OBRÓBKA KOŁ ZĘBATYCH

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "OBRÓBKA KOŁ ZĘBATYCH"

Transkrypt

1 OBRÓBKA KOŁ ZĘBATYCH Koło zębate stanowi podstawową część wszelkich przekładni przenoszących różną moc. Przekładnie takie składają się zazwyczaj z kilku bądź kilkunastu kół zębatych, które w różnych wariantach (zwanych przełożeniami) współpracują ze sobą powodując iż dla określonej prędkości obrotowej oraz momentu obrotowego wałka na wejściu przekładni, prędkość obrotowa oraz moment obrotowy wałka wyjściowego z tej przekładni może być różny, w zależności od doboru współpracujących ze sobą kół zębatych. Obszar stosowania przekładni zębatych jest aktualnie bardzo szeroki, chociaż prognozy przewidują, że będzie się on zawężał. Charakterystycznym przykładem jest skrzynia biegów samochodów, w której poczesne miejsce zajmują koła zębate. Podobnie dotyczy to wrzecienników i skrzyń prędkości obrabiarek szczególnie w obszarze przekładni mniejszej mocy. Przekładnie zębate umożliwiają również przenoszenie napędu pod kątem (np. tylny most samochodu), wymaga to jednak zastosowania kół zębatych o specjalnym kształcie. Z przeznaczenia koła zębatego wynika jego kształt. Koła zębate dzielimy na walcowe (do przekładni prostych) i stożkowe (do przekładni kątowych). Ponieważ koła zębate współpracują ze sobą (taka jest idea przekładni), konieczne jest odpowiednie ukształtowanie elementów koła zębatego, czyli jego zębów. Badania eksploatacyjne wykazały, że powierzchnie zębów winny mieć kształt ewolwenty (ewolwenta - rozwijająca linii, jest to linia przecinająca każdą styczną do koła zasadniczego pod kątem prostym). Zasadniczym problemem w trakcie obróbki kół zębatych jest więc właśnie nadanie bocznej powierzchni zęba zarysu ewolwentowego. Metody obróbki kół zębatych dzielone są na: kształtowe, czyli takie w których kształt narzędzia odwzorowuje wrąb koła zębatego (wspominano o tym w rozdziale dotyczącym zastosowania podzielnicy podczas frezowania), kopiowe, stosowane najczęściej na strugarkach, posuw narzędzia odbywa się wzdłuż kopiału; metoda stosowana aktualnie sporadycznie, 1

2 obwiedniowe, są zdecydowanie najwydajniejszą technologią wykonywania zębów kół zębatych; poświęcona jest im dalsza część rozdziału. Metody obwiedniowe wykonania zębów kół zębatych polegają na odpowiednim skojarzeniu ruchu głównego wykonywanego przez narzędzie z tzw. ruchami odtaczania. Metoda kształtowa Narzędzie ma kształt wrębu międzyzębnego. Metoda ta obejmuje następujące sposoby obróbki: a) frezowanie frezem tarczowym lub trzpieniowym, b) dłutowanie nożami kształtowym c) szlifowanie odpowiednio ukształtowaną ściernicą. Metodą kształtową mogą być obrabiane koła walcowe za pomocą frezowania, przeciągania i dłutowania, z tym, że za pomocą dłutowania pojedynczym nożem uzębienie wykonuje się bardzo rzadko. frezowanie frezem tarczowym frezowanie frezem trzpieniowym Metodą tą mogą być obrabiane koła o uzębieniu prostym, skośnym i daszkowym. Metoda kształtowa znajduje zastosowanie do obróbki: kół o mniejszej dokładności, wstępnej kół o dużych modułach w celu zaoszczędzenia bardzo drogiego narzędzia wykańczającego Frezowanie kształtów kół zębatych przeprowadza się przy użyciu frezów modułowych krążkowych Każdy z frezów modułowych krążkowych, ma na bocznej pow. podany numer freza, moduł, kąt zarysu, zakres liczb zębów obrabianych kół, do których można użyć frez oraz wymiar, na jaki należy zagłębić frez podczas obróbki. Oprócz frezów modułowych krążkowych do frezowania uzębień kół o bardzo dużych modułach stosuje się frezy modułowe trzpieniowe. W przypadku obróbki kół walcowych o zębach skośnych, układ: obrabiarka, uchwyt, przedmiot narzędzie ustawia się podobnie jak do obróbki linii śrubowej. Skręca się stół frezarki o kąt pochylania linii zęba i łączy za pośrednictwem kół zmianowych wrzeciono podzielnicy za śrubą pociągową stołu. Dobierając narzędzie do obróbki koła o zębach należy pamiętać, że moduł freza musi być równy modułowi normalnemu nacinanego koła. Metoda obwiedniowa -- zarys zęba jest obwiednią kolejnych położeń zarysu ostrza narzędzia. Uzyskuje się to dzięki ruchowi tocznemu narzędzia względem przedmiotu obrabianego. Metoda obróbki obwiedniowej obejmie następujące sposoby obróbki uzębień: 2

3 a) w zakresie obróbki kształtującej: dłutowanie lub struganie narzędziem o kształcie zębatki, dłutowanie narzędziem o kształcie koła, frezowaniem frezem ślimakowym; b) w zakresie obróbki wykańczającej: szlifowanie ściernicą tarczową lub ślimakową, wiórkowanie; W obwiedniowej obróbce kół zębatych zarys zębów uzyskuje się jako obwiednie kolejnych położeń krawędzi skrawających narzędzia. Zasada nacinania kół metodą obwiedniową polega na odwzorowaniu w układzie przedmiot - narzędzie współpracy przekładni zębatej. Występuje oprócz ruchu roboczego skrawającego narzędzia, ruch toczny mający na celu nadanie kształtu ewolwentowego zarysowi zęba obrabianego koła. Wyobraźmy sobie narzędzie o kształcie zębatki, które w naszej wyobraźni ma poruszać wykonywane koło zębate. Ruch zębatki w lewo wymusza ruch koła zębatego zgodnie z pokazaną na rysunku strzałką. Oba te ruchy tzn. ruch narzędzia i ruch obrabianego koła stanowią składowe ruchu odtaczania. W zależności od tego jakie stosujemy narzędzie i jaki jest podział ruchów odtaczania metody obwiedniowe wykonania zębów kół zębatych dzielimy na: Dłutowanie wg metody Maaga i Sunderlanda Przy dłutowaniu za pomocą narzędzia w kształcie zębatki narzędzie wykonuje ruch dłutujący natomiast obrabiane koło ruch toczny, składając się z ruchu obrotowego dokoła swojej osi i jednoczesnego ruchu przesuwowego. Narzędzie ma ostrza o zarysie trapezowym. metoda Maaga narzędziem jest również zębatka wykonująca ruch główny, ruch odtaczania (przesuw i obrót) wykonuje przedmiot obrabiany, metoda Maaga 3

4 metoda Sunderlanda - narzędziem jest zębatka, wykonuje ona ruch główny a ponadto jedną składową ruchu odtaczania (przesuw), drugą składową tego ruchu realizuje przedmiot (obrót). metoda Sunderlanda Przy metodzie Fellowsa występuje współpraca dwóch kół zębatych, z których jedno jest narzędziem, a drugie kołem nacinanym. Dłutowanie wg metody Fellowsa metoda Fellowsa Ruch roboczy składa się z ruchu obrotowego narzędzia i ruchu obrotowego koła obrabianego. Tak więc narzędzie ma dwa ruchy: roboczy ruch dłutujący i ruch obrotowy, zaś koło obrabiane tylko ruch obrotowy, Są to ruchy główne. Oprócz tego występują następujące ruchy pomocnicze: -ruch wgłębny narzędzia; -ruch przedmiotu; Na dłutownicy można obrabiać walcowe koła zębate o zębach prostych i skośnych o uzębieniu zewnętrznym i wewnętrznym oraz zębatki o zębach prostych i skośnych. Do obróbki kół o zębach skośnych stosuje się narzędzie o ostrzach skośnych. 4

5 Frezowania obwiedniowe frezami ślimakowymi Frezowania obwiedniowe frezami ślimakowymi, ze względu na brak ruchu jałowego, jest jedną z wydajniejszych metod obróbki uzębienia kół zębatych. W przypadku stosowania metod obwiedniowych niezwykle ważne jest odpowiednie skorelowanie prędkości ruchu odtaczania z prędkością ruchu głównego. Nadmienić należy, że przedstawione wyżej metody obróbki stosowane są głównie do obróbki kół o zębach prostych. Dla innych kół zębatych stosowane są inne metody opisane szerzej w literaturze specjalistycznej 13. Jest to najbardziej rozpowszechniona metoda obróbki kół zębatych. Ruchem głównym jest ruch obwodowy freza. Ruchami posuwowymi są ruch obrotowy przedmiotu obrabianego (posuw obwodowy) i ruch prostoliniowy narzędzia wzdłuż osi obrotu przedmiotu obrabianego. Zasada obróbki obwiedniowej koła zębatego frezem ślimakowym Frez ma kształt ślimaka w którym specjalnie wykonane rowki wiórowe tworzą ostrza składające się z zębów. W każdym zębie można wyróżnić krawędź skrawającą zewnętrzną i dwie krawędzie boczne. Zęby sąsiednich ostrzy tworzą zwoje frezu. Frezy ślimakowe wykańczaki są z reguły jednokrotne (jednozwojne), a zdzieraki również dwukrotne i trzykrotne. Liczba rowków wiórowych (ostrzy) wynosi od 8 do 12, zależnie od modułu frezu. Rowki wiórowe przy niewielkim kącie wzniosu zwoju frezu (< =3 ) mogą być proste lub częściej śrubowe. Kąt pochylenia linii śrubowej rowków wiórowych, mierzony na walcu podziałowym, odpowiada kątowi wzniosu zwojów frezu. Dokładność wykonania koła zębatego decyduje o właściwościach eksploatacyjnych przekładni, a głównie o jej trwałości i cichobieżności. Dokładność wykonania uzębienia podwyższyć można stosując tzw. obróbkę wykańczającą kół zębatych. W stanie miękkim stosuje się obróbkę wiórkowania, natomiast w przypadku obróbki wykańczającej kół w stanie twardym, stosuje się szlifowanie kół zębatych. Wiórkowanie Narzędzie - wiórkownik swoim wyglądem przypomina koło zębate, na którego zębach nacięty jest szereg niewielkich ostrzy (rowków). W trakcie pracy wiórkownik skręcony jest pod kątem 10 do 15 w stosunku do osi obrabianego koła. Podczas współpracy wiórkownika z kołem obrabianym następuje poślizg miedzy zębami współpracującego narzędzia i koła. 5

