Malarstwo romantyzmu:

Transkrypt

1 Malarstwo romantyzmu: Romantyczne tendencje w malarstwie objawiały się nowym spojrzeniem na twór potężny i tajemniczy, na żywioł kształtów i barw, jakim była przyroda Podobnie zaczęto traktować historię, wydobywając dramatyzm jej wydarzeń i tragizm uwikłanego w nie człowieka W świecie ludzkim dostrzeżono postacie osamotnione i niepowtarzalne Romantycy operowali bogatą paletą kolorów, zestawieniem kontrastowym i symboliką Tematyka w malarstwie romantyzmu: - historia, - przyroda, - tragizm samotnej jednostki, nie rozumianej przez otoczenie Kolorystyka w malarstwie romantyzmu: - rozszerzenie palety barw, - kontrast jako metoda kompozycyjna, - symbolika przedmiotów, - fantastyka, wizyjność, itp Malarze w romantyzmie: Johann Heinrich Fussli - szwajcarski malarz i poeta, obrazy o tematyce fantastycznej, odwołania antyczne, np Homer, Dante, Militon - Mara Nocna (1791) - Trzy czarownica z Makbeta (1783) Francisco de Goya Lucientes - Hiszpan, tematyka ludowa - Odpust na łące św Izydora - Rozstrzelenie powstańców madryckich Joseph Mallors William Turner - wybitny pejzażysta angielski, zacierał kształty przedstawionych przedmiotów, malował zjawiska przyrody, np wzburzone morze, mgły, chmury 1 / 9

2 - Lawina John Constable'a - natura w bogactwie barw i kształtów - Katedry w Salisbury William Blake - malarz i poeta, ilustrator Biblii, szczególnie apokalipsy, dzieł Dantego i Miltona, usiłował zgłębić tajemnice metafizyczne Był myślicielem i wizjonerem, tworzył w samotności, własna idea zbawienia, platonizm, jego zdaniem stworzenie świata było błędem - Urizem (Przedwieczny) Bóg tworzący wszechświat Caspar David Friedrich - Niemiec ukazujący romantyczną tajemniczość, smutek i tęsknotę poprzez motywy i sytuacje symboliczne, swoisty bezruch i klimat kontemplacji, gotyckie świątynie, mogiły - Mnich nad brzegiem morza - Dwaj mężczyźni Philipp OTTO Runge - autor kompozycji o charakterze mistycznym i symbolicznym - Osjan - Nas troje - Pory dnia Eug?ne Delacroix - francuski malarz, jeden z najwybitniejszych Przyjaźnił się z Mickiewiczem i Chopinem, min malował i rysował ich portrety - Wolność wiodąca lud na barykady - W dziele nawiązuje tematycznie do rewolucji lipcowej z 1830r Kobieta niosąca trójkolorowy sztandar i karabin, to symbol Francji - Rzeź na Chios - powstanie Greków przeciwko Turcji, to przekaz polityczny Grecja 2 / 9

3 umierająca na ruinach Th éodore G éricault - drugi wybitny malarz francuski - Tratwa Meduzy - beznadziejna sytuacja rozbitków morskich, metaforyka kompozycji Aleksander Orłowski - reprezentant polskiego malarstwa, autor scen batalistycznych, pejzarzy, folklor, orient, łączył elementy realistyczne z romantycznymi, mistrz w malowaniu koni - Krajobraz z wiatrakiem - Kozacy - Czerkies na koniu Piotr Michałowski - twórca scen batalistycznych, pejzaże, portrety, zgodnie z polską tradycją romantyczną kilkakrotnie namalował Napoleona - Szarża w wąwozie Samosierry - kłębowisko ludzkich ciał i koni na tle zamglonego, zadymionego i wypełnionego tumanami pyłu krajobrazu - Chłopiec w kapeluszu Henryk Rodakowski - w swoich obrazach łączył tendencje romantyczne z realistycznymi - Portret gen H Dembińsikego - Portret brata Maksymiliana - Portret siostry - Portret matki Walenty Wańkowicz - pochodził z Wilna, twórca światłocieniowych portretów 3 / 9

