PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ RODZIN WIELODZIETNYCH W MIEŚCIE I GMINIE NOWA SARZYNA PN. NOWOSARZYŃSKA KARTA DUŻEJ RODZINY

Transkrypt

1 PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ RODZIN WIELODZIETNYCH W MIEŚCIE I GMINIE NOWA SARZYNA PN. NOWOSARZYŃSKA KARTA DUŻEJ RODZINY 1. Ilekroć w Programie mowa jest o: 1. Programie należy przez to rozumieć Program pn. Nowosarzyńska Karta Dużej Rodziny. 2. Rodzinie wielodzietnej należy przez to rozumieć rodzinę zamieszkałą pod wspólnym adresem w mieście i gminie Nowa Sarzyna, złożoną z rodziców (rodzica) lub opiekunów (opiekuna), rozliczających się z podatku dochodowego w gminie Nowa Sarzyna i mających na utrzymaniu troje lub więcej dzieci w wieku do 18 roku życia lub do 25 roku życia w przypadku gdy dziecko uczy się/studiuje lub bez ograniczenia wieku w przypadku dzieci posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności bądź całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji; 3. Karcie należy przez to rozumieć Nowosarzyńską Kartę Dużej Rodziny, uprawniającą jej posiadaczy do korzystania z ulg, zwolnień i preferencji oferowanych przez uczestniczące w programie podmioty. 2. Program adresowany jest do rodzin wielodzietnych zamieszkałych na terenie Miasta i Gminy Nowa Sarzyna. 3. Potwierdzeniem uczestnictwa rodziny wielodzietnej w programie jest Karta. 4. Wzór Karty, regulamin jej wydania i użytkowania zostaną określone zarządzeniem Burmistrza Miasta i Gminy Nowa Sarzyna. 5. Katalog ulg, zwolnień i preferencji dla rodzin wielodzietnych zostanie podany do publicznej wiadomości poprzez zamieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta i Gminy Nowa Sarzyna oraz stronie internetowej MGOPS, gdzie będzie na bieżąco aktualizowany. 1

2 I CELE PROGRAMU Cel główny Programu: Promowanie, wspieranie rodzin wielodzietnych w środowisku lokalnym w celu prawidłowego wypełniania funkcji rodziny oraz kształtowania jej pozytywnego wizerunku w społeczności Miasta i Gminy Nowa Sarzyna. Cele szczegółowe Programu: 1. Promowanie modelu rodziny wielodzietnej i kształtowanie jej pozytywnego wizerunku w społeczności lokalnej; 2. Wspieranie rodzin wielodzietnych oraz zwiększenie szans rozwojowych i życiowych wychowujących się w tych rodzinach dzieci; 3. Przeciwdziałanie niekorzystnej sytuacji demograficznej w Mieście i Gminy Nowa Sarzyna 4. Umocnienie rodziny oraz wspieranie w realizacji jej funkcji; 5. Poprawa warunków materialnych rodziny poprzez zwiększenie dostępności do dóbr kultury, sportu i rekreacji i innych usług w jednostkach samorządowych Miasta i Gminy Nowa Sarzyna oraz dóbr oferowanych przez instytucje handlowe i usługowe, przedsiębiorstw, które przystąpiły do Programu; 6. Przełamanie niekorzystnego stereotypu wielodzietności. II ZAKRES PODMIOTOWY I PRZEDMIOTOWY PROGRAMU 1. Wprowadzenie i rozwijanie systemu ulg, zwolnień i preferencji objętych katalogiem Karty, oferowanych przez uczestniczące w Programie jednostki organizacyjne i instytucje zależne od gminy Nowa Sarzyna oraz Partnerów Programu; 2. Wykorzystanie dostępnych Miastu i Gminie Nowa Sarzyna form promocji w celu zaangażowania do udziału w Programie podmiotów niepowiązanych strukturalnie i kapitałowo z miastem, oferujących usługi i zakup towarów oraz dobra kulturalne, sportowe i rekreacyjne; 3. Budowanie klimatu lokalnego sprzyjającego podejmowaniu korzystnych demograficznie decyzji służących rozwojowi rodziny; 4. Zawieranie porozumień z organizacjami obywatelskimi oraz innymi podmiotami umożliwiającymi zwiększenie dostępności osobom uprawnionym do oferowanych przez nie usług; 5. Uwzględnianie potrzeb rodzin wielodzietnych w wieloletnich strategiach, programach i działaniach podejmowanych przez Miasto i Gminę Nowa Sarzyna samodzielnie, jak i we współpracy z organizacjami pozarządowymi, instytucjami i pracodawcami; 6. Prowadzenie akcji promocyjnej na rzecz Programu; 2

