Raport krajowy - POLSKA

Transkrypt

1 SSE-MOVE Social Security on the Move: promoting coordination on the transferability of welfare benefits within a cluster of EU social security institutes (pl: Mobilne zabezpieczenie społeczne / Zabezpieczenie społeczne w ruchu: promowanie koordynacji w zakresie przenoszenia świadczeń socjalnych w ramach grupy instytucji zabezpieczenia społecznego UE) Projekt współfinansowany przez Unię Europejską, Dyrektoriat ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego Raport krajowy - POLSKA 1. Charakterystyka krajowego systemu zabezpieczenia społecznego Niniejszy Raport krajowy dotyczy wyłącznie świadczeń z zabezpieczenia społecznego administrowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Są to: - Emerytury i wcześniejsze emerytury - Renty rodzinne - Renty z tytułu niezdolności do pracy - Świadczenia pieniężne macierzyńskie i ojcowskie - Świadczenia pieniężne w razie choroby - Zasiłki pogrzebowe Za zaletę systemu można uznać brak minimalnego okresu wymaganego do nabycia prawa do emerytury w ramach nowego systemu emerytalnego. Z drugiej strony, kwota emerytury zależy głównie od kwoty składek wpłaconych na indywidualne konto emerytalne w ZUS. Tak więc, osoba, która wpłaca składki do systemu przez krótki okres czasu, może nabyć prawo do emerytury, jednak poziom świadczenia może być niski. Minimalna gwarantowana kwota emerytury dotyczy tylko osoby, która posiada co najmniej 20-letni okres ubezpieczenia (kobiety) lub 25-letni okres ubezpieczenia (mężczyźni) i pod warunkiem, że osoba ta mieszka w Polsce (art. 58 rozporządzenia 883/04). Dla tych celów ZUS uwzględnia również okresy ubezpieczenia / zamieszkania w innych państwach członkowskich. Dla nabycia prawa do innych świadczeń pieniężnych: rent (długoterminowych świadczeń chorobowych) i zasiłku chorobowego (krótkoterminowych świadczeń chorobowych), należy spełnić jeszcze bardzo ważny warunek: okres wyczekiwania / wymagany okres ubezpieczenia. Tak więc prawo do tych świadczeń zależy od długości okresów ubezpieczenia przebytych przez osobę ubiegającą się o świadczenie (lub przez zmarłego w odniesieniu do renty rodzinnej). W odniesieniu do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego, długość okresu wyczekiwania zależy od tego, czy dana osoba podlega ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo czy dobrowolnie. Jednocześnie, przepisy krajowe przewidują przypadki, w których można nabyć prawo do świadczeń bez okresu wyczekiwania (np. prawo do zasiłku macierzyńskiego) albo istnieje możliwość wliczenia wcześniejszych okresów ubezpieczenia sprzed przerwy w ubezpieczeniu do okresu ubezpieczenia wymaganego do nabycia prawa do świadczeń. Również krótkoterminowe świadczenia pieniężne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysługujące z tzw. ubezpieczenia wypadkowego, są przyznawane bez okresu wyczekiwania. Świadczenia te przysługują w maksymalnej stawce - 100% podstawy

2 wymiaru zasiłku chorobowego. Inaczej niż w ustawodawstwie wielu innych państw członkowskich, świadczenia pieniężne z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego przysługują, na określonych warunkach, także po zakończeniu okresu ubezpieczenia. Zaletą systemu może być również fakt, że przewiduje on zasiłek macierzyński nie tylko dla kobiety, która urodziła dziecko, ale również dla takiej, która przyjęła dziecko na wychowanie. Pod pewnymi warunkami kobieta mająca prawo do zasiłku macierzyńskiego może zdecydować, jak długo będzie otrzymywać zasiłek i może podzielić się tym prawem z ojcem dziecka. Istnieje również autonomiczne świadczenie dla ojca dziecka. W odniesieniu do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, dokumenty wymagane do nabycia lub wypłaty tych świadczeń, wydane na terytorium innego państwa członkowskiego UE / EFTA, są pod pewnymi warunkami respektowane i nie muszą być tłumaczone na język polski. Polskie prawo nie zawiera przepisów ograniczających możliwość otrzymywania tych