Dekalog - IX Przykazanie

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Dekalog - IX Przykazanie"

Transkrypt

1 W niedzielę 6 grudnia podczas mszy św. o godz. 10:00 w Bazylice Archikatedralnej w Poznaniu Ksiądz Arcybiskup Marek Jędraszewski wygłosił katechezę, poświęconą IX Przykazaniu "Nie pożądaj żony bliźniego swego". Piękną, adwentową oprawę muzyczną liturgii przygotował chór kameralny "Motet et Madrigal" pod dyr. prof. Leszka Bajona. Fot. Zbigniew Skibniewski. Poniżej pełny i autoryzowany tekst homilli. Abp Marek Jędraszewski 1 / 11

2 IX Przykazanie Dekalogu: Nie pożądaj żony bliźniego swego! 1. Jan Chrzciciel i Herod Antypas Było to w piętnastym roku rządów Tyberiusza Cezara. Gdy Poncjusz Piłat był namiestnikiem Judei, Herod tetrarchą Galilei, brat jego Filip tetrarchą Iturei i kraju Trachonu, Lizaniasz tetrarchą Abileny; za najwyższych kapłanów Annasza i Kajfasza (Łk 3, 1-2a). Wszystkie te postaci, których imiona wymienił św. Łukasz, są doskonale znane historykom. Nie milczą bowiem o nich również inne źródła naszej wiedzy o tamtych czasach. Jeden z nich, Herod Antypas, tetrarcha Galilei, syn Heroda Wielkiego, który wsławił się zbrodnią dokonaną na betlejemskich młodziankach, w sposób zasadniczo zaciążył na życiu Jana, syna Zachariasza... Gdy zatem w owym piętnastym roku rządów Tyberiusza Cezara Jan Chrzciciel przebywał na pustyni, skierowane zostało [do niego] słowo Boże (Łk 3, 2b). Jego mocą Jan głosił przejmującą wieść o tym, że niebawem wszyscy ludzie ujrzą zbawienie Boże (Łk 3, 6). Wraz z tą radosną wieścią łączył Jan żarliwe wezwanie do wewnętrznego nawrócenia, cytując słowa proroka Izajasza: Przygotujcie drogę Panu, prostujcie ścieżki dla Niego! (Łk 3, 4b). Nie ograniczał się przy tym do pięknego, obrazowego, na poły poetyckiego języka Izajaszowego. Kierowany do wszystkich ludzi apel, aby prostowali drogi swego życia, Jan Chrzciciel niekiedy jednoznacznie ukonkretniał, zwracając się wprost przeciwko publicznym grzesznikom, nie zważając na ich władzę czy polityczną potęgę. Do nich należał właśnie Herod Antypas, który poślubił Herodiadę, żonę swego brata, Filipa. Jak pisał św. Łukasz, Jan karcił Heroda z powodu Herodiady, żony swego brata, i z powodu innych zbrodni, które popełnił (Łk 3, 19). Na 2 / 11

3 skutek tego Herod zamknął Jana w więzieniu (Łk 3, 20). W ten sposób usiłował on położyć kres publicznej działalności wielkiego proroka. Jednakże samo uwięzienie nie wystarczało Herodiadzie. Ta bowiem zawzięła się na [Jana] i chciała go zgładzić (Mk 6, 19), co zupełnie nieoczekiwanie spotykało się ze sprzeciwem ze strony Heroda. Pewnego dnia mściwa kobieta dopięła jednak swego. Gdy podczas uczty jej córka, Salome, tak tańczyła przed królem i innymi biesiadnikami, że się wszystkim spodobała, Herod obiecał spełnienie każdej jej prośby. Wówczas Salome, namówiona przez matkę, poprosiła o głowę Jana Chrzciciela. Herod, nie chcąc złamać danego publicznie słowa, nakazał Jana ściąć i przynieść jego głowę na misie (por. Mk 6, 19-28). Nie byłoby tej przerażającej sekwencji zła: zbrodni dokonanej na rozkaz Heroda Antypasa, mściwości i bezwzględności Herodiady, zgubnej namiętności, której uległ król, widząc tańczącą Salome, ani przede wszystkim pierwszego grzechu Heroda polegającego na tym, że poślubił żonę swego brata, gdyby przestrzegał on dziewiątego przykazania Dekalogu, które mówi: Nie pożądaj żony bliźniego swego. Herod Antypas jednak pożądał, łamiąc Boże prawo Dziewiąte Przykazanie Wnikając w przykazania Dekalogu od czwartego do dziesiątego, które dotyczą naszego odniesienia do innych ludzi, możemy je niejako podzielić na dwie grupy. Do pierwszej z nich należą przykazania: piąte, szóste, siódme i ósme. Mówią one o konkretnych czynach, których nam nie wolno popełnić. Zabronione są zatem: zabójstwo, cudzołóstwo, kradzież i kłamstwo. Wszystkie te czyny mają swój bardzo wyraźny, obiektywny kształt. Mogą być zatem przez wszystkich dostrzeżone i ocenione. Natomiast przykazania: czwarte, dziewiąte i dziesiąte odnoszą się do tego, co się dzieje w głębi duszy człowieka, a dokładniej w jego sercu, i co nie zawsze znajduje wyraźne odzwierciedlenie na zewnątrz, w postaci czynów dostrzeganych przez innych ludzi. Wie jednak o tym wszystkim Pan Bóg, wie także nasze sumienie i to przede wszystkim wobec tych instancji przychodzi nam odpowiadać za to, czy te przykazania zachowujemy, czy też nie. 3 / 11

4 Czwarte przykazanie mówi nam o tym, że mamy naszych rodziców czcić, natomiast dziewiąte i dziesiąte zabraniają nam pożądać odpowiednio żony bliźniego swego oraz wszystkich rzeczy, które są jego własnością. W jakiejś mierze cześć i pożądanie znajdują się na przeciwstawnych sobie biegunach tego, co możemy wewnątrz siebie przeżywać. Cześć wiąże się z szacunkiem, uznaniem, poważaniem a nawet miłością, którymi powinniśmy otaczać i obdarzać naszych rodziców. Natomiast pożądanie jest stanem silnego pragnienia posiadania czegoś. W przypadku, o którym mówi dziewiąte przykazanie, chodzi o to, że ktoś w pełni świadomie i dobrowolnie pragnie związać się z kobietą, która jest już żoną kogoś drugiego. W Kazaniu na Górze Pan Jezus jednoznacznie powiedział: Każdy, kto pożądliwie patrzy na kobietę, już się w swoim sercu dopuścił z nią cudzołóstwa (Mt 5, 28). Popełnił zatem grzech, ponieważ w jakiejś mierze pozbawił tę kobietę jej osobowej godności, czyniąc ją przedmiotem swego pożądania. W przypadku dziewiątego przykazania Dekalogu krzywda wyrządzona drugiemu człowiekowi jest jeszcze większa. Pożądanie, o którym w nim jest mowa, uderza bowiem nie tylko w godność kobiety, ale również w świętość i nierozerwalność czyjegoś małżeństwa. Za każdym razem, gdy łamane jest dziewiąte przykazanie, biblijna historia Heroda Antypasa i Herodiady znajduje swoje tragiczne przedłużenie. Wiemy, że zwłaszcza w obecnych czasach jej echo rozbrzmiewa szczególnie silnie i prawdziwie złowieszczo: dla zdradzonego współmałżonka, dla dzieci, dla dalszej rodziny, dla społeczeństwa, także dla Kościoła. Tak bowiem zawsze bywa wtedy, gdy grzeszne pożądanie bierze w człowieku górę nad koniecznością opanowania siebie, a pragnienie postawienia za wszelką cenę na swoim prowadzi do zlekceważenia Bożego przykazania. 3. Zmaganie między dążeniami ducha i dążeniami ciała Mówiąc o dziewiątym przykazaniu, Katechizm Kościoła Katolickiego przypomina naukę św. Jana Apostoła o trzech rodzajach pożądania, czyli pożądliwości. Są nimi: pożądliwość ciała, pożądliwość oczu i pycha żywota (por. 1 J 2, 16). 4 / 11