3 III DIAGNOZA SYTUACJI WARUNKUJĄCYCH REALIZACJĘ PROGRAMU Tabela 1. Ludność Miasta i Gminy Nowa Sarzyna w latach Lata Ludność ogółem W tym: mężczyźni kobiety Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędy Miasta i Gminy Nowa Sarzyna Tabela 2. Przyrost naturalny w Mieście i Gminie Nowa Sarzyna w latach Rok Liczba ludności Urodzenia Zgony Przyrost naturalny , , ,9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędy Miasta i Gminy Nowa Sarzyna Analizując tab. 1 należy zauważyć stały spadek liczby ludności Miasta i Gminy Nowa Sarzyna, który jest proporcjonalnie taki sam dla kobiet jak i mężczyzn. Dane dotyczące przyrostu naturalnego w tab. 2 potwierdzają tendencję demograficzną wykazaną w tab. 1. Następuje spadek liczby urodzeń przy wzroście liczby zgonów co wynika ze starzenia się społeczeństwa. W rezultacie przyrost naturalny w Mieście i Gminie Nowa Sarzyna spadł z 2,6 do 0,9. 3

4 Rys. 1 Przyrost naturalny w Mieście i Gminie Nowa Sarzyna w latach ,5 2,6 2 1,5 1 0,5 1,1 0, Tabela 3. Liczba bezrobotnych na terenie Miasta i Gminy Nowa Sarzyna w latach Liczba osób bezrobotnych liczba osób z prawem Rok w tym kobiet ogółem do zasiłku Źródło: BIP Powiatowego Urzędu Pracy w Leżajsku W tab. 3 należy zwrócić uwagę na wzrost liczby bezrobotnych na terenie Miasta i Gminy Nowa Sarzyna (z wyjątkiem roku 2012). Zdecydowanie zmniejszyła się liczba osób z prawem do zasiłku o 33 %, co wynika z braku możliwości długotrwałego zatrudnienia, skutkującego brakiem prawa do zasiłku przez osobę bezrobotną. 4

5 LICZBA OSÓB Rys. 2 Liczba bezrobotnych na terenie Miasta i Gminy Nowa Sarzyna w latach Liczba osób bezrobotnych ogółem w tym kobiet Tabela 4. Liczba osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy z terenu Miasta i Gminy Nowa Sarzyna w latach Kobiety, które po Osoby samotnie wychowujące Liczba osób długotrwale urodzeniu dziecka Rok co najmniej 1 dziecko do 18 bezrobotna nie podjęły r.ż. zatrudnienia Źródło: BIP Powiatowego Urzędu Pracy w Leżajsku Jak wynika z powyższych danych systematycznie wzrasta liczba osób długotrwale bezrobotnych powyżej 1 roku. Zwiększa się liczba kobiet, które nie podejmują zatrudnienia po urodzenia dziecka. Znaczący wzrost nastąpił w 2013r. jako wynik wprowadzenia przepisów o wydłużonym urlopie rodzicielskim. W celu umożliwienia zatrudnienia kobietom wskazane byłoby utworzenie żłobka na terenie Miasta i Gminy Nowa Sarzyna. Należy zwrócić uwagę na znaczny wzrost liczby osób samotnie wychowujących dzieci o 67 %, co powoduje w znacznej mierze częstsze zwracanie się przez te osoby o wsparcie socjalne. 5

6 Tabela 5. Liczba rodzin wielodzietnych na terenie Miasta i Gminy Nowa Sarzyna uprawnionych do korzystania z Programu (stan na r.) Jednostka administracyjna gminy Liczba ludności Liczba rodzin wielodzietnych Liczba osób w rodzinach wielodzietnych % liczby osób w rodzinach wielodzietnych do ogółu ludności Nowa Sarzyna Sarzyna Wola Zarczycka Łętownia Wólka Łętowska Łukowa Jelna Tarnogóra Ruda Łańcucka Ogółem: , , , , , , , , , ,4 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędy Miasta i Gminy Nowa Sarzyna Rys. 3 Liczba rodzin wielodzietnych wg jednostek administracyjnych Miasta i Gminy Nowa Sarzyna w 2013 roku 633 Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach

7 Najwyższa liczba rodzin wielodzietnych uprawnionych do korzystania z Programu w stosunku do ogółu liczby ludności zamieszkuje w Jelnej, Łętowni, Woli Zarczyckiej i Tarnogórze. Najmniej rodzin wielodzietnych w stosunku do ogółu liczby ludności jest w Nowej Sarzynie, co wynikać może z miejskiego stylu życia oraz w Sarzynie i Wólce Łętowskiej. Tabela 6. Liczba firm wpisanych do ewidencji ludności gospodarczej w latach Ogółem Nowe Zlikwidowane Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Nowa Sarzyna Jak przedstawia tab. 6 liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie Miasta i Gminy Nowa Sarzyna utrzymuje się na stałym poziomie - nieznaczny spadek w 2012r. Część z nich może zgłosić akces do partnerstwa w Programie. Rys. 4 Liczba rodzin korzystająca ze świadczeń rodzinnych i pomocy społecznej w Mieście i Gminie Nowa Sarzyna w latach Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z MGOPS Nowa Sarzyna Z rys. 4 wynika, że od 2011r. następuje stały spadek korzystających ze świadczeń rodzinnych. Przyczyną tego stanu jest brak waloryzacji kryterium dochodowego do roku Ostatnia waloryzacja była bardzo niska i wyniosła 35 zł, tj. z 504 zł na 539 zł, a zgodnie 7