świadczeń tylko do terytorium Polski. W przypadku, gdy okresy przebyte w Polsce są krótsze niż wymagane, ZUS uwzględnia odpowiednie okresy z innych państw członkowskich UE. W szczególności, do okresów ubezpieczenia w Polsce, które są wymagane zgodnie z ustawodawstwem polskim dla nabycia prawa do niektórych świadczeń pieniężnych z tytułu choroby lub macierzyństwa, polska instytucja właściwa dodaje również okresy zamieszkania w innym państwie członkowskim, jeżeli ustawodawstwo tego państwa członkowskiego uzależnia nabycie wspomnianych świadczeń od okresów zamieszkania. Istnieje również kilka przykładów uwzględniania okoliczności dotyczących przyznawania emerytur. Jeden z nich dotyczy daty nabycia prawa do emerytury. Zgodnie z polskim ustawodawstwem, prawo do emerytury nabywa się po zakończeniu okresu pobierania krótkoterminowych świadczeń chorobowych. Na podstawie art. 5 rozporządzenia 883/2004 odnosi się to również do pobierania krótkoterminowych świadczeń chorobowych zgodnie z ustawodawstwem innych państw członkowskich. Innym przykładem uwzględniania okoliczności jest wymóg, że w przypadku niektórych rodzajów emerytur, ubezpieczony, w celu nabycia prawa do emerytury jest zobowiązany do zaprzestania pracy w charakterze pracownika. Zgodnie z art. 5 rozporządzenia nr 883/2004, odnosi się to również do osób zatrudnionych w innych państwach członkowskich przez zagranicznych pracodawców. Pewne okoliczności lub zdarzenia, które miały miejsce na terytorium innego państwa członkowskiego, są traktowane tak, jak gdyby miały miejsce na terytorium Polski również w odniesieniu do nabycia prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, np. okoliczności lub zdarzenia, które są podstawą do odmowy prawa do tych świadczeń zgodnie z polskim ustawodawstwem, jeżeli miały one miejsce w Polsce. Jednak w Polsce istnieją ograniczenia dotyczące wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego za granicę. Jeżeli osoba uprawniona do emerytury mieszka za granicą w innym kraju, zazwyczaj to zamieszkanie nie jest przeszkodą w nabyciu prawa do emerytury, ale wypłata świadczeń może być dokonywana jedynie na indywidualne konto bankowe w Polsce lub do rąk osoby zamieszkałej w Polsce, upoważnionej przez świadczeniobiorcę do odbioru świadczeń na jej rzecz. Sytuacja zmienia się całkowicie, jeśli ubezpieczony mieszka w państwie członkowskim UE. Wówczas ZUS ma możliwość dokonywania płatności świadczeń na indywidualne konto bankowe w wybranym przez świadczeniobiorcę banku w kraju zamieszkania. Inną ważną uwagą dotyczącą polskiego ustawodawstwa jest fakt, że emerytury z pierwszego filaru oraz z drugiego filaru są faktycznie dwiema częściami podstawowego powszechnego systemu emerytalnego. W istocie, emerytura ze zreformowanego systemu emerytalnego

3 składa się z dwóch emerytur: emerytury z systemu repartycyjnego (PAYG) i emerytury z systemu kapitałowego. Druga część emerytury jest oparta na kapitale zgromadzonym na otwartych funduszach emerytalnych (OFE) i uzupełnia emeryturę z pierwszego filaru. OFE jest systemem publicznym, a nie prywatnym. W rzeczywistości jest to sposób finansowania drugiej części emerytury częściowo spoza finansów publicznych. Obecnie toczy się wielka dyskusja na temat zmiany ustawowego wieku emerytalnego w Polsce. W 2013 r. wchodzi w życie ustawa, która: 1. zmieni wiek emerytalny na 67 lat (łagodnie i stopniowo), 2. wprowadzi jednakowy wiek emerytalny dla mężczyzn i kobiet (obecnie 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn). Zmiany te mogą wpłynąć na indywidualne prawa osób, które pracowały w Polsce i w innych państwach członkowskich i które chciałyby przejść na emeryturę. Jeśli chodzi o warunki otrzymywania świadczeń, jest istotny warunek, który należy spełnić dla otrzymywania wcześniejszej emerytury (w ramach powszechnego wieku emerytalnego), renty tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej. Osoba uprawniona do takiej emerytury lub renty może uzyskiwać dochód z