WARSZAWA 15 LUTEGO 1969 W NUMERZE: Poczta w Ravensbriick. Pierwsza francuska poczta lotnicza. Z u arsz ta zbieracza całostek

Transkrypt

1 W NUMERZE: Poczta w Ravensbriick Pierwsza francuska poczta lotnicza Z u arsz ta zbieracza całostek Koperta pamiątkowa z okazji jubileuszu pierwszej reg Samej linii francuskiej poczty lotniczej (p. str. 05) Nr 4 (319) ROK XVI WARSZAWA 15 LUTEGO 1969

2

3 Bronislaw Czajkowski POCZTA W OBOZIE KONCENTRACYJNYM RAVENSBROCK W marcu tego roku mija smutna rocznica 30 lat od założenia hitlerowskiego obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbriick. Dysponuję pewnym materiałem dotyczącym działalności istniejącej tam poczty obozowej, który może być skromnym przyczynkiem do jej historii. W obozie tym bowiem od początków 1944 roku przebywała jako więzień polityczny moja żona, zarejestrowana pod numerem Z danych encyklopedycznych wynika, że przez obóz przeszło 130 tysięcy kobiet, z których zginęło około 92 tysiące. Liczba Polek w obozie sięgała około 40 tysięcy. RavensbrUek znany jest z dokonywanych tam zbrodniczych operacji doświadczalnych - kostnych i mięśniowych. Obóz zlokalizowano w pobliżu miasta FUrstenberg w Meldemburgii, gdzie mieścił się urząd pocztowy, przez który szła poczta obozowa. Po krótkim pobycie w Ravensbriick, żonę skierowano do odległego o około 50 km na północo-wschód Neubrandenburga, gdzie mieściło się jedno z komand" fabrycznych. Pracowała tam niewolniczo w zakładach przemysłu zbrojeniowego. Miała prawo do napisania i odebrania jednego, dwustronicowego listu miesięcznie. List mial swoją określoną formę. Były to sekretniki lub blankiety listowe. Te ostatnie wkładano do specjalnej koperty. Sekretniki drukowano centralnie w wielomilionowych nakładach i były one przewidziane również dla potrzeb innych obozów koncentracyjnych. Na stronie adresowej sekretnika oznaczono miejsce na adres i dane o nadawcy") mój dokładny adres: Więzień... Nr... Blok...". Strona korespondencyjna, obok miejsca Część adresowa sekretnika z obozu koncentracyjnego w Ravensbriick ~ f 12.ottiul ychp.., - Rawnebrix, Blankiet listowy z obozu koncentracyjnego w Rayensbdick na datę, zawierała objaśnienie dla odbiorcy o treści: Dzień zwolnienia nie może być narazie podany. Odwiedzanie w obozie jest zakazane. Zapytania nie są pożądane". Niżej podano wyciąg z regulaminu obozowego: Każdy więzień może otrzymać, wysłać 2 razy (poprawiono ręcznie na i raz) w miesiącu listy względnie karty pocztowe. Wiosnoręcznie napisane listy nie mogą mieć więcej jak 4 strony (poprawiono ręcznie na 2 strony) po 15 linii i muszą być pisane przejrzyście I czytelnie. Przekazy pieniężne są dozwolone tylko za pośrednictwem poczty. Na odcinku napisać jedynie imię, nazwisko, datę urodzenia, numer więźnia, bez innych dopisków. Przesylanle w listach pieniędzy, fotografii. widokówek jest zakazane. W przypadku nie dostosowania się do powyższego, przesylki nie będą doręczone. Listy napisane nieprzejrzyście i wadliwie będą zniszczone. W obozie można wszystko kupić. Nacjonalistyczno-socjalistyczne gazety są dozwolone, muszą być jednak osobiście przez więźnia zamówione w obozie koncentracyjnym. Facelii żywnościowe mogą być w każdym czasie i w każdej ilości przesyłane. Komendant Obozu". Blankiety listowe i koperty drukowane wyłącznie dla potrzeb RavensbrUck, 63

4 zawierały podobny drukowany tekst z niewielkimi tylko zmianami (np. listy muszą być pisane atramentem"). Mimo instrukcji zalecającej pisanie listów atramentem, z braku tegoż pisano je ołówkiem i to przeważnie zwykłym. Przepisy obozowe zezwalały na napisanie tylko jednego listu miesięcznie. Istniała jednak możliwość obejścia tych przepisów w przypadku gdy posiadało się więcej sekretników, blankietów listowych I znaczków pocztowych, odstąpionych przez więzienne koleżanki. Listy dodatkowe wysyłano pod różne adresy rodzinne, ale z wykazaniem nadawcy, który był prawowitym właścicielem blankietu. Z treści listu wynikało kto był jego autorem. Korespondencję oddawano blokowej, która dostarczała ją administracji obo- Karta do obozu koncentracyjnego w Ravensreekspedlowana do Neubrandenburga (N-B dopisane otówkiem na reprodukcji niewidoczne) zu. Przesyłki w komando" pakowano w worki i przekazywano do Ravensbriick dla dokonania cenzury. W Neubranden-. burę cenzury nie przeprowadzano. Treść uznaną za sprzeczną z obozowymi wymogami zacierano kopiowym ołówkiem. We wszystkich 30 listach, które posiadam, nie spotkałem się z przypadkiem wycinania treści, jak to było stosowane w innych obozach koncentracyjnych. List przed wysyłką do adresata zaopatrywano w stempel cenzury o treści: cenzura pocztowa F (kobiecego) K (koncentracyjnego) L (obozu) Ravensbrtick", niżej Cenzurowano" i w parafę cenzurującego. Podobny stempel umieszczano na kopercie. Z Ravensbr(ick przesyłki dostarczano do Fiirstenbergu, gdzie otrzymywały stempel placówki pocztowej. Podobnie postępowano z listami nadchodzącymi. Adresować należało je do Ravensbrtick. Tam dokonywano cenzury. List reekspediowany do Neubrandenbur- ga otrzymywał napis ołówkiem N-B". Tam otrzymywała je przy apelu blokowa, która później dostarczała przesyłki więźniarkom. Wydaje się, że cenzura listów nadsyłanych była ostrzejsza. Z około 15 posiadanych listów wysłanych do Ravensbrtick wszystkie są pozbawione znaczków pocztowych. Być może, że zrywał je ktoś kto był ich kolekcjonerem, zważywszy jednak, że były to przeważnie najzwyklejsze znaczki obiegowe, tezę tę można uważać za wątpliwą. Bardziej prawdopodobne jest, że był to sposób cenzury, szukania ewentualnych wiadomości umieszczanych pod znaczkiem. O tym, że znaczki te nie były odrywahe przez więźniarki świadczą dwa listy, które posiadam, gdzie na miejscu po zerwanym znaczku w jednym przypadku jest pięczęć cenzury, w drugim przypadku napisany jest nr bloku.**) Jeszcze kilka uwag na temat instrukcji drukowanej na blankietach, sekret,- nikach i kopertach. Określono tam, że paczki może otrzymywać więźniarka 'w każdej ilości. Tak nie było. Więźniarka legalnie otrzymać mogła 2 paczki w miesiącu. Paczki były kontrolowane, wyjmowano z nich rn. in. papierosy. Więźniarki szukały naturalnie możliwości, pozwalających im na uzyskanie paczek dodatkowych. Zawsze znalazła się jakaś strażniczka, która zezwalała na przysłanie paczki na jej adres. Za tę usługę otrzymywała paczkę specjalnie dla niej wysłaną. O zamawianiu gazet w obozie żona nie słyszała; być może, że na te nacjonalistyczno-socjalistyczne gazety nikt nie reflektował. Nie wszystko również z żywności można było nabyć w obozie, jak o tym pięknie głosił regulamin. Przypadkowy zakup ograniczał się do kartoflanej sałatki, marynowanych ślimaków i buraczanej marmolady. Obóz w Ravensbriick oswobodzony został 1 maja 1945 r. przez wojska radzieckie. Komando" w Neubrandenburg ewakuowano pod koniec marca 1945 r. W pierwszym dniu po ewakuacji żona zdecydowała się na ucieczkę. Szła do Polski. W dniu 31 marca spotkała pierwszych żołnierzy radzieckich. ) Wszystkie teksty tlumaczyl z niemieckiego Autor (red.). Dozwolona była również korespondencja między wspólwiężniami, znajdującymi się w innych komandach". W przypadkach tych obowiązywaly przepisy jak dla korespondencji wysysanej na zewnątrz obozu. Z posiadanego przeze mnie listu wynika, te byl on również zaopatrzony w stempel cenzury, a znaczek pocztowy unieważniono przez przekrealeate olówklem. 84