6 Odpowiednio ukształtowane (o czym wyżej) zęby wiórkownika skrawają bardzo małe warstwy materiału koło zębatego zwiększając jego dokładność i zmniejszając chropowatość powierzchni. Szlifowanie Szlifowanie należy do dokładnych metod obróbki. Służy do obróbki płaszczyzn jak i powierzchni krzywoliniowych. Stosuje się tutaj niewielkie głębokości skrawania i duże prędkości skrawania. Dlatego można elementy obrabiać dokładnie i uzyskiwać dość dużą gładkość powierzchni. Narzędziami stosowanymi przy tej metodzie obróbki są tzw. ściernice; są to narzędzia o nieoznaczonej liczbie ostrzy. Ściernice są to bryły obrotowe, składające się z materiału ściernego i spoiwa. Ziarno materiału ściernego tworzy bardzo wiele mikroostrzy, które skrawają materiał. Jako materiał ścierny stosuje się najczęściej elektrokorund, węglik krzemu, węglik boru, diament i borazon. Spoiwo to składnik, który wiąże materiał ścierny i ułatwia nadanie narzędziom ściśle określonego kształtu. Najczęściej stosuje się spoiwa ceramiczne, żywiczne, gumowe, metalowe i galwaniczne. Ściernice zależnie od kształtu dzielą się na tarczowe i garnkowe. Podział metod szlifowania Szlifowanie z posuwem wzdłużnym stosuje się do obróbki długich wałków. 6

7 Szlifowanie z posuwem wzdłużnym Szlifowanie kłowe wgłębne wałków Szlifowanie bezkłowe dzieli się na szlifowanie z posuwem wzdłużnym i z posuwem poprzecznym. 1. Przedmiot obrabiany 2. Ściernica szlifująca 3. Ściernica prowadząca 4. Przedmiot obrabiany 7

8 Szlifowanie bezkłowe z posuwem wzdłużnym - posuw wzdłużny uzyskuje się poprzez skręcenie ściernicy prowadzącej o kąt 1-5 ; w wyniku tego powstaje siła osiowa przesuwająca P.O. wzdłuż jego osi obrotu. Występują tu dwie odmiany: przelotowe - do szlifowania wałków gładkich (bez występowania kołnierzy) i nieprzelotowe - do wałków i tulei stopniowych, z kołnierzami itd. Szlifowanie bezkłowe ma następujące zalety w porównaniu z kłowym: - wysoką wydajność ze względu na dużą sztywność układu, - zbędne jest nakiełkowanie wałków, - duża dokładność ze względu na brak błędów związanych z wykonaniem nakiełków. Wady: - trudności z uzyskaniem współosiowości powierzchni zewn. i wewn., - trudności ze szlifowaniem powierzchni nieciągłych. Szlifowanie otworów Szlifowanie otworów (wewnętrznych powierzchni obrotowych) przeprowadza się najczęściej jako uchwytowe zwykłe z posuwem wzdłużnym. Przedmiot obrabiany jest zamocowany w uchwycie osadzonym na wrzecionie wrzeciennika przedmiotowego, które nadaje mu ruch obrotowy. Ruch główny (obrotowy) wykonuje ściernica osadzona na wrzecionie wrzeciennika narzędziowego. Ruchami posuwowymi są: ruch obrotowy obrabianego przedmiotu (posuw obwodowy) ruch prostoliniowy (w lewo i w prawo) ściernicy (posuw osiowy) ruch wgłębny ściernicy (posuw poprzeczny) 8

9 Szlifowanie otworu uchwytowe z posuwem osiowym; q - naddatek na szlifowanie, g - dosuw ściernicy równy głębokości skrawania, n w - ruch obrotowy obrabianego przedmiotu, n s - ruch obrotowy ściernicy Szlifowanie płaszczyzn Szlifowanie płaszczyzn obwodowe realizuje się za pomocą ściernic tarczowych płaskich. Ściernica skrawa swoim obwodem. W tym przypadku powierzchnia styku ściernicy z P.O. jest mała i przez to małe są siły skrawania i wydzielanie się ciepła. Dlatego szlifowanie obwodowe stosuje się do obróbki mało sztywnych przedmiotów, przy dużych wymaganiach dotyczących dokładności obróbki. Przy szlifowaniu czołowym powierzchnia styku ściernicy z materiałem obrabianym jest znacznie większa niż w przypadku szlifowania obwodowego. Dlatego w tym procesie występują duże opory skrawania, wydziela się dużo ciepła, zwiększa się niebezpieczeństwo przegrzania i przypalenia warstwy wierzchniej. Dlatego tę odmianę szlifowania należy stosować do obróbki elementów sztywnych o dobrej przewodności cieplnej. METODY OBRÓBKI ŚCIERNEJ POWIERZCHNIOWEJ Gładzenie (honowanie) jest bardzo efektywną metodą obróbki wykańczającej dokonywanej na drodze ściernej. Pozwala ona na wydajną obróbkę przedmiotu zapewniającą dużą dokładność wymiarową i poprawę błędów kształtu przy równoczesnym wzroście gładkości obrabianej powierzchni oraz korzystniejszych właściwościach fizycznych warstwy wierzchniej. Dzięki temu gładzenie jest obecnie jedną z powszechnie stosowanych metod obróbki gładkościowej. 9

10 Schematyczna zasada gładzenia otworów Gładzenie jest metodą obróbki ściernej, w której narzędzie głowica, posiadająca zwykle kilka osełek ściernych, wykonuje ruch obrotowy i prostoliniowo zwrotny, zaś przedmiot obrabiany nie wykonuje ruchów roboczych. Podczas ruchu głowicy osełki dociskane do powierzchni przedmiotu intensywnie skrawają naddatek materiału przeznaczonego na obróbkę. Tę metodę obróbki wykańczającej stosuje się głównie do długich otworów przelotowych, jak również do otworów nie przelotowych, powierzchni przerywanych, wykańczania wałów, obróbki powierzchni kształtowych itd. Dla najbardziej popularnie obrabianych w ten sposób powierzchni, jakimi są otwory walcowe gładzeniu mogą być poddawane przedmioty o średnicy od kilku milimetrów do około 1 m i długości od około 10 mm nawet do 20m. Narzędzie do gładzenia (honownica) W stosunku do konwencjonalnego szlifowania w procesie gładzenia można wyodrębnić następujące ważniejsze cechy: - powierzchnia styku narzędzia jest wielokrotnie większa, przez co w procesie skrawania uczestniczy równocześnie setki razy więcej ziaren ściernych - stosowane prędkości skrawania są mniejsze od 50 do 150 razy 10

11 - naciski jednostkowe są kilkakrotnie mniejsze niż w szlifowaniu - uzyskuje się niską chropowatość obrabianej powierzchni (zwykle wyróżnik chropowatości R a = 0,63 0,02 µm) Ruchami roboczymi gładzenia są: - jednostkowy ruch obrotowy przebiegający z prędkością obrotową n i obwodową v p = πdn - ruch posuwisto-zwrotny z częstością skoków s i ze średnią liniową prędkością wzdłużną p t = 2hs. Dogładzanie (superfinish) zwane często dogładzaniem oscylacyjnym jest popularną metodą obróbki gładkościowej, wykonanej przy użyciu drobnoziarnistych osełek ściernych. Celem tej obróbki jest przede wszystkim zapewnienie niższej chropowatości powierzchni, a przez to znacznego wzrostu jej udziału nośnego oraz uzyskanie bardzo korzystnych właściwości warstwy wierzchniej przedmiotu obrabianego. Z powyższych względów dogładzanie zalecane jest do stosowania wszędzie tam, gdzie należy poprawić własności eksploatacyjne części poddawanych m. innymi zmęczeniowym warunkom pracy itp. Dogładzanie polega na ściernym oddziaływaniu jednej lub kilku drobnoziarnistych osełek, wykonujący oscylacyjny ruch roboczy o określonej amplitudzie (rzędu 3-7 mm) i częstotliwości (rzędu 7-30 Hz), przy ustalonym docisku do powierzchni obrabianej. Osełki ścierne zamocowane w wahliwych oprawkach dociskane są do powierzchni obrabianej w taki sposób, by zapewnić równomierność wywieranych nacisków w zależności od rodzaju obrabianego materiału w zakresie od 0,02 do 0,5 MPa. Za pomocą dogładzania mogą być obrabiane powierzchnie walcowe, cylindryczne i płaskie, a także regularne powierzchnie kształtowe w przedmiotach ze stali hartowanej i nie hartowanej oraz żeliwa i metali nieżelaznych o dowolnych praktycznie gabarytach. Dogładzanie ściernicami garnkowymi lub wahliwymi występuje stosunkowo rzadko i to w pojedynczych przypadkach. Najczęściej zaś stosuje się dogładzanie zewnętrzne powierzchni walcowych. Dogładzanie wałków Docieranie Powierzchnia przedmiotu jest obrabiana za pomocą luźnego materiału ściernego zmieszanego z cieczą, przemieszczającego się pomiędzy PO a tzw. docierakiem. 11

12 Polerowanie to taki sposób obróbki gładkościowej, którego celem jest nadanie przedmiotowi obrabianemu wysokiej gładkości powierzchni, co na ogół wiąże się z dużą jej refleksyjnością. Obecny stan techniki w tym zakresie pozwala na rozróżnienie następujących odmian polerowania mechanicznego, w postaci: - polerowania mechaniczno-ściernego - polerowania hydrodynamicznego - polerowania w polu sił magnetycznych - polerowania w polu sił odśrodkowych - polerowania specjalnego, szkła optycznego i materiałów elektronicznych. Polerowanie mechaniczno-ścierne, zwane również polerowaniem ściernym, przeprowadza się przy użyciu past ściernych i polerskich nanoszonych na tarcze polerskie. Polerowanie ścierne nie zwiększa dokładności wymiarowej przedmiotu obrabianego ani nie poprawia błędów kształtu, dlatego też te cechy jakości technologicznej przedmiotu muszą być uzyskane w obróbce go poprzedzającej. Z tego punktu widzenia obróbką poprzedzająca polerowanie jest toczenie wykańczające, szlifowanie, rzadziej docieranie. Chropowatość powierzchni przygotowanej do polerowania ściernego nie powinna być większa od chropowatości Ra = 0,63 µm. Proces mechanicznego przygotowania powierzchni składa się z następujących operacji: - szlifowanie zgrubne tarczami oklejanymi - szlifowanie wykańczające pastami szlifierskimi - polerowanie wstępne pastami polerskimi zgrubnymi - polerowanie wykańczające lustrzane lub matowanie (satynowanie) pastami polerskimi lustrzanymi. Obróbka ultradźwiękowa (USM) - nazywana również obróbką udarowo - ścierną lub udarową należy do grupy obróbek niekonwencjonalnych. Polega na kształtowaniu pow. obrabianej za pomocą mieszaniny wody z ziarnami ściernymi (którymi najczęściej jest, ze względu na swoją dużą twardość i małą gęstość, węglik boru B 4 C), która pobudzana jest do drgań o dużej częstotliwości. Narzędzie robocze zwane sonotrodą lub falowodem, drga wzdłuż osi prostopadłej do przedmiotu obrabianego z częstotliwością 20 khz i amplitudą w granicach 5 50 µm. Moc najczęściej stosowana mieści się w przedziale W. 12