5 Katechizm precyzuje ponadto, że w sensie etymologicznym pojęcie może oznaczać każdą gwałtowną postać pragnienia ludzkiego (KKK, 2515). Jednakże w teologii chrześcijańskiej pojęcie to nabrało szczególnego znaczenia. Chodzi w niej bowiem o takie pragnienie zmysłowe, które przeciwstawia się wskazaniom rozumu ludzkiego. Ten teologiczny sposób patrzenia na pożądanie wynika z nauki św. Pawła Apostoła, który w Liście do Galatów pisał: Postępujcie według ducha, a nie spełnicie pożądania ciała. Ciało bowiem do czego innego dąży niż duch, a duch do czego innego niż ciało, i stąd nie ma między nimi zgody, tak że nie czynicie tego, co chcecie (Ga 5, 16-17). To wewnętrzne napięcie między ciałem a duchem jest konsekwencją grzechu pierworodnego (por. Rdz 3, 11). Jak czytamy w Katechizmie Kościoła Katolickiego, pożądanie (...) wywołuje (...) nieporządek we władzach moralnych człowieka i nie będąc samo w sobie grzechem, skłania człowieka do popełniania grzechów (KKK, 2515). Ta szczególna antropologia teologiczna znajduje swoje pogłębienie w kolejnym punkcie Katechi zmu, w którym czytamy: Już w samym człowieku, ponieważ jest on istotą złożoną z ciała i duszy, istnieje pewne napięcie, toczy się pewna walka między dążeniami i. Walka ta w rzeczywistości należy do dziedzictwa grzechu, jest jego konsekwencją i równocześnie jego potwierdzeniem. Jest częścią codziennego doświadczenia walki duchowej (KKK, 2516). W tym momencie Katechizm odwołuje się do nauczania Ojca Świętego Jana Pawła II, który w encyklice Dominum et Vivificantem, poświęconej Duchowi Świętemu, pisał: Nie chodzi Apostołowi o upośledzanie i potępienie ciała jako współkonstytuującego wraz z duchową duszą naturę człowieka i jego osobową podmiotowość. Chodzi natomiast o uczynki czy też raczej stałe usposobienie cnoty i wady moralnie dobre lub złe, które jest owocem ulegania (w pierwszym wypadku) bądź też opierania się (w drugim) zbawczemu działaniu Ducha Świętego. Stąd też Apostoł pisze: (Ga 5, 25) (DV, 55). Encyklikę Dominum et Vivificantem Jan Paweł II opublikował w 1986 roku. Pięć lat później, 7 czerwca 1991 roku, podczas swej czwartej pielgrzymki do Ojczyzny Ojciec Święty mówił we Włocławku: Idąc za przykazaniami Dekalogu, które wytyczają program mojego pielgrzymowania, tym razem należy tutaj przywołać na pamięć przykazanie dziewiąte:. Nie tylko, ale też. Nie daj się uwikłać wszystkim tym siłom pożądania, które drzemią w tobie jako. Nie daj się opanować (1 Kor 3, 3). (Rz 8, 13). Ciało samo nie ma innej perspektywy tylko duch ją ma. (tamże). A siły ducha są w człowieku. I działa też w sercach ludzkich miłość, która jest z Ducha Świętego. A zatem podjąć to, co każdy z nas ma w sobie z ducha i z Ducha Świętego. 5 / 11

6 4. Kulturowy wymiar IX Przykazania Swoim włocławskim rozważaniom na temat dziewiątego przykazania Ojciec Święty dość nieoczekiwanie dla niektórych nadał wymiar kulturowy. W imię autentycznej wolności ludzkiego ducha wzywał bowiem do tego, by nie dać się (...) uwikłać całej tej cywilizacji pożądania i użycia, która panoszy się wśród nas i nadaje sobie nazwę europejskości, panoszy się wśród nas, korzystając z różnych środków przekazu i uwodzenia. I zapytywał czysto retorycznie: Czy jest to cywilizacja czy raczej antycywilizacja? Kultura czy raczej antykultura? Tu trzeba wrócić do elementarnych rozróżnień. Przecież kulturą jest to, co czyni człowieka bardziej człowiekiem. Nie to, co tylko jego człowieczeństwo. Nieco więcej niż rok po czwartej pielgrzymce do Polski i po swoim przemówieniu we Włocławku, dnia 11 października 1992 roku, w trzydziestą rocznicę rozpoczęcia Soboru Watykańskiego drugiego, Jan Paweł II podpisał Konstytucję Apostolską Fidei depositum, mocą której opublikował Katechizm Kościoła Katolickiego. W wyłożonej w nim nauce Kościoła dotyczącej dziewiątego przykazania Dekalogu wiele miejsca zostało poświęcone walce o czystość i o związanej z tą walką wstydliwości. Także te rozważania mają charakter kulturowy, a zarazem antropologiczny. Czytamy bowiem w Katechizmie : Formy, jakie przybiera wstydliwość, są różne w różnych kulturach. Wszędzie jednak jawi się ona jako dostrzeżenie duchowej godności właściwej człowiekowi (KKK, 2524). Wstydliwość strzeże tajemnicy osób i ich miłości. Zachęca do cierpliwości i umiarkowania w związku miłości; domaga się, by zostały spełnione warunki daru i pełnego wzajemnego oddania się mężczyzny i kobiety. Wstydliwość jest skromnością. Wpływa na wybór ubioru. Zachowuje milczenie lub dystans tam, gdzie pojawia się niebezpieczeństwo niezdrowej ciekawości. Staje się dyskrecją (KKK, 2522). Istnieje wstydliwość zarówno uczuć, jak i ciała. Sprzeciwia się ona, na przykład, służącemu niezdrowej ciekawości przedstawianiu ciała ludzkiego w pewnych reklamach lub dążeniom niektórych środków przekazu posuwających się za daleko w przedstawianiu intymności człowieka. Wstydliwość inspiruje styl życia, który pozwala na przeciwstawienie się 6 / 11

