramach osi IV Leader, zakres realizacji działao oraz koszty podlegające refundacji w ramach podjętych działao. Przedstawiano także szczegółowe wymagania jakie stawiane będą potencjalnym beneficjentom zainteresowanym aplikowaniem do LGD. Spotkania były doskonałą okazją do zadawania pytao i uzyskiwania odpowiedzi na kwestie dotyczące LGD i podejścia Leader. Nawiązany w ten sposób dialog pozwolił uzyskad wiele cennych informacji, umożliwiając tym samym poznanie oczekiwao mieszkaoców i identyfikację najważniejszych problemów społecznych. Szerszy przekaz informacji/zagadnieo prezentowanych podczas spotkao zapewniła lokalna Telewizja Miejska, która zamieściła w swoim programie transmisję ze spotkania w Sędziszowie Młp. z dnia 30 września 2008 r. Podczas każdego spotkania przeprowadzany był również sondaż społeczny w formie ankiety (załącznik nr 5 do LSR) w której każdy uczestnik spotkania określał swój status: wiek, płed, miejsce zamieszkania, wykształcenie, rodzaj wykonywanej pracy. Za pośrednictwem ankiety każdy mógł przedstawid swój pogląd na następujące kwestie: główne problemy regionu, główne atuty regionu, jakie działania należy podjąd w celu poprawy jakości życia mieszkaoców regionu, jakie produkty, zwyczaje, obyczaje, tradycje należy najmocniej wspierad i rozpowszechniad jako dziedzictwo kulturalne, które działania najbardziej wymagają wsparcie funduszami UE, pod jakim względem obszar LSR jest spójny. Każdorazowo podczas spotkao rozdawane były także ogólne karty projektów (załącznik nr 6 do LSR). Prowadzący spotkania udzielali instrukcji umożliwiających prawidłowe wypełnienie kart zgodnie z zaprezentowanymi możliwościami w ramach działao osi IV Leader tj. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, Odnowa i rozwój wsi, Różnicowanie w

102 102 kierunku działalności nierolniczej, Małe projekty. Każdy uczestnik miał możliwośd w dwutygodniowym terminie składania wypełnionych kart w Biurze LGD bądź w siedzibie Urzędu Gminy. Przez cały czas tworzenia LSR Biuro LGD funkcjonowało również jako punkt informacyjno konsultacyjny. Każdy zainteresowany opracowywaną LSR i działalnością LGD mógł tutaj uzyskad informacje, materiały, zgłaszad swoje pomysły czy wnioski. Biuro funkcjonowało od poniedziałku do piątku w godzinach od 7 00 do Z pracownikami Biura można było kontaktowad się: telefonicznie, ustnie, pisemnie lub za pośrednictwem Internetu. Informacja o funkcjonowaniu biura była przekazywana przy okazji spotkao informacyjno warsztatowych oraz za pośrednictwem przedstawicieli w poszczególnych gminach. Wszystkie dane uzyskane za pośrednictwem przeprowadzanych ankiet w połączeniu z informacjami zamieszczonymi w przekazanych kartach projektów, posłużyły do zdefiniowania celów ogólnych, celów szczegółowych oraz przedsięwzięd realizowanych w ramach LSR. Wstępny projekt LSR opracowało Biuro LGD we współpracy z Zarządem LGD oraz przedstawicielami gminnymi. Dokument zawierał zgłaszane na spotkaniach cele i przedsięwzięcia, na podstawie których dokonano ostatecznego wyboru celów i przedsięwzięd do realizacji w ramach LSR. Konsultacja dokumentu odbyła się na Walnym Zebraniu Członków LGD 10 grudnia 2008 r. Dokument był również zamieszczony na stronie internetowej LGD z informacją o możliwości składania uwag co do treści i zakresu LSR. Uwagi należało składad w siedzibie biura LGD: osobiście, pocztą lub mailem. Etapem kooczącym proces tworzenia LSR była jego prezentacja na Walnym Zebraniu Członków w dniu 9 stycznia 2009 r., podczas którego powstały dokument został poddany głosowaniu i przyjęty uchwałą WZC. 15. Opis procesu wdrażania i aktualizacji LSR. Opis procesu wdrażania LSR Za wdrażanie Lokalnej Strategii Rozwoju odpowiada Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin. W związku z tym, że LGD zgodnie z podejściem Leader ma aktywizowad lokalną społecznośd, zachęcad ją do angażowania się na rzecz rozwoju lokalnego, wdrażanie LSR będzie odbywad się z jak najszerszym udziałem partnerów LGD i tejże społeczności. W ramach wdrażania LSR przewiduje się podjęcie szeregu działao promocyjno informacyjnych przez LGD mających na celu jak najlepsze dotarcie do możliwie największej grupy mieszkaoców obszaru LSR.

103 103 Szeroko rozumiana promocja jest jednym z ważniejszych czynników wspomagających rozwój społeczno gospodarczy. Stanowi instrument pozwalający eksponowad potencjał regionu, jego walory i możliwości. Właściwie ukierunkowana promocja pozwala osiągnąd zakładane i pożądane cele. Adresatami informacji o LSR będzie przede wszystkim cała społecznośd obszaru działania LGD, wszystkie podmioty lokalne. Szczegółowe grupy docelowe na obszarze objętym LSR, do których będzie kierowana informacja są następujące: 1. Stowarzyszenia oraz organizacje pozarządowe, w tym: a) organizacje rolników, b) organizacje turystyczne, w szczególności organizacje agroturystyczne, c) organizacje kulturalne i sportowe, d) Ochotnicze Straże Pożarne, e) Uczniowskie Kluby Sportowe. 2. Rolnicy i przedsiębiorcy; 3. Koła Gospodyo Wiejskich; 4. Szkoły z terenu LGD; 5. Zespoły ludowe wokalne, taneczne i muzyczne; 6. Kluby sportowe; 7. Przedstawiciele innych LGD; 8. Urzędy gmin oraz Starostwo Powiatowe, jednostki organizacyjne. Przekaz informacji do tych grup ma na celu: Informowanie opinii publicznej o fakcie realizacji projektu finansowanego ze środków publicznych, w tym funduszy UE; Pokazywanie efektów działao i zachęcenie zainteresowanych do włączenia się aktywnie w realizowane przez LGD projekty; Pobudzenie mieszkaoców do zapoznania się z treścią LSR oraz inspirowanie do przygotowania projektów wpisujących się w LSR; Promowanie postaw obywatelskich realizacji indywidualnych celów przez działanie wspólnotowe dla dobra ogółu. Podawane do publicznej wiadomości informacje zawierad będą przede wszystkim: pełną wersję LSR, wykaz dokumentów programowych, aktów prawnych, zaleceo i wytycznych dla beneficjentów, informacje o planowanych i aktualnych terminach naborów wniosków, kryteria oceny i naboru wniosków, procedurę wyboru wniosków o dofinansowanie, wyniki konkursów,

104 104 wykaz beneficjentów oraz dane na temat aktualnie realizowanych projektów, informacja o organizowanych wydarzeniach promocyjnych lub kulturalnych związanych z obszarem LSR. Przekaz informacji odbywał się będzie za pośrednictwem: strony internetowej LGD, ogłoszeo na tablicach informacyjnych w Biurze LGD, urzędach gmin, w prasie regionalnej, lokalnej telewizji, ulotek i plakatów. Za cały proces informowania o wdrażaniu LSR odpowiadało będzie Biuro LGD, które w godzinach pracy będzie stanowiło dodatkowo punkt informacyjno konsultacyjny, dostępny dla wszystkich mieszkaoców obszaru LSR. Biuro LGD będzie odpowiedzialne za dbałośd o aktualnośd i systematycznośd przekazywanych informacji (właściwe planowanie wydarzeo promocyjno-informacyjnych umożliwiające jak najlepsze wykorzystanie środków pochodzących z wdrażania LSR, systematyczna aktualizacja zamieszczanych informacji). Pracownicy Biura LGD będą udzielad bezpłatnych porad beneficjentom, związanych z projektowaniem operacji lub przygotowaniem wniosku o pomoc. Ze względu na niezwykle istotną pozycję zarówno biura jak i organów LGD w procesie wdrażania LSR, przez cały okres realizacji projektu wzmacniane będą struktury organizacyjne LGD poprzez: właściwe wyposażenie infrastrukturalne Biura LGD, szkolenie personelu biura i organów LGD, wzmacnianie sieci przepływu informacji pomiędzy lokalnymi podmiotami. W procesie wdrażania LSR uwzględniono również działania mające na celu aktywizowanie i motywowanie mieszkaoców obszaru do wzięcia udziału w procesie wdrażania LSR. Dlatego zaplanowano organizację cyklicznych imprez, spotkao, warsztatów które oprócz walorów integracyjnych i szkoleniowych pomogą uzyskad cenny materiał informacyjny na temat poglądów społecznych na podejmowane przez LGD działania, oraz przyczynią się usprawnieniu całego procesu informowania o wdrażaniu LSR. Realizacja działao informacyjno-promocyjnych podlegad będzie rocznemu sprawozdaniu i zatwierdzeniu przez Zarząd LGD.

105 105 Opis procesu aktualizacji LSR Prawidłowe wdrażanie LSR wymaga systematycznej kontroli i monitorowania: charakteru i dynamiki zmian uwarunkowao wewnętrznych i zewnętrznych (analiza SWOT), aspiracji i oczekiwao mieszkaoców oraz lokalnych partnerów (analiza uwag, postulatów, opinii zgłaszanych przez beneficjentów), korelacji pomiędzy przyjętymi celami, przedsięwzięciami i osiągniętymi rezultatami (analiza osiąganych wskaźników w nawiązaniu do operacji i przedsięwzięd), skuteczności przyjętego procesu wdrażania LSR (analiza procesu wdrażania LSR). Stały monitoring i ocena powyższych procesów umożliwi wychwycenie ewentualnych nieprawidłowości i podjęcie odpowiednich działao z aktualizacją LSR włącznie. Koniecznośd aktualizacji LSR może wynikad również ze zmian wprowadzanych w przepisach i rozporządzeniach regulujących zagadnienia objęte LSR. W procesie monitorowania wykorzystane zostaną stosowne narzędzia konsultacyjne, w tym: wywiady z beneficjentami, bezpośrednie spotkania i konsultacje, badania ankietowe, analizy. Za przeprowadzenie monitoringu odpowiedzialne będzie Biuro LGD które w godzinach pracy będzie stanowiło dodatkowo punkt informacyjno konsultacyjny, dostępny dla wszystkich mieszkaoców obszaru LSR zainteresowanych składaniem wniosków i postulatów które mogą byd wykorzystane do aktualizacji czy zmian w procesie wdrażania LSR. Uzyskane w tym procesie informacje poddane zostaną corocznej (IV kwartał roku) ocenie przez Zarząd LGD. W razie zaistnienia okoliczności wskazujących na koniecznośd aktualizacji LSR zorganizowane zostaną spotkania do udziału w których zaproszeni zostaną przedstawiciele społeczności lokalnej z uprawnieniami do zgłaszania propozycji projektów zmian aktualizacyjnych strategię. Proces aktualizacji będzie odpowiednio promowany, poprzez umieszczenie przede wszystkim na stronie internetowej LGD informacji o przystąpieniu do aktualizacji strategii. Informacja zostanie zamieszczona również na tablicach informacyjnych w urzędach gmin, oraz w prasie lokalnej. Zebrane dane i informacje przekazane przez społecznośd lokalną zostaną wykorzystane do podjęcia zmian aktualizujących LSR które opracowane będą przez Zarząd LGD i zatwierdzone uchwałą przez Walne Zebranie Członków. Propozycja zmian LSR zostanie przekazana do zatwierdzenia przez samorząd województwa. Komentarz [MM11]: Rezygnacja z zapisu. LGD przez cały okres wdrażania LSR prowadzi systematyczne spotkania aktywizujące z mieszkaocami obszaru podczas, których będą przekazywane informacje o aktualizacji LSR. Proces aktualizacji jest wystarczająco dobrze promowany, mieszkaocy w okresie 21 dni od momentu ukazania się ogłoszenia mają możliwośd kontaktu z pracownikami Biura LGD i zgłaszania ewentualnych uwag do LSR. W związku z powyższym nie ma podstaw do organizowania dodatkowych spotkao, które wiązad się będą z między innymi z dodatkowymi kosztami, dodatkowe spotkania nie gwarantują również wzmocnienia procesu aktualizacji LSR.