13 Obróbka elektroerozyjna (EDM - Electrical Discharge Machining) polega na usuwaniu warstwy materiału obrabianego w wyniku działania serii wyładowań elektrycznych w szczelinie pomiędzy elektrodą roboczą (erodą) a przedmiotem obrabianym. Zjawiska powodujące usuwanie materiału to: parowanie, topienie i działanie sił elektrodynamicznych. Wyładowania są inicjowane przez napięcie rzędu kilkudziesięciu woltów i zawsze zachodzą w cieczy dielektrycznej (nafta). Elektrody wykonuje się najczęściej z: miedzi, mosiądzu, wolframu, grafitu i stopów aluminium. Obrabia się materiały będące przewodnikami prądu elektrycznego, a najczęściej: stale specjalne oraz aluminium i jego stopy. W obróbce elektrochemicznej wykorzystuje się zjawisko elektrolizy zachodzącej w obwodzie, w którym katodą jest narzędzie, a anodą przedmiot obrabiany. Podczas przepływu prądu elektrycznego, na anodzie (PO) zachodzi proces utleniania anodowego. Aniony z elektrolitu wchodzą w reakcje chemiczną z materiałem obrabianym, tworząc na jego powierzchni cienką warstewkę, która następnie wymywana jest przez elektrolit, przepływający pomiędzy elektrodami z dużą prędkością. Elektrody wykonuje się najczęściej ze: stali nierdzewnych i mosiądzu narzędzia nie zużywają się. Obrabia się materiały będące przewodnikami prądu elektrycznego, a najczęściej: stale, miedź, mosiądz oraz aluminium i jego stopy. 13

14 OBRABIARKI SKRAWAJĄCE DO METALI Obrabiarka skrawająca do metali jest to maszyna robocza przeznaczona do kształtowania powierzchni przedmiotu za pomocą skrawania. W obrabiarkach skrawających można wyodrębnić następujące elementy i zespoły funkcjonalne: 1. silniki, które są źródłem energii dla napędzanych mechanizmów; 2. zespoły napędowe lub przekładniowe przenoszą napęd z silnika na zespoły robocze obrabiarki skrzynki prędkości pozwalają na ustawienie określonej wartości prędkości ruchu głównego, - skrzynki posuwów pozwalają na ustawienie określonej wartości prędkości ruchu posuwowego; 3. zespoły robocze, które wykonują ruchy główne i posuwowe w procesie skrawania: a) wrzeciona wykonują ruch główny obrotowy, b) suporty zespoły wykonujące najczęściej ruch posuwowy na nich mocowane są narzędzia skrawające (mogą być wzdłużne, poprzeczne lub krzyżowe). c) stoły elementy na których mocuje się PO bezpośrednio lub w uchwytach wzdłużne, obrotowe, krzyżowe, podziałowe; 4. uchwyty służą do mocowania narzędzi lub PO na zespołach roboczych imadła, imaki, uchwyty mocujące; 5. korpusy wiążą inne zespoły w jedną całość konstrukcyjną; 6. zespoły sterowania służą do sterowania pracą obrabiarki; 7. urządzenia ustawcze i pomiarowe pozwalają ustalić położenie narzędzia względem PO 8. urządzenia chłodzące i smarujące. 14

15 Zespoły napędowe Zespół napędowy tworzy tzw. układ kinematyczny obrabiarki, na który składają się łańcuchy kinematyczne. Są to zbiory powiązanych ze sobą par kinematycznych takich, jak przekładnie zębate i pasowe, mechanizmy dźwigowe i krzywkowe itp. I tak np. pewna ilość przekładni służących do przeniesienia napędu z silnika do zespołu roboczego będzie ładunkiem kinematycznym napędu tego zespołu roboczego. W każdym łańcuchu kinematycznym można wyróżnić człon początkowy (np. silnik) i człon końcowy np. zespół roboczy. Najczęściej łańcuchy kinematyczne przekazują ruch obrotowy ; stosuje się tu przekładnie zębata i obrotowa. Przełożeniem łańcucha kinematycznego jest ω n 2 2 I = = = ω1 n1 z1 Dla przekładni zębatej i = z2 Napęd może być zależny i niezależny, stopniowy i bezstopniowy. Napęd niezależny (dotyczy ruchów posuwowych) w tym przypadku źródłem napędu jest silnik. W przypadku napędu zależnego źródłem napędu danego mechanizmu jest element innego łańcucha kinematycznego wykonujący ruch główny np. wrzeciono tokarki. Napęd stopniowy pozwala na uzyskanie odpowiednich prędkości obrotowych członu wyjściowego łańcucha kinetycznego w pewnym zakresie, ale tylko niektórych, według odpowiednio uszeregowanych wartości. W takich napędach zmiana prędkości odbywa się skokowo ; stosuje się tu przekładnie zębate. Napęd bezstopniowy umożliwia uzyskanie dowolnej prędkości obrotowej członu wyjściowego, znajdującej się w pewnym ograniczonym zakresie (n 1...n max ). W obrabiarkach najczęściej stosowane są silniki prądu przemiennego o stałej prędkości obrotowej. Aby uzyskać żądaną rozpiętość i liczbę prędkości obrotowych napędzanych elementów, stosuje się skrzynki prędkości i skrzynki posuwów. Skrzynki prędkości są to mechanizmy, które umożliwiają uzyskanie z jednej prędkości obrotowej n 0 na wale wejściowym, szereg prędkości obrotowych n 1...n k na wale wyjściowym. Stosuje się skrzynki prędkości z kołami wymiennymi, przesuwnymi, sprzęgłowe, odboczkowe i inne. Najczęściej są stosowane skrzynki prędkości z kołami zębatymi przesuwnymi. Składają się one w najprostszym przypadku z kilku par kół zębatych osadzonych na dwóch wałkach. Na jednym wałku koła osadzone są na stałe, na drugim przesuwnie. Skrzynki posuwów pod względem funkcjonalnym spełniają te same zadania co skrzynki prędkości, a często mają także podobną konstrukcję. Są to najczęściej skrzynki stopniowe, w których prędkość na wale wyjściowym jest uzyskiwana za pomocą przełączalnych przekładni zębatych. D D

16 Ponieważ w obrabiarkach ruchy posuwowe są najczęściej ruchami postępowymi, dlatego stosuje się w obrabiarkach zespoły przekształcające ruch obrotowy na prostoliniowy. Realizują tę funkcję z reguły mechanizmy śrubowe lub zębatkowe. Uchwyty i przyrządy obróbkowe Uchwyt jest to urządzenie służące do związania PO z odpowiednim zespołem obrabiarki. Uchwyt może spełniać dwie podstawowe funkcje: nadanie przedmiotowi określonego położenia ustalenie oraz zamocowanie go lub jedną z tych dwóch funkcji Zależnie od rodzaju procesu technologicznego uchwyty mogą być obróbkowe (do obróbki skrawaniem), montażowe, spawalnicze itp. Uchwyty obróbkowe zależnie od metody obróbki skrawaniem dzieli się na: tokarskie, frezarskie, szlifierskie, wiertarskie itd. Do najbardziej znanych należą imadła, uchwyty tokarskie samocentrujące. Oprawką, czyli uchwytem narzędziowym nazywamy urządzenie służące do ustawienia i zamocowania narzędzia na obrabiarce. Mogą to być różnego rodzaju uchwyty do wierteł, rozwiertaków, noży tokarskich itp. Przyrząd obróbkowy jest to uchwyt, który umożliwia dodatkową zmianę położenia P.O. wzgl. narzędzia. Np. przyrząd wiertarski umożliwia wykonanie kilku otworów poprzez obrót P.O. Przyrząd obróbkowy spełnia następujące funkcje: 1. ustawienie P.O. w ściśle określonym położeniu (ustalenie), 2. zamocowanie P.O., 3. ustalenie położenia narzędzia wzgl. P.O., 4. nadanie przedmiotowi różnych pozycji w czasie wykonywanej operacji. Zasady ustalenia przedmiotów obrabianych W trakcie każdej operacji obróbki skrawanej przedmiot obrabiany musi być jednoznacznie ustawiony na obrabiarce. Na ustawienie składają się dwie czynności: ustalenie i zamocowanie. Ustalenie jest to jednoznaczne określenie położenia PO na obrabiarce względem narzędzia. Zamocowanie uniemożliwienie przemieszczenia się PO podczas obróbki, np. pod wpływem sił skrawania. Ustalenie realizuje się najczęściej przez dociśnięcie PO do elementów oporowych. Sposób ustalenia wpływa bezpośrednio na dokładność obróbki. Wiadomo, że każda była umieszczona w przestrzeni na 6 stopni swobody. Oznacza to, że jeśli bryłę rozpatrujemy w prostokątnym układzie współrzędnych, to może ona przemieszczać się wzdłuż 3 osi i obracać się wokół tych 3 osi. Ustalenie przedmiotu w czasie obróbki polega na pozbawieniu PO jednego, kilku lub wszystkich sześciu stopni swobody, poprzez dociskanie go do odpowiednich punktów obrabiarki lub uchwytu. Poprzez dociśnięcie do 1 pkt odbiera się PO 1 stopień swobody i tak np. przez położenie prostopadłościennego klocka na płaszczyźnie (co jest równoznaczne z oparciem go na 3 punktach) odbierze się mu 3 stopnie swobody (płaszczyznę można zastąpić 3 punktami). 16