7 wymaganiom mody i presji panujących ideologii (KKK, 2523). Ta antropologia domaga się konkretnej realizacji w życiu społecznym. Katechizm Kościoła Katolickiego mówi o tym w sposób jednoznaczny, wskazując zwłaszcza na dwie jego płaszczyzny: klimat społeczny, jaki należy tworzyć, oraz wychowanie oparte na właściwej antropologii. Czystość chrześcijańska domaga się oczyszczenia klimatu społecznego. Wymaga ona od środków społecznego przekazu informacji troszczącej się o szacunek i umiarkowanie. Czystość serca wyzwala z rozpowszechnionego erotyzmu i oddala od widowisk, które sprzyjają niezdrowej ciekawości i iluzji (KKK, 2525). To, co jest nazywane permisywizmem obyczajów, opiera się na błędnej koncepcji wolności ludzkiej; by mogła ona wzrastać, powinna najpierw pozwolić kształtować się przez prawo moralne. Należy wymagać od osób odpowiedzialnych za wychowanie, by nauczanie młodzieży obejmowało poszanowanie prawdy, przymioty serca oraz moralną i duchową godność człowieka (2526). 5. Uniwersalny charakter chrześcijańskiego przesłania na temat człowieka Dzisiaj dość często można spotkać się z głośno formułowanymi stwierdzeniami, że teologia chrześcijańska, mówiąca o wewnętrznym rozdarciu człowieka oraz o związanej z tym problemem wstydliwości, jest sprawą określonej religii. Dlatego też w dobie kulturowego pluralizmu nie ma ona prawa narzucać swych wizji wolnym, żyjącym w systemach demokratycznych społecznościom. Co najwyżej wizje te mogą być akceptowane przez niektóre osoby, które w swoim życiu prywatnym zdecydowały się postępować według jej zaleceń. W każdym razie nauczanie Kościoła zawarte w jego Katechizmie, jak również przekazywane w innych formach, na przykład to, które Jan Paweł II głosił w trakcie swych pielgrzymek do Polski, ma charakter czysto konfesyjny. Przyjęcie tegoż nauczania przez ludzi sprawujących władzę publiczną mogłoby sprawić, że państwa demokratyczne stałyby się jak to aż nadto często słyszeliśmy ostatnio w naszym Kraju republikami wyznaniowymi. 7 / 11

8 Tego rodzaju argumentacje i zarzuty każą Kościołowi szukać jeszcze innego rodzaju argumentacji, z którą broniąc godności osoby ludzkiej pragnie on zwrócić się ze swym przesłaniem o człowieku do współczesnego świata. Jest to argumentacja, która ma charakter nie teologiczny, lecz antropologiczny. Do niej odwołał się Ojciec Święty Jan Paweł II w swym słynnym przemówieniu z dnia 2 czerwca 1980 roku w UNESCO w Paryżu. Papież wiedział, do kogo zwraca się ze swoim orędziem. Wiedział, że jego odbiorcami są ludzie, będący przedstawicielami wielu narodów i kultur, że wśród nich są zarówno wierzący w Boga czy jakieś bóstwa, jak i agnostycy czy ateiści. Doskonale też zdawał sobie sprawę z tego, że większości z nich nie jest w stanie przekonać, odwołując się do argumentów wywodzących się z chrześcijańskiej teologii. Że zwracając się do nich wszystkich musi znaleźć wspólny dla wszystkich fundament. Natomiast zakładał, że ze strony jego słuchaczy jest przynajmniej jedno: dobra wola, aby jego argumentację usłyszeć, rozważyć i ewentualnie ją przyjąć. Tym wspólnym dla wszystkich punktem fundamentem stał się dla niego sam człowiek i jego osobowa godność. Jan Paweł II mówił wtedy: trzeba do końca i integralnie widzieć człowieka jako szczególną, samoistną wartość, jako podmiot związany z osobową transcendencją. Trzeba tego człowieka afirmować dla niego samego, nie dla jakichkolwiek innych racji czy względów jedynie dla niego samego! Trzeba tego człowieka po prostu miłować dlatego, że jest człowiekiem trzeba wymagać dla niego miłości ze względu na szczególną godność, jaką posiada (Jan Paweł II, Przemówienie w UNESCO, 2 VI 1980, n. 10). Rzeczywistością, w której i poprzez którą człowiek najbardziej wyraża siebie, jest kultura. Dlatego też, rozpoczynając najbardziej istotną część swego przemówienia, Jan Paweł II zacytował św. Tomasza z Akwinu: Genus humanum arte et ratione vivit rodzaj ludzki żyje dzięki sztuce i rozumowi. Szerzej zaś biorąc: człowiek żyje prawdziwie ludzkim życiem dzięki kulturze. Jego życie jest kulturą również i w tym znaczeniu, że poprzez nią człowiek odznacza się i odróżnia od całej reszty istnień wchodzących w skład widzialnego świata: człowiek nie może obejść się bez kultury. Kultura jest właściwym sposobem istnienia i bytowania człowieka (tamże, 6). Wynika z tego podwójna więź człowieka z kulturą. Z jednej strony człowiek jest bowiem jej podmiotem, czyli sprawcą. Z drugiej natomiast jest on jedynym właściwym jej przedmiotem i celem (por. tamże, 7). W związku z tą podwójną więzią Jan Paweł II wprowadził szczególnie ważne kryterium, poprzez które możemy osądzić, co jest kulturą, a co należałoby osądzić jako anty-kulturę: Kultura jest tym, przez co człowiek jako człowiek staje się bardziej człowiekiem: bardziej (tamże). Wagę tego kryterium tłumaczył Papież poprzez odwołanie się do Marcelowskiego rozróżnienia między być a mieć : Kultura pozostaje zawsze w istotnym i koniecznym związku z tym, czym (raczej: kim) człowiek, natomiast związek jej z tym, co 8 / 11

9 człowiek (posiada), o tyle jest ważny dla kultury, o tyle jest kulturotwórczy, o ile człowiek poprzez to, co posiada, może równocześnie pełniej jako człowiek, pełniej stawać się człowiekiem we wszystkich właściwych dla człowieczeństwa wymiarach swego bytowania (tamże). 6. Troska o moralność W tle tego podanego przez Jana Pawła II kryterium kultury znajduje się problem wolności człowieka i jej właściwego zastosowania. Nie jest przecież stosownym użyciem wolności to, co nie pozwala człowiekowi stać się bardziej człowiekiem, co narusza jego naturalną godność i co go moralnie degraduje. Tak bardzo broniona i słusznie wolność w dziedzinie sztuki musi mieć swoje granice. Nie może stać się dowolnością, bezkarnie obrażającą innych ludzi. Stąd Jan Paweł II z wielkim naciskiem podkreślał: Nie ulega też wątpliwości, że pierwszym i podstawowym wymiarem kultury jest zdrowa moralność: kultura moralna (tamże, 12). Wraz z nią powinno iść wychowanie, oparte właśnie o tę zdrową moralność (por. tamże, 11-12). W świetle powyższych stwierdzeń raz jeszcze, jak echo, wracają słowa Papieża z Włocławka: nie wolno dać się (...) uwikłać całej tej cywilizacji pożądania i użycia, która panoszy się wśród nas i nadaje sobie nazwę europejskości, panoszy się wśród nas, korzystając z różnych środków przekazu i uwodzenia. Czy jest to cywilizacja czy raczej antycywilizacja? Kultura czy raczej antykultura? Tu trzeba wrócić do elementarnych rozróżnień. Przecież kulturą jest to, co czyni człowieka bardziej człowiekiem. Nie to, co tylko jego człowieczeństwo. W związku z tym jawi się zasadnicze pytanie, jaka jest rola państwa, a zwłaszcza ministerstwa kultury wobec tego, co Jan Paweł II nazywa cywilizacją pożądania i użycia, która korzysta w imię tak zwanej wolności artystycznej z różnych środków przekazu i uwodzenia? Wiemy: nie jest to bynajmniej pytanie pozbawione wyraźnego kontekstu. Pamiętamy przecież niedawną wielką burzę medialną związaną z wystąpieniem obecnego ministra kultury oraz z protestem 9 / 11