106 106 Procedura aktualizacji LSR jest zbieżna z opisaną w pkt 9 LSR procedurą zmiany lokalnych kryteriów wyboru. 16. Zasady i sposób dokonywania oceny (ewaluacji) własnej. Przyjmuje się następujący zestaw kluczowych mierników wyrażających efektywnośd wdrażania Lokalnej Strategii Rozwoju: Lp. Miernik Informacja dostarczana przez miernik z punktu widzenia wdrażania i aktualizacji LSR 1. liczba projektów zgłaszanych przez podmioty lokalne w kolejnych okresach wdrażania 2. jakośd merytoryczna i techniczna zgłaszanych projektów 3. poziom osiągania efektów w ramach realizowanych operacji (projektów zgłaszanych przez beneficjentów) planowany poziom ustalany każdorazowo w przypadku konkretnych operacji 4. wartośd wkładu własnego podmiotów lokalnych 5. proporcja pomiędzy wielkością wsparcia udzielanego podmiotom lokalnym w ramach strategii a ich wkładem własnym - poziom wypromowania Lokalnej Strategii Rozwoju wśród podmiotów lokalnych oraz uzyskany w jego efekcie poziom zainteresowania podmiotów lokalnych włączeniem się w realizację LSR, - dostosowanie LSR do oczekiwao lokalnych podmiotów, - poziom przygotowania lokalnych podmiotów do właściwego opracowywania projektów, - określenie głównych trudności podmiotów lokalnych we właściwym przygotowaniu projektów, a co za tym idzie dostosowanie rodzaju udzielanego wsparcia do realnych potrzeb, - weryfikacja tempa i jakości wdrażania operacji, - weryfikacja wiarygodności partnerów wdrażających konkretny projekt, - stopieo uaktywnienia finansowych i pozafinansowych potencjałów znajdujących się w dyspozycji podmiotów lokalnych, - efekty mnożnikowe uzyskiwane w wyniku wdrażania strategii,

107 liczba beneficjentów pośrednich i bezpośrednich realizowanych projektów (zakładana i rzeczywista) 7. poziom realizacji celów szczegółowych (a co za tym idzie celów ogólnych, na które cele szczegółowe się składają) 8. efektywnośd realizacji projektu (stosunek wyniku użytecznego do poniesionych kosztów) 9. zmiana wewnętrznych uwarunkowao rozwoju obszaru na skutek wdrażania strategii, a w szczególności operacji wynikających ze strategii 10. szybkośd udzielania wsparcia beneficjentom - społeczna i gospodarcza rozległośd oddziaływania LSR, - stopieo uaktywnienia podmiotów i społeczności lokalnych na rzecz animowanego przez LGD procesu rozwoju lokalnego - stopieo zbieżności podejmowanych działao wdrożeniowych z realnymi potrzebami rozwojowymi obszaru wyrażającymi się w celach LSR, - określenie tempa zmian na obszarze, - określenie skuteczności podejmowanych działao strategicznych, - określenie efektywności poszczególnych projektów, - wnioski na temat warunków efektywności projektów realizowanych w ramach LSR (np. rodzaj projektu, beneficjenci, efektywnośd udzielonego wsparcia itp.), - badanie, na ile zmianie ulegają siły i słabości obszaru wskutek realizacji strategii, a co za tym idzie identyfikowanie przesłanek dla aktualizacji strategii oraz zawartych w niej przedsięwzięd, - określenie sprawności funkcjonowania struktur LGD, - wnioski na temat potrzeb szkoleniowych personelu biura i członków LGD oraz wyposażenia infrastrukturalnego biura. Przedstawione grupy mierników wynikają z przyjętej procedury monitorowania i wdrażania strategii. Sposób dokonywania oceny (ewaluacji) pozwoli na: uaktualnianie strategii do potrzeb podmiotów lokalnych i warunków rozwoju obszaru, doskonalenia operacji wynikających ze strategii, doskonalenia działao techniczno-organizacyjnych na rzecz wdrażania strategii. Przyjmuje się, że na Biurze LGD spoczywa obowiązek gromadzenia informacji dotyczących mierników oznaczonych w powyższej tabeli numerami: 1, 2, 5, 9, 10.

108 108 Z kolei beneficjenci zgłaszający i wdrażający operacje (projekty) zobowiązani są do dostarczania wiarygodnych informacji, niezbędnych do oszacowania przez organ decyzyjny LGD, mierników oznaczonych w powyższej tabeli numerami: 3, 4, 6, 7, 8. Interpretacja dostarczonych informacji oraz wyciąganie z nich odpowiednich wniosków na temat wdrażania bądź potrzeby aktualizacji LSR będzie ważnym narzędziem ewaluacji strategii. 17. Określenie powiązao LSR z innymi dokumentami planistycznymi związanymi z obszarem objętym LSR. Niniejsza strategia nie jest jedynym dokumentem określającym sposoby rozwoju opisywanego obszaru. Istnieje wiele organizacji i instytucji które tworzą dokumenty o charakterze strategicznym, które LSR uwzględnia i wpisuje się w nie, a powiązania z nimi mają podnosid efektywnośd i przydatnośd tego dokumentu. Istotnym dokumentem planistycznym w jaki wpisuje się LSR są Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (Narodowa Strategia Spójności) wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie, której powiązania z LSR widoczne są najbardziej w celach: Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa; Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej; Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej regionów; Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej; Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach; Dokumentem strategicznym o charakterze krajowym, z którym poprzez branżowy charakter w największym stopniu powiązana musi byd LSR jest Krajowy Plan Strategiczny Rozwoju Obszarów Wiejskich (KPSROW). Zawiera on priorytety rozwoju obszarów wiejskich na okres 7 lat, uwzględniające zarówno regulacje wspólnotowe (Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla Rozwoju Obszarów Wiejskich), jak i spójnośd z dokumentami krajowymi (KPS, NSRO oraz Krajowy Program Reform). KPSROW jest tym samym podstawowym dokumentem ramowym, na podstawie którego został przygotowany główny instrument wdrażania Wspólnej Polityki Rolnej w Polsce, w części dotyczącej rozwoju obszarów wiejskich, tj. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Podstawę realizacji KPSROW stanowi koncepcja wielofunkcyjności rolnictwa i obszarów wiejskich. Zakłada ona wzmocnienie ekonomiczne gospodarstw rolnych i wzrost

109 109 konkurencyjności sektora rolno spożywczego, przy jednoczesnym zapewnieniu instrumentów na rzecz różnicowania działalności gospodarczej w kierunku pozyskania i stworzenia alternatywnych źródeł dochodów mieszkaoców wsi. Równie ważnym aspektem obszarów wiejskich w Polsce, poza funkcjami ekonomicznymi i dobrymi warunkami dla rozwoju społecznego, jest ich rola w zachowaniu i odtwarzaniu walorów krajobrazowych oraz zasobów przyrody, tj. zachowanie dobrego stanu ekologicznego wód i gleb, bogactwa siedlisk i różnorodności biologicznej, a także dziedzictwa kulturowego. Komplementarnośd LSR w stosunku do innych dokumentów planistycznych. Cele ogólne i szczegółowe oraz planowane do realizacji przedsięwzięcia LSR są spójne z zapisami dokumentów strategicznych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Komplementarnośd LSR widoczna jest szczególnie w ramach działao: Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG) w szczególności w zakresie inwestycji w innowacje, rozwoju nowoczesnych technologii, przedsiębiorczości, społeczeostwa informacyjnego. Wpisują się w osie tego programu: Oś priorytetowa VI: Polska gospodarka na rynku międzynarodowym (działania nastawione na promocję walorów turystycznych Polski, w tym tworzenie systemu informacji turystycznej oraz poprawa jakości usług turystycznych); Oś priorytetowa VIII: Społeczeostwo informacyjne (działania nastawione na zwiększenie innowacyjności gospodarki projekty obejmujące wsparcie dla nowotworzonych mikroprzedsiębiorstw) Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL): Priorytet I: Zatrudnienie i integracja społeczna o 1.1 Wsparcie instytucji Rynku Pracy Priorytet VI: Rynek pracy otwarty dla wszystkich o 6.1. Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie; o Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy; o 6.2. Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samo zatrudnienia; o 6.3. Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu aktywności zawodowej na obszarach wiejskich;

110 110 Dokumenty strategiczne na poziomie lokalnym Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin opracowująca strategię brała też pod uwagę spójnośd z dokumentami strategicznymi samorządów województw, powiatów, gmin dotyczące obszaru naszych gmin. Istniejące dokumenty o charakterze strategicznym a w szczególności Strategia Rozwoju Województwa Podkarpackiego, Strategia Rozwoju Powiatu Ropczycko-Sędziszowskiego oraz strategia Rozwoju Powiatu Dębickiego, opracowane dla województwa i powiatów Ropczycko-Sędziszowskiego i Dębickiego zostały wzięte pod uwagę już na etapie opracowywania LSR. Zbieżnośd celów LSR LGD Partnerstwo 5 Gmin z celami Strategii Województwa Podkarpackiego: Strategia Rozwoju LSR LGD Partnerstwo 5 Gmin Województwa Podkarpackiego Cel I Kultywowanie i zachowanie tradycji i ochrona dziedzictwa kulturowego Cel II Wzrost atrakcyjności rekreacyjnosportowej i turystycznej regionu Cel III Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich Cel strategiczny Tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki poprzez rozwijanie przedsiębiorczości, zwiększenie jej innowacyjności oraz podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu. Priorytet I Rozwój przedsiębiorstw szczególnie małych i średnich poprzez wsparcie finansowe i instytucjonalne Priorytet III Działania na rzecz podniesienia atrakcyjności regionu dla rozwoju inwestycji Priorytet IV Turystyka jako czynnik rozwoju społeczno-gospodarczego województwa Cel strategiczny Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich sprzyjający powstawaniu rentownych gospodarstw rolnych oraz kreowaniu pozarolniczych źródeł dochodów Priorytet I Rozwój pozarolniczych form działalności gospodarczej w warunkach zrównoważonego rozwoju Priorytet II Odnowa wsi oraz modernizacja przestrzeni wiejskiej Priorytet III Wzrost konkurencyjności gospodarstw rolnych

111 111 Cel strategiczny Wszechstronny rozwój kapitału społecznego umożliwiający pełne wykorzystanie potencjału i możliwości rozwoju osobistego mieszkaoców regionu. Priorytet III Rozwój kultury Priorytet IV Wspieranie rozwoju społeczeostwa obywatelskiego. Cel strategiczny Poprawa jakości środowiska oraz zachowanie i ochrona zasobów przyrodniczych i wartości krajobrazowych. Priorytet I Zachowanie oraz ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazowej. Cel strategiczny Wspieranie rozwoju gospodarczego regionu, wykorzysta wyk potencjału turystycznego i dziedzictwa kulturowego oraz ochrona wartości turystyczno- krajobrazowych. Priorytet I Tworzenie warunków do podejmowania wspólnych przedsięwzięd gospodarczych i pozyskiwania inwestycji. Priorytet II Współpraca na rzecz rozwoju turystyki, ochrony i wykorzystania dziedzictwa kulturowego. Priorytet III Zachowanie obszarów cennych krajobrazowo oraz ochrona środowiska przyrodniczego.