8 ze wskaźnikiem inflacji powinno wynosić 670 zł. W skali kraju przez brak waloryzacji kryterium dochodowego uprawnienia do świadczeń rodzinnych straciło 2,5 miliona dzieci. Natomiast liczba korzystających z pomocy społecznej wzrasta co wynika ze zwiększonych środków na zasiłki okresowe, pomocy w zakresie dożywiania oraz waloryzacji kryterium dochodowego do otrzymywania świadczeń. Rys.5 Struktura rodzin pobierających zasiłek rodzinny w 2013r. na 4 i więcej dzieci 9% Liczba rodzin pobierająca zasiłek rodzinny, w tym: na 3 dzieci 19% na 1 dziecko 35% na 2 dzieci 37% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z MGOPS Nowa Sarzyna Natomiast z rys. 5 wynika, iż liczba rodzin wielodzietnych korzystających z zasiłku rodzinnego wynosi 28% w stosunku do ogółu liczby rodzin kwalifikujących się do tych świadczeń tj. 406 rodzin wielodzietnych. Stanowi to 52% ogółu rodzin wielodzietnych zamieszkujących teren Miasta i Gminy Nowa Sarzyna. 8

9 Tabela 7. Powody przyznawania pomocy Mieście i Gminy Nowa Sarzyna w latach Powód trudnej sytuacji życiowej: Liczba rodzin w 2011r. Liczba osób w rodzinach w 2011r. Liczba rodzin w 2012r. Liczba osób w rodzinach w 2012r. Liczba rodzin w 2013r. Liczba osób w rodzinach w 2013r. Ubóstwo Sieroctwo Bezdomność Potrzeba ochrony macierzyństwa W tym: wielodzietność Bezrobocie Niepełnosprawność Długotrwała lub ciężka choroba Bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych ogółem W tym: rodziny niepełne Rodziny wielodzietne Przemoc w rodzinie Alkoholizm Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z MGOPS Nowa Sarzyna W 2013r. wielodzietność jako powód przyznania pomocy społecznej jest na 5 miejscu. Jednakże należy zauważyć, że jest to liczba zaniżona, ponieważ w sprawozdaniach MPiPS, wskazuje się na 3 powody przyznania pomocy. Część rodzin wielodzietnych została zakwalifikowana do kategorii: niepełnosprawność, ubóstwo, alkoholizm czy długotrwała choroba, jako powód przyznania pomocy społecznej. 9

10 Rys. 6 Struktura rodzin korzystających z pomocy społecznej w 2013r. bez względu na rodzaj świadczenia Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z MGOPS Nowa Sarzyna Tabela 8. Liczba rodzin wielodzietnych korzystających z pomocy społecznej w stosunku do ogółu liczby rodzin wielodzietnych w Mieście i Gminie Nowa Sarzyna w 2013r. Liczba rodzin wielodzietnych ogółem Liczba rodzin wielodzietnych korzystających z pomocy społecznej % liczby rodzin korzystających z pomocy społecznej do ogółu % Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z MGOPS Nowa Sarzyna oraz UMiG Nowa Sarzyna Z danych ogólnopolskich wynika, iż przeciętna rodzina będąca klientem pomocy społecznej to rodzice i dwoje dzieci. Analizując rys. 6 należy zauważyć, że liczba rodzin wielodzietnych korzystających z pomocy społecznej w 2013r. stanowi 21,5 % ogółu liczby rodzin kwalifikujących się do pomocy społecznej, a w stosunku do ogółu liczby rodzin wielodzietnych w Mieście i Gminie Nowa Sarzyna 26 %. 10