10 Kurii wrocławskiej w odniesieniu do skandalizującego spektaklu, zapowiadanego jako pornograficzny, w jednym z teatrów wrocławskich. Wiemy również o protestach związanych z podobną działalnością znanego teatru w innym wielkim mieście naszego kraju. Czy na tego typu działalność mogą być przeznaczane publiczne pieniądze? W świetle nauczania Jana Pawła II, zwłaszcza zawartego w jego przemówieniu w UNESCO, pytanie to jawi się jako czysto retoryczne. Warto, być może, odnieść się tu także do niektórych stwierdzeń zawartych w Preambule ogłoszonej w 1997 roku Konstytucji RP. Ci, którzy ją ustanawiali, określili się najpierw jako: zarówno wierzący w Boga, będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i nie podzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł. Następnie tak oto odnieśli się do swego aktu: w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Jest zatem mowa: o Bogu, sumieniu, prawdzie, sprawiedliwości, dobru i pięknie. Nie ulega żadnej wątpliwości: bez wierności treściom zawartym w tych pojęciach nie ma prawdziwej kultury. Jest tylko zużywanie naszego człowieczeństwa. A przecież nie może do tego dopuszczać władza, która chce uczciwie służyć swemu narodowi i swemu państwu. 7. Modlitwa Jak wszystkie sprawy, które odnoszą się do walki duchowej człowieka, tak również te, związane z dziewiątym przykazaniem Dekalogu, trzeba nam nieustanie omadlać, aby każdego dnia zwyciężały w nas siły ducha. Jakże więc nie nawiązać tutaj do słów św. Pawła z czytanego dzisiaj fragmentu Listu do Filipian, gdzie Apostoł narodów pisał: modlę się o to, aby miłość wasza doskonaliła się coraz bardziej i bardziej w głębszym poznaniu i wszelkim wyczuciu dla 10 / 11

11 oceny tego, co lepsze, abyście byli czyści i bez zarzutu na dzień Chrystusa, napełnieni plonem sprawiedliwości, [nabytym] przez Jezusa Chrystusa ku chwale i czci Boga (Flp 1, 8-11). 11 / 11

STAJE SIĘ SŁOWO 6

STAJE SIĘ SŁOWO 6 STAJE SIĘ SŁOWO 6 Copyright Grzegorz Ryś 2012 Copyright for this edition by Wydawnictwo W drodze 2012 Redaktor Maciej Müller Redaktor techniczny Justyna Nowaczyk Projekt okładki i stron tytułowych Radosław

Bardziej szczegółowo

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 17 18 II Niedziela Wielkanocna 19 kwietnia 2009 Dz 4,32-35 Ps 118 1 J 5,1-6 J 20,19-31

Bardziej szczegółowo

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy

Bardziej szczegółowo

SpiS treści. Osoba ludzka

SpiS treści. Osoba ludzka SpiS treści Sło wo Bi sku pa Płoc kie go... 5 Sło wo Prze wod ni czą ce go Ze spo łu Re dak cyj ne go... 7 Od re dak cji... 9 Osoba ludzka Godność osoby ludzkiej... 13 Powołanie do szczęścia... 16 Wolność

Bardziej szczegółowo

IX PRZYKAZANIE: NIE POŻĄDAJ ŻONY BLIŹNIEGO SWEGO

IX PRZYKAZANIE: NIE POŻĄDAJ ŻONY BLIŹNIEGO SWEGO IX PRZYKAZANIE: NIE POŻĄDAJ ŻONY BLIŹNIEGO SWEGO YouCat 462-464 KKK 2514-2533 YC 462 Dlaczego dziewiąte przykazanie sprzeciwia się pożądaniu seksualnemu? Dziewiąte przykazanie nie sprzeciwia się pożądaniu

Bardziej szczegółowo

KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ

KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ Materiały wykorzystywane w przygotowywaniu dziecka do I Spowiedzi i Komunii świętej w Parafii Alwernia DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ KRÓTKI KATECHIZM

Bardziej szczegółowo

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego]

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego] Spis treści LITURGIA DOMOWA Wstęp do Liturgii Domowej w Okresie Adwentu 2017 r.... 2 Spotkania na niedziele Adwentu: I Niedziela Adwentu [B]... 3 II Niedziela Adwentu [B]... 4 III Niedziela Adwentu [B]...

Bardziej szczegółowo

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg)

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg) KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg) W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie,

Bardziej szczegółowo

SAKRAMENT POJEDNANIA. Celebracja

SAKRAMENT POJEDNANIA. Celebracja SAKRAMENT POJEDNANIA Celebracja SESJA 2 dla RODZICÓW Ponowne Spotkanie Rozpoczynając tę sesję powiedz osobie, która jest obok ciebie, co zapamiętałeś z poprzedniej rodzicielskiej sesji? Co było pomocne

Bardziej szczegółowo

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą

Bardziej szczegółowo

Ze Zmartwychwstałym w społeczeństwie. Podręcznik do religii dla I klasy szkoły zawodowej

Ze Zmartwychwstałym w społeczeństwie. Podręcznik do religii dla I klasy szkoły zawodowej Ze Zmartwychwstałym w społeczeństwie Podręcznik do religii dla I klasy szkoły zawodowej Człowiek sumienia 19 Każdy dzień życia człowieka wypełniony jest dużymi i małymi wyborami. To one nadają ludzkiemu

Bardziej szczegółowo

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI Polish FF Curriculum Translation in Polish Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI 1. Objawienie: Pismo Św. i Tradycja a. Pismo Święte: Części,

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII W KLASACH II Gimnazjum W Gimnazjum nr 53

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII W KLASACH II Gimnazjum W Gimnazjum nr 53 ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII W KLASACH II Gimnazjum W Gimnazjum nr 53 Numer programu AZ-3-02/10 Tytuł programu: Jezus Chrystus Drogą, prawdą i życiem Numer podręcznika AZ -32-02/10-0 Tytuł podręcznika:

Bardziej szczegółowo

RADOŚĆ W MYŚLI ŚW. TOMASZA Z AKWINU NAUKOWE TOWARZYSTWO TOMISTYCZNE 5 GRUDNIA 2018 DR HAB. MAGDALENA PŁOTKA

RADOŚĆ W MYŚLI ŚW. TOMASZA Z AKWINU NAUKOWE TOWARZYSTWO TOMISTYCZNE 5 GRUDNIA 2018 DR HAB. MAGDALENA PŁOTKA RADOŚĆ W MYŚLI ŚW. TOMASZA Z AKWINU NAUKOWE TOWARZYSTWO TOMISTYCZNE 5 GRUDNIA 2018 DR HAB. MAGDALENA PŁOTKA TOMASZ A RADOŚĆ Radość - pełnia i kres uczuć, w której dokonuje się spełnienie wszystkich pragnień

Bardziej szczegółowo

stalo_sie_slowo.pdf :44:45 C M Y CM MY CY CMY K

stalo_sie_slowo.pdf :44:45 C M Y CM MY CY CMY K stalo_sie_slowo.pdf 1 2012-10-30 15:44:45 C M Y CM MY CY CMY K Copyright Grzegorz Ryś 2012 Copyright for this edition by Wydawnictwo W drodze 2012 Redaktor Maciej Müller Redaktor techniczny Justyna

Bardziej szczegółowo

Lectio Divina Rz 5,12-21

Lectio Divina Rz 5,12-21 Lectio Divina Rz 5,12-21 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus

Bardziej szczegółowo

Cud Prostoty. czyli co św. Jan Chrzciciel wiedział o inwestycjach drogowych? Do Wiary Przez Liturgię

Cud Prostoty. czyli co św. Jan Chrzciciel wiedział o inwestycjach drogowych? Do Wiary Przez Liturgię Do Wiary Przez Liturgię Cud Prostoty czyli co św. Jan Chrzciciel wiedział o inwestycjach drogowych? Niedziela 09 grudnia 2012r., godzina 9.30, Parafia św. Zygmunta, dolny kościół. nuty, nagrania, intencje

Bardziej szczegółowo

Podstawy moralności. Prawo moralne

Podstawy moralności. Prawo moralne Podstawy moralności Prawo moralne Po co mi prawo? Prawo drogowe (kodeks drogowy) chroni użytkowników pojazdów i dróg przed wypadkami. Prawo karne zabezpiecza przed przestępczością, a przynajmniej przed

Bardziej szczegółowo

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia.