5 Fabian Bura W Pierwsza francuska regularna linia poczty lotniczej ostatnim okresie I wojny światowej sztab armii amerykańskiej skłonił władze francuskie do podjęcia decyzji usprawnienia dostawy poczty pomiędzy przyczółkiem transportów morskich, znajdującym się w okolicach miasta St. Nazaire, a główną siedzibą w Paryżu. Decyzję uruchomienia stałego komunikacyjnego połączenia lotniczego między Paryżem a St. Nazaire powzięto w sierpniu 1918 r. 17.V1I roku o godz wystartował z lotniska Le Bourget pod Paryżem pierwszy samolot regularnej linii lotniczej do przewozu poczty lotniczej do St. Nazaire przez Le Mans i z powrotem. Start do inauguracyjnego lotu odbył się w obecności Ministra Handlu i Przemysłu, przedstawicieli Parlamentu i Poczty. Trasa lotu wynosiła 420 krn, a przelot w jedną stronę trwał wówczas 4 godziny i 15 minut, dokonywany samolotem o dwóch motorach marki Lorraine. Inauguracja lotu nie wzbudziła wśród filatelistów nadzwyczajnego zainteresowania, ponieważ poza korespondencją urzędową i wojskową pierwszym lotem przewieziono tylko 70 kart pocztowych z na- LIGNE POSTALE AERIENNE de PARIS on St NAZ ATRE: klejoną nalepką Par Avion" i stemplem specjalnym LIGNE POSTALE AERIEN- NE de PARIS ó St. NAZAIRE", odbijanym w kolorze czerwonym lub fioletowym. Przewieziona poczta otrzymała stempel lotu po przelocie samolotu, a nie przed startem, jak to obecnie jest w zwyczaju. Na lotnisku w St. Nazaire stempel mial treść następującą: Aero Gara D'ESCOU- BLAC" (odbijany w kolorze czerwonym), a w Le Mans: Aero Gare du MANS" (znaczony kolorem czarnym). Aro Gare ITESCOLIBLAC Mro Gare du MANS Początkowo trasę lotu obsługiwał tylko jeden samolot, pilotowany przez p. Houssais. Od dnia 3.X.1918 r. zaangażowano do obsługi tejże linii 4 pilotów. Dwóch miało swe macierzyste miejsce w St. Nazaire, a dwóch stacjonowało w Paryżu. Na okres zimy, a mianowicie od dnia r. zaprzestano lotów na tej linii, a całą załogę przerzucono do obsługi linii Paryż Bruksela. Przerwa trwała do dnia 5 marca 1919 r. Złoty jubileusz regularnego uruchomienia przewozu poczty drogą lotniczą był okazją dla Poczty Francuskiej do wydania w 1918 r. pamiątkowego znaczka z widokiem historycznej trasy i sylwetką ówczesnego samolotu. W jubileuszowym dniu można było zarówno w Paryżu jak i na poczcie w St. Nazaire uzyskać pamiątkowy stempel ze szkicem historycznego samolotu oraz dokumentalnym napisem 1 ere LIAISON POSTALE REGU- LIBRE PAR AVłON/17 AOUT 1918". Stanisław 2ółkiewski Z WARSZTATU ZBIERACZA CAŁOSTEK KARTY W trzecim kwartale 1968 r. ukazały się następujące wydania kart pocztowych: 19.VI Karta propagandowa (kat. nr 380) wydana z okazji Ogólnopolskiej Wystawy Ogrodniczej, Katowice Na znaku opłaty reprodukcja obrazu W. Slewińskiego pt. Astry" projekt art. piast. J. Desselbergera (fot. 1). W lewej dolnej połowie karty trzywierszowy napis: Ogólnopolska Wystawa Ogrodnicza /OWO 1968/Katowice Śląski Park Kultury. Wielobarwny offset PWPW w Warszawie. nakład 494 tysiące kart. Karta wybitnie tematyczna (malarstwo-kwiaty). 25.VI Karta (kat. nr 381) propagująca obiekty turystyczne Polski. Na zn. opłaty, wykonanym wg projektu art. piast. A. Balcerzaka ruiny zamku w Chęcinach (fot. 2). Wielobarwny offset PWPW w Warszawie, karton biały, format 148X105 mm, nakład 354 tys. kart. 65

6 lot. 1 fot. 2 fot V Karty wydane z okazji Festiwali Piosenki: Krajowego w Opolu (kat. nr 382 I) i Międzynarodowego w Sopocie (kat. nr 382 II). Na zn. opłaty, wykonanym wg projektu art. piast. H. Matuszewskiej trzy stylizowane ptaki i klucz wiolinowy (fot. 3). Z lewej strony karty, u dołu, trzywierszowy napis w dwóch wersjach: na karcie nr 382 I - Opole/Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki", na karcie nr 382 II Sopot/Międzynarodowy Festiwal Piosenki". Wielobarwny offset PWPW w Warszawie. nakład po 470 tys. sztuk każdej karty. 28.VI Karta (kat. nr 383) z okazji 15-lecia Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk". Na zn. opłaty zaprojektowanym przez art. piast. S. Małeckiego - dwa skrzyżowane młoty otoczone wieńcem z kwiatów (fot. 4). W lewej połowie karty ilustracja przedstawiająca trzy fot. 4 tańczące dziewczęta w strojach ludowych, poniżej stosowny napis. Wielobarwny offset PWPW w Warszawie. nakład 414 tys. kart. 28.VI Karta (kat. nr 384) z okazji jubileuszu 90-lecia Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego. Na zn. opłaty, zaprojektowanym przez art. piast. R. Dudzickiego bandera WTW oraz sylwetki wioślarzy na łodziach (fot. 5). W lewej połowie karty ilustracja przedstawiająca fot. 5 łodzie sportowe na Wiśle. U góry dwuwierszowy napis: 90 lat Warszawskiego/ Towarzystwa Wioślarskiego". Wielobarwny offset PWPW w Warszawie. nakład sztuk. 29.VI Karta (kat. nr 385) propagująca obiekty turystyczne Polski. Na zn. opłaty, wykonanym wg projektu art. piast. J. Okońskiej, ruiny zamku w Czorsztynie. W lewym dolnym rogu karty jednowierszowy napis Na znaczku: Ruiny zamku w Czorsztynie. Wielobarwny offset PWPW w Warszawie. nakład sztuk. 26.VII Karta (kat. nr 386) z okazji jubileuszu 60-lecia Akademickiego Związku Sportowego. Na zn. opłaty, wykonanym wg projektu art. piast. K. Rogaczewskiej odcisk pieczęci z napisem 60- -lecie Akademickiego Związku Sportowego " (fot. 6). 66

7 W lewej połowie karty odznaka AZS noszona przez członków na strojach sportowych. Barwny offset PWPW w Warszawie, fot. 6 karton biały, format 148X105 mm, nakład kart. 8.VI Karta (kat. nr 387) wydana z okazji 30-lecia Zakładów Wytwórczych Aparatury Teletechnicznej. Na zn. opłaty wykonanym wg projektu art. piast. W. Chruckiego dwa typy aparatów telefonicznych (fot. 7). Z lewej strony karty u dołu znak firmowy Z.W.A.T. i czterowierszowy napis objaśniający. Dwubarwny offset PWPW w Warszawie. nakład sztuk. lot V Karta propagandowa (kat. nr 388) wydana w celu popularyzacji Krajowej Loterii Pieniężnej. Na zn. opłaty, wykonanym wg projektu art. piast. S. Małeckiego godło państwowe, umieszczone na trójbarwnym tle o charakterze mozaiki, otoczone napisem: Polski Monopol Loteryjny. Z lewej strony karty ilustracja przedstawiająca znaki zodiaku z liściem koniczyny, umieszczonym w środku. Wokół ilustracji napis: Krajowa Loteria Pieniężna przynosi szczęście grającym. Wielobarwny offset PWPW w Warszawie. nakład sztuk. 31.VI11. Karty okolicznościowe (kat. nr 389 i 390) wydane z okazji jubileuszu lecia Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego. Znaki opłaty zaprojektowane przez art. piast. H. Chylińskiego, przedstawiają: na karcie nr 389 (40 gr) herb miasta Torunia, na karcie nr 390 (1,50 zł) podobiznę Mikołaja Kopernika. Na stronie adresowej kart ilustracje: na karcie nr 389 medal pamiątkowy z wizerunkiem Henryka Strobanda prorektora Gimnazjum Toruńskiego i napisem Toruńskie Gimnazjum Akademickie ", na karcie nr 390 czterowierszowy napis Toruńskie Gimnazjum Akademickie " utrzymany w tonacji średniowiecznych rękopisów. Wielobarwny offset PWPW w Warszawie. nakład karty sztuk, karty nr sztuk. 3.IX Karta okolicznościowa (kat. nr 391) wydana z okazji HI.. Tygodnia Archiwów. Zn. Op'. zaprojektowany przez art. piast. H. Matuszewską przedstawia pieczęć z 1341 r. Bolesława, księcia Legnickiego. Wielobarwny offset PWPW w Warszawie. nakład szt. Z lewej strony karty umieszczono napis informacyjny: III Tydzień Archiwów/ października 1968" oraz stylizowany ornament. Jest to chyba najpiękniejsza karta wydana w 1968 roku. 3.IX Karta okolicznościowa (kat. nr 392) wydana z okazji jubileuszu lecia m-sta Goleniowa. Zn. opł. zaprojektowany przez art. piast. Cz. Kaczmarczyka przedstawia herb Goleniowa. Dwubarwny offset PWPW w Warszawie. nakład sztuk. Z lewej strony karty umieszczono ilustrację przedstawiającą pieczęć Barnima I, księcia Szczecińskiego. 16.1X Karta (kat. nr 393) propagująca walory turystyczne Polski. Na zn. opłaty zaprojektowanym przez art. piast. J. Olejarka latarnia morska w Rozewiu Muzeum Stefana Żeromskiego. W lewym dolnym rogu karty dwuwierszowy napis informacyjny: Rozewie - Latarnia Morska/Muzeum Stefana Żeromskiego). Wielobarwny offset PWPW w Warszawie. nakład sztuk kart. 67

