Andrzej Kassenberg Instytut na rzecz Ekorozwoju

Transkrypt

1 Andrzej Kassenberg Instytut na rzecz Ekorozwoju Projekt realizowany przy wsparciu finansowym instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2 Struktura prezentacji Dlaczego adaptacja jest potrzebna? Projekt Adaptcity Ocena zagrożenia wynikającego ze zmiany klimatu Założenia Strategii Adaptacji Konsultacje i upowszechnianie

3 Dlaczego adaptacja jest potrzebna?

4 Budżet węglowy 2 0 C Przy obecnym tempie emisji budżet węglowy zostanie wyczerpany w 20 lat

5 Emisje zgodne z deklaracjami ich ograniczeń ze strony USA, UE, Chin i Indii wyczerpałyby całość budżetu węglowego 2 C, nie pozostawiając nic dla pozostałych krajów. Źródła Peters i in. 2015, Global Carbon Budget w interesie przyszłych pokoleń

6 Porozumienie z Paryża z 2015 r. nie gwarantuje utrzymania wzrostu temperatury na poziomie 2 0 C

7 Dokumenty dotyczące adaptacji Zielona księga - Adaptacja do zmian klimatycznych w Europie warianty działań na szczeblu UE 2007 r. Białą Księgę p.t. Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania 2009 r.; Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 (tzw. SPA 2020) 2013 r. Strategia adaptacji do zmian klimatu dla m.st. Warszawy do roku 2030 z perspektywą do roku Dokument przygotowywany przez Warszawę ma charakter pilotażu w stosunku do 44 planów adaptacji dla pozostałych dużych miast w Polsce.

8 Projekt Adaptcity

9 Projekt Adaptcity I Tytuł projektu: Przygotowanie strategii adaptacji do zmian klimatu miasta metropolitalnego przy wykorzystaniu mapy klimatycznej i partycypacji społecznej Czas trwania: 1 lipca 2014 r. 31 grudnia 2018 r. Celem projektu jest zredukowanie negatywnych skutków zmian klimatu dla ekosystemu Warszawy i rozpoczęcie działań adaptacyjnych w innych metropoliach w Polsce. Lider: Instytut na rzecz Ekorozwoju Partnerzy: Urząd m. st. Warszawy, Unia Metropoli Polskich i Region Stuttgart.

10 Projekt Adaptcity II Wsparcie Warszawy w opracowaniu strategii adaptacji do zmian klimatu przy zastosowaniu podejścia ekosystemowego. Pobudzenie aktywności władz, administracji i służb miejskich na terenach zurbanizowanych do działań na rzecz adaptacji w oparciu o doświadczenia Warszawy. Pokazanie celowości i możliwości wykorzystania prognostycznych map klimatycznych do budowania strategii adaptacji miasta do zmian klimatu. Pogłębienie świadomości problemu globalnego, jakim są zmiany klimatyczne.

11 Przebieg prac nad strategią

12 Ocena zagrożenia wynikającego ze zmian klimatu

13 Zakres analizy zagrożenia klimatycznego Temperatura powietrza Opady deszczy i śniegu Prędkość wiatru Susze Burze Interwencje straży pożarnej Nieprzepuszczalności podłoża. Gęstość zabudowy Odprowadzanie wód opadowych Albedo lub temperatura powierzchni Powierzchnia biologicznie czynna Powierzchnia zagrożonych zalaniem przez powódź na Wiśle

14 Temperatura i opady wzrost średniej rocznej temperatury powietrza 0,02-0,04 o C na rok w centrum miasta liczba fal upałów i okresów gorąca wyniosła dni każdy znaczący wzrost temperatury powietrza latem (istotny był wzrost temperatury maksymalnej o 0,04-0,08 o C). Temperatury maksymalne w Warszawie sięgają 37 o C. wzrost ilości opadów w ciągu roku od 0,13mm do 0,45mm w zależności od stacji pomiarowej wzrost liczby dni z silnymi opadami nawalnymi o sumie dobowej większej niż 10 lub 20mm (rocznie od 3 do 7 dni z tego typu opadem)

15 Nieprzepuszczalności powierzchni terenu m.st. Warszawy

16 Gęstość zabudowy

17 Strefy gęstości zabudowy a perspektywa zabudowy do 2030 r. Prognozowany przyrost liczby jednostek mieszkniowych w okresie : 1 powyżej 15 tys.; 2 - od 9 do 15 tys.; 3 od 6 do 9 tys.; 4 poniżej 6 tys.