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy

Bardziej szczegółowo

Wybór podstawowych myśli z nauczania Kościoła o ludzkiej płciowości..

Wybór podstawowych myśli z nauczania Kościoła o ludzkiej płciowości.. Wybór podstawowych myśli z nauczania Kościoła o ludzkiej płciowości.. 1. Trudności dziś a) kiedyś kultura była przesiąknięta szacunkiem dla wartości, strzegła tych wartości, by je zachowywać, b) dziś dzieci

Bardziej szczegółowo

Pozycja w rankingu autorytetów: 1

Pozycja w rankingu autorytetów: 1 Imię: Karol Józef Nazwisko: Wojtyła Imiona rodziców: Ojciec Karol, Matka Emilia. Rodzeństwo: brat Edmund Miejsce urodzenia: Wadowice Kraj: Polska Miejsce zamieszkania: Wadowice, Kraków, Watykan. Miejsce

Bardziej szczegółowo

"Brat Albert (...) Nie tylko służył ubogim, ale sam stał się jednym z nich, gdyż oni stali się dla niego żywą i środa, 17 czerwca :05

Brat Albert (...) Nie tylko służył ubogim, ale sam stał się jednym z nich, gdyż oni stali się dla niego żywą i środa, 17 czerwca :05 "Brat Albert (...) Nie tylko służył ubogim, ale sam stał się jednym z nich, gdyż oni stali się dla niego żywą i Ojciec Święty Jan Paweł II, podczas audiencji dla Polaków w dniu kanonizacji Brata Alberta

Bardziej szczegółowo

STYCZEŃ LUTY MARZEC KWIECIEŃ MAJ CZERWIEC SAKRAMENT CHRZTU

STYCZEŃ LUTY MARZEC KWIECIEŃ MAJ CZERWIEC SAKRAMENT CHRZTU Chrzty odbywają się w następujące niedziele 2019 roku: STYCZEŃ 06.01 20.01 LUTY 03.02 17.02 MARZEC 03.03 17.03 KWIECIEŃ 07.04 21.04 MAJ 05.05 19.05 CZERWIEC 02.06 16.06 1 / 5 LIPIEC 07.07 21.07 SIERPIEŃ

Bardziej szczegółowo

List Pasterski na Adwent AD 2018

List Pasterski na Adwent AD 2018 List Pasterski na Adwent AD 2018 Czuwajcie, bo nie wiecie, kiedy czas ten nadejdzie (Mk 13, 33) Umiłowani w Chrystusie Bracia i Siostry Narodowego Kościoła Katolickiego, Kiedy wraz z dzisiejszą niedzielą

Bardziej szczegółowo

Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.

Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. (Łk 1, 35) A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego

Bardziej szczegółowo

- uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania katechezy

- uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania katechezy Kryteria oceniania z religii kl. I gimnazjum Ocena celująca - uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania katechezy - twórczo rozwija własne uzdolnienia oraz dba o własną

Bardziej szczegółowo

Św. Jan Paweł II. Spotkania z młodzieżą

Św. Jan Paweł II. Spotkania z młodzieżą Św. Jan Paweł II Spotkania z młodzieżą Wy jesteście nadzieją świata, nadzieją Kościoła, wy jesteście moją nadzieją Św. Jan Paweł II starał się przybliżyć młodzież do Boga, wiedział że to od ludzi młodych

Bardziej szczegółowo

Przewodnik modlitewny dla zabieganego człowieka

Przewodnik modlitewny dla zabieganego człowieka Przewodnik modlitewny dla zabieganego człowieka przykład modlącego się św. Pawła Spotkanie Wspólnotowe Poznań, 4 czerwca 2018 rok 1 2 Misja św. Pawła Paweł, sługa Chrystusa Jezusa, z powołania apostoł,

Bardziej szczegółowo

2. Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która jest więzią doskonałości (Kol 3, 14).

2. Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która jest więzią doskonałości (Kol 3, 14). Miłość jest cnotą teologalną, dzięki której miłujemy Boga nade wszystko dla Niego samego, a naszych bliźnich jak siebie samych ze względu na miłość Boga. 1. "Bóg jest miłością" (1 J 4, 8. 16): miłość jest

Bardziej szczegółowo

MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli:

MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: SPOTKANIE 8 MODLITWA MODLITWA Nauczyciel zebrał swoich uczniów i zapytał: -Skąd bierze początek modlitwa? Pierwszy uczeń odpowiedział: -Z potrzeby. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami.

Bardziej szczegółowo

Czyż nie jest wam wiadomo, bracia - mówię przecież do tych, co Prawo znają - że Prawo ma moc nad człowiekiem, dopóki on żyje?

Czyż nie jest wam wiadomo, bracia - mówię przecież do tych, co Prawo znają - że Prawo ma moc nad człowiekiem, dopóki on żyje? Lectio Divina Rz 7, 1-6 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus

Bardziej szczegółowo

Ewangelizacja O co w tym chodzi?

Ewangelizacja O co w tym chodzi? Ewangelizacja O co w tym chodzi? Droga małego ewangelizatora ;) Warsztaty ewangelizacyjne: 11 maja 2013 r. Ks. Tomek Moch, Diecezjalna Diakonia Ewangelizacji Ruchu Światło-Życie Archidiecezja Warszawska

Bardziej szczegółowo

ADORACJA EUCHARYSTYCZNA

ADORACJA EUCHARYSTYCZNA ADORACJA EUCHARYSTYCZNA Gdy w środowisku chrześcijańskim mówi się o adoracji, spontanicznie i słusznie myślimy o adoracji Najświętszego Sakramentu. Ona jest źródłem i uprzywilejowanym miejscem wszelkiej

Bardziej szczegółowo

DEKALOG gdzie szukać informacji? YouCat KKK

DEKALOG gdzie szukać informacji? YouCat KKK gdzie szukać informacji? YouCat 348 351 KKK 2052 2082 Jacek Salij Dekalog o. Adam Szustak, Konferencje o Dekalogu Valerio Bocci Dziesięć przykazań wyjaśniane dzieciom Wiesława Lewandowska Pan Bóg nie robi

Bardziej szczegółowo

ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY

ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY Archidiecezjalny Program Duszpasterski ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY ROK A Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2007/2008 25 Adwent I Niedziela Adwentu 2 grudnia 2007 Iz 2, 1-5 Ps 122

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa

WYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa WYMAGANIA Z RELIGII 1. Świadkowie Chrystusa często nie przynosi go na lekcje. definiuje, czym jest lęk; określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa. potrafi podać z nauczyciela zasady życia wspólnoty

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Posiada wiedzę i umiejętności, które są efektem samodzielnej

Bardziej szczegółowo

Lectio Divina Rz 6,1-14

Lectio Divina Rz 6,1-14 Lectio Divina Rz 6,1-14 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus

Bardziej szczegółowo

Ateizm. Czy ateista może być zbawiony?