17 Klasyfikacja elementów ustalających i oporowych przyrządów Elementy ustalające - nadają położenie PO w kierunku mającym wpływ na żądany wymiar i kształt PO. Elementy oporowe nadają położenie PO w kierunkach nie mających wpływu na żądany wymiar i kształt. PO. Najczęstszym kryterium podziału elementów ustalających jest kształt powierzchni ustalanej: - elementy ustalające płaszczyznę, - elementy ustalające powierzchnię walcową, - elementy ustalające powierzchnię cylindryczną, - elementy ustalające powierzchnię stożkową, - elementy ustalające powierzchnię kulistą, - i inne. W każdej z tych grup można wyróżnić następujące rodzaje elementów ustalających: stałe, nastawne i ruchome. Elementy stałe nie zmieniają swego położenia w przyrządzie - np. kołki, pryzmy stosowane są do powierzchni obrobionych. Elementy nastawne stosowane najczęściej do powierzchni nieobrobionych np. śruby, trzpienie ustawcze- ich położenie w przyrządzie można regulować. Elementy ruchome- ich położenie automatycznie dostosowuje się do powierzchni P. O. np. uchwyty samocentrujące. Elementy ustalające powierzchnie płaskie i walcowe Elementy do ustalania przedmiotów płaszczyznami Płaszczyzny nie obrobione wykorzystuje się jako główne powierzchnie ustalające najczęściej tylko w pierwszej operacji. Do ustalania przedmiotów płaszczyzną nie obrobioną gdy jest ona główna powierzchnią ustalającą przedmiotu, stosuje się zwykle kołki oporowe. Rozróżniamy: -Kołki oporowe z łbem wypukłym: 17

18 -Kołki oporowe z łbem naciętym: -Kołki oporowe z łbem płaskim: W rzadkich przypadkach stosuje się również do ustalania płaszczyzną nie obrobioną płytki, a niekiedy całe płaszczyzny korpusu uchwytu. Ponieważ płaszczyznę wyznaczają trzy punkty nie leżące na jednej prostej do ustalenia potrzebne są trzy kołki. Ze względu na prawidłowość położenia płaszczyzny ustalającej przedmiotu w uchwycie, najwłaściwiej byłoby stosować kołki z łbem wypukłym ponieważ kołek taki styka się z przedmiotem w jednym punkcie. Ponieważ jednak trudno jest uzyskać dokładnie jednakowy wymiar we wszystkich trzech kołkach, są one stosowane dość rzadko. Kołki ze łbem naciętym stosuje się jedynie wówczas gdy istnieje niebezpieczeństwo przesuwania się przedmiotu w płaszczyźnie styku przedmiotu z kołkami. Nie stosuje się ich do powierzchni obrobionych gdyż może nastąpić uszkodzenie powierzchni ustalających przedmiotu. Najczęściej stosuje się więc kołki z łbem płaskim które można przeszlifować na jedną wysokość po wtłoczeniu w korpus uchwytu, w wyniku czego unika się ich wykonywania przed montażem uchwytu. Najczęściej wykorzystywanym do ustalania przedmiotów w uchwytach rodzajem powierzchni jest obrobiona płaszczyzna. Gdy płaszczyzna taka jest główną powierzchnią ustalającą jako elementy stosuje się kołki oporowe z łbem płaskim, płaszczyzny korpusu uchwytu, a także (do przedmiotów większych i cięższych płytki oporowe rowkowe i gładkie. Rowki w płytkach ułatwiają usuwanie drobnych wiórów z ustawczych powierzchni. Rowki te mają tak dobrana szerokość, że krawędzie ich w widoku z boku niemal zachodzą na siebie, i są wykonane pod kątem 45, co umożliwia płynne przesuwanie po płytkach, w dowolnych kierunkach, przedmiotów, które w płaszczyźnie ustalającej mają jakieś wgłębienia lub rowki. Płytki przeszlifowuje się na jednakową wysokość po przykręceniu ich do korpusu uchwytu. 18

19 Płytka gładka Płytka rowkowana Jeżeli dwie płaszczyzny równoległe przedmiotu są pomocniczymi powierzchniami ustalającymi, to jako elementy ustalające stosuje się: -Wpusty, gdy płaszczyzny ustalające przedmiotu są jego płaszczyznami wewnętrznymi: -Rowki w korpusie, gdy płaszczyzny są powierzchniami zewnętrznymi: 19

20 -Mechanizmy samoustalające Przedmiot obrabiany śruba rzymska ( z gwintem prawym i lewym ) 2 czop ustalający śrubę między kołnierzami 3 szczęki stałe 4 szczęki wymienne Samoustalającym nazywa się mechanizm, którego powierzchnie ustawcze są ruchome i związane ze sobą w taki sposób że mogą jednocześnie i z równą prędkością zbliżać się i oddalać od siebie; są one przy tym w każdym położeniu równo oddalone od pewnej, stałej dla danego mechanizmu płaszczyzny YZ prostopadłej do kierunku powierzchni ustawczych. 20

21 Mechanizm samoustalający może ustalać przedmiot nie tylko względem płaszczyzny symetrii ale także względem osi, gdy powierzchnie ustawcze są odpowiednio ukształtowane. Mechanizmy samoustalające często spełniają jednocześnie funkcje elementów zamocowujących przedmiot konieczne jest wtedy wzmocnienie ich budowy. Elementy do ustalania przedmiotów powierzchniami walcowymi Podstawki pryzmowe Ustalenia przedmiotów obrabianych powierzchniami walcowymi nie obrobionymi można dokonać za pomocą podstawek pryzmowych. Mają one tę właściwość, iż bez względu na różnice w średnicach wałków na nich umieszczanych osie wszystkich wałków leżą w płaszczyźnie dwusiecznej kąta alfa podstawki pryzmowej: Podstawki teoretycznie stykają się z przedmiotem wzdłuż dwóch tworzących walca odbierają więc cztery stopnie swobody i mogą być zastępowane przez cztery kołki lub śruby. Płaszczyzny ustawcze podstawek powinny być twarde i dlatego albo są nawęglane i hartowane, albo do podstawki wykonanej z miękkiego materiału przymocowuje się twarde płytki. Płaszczyzny ustawcze podstawek powinny być przeszlifowane po przymocowaniu do korpusu uchwytu, ponieważ zwiększa to dokładność ich położenia względem innych elementów uchwytu. Elementy ustalające z otworami walcowymi Ustalenie przedmiotu walcowego przez włożenie go w otwór stałego elementu ustalającego stosuje się głównie wtedy, gdy powierzchnia ustalająca przedmiotu jest dokładnie obrobiona, gdyż występuje tu zawsze większa lub mniejsza odchyłka współosiowości, która może obniżyć dokładność ustalenia. W celu usunięcia tej odchyłki współosiowości stosuje się różnego rodzaju mechanizmy samocentrujące, które umożliwiają 21

22 całkowite usunięcie luzu między przedmiotem i uchwytem, dzięki czemu centrowanie jest dokładniejsze. Poza tym mechanizmy takie jednocześnie zamocowują przedmiot obrabiany Mechanizmem samocentrującym nazywa się mechanizm samoustalający przedmiot względem osi, dookoła której będzie on wykonywał ruch obrotowy podczas obróbki. Mechanizm samocentrujący może mieć dwa elementy ruchome umieszczone naprzeciw siebie, trzy elementy ruchome umieszczone co 120 lub większą ich ilość. Do obróbki niewielkich przedmiotów stosuje się najczęściej uchwyty z tulejami zaciskowymi: 2 Przedmiot ustalany 1 3 Mechanizm składa się z tulei zaciskowej 1 i nakrętki 2. Przy nakręcaniu nakrętki na korpus 3 uchwytu cztery szczęki tulei zbliżają się ku sobie i ich powierzchnie ustawcze centrują oraz zamocowują przedmiot. 22

23 Tokarki Służą do obróbki powierzchni obrotowych wewnętrznych i zewnętrznych. Dzielą się na kłowe, uchwytowe, tarczowe, karuzelowe, rewolwerowe i inne. Kłowe dzielą się na uniwersalne i produkcyjne. Typowymi operacjami na tokarce kłowej jest toczenie wzdłużne i poprzeczne, wiercenie, toczenie stożków, gwintowanie. Tokarki uniwersalne w odróżnieniu od produkcyjnych posiadają śrubę pociągową i skrzynkę gwintową umożliwiającą nacinanie gwintów nożem tokarskim. Zależnie od końcówki wrzeciona można w nim montować uchwyt szczękowy, kieł, trzpień rozprężany lub stały i inne. 23

24 Sposoby toczenia powierzchni stożkowych Wiertarki Wiertarki przeznaczone do obróbki otworów przy zastosowaniu narzędzi, które wykonują ruch główny obrotowy i ruch posuwowy prostoliniowy. Do najczęściej wykowanych na nich operacji należą wiercenie pełne i wtórne, pogłębienie rozwiercanie i gwintowanie. Wśród rodzajów wiertarek można wyróżnić wiertarki stołowe, słupowe, stojakowe, promieniowe, rewolwerowe itd. 24

25 Końcówki wrzecion są zaopatrzone w końcówki ze stożkiem Morse a, w którym można bezpośrednio mocować narzędzia albo za pośrednictwem uchwytu 3-szczękowego samocentrującego. W celu zwiększenia dokładności wykonania otworów przyrządy obróbkowe zaopatruje się w tulejki wiertarskie. Frezarki Frezarki są obrabiarkami, których głównym przeznaczeniem jest obróbka płaszczyzn i różnego rodzaju rowków. Do najczęściej rozpowszechnionych odmian frezarek należą: wspornikowe, narzędziowe, łożowe, wzdłużne, karuzelowe, kopiarki, do gwintów. Najczęściej spotykane są frezarki wspornikowe, wśród których wyróżniamy: frezarki poziome i pionowe oraz uniwersalne. 25