112 112 Zbieżnośd celów LSR LGD Partnerstwo 5 Gmin z celami Strategii Rozwoju powiatu ropczycko - sędziszowskiego. LSR LGD Partnerstwo 5 Gmin Strategia Rozwoju Społeczno Gospodarczego Powiatu Ropczycko - Sędziszowskiego Cel I Kultywowanie i zachowanie tradycji i ochrona dziedzictwa kulturowego Cel II Wzrost atrakcyjności rekreacyjno sportowej i turystycznej regionu Cel III Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich Cel strategiczny nr 1: Wspieranie lokalnej przedsiębiorczości i tworzenie warunków do rozwoju gospodarczego zapewniającego miejsca pracy w szczególności poprzez rozwój i modernizację rolnictwa i obszarów wiejskich Cel szczegółowy nr 1.1. Wykorzystanie potencjału gospodarki powiatu Cel szczegółowy nr 1.2. Wykreowanie marki i produktów regionalnych powiatu Cel szczegółowy nr 1.3. Wspieranie i inicjowanie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw Cel szczegółowy nr 1.7. Utworzenie i wdrożenie programu turystycznego usługowego Cel strategiczny nr 3: Podniesienie jakości życia mieszkaoców Cel szczegółowy nr 3.1. Rozwój edukacji i oświaty, kultury fizycznej oraz sportu Cel szczegółowy nr 3.2. Rozwój lokalnej kultury powiatu Cel strategiczny nr 4: Kreowanie partnerstwa lokalnego Cel szczegółowy nr 4.1. Rozwój i aktywizacja organizacji społecznych i innych organizacji pozarządowych Cel strategiczny nr 6: Sprawne zarządzanie ochroną środowiska Cel szczegółowy nr 6.1. Rozwój systemu ochrony przyrody

113 113 Zbieżnośd celów LSR LGD Partnerstwo 5 Gmin z celami Strategii Rozwoju powiatu dębickiego. Strategia Rozwoju Powiatu Dębickiego LSR LGD Partnerstwo 5 Gmin Obszar 1 Przeciwdziałani e bezr oboci u Cel I Kultywowanie i zachowanie tradycji i ochrona dziedzictwa kulturowego Cel II Wzrost atrakcyjności rekreacyjnosportowej i turystycznej regionu Cel III Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich Cel: Obniżenie wskaźnika bezrobocia Obszar 3 Kultura, sport, turystyka Cel: Ochrona i kultywowanie dziedzictwa kulturowego ziemi dębickiej. Obszar 7 Ochrona środowiska. Cel: Poprawa walorów krajobrazowych i estetyki. Odniesienie celów i przedsięwzięd w Lokalnej Strategii Rozwoju do obszarów działao zawartych w strategiach i dokumentach rozwojowych gmin objętych działaniem Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 przedstawiono poniżej:

114 114 Lokalna Strategia Rozwoju LGD Partnerstwo 5 Gmin Cel ogólny I Kultywowanie i zachowanie tradycji i ochrona dziedzictwa kulturowego Cele szczegółowe 1.1. Zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego regionu Kultywowanie dawnych zwyczajów i obrzędów ludowych Zachowanie ginących zawodów, rękodzielnictwa oraz potraw lokalnych. Gmina Czarna Strategia Rozwoju Gminy Czarna Gmina Dębica Strategia Rozwoju Gminy Dębica Obszar: Gmina Iwierzyce Strategia Rozwoju Gminy Iwierzyce Cel strategiczny nr III: Gmina Ropczyce Strategia Rozwoju Gminy Ropczyce Obszar: Gmina Sędziszów Mlp. Strategia Rozwoju Gminy Sędziszów Młp Cel strategiczny: Rozwój ekonomiczny Cel strategiczny: 6.Promocja gminy Obszar : Sfera społeczna Cel strategiczny: 7. Zaspokajanie potrzeb w zakresie życia kulturalnego Rozwój usług społecznych Cel pośredni: 1.1 Oświata i kultura Rozwój społeczny Cel strategiczny: 3. Organizowanie i promowanie aktywnego uczestnictwa w kulturze i sporcie. Obszar: Ekologia Cel strategiczny: 3. Promocja i edukacja na rzecz rolnictwa III. Poprawa warunków i jakości życia mieszkaoców Cele operacyjne: 5. Odnowa obiektów zabytkowych i ochrona dziedzictwa kulturowego. 6. Rozszerzenie oferty kulturalnej dla ludności. Gmina Czarna Strategia Rozwoju Gminy Czarna Lokalna Strategia Rozwoju LGD Partnerstwo 5 Gmin Cel ogólny II Wzrost atrakcyjności rekreacyjno - sportowej i turystycznej regionu Cele szczegółowe 2.1. Poprawa stanu infrastruktury sportowo-rekreacyjnej Rozwój turystyki w tym agroturystyki Tworzenie i rozwój skutecznych kadr turystycznych. Gmina Dębica Strategia Rozwoju Gminy Dębica Gmina Iwierzyce Strategia Rozwoju Gminy Iwierzyce Gmina Ropczyce Strategia Rozwoju Gminy Ropczyce Gmina Sędziszów Mlp. Strategia Rozwoju Gminy Sędziszów Młp

115 115 Cel 2: Obszar: Cel strategiczny nr II: Obszar: Cel strategiczny: Rozwój produktu turystycznego. Cel cząstkowy: 2.2 Biorolnictwo i agroturystyka. 2.3 Rozwój turystyki i agroturystyki oraz zwiększenie standardu świadczonych usług przy zachowaniu unikalnych wartości przyrody. Rozwój ekonomiczny Cele strategiczne: 4. Rozwój turystyki i agroturystyki 5. Pełne wykorzystanie bazy sportoworekreacyjnej Obszar: Infrastruktura techniczna Cel strategiczny: 3. Rozwój infrastruktury turystycznej 6. Rozbudowa bazy sportoworekreacyjnej Przedsiębiorczośd i turystyka Cele pośrednie: 1.1 Rozwój lokalnej przedsiębiorczości 1.2 Rozwój turystyki Cel strategiczny nr III: Rozwój usług społecznych Cel pośredni: 1.2 Sport i rekreacja Lokalna Strategia Rozwoju LGD Partnerstwo 5 Gmin Rozwój społeczny Cel strategiczny: 3. Organizowanie i promowanie aktywnego uczestnictwa w kulturze i sporcie. Obszar: Ekologia Cel strategiczny: 3. Promocja i edukacja na rzecz rolnictwa ekologicznego i ekoturystyki. III. Poprawa warunków i jakości życia mieszkaoców Cel operacyjny: 4. Rozwój terenów rekreacyjnych, bazy sportowej oraz upowszechnienie sportu wśród dzieci i młodzieży Cel ogólny III Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich Cele szczegółowe 3.1. Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich Poprawa warunków funkcjonowania i rozwój lokalnych podmiotów gospodarczych Zwiększenie zróżnicowania działalności gospodarczej na obszarach wiejskich Zaspokojenie potrzeb kulturalnych mieszkaoców obszaru LSR Budowa kapitału społecznego poprzez pobudzenie aktywności oraz doskonalenie zawodowe mieszkaoców obszaru LSR. Gmina Czarna Strategia Rozwoju Gminy Czarna Cel 1: Gmina Dębica Strategia Rozwoju Gminy Dębica Obszar: Gmina Iwierzyce Strategia Rozwoju Gminy Iwierzyce Cel strategiczny nr I: Gmina Ropczyce Strategia Rozwoju Gminy Ropczyce Obszar: Gmina Sędziszów Mlp. Strategia Rozwoju Gminy Sędziszów Młp Cel strategiczny: Rozwój przedsiębiorczości i przeciwdziałanie bezrobociu Cel cząstkowy: 1.1. Dynamizacja rynku pracy poprzez rozwijanie aktywnych programów Rozwój ekonomiczny Cel strategiczny: 3. Zwiększenie liczby nowych inwestorów na terenie gminy Rozwój infrastruktury technicznej Cel pośredni: 1.2 Strefa wizualnoprzestrzenna Cel nr II: Rozwój lokalnej Rozwój społeczny Cele strategiczne: 1. Przeciwdziałanie bezrobociu ludzi młodych. 2. Mobilizacja społeczna mieszkaoców 3. Organizowanie i III. Poprawa warunków i jakości życia mieszkaoców Cele operacyjne: 3. Wsparcie przedsiębiorczośc i i tworzenie

116 116 przeciwdziałania bezrobociu Stworzenie szans dla bezrobotnych doskonalących umiejętności zawodowe 1.3. Promocja rozwoju przedsiębiorczości poprzez wsparcie rozwoju małych i średnich podmiotów gospodarczych Miejsca pracy poza rolnictwem 1.5. Integracja działao podmiotów zaangażowanych w aktywizację lokalnego rynku pracy. Cel 3: Rozwój infrastruktury technicznej i społecznej. Obszar: Sfera społeczna Cele strategiczne: 1. Obniżenie wskaźnika bezrobocia 3. Tworzenie nowych miejsc pracy. przedsiębiorczości Cele pośrednie: 1.1 Przedsiębiorczośd i turystyka. 1.2 Rozwój turystyki. Cel nr III: Rozwój usług społecznych Cel pośredni: 1.1 Oświata i kultura Obszar: promowanie aktywnego uczestnictwa w kulturze i sporcie. Rozwój gospodarczy. Cele strategiczne: 1. Zagospodarowani e przestrzenne pod potrzeby rozwoju gospodarczego. 2. Promocja instrumentów wspierania rozwoju przedsiębiorczości 3. Transfer nowoczesnych technologii Obszar: warunków do zwiększania poziomu zatrudnienia 9. Integracja społeczna Cel strategiczny: IV. Kształtowanie ładu przestrzennego Infrastruktura społeczna Ekologia Cel strategiczny: 2. Promocja energetyki opartej o odnawialne źródła energii.