18 System Przyrodniczy Warszawy i wskaźnik NDVI

19 Powierzchnia biologicznie czynna

20 Miejska wyspa ciepła

21 Rozkład temperatury powierzchni w dn

22 Wzrost śmiertelności w wyniku fali upałów następuje wzrost umieralności o blisko 14%; dotyka bardziej mężczyzny niż kobiety gdyż obserwuje się wśród tych pierwszych wzrost śmiertelności o ponad 17%; szczególnie mogą być one dotkliwe dla osób w wieku 70+ wtedy wskaźnik ten osiąga ponad 15%; dla mężczyzn 70+ wzrost umieralności osiąga prawie ¼;

23 Zagrożenie powodziowe

24 Podtopienia

25 Problemy z odprowadzaniem wód opadowych postępujące uszczelnianie powierzchni przyspiesza spływ wód opadowych do odbiorników; kanalizowanie wód opadowych zaburza naturalne procesy krążenia wody w przyrodzie; wzrastający spływ wód opadowych z obszarów zurbanizowanych (obecnie to ok. 80% opadu) stwarza problemy dla istniejących urządzeń; bardzo trudne jest dostosowanie posiadanych urządzeń do narastających obciążeń; problem nadmiernych obciążeń odbiorników wód opadowych, w efekcie generowane są zagrożenia powodziowe;

26 Interwencje straży pożarnej Pioruny Opady deszczu Opady śniegu Przybory wód Silne wiatry

27 Zagrożenie termiczne i hydrologiczne

28 Współczesne zagrożenie klimatyczne

29 Ocena zagrożenia ryzykiem klimatycznym m. st. Warszawy wg dzielnic I

30 Rozkład średniorocznej temperatura w mieście Warszawie - historyczny i przewidywany do roku 2090 Średnia temperatura roczna w mieście będzie rosła o ok. 0,5 o C na każde 25 lat i może osiągnąć wartość od 10 do 12 o C około 2100 roku

31 Zmian wzorców pogodowych w Warszawie r. Wzrostu liczby dni i nocy bardzo ciepłych w ciągu roku. Liczba i długość tzw. fal upałów także ulegnie wzrostowi. Spadku liczby dni mroźnych oraz skrócenia okresu zalegania śniegu w zimie. Wzrostu liczby dni z opadami nawalnymi w ciągu roku i wzrostu maksymalnych wartości opadów nawalnych powyżej 80 mm na dobę. Wzrostu wysokości fal powodziowych na Wiśle oraz mniejszych rzekach w obrębie miasta. Wzrostu siły wiatru w przypadkach przesuwania się frontów atmosferycznych nad miastem.

32 Założenia Strategii Adaptacji

33 Deweloperzy Warszawski Okrągły Stół ds. Adaptacji do zmian klimatu (WOSAK) 1. Przedstawiono zagrożenia zmianami klimatu. 2. Przygotowano zasady jakimi miasto winno się kierować w realizacji polityki miejskiej, aby uwzględnić zagadnienia adaptacji do zmian klimatu. 3. Wskazano kluczowe obszary ryzyka z punktu widzenia wrażliwości miasta na zmiany klimatu. 4. Sformułowano wizję i cele jakie powinny być zawarte w Strategii Adaptacji. 5. Określono kierunki działań, które pozwolą zrealizować cele. 6. Przedyskutowano i zaakceptowano założenia do Strategii Adaptacji. Wodociągi i kanalizacja Eksperci obserwatorzy Biuro Infrastruktury