4 - Na Judahu skale - Portret Puszkina - Portret Towiańskiego - Apoteozy Napoleona Wojciech Korneli Stattler - przyjaciel Słowackiego - Machabeusze Jan Feliks Piwarski - malarz scen rodzajowych i widoków wnętrz Marcin Zaleski - malarz widoków wiejskich i zabytków Jan Nepomucen Głowacki - pejzarzysta Antoni Lange - pejzażysta i litograf Antoni i Władysław Oleszczyńscy - sztycharze, graficy, rzeźbiarze Artur Grottger - autor dwóch cykli obrazów o tematyce powstania styczniowego - Lituania - Polonia Jan Matejko - realizował romantyczne hasła sztuki narodowej, ukazywał dramat i wielkość historii narodowej 4 / 9

5 - Rejtan - Batory pod Pskowem - Bitwa pod Grunwaldem - Sobieski pod Wiedniem - Wernyhory - Kościuszko pod Racławicami - Poczet królów i książąt polskich Architektura i rzeźba: Tylko w tych dwóch dziedzinach romantyzm nie stworzył własnego stylu Francois Rude - Jedyne dzieło tego artysty zdobiące w Paryżu Łuk Triumfalny - rzeźba pt Mak symilian, wiąże się swoim dynamicznym, rewolucyjnym i patetycznym stylem z głównymi ideałami epoki W architekturze natomiast odrodziło się średniowiecze i styl gotycki, powstaje wiele budowli neogotyckich Przedstawiciele: Henryk Marconi zaprojektował m in - pałac Zygmunta Krasickiego w Opinogórze - pałac Paców w Dowspudzie Karol FSchinkl - pałac Działuszyńskich w Kórniku (w stylu gotyku angielskiego) W stylu neogotyckim budowano także kościoły i dworce kolejowe W pałacach zbudowanych wedle innego stylu urządzono specjalne gotyckie komnaty, gdzie eksponowano rycerskie zbroje i miecze, tworzono galerie przedstawiające przodków, itp 5 / 9

6 Ogród w romantyzmie: Tendencje romantyczne zaznaczyły się w sztuce ogrodowej poprzez parki angielskie sprawiające wrażenie naturalności i dzikości, dzięki swobodnie rosnącym drzewom, krętym ścieżkom, sztucznym wzgórzom, grotom, wodospadom, tajemniczym świątyniom dumania, itd - Zofijówka Potockich w Humaniu - Aleksandria Branickich w Białej Cerkwi - Arkadia Radziwiłłów w Nieborowie Główną przyczyną zmian w ogrodnictwie było zainteresowanie naturą, które przejawiało się w upowszechnieniu dwóch typów ogrodów: angielskiego (bujnego, naturalnego, pełnego tajemniczych zakątków) i francuskiego (uporządkowanego, harmonijnego, sztucznie skomponowanego) Romantyzm cechował się dążeniem do integracji wszelkich sztuk, zacierania granic między muzyką, słowem i obrazem Muzyka w romantyzmie: Obok literatury romantyzm najpełniej rozwinął się w muzyce, którą wyrażano poprze skomplikowane i subtelne uczucia, trudne do ujawnienia w słowach Kolebką muzyki romantycznej były Niemcy, a jej prekursorem stał się Ludwig von Beethoven, który do swoich utworów wprowadził żywioł emocji i uczuć Pisał koncerty, uwertury, poematy symfoniczne, pieśni, jest autorem dziewięciu symfonii W swoich utworach pragnął wyrazić min idee wolnościowe, romantyczny bunt, gorycz i pesymizm wywołane krytycznym dystansem wobec otaczającego świata Ważną rolę odegrała idea syntezy, czyli odbierania świata za pomocą różnych wrażeń zmysłowych, wzajemnie się przenikających Stąd ogromne znaczenie zyskuje opera, poprzez którą realizowano romantyczne hasła sztuki uniwersalnej Opera romantyczna narodziła się w Niemczech, a rozwinęła we Francji Niemieckim twórcą opery był Karol Maria Weber, autor Wolnego strzelca, w którym ludowa legenda o pakcie z diabłem otrzymała nastrojową muzykę Dla Polaków opera była wyrazem nowej estetyki Drugim słynnym dziełem Webera była operetka pt Oberon 6 / 9