Ateizm. Czy ateista może być zbawiony? Ateizm Czy ateista może być zbawiony? Podstawy biblijne Lecz kto się Mnie zaprze przed ludźmi, tego zaprę się i Ja przed moim Ojcem, który jest w niebie (Mt 10, 33). Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię

Bardziej szczegółowo

Zasady życia społecznego. Katolicka Nauka Społeczna

Zasady życia społecznego. Katolicka Nauka Społeczna Zasady życia społecznego Katolicka Nauka Społeczna 1. Wolność w sferze ekonomicznej Wolny rynek jest niezbędnym narzędziem w ekonomii jednak nie wszystkie dobra mogą podlegać jego regulacjom nie wszystkie

Bardziej szczegółowo

DOŚWIADCZENIE JEDNOŚCI W KOŚCIELE WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIM

DOŚWIADCZENIE JEDNOŚCI W KOŚCIELE WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIM DOŚWIADCZENIE JEDNOŚCI W KOŚCIELE WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIM Lekcja 5 na 3. listopada 2018 I trwali w nauce apostolskiej i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach (Dzieje Ap. 2,42) Wczesny Kościół jest

Bardziej szczegółowo

Zauważamy, że nowe sytuacje w rodzinach, a także w życiu społecznym, ekonomicznym, politycznym i kulturalnym. domagają się

Zauważamy, że nowe sytuacje w rodzinach, a także w życiu społecznym, ekonomicznym, politycznym i kulturalnym. domagają się Zauważamy, że nowe sytuacje w rodzinach, a także w życiu społecznym, ekonomicznym, Szukamy: politycznym i kulturalnym 1. Doświadczenia żywej wiary 2. Uzasadnienia swojej wiary domagają się 3. Wspólnoty

Bardziej szczegółowo

Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty

Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty Prawda o Bogu w Trójcy Jedynym należy do największych tajemnic chrześcijaństwa, której nie da się zgłębić do końca. Można jedynie się do niej zbliżyć, czemu mają

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ NR. 1 im. JANA PAWŁA II W BEŁŻYCACH. SZKOŁA PODSTAWOWA KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII

ZESPÓŁ SZKÓŁ NR. 1 im. JANA PAWŁA II W BEŁŻYCACH. SZKOŁA PODSTAWOWA KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII ZESPÓŁ SZKÓŁ NR. 1 im. JANA PAWŁA II W BEŁŻYCACH. SZKOŁA PODSTAWOWA KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA IV Program AZ-2-01/10. Ocena dopuszczająca

Bardziej szczegółowo

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej TEKSTY USTAW WYDANIE 18 Stan prawny na 5 kwietnia 2016 r. Wydawca Małgorzata Stańczak Redaktor prowadzący Mariusz Kurzyński Łamanie Faktoria Wyrazu Sp. z o.o. Układ

Bardziej szczegółowo

YK KKK

YK KKK YK 367-377 KKK 2197-2257 1 1 brzmienie Wj 20, 12 Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie. Pwt 5, 16 Czcij swego ojca i swoją matkę, jak ci nakazał Pan, Bóg

Bardziej szczegółowo

i nowe życie w Chrystusie. W Obrzędzie chrztu dorosłych kapłan pyta katechumena: O co prosisz Kościół Boży?, a ten odpowiada: O wiarę.

i nowe życie w Chrystusie. W Obrzędzie chrztu dorosłych kapłan pyta katechumena: O co prosisz Kościół Boży?, a ten odpowiada: O wiarę. Od Autora Dnia 11 października 2012 r. w 50. rocznicę otwarcia Soboru Watykańskiego II rozpocznie się w całym Kościele katolickim Rok Wiary. Potrwa on do 24 listopada 2013 r. do uroczystości Chrystusa

Bardziej szczegółowo

22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.

22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań. 22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań II Czytanie 1 / 5 Z Homilii św. Jana Pawła II, papieża, wygłoszonej

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne dla klas V z przedmiotu religia na rok 2017/18 nauczyciel: ks. Władysław Zapotoczny

Wymagania edukacyjne dla klas V z przedmiotu religia na rok 2017/18 nauczyciel: ks. Władysław Zapotoczny I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Wymagania edukacyjne dla klas V z przedmiotu religia na rok 2017/18 nauczyciel: ks. Władysław Zapotoczny Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Posiada wiedzę

Bardziej szczegółowo

Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja

Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja Pięćdziesiątnica i Paruzja 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja Kontekst Odnowy DŚ został wylany w Odnowie na świat pełen poważnych podziałów, włącznie

Bardziej szczegółowo

BOśE NAKAZY - DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ

BOśE NAKAZY - DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ BOśE NAKAZY - DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ W Biblii znajdujemy nakazy i Ŝądania. Zawierają one to, co wierzący nazywają wolą BoŜą. Najbardziej znanym ich zbiorem jest Dziesięć przykazań (Wj 34, 28). Znajdujemy go

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII KLASA I

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII KLASA I PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII KLASA I I. Cele nauczania: Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób

Bardziej szczegółowo

Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi:

Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi: Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi: - dostrzega działanie Boga w świecie - potrafi odczytać przesłanie dekalogu i poznanych tekstów biblijnych - rozwiązuje sytuacje konfliktowe w duchu przesłania

Bardziej szczegółowo

Kilka słów o grzechu

Kilka słów o grzechu Kilka słów o grzechu Definicja grzechu Grzech - to czyn, słowo lub pragnienie przeciwne prawu wiecznemu św. Augustyn Źródło grzechu Z serca bowiem pochodzą złe myśli, zabójstwa, cudzołóstwo, czyny nierządne,

Bardziej szczegółowo

Religia ks. Paweł Mielecki Klasa IV

Religia ks. Paweł Mielecki Klasa IV Religia ks. Paweł Mielecki Klasa IV Na ocenę celującą uczeń: Posiada wiedzę i umiejętności przewidziane na ocenę bardzo dobrym (co najmniej w 90%), a nad to: Samodzielnie i twórczo rozwija własne zainteresowania

Bardziej szczegółowo

Rozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II

Rozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II Rozwój ku pełni człowieczeństwa w nauczaniu Papieża Jana Pawła II Wojciech Kosek Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, Bielsko-Biała, 10. kwietnia 2014 r. Konferencja Personalistyczna koncepcja wychowania

Bardziej szczegółowo

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Prawo jest na naszej stronie! www.profinfo.pl www.wolterskluwer.pl codzienne aktualizacje pełna oferta zapowiedzi wydawnicze rabaty na zamówienia zbiorcze do negocjacji

Bardziej szczegółowo

Carlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk

Carlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk Carlo Maria MARTINI SŁOWA dla życia Przekład Zbigniew Kasprzyk Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 WPROWADZENIE Każdego dnia wypowiadamy, słyszymy i czytamy wiele słów. Czujemy jednak, że niektóre

Bardziej szczegółowo

Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań

Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań W najbliższą niedzielę zakończy się Rok Wiary. Jakie będą jego owoce? Biskup Henryk Tomasik przedstawia kilka propozycji: poszanowanie dnia świętego, systematyczne uczestnictwo w niedzielnej Mszy Świętej,

Bardziej szczegółowo

Teksty Jana Pawła II zaprezentowane w czasie montażu. Jan Paweł II - odwaga świętości.

Teksty Jana Pawła II zaprezentowane w czasie montażu. Jan Paweł II - odwaga świętości. Teksty Jana Pawła II zaprezentowane w czasie montażu Jan Paweł II - odwaga świętości. W Was jest nadzieja, ponieważ Wy należycie do przyszłości, a zarazem przyszłość do Was należy. Nadzieja zaś jest zawsze

Bardziej szczegółowo

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka 1 Bóg Ojciec kocha każdego człowieka Bóg kocha mnie, takiego jakim jestem. Raduje się każdym moim gestem. Alleluja Boża radość mnie rozpiera, uuuu (słowa piosenki religijnej) SŁOWA KLUCZE Bóg Ojciec Bóg

Bardziej szczegółowo

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami).