34 Wizja Strategii Adaptacji Warszawa - wspólnota odpowiedzialna wobec zmian klimatu

35 10 ZASAD ADAPTACJI WARSZAWY DO ZMIAN KLIMATU Władze miasta przy opracowaniu dokumentów planistycznych, a w szczególności w zakresie zagospodarowania przestrzennego, oraz przyjmowaniu budżetu biorą pod uwagę potrzebę działań na rzecz adaptacji do zmian klimatu i ich skutków. Równoprawnie oraz sprawiedliwie, z punktu widzenia potrzeb działań adaptacyjnych, traktuje się poszczególne obszary, zgodnie ze specyfiką lokalną, jak i grupy społeczne, zgodnie z ich wrażliwością. W mieście (władze, społeczności lokalne i przedsiębiorstwa) prowadzi się permanentną edukację o zagrożeniach wynikających ze zmian klimatu i ich skutków według zasady: zobacz, dotknij, zrozum, działaj. Tworzone są warunki do lokalnych działań i wzmacniania możliwości na rzecz samoorganizacji i samowystarczalności (wykorzystanie kapitału społecznego) w obliczu nastających zagrożeń.

36 Ocena ryzyka klimatycznego Wskazanie kluczowych obszarów ryzyka z punktu widzenia wrażliwości miasta na zmiany klimatu w perspektywie 30 lat Przyjęto, że nie są prowadzone żadne dodatkowe działania czyli scenariusz biznes jak zwykle.

37 Oceną objęto następujące aspekty Narażenia w wyniku zmian klimatu Podtopienia po opadach deszczu Powodzie na rzekach Upały i fale upałów Susze Silny wiatr Elementy ryzyka Zdrowie i życie ludzie Infrastruktura techniczna Infrastruktura zielona i błękitna Dostawy mediów i żywności do miasta

38 Powiązania pomiędzy zagrożeniami a systemem miasta

39 Zagrożenia związane ze zmianami klimatu największe to powodzie, potem upały, a w dalszej kolejności silne wiatry mniejsze zagrożenie związane jest z podtopieniami i suszami. szczególnie wysokie ryzyko dotyczy infrastruktury zielonej i błękitnej, a także technicznej. mniejsze ryzyko dotyczy nieprawidłowego funkcjonowania: zaopatrzenia w wodę, odprowadzenia ścieków, zagospodarowania odpadów komunalnych czy też transportu publicznego oraz zaopatrzenia miasta w żywność. specyficzne ryzyko dotyczy zdrowia i życia ludzi

40 Cele adaptacji do zmian klimatu

41 Wybrane kierunki działania z 40 Aktywne aplikacje (zintegrowane i powszechnie dostępne) Stosowanie zapisów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego wprowadzających rozwiązania adaptacyjne Wzmocnienie roli zielonej infrastruktury Koordynacja działań na rzecz adaptacji do zmian klimatu w obszarze metropolitalnym Warszawy Opracowanie planów oraz procedur mających podnieść odporność infrastruktury technicznej na ekstremalne zjawiska pogodowe Zwiększenie wiedzy służb o zagrożeniach związanych ze zdrowiem wynikających ze zmian klimatu Realizacja lokalnych inicjatyw wspólnotowych typu

42 Hierarchia gospodarowania woda opadową

43 Konsultacje i upowszechnianie

44 Aktywności Rozpoczynają się konsultacje w 16 rejonach miasta (zbliżone zagrożenia i podobne ryzyko) w okresie luty-czerwiec 2017; Pierwsze spotkanie odbyło się 7 lutego (Wawer i Wesoła); Drugie spotkanie odbyło się 9 lutego (Rembertów); Pierwsze klimatyczne Forum Metropolitalne odbyło się lutego 2017 w Gdańsku

45 Kolejne konsultacje Praga Północ w dniu 21 marca spotkanie odbędzie się o godz w Muzeum Warszawskiej Pragi ul. Targowa 50/52. Targówek w dniu 22 marca spotkanie odbędzie się w urzędzie dzielnicy Targówek m.st. Warszawy, ul. Kondratowicza 20, godz. 18. Białołęka w dniach: 23 marca, Szkoła Podstawowa nr 356, ul. Głębocka 66 (stołówka), godz.18; 28 marca, Szkoła Podstawowa nr 344, ul. Erazma z Zakroczymia 15 (stołówka), godz. 18. Praga Południe w dniu 30 marca PROM Kultury Saska Kępa, ul. Brukselska 23, godz. 18.

46 DZIĘKUJE ZA UWAGĘ! więcej na Andrzej Kassenberg Instytut na rzecz Ekorozwoju ul. Nabielaka 15 lok Warszawa tel. (22) fax. (22) a.kassenberg@ine-isd.org.pl