117 Wskazanie planowanych działao, przedsięwzięd lub operacji realizowanych przez LGD w ramach innych programów wdrażanych na obszarze objętym LSR. Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin planuje w okresie wdrażania LSR realizowad przedsięwzięcia służące lepszej realizacji strategii jak również celów statutowych LGD. Wybór przedsięwzięd lub operacji realizowanych przez LGD w ramach innych programów dostosowany będzie do potrzeb i oczekiwao naszych członków i mieszkaoców oraz organizacji pozarządowych obszaru objętego LSR. W Szczególności będą to projekty realizowane w ramach programów: Program Operacyjny Kapitał Ludzki Regionalny Program Operacyjny woj. podkarpackiego Fundusz dla Organizacji Pozarządowych Jako mechanizmy zabezpieczające przed nakładaniem się pomocy w ramach PROW oraz innych programów, LGD Partnerstwo 5 Gmin przyjmie poniższe rozwiązania: każda osoba zatrudniona w LGD będzie mied umowę zawierającą wykaz obowiązków i zadao, ze wskazaniem programu na rzecz którego te zadania i obowiązki będą wykonywane oraz podaną kwotę wynagrodzenia pochodzącą ze środków tego programu; w przypadku osób zaangażowanych jednocześnie w realizację dwóch lub więcej programów, w umowie o pracę z tą osobą zostanie wskazany wymiar czasu pracy, jaki ta osoba jest zobowiązana przeznaczyd na wykonywanie zadao i obowiązków związanych z realizacją poszczególnych programów. Łączny wymiar czasu pracy nie może przy tym przekroczyd wielkości maksymalnych dopuszczalnych w Kodeksie Pracy; na każdym dokumencie księgowym stanowiącym dowód poniesienia kosztów w sposób trwały umieszczone zostaną informacje o tym, ze środków jakiego programu te koszty zostały pokryte. W przypadku kosztu współfinansowanego z dwóch lub więcej programów będzie podana informacja o tym, jaką częśd tego kosztu finansują poszczególne programy. Poza tym sposób podziału kosztu między poszczególne programy musi byd merytorycznie uzasadniony; na potrzeby poszczególnych programów LGD utworzy oddzielne konta bankowe (lub subkonta); każdy program będzie mied wyznaczonego kierownika, odpowiedzialnego za prawidłową realizację projektu i prawidłowe wydatkowanie środków;

118 118 przynajmniej raz w miesiącu odbędą się spotkania zespołów zarządzających poszczególnymi programami z Zarządem LGD, w celu zapewnienia dobrego przepływu informacji; każdy wniosek o przyznanie pomocy, przygotowany przez LGD, będzie zawierał analizę ryzyka w zakresie nakładania się pomocy z e środków tego programu z pomocą, którą LGD uzyskała wcześniej z PROW lub innych programów oraz propozycje mechanizmów, które należy zastosowad w celu uniemożliwienia nakładania się pomocy. 19. Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich. Wpisanie się LSR w realizację celów głównych, celów strategicznych oraz działao zapisanych w innych dokumentach planistycznych związanych z obszarem LSR zmierza w kierunku integracji społeczno gospodarczej regionu i wyrównania wewnętrznych dysproporcji rozwojowych pomiędzy obszarami wiejskimi oraz umożliwia rozwój gmin tworzących Lokalną Grupę Działania Partnerstwo 5 Gmin. Realizacja LSR spowoduje osiągnięcie celów które zapewnią zrównoważony i zintegrowany rozwój regionu. Cel I. Kultywowanie i zachowanie tradycji oraz ochrona dziedzictwa kulturowego Rozwijanie świadomości kulturalnej mieszkaoców stało się celem zapisanym w LSR, którego realizację umożliwi wsparcie różnych form i przejawów kultury regionalnej, budowanie wspólnoty kulturowej, utrwalanie wspólnych norm, kształtowanie poczucia odpowiedzialności ludzi za dziedzictwo kulturowe. W tej dziedzinie parametrem do wykazania zmiany spowodowanej realizacją LSR będzie udział podmiotów reprezentujących społecznośd wiejską w imprezach na szczeblu nie tylko lokalnym ale też i ogólnokrajowym, promujących regionalizm i tradycje kulturowe regionu. Odnowienie miejsc i obiektów stanowiących materialne dziedzictwo kulturowe, przyczyni się do zmiany wizerunku wsi oraz promocji tych obiektów, a tym samym podniesie wartośd turystyczną regionu. Planowane prze LGD przedsięwzięcia będą miały wpływ na: Wzrost ilości odnowionych i lepiej wyposażonych obiektów kulturalnych; Wzrost ilości odnowionych obiektów zabytkowych; Poprawę dostępu mieszkaoców obszaru LGD do kultury i nośników teleinformatycznych;

119 119 Rozwój oferty szkoleniowej skierowanej do różnych grup o tematyce związanej z kultywowaniem tradycji i rzemiosła; Lepszą promocję lokalnych produktów i folkloru. Cel II. Wzrost atrakcyjności rekreacyjno sportowej i turystycznej regionu Realizacja celu przyczyni się do poprawy usług turystycznych, wytyczenia nowych tras turystycznych, ścieżek rowerowych, odnowę obiektów sportowo - rekreacyjnych. W dokumentach planistycznych podkreśla się koniecznośd redukcji narastających dysproporcji, w zakresie dostępności infrastruktury społecznej oraz poziomu aktywności mieszkaoców, stąd też realizacja LSR na obszarze LGD wpisuje się doskonale w politykę strategiczną zarówno województwa jak i kraju. Środkiem zmierzającym do poprawy spójności regionu będą inwestycje w rozwój lokalnej infrastruktury sportowej, turystycznej, stwarzające możliwośd poprawy jakości życia mieszkaoców i rozwoju gospodarczego. Realizacja działao zapisanych w LSR w ramach osi 4 umożliwia poprawę sytuacji w zakresie usług turystycznych, rozwoju bazy turystycznej, noclegowej, gastronomicznej, odnowę miejsc i obiektów stanowiących atrakcje turystyczne regionu. Zintensyfikowane zostaną również działania związane z promocją obszaru. Dzięki temu region zyska niezbędne zainteresowanie ze strony rynku. Potwierdzeniem dokonanych zmian będzie wzrost dochodów z turystyki, wzrost liczby odwiedzających region turystów, wzrastająca liczba punktów gastronomicznych i noclegowych czy długośd tras turystycznych. Pożądanym efektem podejmowanych działao będzie m.in. przełamanie dotychczasowego stereotypu o województwie podkarpackim jako miejscu o niskiej atrakcyjności turystycznej. Wykreowanie wizerunku regionu jako obszaru ciekawego turystycznie. Reasumując planowane przez LGD przedsięwzięcia będą miały wpływ na: Stworzenie atrakcyjnej oferty turystycznej obszaru LGD; Wzrost ruchu turystycznego w regionie; Rozbudowę sieci tras turystycznych; Rozbudowę ścieżek rowerowych; Poprawę form spędzania czasu wolnego. Cel III. Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich. Przewidywaną zmianę sytuacji obszaru wskutek realizacji LSR określą w tym zakresie takie wskaźniki jak: wzrost liczby utworzonych miejsc integracji społecznej, wzrost inicjatyw społecznych w zakresie wykorzystania potencjału obszaru, wzrost liczby miejsc pracy poza

120 120 rolnictwem, wzrost dochodów mieszkaoców uzyskanych z pozarolniczych źródeł, wzrost dochodu podatkowego gmin, wzrost liczby mikroprzedsiębiorstw. LGD Partnerstwo 5 Gmin stanie się istotnym motorem napędowym zwiększającym aktywnośd społeczności lokalnej, a środki finansowe przeznaczone na realizację LSR pozwolą na wykorzystanie specyficznego potencjału lokalnego przy efektywnej współpracy pomiędzy sektorem publicznym, społecznym i gospodarczym. Realizacja LSR spowoduje również zmniejszenie odpływu mieszkaoców, stwarzając na tym obszarze lepsze warunki do pracy i życia dla siebie i swoich rodzin. Zatwierdzono przez Walne Zebranie Członków LGD Partnerstwo 5 Gmin Ropczyce dnia,.. Przewodniczący Walnego Zebrania Członków Informacja o dołączonych do LSR załącznikach. Załącznik Nr 1: Załącznik Nr 2: Załącznik Nr 3: Załącznik Nr 4: Załącznik Nr 5: Załącznik Nr 6: Załącznik Nr 7: Regulamin Rady LGD Karta oceny zgodności operacji z LSR Karty oceny zgodności z lokalnymi kryteriami wyboru Lokalne kryteria wyboru Ankieta do opracowania LSR Karta projektów Budżet LSR

121 121 Załącznik nr 1 LSR Regulamin Rady Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 Gmin ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne Regulamin Rady LGD Partnerstwo 5 Gmin określa organizację wewnętrzną i tryb pracy Rady. 1 Terminy użyte w niniejszym Regulaminie oznaczają: 2 1. LGD oznacza Lokalną Grupę Działania Partnerstwo 5 Gmin. 2. Rada oznacza organ decyzyjny LGD Partnerstwo 5 Gmin. 3. Przewodniczący Rady oznacza Przewodniczącego Rady LGD Partnerstwo 5 Gmin. 4. Zastępca Przewodniczącego oznacza zastępcę Przewodniczącego Rady LGD Partnerstwo 5 Gmin. 5. Sekretarz Rady oznacza Sekretarza Rady LGD Partnerstwo 5 Gmin. 6. Regulamin oznacza Regulamin Rady LGD Partnerstwo 5 Gmin. 7. Walne Zebranie Członków oznacza Walne Zebranie Członków LGD Partnerstwo 5 Gmin. 8. Zarząd oznacza Zarząd LGD Partnerstwo 5 Gmin. 9. Prezes Zarządu oznacza Prezesa Zarządu LGD Partnerstwo 5 Gmin. 10. Komisja Rewizyjna oznacza Komisję Rewizyjną LGD Partnerstwo 5 Gmin. 11. Biuro oznacz Biuro LGD Partnerstwo 5 Gmin. ROZDZIAŁ II Członkowie Rady 3 1. Członkowie Rady wybierani są przez Walne Zebranie Członków LGD. 2. Członek Rady nie może byd jednocześnie członkiem Zarządu lub Komisji Rewizyjnej. 3. Członek Rady w okresie pełnienia swojej funkcji w Radzie nie może byd zatrudniony w Biurze Członkowie Rady mają obowiązek uczestniczenia w posiedzeniach Rady. 2. W razie niemożności wzięcia udziału w posiedzeniu Rady, członek Rady zawiadamia o tym przed terminem posiedzenia Przewodniczącego Rady, a następnie jest obowiązany w ciągu 7 dni usprawiedliwid w formie pisemnej swoją nieobecnośd Przewodniczącemu Rady. 3. Za przyczyny usprawiedliwiające niemożnośd wzięcia przez członka Rady udziału w posiedzeniu Rady uważa się: a) chorobę albo koniecznośd opieki nad chorym potwierdzoną zaświadczeniem lekarskim, b) podróż służbową, c) inne prawnie lub losowo uzasadnione przeszkody.