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami). Lekcja 3 na 20 października 2018 A nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy przez ich słowo uwierzą we mnie. Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we mnie, a Ja w tobie, aby i oni w nas jedno byli,

Bardziej szczegółowo

ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE

ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE EWANGELI JANA 6:44-45 Nikt nie może przyjść do mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec, który mnie posłał, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. Napisano bowiem u proroków: I będą

Bardziej szczegółowo

7 Cóż więc powiemy? Czy Prawo jest grzechem? żadną miarą! Ale. 14 Wiemy przecież, że Prawo jest duchowe. A ja jestem cielesny,

7 Cóż więc powiemy? Czy Prawo jest grzechem? żadną miarą! Ale. 14 Wiemy przecież, że Prawo jest duchowe. A ja jestem cielesny, Lectio Divina Rz 7, 7-25 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus

Bardziej szczegółowo

Tytuł jednostki Treści Wymagania uczeń potrafi Nabywane postawy Uwagi

Tytuł jednostki Treści Wymagania uczeń potrafi Nabywane postawy Uwagi Rozkład materiału do podręcznika W rodzinie dla 3 klasy liceum oraz 4 technikum zgodnego z Programem nauczania religii nr AZ-4-01/10 (liceum) oraz AZ-6-01/10 (technikum) Grupa tematyczna Tytuł jednostki

Bardziej szczegółowo

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału

Bardziej szczegółowo

Msza św. z okazji 40-lecia działalności wspólnoty Wiara i światło (Ewangelia Mt 25,14-30) Wrocław, katedra 17 XI 2018

Msza św. z okazji 40-lecia działalności wspólnoty Wiara i światło (Ewangelia Mt 25,14-30) Wrocław, katedra 17 XI 2018 + Józef Kupny Msza św. z okazji 40-lecia działalności wspólnoty Wiara i światło (Ewangelia Mt 25,14-30) Wrocław, katedra 17 XI 2018 Z pewnością wiele razy słyszeliśmy tę Ewangelię i może nam się wydawać,

Bardziej szczegółowo

Początek autentycznej religii nie jest efektem naturalnej aktywności człowieka, ale dziełem samego Boga. Człowiek, który w sposób naturalny otwarty

Początek autentycznej religii nie jest efektem naturalnej aktywności człowieka, ale dziełem samego Boga. Człowiek, który w sposób naturalny otwarty Funkcjonuje powiedzenie: człowiek religijny, ale niewierzący. Oznacza to, że ktoś może funkcjonować we wspólnocie religijnej i spełniać praktyki religijne bez wiary w Boga. Warunkiem podstawowym jest szukanie

Bardziej szczegółowo

Wymagania zgodne z programem AZ /1 i AZ-2-01/1

Wymagania zgodne z programem AZ /1 i AZ-2-01/1 WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE Z RELIGII Wymagania zgodne z programem AZ - 1-01/1 i AZ-2-01/1 Klasa II Ocena Wymagania programowe Uczeń: celujący - zna dobrze historię zbawienia od stworzenia

Bardziej szczegółowo

Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach. Kościoła Zielonoświątkowego w RP

Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach. Kościoła Zielonoświątkowego w RP Pismo Święte podstawowym źródłem treści w programach nauczania biblijnego Kościoła Zielonoświątkowego w RP Podstawa Programowa katechezy zielonoświątkowej Za podstawowe źródło treści oraz główną przesłankę

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne dla klasy VI B z przedmiotu religia na rok szkolny 2017/2018. Nauczyciel ks. Władysław Zapotoczny

Wymagania edukacyjne dla klasy VI B z przedmiotu religia na rok szkolny 2017/2018. Nauczyciel ks. Władysław Zapotoczny I. Podstawowe: Wymagania edukacyjne dla klasy VI B z przedmiotu religia na rok szkolny 2017/2018 Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Nauczyciel ks. Władysław Zapotoczny Posiada

Bardziej szczegółowo

Przez abstynencję wielu. do trzeźwości wszystkich

Przez abstynencję wielu. do trzeźwości wszystkich Przez abstynencję wielu do trzeźwości wszystkich jest programem działania, który ma na celu przezwyciężenie wszystkiego, co zagraża godności osoby i poniża zdrowe obyczaje społeczne. Dlatego Krucjata propaguje

Bardziej szczegółowo

Ewangelia Jana 3:16-19

Ewangelia Jana 3:16-19 1. POTRZEBA ŁASKI "(16) Bóg bowiem tak bardzo ukochał świat, że dał swego Jedynego Syna, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. (17) Bóg nie posłał swego Syna na świat, aby

Bardziej szczegółowo

Wpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24

Wpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24 Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana Nieśmiertelny Królu Wieków, Panie Jezu Chryste, nasz Boże i Zbawicielu! W Roku Jubileuszowym 1050-lecia Chrztu Polski, w roku Nadzwyczajnego

Bardziej szczegółowo

I. Ty ścieżkę życia mi ukażesz

I. Ty ścieżkę życia mi ukażesz Ks. Michał Miecznik ROZKŁAD MATERAŁU W KLASACH LO (zgodny z programem nauczania nr AZ-4-0/). Ty ścieżkę życia mi ukażesz MESĄC LCZBA GODZN TREŚC NAUCZANA WYNKAJĄCE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ KATECHEZY. Ukochani

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzialne rodzicielstwo. Strumienie, 20 XI 2010 r.

Odpowiedzialne rodzicielstwo. Strumienie, 20 XI 2010 r. Odpowiedzialne rodzicielstwo Strumienie, 20 XI 2010 r. Płodność miłości małżeńskiej (1) Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: «Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię» (Rdz 1, 26-18)

Bardziej szczegółowo

Wychowanie ku pełni człowieczeństwa wyzwaniem dla edukacji

Wychowanie ku pełni człowieczeństwa wyzwaniem dla edukacji Wychowanie ku pełni człowieczeństwa wyzwaniem dla edukacji Ks. dr Jacek Czaplicki KS-4 Wychowanie ku wartościom - szanse i zagrożenia" 1 G. C. Berkouwer konstatuje: "Dziś bardziej niż kiedykolwiek, pytanie

Bardziej szczegółowo

Sławomir Kozerski Stosunek cnót do uczuć w filozofii św. Tomasza z Akwinu, na przykładzie cnoty męstwa

Sławomir Kozerski Stosunek cnót do uczuć w filozofii św. Tomasza z Akwinu, na przykładzie cnoty męstwa Sławomir Kozerski Stosunek cnót do uczuć w filozofii św. Tomasza z Akwinu, na przykładzie cnoty męstwa CB Richard Ellis Page 1 Charakterystyka uczuć Poznanie zmysłowe: Pożądanie zmysłowe Poznanie zmysłowe

Bardziej szczegółowo

Egzamin kurialny: środa r. godz. 17:00. Spotkanie wszystkich przed egzaminem w kościele o godz. 16:30. Na egzaminie obowiązuje:

Egzamin kurialny: środa r. godz. 17:00. Spotkanie wszystkich przed egzaminem w kościele o godz. 16:30. Na egzaminie obowiązuje: Egzamin kurialny: środa 14. 05. 2014r. godz. 17:00 Spotkanie wszystkich przed egzaminem w kościele o godz. 16:30 Na egzaminie obowiązuje: Pacierz, Katechizm, Uzasadnienie po co? Życiorys patrona. Pismo

Bardziej szczegółowo

Eucharystia. (Konstytucja o liturgii Soboru Watykańskiego II nr 47).