8 Kulisy wydania austriackiego z 1946 roku W ostatnich miesiącach w filatelistycznej prasie światowej ukazały się materiały dotyczące austriackiej serii zwanej Niemals vergessen" wydanej przez pocztę republiki z okazji wystawy antyfaszystowskiej, która odbyła się w stolicy nad Dunajem w 1946 r. Jak się teraz okazuje, po 22 latach od chwili ukazania się tej emisji, nie wszystkie projektowane wówczas znaczki zatwierdzono i dlatego historia tego wydania ma podkład dość sensacyjny. Na temat tych znaczków powstało nawet wiele różnych plotek co skłoniło pocztę austriacką do opublikowania pewnego rodzaju wyjaśnienia. Stało się to tym bardziej konieczne, że wycofane znaczki znajdują się w zbiorach Austriackiego Muzeum Pocztowego i bodajże wchodziły w skład eksponatu, wystawianego na zeszłorocznej wystawie w Pradze. Co wyjaśnia komunikat poczty austriackiej? W końcu 1945 roku miejskie władze Wiednia wystąpiły z inicjatywą zorganizowania w stolicy antyfaszystowskiej wystawy pod hasłem Niemals vergessen" (Nigdy nie zapomnimy). Organizację tej wystawy w salach Pałacu Sztuki powierzono profesorowi Slama. Aby spopularyzować wystawę i zwrócić na nią uwagę całego społeczeństwa austriackiego, komitet zwrócił się do dyrekcji poczt z prośbą o przygotowanie specjalnego wydania znaczków pocztowych. Pertraktacje w tej sprawie rozpoczęły się już w lipcu 1945 r. Poczta austriacka, jak się wydaje, rozpisała zamknięty konkurs i otrzymała siedem projektów emisji. W ramy każdej z tej serii wchodziło 8 rysunków. Komisja wybrała projekty Alfreda Chmielewskiego i specjalna emisja została zatwierdzona przez austriackie czynniki urzędowe. Jednak decydujący głos w sprawie wydania nowych znaczków miała Komisja Aliancka jako władza okupacyjna. Należy przypuszczać, że austriackie władze pocztowe nie spodziewały się trudności czy też korekt ze strony władz okupacyjnych. Nim zatwierdzono projekty, rozpoczęto już produkcję tej emisji. 16 listopada 1945 r. wybuchła bomba. Komisja aliancka po dokładnym zbadaniu już częściowo wykonanego nakładu orzekła, że dwa znaczki z serii nie zostaną dopuszczone do obiegu. Chodziło o znaczki 5+3 gr oraz gr. Pierwszy z nich przedstawiał dwie błyskawice czy też pioruny uderzające w mapę Austrii. Pioruny te, oczywiście, były kopią emblematu SS". Na drugim znaczku widzimy trupią czaszkę, z której jakby przed chwilą zdjęto maskę Hitlera. Dlaczego te dwa znaczki nie zostały zaakceptowane? Na ten temat nie znaleźliśmy odpowiedzi. W wytwórni znaleziono już 50 gotowych arkuszy tych znaczków, które skonfiskowano. Gotowy walec nakazano zniszczyć. Działo się to 8 grudnia 1945 r. Komitet zlecił zastąpienie obu skonfiskowanych projektów nowymi. Znaczek 5+3 gr poprawiono przez skasowanie znaku SS", zamiast którego plastyk namalował szpadę przeszywającą mapę Austrii. Również przerobiono znaczek z Hitlerem. Zachowane projekty skonfiskowanych znaczków mają być wystawione na wystawie organizowanej w Wiedniu z okazji Dnia Znaczka". opr. K.O. Zakończenie obchodów 75-lecia w Krakowie Obchody 75-lecia polskiego ruchu filatelistycznego zainaugurowało uroczyste zebranie w Krakowie w dniu 6 stycznia 1968 r. Zarządu Głównego i Zarządu Oddziału Krakowskiego PZF oraz Ogólnopolskiego i Krakowskiego Komitetu Jubileuszowego. W rok później 5 stycznia 1969 roku odbyło się w Krakowie uroczyste podsu- 68 mowanie całorocznych imprez jubileuszowych na Ziemi Krakowskiej. Uroczyste zebranie prowadził przewodniczący Zarządu Oddziału kol. Jan Ryblewski. Przewodniczący Krakowskiego Komitetu Jubileuszowego kol. Lucjan Piekarz przedstawił wyczerpujące sprawozdanie z licznych imprez i uroczystości zorganizowanych zarówno w Krakowie, jak i na ca-

9 lym terenie działalności Oddziału Krakowskiego. Oczywiście do największych osiągnięć tego okresu należy X Ogólnopolska Wystawa Filatelistyczna Kraków 68" oraz wydawnictwo monograficzne Krakowski ruch filatelistyczny ", stanowiące I tom zamierzonej monografii polskiego ruchu filatelistycznego. Wszystkie imprezy jubileuszowe relacjonowaliśmy dość szczegółowo na naszych lamach. Kol. Piekarz złożył serdeczne podziękowanie wszystkim instytucjom i organizacjom społecznym, od KW PZPR i PRN m. Krakowa poczynając, których zainteresowanie, życzliwość i konkretna pomoc towarzyszyły przez cały czas przygotowaniom i organizacji Jubileuszu. Słowa serdecznej podzięki otrzymali liczni aktywiści PZF za ofiarną działalność społeczną i wielki wkład pracy w organizację Jubileuszu. Najbardziej zasłużonym przyznano liczne odznaczenia związkowe. Odznaki 75-lecia" I stopnia otrzymało 13 aktywistów, II stopnia 63, medale 75-lecia 46. Kol. Marian Bąkowski otrzymał Złotą Odznakę Honorową PZF, a 15 działaczy krakowskich Odznaki Srebrne. 106 aktywistów otrzymało medale i dy- Karty pocztowe wprowadzono do obiegu 1 kartkę pocztową dla upamiętnienia 400-lecia śmierci Mikołaja Reja (Zarz. Min. Lączn. nr 101 z 30.X11.68). Stemple okolicznościowe Stosownie do zarządzenia Ministerstwa Lączności dot. datowników 1 stempli okolicznościowych (p. nr 2, str. 30), od 1.I. otrzymujemy zawiadomienia o stosowaniu stempli bezpośrednio z poszczególnych Dyrekcji Okręgów Poczt i Telekomunikacji. Niestety, juk pierwsze tygodnie działania nowych przepisów wskazują na nieprzestrzeganie przez DOPiT obowiązujących terminów, ustalonych w pkt ł nowego zarządzenia. plomy 75-lecia organizacji filatelistycznych w Krakowskiem. 4 działaczy krakowskich otrzymała w uznaniu ich zasług w pracy społecznej Złote Odznaki TPPR. Są to: Lucjan Piekarz, Stanisław Susut, Stefan Karaś, Jerzy Bąkowski. Komitet Jubileuszowy w Krakowie został zobowiązany przez Zarząd Oddziału do zorganizowania z kolei 75-lecia powstania Polskiego Filatelisty", pierwszego pisma filatelistycznego w naszym kraju, które przypada w kwietniu bieżącego roku. W ramach tego jubileuszu przewiduje się m. in. zorganizowanie sympozjum popularnonaukowego, poświęconego polskiej prasie filatelistycznej, reedycję pierwszego numeru Polskiego Filatelisty", wybicie medalu pamiątkowego, stosowanie stempla okolicznościowego, wydanie koperty propagandowej itp. Dla - wykonania tych zadad oraz dla pełnego podsumowania działalności w 1968 r. Komitet Jubileuszowy będzie kontynuował swoją pracę społeczną do zakończenia 75-lecia polskiej prasy filatelistycznej. POLSKIE 413 DOPiT wydały zezwolenia na stosowanie: w Upt. Skolimów 3 datownika z okazji Sympozjum poświęconego wpiywowi filatelistyki na rehabilitacje (zezw. z ) w Upt. Katowice 1 datownika - XI Olimpiada Gołębi Pocztowych" (zezw. z ) w Upt. Kraków 1 stempla ukoi. z okazji 20-lecia Gazety Krakowskiej" (zezw. z ) w Upt. Warszawa 1 (stoisko w Filharmonii Narodowej) datownika - IX Kongres Stronnictwa Demokratycznego (zezom. z ) w Upi. Dębno 9 datownika z okazji II Immatrykulacji w Wyższej Oficerskiej Szkole Lotniczej im. J. Krasickiego w Dęblinie w tint. Warszawa ł (stoisko w Filharmonii Narodowej) datownika z okazji V Kongresu ZSL POKAZ ZNACZKOM POCZTOWY KUP, 86 PZF PPINNUCK 81-67iK, 3a9k1M.C,5193/ 11'.43 3: sm 3C1C3OLNOPOLZIQ KONKURS LC::$0Z1-1 Xl1.68 PISANIA NA M.4-SZYNIE, el t: E1 1U,Sc 1ti1E i ponokk PCKE:INU SOSNOWIEC? 4171 (1J Eq a StUa3iECZWWIFKA J/ N. Kumo\ SES;A NAUKOWA) E] UJ 24 ;C s,,[zezo mukustyczka,ft JIlf : S 3, II 2.,, 53 s2l:".- --us vx i USZ 69