122 Członkowi Rady w okresie sprawowania funkcji przysługuje dieta za udział w posiedzeniach Rady. 2. Przewodniczącemu Rady przysługuje dieta w podwójnej wysokości, Zastępcy Przewodniczącego i Sekretarzowi Rady w wysokości 1,5 diety. 3. Wysokośd diety ustala Walne Zebranie Członków. 4. W przypadku wcześniejszego opuszczenia posiedzenia przez Członka Rady dieta za to posiedzenie ulega obniżeniu o 50%. 5. Dieta jest obliczana na podstawie listy obecności i wypłacana członkom Rady w terminie do 21 dni po każdym posiedzeniu. Przewodniczący Rady i Zarząd udzielają członkom Rady pomocy w wykonywaniu przez nich funkcji członka Rady. 6 Przewodniczącego Rady wybiera Walne Zebranie Członków. ROZDZIAŁ III Przewodniczący Rady 1. Przewodniczący Rady organizuje pracę Rady i przewodniczy posiedzeniom Rady. 2. Pełniąc swą funkcję Przewodniczący Rady współpracuje z Zarządem i Biurem i korzysta z ich pomocy. 3. W razie niemożności wzięcia udziału w posiedzeniu Rady przez Przewodniczącego Rady jego obowiązki pełni Zastępca Przewodniczącego lub inna upoważniona przez Przewodniczącego Rady osoba. 7 8 ROZDZIAŁ IV Przygotowanie i zwołanie posiedzeo Rady Posiedzenia Rady są zwoływane odpowiednio do potrzeb wynikających z naboru wniosków prowadzonego przez LGD Posiedzenia Rady zwołuje Przewodniczący Rady lub upoważniona przez niego osoba, uzgadniając miejsce, termin i porządek posiedzenia z Zarządem i Biurem LGD. W przypadku dużej ilości spraw do rozpatrzenia, Przewodniczący Rady może zwoład posiedzenie trwające dwa lub więcej dni Członkowie Rady powinni byd pisemnie zawiadomieni o miejscu, terminie i porządku posiedzenia Rady najpóźniej 14 dni przed terminem posiedzenia. 2. W okresie 14 dni przed terminem posiedzenia Rady jej członkowie powinni mied możliwośd zapoznania się ze wszystkimi materiałami i dokumentami związanymi z porządkiem posiedzenia, w tym z wnioskami, które będą rozpatrywane podczas posiedzenia. Materiały i dokumenty w formie kopii mogą byd przesłane łącznie z zawiadomieniem o posiedzeniu lub udostępnione do wglądu w Biurze. ROZDZIAŁ V Posiedzenia Rady

123 Posiedzenia Rady są jawne. Zawiadomienie o terminie, miejscu i porządku posiedzenia Rady podaje się do publicznej wiadomości co najmniej na 7 dni przed posiedzeniem. 2. W posiedzeniach Rady może uczestniczyd Prezes Zarządu lub wskazany przez niego członek zarządu. 3. Przewodniczący Rady może zaprosid do udziału w posiedzeniu osoby trzecie, w szczególności osoby, których dotyczą sprawy przewidziane w porządku posiedzenia. 1. Posiedzenia Rady otwiera, prowadzi i zamyka Przewodniczący Rady z zastrzeżeniem 8 ust 3 Regulaminu. 2. Obsługę posiedzeo Rady zapewnia Biuro Przed otwarciem posiedzenia członkowie Rady potwierdzają swoją obecnośd podpisem na liście obecności. 2. Wcześniejsze opuszczenie posiedzenia przez członka Rady wymaga poinformowania o tym przewodniczącego obrad. 3. Prawomocnośd posiedzenia i podejmowanych przez Radę decyzji (quorum) wymaga obecności co najmniej 50% składu Rady Po otwarciu posiedzenia, Przewodniczący Rady podaje liczbę obecnych członków Rady na podstawie podpisanej przez nich listy obecności i stwierdza prawomocnośd posiedzenia (quorum). 2. W razie braku quorum Przewodniczący Rady zamyka obrady wyznaczając równocześnie nowy termin posiedzenia. 3. W protokole odnotowuje się przyczyny, z powodu których posiedzenie nie odbyło się Po stwierdzeniu quorum Przewodniczący Rady przeprowadza wybór dwóch jednego lub więcej sekretarzy posiedzenia, którzy wraz z Sekretarzem Rady lub w razie jego nieobecności inną upoważnioną przez niego osobą stanowią komisję skrutacyjną, której powierza się obliczanie wyników głosowao, kontrolę quorum oraz wykonywanie innych czynności o podobnym charakterze. 2. Po wyborze sekretarzy posiedzenia Przewodniczący Rady przedstawia porządek posiedzenia i poddaje go pod głosowanie Rady. 3. Członek Rady może zgłosid wniosek o zmianę porządku posiedzenia. Rada poprzez głosowanie przyjmuje lub odrzuca zgłoszone wnioski. 4. Przewodniczący Rady prowadzi posiedzenie zgodnie z porządkiem przyjętym przez Radę. 5. Porządek obrad obejmuje w szczególności: a) omówienie wniosków o przyznanie pomocy złożonych w ramach naboru prowadzonego przez LGD oraz podjęcie decyzji o wyborze operacji do finansowania, b) informację Zarządu o przyznaniu pomocy przez samorząd województwa na operacje, które były przedmiotem wcześniejszych posiedzeo Rady, c) wolne głosy, wnioski i zapytania. 6. Decyzja w sprawie wyboru projektów do finansowania jest podejmowana w formie uchwały Rady Przewodniczący Rady czuwa nad sprawnym przebiegiem i przestrzeganiem porządku posiedzenia, otwiera i zamyka dyskusję oraz udziela głosu w dyskusji. 2. Przedmiotem wystąpieo mogą byd tylko sprawy objęte porządkiem posiedzenia. 3. W dyskusji głos mogą zabierad członkowie Rady, członkowie Zarządu oraz osoby zaproszone do udziału w posiedzeniu. Przewodniczący Rady może określid maksymalny czas wystąpienia. 4. Przewodniczący Rady w pierwszej kolejności udziela głosu osobie referującej aktualnie rozpatrywaną sprawę, osobie opiniującej operację, przedstawicielowi Zarządu, a następnie pozostałym dyskutantom według kolejności zgłoszeo. Powtórne zabranie głosu w tym samym punkcie porządku obrad możliwe jest po wyczerpaniu listy mówców. Ograniczenie to nie dotyczy osoby referującej sprawę, osoby opiniującej operację oraz przedstawiciela Zarządu. 5. Jeżeli mówca w swoim wystąpieniu odbiega od aktualnie omawianej sprawy lub przekracza maksymalny czas wystąpienia, przewodniczący obrad zwraca mu na to uwagę. Po dwukrotnym zwróceniu uwagi Przewodniczący Rady może odebrad mówcy głos. Mówca, któremu odebrano głos, może zażądad w tej sprawie decyzji Rady. Rada podejmuje decyzję niezwłocznie po wniesieniu takiego żądania. 6. Jeżeli treśd lub forma wystąpienia albo też zachowanie mówcy w sposób oczywisty zakłóca porządek obrad lub powagę posiedzenia, Przewodniczący Rady przywołuje mówcę do porządku lub odbiera mu głos. Fakt ten odnotowuje się w protokole posiedzenia.

124 Po wyczerpaniu listy mówców Przewodniczący Rady zamyka dyskusję. W razie potrzeby Przewodniczący Rady może zarządzid przerwę w celu wykonania niezbędnych czynności przygotowawczych do głosowania, na przykład przygotowania poprawek w projekcie uchwały lub innym rozpatrywanym dokumencie, przygotowania kart do głosowania. 8. Po zamknięciu dyskusji Przewodniczący Rady rozpoczyna procedurę głosowania. Od tej chwili można zabrad głos tylko w celu zgłoszenia lub uzasadnienia wniosku formalnego o sposobie lub porządku głosowania i to jedynie przed zarządzeniem głosowania przez Przewodniczącego Rady Przewodniczący Rady może udzielid głosu poza kolejnością zgłoszonych mówców, jeżeli zabranie głosu wiąże się bezpośrednio z głosem przedmówcy lub w trybie sprostowania, jednak nie dłużej niż 2 minuty. Poza kolejnością może także udzielid głosu członkom Zarządu, osobie referującej sprawę i osobie opiniującej projekt. 2. Poza kolejnością udziela się głosu w sprawie zgłaszania wniosku formalnego, w szczególności w sprawach: a) stwierdzenia quorum, b) sprawdzenia listy obecności, c) przerwania, odroczenia lub zamknięcia sesji, d) zmiany porządku posiedzenia (kolejności rozpatrywania poszczególnych punktów), e) głosowania bez dyskusji, f) zamknięcia listy mówców, g) ograniczenia czasu wystąpieo mówców, h) zamknięcia dyskusji, i) zarządzenia przerwy, j) zarządzenia głosowania imiennego, k) przeliczenia głosów, l) reasumpcji głosowania. 3. Wniosek formalny powinien zawierad żądanie i zwięzłe uzasadnienie, a wystąpienie w tej sprawie nie może trwad dłużej niż 2 minuty. 4. Rada rozstrzyga o wniosku formalnym niezwłocznie po jego zgłoszeniu. O przyjęciu lub odrzuceniu wniosku Rada rozstrzyga po wysłuchaniu wnioskodawcy i ewentualnie jednego przeciwnika wniosku. 5. Wnioski formalne, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2 nie poddaje się pod głosowanie. 20 Po wyczerpaniu porządku posiedzenia, Przewodniczący Rady zamyka posiedzenie. ROZDZIAŁ VI Głosowanie Po zamknięciu dyskusji w danej sprawie Przewodniczący Rady rozpoczyna procedurę głosowania i zarządza głosowanie zgodnie z postanowieniami wynikającymi ze Statutu LGD oraz niniejszego regulaminu ) W przypadku głosowania wniosku złożonego przez jednostkę, której właścicielem, współwłaścicielem lub przedstawicielem jest członek Rady, współmałżonek członka Rady lub jego krewny do II stopnia pokrewieostwa, ten członek Rady podlega wyłączeniu i nie bierze udziału w głosowaniu wniosku o pomoc finansową na każdym etapie oceny, w tym również w przypadku weryfikacji wniosku w ramach procedury odwoławczej. 6) Członek Rady podlega wyłączeniu, o którym mowa w ust. 1 również w sytuacji gdy jest autorem wniosku. 7) Każdy z członków Rady dokonujący oceny wniosku o dofinansowanie jest zobowiązany do: dokonania niezależnej oceny elementów wniosku, niepowielania i nieprzekazywania wniosku lub jego elementów osobom trzecim, zwrotu kopii wniosku niezwłocznie po dokonaniu oceny. Dotrzymanie zobowiązania zostaje potwierdzone podpisaną kartą bezstronności i poufności stanowiącą załącznik nr 1 do niniejszego regulaminu Wszystkie głosowania Rady są jawne. 2. Głosowania Rady mogą odbywad się w następujących formach:

125 125 a) przez podniesienie ręki na wezwanie Przewodniczącego Rady, b) przez wypełnienie i oddanie sekretarzom posiedzenia karty do oceny operacji, stanowiących załączniki do niniejszego regulaminu W głosowaniu przez podniesienie ręki komisja skrutacyjna oblicza głosy za, głosy przeciw i głosy wstrzymuję się od głosu. Po czym informują Przewodniczącego Rady o wyniku głosowania. 2. Wyniki głosowania ogłasza Przewodniczący Rady Głosowanie poprzez wypełnienie karty do oceny operacji obejmuje: a) głosowanie w sprawie zgodności operacji z LSR, b) głosowanie w sprawie oceny operacji według kryteriów lokalnych przyjętych przez LGD. 2. W głosowaniu odbywającym się przez wypełnienie kart do oceny operacji radni oddają głos za pomocą kart oceny operacji wydanych członkom Rady przez komisję skrutacyjną. Każda strona karty oceny operacji musi byd opieczętowana pieczęcią LGD i podpisana przez sekretarzy posiedzenia. 3. Głos oddany przez członka Rady w formie wypełnionej karty oceny operacji jest nieważny, jeżeli zachodziło najmniej jedna z poniższych okoliczności: a) na karcie brakuje imienia i nazwiska lub podpisu członka Rady, b) na karcie brakuje informacji pozwalających zidentyfikowad operację, której dotyczy ocena (numeru wniosku, nazwy wnioskodawcy, nazwy projektu). 4. Karty muszą byd wypełnione piórem, długopisem lub cienkopisem. 5. Znaki X lub V winny byd postawione w polu przeznaczonego na to kwadratu Głos w sprawie uznania operacji za zgodną z LSR oddaje się przez skreślenie jednej z opcji zaznaczonych gwiazdką w zawartym na karcie oceny operacji sformułowaniu: Głosuję za uznaniem, że operacja jest* nie jest* zgodna z LSR. Pozostawienie lub skreślenie obu opcji uważa się za głos nieważny. 2. W przypadku stwierdzenia błędów i braków w sposobie wypełniania karty oceny zgodności operacji z LSR komisja skrutacyjna wzywa członka Rady, który wypełnił tę kartę do złożenia wyjaśnieo i uzupełnienia braków. W trakcie wyjaśnieo członek Rady może na oddanej przez siebie karcie dokonad wpisów w kratkach lub pozycjach pustych, lub dokonad czytelnej korekty w pozycjach i kratkach wypełnionych podczas głosowania, stawiając przy tych poprawkach swój podpis. 3. Jeżeli po dokonaniu poprawek i uzupełnieo karta nadal zawiera błędy w sposobie wypełnienia, zostaje uznana za głos nieważny. 4. Wynik głosowania w sprawie uznania operacji za zgodną z LSR jest pozytywny, jeśli bezwzględna większośd głosów (50% + 1) została oddana na opcję, że operacja jest zgodna z LSR. 5. Wyniki głosowania ogłasza Przewodniczący Rady Oddanie głosu w sprawie oceny operacji według lokalnych kryteriów LGD polega na wypełnieniu tabeli zawartej na Karcie oceny operacji według lokalnych kryteriów LGD, która jest odpowiednia do typu ocenianej operacji. Wszystkie rubryki zawarte w tabeli muszą byd wypełnione, w przeciwnym razie głos uważa się za nieważny. 2. W trakcie zliczania głosów komisja skrutacyjna jest zobowiązana sprawdzid, czy łączna ocena punktowa operacji zawarta w pozycji SUMA PUNKTÓW została obliczona poprawnie. 3. W przypadku stwierdzenia błędów i braków w sposobie wypełnienia karty oceny operacji według lokalnych kryteriów LGD sekretarze posiedzenia wzywają członka Rady, który wypełnił tę kartę do złożenia wyjaśnieo i uzupełnienia braków. W trakcie wyjaśnieo członek Rady może na oddanej przez siebie karcie dokonad wpisów w pozycjach pustych, oraz dokonad czytelnej korekty w pozycjach wypełnionych podczas głosowania, stawiając przy tych poprawkach swój podpis. 4. Jeżeli po dokonaniu poprawek i uzupełnieo karta nadal zawiera błędy w sposobie wypełnienia, zostaje uznana za głos nieważny. 5. Wynik głosowania w sprawie oceny operacji według lokalnych kryteriów LGD dokonuje się w taki sposób, że sumuje się oceny punktowe wyrażone na kartach stanowiących głosy oddane ważnie w pozycji SUMA PUNKTÓW i dzieli przez liczbę ważnie oddanych głosów. 6. Wyniki głosowania ogłasza Przewodniczący Rady. 7. Na podstawie wyników głosowania w sprawie oceny operacji według lokalnych kryteriów LGD sporządza się listę operacji wybranych do finansowania W stosunku do każdej operacji będącej przedmiotem posiedzenia Rady podejmowana jest przez Radę decyzja w formie uchwały o wybraniu bądź nie wybraniu operacji do finansowania, której treśd musi uwzględniad: a) wyniki głosowania w sprawie uznania operacji za zgodne z LSR,

126 126 b) wyniki głosowania w sprawie oceny operacji według lokalnych kryteriów LGD i sporządzoną na tej podstawie listę rankingową wniosków, c) dostępnośd środków LGD na poszczególne typy operacji. 2. Przewodniczący Rady odczytuje uchwały dotyczące poszczególnych projektów rozpatrywanych w trakcie posiedzenia, bez potrzeby ich przegłosowania. 3. Każda uchwała powinna zawierad: a) informacje o wnioskodawcy /imię i nazwisko lub nazwę, miejsce zamieszkania lub miejsce działalności, adres lub siedzibę, PESEL lub REGON, NIP, numer identyfikacyjny Wnioskodawcy nadany zgodnie z ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, podany we wniosku o przyznanie pomocy), b) numer wniosku, c) tytuł operacji zgodny z tytułem podanym we wniosku, d) lokalizację operacji, e) kwotę pomocy o jaką ubiegał się wnioskodawca zgodną z kwotą podaną we wniosku, f) wynik głosowania w sprawie uznania wniosku za zgodny z LSR, g) wynik głosowania w sprawie wniosku według lokalnych kryteriów LGD i sporządzoną na tej podstawie listę rankingową wniosków, h) dostępnośd środków LGD na poszczególne typy operacji. 4. Od uchwał Rady przysługuje wnioskodawcom odwołanie kierowane do Rady za pośrednictwem Biura w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji o podjętej przez Radę uchwale. ROZDZIAŁ VII Dokumentacja z posiedzeo Rady W trakcie posiedzenia Rady sporządzany jest protokół. 2. Wyniki głosowania odnotowuje się w protokole posiedzenia. 3. Z każdego głosowania dokonywanego przez wypełnienie kart do oceny operacji komisja skrutacyjna sporządza protokół, w którym zawarte są informacje o przebiegu i wynikach głosowania. Karty oceny operacji, złożone w trakcie danego głosowania stanowią załącznik do protokołu komisji skrutacyjnej z tego głosowania. 4. Protokół komisji skrutacyjnej powinien zawierad w szczególności: a) skład osobowy komisji skrutacyjnej, b) określenie przedmiotu głosowania, c) określenie liczby uprawnionych do głosowania, liczby biorących udział w głosowaniu, ilości oddanych głosów ważnych i nieważnych, d) wyniki głosowania, e) podpisy członków komisji skrutacyjnej Uchwałom Rady nadaje się formę odrębnych dokumentów, z wyjątkiem uchwał proceduralnych, które odnotowuje się w protokole posiedzenia. 2. Podjęte uchwały opatruje się datą i numerem, na który składają się: cyfry rzymskie oznaczające numer kolejny posiedzenia od początku realizacji osi 4. Leader, łamane przez numer kolejny uchwały od początku realizacji osi 4. Leader zapisany cyframi arabskimi, łamane przez dwie ostatnie cyfry roku. 3. Uchwałę podpisuje Przewodniczący Rady po jej podjęciu. 4. Uchwały podjęte przez Radę, nie później niż 2 dni od dnia ich uchwalenia, Przewodniczący Rady przekazuje do Biura LGD z poleceniem przekazania Zarządowi Protokół z posiedzenia Rady sporządza się w terminie 7 dni po odbyciu posiedzenia i wykłada do wglądu w biurze LGD na okres 7 dni w celu umożliwienia członkom Rady wniesienia ewentualnych poprawek w jego treści. 2. Wniesioną poprawkę, o której mowa w ust. 1 rozpatruje Przewodniczący Rady. Jeżeli Przewodniczący nie uwzględni poprawki, poprawkę poddaje się pod głosowanie na następnym posiedzeniu Rady, która decyduje o przyjęciu lub odrzuceniu poprawek. 3. Po zakooczeniu procedury dotyczącej możliwości naniesienia poprawek do protokołu przewidzianej w ust. 1 i 2, przewodniczący obrad podpisuje protokół. 4. Protokoły i dokumentacja z posiedzeo Rady jest gromadzona i przechowywana w biurze LGD. Dokumentacja ma charakter jawny i jest udostępniana do wglądu wszystkim zainteresowanym.

127 127 ROZDZIAŁ VIII Wolne głosy, wnioski i zapytania Wolne głosy, wnioski i zapytania formułowane są ustnie na każdym posiedzeniu Rady, a odpowiedzi na nie udzielane są bezpośrednio na danym posiedzeniu. 2. Czas formułowania zapytania nie może przekroczyd 3 minut. 3. Jeśli udzielenie odpowiedzi, o której mowa w ust. 1, nie będzie możliwe na danym posiedzeniu, udziela się jej pisemnie, w terminie 14 dni od zakooczenia posiedzenia. Ropczyce, dnia r.

128 128 Załącznik nr 1 do Regulaminu Rady... Pieczęd LGD DEKLARACJA POUFNOŚCI I BEZSTRONNOŚCI Imię i nazwisko oceniającego: Niniejszym oświadczam, że: zapoznałem/zapoznałam się z Regulaminem Rady i Statutem LGD Partnerstwo 5 Gmin i zobowiązuję się do ich przestrzegania; nie pozostaję w związku małżeoskim ani faktycznym pożyciu albo w stosunku pokrewieostwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieostwa lub powinowactwa w linii bocznej do II stopnia i nie jestem związany/a z tytułu przysposobienia, opieki, kurateli z wnioskodawcą. Nie jestem członkiem władz, osoby prawnej ubiegającej się o dofinansowanie operacji. Nie jestem autorem wniosku będącego przedmiotem oceny. W przypadku stwierdzenia takich zależności zobowiązuję się do niezwłocznego poinformowania o tym fakcie Przewodniczącego Rady LGD Partnerstwo 5 Gmin i wycofania się z oceny danej operacji; w przypadku zaistnienia okoliczności mogących budzid wątpliwości co do mojej bezstronności, w szczególności w przypadku gdy wniosek dotyczy podmiotu który reprezentuję, oraz w przypadku ubiegania się o wybór mojej operacji zobowiązuję się do niezwłocznego poinformowania o tym fakcie Przewodniczącego Rady LGD Partnerstwo 5 Gmin i wycofania się z oceny danej operacji; zobowiązuję się, że będę wypełniad moje obowiązki w sposób uczciwy i sprawiedliwy, zgodnie z posiadaną wiedzą; zobowiązuję się nie zatrzymywad kopii jakichkolwiek pisemnych lub elektronicznych informacji; zobowiązuję się do zachowania w tajemnicy i zaufaniu wszystkich informacji i dokumentów ujawnionych mi lub wytworzonych przeze mnie lub przygotowanych przeze mnie w trakcie lub jako rezultat oceny i zgadzam się, że informacje te powinny byd użyte tylko dla celów niniejszej oceny i nie mogą zostad ujawnione stronom trzecim. Ropczyce, dnia.. Podpis członka Rady Komentarz [MM12]: Poprawiony załącznik w oparciu o proponowane zmiany do Regulaminu Rady LGD