26 Jak widać ze schematów przedstawionych na rysunkach, charakterystyczną cechą wszystkich frezarek wspornikowych jest stół umocowany na wsporniku, przesuwającym się w kierunku pionowym. Stół przesuwa się na prowadnicach wspornika krzyżowo w płaszczyźnie poziomej, wobec czego przedmiot zamocowany na stole może być przemieszczany wraz ze stołem w dowolnym kierunku. We frezarkach uniwersalnych stół ma poza tym możność skrętu wokół osi pionowej o kąt do 45. Wrzeciono frezarek wspornikowych ma tylko ruch główny. Przedmiot jest mocowany na stole i otrzymuje ruch posuwowy. Napęd posuwu jest ręczny lub mechaniczny. Głębokość skrawania reguluje się przez odpowiednie podnoszenie lub opuszczanie stołu. Wrzeciona frezarki zaopatrzone są w końcówkę z gniazdem stożkowym oraz zabierakami służącymi do przeniesienia napędu. Można w nich osadzać głowice frezowe lub frezy trzpieniowe, a w przypadku frezarek wspornikowych trzpienie frezarskie do mocowania frezów nasadzanych. W przypadku frezarek pionowych oś wrzeciona jest pionowa i na wrzecionie mocujemy np. frezy czołowe i czołowe-walcowe. Przyrządy mocuje się do ruchomego stołu frezarki. Mogą to być różnego rodzaju imadła, przyrządy szczękowe samocentrujące i pryzmowe. Podzielnice rozszerzają zakres prac wykonywanych na frezarkach wspornikowych, związanych z dzieleniem, jak: dzielenie pełnego kąta na części nacinanie kół zębatych (jednostkowa produkcja w warsztatach remontowych), wykonywanie rowków wiórowych we frezach, rozwiertakach itp., nacinanie tarcz podziałowych, łbów śrub, wałków wielowypustowych; dzielenie na części odcinków linii prostych: podziałki, zębatki; nacinanie rowków śrubowych w walcowych kołach zębatych o zębach według linii śrubowej, w wiertłach krętych; wykonywanie krzywek o zarysie spirali Archimedesa. W praktyce stosuje się wiele typów podzielnic. Najczęściej spotykane są podzielnice jednotarczowe (uniwersalne) i podzielnice dwutarczowe. 26

27 27

28 PROJEKTOWANIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH Pojęcia podstawowe - materiały wyjściowe, surówki, półwyroby i wyroby Materiały wyjściowe (surowce) - są to materiały w takiej postaci, w jakiej wychodzą z wydziałów surowcowych hut, np. pręty walcowane, blachy itp. Surówki są to materiały wyjściowe po przejściu procesów technologicznych warsztatów przygotowawczych, np. odlewy, odkuwki, wytłoczki, wypraski, pocięte pręty, wstępnie pocięta blacha itp. Surówka nie zawsze występuje przy wytwarzaniu części, np. przy toczeniu pręta na rewolwerówce z materiału wyjściowego (pręta) otrzymuje się od razu gotową część. W wielu przypadkach sama surówka może być od razu gotową częścią. Półwyroby (półfabrykaty) są to surówki w trakcie obróbki, tj. przy zaczętym, ale niedokończonym procesie technologicznym obróbki. Wyrobami ewentualnie produktami nazywa się przedmioty produkcji wymienione w planie produkcji towarowej przedsiębiorstwa. Zależnie od programu zakładu wyrobem może być całe skomplikowane urządzenie, maszyna lub aparat, jak i prosta część, ewentualnie odlew czy odkuwka. Dla zakładu produkującego samochody wyrobem będzie samochód, dla fabryki śrub śruby, dla zakładu odlewniczego odlew. Przy rozbijaniu wyrobu na elementy składowe technolog z punktu widzenia montażu rozbija wyrób na zespoły montażowe, konstruktor z punktu widzenia współdziałania części na układy konstrukcyjne. Wyroby jednego zakładu, wydziału lub stanowiska roboczego mogą być półwyrobami, częściami lub zespołami nabywanymi przez inny zakład albo przekazywanymi do innego wydziału lub stanowiska roboczego Zespół, zgodnie z normą PN 64/M-01151, jest to zbiór określonej liczby części połączonych w taki sposób, że tworzą składową część wyrobu o określonej funkcji, np. tłok silnika spalinowego z korbowodem, sworzniem i pierścieniami, silnik samochodu itp. Przy montażu operuje się zespołem jako fizycznie jedną całością. Elementy składowe procesu technologicznego Proces technologiczny to część procesu produkcyjnego w czasie którego ulega zmianie kształt i właściwości obrabianego materiału. Proces produkcyjny zespołu składa się z szeregu procesów technologicznych prowadzonych na elementach składowych wytwarzanego zespołu. Operacja jest zamkniętą częścią procesu technologicznego, wykonaną na określonym elemencie na jednym stanowisku roboczym, bez przerwy na wykonywanie innej pracy. W skład operacji wchodzą: 1. Zamocowanie zespół czynności obróbkowych wykonywanych podczas operacji bez zmiany zamocowania elementu w uchwycie. 2. Pozycja zespół czynności obróbkowych wykonanych podczas operacji bez zmiany położenia P.O. względem ostrza narzędzia. 3. Zabieg zespół czynności obróbkowych wykonywanych w czasie operacji na tej samej powierzchni, przy stałych parametrach obróbkowych, bez zmiany narzędzia. 4. Przejście zespół czynności obróbkowych w czasie zabiegu przy zdejmowaniu jednej warstwy materiału z powierzchni obrabianej. 28

29 Elementy projektowania procesu technologicznego Procesy technologiczne dla tej samej części mogą być różnie zaprojektowane. Jednym z najważniejszych czynników wpływających na proces jest wielkość produkcji. W przypadku produkcji znacznej liczby wyrobów można przeznaczyć na opracowanie procesu technologicznego więcej środków niż przy produkcji małej liczby wyrobów. Jeżeli produkcja ma potrwać przez dłuższy okres czasu można na opracowanie procesu przeznaczyć również więcej czasu. Ze względu na wielkość rozróżnia się następujące rodzaje produkcji: 1. jednostkową, 2. małoseryjną, 3. seryjną, 4. wielkoseryjną, 5. masową. Produkcję jednostkową cechuje mała liczba wykonywanych przedmiotów oraz jednorazowość wykonania. Znaczy to, że zamówienie na taki sam produkt już się nie powtórzy lub powtórzy się po upływie dłuższego czasu. Z tego powodu produkcję jednostkową wytwarza się na obrabiarkach ogólnego przeznaczenia, stosując w zasadzie oprzyrządowanie uniwersalne i narzędzia produkowane seryjnie. Produkcja jednostkowa oparta jest zwykle na uproszczonych kartach technologicznych lub tylko na rysunkach gotowych części. Części wykonane taką metodą nie spełniają zazwyczaj warunku zamienności i w związku z tym są dopasowywane do określonego urządzenia. Produkcja jednostkowa wymaga zazwyczaj zatrudnienia wszystkich niemal pracowników o wysokich kwalifikacjach zawodowych. Występuje znaczny udział obróbki ręcznej. Produkcję seryjną cechuje średnia liczba wytwarzanych produktów oraz systematyczne powtarzanie się takich samych serii. Produkcję seryjną przeprowadza się na obrabiarkach ogólnego przeznaczenia oraz częściowo na obrabiarkach specjalizowanych. Stosuje się przy tym szereg przyrządów i narzędzi specjalnych. Przygotowanie takiej produkcji jest staranniejsze, a dokumentacja służąca za podstawę produkcji określa przebieg procesu wytwarzania. W produkcji seryjnej osiąga się znaczny stopień zamienności części przy częściowym zachowaniu pasowania. Obróbka ręczna występuje sporadycznie. Dzięki dobremu przygotowaniu produkcji i podzieleniu jej na czynności proste można zatrudnić przy tym systemie wytwarzania obok pracowników o wysokich kwalifikacjach znaczny procent pracowników niewykwalifikowanych. Produkcję masową cechuje wielka liczba wytwarzanych przedmiotów oraz ciągłość produkcji. Produkcję masową przeprowadza się na obrabiarkach specjalizowanych i specjalnych z zastosowaniem specjalnych przyrządów i narzędzi upraszczających obsługę urządzeń. Produkcję masową przygotowuje się bardzo dokładnie, a proces wytwarzania dzieli się na bardzo proste czynności. Często zamiast podziału na operacje proste stosuje się automatyzację produkcji. Dzięki temu zmniejsza się udział człowieka w procesie wytwarzania oraz skraca się czas wytwarzania produktu. W obsłudze urządzeń w produkcji masowej są zatrudnieni w charakterze ustawiaczy pracownicy o bardzo wysokich kwalifikacjach, a obok nich operatorzy nie posiadający wysokich kwalifikacji zawodowych. 29

30 Rodzaj produkcji Program roczny ciężkie średnie lekkie jednostkowa do 5 do 10 do 50 małoseryjna seryjna masowa > 1000 > 5000 > Projektowanie surówki Przed przystąpieniem do opracowania procesu technologicznego należy określić rodzaj i wymiary materiału wyjściowego lub surówki. Surówki można podzielić na: - wyroby walcowane (walcówki) pręty okrągłe, kwadratowe, sześciokątne, płaskowniki i kształtowniki, - wyroby spawane, - wyroby ciągnione pręty okrągłe, kwadratowe, rury, - odkuwki swobodne i matrycowe, - odlewy wykonane różnymi metodami, - wyroby wykrawane i wytłaczane z blachy, - półfabrykaty otrzymane technologią metalurgii proszków. -. Czynnikami wpływającymi na dobór surówki są: - wielkość produkcji, - kształt przedmiotu - materiał przedmiotu. Przy projektowaniu wymiarów surówki należy przewidzieć tzw. naddatki na obróbkę, które stanowią warstwę materiału, która powinna być usunięta z surówki dla otrzymania gotowej części. Należy przy tym wziąć pod uwagę następujące czynniki: - dokładność odwzorowania kształtu i wymiarów części zależnie od sposobu wykonania surówki, - uszkodzenie warstwy wierzchniej w procesie wytwarzania surówki, - zmiany strukturalne w warstwie wierzchniej. Poza tym rozpatrując daną powierzchnię elementu, należy określić, jakim rodzajem obróbki daną powierzchnię można wykonać: obróbką zgrubną, zgrubną i wykańczającą lub zgrubną kształtującą i wykańczającą. Następnie określamy wielkość naddatków, które trzeba zdjąć przy poszczególnych rodzajach obróbki. Sumując je otrzymujemy całkowity naddatek na obróbkę. Dodając całkowity naddatek do wymiaru nominalnego otrzymujemy teoretyczną wartość danego wymiaru surówki. Przykładowo zakładamy, że należy wykonać wałek o φ = 25mm. 30