pracy, działalności na własny rachunek (samozatrudnienia) lub w ramach służby cywilnej, ale dochód nie może przekraczać kwoty przewidzianej w ustawodawstwie polskim. Ten limit zarobków odnosi się również do polskich emerytów i rencistów pracujących za granicą, np. w innych państwach członkowskich. Świadczeniobiorcy są ustawowo zobowiązani do zgłaszania do ZUS dochodów z pracy, samozatrudnienia służby cywilnej, a następnie muszą co roku dostarczać do ZUS zaświadczenia potwierdzające uzyskane dochody, wystawione przez pracodawców lub władze w kraju zatrudnienia. Świadczenia pieniężne z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby (w tym niezdolności do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej) lub macierzyństwa (włączając równoważne świadczenia dla ojca), przysługujące zgodnie z ustawodawstwem polskim, zastępują utracone zarobki i dlatego ich wysokość zależy od wysokości wynagrodzenia za pracę / przychodu. Na przykład, zasiłek chorobowy za okres niezdolności do pracy po ustaniu ubezpieczenia w zasadzie nie przysługuje, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do ubezpieczenia chorobowego lub dającą prawo do świadczeń za okres choroby. Zasiłek chorobowy za okres niezdolności do pracy przypadający w czasie trwania ubezpieczenia nie przysługuje np. jeżeli ubezpieczony wykorzystuje zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem i wykonuje pracę. 2. Wdrożenie rozporządzeń WE 883/2004 oraz 987/2009 Zgodnie z tym, co napisaliśmy w tabeli samooceny (Self Assessment Grid), w zakresie komunikacji i wymiany danych, współpraca pomiędzy instytucjami nie zmieni się zasadniczo do końca okresu przejściowego. Zakładamy, że przystąpienie do EESSI zwiększy efektywność w odniesieniu do: określenia instytucji właściwej w danej sprawie, dostarczenia wszystkich danych niezbędnych do rozpatrzenia wniosku, przekazywania błędnie zaadresowanej korespondencji, udzielania odpowiedzi i załatwiania spraw w rozsądnym terminie. Zgodnie z decyzją Komisji Administracyjnej nr E1, respektujemy zarówno formularze serii E, jak i papierowe dokumenty SED. Nasza instytucja nadal wydaje formularze serii E, a z nowych dokumentów stosujemy już dokumenty SED P1000 i dokumenty PD: P1 i A1. Instytucje w innych państwach członkowskich, z którymi współpracujemy, zostały wcześniej poinformowane o naszym postępowaniu w okresie przejściowym. Stosowanie papierowych dokumentów SED jest rozważane po zatwierdzeniu ich ostatecznych wersji i wtedy, gdy będą dostępne w językach urzędowych wszystkich państw członkowskich.

4 Wprowadzenie publicznego katalogu instytucji ubezpieczenia społecznego w formie elektronicznej bazy danych umożliwi łatwy i powszechny dostęp do danych kontaktowych tych instytucji, zarówno dla urzędników, jak i osób ubezpieczonych. Zanim jednak system ten w pełni spełni swoje funkcje, konieczne jest jeszcze wyjaśnienie procedury zgłaszania zmian i zapewnienie kompletności tej bazy danych. ZUS jest również zaangażowany w ten proces, gdyż pytania dotyczące niezbędnych zmian zostały już wysłane do wszystkich państw członkowskich (zob. np. Nota Komisji Administracyjnej nr 462/11REV). Stosujemy przepisy decyzji Komisji Administracyjnej nr H1, H2, H3, H5, H6, E1, E2, E3 i braliśmy udział w ocenie niezbędnych zmian decyzji Komisji nr E2, H3 i A1 w procesie ich rewizji. Stosujemy również Notę Komisji nr 424/10, zawierającą propozycję dzielenia kosztów czynności między instytucjami państw członkowskich przy stosowaniu nowych rozporządzeń europejskich. Nasza instytucja aktywnie uczestniczy w pracach na rzecz wdrażania elektronicznego systemu wymiany danych w ramach EESSI, zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim. W pracach zmierzających do utworzenia krajowej aplikacji dla elektronicznej wymiany danych w ramach EESSI biorą udział m.in. pracownicy, będący jednocześnie członkami grup ad hoc Komisji Administracyjnej, tworzonych w celu przygotowania ostatecznych wersji SED i przepływów