7 Twórcą tzw wielkiej opery we Francji i w Niemczech, odznaczającej się patosem, wielkimi chórami, bohaterskimi ariami itp był kompozytor niemiecki Giacamo Meyerbeer autor Roberta Diabła, H ugenotów i Afrykanki, oper skomponowanych do librett Eugene Scribe'a Przedstawiciele muzyki romantycznej: Franz Schubert (Niemiec) Autor pełnych romantycznego liryzmu utworów symfonicznych i fortepianowych oraz nastrojowych pieśni Jego pieśni są przykładem realizacji idei połączenia literatury z muzyką, a napisał ich około 600 Feliks Mendelssohn-Bartholdy - Niemiec, twórca dzieł symfonicznych, fortepianowych i pieśni, autor muzyki do Snu nocy letniej Szekspira oraz marszu weselnego Robert Schuman - Niemiec, twórca pieśni, kompozycji fortepianowych i symfonicznych Niccolo Paganini - Włoch, kompozytor i wirtuoz Słynny skrzypek, twórca koncertów, kaprysów i wariacji (Karnawał wenecki) i utworów gitarowych Ferenc Liszt - Węgierski kompozytor i wirtuoz Pianista, autor koncertów, rapsodii węgierskich, Fantazji, poematów symfonicznych Hector Berlioz - Francuz, rozwinął i pogłębił tzw muzykę programową, mającą odtwarzać konkretne treści obrazowe, przeżycia a nawet wątki epicko-narracyjne, np Symf onia fantastyczna z wymownym podtytułem: Requiem 7 / 9

8 oraz legenda dramatyczna Potępienie Fausta ze słynnym Marszem Rakoczego Richard Wagner - przeprowadził w Niemczech reformę muzyki operowej tzn zamiana tradycyjnej opery w dramat muzyczny, np Pieśni Nibelunga Do jego wybitnych dzieł należą te oparte na literackich mitach niemieckich i europejskich Opery: Holender tułacz, Tannh ä user i Lohengrin Był zwolennikiem ruchów rewolucyjnych i narodowo wyzwoleńczych, np Polonia Karol Kurpiński - twórca polskiej opery Komponował muzykę min do oper: Jadwiga królowa Polski, Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale, J an Kochanowski w Czarnym Lesie, baletu Wesele w Ojcowie, do Śpiewów historycznych JUNiemcewicza, a w czasie powstania listopadowego do pieśni powstańczych: Warszawianki, Mazura Chłopickiego, Polak nie sługa, Bracia do bitwy, itd Stanisław Moniuszko - to twórca polskiej opery narodowej, opartej na motywach narodowych i ludowych Autor takich dzieł jak: Halka, Grabina, Straszny Dwór Tworzył polską lirykę pieśniową wydaną w cyklu 8 / 9

9 Śpiewników domowych To autor dwóch kantat: Sonety krymskie, Widma oraz ballady Pani Twardowska Fryderyk Chopin - był najwybitniejszym twórcą polskiej muzyki romantycznej Swoje kompozycje opierał na muzyce ludowej, realizując w ten sposób romantyczne hasło tworzenia muzyki narodowej, przesyconej pierwiastkiem subiektywizmu, emocjami wyrażającymi się w bogactwie melodyki i zróżnicowaniu rytmicznemu oraz nowym gatunkom: ballady (związek z literaturą), mazurki, polonezy, walce, nokturny i swobodne improwizacje W muzyce wyrażał to co romantycy w poezji: polskość oraz ideały wolności i niepodległości Piotr Czajkowski - Rosjanin, autor Smutnej piosenki Pisał opery i balety, np Jezioro łabędzie, Dziadek do orzechów Muzycy zerwali z regularną budową dzieł muzycznych, z klasyczną tradycją sonat i symfonii, na pierwszy plan wysunięto melodię oraz gwałtowne zmiany tempa i rytmiki, operowali akordem W muzyce ujawnia się nowa estetyka i powstały nowe gatunki muzyczne, tzn ballady fortepianowe i poematy symfoniczne, nastrojowe nokturny, preludia, fantazje Ulubioną formą była pieśń solowa Ulubione instrumenty to: fortepian, skrzypce, gitara Uważano, że muzyka jest dla wszystkich ludzi, sprzeciwiali się wzorcom Występuje muzyka ludowa, nacechowanie patriotyzmem, występują kontrasty, nagłe zmiany uczuć, utworów, np instrumenty dęte wyrażały grozę 9 / 9