10 1-30.1V. I w Upi. Warszawa 2 nakładek na wirniki: 1) Ubezpieczenie zaopatrzenia dzieci (kwiecień) ł 2) Ubezpieczenie rentowe (grudzień). W okresie od 23 do 25 lutego 1969 r. odbędzie się w Warszawie IX Kongres Stronnictwa Demokratycznego. Z tej okazji Poczta Polska wprowadzi do obiegu jeden znaczek pocztowy wartości 60 gr, na którym przedstawiono stylizowanego orla w ozdobnej ornamentacji. Znaczek projektowała plastyk Krystyna Rogaczewska. Wykonano go wielobarw- ALBANIA. 16.X. 2 znaczki 60-lecie alfabetu łacińskiego": q (otwarta księga i dzieci). ANTYLE HOLENDERSKIE. LXII. 3 Znaczki antylskie linie lotnicze": 10, c (różne typy samolotów). ARGENTYNA. 1.5.X1 2 znaczki serii stałej: 6 p (podobizna J. Hernandeza) p (wędkarstwo). AUSTRALIA znaczek 100-lecie osadnictwa na terytoriach pól:nocnych: 5 c (widok m. Darwin). BELGIA. 7.X11. ł znaczek Bota Narodzenie" : 1 fr (plonsica świeca). BRAZYLIA. 19.XI. 1 znaczek 400-lecie urodzin Fr. Braga": 5 C (podobizna Fr. Braga - kompozytora) znaczek flaga narodowa": 10 c. BRUNEL znaczki ;,Międzynarodowy Rok Praw Człowieka": 12, 25 i 75 c (emblemat Roku). BUŁGARIA. XII. 2 znaczki (II część) współpraca 2 krajami skandynawskimi": 2 st (naczynie ludowe) I 20 st (5 okręcików symbol 5 krajów skandynawskich). Znaczki połączone są przywieszką. CEJLON. 10.X11. 3 znaczki Międzynarodowy Rok Praw Cztowieka": 2, 20 I 40 c (emblemat Roku). CHILE. 9.XI. 2 znaczki 40-lecie Automobilklubu": 1 e i lotn. 5 e (emblemat klubu i droga). DAHOMEJ. 25.X1. 4 znaczki Boże Narodzenie": 30, 70, 100 ł 200 fr (obrazy o tematyce religijnej pędzla japońskiego malarza Foujita). DOMINIKANSKA REP. X. - 5 znaczków Igrzyska w Meksyku": 1 c (zapasy), 6 c (bieg), 25 c (boks) i lotn. 10 c (podnoszenie ciężarów), 33 c (strzelanie). FIDEL 9.)01. 3 znaczki 20-lecie WHO": 3 d (pielęgniarki). 9 d (transport chorych) i 3 s (odpoczynek). Znaczek z okaz ji Kongresu SD 1-31.y. w Upt. Warszawa 1 nakładki na wirnik z okazji 50-lecia PCK V1 w Upt. Warszawa PKIN datownika z okazji IV Kongresu Międzynarodowej Federacji Automatyki IFAC. nym offsetem na papierze znaczkowym, w formacie 25,5 X 43 mm, w nakładzie 6 mln sztuk. Arkusz sprzedażny zawiera 30 znaczków. Znaczek wejdzie w obieg 23 lutego. Niestety informacje te otrzymaliśmy dopiero po zamknięciu numeru do druku. Reprodukcję projektu podamy w następnym numerze. ZAGRANICZNE FILIPINY. 22.X/. 4 znaczki instrumenty muzyczne": 10, 20, 30 i 60 c (różne egzotyczne instrumenty). GAMBIA znaczki IN-lecie pierwszych znaczków Gambii": 4 d (podobizny królowej Wiktorii ł Elżbiety II oraz repr. znaczka 4 d z 1869 r.), 6 d (podobizny obu królowych i repr. znaczka 6 d z 1869 r.), 2 s 6 d (podobizna Elżbiety II i repr. obu znaczków). GWINEA g maczków fauna»: 5 fr (pawian), 10 1r (lampart), 15 fr (hipopotam), 20 fr (krokodyl), 30 fr (dzik), 50 fr (kozioł), 75 fr (bawól afrykański), lotu. 100 fr (lew). 200 fr (sloń). HISZPANIA. 2.XII. 1 znaczek Boże Narodzenie": 1,50 pt (repr. obrazu F. Fiori da Urbino Narodzenie Chrystusa"). IFNL 23.1a. 3 znaczki Dzień Znaczka": 1 pt (tubylec wrzuca list do skrzynki), 1,50 pt (gołąb z listem). 2,50 pt (ręka z lu. IRAN , 4 znaczki Dzień propagandy ubezpieczeń": 4r (ręka z globusem), 5 r (fabryka i płomienie), 8 r (kontury miasta i robotnicy), 10 r (mapa Iranu, samochód, samolot, statek i wagon kolejowy). JAPONIA znaczek,.międzynarodowy Rok Praw Czlowieka": 50 yen (emblemat Roku). JEMEN (królestwo). 30.IX znaczków Międzynarodowy Rok Praw Człowieka": 2b (Papież Jan XXIII), 2 b (J. F,. Kennedy), 2 b (W. Churchill), 2 b (M. L. King). Te same rysunki ukazidy się też na wartościach po 4 i po 8 b. JUGOSLAW/A. 25.X/. 3 znaczki Nowy Rok": 0,20 d (4-listna koniczyna), 0,30 d (szczotka do czyszczenia komina). 0,50 d (podkowa i kwiat). KAMERUN. 10X/f. 1 znaczek lotn. z okazji Wystawy Philearafrique" z przywieszką : 100 fr (repr. Listu miłosnego" A. Cambona). KANADA. 151{11. 1 dalszy znaczek Boże Narodzenie": 6 c (w rysunku zn. 5 c patrz nr 24168). KUBA. 21.X. 7 znaczków Igrzyska w Meksyku": 1 c (reprezentacja Kuby), 2 c (koszykówka kobiet), 3 c (rzut miotem), 4 c (boks), 5 c (plika wodna), 13 c (strzelanie), 30 c (kamień kalendarzowy Azteków) oraz blok znaczkowy 50 c (bieg). MAROKO. 18.X. s znaczków Igrzyska w Meksyku": 15 c (zapasy), 20 c (koszykówka), 25 c (kolarstwo), 40 c (boks), 60 c (bieg), 1 dli (Pliko nożna). MAURITIUS. 2,2W. 6 znaczków 200-lecie wizyty pisarza francuskiego J. H. Bernardin de Saint Pierze" : 2, 15, 50, 60 e 1 1 r (Ilustracje do powieści Paul et Virginie"), 2,50 r (podobizna pisarza). MEKSYK. 1.XI. 1 blok znaczkowy Wystawa Efimex zn. lotn. 5 p. Na bloku umieszczono emblematy związków filatelistycznych kontynentu amerykańskiego. MONGOL/A. XI. 7 znaczków Obrazy z Galerii Narodowej": 5 nt (G. Boltrafflo - Madonna z Dzieciątkiem"), 10 rri (A. Bonvicino Wyleczenie św. Rocha"), 15 m (G. Machletti Madonna z Ozieelątkiem i św. Anna). 20 m (A. Cano Jan Ewangelista na Patmos"), 30 rn (J. KupezkY Mloda kobieta"), 80 m (F. Amerling Chłopiec"), 1.40 (F. Furini Smierc Adonisa"). Wydano również blok znaczkowy 4t (Renoir Portret dziewczynki"). MONTSERRAT. 2.11/1. 5 znaczków.międzynarodowy Rok Praw Człowieka": 5e (A. Hamilton). 15 c (A. Marryshow), 25 c (W. Wilberforce). 50 c (D. Hammarskiiiild), 1 dol. (M. L. King). NEPAL. 10.X11. I znaczek..międzynarodowy Rok Praw Człowieka": 1 r (emblemat Roku). 70

11 NIGER. 17.X./1. ł znaczek lotniczy 10-lecie Republiki" : 100 fr (herb i flagi). NIKARAGUA. 28.7O. 8 znaczków lotniczych Igrzyska w Meksyku": 10 c (koszykówka), 15 c (szermierka), M c (skoki do wody), 35 c (sprint), 50 c (bieg przez plotki), 75 c (podnoszenie ciężarów), 1 C (boks), 2 C (piłka nożna). NOWA KALEDONIA. 26.XII. ł znaczek 2. kaledońskie Safari": 25 fr (odcinek rajdu, samochód, emblemat). NOWA ZELANDIA. 10.XH. 2 znaczki serii stałej: 25 c (farma 1 wysyłka produktów), 2 dol. (gejzer Pohutu). PANAMA. 11.1X. 6 znaczków i blok Muzyka w malarstwie": Sc (L. de la Hyre), 10 c (Caravaggio), 15 c (Ter Brugghen), 20 e (N. Tourmer), 25 c (Caravaggio), 30 c (J. Vermeer), blok 40 c (Hans Memling). PAPUA I NOWA GWINEA dalszych znaczków serii stalej muszle": 1, 4, 7, 12 c f 2 dol. SAHARA HISZPAŃSKA. 23.X1. 3 znaczki Dzień Znaczka": 1 pt (gotąb, trąbka pocztowa, list), 1,50 pt (kasownik i znaczki pocztowe), 2,50 pt (listonosz arabski). Wrosniofilałelta, Radykalne uporządkowanie w Związku Radzieckim zasad stosowania kasowników okolicznościowych spowodowalo, że obecnie nawet tak ważne wydarzenia, jak np. lot statku kosmicznego Sojuz-3" nie są natychmiast upamiętniane. Z kasownikiem z tej okazji czekano aż do chwili wydania okolicznościowego znaczka z portretem kosmonauty G. T. Bieregowoja, już w mundurze generalskim, który otrzymał wraz z drugą gwiazdką tytul Bohatera Związku Radzieckiego za swój wyczyn. Kasownik okolicznościowy upamiętniający lot statku kosmicznego Sojuz-V', a zarazem stempel pierwszego dnia obiegu nowego znaczka, stosował upt. Moskwa-Pocztamt 14.5( r. Rysunek kasownika przedstawia schemat lotu statku i symboliczny rysunek Ziemi. Tekst przypomina: SSSR. Moskwa-pocztami. Polot kosmiczeskogo korabla Sojuz 3" oktiabria 1063 Pierwyj dzień. fot. 1 SENEGAL. /LXII. 2 znaczki ptaki": 15 fr i lotn. 308 fr. SYJAM. LIX. ł znaczek 20-lecie WHO": 50 s (emblemat i instrumenty muzyczne). SYRYJSKA REP. ARABSKA. 10.3C, 5 znaczków lato. starodawne budynki": 15 p (klasztor św. Szymona), 171/2 p (meczet El Tekkich w Damaszku), 221/2 p (ruiny kolumn w Palmirze), 45p (kaplica św. Pawia w Bab Kisan), 50 p (teatr rzymski w Bosra). SZWECJA. 10.XII. 2 znaczki laureaci nagrody Nobla" (1908) : 30 bre (I. I. Mlecznikow, P. Ehrlich, E. Rutheford), 45 (Yre (G. Lippmann, R. Ch. Eucken). SRODKOWOAFRYKAŃSKA REP. /.0.3CIE. 5 znaczków flota rzeczna": 10, 20, 50 Er ł lotn. IM i 130 fr (różne statki rzeczne). URUGWAJ. 5.X1. 3 dalsze znaczki lotn. ryby": 15, 20 E 25 P. WENEZUELA.. 8.X/. 5 znaczków lotniczych,,igrzyska w Meksyku". 5 c (strzelanie), 15 e (bieg), 30 C (szermierka), 75 C (boks), 5 b (żeglarstwo). wgoni". XII. 1 znaczek Międzynarodowy Rok Praw Czlowleka": 1 ft (emblemat Roku). WIELKA BRYTANIA. I. - s znaczki I.. lot samolotu Concorde": 4 d, 9d, 1 s 6 d. WIETNAMSKA REP. DEM. 15.X1. 6 znaczków pagody": 2 x 12 xu, 20, 30, 40 i 50 xu. Znaczki są ząbkowane ł nieząbkowane. WLOCHY. 25.XI. 1 znaczek rozwój ośrodka Fuelno dla telekomunikacji kosmicznej": 501 (widok ośrodka). WYSPY DZIEWICZE: 16.XIL 4 znaczki port lotniczy na wyspie Beat": 2, 10, 25 c (samoloty), 1 dol. (herb). ZRA. 0.XI. 1 znaczek 75- -lecie zgonu Aly Moubaraka, ojca szkolnictwa egipskiego": 20 m (portret). ZSRR. 27.XI. 7 znaczków odznaczenia dla poczty radzieckiej na wystawach filatelistycznych": 4 kop (Paryż 1964), 6 kop (Berlin 1050 i /959), M kop (Riecione 1952, 1961 i 1965), 12 kop (Buenos Aires 1965), 16 kop (Rzym 1952, 1954), 20 kop (Wiedeń 1961 i 1965), 30 kop (Praga 1950, 1955, 1962). 29.X1. 1 znaczek 100-lecie urodzin fizyka W. K. Łebiedyńskiego": 4 kop (jego podobizna). W ZSRR ukazała sig także nowa calostka - koperta z wydrukowanym znaczkiem opiaty o nominale 4 kop (emisja 1966 roku) oraz z portretem pilota-kosmonauty gen. G. T. Nieregowoja i sceną startu rakiety wynoszącej w przestrzeń kosmiczną Sojuz-3". Kopertę wprowadzono do obiegu zarządzeniem Ministerstwa Łączności ZSRR nr A z 20.XL1968 roku (fot. 1). Ponadto stosowano następujące kasowniki okolicznościowe o tematyce kosmicznej: Holandia: Upt. Amsterdam stosował w dniach X.1965 r. dodatkowy kasownik okolice- fot. 2 3 cm1b U ĄG,.;ss HOG ehrt Fritz von Opel '4, 0\ nościowy z rysunkiem rakiety na tle globu, otoczonej symbolicznymi orbitami sztucznych satelitów. Okazją do stosowania tego kasownika byi Pierwszy dzień nauki o kosmosie" zorganizowany przez holenderską sekcję Towarzystwa im. Hermana Obertha. Informuje o tym tekst kasownika: Amsterdam 9 en 10 November Hermann Oberth-Gesellschaft Netherlans section. Pirst space education days." NRF: Upt. Bad Godesberg 1 stosował w dniach od 12 do 14.X.1088 kasownik okolicznościowy z okazji 3. Europejskiej Konferencji Kosmonautycznej. Rysunek kasownika przedstawia symboliczny kształt rakiety na tle globu z obiegającym go sztucznym satelitą. Tekst informuje: Bad Godesberg bis 14 Nov Europtlische Weltraurnkonlerenz% 71