31 Przyjmujemy, że będzie wykonany z pręta ciągnionego za pomocą obróbki zgrubnej, kształtowej i wykańczanej. Przyjmujemy następujące warstwy naddatków (na średnicę): - na obróbkę zgrubną - 3mm, - na obróbkę kształtową 0,9mm, - na obróbkę wykończającą 0,3mm. To daje razem 4,2mm. Teoretyczna średnica surówki wynosi 28,2mm Z tablic wyrobów hutniczych dobieramy najbliższą większą średnicę pręta, która wynosi φ 30. Dokumentacja technologiczna Wszystkie informacje i zalecenia niezbędne do realizacji procesu technologicznego są ujęte w dokumentach tworzących tzw. dokumentacją technologiczną. Celem dokumentacji technologicznej jest ułatwienie pracy bezpośrednich wykonawców i skrócenie okresu wykonywania, równocześnie jednak należy pamiętać o tym, że opracowanie dokumentacji powoduje podniesienie kosztów i odsuwa moment rozpoczęcia czynności technologicznych. Zatem dokumentacja powinna zawierać tylko takie opracowania, które rzeczywiście są potrzebne i przyniosą oszczędności większe niż koszt ich wykonania. W związku z tym zakres dokumentacji i szczegółowość opracowań powinny zmieniać się zależnie od charakteru wyrobów, kwalifikacji załogi i przede wszystkim skali produkcji. Karta technologiczna obróbki (plan operacyjny, przebieg obróbki) jest podstawowym dokumentem technologicznym podającym cały przebieg obróbki od materiału wyjściowego do gotowej części. Karty technologiczne służą pracownikom głównego technologa przy opracowywaniu rysunków pomocy warsztatowych, kart kalkulacyjnych i organizacji produkcji, pracownikom działu planowania operatywnego do planowania i wystawiania dokumentacji warsztatowej (przewodników i kart roboczych), pracownikom nadzoru do kierowania biegiem procesu, a przy produkcji jednostkowej, mało - i średnioseryjnej również wykonawcom do orientacji we właściwym rozwiązywaniu procesu. W przypadku, gdy pewne operacje danej części są wykonywane w czasie montażu, nie są one wyszczególnione w karcie technologicznej obróbki, lecz są uwidocznione w karcie technologicznej montażu. Karta instrukcyjna jest przeznaczona dla pracownika bezpośrednio wykonującego daną operację i powinna zawierać wszystkie informacje potrzebne do jej wykonania. Nie należy natomiast podawać w niej zbędnych danych. 31

32 Na karcie należy wykonać szkic operacji, przy czym obowiązują następujące zasady: szkice obróbki dla danej części należy wykonać na wszystkich kartach w jednakowej podziałce; dopuszczalne jest rysowanie potrzebnych fragmentów w większej podziałce; przedmiot należy rysować w takim położeniu, w jakim znajduję się on w czasie danej obróbki, zamieszczając taką ilość rzutów lub przekrojów, jaka jest niezbędna do przedstawienia wszystkich powierzchni obrabianych w danej operacji; nie należy natomiast wprowadzać na rysunek szczegółów nieistotnych dla danej operacji; na każdym szkicu oznacza się grubymi liniami powierzchnie obrabiane i zamieszcza się wymiary otrzymywane w wyniku danej operacji, dopuszczalne odchyłki wymiarowe i klasę gładkości (wg PN) obrobionych powierzchni; na szkicu należy w sposób schematyczny, posługując się załączoną tabelą umownych oznaczeń, przedstawić sposób bazowania i mocowania części oraz ewentualne ustawienie narzędzi w stosunku do obrabianej powierzchni; na szkicu umieszcza się również uwagi specjalne dotyczące wymagań w odniesieniu do równoległości, prostopadłości, bicia powierzchni itd. 32

33 Parametry chropowatości i klasy dokładności dla poszczególnych metod obróbki skrawaniem klasa Rodzaj obróbki R a dokładności toczenie zgrubne kształtujące wykańczające wiercenie i pogłębianie rozwiercanie zgrubne wykańczające 20 2,5 10 0,63 1, ,25 5 0,32 0, frezowanie zgrubne wykańczające 20 1, szlifowanie polerowanie docieranie zgrubne kształtujące wykańczające 1,25 2,5 0,32 0,63 0,16 0,32 0,02 0,32 0,01 0,

Przykładowe rozwiązanie zadania egzaminacyjnego z informatora

Przykładowe rozwiązanie zadania egzaminacyjnego z informatora Przykładowe rozwiązanie zadania egzaminacyjnego z informatora Rozwiązanie zadania obejmuje: - opracowanie propozycji rozwiązania konstrukcyjnego dla wpustu przenoszącego napęd z wału na koło zębate w zespole

Bardziej szczegółowo

Sposób kształtowania plastycznego wałków z wieńcami zębatymi

Sposób kształtowania plastycznego wałków z wieńcami zębatymi Sposób kształtowania plastycznego wałków z wieńcami zębatymi Przedmiotem wynalazku jest sposób kształtowania plastycznego wałków z wieńcami zębatymi, zwłaszcza wałków drążonych. Przez pojecie wał drążony

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 7

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 7 Przedmiot : OBRÓBKA SKRAWANIEM I NARZĘDZIA Temat: Szlifowanie cz. II. KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 7 Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn

Bardziej szczegółowo

Opracował; Daniel Gugała

Opracował; Daniel Gugała Opracował; Daniel Gugała Obróbka skrawaniem rodzaj obróbki ubytkowej polegający na zdejmowaniu (ścinaniu) małych części obrabianego materiału zwanych wiórami. Obróbkę skrawaniem dzieli się na dwie grupy:

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR OBRÓBKA UZĘBIENIA W WALCOWYM KOLE ZĘBATYM O UZĘBIENIU ZEWNĘTRZNYM, EWOLWENTOWYM, O ZĘBACH PROSTYCH, NA FREZARCE OBWIEDNIOWEJ

ĆWICZENIE NR OBRÓBKA UZĘBIENIA W WALCOWYM KOLE ZĘBATYM O UZĘBIENIU ZEWNĘTRZNYM, EWOLWENTOWYM, O ZĘBACH PROSTYCH, NA FREZARCE OBWIEDNIOWEJ ĆWICZENIE NR 6. 6. OBRÓBKA UZĘBIENIA W WALCOWYM KOLE ZĘBATYM O UZĘBIENIU ZEWNĘTRZNYM, EWOLWENTOWYM, O ZĘBACH PROSTYCH, NA FREZARCE OBWIEDNIOWEJ 6.1. Zadanie technologiczne Dla zadanego rysunkiem wykonawczym

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIA MASZYN. Wykład dr inż. A. Kampa

TECHNOLOGIA MASZYN. Wykład dr inż. A. Kampa TECHNOLOGIA MASZYN Wykład dr inż. A. Kampa Technologia - nauka o procesach wytwarzania lub przetwarzania, półwyrobów i wyrobów. - technologia maszyn, obejmuje metody kształtowania materiałów, połączone

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie OB-2 BUDOWA I MOŻLIWOŚCI TECHNOLOGICZNE FREZARKI OBWIEDNIOWEJ

POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie OB-2 BUDOWA I MOŻLIWOŚCI TECHNOLOGICZNE FREZARKI OBWIEDNIOWEJ POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN Ćwiczenie OB-2 Temat: BUDOWA I MOŻLIWOŚCI TECHNOLOGICZNE FREZARKI OBWIEDNIOWEJ Opracował: mgr inż. St. Sucharzewski Zatwierdził: prof.

Bardziej szczegółowo

Przedmowa do wydania czwartego 15. Przedmowa do wydania pierwszego 15. 1. Wiadomości ogólne 17. 2. Dokumentacja technologiczna 43

Przedmowa do wydania czwartego 15. Przedmowa do wydania pierwszego 15. 1. Wiadomości ogólne 17. 2. Dokumentacja technologiczna 43 Spis treści 5 Spis treści Przedmowa do wydania czwartego 15 Przedmowa do wydania pierwszego 15 1. Wiadomości ogólne 17 1.1. Proces produkcyjny i technologiczny oraz jego podział 17 1.2. Rodzaje obróbki

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR Materiały pomocnicze do wykonania zadania

ĆWICZENIE NR Materiały pomocnicze do wykonania zadania ĆWICZENIE NR 3 3. OBRÓBKA TULEI NA TOKARCE REWOLWEROWEJ 3.1. Zadanie technologiczne Dla zadanego rysunkiem wykonawczym tulei wykonać : - Plan operacyjny obróbki tokarskiej, wykonywanej na tokarce rewolwerowej

Bardziej szczegółowo

Przekładnie zębate. Klasyfikacja przekładni zębatych. 1. Ze względu na miejsce zazębienia. 2. Ze względu na ruchomość osi

Przekładnie zębate. Klasyfikacja przekładni zębatych. 1. Ze względu na miejsce zazębienia. 2. Ze względu na ruchomość osi Przekładnie zębate Klasyfikacja przekładni zębatych 1. Ze względu na miejsce zazębienia O zazębieniu zewnętrznym O zazębieniu wewnętrznym 2. Ze względu na ruchomość osi O osiach stałych Planetarne przynajmniej

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR OBRÓBKA UZĘBIENIA W WALCOWYM KOLE ZĘBATYM O UZĘBIENIU ZEWNĘTRZNYM, EWOLWENTOWYM, O ZĘBACH PROSTYCH, NA DŁUTOWNICY FELLOWSA

ĆWICZENIE NR OBRÓBKA UZĘBIENIA W WALCOWYM KOLE ZĘBATYM O UZĘBIENIU ZEWNĘTRZNYM, EWOLWENTOWYM, O ZĘBACH PROSTYCH, NA DŁUTOWNICY FELLOWSA ĆWICZENIE NR 5. 5. OBRÓBKA UZĘBIENIA W WALCOWYM KOLE ZĘBATYM O UZĘBIENIU ZEWNĘTRZNYM, EWOLWENTOWYM, O ZĘBACH PROSTYCH, NA DŁUTOWNICY FELLOWSA 5.1. Zadanie technologiczne Dla zadanego rysunkiem wykonawczym

Bardziej szczegółowo

Nacinanie walcowych kół zębatych na frezarce obwiedniowej

Nacinanie walcowych kół zębatych na frezarce obwiedniowej POLITECHNIKA POZNAŃSKA Instytut Technologii Mechanicznej Maszyny technologiczne laboratorium Nacinanie walcowych kół zębatych na frezarce obwiedniowej Opracował: dr inż. Krzysztof Netter www.netter.strefa.pl

Bardziej szczegółowo

1. OBRÓBKA WAŁKA NA TOKARCE KŁOWEJ

1. OBRÓBKA WAŁKA NA TOKARCE KŁOWEJ ĆWICZENIE NR 1. 1. OBRÓBKA WAŁKA NA TOKARCE KŁOWEJ 1.1. Zadanie technologiczne Dla zadanego rysunkiem wykonawczym wałka wykonać : - Plan operacyjny obróbki tokarskiej, wykonywanej na tokarce kłowej TUC

Bardziej szczegółowo

PROJEKTOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO WAŁKA STOPNIOWEGO.

PROJEKTOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO WAŁKA STOPNIOWEGO. TEMAT: PROJEKTOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO WAŁKA STOPNIOWEGO. Przebieg projektowania procesu technologicznego: 1. Analiza danych wejściowych 2. Dobór metod i sposobów obróbki 3. Ustalenie postaci i

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR Materiały pomocnicze do wykonania zadania

ĆWICZENIE NR Materiały pomocnicze do wykonania zadania ĆWICZENIE NR 2 2. OBRÓBKA TARCZY NA TOKARCE 2.1. Zadanie technologiczne Dla zadanej rysunkiem wykonawczym tarczy wykonać : - Plan operacyjny obróbki tokarskiej, wykonywanej na tokarce kłowej TUR-50. -

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 4 4. OBRÓBKA ROWKA PROSTOKĄTNEGO NA FREZARCE POZIOMEJ

ĆWICZENIE NR 4 4. OBRÓBKA ROWKA PROSTOKĄTNEGO NA FREZARCE POZIOMEJ ĆWICZENIE NR 4 4. OBRÓBKA ROWKA PROSTOKĄTNEGO NA FREZARCE POZIOMEJ 4.1. Zadanie technologiczne Dla zadanego rysunkiem wykonawczym wałka wykonać : - Plan operacyjny obróbki rowka prostokątnego, wykonywanego

Bardziej szczegółowo

PRZYRZĄDY FREZARSKIE

PRZYRZĄDY FREZARSKIE PRZYRZĄY RZRSKI PRZYRZĄY RZRSKI 195 PRZYRZĄY RZRSKI Wszystkie produkty z grupy przyrządów i stołów podziałowych oraz pozostałego oprzyrządowania do operacji frezarskich poddawane są dokładnej kontroli

Bardziej szczegółowo

Sposób kształtowania plastycznego uzębień wewnętrznych kół zębatych metodą walcowania poprzecznego

Sposób kształtowania plastycznego uzębień wewnętrznych kół zębatych metodą walcowania poprzecznego Sposób kształtowania plastycznego uzębień wewnętrznych kół zębatych metodą walcowania poprzecznego Przedmiotem wynalazku jest sposób kształtowania plastycznego uzębień wewnętrznych kół zębatych metodą

Bardziej szczegółowo

OBLICZANIE NADDATKÓW NA OBRÓBKĘ SKRAWANIEM na podstawie; J.Tymowski Technologia budowy maszyn. mgr inż. Marta Bogdan-Chudy

OBLICZANIE NADDATKÓW NA OBRÓBKĘ SKRAWANIEM na podstawie; J.Tymowski Technologia budowy maszyn. mgr inż. Marta Bogdan-Chudy OBLICZANIE NADDATKÓW NA OBRÓBKĘ SKRAWANIEM na podstawie; J.Tymowski Technologia budowy maszyn mgr inż. Marta Bogdan-Chudy 1 NADDATKI NA OBRÓBKĘ b a Naddatek na obróbkę jest warstwą materiału usuwaną z

Bardziej szczegółowo

Poradnik tokarza / Karol Dudik, Eugeniusz Górski. wyd. 12 zm., 1 dodr. (PWN). Warszawa, Spis treści

Poradnik tokarza / Karol Dudik, Eugeniusz Górski. wyd. 12 zm., 1 dodr. (PWN). Warszawa, Spis treści Poradnik tokarza / Karol Dudik, Eugeniusz Górski. wyd. 12 zm., 1 dodr. (PWN). Warszawa, 2016 Spis treści PRZEDMOWA 13 Rozdział 1 PODSTAWY TOKARSTWA 15 1.1. Tolerancje i pasowania 15 1.2. Struktura geometryczna

Bardziej szczegółowo

Maszyny technologiczne. dr inż. Michał Dolata

Maszyny technologiczne. dr inż. Michał Dolata Maszyny technologiczne 2019 dr inż. Michał Dolata www.mdolata.zut.edu.pl Znaczenie obrabiarek 2 Znaczenie obrabiarek polega przede wszystkim na tym, że służą one do wytwarzania elementy służące do budowy

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie OB-1B PRZEGLĄD OBRABIAREK. Redagował: dr inż. W.

POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie OB-1B PRZEGLĄD OBRABIAREK. Redagował: dr inż. W. POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN Ćwiczenie OB-1B Temat: PRZEGLĄD OBRABIAREK Redagował: dr inż. W.Froncki Opracował: dr inż. W.Froncki Zatwierdził: prof. dr hab. inż.

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIE ZADANIA EGZAMINACYJNEGO Z INFORMATORA CKE

PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIE ZADANIA EGZAMINACYJNEGO Z INFORMATORA CKE PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIE ZADANIA EGZAMINACYJNEGO Z INFORMATORA CKE Materiały zebrał: i opracował : A. Szydłowski Przy opracowaniu wykorzystano materiały z Informatora CKE oraz ze strony: www.oke.lomza.com/informacje_o_egz/egz_zawodowy/zadania_technikum/pliki/tech.mech_rozw.pdf

Bardziej szczegółowo

KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI Inżynieria wytwarzania: Obróbka ubytkowa

KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI Inżynieria wytwarzania: Obróbka ubytkowa Przedmiot: KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI Inżynieria wytwarzania: Obróbka ubytkowa Temat ćwiczenia: Toczenie Numer ćwiczenia: 1 1. Cel ćwiczenia Poznanie odmian toczenia, budowy i przeznaczenia

Bardziej szczegółowo

WZORU UŻYTKOWEGO q Y1 [2\\ Numer zgłoszenia:

WZORU UŻYTKOWEGO q Y1 [2\\ Numer zgłoszenia: RZECZPOSPOLITA POLSKA EGZEMPLARZ ARCHMLNY 19 OPIS OCHRONNY PL 58524 WZORU UŻYTKOWEGO q Y1 [2\\ Numer zgłoszenia: 105005 5i) Intel7: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej @ Data zgłoszenia: 10.07.1996

Bardziej szczegółowo

Tokarka uniwersalna SPC-900PA

Tokarka uniwersalna SPC-900PA Tokarka uniwersalna SPC-900PA Tokarka uniwersalna SPC-900PA Charakterystyka maszyny. Tokarka uniwersalna SPC-900PA przeznaczona jest do wszelkiego rodzaju prac tokarskich. MoŜliwa jest obróbka zgrubna

Bardziej szczegółowo

PROJEKTOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO OBRÓBKI

PROJEKTOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO OBRÓBKI PROJEKTOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO OBRÓBKI Wprowadzenie do modułu 2 z przedmiotu: Projektowanie Procesów Obróbki i Montażu Opracował: Zespół ZPPW Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji

Bardziej szczegółowo

Nacinanie walcowych kół zębatych na frezarce obwiedniowej

Nacinanie walcowych kół zębatych na frezarce obwiedniowej POLITECHNIKA POZNAŃSKA Instytut Technologii Mechanicznej Maszyny technologiczne laboratorium Nacinanie walcowych kół zębatych na frezarce obwiedniowej Opracował: dr inŝ. Krzysztof Netter www.netter.strefa.pl

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze do rysunku wał maszynowy na podstawie L. Kurmaz, O. Kurmaz: PROJEKTOWANIE WĘZŁÓW I CZĘŚCI MASZYN, 2011

Materiały pomocnicze do rysunku wał maszynowy na podstawie L. Kurmaz, O. Kurmaz: PROJEKTOWANIE WĘZŁÓW I CZĘŚCI MASZYN, 2011 Materiały pomocnicze do rysunku wał maszynowy na podstawie L. Kurmaz, O. Kurmaz: PROJEKTOWANIE WĘZŁÓW I CZĘŚCI MASZYN, 2011 1. Pasowania i pola tolerancji 1.1 Łożysk tocznych 1 1.2 Kół zębatych: a) zwykłe:

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 06/15

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 06/15 PL 221264 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221264 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 405298 (51) Int.Cl. B23F 1/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja metod kształtowania powierzchni w oparciu o sposób tworzenia I i II linii charakterystycznej [1]

Klasyfikacja metod kształtowania powierzchni w oparciu o sposób tworzenia I i II linii charakterystycznej [1] Tablica 1.1 Klasyfikacja metod kształtowania powierzchni w oparciu o sposób tworzenia I i II linii charakterystycznej [1] I Linia charakterystyczna Kształtowa Punktowa Obwiedniowa II Linia charakterystyczna

Bardziej szczegółowo

Praca przejściowa technologiczna. Projektowanie operacji

Praca przejściowa technologiczna. Projektowanie operacji Praca przejściowa technologiczna Projektowanie operacji MARTA BOGDAN-CHUDY PROJEKTOWANIE OPERACJI plan obróbki wybór sposobu ustalania i mocowania dobór obrabiarki dobór narzędzi skrawających ustalenie

Bardziej szczegółowo

Poradnik narzędziowca / Eugeniusz Górski. wyd. 5 popr. i uzup. - 2 dodr. Warszawa, Spis treści

Poradnik narzędziowca / Eugeniusz Górski. wyd. 5 popr. i uzup. - 2 dodr. Warszawa, Spis treści Poradnik narzędziowca / Eugeniusz Górski. wyd. 5 popr. i uzup. - 2 dodr. Warszawa, 2015 Spis treści ROZDZIAŁ I Materiały i półfabrykaty stosowane na narzędzia skrawające 11 1. Materiały narzędziowe 11

Bardziej szczegółowo

1. Zasady konstruowania elementów maszyn

1. Zasady konstruowania elementów maszyn 3 Przedmowa... 10 O Autorów... 11 1. Zasady konstruowania elementów maszyn 1.1 Ogólne zasady projektowania.... 14 Pytania i polecenia... 15 1.2 Klasyfikacja i normalizacja elementów maszyn... 16 1.2.1.