11 Tabela 9. Liczba rodzin korzystających z programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania w 2013r. w Mieście i Gminie Nowa Sarzyna Nazwa jednostki administracyjnej gminy Ogółem Liczba osób w tym rodziny liczba rodzin w rodzinach wielodzietne Nowa Sarzyna % liczby rodzin wielodzietnych do ogółu Sarzyna Wola Zarczycka Łętownia Wólka Łętowska Łukowa Jelna Tarnogóra Ruda Łańcucka Ogółem: Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z MGOPS Nowa Sarzyna Rys. 7 Liczba rodzin programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania w 2013r. w Mieście i Gminie Nowa Sarzyna Jak wynika z tab. 9 największy odsetek rodzin wielodzietnych korzystających z dożywiania zamieszkuje na terenie Woli Zarczyckiej, Jelnej, Rudzie Łańcuckiej i Sarzynie. Natomiast najmniej w Nowej Sarzynie i Tarnogórze. Średnia dla gminy jak i w żadnej miejscowości nie przekracza 30 % rodzin wielodzietnych, co oznacza, że zdecydowana 11

12 większość rodzin wielodzietnych ma dochody powyżej 684 zł netto na osobę w rodzinie. Nie są to dochody pozwalające na pokrycie potrzeb rodziny w pełnym zakresie, gdyż nie przekraczają minimum socjalnego wynoszącego dla rodziny 4-osobowej ok. 846 zł netto na osobę w rodzinie (źródło: dane IPiSS, stan na 31 grudzień 2013r.). Jednakże pozwala to na realizację najpilniejszych potrzeb rodziny. Tabela 10.Liczba rodzin korzystających z świadczeń pomocy społecznej w 2013r. w Mieście i Gminie Nowa Sarzyna Nazwa jednostki administracyjnej gminy Ogółem liczba rodzin Liczba osób w rodzinach w tym rodziny wielodzietne % liczby rodzin wielodzietnych do ogółu Nowa Sarzyna Sarzyna Wola Zarczycka Łętownia Wólka Łętowska Łukowa Jelna Tarnogóra Ruda Łańcucka Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z MGOPS Nowa Sarzyna Rys. 8 Liczba rodzin korzystających z świadczeń pomocy społecznej w 2013r. w Mieście i Gminie Nowa Sarzyna 12

13 Analizując tab. 10 należy zauważyć, że największy odsetek rodzin wielodzietnych korzystających z pomocy społecznej w stosunku do ogółu liczby rodzin klientów pomocy społecznej jest najwyższy w Woli Zarczyckiej, Łukowej i Jelnej. Natomiast najniższy w Wólce Łętowskiej, Rudzie Łańcuckiej i Tarnogórze. Oznaczałoby to, iż najtrudniejsza sytuacja materialna rodzin wielodzietnych występuje w pierwszych trzech miejscowościach. Należy zaznaczyć, iż kryterium dostępności do pomocy społecznej ustalone jest obecnie na poziomie niższym niż minimum egzystencji (wyznacza najniższy standard życia, poniżej którego występuje biologiczne zagrożenie życia i rozwoju psychofizycznego człowieka. Zaspakajanie potrzeb na tym poziomie i zakresie rzeczowych umożliwia jedynie przeżycie, wyznaczając tym samym dolną granicę obszaru ubóstwa), które wyniosło średnio w 2013r zł netto na osobę w rodzinie 4-osobowej (źródło: dane IPiSS). IV PODMIOTY REALIZACJE PROGRAM 1. Samorządowe jednostki organizacyjne oraz inne podmioty handlowe, usługowe z terenu Miasta i Gminy Nowa Sarzyna oferujące ulgi i zwolnienia, skierowane do osób uprawnionych. 2. Potwierdzeniem uczestnictwa podmiotów, o których mowa w ust. 1 jest porozumienie zawarte pomiędzy Gminą Nowa Sarzyna i danym podmiotem. 3. Jednostką koordynującą realizację zadań jest Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowej Sarzynie. 4. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowej Sarzynie przedstawi Radzie Miejskiej w Nowej Sarzynie informację o realizacji uchwały za poprzedni rok najpóźniej do 31 marca po upływie danego roku budżetowego. 5. Każdy podmiot uczestniczący w programie ma prawo do umieszczania przy wejściu do obiektu, w witrynach, punktach kasowych i swoich materiałach promocyjnych, informacji o przystąpieniu do Programu. V FINANSOWANIE PROGRAMU 1. Środki niezbędne na realizację ulg w jednostkach samorządowych pokrywane są z budżetu tych jednostek. 2. Skutki finansowe Partnerów Programu pokrywane są przez nich w ramach środków własnych, chyba że zawarte porozumienia między Miastem i Gminą Nowa Sarzyna a Partnerami będą stanowić inaczej. 13

14 3. Koszty obsługi Programu pokrywane są przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w ramach budżetu Ośrodka. Kalkulacja kosztów: 1. Zakup drukarki zł jednorazowo; 2. Koszt zakupu tonerów i konserwacja sprzętu 1000 zł rocznie ; 3. Zakup kart 4000 osób x 0,30 gr = 1200 zł raz na 2 lata; 4. Koszty osobowe 400 zł miesięcznie. Program opracowali: Mirosław Przewoźnik Grażyna Noworolnik Renata Józefara 14