12 Upt. Hamburg 36 stosował w dniu 5.X kasownik okolicznościowy z okazji 1 startu na Przylądku Kennedy'ego w USA rakiety Thor- -Delta. Rysunek przedstawia pojazd kosmiczny, tekst informuje: Hamburg HOG. ESRO-HEOS Al. 1. Start mit Thor-Delta Kennedy Space Centr.". Upt. Hamburg 36 stosował w dniu 14.3,11I r. kasownik okolicznościowy ku czci znanego konstruktora samochodów oraz silników F. Opla. Rysunek przedstawia samochód wyścigowy 1 kosmonautę na pojeździe księżyco- wyro. Tekst głosi: Hamburg S. HOG ehrt Fritz von Opel. Vom Raketenauto zum Mondfahrzeug" (fot. E). Polska: Upt. Zielona Góra 1 stosowal w dniu 7.XI.1968 r. kasownik okolicznościowy upamiętniający 51. rocznicę Rewolucji Październikowej. Rysunek (skopiowany ze znaczka radzieckiego nr Zumst. 2601) w sposób symboliczny przedstawie start rakiety kosmicznej. ReprodukCJO tego kasownika znaleźć można w nr 23 Filatelisty", na str C.R. Na dzisiejszy Kalejdoskop złożyło się kilka sprawek z różnych dziedzin życia filatelistycznego. Zaczniemy od drobnego wspomnienia z wystawy Kultura i Sztuka", która w początkach grudnia odbyła się w Politechnice Warszawskiej. Z dużym zainteresowaniem oglądałem eksponat Muzeum Pocztowego obejmujący na przykład arkusze nieząbkowanych znaczków przedstawiających ołtarz Wita Stwosza. Znajduje się na nich. podpis świadczący, że właśnie znaczki w tych kolorach zostały zatwierdzone do produkcji. Bardzo piękny eksponat, ale nie on stanowi gwóźdź", Najbardziej zaciekawił nas arkusz znaczków 80-groszowych wydany w 1933 r. dla upamiętnienia 400 rocznicy śmierci Wita Stwosza. Znaczek ten w 1934 r. nadrukowano nową wartością 25 gr". Muzeum zademonstrowało nam arkusz tego znaczka z odwróconym nadrukiem. Jesteśmy za to bardzo wdzięczni, ale może jeszcze więcej dziękujemy za podpis pod tym eksponatem, którzy brzmi: Odwrotka z nadrukiem". Odwrotka? A może jednak: odwrócony nadruk"? Druga sprawa dotyczy znaczka olimpijskiego Mexico" złotych. Jak wiemy, dopłata pięć złotych przeznaczona jest na cel społeczny i z całą pewnością znalazłoby się wiele osób, które w ten sposób chciałyby złożyć ofiarę na fundusz olimpijski. Na jednym z posiedzeń. zorganizowanych przez Klub Filate- KaLeJd I cs K op listów-olimpijczyków, nasze naczelne czynniki pocztowe obiecali', że znaczki 2 dopłat[( na cele olimpijskie znajdą się szybko w wolnej sprzedaży. I słowa dotrzymano. Bloczek z sylwetką Kusociiiskiego z serii Apel Olimpijski" z 5-złotową dopłatą na fundusz olimpijski był, i bodaj jeszcze jest, do zakupienia i to bez żadnych trudności. Natomiast znaczek z serii Mexico" zł jest nadal zakonspirowany. Natomiast można na Głównej Poczcie w Warszawie zakupić w dowolnej ilości znaczek wartości 6,50 zł wydany w 1960 r. dla upamiętnienia Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Innsbrucku. Należy przypuszczać, że w 1960 r. kiedy ten znaczek był aktualny zostałby szybko rozkupiony. Dziś ten antyk" pokutuje w okienkach pocztowych. Bo to tak bywa na świecie. Jedni się nie spieszą a drudzy znów ubóstwiają szybki start. Uważają, że kto pierwszy ten lepszy. Bo oto w republice Jemen już teraz kombinatorzy filatelistyczni jednej z amerykańskich firm przygotowali serię znaczków dla zapowiedzenia Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Sapporo... Słowem w Polsce jeszcze Innsbruck... w Jemenie już Sapporo! Wydaje nam się, że takie posunięcia emisyjne bynajmniej nie przyczyniają się pozytywnie do propagandy filatelistyki. Kazimierz Grytewald Ubiegły rok olimpijski był pod względem obfitości filatelistycznej bardziej umiarkowany niż analogiczny okres poprzedniej Olimpiady. Naturalnie, nie bierzemy pod uwagę piracldch" wydań znad Zatoki Perskiej, które nie mają nic wspólnego z ideą olimpijską, a inspirowa- ne są tylko przez spekulantów z Nowego Jorku. Możemy jeszcze spodziewać się kilku wydań poświęconych zwycięzcom olimpijskim. Jak głoszą plotki, takie emisje przygotowują już: Panama, Węgry, Etiopia i może ZSRR. W tym roku przypada 75-lecie Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Jest to jubileusz, który na pewno wykorzysta bardzo wiele zarządów pocztowych. Jubileuszowa Sesja MK01 odbędzie swe obrady dnia w Warszawie. Ten zjazd prominentów olimpijskich z całego świata poprzedzi polski jubileusz 50-lecia Poi- 72

13 skiego Komitetu Olimpijskiego. Dyrekcja Muzeum Sportu i Turystyki przygotowuje na uroczystości jubileuszowe wielką wystawę rozwoju idei olimpijskiej od czasów starożytnych do osiągnięć Igrzysk XIX Olimpiady. Wystawie nadano zwięzły tytuł: Na olimpijskim szlaku". Przypuszczalnie znajdzie się przy niej miejsce także na ekspozycję znaczków. Nie jest wykluczone, że na zbliżającej się sesji MK01, poświęconej w głównej mierze dziedzinie sztuki olimpijskiej, poruszona zostanie także sprawa rozwoju i znaczenia filatelistyki olimpijskiej. Dwa wielkie jubileusze olimpijskie wzmocnią zainteresowania filatelistyczne wielu sympatyków na całym świecie. Długoletni niezmordowani kolekcjonerzy filatelistycznych pamiątek olimpijskich zamierzają zamknąć granice swych zbiorów na jubileuszu 75-lecia MKOl i dążyć będą do pogłębienia specjalizacji minionych olimpiad. Młodzi adepci natomiast maja zamiar rozpocząć od kompletowania pamiątek jubileuszów olimpijskich. Olimpijska dziedzina jest niewyczerpana w tematach dowolnie obieranych i zakreślanych. Poczta Polska wyda z okazji tegorocznych jubileuszów olimpijskich pamiątkową serię, z której 4 znaczki będą miały dopłatę na Fundusz Olimpijski". Rozsiane po naszym kraju większe zgrupowania olimpijskie powinny podjąć akcję zorganizowania w okresie od marca do czerwca pokazów i wystaw olimpijskich z interesującymi prelekcjami, co podniesie atmosferę zainteresowania ideą olimpijską w naszym społeczeństwie. Klub Filatelistów Olimpijczyków, liczący obecnie prawie 500 członków, przewiduje zorganizowanie w czasie Sesji MK01 towarzyskiego spotkania olimpijskiego, może nawet o zakresie międzynarodowym. CZYTELNICY li*zotz-4.0 Emisja 25-lecia LWP Dwudziestopięciolecie Ludowego Wojska Polskiego uczciła seria 10 znaczków z reprodukcjami obrazów. Dobrze się stało, że wrzesień 1939 r. symbolizuje bohaterska kawaleria, której szarże początkowo nierozumiane coraz częściej opisywane są w literaturze. Znaczek poświęcony kawalerii w dobranym kolorze fioletowym i żółtym jakże żywo przypomina jej barwne otoki i przedstawia pluton c.k.m., sądząc z juków jakimi troczony jest jeden z koni. Udział Polaków w walkach na Zachodzie upamiętniły dwa znaczki: ORP Błyskawica i Monte Cassino. Jak to zwykle bywa, przy żmudnej pracy rytu nie obeszlo się bez drobnych nieścisłości. Lufy dział artylerii głównej dziobowej na ORP Błyskawica, podwójne w każdej wieży artyleryjskiej, umieszczono na reprodukcji jedno nad drugim z poszczególnej kondygnacji. W rzeczywistości działa te, po dwa w wieży górnej i po dwa w dolnej, były na jednakowym poziomie w każdej wieży. W marynarce wojennej w ogóle tak skonstruowanych dział jedna lufa bezpośrednio nad drugą nie ma. Natomiast barwa tego znaczka w kolorze wód oceanu doskonale pasuje do tematu. Z precyzją dobrano kolor do znaczka Monte Cassino. Czerń przypomina, że pierwsze generalne natarcie 2 Korpusu Polskiego we Włoszech rozpoczęło się o 1 w nocy dnia 12 maja 1944 roku i ekspresja ruchu żołnierzy świetnie obrazuje furię i rozmach natarcia. Budzi natomiast zastrzeżenia ubiór nacierających. Zołnierze W.P. na Zachodzie nie mieli owijaczy ani kurtek wypuszczanych na spodnie, w przeciwieństwie do żołnierzy W.P. w ZSRR, ani też broni maszynowej ręcznej z tarczowym magazynkiem, tzw. bębnem, jak to przedstawiono na znaczku. Bojowe umundurowanie składało się z tzw. battle-dressu (strój bitewny, bojowy), tj. lużnych i nie opinających spodni, spiętych z butami spinaczem parcianym i z krótkiej kurtki przypiętej w pasie do spodni. Uzbrojenie zaś z pistoletu maszynowego typu Thompson kal. 9 mm z pionowym magazynkiem pod komorą zamkową. Te drobne nieścisłości wybaczyć można usytuowaniem ruin klasztoru w górze znaczka w lewym jego rogu, które w błysku wystrzałów i wybuchów artylerii wszelakiego kalibru jawiły się jak widmo w ciemnej i w dodatku specjalnie zadymionej nocy majowej. Pozostałe znaczki tej serii wiernie oddają wysiłek i bohaterstwo 1 i 2 Armii W.P. w marszu od Lenino do Berlina i ich wspólbraci w Polsce. Janusz Spotowskt Godne naśladowania W Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym nr. 41 przy ul. gen. K. świerczewskiego (róg ul. Marchlewskiego) w Warszawie dzięki pomysłowości pracowników wystawiono specjalną skrzynkę pocztową tylko do korespondencji filatelistycznej. Skrzynka jest odmiennego koloru niż zawieszone na mieście. Kartka na skrzynce informuje, że ta skrzynka służy jędynie do przesyłek filatelistycznych. W rozmowie z jedną z pracownic tego Urzędu, dowiedziałem się, że w ten sposób pracownicy poczty chcą ułatwić filatelistom uzyskiwanie prawidłowych 73