dokumentów. Wspomniane grupy ad hoc przygotowały wytyczne dotyczące korzystania z SED i przepływów w poszczególnych sektorach. Nasz przedstawiciel uczestniczy też w posiedzeniach Komisji Technicznej. Analizujemy Noty tej Komisji i przygotowujemy odpowiedzi na kwestionariusze przez nią wysyłane. Ponadto, koordynujemy prace nad EESSI w dziedzinie IT oraz grup ad hoc zajmujących się SED i przepływami dokumentów. Nasi pracownicy są systematycznie szkoleni w zakresie nowych przepisów europejskich rozporządzeń oraz zmian związanych z ich stosowaniem (np. wynikających z konieczności uwzględnienia rozporządzenia nr 1231/2010 oraz decyzji nr 1/2012 Wspólnego Komitetu dotyczącej Szwajcarii). Zostali również zapoznani z treścią aktualnych wersji strukturyzowanych dokumentów elektronicznych oraz ze strukturą przepływów dokumentów. Po przygotowaniu infrastruktury informatycznej i opracowaniu krajowej aplikacji, zostaną opracowane nowe, szczegółowe procedury i wytyczne krajowe dla naszych urzędników, dotyczące sposobu postępowania z poszczególnymi dokumentami SED i obsługi przepływów. Przewidziano też odpowiednie szkolenia i testowanie aplikacji. Przepisy nowych europejskich rozporządzeń nie przewidują zasad sumowania okresów pobierania zasiłków. Nie wprowadzono żadnych innych istotnych zmian w zakresie obliczania świadczeń, gdyż odbywa się to na podstawie przepisów krajowych, w pełnej zgodności ze zmienionymi ogólnymi zasadami koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. W celu wdrożenia przepisów nowych rozporządzeń europejskich, korzystamy zarówno z naszych dotychczasowych doświadczeń przy wykonaniu rozporządzenia 1408/71 i rozporządzenia 574/72, jak i uzgadniamy dobre lub uproszczone praktyki z instytucjami łącznikowymi innych państw członkowskich w trakcie rozmów dwustronnych lub w formie pisemnej. Przepisy nowych rozporządzeń europejskich ułatwiają nawet procedury stosowania, ze względu na fakt, że nie przewidują przypadków podwójnego ustawodawstwa właściwego, nie ma określonych zasad dotyczących sumowania okresów dla pracowników sezonowych (nie ma już definicji pracownika sezonowego). Ponadto, wyraźnie przewiduje się, że odpowiednie okresy przebyte zgodnie z ustawodawstwem innego państwa członkowskiego są dodawane do okresów przebytych na terytorium właściwego państwa członkowskiego, pod warunkiem, że nie pokrywają się, a dodatkowe wytyczne w tym zakresie podano w decyzji Komisji

5 Administracyjnej nr H6. Komunikacja w tym zakresie odbywa się wyłącznie pomiędzy instytucjami ubezpieczeniowymi. Ubezpieczony nie otrzymuje dokumentu PD. 3. Ograniczenia swobodnego przepływu pracowników 3.1 proceduralne ograniczenia możliwości przenoszenia świadczeń z zabezpieczenia społecznego W Polsce nie istnieją proceduralne ograniczenia możliwości przenoszenia świadczeń pieniężnych z zabezpieczenia społecznego z powodu częściowego stosowania rozporządzenia 883/2004. Prawo do emerytury wynikające z ustawodawstwa krajowego nie zależy od obywatelstwa / narodowości i zamieszkania w Polsce. Obywatelstwo lub miejsce zamieszkania nie mają również wpływu na prawo do świadczeń pieniężnych z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby (w tym niezdolności do pracy na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej) lub macierzyństwa (włączając równoważne świadczenia ojcowskie), przysługujących zgodnie z ustawodawstwem polskim - wszystkie wymienione świadczenia podlegają koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Jedyną kwestią, która może być ograniczona do terytorium Polski jest wypłata emerytur. Zgodnie z rozporządzeniem 883/2004, takie ograniczenia w zakresie płatności nie dotyczą świadczeniobiorców zamieszkałych w państwach członkowskich UE. Doceniamy fakt, że zgodnie z postanowieniami nowych europejskich rozporządzeń zakres stosowania koordynacji został rozszerzony poprzez włączenie równoważnych świadczeń dla ojca i świadczeń przedemerytalnych. Świadczenia pieniężne podlegające koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego są wypłacane na podstawie ustawodawstwa państwa członkowskiego, w którym dana osoba jest ubezpieczona, nawet jeśli osoba uprawniona do tych świadczeń mieszka lub przebywa w państwie członkowskim innym niż właściwe państwo członkowskie. Świadczenia pieniężne są przekazywane tylko do osób, do których mają zastosowanie przepisy rozporządzeń europejskich. Świadczenia te nie są przekazywane do krajów, z którymi Polska nie ma wiążącej dwustronnej umowy o zabezpieczeniu społecznym, ale w zależności od dyspozycji posiadacza, mogą one zostać przekazane w Polsce na rachunek bankowy posiadacza, przekazem pocztowym na adres świadczeniobiorcy lub do rąk osoby upoważnionej. Świadczeniobiorca może jednakże zlecić bankowi przekazanie świadczeń za granicę. Ponadto, prawo do krótkoterminowych świadczeń pieniężnych nie jest już uzależnione od prawa do świadczeń rzeczowych. Dlatego też nie ma takiej możliwości, by ZUS odmówił np. zasiłku chorobowego obywatelowi włoskiemu ubezpieczonemu w Polsce tylko dlatego, że nie uzyskał on pozwolenia na powrót do Włoch w trakcie choroby. Stawka zasiłku pogrzebowego w Polsce należy do najwyższych w Europie. Jak opisano szczegółowo w raporcie zawierającym przegląd aktualnego stanu wiedzy (State of Art Report), świadczenia pieniężne z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby (w tym niezdolności do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej) lub macierzyństwa (łącznie z równoważnymi świadczeniami dla ojca), wypłacane przez polską instytucję właściwą, są obliczane w oparciu o wcześniejsze wynagrodzenie / przychód (w odróżnieniu od "ryczałtu"), uzyskane w trakcie obecnego zatrudnienia / ubezpieczenia. W

6 szczególności, kwota świadczenia pieniężnego / zasiłku zależy zarówno od podstawy wymiaru świadczenia pieniężnego / zasiłku, jak i przyczyny niezdolności do pracy. 3.2 powiązanie publicznych systemów zabezpieczenia społecznego z prywatnymi Polski system emerytalny został oparty na koncepcji trzech filarów. Pierwsze dwa filary są częścią publicznego systemu emerytalnego, trzeci jest własną inwestycją emerytalną ubezpieczonego w indywidualny program lub pracownicze programy emerytalne, utworzone przez pracodawców. Te 3 filary w wieku emerytalnym będą gwarancją poziomu bezpieczeństwa socjalnego, odpowiedniego dla statusu społecznego danej osoby. Pracownicze programy emerytalne nie są w Polsce popularne i tylko kilka firm utworzyło takie programy. Oznacza to, że ekonomiczna sytuacja przyszłych emerytów opiera się w rzeczywistości na publicznym systemie emerytalnym (I i II filar). Te publiczne filary są dwiema częściami wypłat emerytalnych. Prawo do takiej emerytury nie zależy od długości okresów ubezpieczenia. Do nabycia prawa do takiej emerytury nie są wymagane okresy wyczekiwania. Wypłata całej emerytury - z I i II filaru - jest dokonywana przez ZUS łącznie - jednym przelewem na rachunek bankowy. Obecnie ZUS również przyznaje te dwa rodzaje emerytur (I + II filar). Może powstać problem, gdy ubezpieczony płaci składki do systemu przez krótki czas. Wówczas kwota składek zgromadzonych na indywidualnym koncie w ZUS oraz w indywidualnej ewidencji w OFE może być bardzo niska. W rezultacie, kwota emerytury może być również bardzo niska i niewystarczająca do zaspokojenia potrzeb życiowych. Ostatecznie emeryt może również skorzystać z pomocy społecznej w miejscu zamieszkania. 