129 129 Załącznik nr 2 do LSR Miejsce na pieczątkę KARTA OCENY zgodności operacji z LSR NUMER WNIOSKU: NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI: DZIAŁANIE PROW W RAMACH WDRAŻANIA LSR IMIĘ i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: 1) Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej 2) Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw 3) Odnowa i rozwój wsi 4) Małe projekty 1. Czy realizacja projektu / operacji przyczyni się do osiągnięcia celów ogólnych LSR? celu 1: Kultywowanie i zachowanie tradycji oraz ochrona dziedzictwa kulturowego celu 2: Wzrost atrakcyjności rekreacyjno sportowej i turystycznej regionu celu 3: Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich tak nie 2. Czy realizacja projektu / operacji przyczyni się do osiągnięcia celów szczegółowych LSR? celu 1.1: Zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego regionu celu 1.2: Kultywowanie dawnych zwyczajów i obrzędów ludowych celu 1.3: Zachowanie ginących zawodów, rękodzielnictwa oraz potraw lokalnych. celu 2.1: Poprawa stanu infrastruktury sportowo-rekreacyjnej celu 2.2: Rozwój turystyki w tym agroturystyki celu 2.3: Tworzenie i rozwój skutecznych kadr turystycznych celu 3.1: Rozwój infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich. celu 3.2: Poprawa warunków funkcjonowania i rozwój lokalnych podmiotów gospodarczych. celu 3.3: Zwiększenie zróżnicowania działalności gospodarczej na obszarach wiejskich. celu 3.4: Zaspokojenie potrzeb kulturalnych mieszkaoców obszaru LSR. celu 3.5: Budowa kapitału społecznego poprzez pobudzenie aktywności oraz doskonalenie zawodowe mieszkaoców obszaru LSR. tak nie 3. Czy realizacja projektu / operacji jest zgodna z przedsięwzięciami LSR? przedsięwzięciem I: Rewitalizacja i ochrona obiektów stanowiących dziedzictwo kulturowe regionu. przedsięwzięciem II: Ochrona i promocja lokalnej twórczości folklorystycznej. przedsięwzięciem III: Wieś naszych przodków przedsięwzięciem IV: Rozbudowa nowoczesnej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej na obszarze LGD umożliwiająca aktywizację lokalnej społeczności przedsięwzięciem V: Wykorzystanie walorów regionu do promocji i rozwoju aktywnych form spędzania czasu wolnego przedsięwzięciem VI: Podnoszenie poziomu wiedzy i poprawa kompetencji kadr turystycznych przedsięwzięciem VII: Poprawa funkcjonalności i estetyki przestrzeni publicznej przedsięwzięciem VIII: Wsparcie inwestycji służących rozwojowi istniejących i tworzeniu nowych mikroprzedsiębiorstw przedsięwzięciem IX: tak nie

130 130 Wsparcie działao ukierunkowanych na podejmowanie przez rolników działalności nierolniczej lub związanej z rolnictwem przedsięwzięciem X: Wsparcie projektów sprzyjających rozwojowi działalności kulturalnej środowisk wiejskich przedsięwzięciem XI: Wsparcie działao wpływających na zwiększenie ilości imprez kulturalnych i rekreacyjnych promujących obszar i cele LSR przedsięwzięciem XII: Organizacja szkoleo służących aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkaoców LGD UZASADNIENIE ZGODNOŚCI PROJEKTU/OPERACJI Z ZAZNACZONYMI PRZEDSIĘWZIĘCIAMI W LSR: IMIĘ i NAZWISKO CZŁONKA RADY LGD : MIEJSCE: PODPISY SEKRETARZY POSIEDZENIA RADY Głosuję za uznaniem/nie uznaniem* operacji za zgodną z LSR (niepotrzebne skreślid) CZYTELNY DATA: PODPIS: Komentarz [MM13]: Zmiana układu graficznego karty INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA KARTY: 1. Pola zaciemnione wypełnia biuro LGD przed rozpoczęciem procesu oceny. 2. Pola białe wypełnia Członek Rady biorący udział w ocenie zgodności. 3. Kartę należy wypełnid piórem, długopisem lub cienkopisem. 4. W odniesieniu do każdego celu i przedsięwzięcia wyszczególnionego w punktach 1, 2, 3 należy zaznaczyd odpowiedź tak lub nie, poprzez postawienie znaku X w odpowiednim polu. Operację można uznad za zgodną z LSR, gdy z odpowiedzi udzielonych na pytania 1, 2, 3 wynika, że jej realizacja przyczynia się do osiągnięcia co najmniej jednego celu ogólnego LSR, co najmniej jednego celu szczegółowego LSR oraz że jest ona zgodna z co najmniej jednym przedsięwzięciem planowanym w ramach LSR. 5. Nie wpisanie imienia, nazwiska, miejsca, daty i czytelnego podpisu skutkuje nieważnością karty.

131 131 Załącznik Nr 3 do LSR Miejsce na pieczątkę KARTA OCENY wg lokalnych kryteriów wyboru NUMER WNIOSKU: NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI: DZIAŁANIE PROW W RAMACH WDRAŻANIA LSR IMIĘ i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: Odnowa i rozwój wsi Nazwa kryterium Punktacja Uwagi Liczba punktów Operacja przyczyni się do zwiększenia kwalifikacji mieszkaoców i pobudzenia aktywności 0 6 Operacja ma wpływ na rozwój infrastruktury pełniącej funkcje rekreacyjne, sportowe lub społeczno kulturalne Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój turystyki 0 3 Operacja dotyczy obiektu zabytkowego 0 4 Miejscowośd korzystała ze środków Odnowy Wsi 0 2 Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów inwestycyjnych 0 2 Wysokośd wnioskowanej dotacji 2 6 Wysokośd wkładu własnego 2 6 SUMA PUNKTÓW pkt nie 6 pkt tak 0 pkt nie 6 pkt - tak 0 pkt nie dotyczy 3 pkt dotyczy 0 pkt nie dotyczy 2 pkt obiekt w ewidencji zabytków 4 pkt obiekt w rejestrze zabytków 0 pkt tak 2 pkt nie 0 pkt wnioskodawca nie ma doświadczenie w realizacji projektów 2 pkt wnioskodawca ma doświadczenia w realizacji projektów 2 pkt powyżej ,00 PLN 4 pkt od do ,00 PLN 6 pkt mniej niż ,00 PLN 2 pkt 20,00% wkładu własnego 4 pkt od 20,01-50,00% wkładu własnego 6 pkt powyżej 50,00% wkładu własnego IMIĘ I NAZWISKO CZŁONKA RADY MIEJSCOWOŚD: DATA: CZYTELNY PODPIS PODPISY SEKRETARZY POSIEDZENIA RADY

132 132 INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA KARTY: 1. Pola zaciemnione wypełnia biuro LGD przed rozpoczęciem procesu oceny. 2. Pola białe wypełnia Członek Rady biorący udział w ocenie. 3. Kartę należy wypełnid piórem, długopisem lub cienkopisem. 4. Liczbę punktów uzyskanych w ramach oceny spełniania przez operację poszczególnego kryterium, stanowi suma cyfr z rubryki liczba punktów. 5. Nie wpisanie imienia, nazwiska, miejsca, daty i czytelnego podpisu skutkuje nieważnością karty.

133 133 Miejsce na pieczątkę KARTA OCENY wg lokalnych kryteriów wyboru NUMER WNIOSKU: IMIĘ i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI: DZIAŁANIE PROW W RAMACH WDRAŻANIA LSR Małe projekty Nazwa kryterium Punktacja Uwagi Liczba punktów Operacja wykorzystuje lokalne zasoby kulturowe, historyczne lub przyrodnicze 0 5 Działalnośd, której dotyczy operacja przyczynia się do promowania walorów LGD 0 5 Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój turystyki lub sportu 0 5 Operacja ma wpływ na rozwój infrastruktury pełniącej funkcje rekreacyjne, sportowe lub społeczno - kulturalne. Obszar oddziaływania operacji 1 6 Wnioskowana kwota pomocy wynosi: 1 4 Operacja będzie realizowana przez wnioskodawcę z udziałem innych podmiotów/partnerów 0 4 Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów 0 2 SUMA PUNKTÓW pkt nie dotyczy 5 pkt dotyczy 0 pkt nie 5 pkt tak 0 pkt nie 5 pkt tak 0 pkt nie 4 pkt tak 1 pkt miejscowośd 3 pkt gmina 6 pkt obszar LGD 1 pkt powyżej 20 tys. zł 2 pkt od ,00 zł do ,00 zł 4 pkt mniej niż ,00 zł 0 pkt bez innych podmiotów 2 pkt 1-2 podmioty 4 pkt powyżej 2 podmiotów 0 pkt wnioskodawca nie ma doświadczenie w realizacji projektów 2 pkt wnioskodawca ma doświadczenie w realizacji projektów IMIĘ I NAZWISKO CZŁONKA RADY MIEJSCOWOŚD: DATA: CZYTELNY PODPIS PODPISY SEKRETARZY POSIEDZENIA RADY

134 134 INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA KARTY: 1. Pola zaciemnione wypełnia biuro LGD przed rozpoczęciem procesu oceny. 2. Pola białe wypełnia Członek Rady biorący udział w ocenie. 3. Kartę należy wypełnid piórem, długopisem lub cienkopisem. 4. Liczbę punktów uzyskanych w ramach oceny spełniania przez operację poszczególnego kryterium, stanowi suma cyfr z rubryki liczba punktów. 5. Nie wpisanie imienia, nazwiska, miejsca, daty i czytelnego podpisu skutkuje nieważnością karty.

135 135 Miejsce na pieczątkę KARTA OCENY wg lokalnych kryteriów wyboru NUMER WNIOSKU: IMIĘ i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI: DZIAŁANIE PROW W RAMACH WDRAŻANIA LSR Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Nazwa kryterium Punktacja Uwagi Liczba punktów Operacja ma innowacyjny charakter /nowatorski sposób wykorzystania zasobów lokalnych, rozwój nowych rodzajów produkcji lub usług, zaspokojenie potrzeb, które były pomijane w dotychczasowych działaniach, modernizację tradycyjnych technologii, rozwój nowych funkcji obszaru/ Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój turystyki 0 4 Realizacja operacji spowoduje utworzenie nowych miejsc pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne Obszar oddziaływania operacji 1 6 Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów ze środków UE 0 2 Wkład własny wyższy od minimalnego 2 6 Operacja dotyczy utworzenia mikroprzedsiębiorstwa 0 4 SUMA PUNKTÓW pkt nie 6 pkt tak 0 pkt nie dotyczy 4 pkt dotyczy 3 pkt 1 miejsce pracy 6 pkt 2 miejsca pracy 9 pkt co najmniej 3 miejsca pracy 1 pkt miejscowośd 3 pkt gmina 6 pkt obszar LGD 0 pkt wnioskodawca nie ma doświadczenia w realizacji projektów UE 2 pkt wnioskodawca ma doświadczenie w realizacji projektów 2 pkt wkład własny równy minimalnemu, 4 pkt do 20% włącznie powyżej wkładu minimalnego 6 pkt więcej niż 20 % powyżej wkładu minimalnego 0 pkt nie 4 pkt tak IMIĘ I NAZWISKO CZŁONKA RADY MIEJSCOWOŚD: DATA: CZYTELNY PODPIS PODPISY SEKRETARZY POSIEDZENIA RADY

136 136 INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA KARTY: 1. Pola zaciemnione wypełnia biuro LGD przed rozpoczęciem procesu oceny. 2. Pola białe wypełnia Członek Rady biorący udział w ocenie. 3. Kartę należy wypełnid piórem, długopisem lub cienkopisem. 4. Liczbę punktów uzyskanych w ramach oceny spełniania przez operację poszczególnego kryterium, stanowi suma cyfr z rubryki liczba punktów. 5. Nie wpisanie imienia, nazwiska, miejsca, daty i czytelnego podpisu skutkuje nieważnością karty.