14 ostemplowań korespondencji. Brawo za taką inicjatywę. Może inne urzędy pójdą w ślady swoich kolegów, a w szczególności Warszawa 1, gdzie najwięcej jest stempli okolicznościowych. Czekamy na decyzje poszczególnych naczelników, gdyż koszt skrzynki nie jest chyba duży? Jerzy Tumilowicz NOTATKI ze ŚWIATA LOT" ma 40 lat Polskie Linie Lotnicze obchodzą w tym roku jubileusz 40-lecia istnienia. Z tej okazji sieć LOT w okresie od li. do roku reklamują stemple pocztowe tych miast wojewódzkich, które połączone są komunikacją lotniczą, a mianowicie: Warszawa 1 w czasie (wirnik cały styczeń), Koszalin 1 ( ), Gdańsk 1 (6-12.1), Szczecin 1 ( ), Kraków 1 (10-16.II), Katowice ( ), Poznań 9 ( II), Rzeszów 1 ( ), Wrocław 1 (3-9.11). Sofia 1969" Swiatowa Wystawa Filatelistyczna w Sofii, której otwarcie nastąpi w dniu 30 Maja br., wzbudziła w świecie duże zainteresowanie. Na przełomie roku Komitet Organizacyjny dysponował _już przeszło 500 zgłoszeniami. Najwięcej zgłoszeń wpłynęło z NRD. Pokaźną ilość zbiorów zapowiedzieli również filateliści radzieccy. Polski Związek Filatelistów zgłosił 35 eksponatów. Komitet Organizacyjny reprezentują w całym świecie komisarze z blisko 50 krajów. Każdemu wystawcy obiecano minimum 5 witryn do ekspozycji zbioru. Ogółem przygotowano dla wystawców 5500 ram ekspozycyjnych. Skandal z powodu portretu na znaczku W kwietniu 1968 r. ukazały się w Belgii dwa znaczki z dopłatą na Czerwony Krzyż. Na jednej wartości przedstawiona jest królowa Fabiola z dzieckiem. Gdy ten znaczek zobaczył belgijski obywatel Adriaan Desmyttere, wpadł w furię. Co się okazało? Desmyttere zatrudniony był przez kilka lat w Kongo, gdzie na skutek wywolanych przez imperialistyczne koła zamieszek, stracił młodą żonę. Przed 3 i pół rokiem wrócił ze swą 8-miesięczną córeczką do Belgii. Jak to było wtedy we zwyczaju (celem otarcia łez) powracających z Konga witała na lotnisku królowa Fabiola, w tym także p. Desmyttere z córeczką, z czego zrobili fotoreporterzy pamiątkowe zdjęcie. Desmyttere stracił po pewnym czasie pracę i, będąc dłuższy czas bezrobotnym, zwrócił się listownie o pomoc do królowej. Na list nie otrzymał odpowiedzi. Tymczasem bezdzietna królowa Fabiola poleciła wykorzystać do motywu znaczka dobroczynnego zdjęcie z powitania z córeczką p. Desmyttere Petronellą. Nie można się dziwić, że postępowanie królowej doprowadziło do szału p. Desmyttere. Wiadomość powyższą przeczytaliśmy w Borek-Berichte", gdzie za Źródło tej wiadomości podano Sammler Express". Pismo Mauritius zawodzi Pisaliśmy przeszło rok temu, że barwnie ilustrowany miesięcznik IVIauritius" wysunął się na czoło pism filatelistycznych. Niestety, ostatnie numery poza barwnymi ilustracjami straciły bardzo na treści. W to miejsce wtłoczono w objętość sięgającą połowy numeru ogłoszenia firm handlowych; przy tym cena numeru jest wysoka, bo wynosi 2 mk. zach. niem. Akademia za 10 milionów dolarów Grono wybitnych filatelistów oraz kilka większych firm filatelistycznych w USA podjęło inicjatywę wybudowania wielkiego gmachu, w którym mieścić się będzie Akademia Filatelistyczna. Pod dachem Akademii znajdą przytułek: czytelnie, poczta, biura informacji handlowej (filat.), muzeum filatelistyczne, Siura propagandy filatelistycznej, ekspertyzy, redakcje etc. Koszt budowy obliczono na 10 milionów dolarów. Zagraniczne pisma publikują już projekt gmachu. Wybieramy najpiękniejszy znaczek Czechosłowacji Kontynuując tradycję kilkuletnią pismo czechosłowackie Mlada Fronta" o- głasza i w tym roku konkurs na najpiękniejszy i najbrzydszy znaczek Czechosłowacji wydany w 1968 roku. Biorący udział w konkursie zobowiązani są także podać, jaki temat jest najlepiej widziany na znaczkach przez filatelistów. Termin' konkursu upływa w dniu r. Podajemy adres Redakcji: Mlada Fronta", Pańska 8, Praha 1, CSRS. 74

15 Królowa otwiera Muzeum Poczty Muzeum Poczty w Londynie otwarte zostało częściowo w 1966 roku. Potem zamknięto je na kilka miesięcy w celu powiększenia lokalu i wzbogacenia eksponatów. Jak podaje biuletyn prasowy Dyrekcji Generalnej Poczty Brytyjskiej uroczyste otwarcie nastąpi dnia roku w asyście królowej brytyjskiej. Eksponaty Muzeum obejmują ćwierć miliona znaczków z całego świata począwszy od 1840 r. drukowano pamiątkowym tekstem i emblematem wystawy 5 tys. kartek pocztowych ze znakiem opłaty zamek w Chę- Austria buduje dom filatelisty W Wiedniu zakończone zostały rozmowy odnośnie wydania specjalnego bloku z dopłatą na budowę domu filatelisty". Motyw do bloczka mają zaproponować kolekcjonerzy. Nominał bloku ma wynosić 3.50 szylingów a dopłata na fundusz budowy domu szylingów. W tym wypadku z uchwałą FIP nikt w Wiedniu się nie liczy. Awers i rewers porcelanowego medalu z Wystawy Filatelistycznej Kultura I Sztuka - Warszawa W" 100 lat piłki nożnej w USA W planie emisji Poczty USA na 1969 rok figuruje kilka jubileuszowych pozycji. Z opisu planu dowiadujemy się, że studenci amerykańscy grają już od 100 lat w piłkę nożną. Pierwszy mecz studentów szkół wyższych miał miejsce dnia 6.XI.1869 roku w New Brunawick (stan New Jersey). Z tej okazji wydany zostanie pamiątkowy znaczek pocztowy. Jak wiadomo, amerykańska piłka nożna różni się zasadniczo od europejskiej i jest grą b. brutalną. Ol-fa PAMIĄTKI Z WYSTAWY KULTURA i SZTUKA" Z okazji Wystawy Filatelistycznej Kultura i Sztuka Warszawa 68" ukazało się kilka pamiątek i wydawnictw. Pamiątkowy medal wykonano z białej porcelany. Na stoisku pocztowym w gmachu Politechniki oraz w urzędzie pocztowym Warszawa 1 stosowano datownik okolicznościowy. Wydano pamiątkową kopertę (5000 egz.) z widokiem Poczty Głównej w Warszawie, kartkę z widokiem Pałacu w Nieborowie (5000 egz.) i za zezwoleniem Ministerstwa Łączności prze- cinach". Ponadto kierownictwo Obwodowego Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego Warszawa 1 ofiarowało 200 pamiątkowych karnetów. Każdy wystawca otrzymał też na pamiątkę bilet wizytowy Koperta pamiątkowa z Wystawy / ,1 '11: 111,1