Eucharystia. (Konstytucja o liturgii Soboru Watykańskiego II nr 47). Eucharystia Pan Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy, usta nowił Eucharystyczną Ofiarę Ciała i Krwi swojej, aby w niej na całe wieki, aż do swego przyjścia, utrwalić Ofiarę Krzyża i tak umiłowanej Oblubienicy

Bardziej szczegółowo

Co to jest miłość - Jonasz Kofta

Co to jest miłość - Jonasz Kofta Co to jest miłość - Jonasz Kofta Co to jest miłość nie wiem ale to miłe że chcę go mieć dla siebie na nie wiem ile Gdzie mieszka miłość nie wiem może w uśmiechu czasem ją słychać w śpiewie a czasem w echu

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej

Przedmiotowy system oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej Przedmiotowy system oceniania z religii dla klasy czwartej szkoły podstawowej Wymagania programowe i kryteria oceniania I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą.

Bardziej szczegółowo

BY STANĄĆ TWARZĄ W TWARZ

BY STANĄĆ TWARZĄ W TWARZ Siostra Miriam od Jezusa OCD BY STANĄĆ TWARZĄ W TWARZ O modlitwie jako sztuce budowania relacji Flos Carmeli Poznań 2018 Copyright by FLOS CARMELI, 2018 wydanie 1 Redakcja i korekta Małgorzata Bogdewicz-Wojciechowska

Bardziej szczegółowo

a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu,

a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu, IMIENINY ŚWIĘTEGO STANISŁAWA KOSTKI- -Patrona dzieci i młodzieży (8 września) Opracowała: Teresa Mazik Początek roku szkolnego wiąże się z różnymi myślami: wracamy z jednej strony do minionych wakacji

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z RELIGII dla klasy piątej szkoły podstawowej

WYMAGANIA Z RELIGII dla klasy piątej szkoły podstawowej Ks. Tadeusz Szamara SDB katecheta WYMAGANIA Z RELIGII dla klasy piątej szkoły podstawowej I. PODSTAWOWE: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Posiada wiedzę i umiejętności,

Bardziej szczegółowo

Wymagania podstawowe do matury z katechezy 2013 Uczeń w klasie maturalnej posiada umiejętności i wiedzę według których potrafi :

Wymagania podstawowe do matury z katechezy 2013 Uczeń w klasie maturalnej posiada umiejętności i wiedzę według których potrafi : Wymagania podstawowe do matury z katechezy 2013 Uczeń w klasie maturalnej posiada umiejętności i wiedzę według których potrafi : 1.Umocnić wiarę: I. Uzasadnia, że człowiek jest dzieckiem Boga. Wylicza

Bardziej szczegółowo

Świętość jest dla dzisiejszego świata tematem z jednej strony wstydliwym i wręcz niechcianym, a z drugiej, czasem co prawda nie wprost, ale niezwykle

Świętość jest dla dzisiejszego świata tematem z jednej strony wstydliwym i wręcz niechcianym, a z drugiej, czasem co prawda nie wprost, ale niezwykle JAN PAWEŁ II Świętość jest dla dzisiejszego świata tematem z jednej strony wstydliwym i wręcz niechcianym, a z drugiej, czasem co prawda nie wprost, ale niezwykle pożądanym. Niektórzy zdają się nie interesować

Bardziej szczegółowo

5 WSTĘP Co zabrać ze sobą? Po drugim tygodniu Ćwiczeń duchownych, który oddajemy do Państwa rąk, to kolejny trzeci już tom z minikolekcji rekolekcyjne

5 WSTĘP Co zabrać ze sobą? Po drugim tygodniu Ćwiczeń duchownych, który oddajemy do Państwa rąk, to kolejny trzeci już tom z minikolekcji rekolekcyjne 5 WSTĘP Co zabrać ze sobą? Po drugim tygodniu Ćwiczeń duchownych, który oddajemy do Państwa rąk, to kolejny trzeci już tom z minikolekcji rekolekcyjnej: Co zabrać ze sobą? przygotowanej przez jezuickie

Bardziej szczegółowo

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Prawo jest na naszej stronie! www.profinfo.pl www.wolterskluwer.pl codzienne aktualizacje pełna oferta zapowiedzi wydawnicze rabaty na zamówienia zbiorcze do negocjacji

Bardziej szczegółowo

Kryteria ocen z religii kl. 4

Kryteria ocen z religii kl. 4 Kryteria ocen z religii kl. 4 Ocena celująca - spełnia wymagania w zakresie oceny bardzo dobrej - prezentuje treści wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ - samodzielnie posługuje się wiedzą

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy V. I. Podstawowe:

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy V. I. Podstawowe: Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy V I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Posiada wiedzę i umiejętności, które są efektem samodzielnej

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii dla klasy VIII szkoły podstawowej

Kryteria oceniania z religii dla klasy VIII szkoły podstawowej Kryteria oceniania z religii dla klasy VIII szkoły podstawowej ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. ODPOWIEDZIALNI ZA ŚWIAT 2. Aktywnie uczestniczy w lekcji

Bardziej szczegółowo

Etyka Tożsamość i definicja. Ks. dr Artur Aleksiejuk

Etyka Tożsamość i definicja. Ks. dr Artur Aleksiejuk Etyka Tożsamość i definicja Ks. dr Artur Aleksiejuk 1. ETYKA A FILOZOFIA PYTANIA PROBLEMOWE: Czy etyka musi być dyscypliną filozoficzną? Czy etyka może być wolna od filozoficznych założeń? Czy i jak dalece

Bardziej szczegółowo

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2016 [Do użytku wewnętrznego]

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2016 [Do użytku wewnętrznego] Spis treści LITURGIA DOMOWA Wprowadzenie do Liturgii Domowej na Adwent 2016 r.... 2 Spotkania na niedziele Adwentu: I Niedziela Adwentu [A]... 3 II Niedziela Adwentu [A]... 4 III Niedziela Adwentu [A]...

Bardziej szczegółowo

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA I Semestr I Ocena dopuszczająca -Umie wykonać znak krzyża, -Zna niektóre modlitwy i wymaga dużej pomocy

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV. I. Podstawowe:

Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV. I. Podstawowe: Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klasy IV I. Podstawowe: Na ocenę celującą uczeń: Spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą. Posiada wiedzę i umiejętności, które są efektem samodzielnej

Bardziej szczegółowo

PROPOZYCJA CZYTAŃ BIBLIJNYCH tylko na Msze św. z formularzem o św. Janie Pawle II.

PROPOZYCJA CZYTAŃ BIBLIJNYCH tylko na Msze św. z formularzem o św. Janie Pawle II. 22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Liturgia Godzin ] PROPOZYCJA CZYTAŃ BIBLIJNYCH tylko na Msze św. z formularzem o św. Janie Pawle II. 1 / 8 W pozostałych

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy VIII

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy VIII Wymagania edukacyjne z religii dla klasy VIII ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. ODPOWIEDZIALNI ZA ŚWIAT 2. Aktywnie uczestniczy w lekcji i biegle posługuje

Bardziej szczegółowo

SEMINARIUM ODNOWY W DUCHU ŚWIĘTYM

SEMINARIUM ODNOWY W DUCHU ŚWIĘTYM SEMINARIUM ODNOWY W DUCHU ŚWIĘTYM Tydzień wprowadzający Bóg nas "...wezwał świętym powołaniem nie na podstawie naszych czynów, lecz stosownie do własnego postanowienia i łaski, która nam dana została w

Bardziej szczegółowo

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan.

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan. "Gdy Jezus przebywał w jakimś miejscu na modlitwie i skończył ją, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas się modlić, jak i Jan nauczył swoich uczniów». Łk 11,1 Najczęściej o modlitwie Jezusa

Bardziej szczegółowo