3.3 jakość dostępnych informacji Zgodnie z tym, co napisaliśmy w tabeli samooceny (Self Assessment Grid), szczegółowe informacje zarówno na temat świadczeń pieniężnych przyznanych zgodnie z polskim ustawodawstwem, jak i nowych przepisów rozporządzeń europejskich, stosowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, są dostępne na stronie internetowej ZUS w języku polskim. Niektóre informacje są dostępne również w języku angielskim lub niemieckim. Można tam również znaleźć link do informacji na temat nowych rozporządzeń europejskich, opublikowanych na stronie internetowej Komisji Europejskiej. Na naszej stronie internetowej znajduje się także link do katalogu głównego EESSI oraz wyszukiwarka, która umożliwia znalezienie właściwego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, według nazwy miasta lub kodu pocztowego (także w języku angielskim lub niemieckim). Obecnie nasza instytucja przygotowuje się do uruchomienia elektronicznego serwisu informacyjnego, który umożliwi klientom uzyskanie informacji na temat zagadnień objętych przepisami nowych rozporządzeń europejskich, stosowanych przez naszą instytucję. Obecnie, za pośrednictwem innego narzędzia, zainteresowani mogą zadawać drogą elektroniczną tylko pytania dotyczące świadczeń emerytalnych. Akcje informacyjne (np. "międzynarodowe dni poradnictwa", konferencje dla płatników składek / pracodawców) są uzupełniane ulotkami, dostępnymi również na naszej stronie internetowej oraz - w formie papierowej - w siedzibach naszych oddziałów. Broszury i poradniki na temat świadczeń emerytalnych są dostępne również w języku angielskim. Trwają prace nad przygotowaniem materiałów informacyjnych o innych świadczeniach administrowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Rozpowszechniamy

7 również materiały informacyjne w wersji papierowej, otrzymane z Komisji Administracyjnej lub naszej władzy właściwej. 4. Wnioski Nie ma dużych problemów z wykonywaniem rozporządzeń UE 883/2004 i 987/2009. Jakość przepisów prawnych o koordynacji jest dość dobra, tak więc nie mamy żadnych istotnych problemów prawnych przy realizacji rozporządzeń, z wyjątkiem stosowania art. 44 rozporządzenia nr 987/2009. Badania na temat ustawodawstwa krajowego i rozporządzeń UE w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wykazały pewne problemy związane z możliwością eksportowania świadczeń pieniężnych w ramach UE, jak i z możliwością utraty niektórych praw ubezpieczeniowych przez migrantów. Rozporządzenie UE nr 883/2004 nie zapewnia wystarczającej ochrony praw emerytalnych osób przemieszczających się w ramach UE, z państw posiadających systemy emerytalne oparte na zdefiniowanej składce (NDC) do państw posiadających systemy oparte na zdefiniowanym świadczeniu (DB), jeżeli ubezpieczony przebył okresy krótsze niż jeden rok w tych ostatnich systemach. Okresy te mogą zostać utracone, gdyż systemy NDC nie przejmują tych okresów w trybie art. 57 rozporządzenia nr 883/2004. Także idea swobodnego przepływu osób jest osłabiona przez zawieszenie dodatku udzielanego zgodnie z art. 58 rozporządzenia nr 883/2004, jeżeli emeryt przenosi się do innego państwa członkowskiego, które nie przewiduje dodatków do wysokości najniższej emerytury lub jeśli ubezpieczony nie przebył żadnych okresów w tym państwie członkowskim. W odniesieniu do świadczeń pieniężnych z tytułu choroby lub macierzyństwa, skupiliśmy się na kilku problemach proceduralnych, które rozpoznaliśmy i postanowiliśmy zaprezentować podczas warszawskiego spotkania przeglądowego. Badania dotyczyły krajowych przeszkód, powodujących opóźnienia w nabywaniu tych świadczeń przez ubezpieczonych, którzy ubiegają się o nie podczas zamieszkania / pobytu w innym państwie członkowskim niż właściwe państwo członkowskie, jak również warunków sprawnego i skutecznego porozumiewania się między instytucjami zabezpieczenia społecznego. Ostatecznie, wszyscy zgadzamy się, że cudzoziemcy mają ograniczony dostęp do informacji na temat świadczeń z zabezpieczenia społecznego na podstawie ustawodawstwa krajowego, ponieważ nie wszystkie informacje są dostępne w języku angielskim lub w innych językach obcych. Jednak przede wszystkim dostrzegamy wielką potrzebę wzmocnienia współpracy między instytucjami zabezpieczenia społecznego, zarówno na poziomie operacyjnym jak i łącznikowym. Proponowalibyśmy tutaj stworzenie sieci osobistych kontaktów we wszystkich odpowiednich dziedzinach, w celu przyśpieszenia procedur przyznawania świadczeń i innej współpracy administracyjnej.