16 Karta pocztowa z pamiątkowym nadrukiem wystawowym z emblematem wystawy 1 skasowanym na nim znaczkiem. Katalog wystawy (2000 egz.) zawiera m.in. ciekawe opracowanie prof. Łaszkiewicza Pomniki Warszawy". Karta pamiątkowa z Wystawy RECENZJE Sleger Zeppelin Post Katalog" Specjalizowane katalogi znaczków klasycznych ukazują się w odstępach wieloletnich, przynosząc zwykle pogłębienie specjalizacji i nowe odkrycia dokumentalne. W dziedzinie lotniczej do klasyki zaliczamy znaczki i dokumenty z lotów sterowców, zwanych popularnie Zeppelinami. Po II wojnie światowej nie wznowiono już budowy tych statków powietrznych, nie licząc małych sterowców jak Unterberg", służących do celów reklamowych producentów różnych towarów. Dzięki temu dziedzina filatelistyczna Zeppeliny" jest w pewnym sensie zamknięta, jeżeli nie weźmiemy pod uwagę ukazują- tych się znaczków z motywami sterowców, wydawanych w ramach emisji o historii lotnictwa (ukazało się ich po wojnie światowej 18 sztuk). Z końcem ubiegłego roku ukazało się nowe 19 wydanie katalogu zeppelinowego Zeppelin Post Katalog". Poprzednie wydanie było w 1962 roku. Treść nowego katalogu, w porównaniu z poprzednim, została bardzo pogłębiona. Specjalnie rozpracowano loty: dookoła świata 1929, do Południowej Ameryki 1930 oraz lot włoski z 1933 roku. Więcej uwagi poświęcono 6 emisjom zeppelinowym Paragwaju wydanym w okresie r. Przy ocenie poszczególnych listów zwrócono większą uwagę na użyte do opłaty listów znaczki. Bardzo poszukiwane są listy, które frankowane były znaczkiem zeppelinowym o nominale 4 rnk. Katalog zeppelinowy" obejmuje także polską dokumentację lotniczą. Pierwsze polskie listy lotnicze przewiezione Zeppelinem znane są z 1932 roku. Kartki i listy polskie przewiezione sterowcami w okresie od 1932 do lipca 1934 r. mają charakter czysto filatelistyczny. Natomiast z okresu późniejszego aż do 1937 r. spotyka się wiele listów obiegowych ze stemplem przewozu sterowcem niemieckim. Są to przeważnie listy wysyłane do Południowej Ameryki (Brazylia, Argentyna, Urugwaj). Cena katalogu 26 mk. Włodzimierz Goszczyński: Jak zostać filatelistą" Na początku bieżącego roku ukazało się w sprzedaży trzecie wydanie broszury Jak zostać filatelistą", napisanej przez Włodzimierza Goszczyńskiego. W nowym wydaniu tej poczytnej pracy jest znacznie więcej materiałów interesujących nie tylko młodych filatelistów. Autor przedstawia w popularnym wątku narracyjnym tematy interesujące nie tylko kandydata na filatelistę. Broszurę przeczyta chętnie także średnio zaawansowany filatelista, bo i w tym przykładzie filatelistyka uczy". W świetle tych walorów bardzo rażąco wychodzą błędnie podane daty z historii ruchu filatelistycznego w omawianej broszurze. Obeznanym z polskim ruchem filatelistycznym może nasunąć się natrętna myśl, że autor próbuje ustawiać daty powstawania klubów zainteresowań według własnego uznania czy tendencji. Klufb Dnia Znaczka założony został nie w 1960 roku a dwa lata później, to jest w 1962 r. Dowód komunikat w Filateliście" nr 16/63, że tymczasowy zarząd 76

17 Klubu Dnia Znaczka powstał dnia 9.X r. Również przy Klubie Kosmonautów podana jest błędna data powinno być 1962 a nie 1963 r. Błędna jest także informacja, że Klub Filatelistów-Olimpijczyków powstał z inicjatywy Kulis" w roku Klub Filatelistów-Olimpijczyków miał pierwsze formalne zebranie organizacyjne w dniu 18.X.1961, a nie w 1962 r. Natomiast kącik filatelistyczny w tygodniku Kulisy" wykorzystywali organizatorzy Klubu już o wiele wcześniej do pierwszej szybkiej łączności z terenem. Jeżeli autor próbował ustawiać daty założenia 5 klubów zainteresowań, to wypadało już zadać sobie trochę trudu i ten sam schemat zastosować przy notkach historycznych o 4 pozostałych klubach. Data powstania FIP jest także błędnie podana. Międzynarodowa Federacja Filatelistyczna założona została w 1926 r., a nie w 1928 roku. Z historii ruchu filatelistycznego nie możemy dać autorowi dobrej oceny, ale ogólnie rzecz biorąc, niedostateczna ocena kroniki historycznej nie zmniejsza pozytywnej oceny broszury. F.B. we lat karty pocztowej W jesieni br. odbędzie się w Wiedniu Wystawa Filatelistyczna z okazji 100-lecia Karty Pocztowej. Istnieje możliwość udziału w niej zbieraczy całostek polskich. Udział w Wystawie jest bezpłatny, do Zycla 49~ ODDZIAL BYDGOSZCZ Gniewkowo na otwarcie pokazu z okazji leda m. Gniewkowa tłumnie przybyli jego mieszkańcy, a wśród nich Henryk Rataj sekretarz KM PZPR w Gniewkowle oraz Mieczysław Komosinski Przew. Prez. MRN, liczni goście z Bydgoszczy, Inowrocławia i innych miejscowości. Przybyła także spora grupa chłopców z opiekunem z PDD w Orlowie kfinowrocławia. Na pokazie stosowano kasownik okolicznościowy wg projektu kol. M. Wiśniewskiego. Otwierając pierwszy pokaz filatelistyczny w Gniewkowie, Przew. Prez. MRN M. Komosiński nie tylko podziękował w gorących słowach Zarządowi Oddziału Bydgoskiemu za zorganizowanie pokazu, ale podkreślił kulturotwórczą rolę, jaką spelnia znaczcie pocztowy opracowany tematycznie w zbiorze i pokazany szerokiej publiczności. Nie bez znaczenia jest fakt powiedział on iż Bydgoski Oddziai PZF czynnie włączy/ się do obchodów 700-lecia nadania praw miejskich miastu Gniewkowu, a przez ekspozycję o tak głębokich treściach jak zbiory pt. Lenin, O Polskę na morzu, Marynarka Wojenna i jej tradycje, Militaria i inne godnie uczci/ również wielkie tradycje Ludowego Wojska Polskiego. W dowód uznania za zasługi w dzialalności kulturalnej Przew. Prez. MRN w ekspozycji będą przyjmowane jedynie zbiory kart pocztowych. Reflektanci proszeni są o nadsyłanie wstępnych zgłoszeń pod adresem Głównej Komisji Wystaw PZF, na ręce kol. St. Żółkiewskiego. Przeszłość na brzozowej korze Jak donoszą z Moskwy, 3 listy napisane na brzozowej korze zostały odnalezione w czasie wykopalisk prowadzonych w starym rosyjskim mieście Smoleńsku. Jak dotąd takie brzozowe listy" uda/o się znaleźć tylko w Nowgorodzie. Obecnie kolekcja zabytków epistomologicznych starożytnych smoleńszczan liczy w sumie 10 listów pisanych na brzozowej korze. Odzwierciadlają one życie ludu. Dowodzą one, że wśród rzemieślników, chłopów i drobnych kupców przed XII wiekami bo z tego okresu pochodzą odnalezione listy ludzi piśmienni nie należeli do rzadkości. Kra Koperta pamiątkowa z kasownikiem okolicznościowym Krajowej Wystawy Plakatu i Medalu Filatelistycznego w Jeleniej Górze (p. nr 3, str. Pli 15-LEP f1111elis111/1(11 M POLSCE Gnlewkowie przekazał Zarządowi Oddziału PZF w Bydgoszczy oraz Zarządowi Głównemu PZF w Warszawie - proporczyki 700-lecia m. Gniewkowa. I. G. ZnIn. 30.3: r. odbyty się uroczystości związane z jubileuszem X-lecia istnienia Kola. W uroczystym zebraniu wzial udział I Sekretarz KP PZPR w Zninie mgr Fr. Musiał, który w swym przemówieniu podkreślił na PrzYklaelzle imprez i form pracy Kola-jubilata, jak filatelistyka może stać się ruchem społecznym, który służy ogólnonarodowej sprawie aktywizacji najszerszych mas społecznych. Dorobek liczącego obecnie 43 członków kola scharakteryzował przew. Kola H. Kurczewski. Syczenia w imieniu 77