137 137 Miejsce na pieczątkę KARTA OCENY wg lokalnych kryteriów wyboru NUMER WNIOSKU: IMIĘ i NAZWISKO lub NAZWA WNIOSKODAWCY: NAZWA / TYTUŁ WNIOSKOWANEJ OPERACJI: DZIAŁANIE PROW W RAMACH WDRAŻANIA LSR Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Nazwa kryterium Punktacja Uwagi Liczba punktów Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój turystyki lub agroturystyki 0-5 Operacja ma innowacyjny charakter /nowatorski sposób wykorzystania zasobów lokalnych, rozwój nowych rodzajów produkcji lub usług, zaspokojenie potrzeb, które były pomijane w dotychczasowych działaniach, modernizację tradycyjnych technologii, rozwój nowych funkcji obszaru/ Powierzchnia gospodarstwa (gruntów rolnych), które posiada lub w którym pracuje wnioskodawca 2-6 Realizacja operacji spowoduje utworzenie nowych miejsc pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne Obszar oddziaływania operacji 1-6 Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów ze środków UE 0-2 Wysokośd wkładu własnego 2-6 SUMA PUNKTÓW pkt nie dotyczy 5 pkt dotyczy 0 pkt nie 6 pkt tak 2 pkt powyżej 10,00 ha 4 pkt od 5,00 do 10,00 ha 6 pkt poniżej 5,00 ha 0 pkt nie dotyczy 4 pkt 1 miejsce pracy 6 pkt 2 lub więcej miejsca pracy 1 pkt miejscowośd 3 pkt gmina 6 pkt obszar LGD 0 pkt wnioskodawca nie ma doświadczenia w realizacji projektów UE 2 pkt wnioskodawca ma doświadczenie w realizacji projektów UE 2 pkt wkład własny równy minimalnemu, 4 pkt do 20% włącznie powyżej wkładu minimalnego 6 pkt więcej niż 20 % powyżej wkładu minimalnego IMIĘ I NAZWISKO CZŁONKA RADY MIEJSCOWOŚD: DATA: CZYTELNY PODPIS PODPISY SEKRETARZY POSIEDZENIA RADY

138 138 INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA KARTY: 1. Pola zaciemnione wypełnia biuro LGD przed rozpoczęciem procesu oceny. 2. Pola białe wypełnia Członek Rady biorący udział w ocenie. 3. Kartę należy wypełnid piórem, długopisem lub cienkopisem. 4. Liczbę punktów uzyskanych w ramach oceny spełniania przez operację poszczególnego kryterium, stanowi suma cyfr z rubryki liczba punktów. 5. Nie wpisanie imienia, nazwiska, miejsca, daty i czytelnego podpisu skutkuje nieważnością karty. Komentarz [MM14]: Zmiana układu graficznego kart w oparciu o proponowana zmianę lokalnych kryteriów wyboru

139 139 Załącznik nr 4 do LSR Lokalne Kryteria Wyboru 1 Małe projekty: Operacja wykorzystuje lokalne zasoby kulturowe, historyczne lub przyrodnicze Działalnośd, której dotyczy operacja przyczynia się do 2 promowania walorów LGD Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój 3 turystyki lub sportu Operacja ma wpływ na rozwój infrastruktury pełniącej 4 funkcje rekreacyjne, sportowe lub społeczno kulturalne 5 Obszar oddziaływania operacji 6 Wnioskowana kwota pomocy Operacja będzie realizowana przez wnioskodawcę z 7 udziałem innych podmiotów/partnerów 8 Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów Odnowa Wsi: Operacja przyczyni się do zwiększenia kwalifikacji mieszkaoców i pobudzenia aktywności Operacja ma wpływ na rozwój infrastruktury pełniącej funkcje rekreacyjne, sportowe lub społeczno kulturalne Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój turystyki 4 Operacja dotyczy obiektu zabytkowego 5 Miejscowośd korzystała ze środków Odnowy Wsi Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów 6 inwestycyjnych 7 Wysokośd wnioskowanej dotacji 8 Wysokośd wkładu własnego Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw: Operacja ma innowacyjny charakter /nowatorski sposób wykorzystania zasobów lokalnych, rozwój nowych rodzajów produkcji lub usług, zaspokojenie potrzeb, które 1 były pomijane w dotychczasowych działaniach, modernizację tradycyjnych technologii, rozwój nowych funkcji obszaru/ Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój 2 turystyki Realizacja operacji spowoduje utworzenie nowych miejsc 3 pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne 4 Obszar oddziaływania operacji Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów ze 5 środków UE 6 Wkład własny wyższy od minimalnego 7 Operacja dotyczy utworzenia mikroprzedsiębiorstwa

140 140 1 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Operacja dotyczy lub ma bezpośredni wpływ na rozwój turystyki lub agroturystyki Operacja ma innowacyjny charakter /nowatorski sposób wykorzystania zasobów lokalnych, rozwój nowych rodzajów produkcji lub usług, zaspokojenie potrzeb, 2 które były pomijane w dotychczasowych działaniach, modernizację tradycyjnych technologii, rozwój nowych funkcji obszaru/ Powierzchnia gospodarstwa (gruntów rolnych), które 3 posiada lub w którym pracuje wnioskodawca Realizacja operacji spowoduje utworzenie nowych 4 miejsc pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne 5 Obszar oddziaływania operacji Doświadczenie wnioskodawcy w realizacji projektów ze 6 środków UE 7 Wysokośd wkładu własnego Komentarz [MM15]: Zmiana w oparciu o proponowaną zmianę lokalnych kryteriów wyboru

141 141 Załącznik nr 5 do LSR Ankieta do Lokalnej Strategii Rozwoju Lokalnej Grupy Działania Partnerstwo 5 Gmin Szanowni Paostwo, Chcemy poznad problemy i oczekiwania naszych mieszkaoców, dlatego prosimy o wypełnienie poniższej ankiety. Posłuży ona do sformułowania Lokalnej Strategii Rozwoju dla obszaru pięciu gmin: Ropczyce, Dębica, Sędziszów Młp., Czarna, Iwierzyce. Wypełnioną ankietę prosimy przesład faksem na numer lub pocztą na adres Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin, Ropczyce, ul. Rynek 7. Ankietę można również dostarczyd do biura LGD, które czynne jest od poniedziałku do piątku w godz Pracuję w: rolnictwie usługach szkolnictwie przemyśle samorządzie terytorialnym prowadzę własną działalnośd jestem bezrobotna/y inne.. 2. Mieszkam: w mieście (gmina.....) na wsi (gmina..)

142 Płed: kobieta Mężczyzna 4. Wykształcenie: podstawowe średnie wyższe 5. Wiek: do 18 lat między lat między lat powyżej 50 lat 6. Co powinniśmy najmocniej wspierad na naszym terenie: rolnictwo przemysł usługi inne.. 7. Co jest głównym problemem w naszym regionie: bezrobocie migracja do większych miast i starzenie się społeczeostwa słaba infrastruktura brak inwestorów niski poziom wykształcenia mieszkaoców niedostateczne wykorzystanie położenia i walorów naturalnych gminy niski poziom rentowności produkcji rolnej inne. 8. Jakie działania z twojego najbliższego otoczenia uznałbyś za najbardziej wymagające wsparcia funduszami unijnymi: budowa obiektów sportowych i miejsc rekreacji

143 143 wsparcie dla tworzenia nowych miejsc pracy poprawa infrastruktury tworzenie miejsc dla rozwoju kultury i rekreacji inne.. 9. Czy obszar działania LGD Partnerstwo 5 Gmin (gminy Ropczyce, Dębica, Sędziszów Młp., Czarna, Iwierzyce) uważasz za spójny: Tak. Pod jakim względem? kulturowym geograficznym przyrodniczym historycznym Nie. Obszar nie jest spójny pod żadnym względem 10. Co jest Naszym jako regionu najważniejszym atutem: rolnictwo wykształceni, pracowici młodzi ludzie silne samorządy położenie geograficzne przy głównych trasach komunikacyjnych walory przyrodnicze inne 11. Co należy zrobid, aby w naszej najbliższej okolicy żyło się lepiej?. 12. Jakie produkty, zwyczaje, obyczaje, tradycyjne potrawy, taoce czy muzykę z naszego terenu należałoby zachowad, pielęgnowad i rozpowszechniad jako nasze dziedzictwo regionalne? Dziękujemy serdecznie za wypełnienie ankiety! Organizatorzy

144 144 Załącznik nr 6 do LSR KARTA PROJEKTU DO OPRACOWANIA LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU DLA OBSZARU GMIN ROPCZYCE, DĘBICA, SĘDZISZÓW MŁP., CZARNA, IWIERZYCE I. Tytuł projektu II. Wnioskodawca (nazwa lub imię i nazwisko, adres) III. Rodzaj wnioskodawcy (zaznacz stawiając obok w kratce znak X) Rolnik lub domownik Mikroprzedsiębiorca (do 10 pracowników) Organizacja pozarządowa Jednostka samorządu terytorialnego Związek kościelny IV. Cele projektu Inny:... V. Krótki opis zamierzonych działao (konkretnych przedsięwzięd) VI. Co Pani/Pan uważa za specyficzne, charakterystyczne, wyróżniające dla obszaru gmin LGD VII. Na ile zgłoszony projekt wykorzystuje tę specyfikę, charakterystyczne cechy obszaru VIII. Czy projekt wykorzystuje w sposób innowacyjny lokalne zasoby? Jeśli tak, to jak? IX. Czy jest to nowe rozwiązanie w obszarze gmin LGD X. Czy projekt może byd powielany w innych obszarach? XI. Planowane rezultaty wymierne np. ilośd miejsc pracy, zwiększona ilośd turystów, podwyższony dochód, ilośd powstałych organizacji, podmiotów gospodarczych, ilośd uczestników projektu, przeszkolonych osób itp. XII. Partnerzy projektu XIII. Powiązanie z innymi projektami. W jaki większy projekt można by włączyd Paostwa projekt. XIV. Termin (czas realizacji) prosimy podad lata i miesiące oraz czas trwania w miesiącach XV. Źródła finansowania (zaznacz znakiem X w kratce obok) Oś 3 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej; Odnowa i rozwój wsi; Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw XVI. Budżet ŁĄCZNIE XVII. Kontakt Imię i nazwisko Stanowisko Adres Telefon Oś 4 Małe granty Koszty kwalifikowane Kwota razem *zł+ Kwota dotacji *zł+ Własne *zł+ Kartę prosimy przesład mailem na adres: srrrsid@interia.eu albo dostarczyd osobiście lub pocztą na adres: Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin, Ropczyce, ul. Rynek 7

145 145 Załącznik nr 7 do LSR Komentarz [MM16]: Aktualizacja budżetu LSR 4.1/413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju Funkcjonowanie lokalnej grupy działania w tym: Lata realizacji LSR Operacje spełniające warunki przyznania pomocy dla działao: Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Odnowa i rozwój wsi małe projekty Razem 4.1/ Wdrażanie projektów współpracy funkcjonowanie LGD (koszty bieżące) nabywanie umiejętności i aktywizacja Razem 4.31 Razem Oś ,00 0, , , ,00 0, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,00 0, , , , , , , , , ,00 0,00 0, , , , , , , , ,00 0,00 0, , ,00 0, , , , , ,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, , , , , , , , , , , , , , ,00

146 LOKALNA STRATEGIA ROZWOJU NA LATA Lokalna Grupa Działania Partnerstwo 5 Gmin /ROPCZYCE DĘBICA SĘDZISZÓW MAŁOPOLSKI IWIERZYCE CZARNA/