18 Koperta pamiątkowa I kasownik okolicznościo- Młodzi filateliści z Domu Dziecka w ()Nowie wy z Pokazu Filatelistycznego w Gniewkowie 1c/Inowrocławia zwiedzają Pokaz w Gniewkowie Zarządu Wojewódzkiego PZF, któremu ostatnio Koto podlega (przez dziewięć lat pracowało ono w ramach Oddziału w Poznaniu) zloty/ przew. Z/O PZF T. Glowczyński. W posiedzeniu uczestniczyli również przedstawiciele bratnich kil paluckich z Szubina, Kcyni i Barcina. Referat na temat Sniadeccy w filatelistyce oraz budowa tego typu zbioru" wygłosił założyciel Kola i długoletni jego przewodniczący J. Księski. ODDZIAL RZESZÓW 13.1, odbyto się poszerzbne zebranie Zarządu Oddziału PZF, w czasie którego dokonano uroczystego otwarcia własnego lokalu związkowego przy ulicy 3 Maja 28 (LI piętro) w budynku Wojewódzkiego Zarządu Kin (telefon 65-85). Lokal ten ~da się z dwóch pokojów. W jednym mieści się biuro, drugi przeznaczono na zebrania 1 wszelkie zajęcia szkoleniowo-organizacyjne. Pomieszczenie zostało wyremontowane I umeblowane dzięki pomocy Zarządu Głównego PZF. Wiele społecznej pracy przy wyposażeniu lokalu włożyło Koto nr 23 w Rzeszowie, którego członkowie wykonali kilka kwietników ściennych i dokonali wielu napraw wentylacji, oświetlenia ł innych. Szczególną inicjatywę w tym względzie wykazał kol. Bolesław Klimański. Biuro jest czynne codziennie w godz W nowym lokalu otwarto też bibliotekę oddziałową dla członków wszystkich kół. ODDZIAL WROCLAW Wrocław. Kolo nr 149. Uroczyste obchody 75-lecia ruchu filatelistycznego w Polsce, stały się zachęta, do zorganizowania Kota PZF przy Woj. Zrzeszeniu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej we Wrocławiu, ul. Wierzbowa 15. Nowo powstale Kolo PZF nr 148 zrzesza z dniem 1.I. już 26 członków. Zarząd Kola wybrano w składzie; koi. kol. H. Chmehol (przew.), M. Walentek (sekr.), L. Krakowska (skarbnik), St. Kurzawa I J. Gubchert (członkowie). Słowa uznania należą się kol. Fr. Gawlikowi przew. Zarządu Kola nr 36 w Oleśnicy (prac. WZGKiM Wrocław) za udzielenie bezinteresownej pomocy w zorganizowaniu Kota, a także Zarządowi OddziaM Wrocławskiego PZF. rb..wr'0ts9a-etnel/0) Uwaga, filateliści! Znajomość międzynarodowego języka esperanto ułatwi Wam kontakt z kolekcjonerami na całym świecie. W 82 krajach czasopisma esperanckie zamieszczają adresy filatelistów. Nie zwlekajcie więc i jeszcze dzisiaj zapiszcie się na kursy korespondencyjne esperanto! Zapisy informacje: Związek Esperantystów, Warszawa Jasna 6. (252) Stale potrzebuję nominał obiegowy Anglii, USA, Kanady. Dariusz Stachowicz, Warszawa, Stanisławowska 7 m 12. (272) Kupię lepsze pozycje Europy Zachodniej w gabinetowym stanie. Warszawa 1, skr. poczt (2) Sprzedam kompletny czysty zbiór PRL i Szwajcarię stemplowaną. Jerzy Czajkowski, Grudziądz, Os. Dzierżyńskiego bl (11) Szwajcaria, Liechtenstein Watykan, Niemcy, Niw lepsze serie I bloki kupię. Proszę o podanie cen i jakości. Oferty: Sopot, skrytka pocztowa 118. (12) Ilawidy oryginalne produkcji NRF do znaczków ł bloków dostarczy Kazimierz Sio szewski, Wrocław 14, Sudecka 110. (19) Waruję wydania malarstwa Europy 1 krajów zamorskich oraz wydania Bożego ~adzenia. Kazimierz Staszewski, Wrocław, Sudecka 110. (14) Poszukuję wymiany znaczków z partnerami z zagranicy. Korespondencja: niemiecki, polski. Andrzej Kubaczyk, Wrocław 2, skr. poczt (15) Sprzedam stemplowane znaczki sądowe doręczeniowe z roku , stemplowane znaczki doręczeniowe austriackie 10 h. z nadrukiem LUC, na oryginalnych przesyłkach pocztowych oraz austriacki znaczek dopłaty 20 h. z 1919 r. z nadrukiem Poczta Polska na oryginalnej przesyłce pocztowej. Antoni Plichta, Lasko, ul. Wolności 9. (16) Poszukuję wymiany z zagranicą i ZumstMn Stefan Oczkowski, Tomaszów Mazowiecki, Armii Czerwonej 33. (17) Szukam całostek polskich. ostemplowań Muzyka, Kolarstwo cały świat. Jan NanowskI, Pasiecznik, pow. Lw6- wek Stroki. (18) Kupię zbiór lub serie Austrii do nr Zumst KUK-Feldposty, Bośni-Hercegowiny, lepsze serie Islandii (chętnie Zum. nr na liście), Szwecji. Danii, ciekawostki filatelistyczne z całego świata, listy pocztowe. monety 1 pieczęcie do zbioru Polska pod zaborami", porcelanę i szkło polskie i wszelkie wyroby manufaktury Faberge" Rosja. Janusz Flycnar, Kraków, ul. ()zdana 8/2. (19) Poszukuję: znaczki i kasowniki o tematyce Telewizja" oraz wszelkie wydawnictwa do zbioru Gniezno próby nr 310, błędnodruki nr 354 oraz nr 954 ł 342. Antoni Zgórecki, Gniezno, Plac Boh. Stal. 4/3. (20) Uwaga filateliści. Pośredniczę w wymianie, kupnie I 78

19 sprzedaży znaczków polskich i zagranicznych. 2,,glaszajcie swoje braki I zapasy wediug katalogów PRL, Zurnstein, Yyert. Czekam na Wasze listy Witold Jańczuk, Ruda Maska 6, Mledzyblokowa 5a Kupie znaczki polskie czyste nr kat Jan Szpaczyfiski, Kielce, skrytka pocztowa 323. (221 Niestemplowane malarstwo Hiszpanii. nowości tematyczne NRD: wymienię sprzedam. (:luter. Malbork, 22 Lipca tez. (23) Poszukuję przedwojennych akt, Warszawa, W. Nowolipir kasowników polskich o terna- 31 m 21. (K) tyce medycznej. R. Hilski, Warszawa. Wiejska 9/59. (29) Sprzedam czyste i kasowane serie lub 2blOrY znaczków KOL, krajów zachodnioeuro- Wymienię zakop)ailskie stera. pejskich oraz Generalnej Gapie okolicznościowe za znacz- bernil komplet, serie pojedynki obiegowe PRL. oraz kom- cze, masówkę. Oferty : Warpiety zbiorów lub seriami czy- szawa 1, skrytka 577. (27) oto t kasowane NRF, Berlin, Austria, ZSKR, NRD za PRL. Feliks Szlązak, Zakopane, skr. poczt. 52. (25) Nabędę znaczek 889 (Ruch) w odmiennym kolorze (próba). Również kuplę znaczki z nadrukami groszy" oraz wydania lokalne. Oferty proszę Poszukuję znaczków Getto nadsyłań do redakcji Piłata- Lótiz" Oferty listowne : J. Dar- listy" dla K.G. DZIAŁ ROZRYWEK UMYSŁOWYCH Ola. MALARSTWO W FILATELISTYCE (ul. T. Cichosz) ? 6 I S W czwartym kwartale 1968 ukazaly się cztery serie znaczków polskich z reprodukcjami obrazów naszych mistrzów Niektóre litery imion, nazwisk f nazw obrazów zastąpiono liczbami. Po odgadnięciu tych brakujący ch liter należy Je wpisać w pola diagramu. według nadanej numeracji. Następnie ruchem konika szachowego, zaczynajac od zaznaczonego pola, odczytać rozwiązanie. Wyrazy do uzupełnienia: Ale2sande3 Gie4ym- 51d: Bydów1r7 z cytr8nam9; J101ilisz Fal2at 13owro14 2 n15edświel6ziem 17e181cjan Kowar- 20roleliansztezyc23 Wo124iec25 We128s M27n1211es29: T30rie31s32 33u1ls134ww35: P38ści PARAGRAMOWKA BEZET) W każdym wyrazie zmienić trzecią literę tak. by powstał inny wyraz. Zmienione litery, czytane kolejno, dadzą rozwiązanie. TOGA, GRAT, PIZA, SZOK, MARY. GROM, WAZA, WIZA, SMOK, BABA, LASY, KRYM, KOSZ, RYBA, STOP, PULA, LABA, PLAN, POzAMKLON, SOWA, PRIM. KOCI, WISI. LURA, ARBA, WIEK, SPOD, BURA, TRON, WODA, GLON, KORA, RUFA. BOKS. (W kilku przypadkach zaniedbano znaki diakrytyczne). Rozwiązania prosimy nadsyłać pod adresem: Redakcja Filatelisty», Dzial Rozrywek Umysłowych, Warszawa, ul. Widok 22 do dnia 7 marca br. Wsr(Jd Czytelników, którzy nadeślą bezbłędne rozwiązania jednego lub obu zadań przeprowadzimy losowanie następujących nagród znaczkowych : a) CSRS x , b) CSRS x ci CSRS x ; d) CSRS x Ponadto przyznajemy nagrody autorskie za zamieszczone zadania. ROZWIĄZANIA I NAGRODY Z N-ru Przestawianka bi-anagramowa: Klub 3: groszy kończy pierwszy etap uświadamiania o filatelistycznym frankowaniu. Mamy nadzieję, że Czytelnicy wyrobili sobie ten nawyk i możemy przeksztalcid się w Klub Far, to znaczy : Klub Filatelistycznego Frankowania Ozupelolanka: Zyczenia świąteczne 41dada swoim Czytelnikom Redakcja. W wyniku losowania nagrody w postaci czystych znaczków Mongolii i cztery kongresowe otrzymują : R. Szpan Nowa Huta; Maria Glesner Opole 7. Z. Duszyński Zawadzicie, Aleksandra Nikel Gdańsk Oliwa. Nagrody autorskie za zadania dzisiejsze otrzymują: T. Cichosz Tarnobrzeg: CSRS x oraz Bezet: CSRS: x Bli + Avion 42/3. Nagrody wyślemy poczta. Redaguje kolegium w skiadzie: Fabian Bura. Tadeusz Grodecki. Kazimierz Gryżewski. Wieslawa Montewska, Macie{ Perzyńskt. Adres Redakcji: Warszawa, W. Widok 22 tel Wydawca: Agencja Wydawnicza..Ruch" Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca Nakład Obietość 1 ark. Format 85. Papier (lustr., V kl. 70 g 70 x 100 INDEKS :13002

20 i-sweiii5fro illi to przyjemna i tania rozrywka Sklepy filatelistyczne i punkty sprzedaży..ruch" posiadają na składzie etykiety zapałczane KOMPLETNE SERIE NAKŁADY ZE WSZYSTKICH FABRYK ZAPAŁEK CIEKAWE i RÓŻNE TEMATY, 19I ZWICKt1 ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW KOLEJOWYCH które sprzedają w różnych formach: abonamentowej, pakiety po 20 sztuk, każda etykietka inna po 2,50 zł, duży pakiet Polska 100- zawierający sto etykiet - cena 10 zł. Y ai 'nit Y ar Y u PaiUstwowe Przedsiębiorstwo Filatelistączne RUCH" Warszawa, ul Barba CENA 2,50 zł Cena w prenumeracie: kwartalnie 15 zi, półrocznie 30 zl, rocznie 60 U. Prenumeraty przyjmowane są do 10 dnia miesiąca poprzedzającego okres prenumeraty. Prenumeratę na kraj dla czytelników indywidualnych przyjmują Urzędy Pocztowe oraz listonosze. Czytelnicy indywidualni mogą dokonywać wpłat również na konto PKO Nr Centrala Kolportażu Prasy i Wydawnictw Ruch", Warszawa, ul. Wronia 23. Wszystkie instytucje państwowe i spoleczne mogą zamawiać prenumeratę wyłącznie za pośrednictwem Oddziałów i Delegatur Ruch". Prenumeratę ze zleceniem wysył ki za granicę, która jest o 40% droższa od krajowej, przyjmuje Biuro Kolportażu Wydawnictw Zagranicznvoh Ruch", Warszawa, ul. Wronia 23 konto PKO Nr , tel Egzemplarze zdezaktualizowane można nabyć w Punkcie Wysyłkowym Prasy ArChlWaInej Ruch", Warszawa, ul. Nowomiejska 15/17, na miejscu lub na zamówienie za zal. poczt. Ogloszenia przyjmuje Agencja Wydawnicza Ruch", Warszawa, Ul. Koszykowa SA Cena ogłoszeń 3 z1 za słowo ZG Ruch" W-wa, zam P-17