Bardziej szczegółowo

Tokarka uniwersalna SPA-700P

Tokarka uniwersalna SPA-700P Tokarka uniwersalna SPA-700P Tokarka uniwersalna SPA-700P Charakterystyka maszyny. Tokarka uniwersalna SPA-700P przeznaczona jest do wszelkiego rodzaju prac tokarskich. MoŜliwa jest obróbka zgrubna i wykańczająca

Bardziej szczegółowo

TRP 63 / TRP 72 / TRP 93 / TRP 110 TOKARKI KŁOWE

TRP 63 / TRP 72 / TRP 93 / TRP 110 TOKARKI KŁOWE TRP 63 / TRP 72 / TRP 93 / TRP 110 TOKARKI KŁOWE PODSTAWOWE PARAMETRY Maks. moment obrotowy wrzeciona: Maks. masa detalu w kłach: 5.600 Nm 6 ton Długość toczenia: 1.000 16.000 mm W podstawowej wersji tokarki

Bardziej szczegółowo

PL 216311 B1. Sposób kształtowania plastycznego uzębień wewnętrznych kół zębatych metodą walcowania poprzecznego. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

PL 216311 B1. Sposób kształtowania plastycznego uzębień wewnętrznych kół zębatych metodą walcowania poprzecznego. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL PL 216311 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216311 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 392273 (51) Int.Cl. B23P 15/14 (2006.01) B21D 53/28 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

Sposób precyzyjnej obróbki płaskich powierzchni, (54) zwłaszcza obróbki drobnych przedmiotów ceramicznych w cyklu automatycznym

Sposób precyzyjnej obróbki płaskich powierzchni, (54) zwłaszcza obróbki drobnych przedmiotów ceramicznych w cyklu automatycznym RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 161481 (13) B2 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 287841 (22) Data zgłoszenia: 15.11.1990 (51) Int.C l.5: B24B 7/22

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 1

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 1 Przedmiot : OBRÓBKA SKRAWANIEM I NARZĘDZIA Temat: Geometria ostrzy narzędzi skrawających KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 1 Kierunek: Mechanika

Bardziej szczegółowo

Budowa i zastosowanie narzędzi frezarskich do obróbki CNC.

Budowa i zastosowanie narzędzi frezarskich do obróbki CNC. Budowa i zastosowanie narzędzi frezarskich do obróbki CNC. Materiały szkoleniowe. Sporządził mgr inż. Wojciech Kubiszyn 1. Frezowanie i metody frezowania Frezowanie jest jedną z obróbek skrawaniem mającej

Bardziej szczegółowo

TOKARKO-WIERTARKA DO GŁĘBOKICH WIERCEŃ STEROWANA NUMERYCZNIE WT2B-160 CNC WT2B-200 CNC

TOKARKO-WIERTARKA DO GŁĘBOKICH WIERCEŃ STEROWANA NUMERYCZNIE WT2B-160 CNC WT2B-200 CNC TOKARKO-WIERTARKA DO GŁĘBOKICH WIERCEŃ STEROWANA NUMERYCZNIE WT2B-160 CNC WT2B-200 CNC Podstawowe parametry: Max. moment obrotowy wrzeciona Max. ciężar detalu w kłach Długość obrabianego otworu 40000 Nm

Bardziej szczegółowo

Tematy prac dyplomowych inżynierskich kierunek MiBM

Tematy prac dyplomowych inżynierskich kierunek MiBM Tematy prac dyplomowych inżynierskich kierunek MiBM Nr pracy Temat Cel Zakres Prowadzący 001/I8/Inż/2013 002/I8/Inż/2013 003/I8/ Inż /2013 Wykonywanie otworów gwintowanych na obrabiarkach CNC. Projekt

Bardziej szczegółowo

KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI. Obróbka skrawaniem i narzędzia

KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI. Obróbka skrawaniem i narzędzia KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI Przedmiot: Temat ćwiczenia: Obróbka skrawaniem i narzędzia Toczenie cz. I Numer ćwiczenia: 2 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie odmian toczenia,

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 2

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 2 Przedmiot : OBRÓBKA SKRAWANIEM I NARZĘDZIA Temat: Toczenie cz.i KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 2 Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn 1.

Bardziej szczegółowo

PRZECIĄGACZE.

PRZECIĄGACZE. Wzrost produktywności Poprawa jakości Bezkonkurencyjność Przepychacze Przeciągacze śrubowe Przeciągacze okrągłe Przeciągacze wielowypustowe Przeciągacze wielowypustowe o zarysie ewolwentowym Przeciągacze

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN

POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN KOREKCJA ZAZĘBIENIA ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 5 Z PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN OPRACOWAŁ: dr inż. Jan KŁOPOCKI Gdańsk 2000

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 14/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 14/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL PL 221662 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221662 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 402213 (51) Int.Cl. B21B 19/06 (2006.01) B21C 37/20 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

(62) Numer zgłoszenia, z którego nastąpiło wydzielenie:

(62) Numer zgłoszenia, z którego nastąpiło wydzielenie: PL 221466 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221466 (21) Numer zgłoszenia: 409437 (22) Data zgłoszenia: 29.05.2009 (62) Numer zgłoszenia,

Bardziej szczegółowo

...J. CD "f"'" POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 06/12. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

...J. CD f' POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 06/12. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216309 (13) 81 (21) Numer zgłoszenia 392276 (51) Int.CI B23P 15114 (2006.01) B21D 53/28 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data

Bardziej szczegółowo

PRZEKŁADNIE CIERNE PRZEKŁADNIE MECHANICZNE ZĘBATE CIĘGNOWE CIERNE ŁAŃCUCHOWE. a) o przełożeniu stałym. b) o przełożeniu zmiennym

PRZEKŁADNIE CIERNE PRZEKŁADNIE MECHANICZNE ZĘBATE CIĘGNOWE CIERNE ŁAŃCUCHOWE. a) o przełożeniu stałym. b) o przełożeniu zmiennym PRZEKŁADNIE CIERNE PRZEKŁADNIE MECHANICZNE ZĘBATE CIĘGNOWE CIERNE PASOWE LINOWE ŁAŃCUCHOWE a) o przełożeniu stałym a) z pasem płaskim a) łańcych pierścieniowy b) o przełożeniu zmiennym b) z pasem okrągłym

Bardziej szczegółowo

Podstawy Konstrukcji Maszyn

Podstawy Konstrukcji Maszyn Podstawy Konstrukcji Maszyn Część Wykład nr. 1 1. Podstawowe prawo zazębienia I1 przełożenie kinematyczne 1 i 1 = = ω ω r r w w1 1 . Rozkład prędkości w zazębieniu 3 4 3. Zarys cykloidalny i ewolwentowy

Bardziej szczegółowo

Podstawy Konstrukcji Maszyn. Wykład nr. 13 Przekładnie zębate

Podstawy Konstrukcji Maszyn. Wykład nr. 13 Przekładnie zębate Podstawy Konstrukcji Maszyn Wykład nr. 13 Przekładnie zębate 1. Podział PZ ze względu na kształt bryły na której wykonano zęby A. walcowe B. stożkowe i inne 2. Podział PZ ze względu na kształt linii zębów

Bardziej szczegółowo

Moduł 2/3 Projekt procesu technologicznego obróbki przedmiotu typu bryła obrotowa

Moduł 2/3 Projekt procesu technologicznego obróbki przedmiotu typu bryła obrotowa Moduł 2/3 Projekt procesu technologicznego obróbki przedmiotu typu bryła obrotowa Zajęcia nr: 5 Temat zajęć: Dobór narzędzi obróbkowych i parametrów skrawania Prowadzący: mgr inż. Łukasz Gola, mgr inż.

Bardziej szczegółowo

Obliczanie parametrów technologicznych do obróbki CNC.

Obliczanie parametrów technologicznych do obróbki CNC. Obliczanie parametrów technologicznych do obróbki CNC. Materiały szkoleniowe. Opracował: mgr inż. Wojciech Kubiszyn Parametry skrawania Podczas obróbki skrawaniem można rozróżnić w obrabianym przedmiocie

Bardziej szczegółowo

KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI

KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI KATEDRA TECHIK WYTWARZAIA I AUTOMATYZACJI ISTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJYCH Przedmiot: MASZYY TECHOLOGICZE Temat: Frezarka wspornikowa UFM 3 Plus r ćwiczenia: 2 Kierunek: Mechanika i budowa maszyn 1.

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach

Bardziej szczegółowo

Frezarka uniwersalna

Frezarka uniwersalna Frezarka uniwersalna Dane ogólne 1) uniwersalna frezarka konwencjonalna, wyposażona we wrzeciono poziome i pionowe, 2) przeznaczenie do obróbki żeliwa, stali, brązu, mosiądzu, miedzi, aluminium oraz stopy

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia I-go stopnia. Podstawy maszyn technologicznych Rodzaj przedmiotu: Język polski

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia I-go stopnia. Podstawy maszyn technologicznych Rodzaj przedmiotu: Język polski Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechanika i Budowa Maszyn Studia I-go stopnia Przedmiot: Podstawy maszyn technologicznych Rodzaj przedmiotu: Podstawowy Kod przedmiotu: MBM S 0 4 47-0 0 Rok: 2 Semestr:

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 19/13. JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL ZBIGNIEW PATER, Turka, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 19/13. JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL ZBIGNIEW PATER, Turka, PL PL 221668 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221668 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 398313 (22) Data zgłoszenia: 05.03.2012 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania - kwalifikacja M19. Podstawy konstrukcji maszyn. Przedmiot: Technologia naprawy elementów maszyn narzędzi i urządzeń

Przedmiotowy system oceniania - kwalifikacja M19. Podstawy konstrukcji maszyn. Przedmiot: Technologia naprawy elementów maszyn narzędzi i urządzeń Przedmiotowy system oceniania - kwalifikacja M19 KL II i III TM Podstawy konstrukcji maszyn nauczyciel Andrzej Maląg Przedmiot: Technologia naprawy elementów maszyn narzędzi i urządzeń CELE PRZEDMIOTOWEGO

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie OB-1A POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Temat: Opracowali: dr inż. W. Froncki i mgr inż. R.

Ćwiczenie OB-1A POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Temat: Opracowali: dr inż. W. Froncki i mgr inż. R. POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN Ćwiczenie OB-1A Temat: PRZEGLĄD OBRABIAREK Opracowali: dr inż. W. Froncki i mgr inż. R. Synajewski Zatwierdził: dr hab. inż. W. Pawłowski

Bardziej szczegółowo

Gałęzie przemysłu, w których jesteśmy partnerem

Gałęzie przemysłu, w których jesteśmy partnerem Katalog kooperacji Gałęzie przemysłu, w których jesteśmy partnerem przemysł metalowy przemysł maszynowy przemysł środków transportu przemysł drzewno-papierniczy WSZECHSTRONNOŚĆ każdy rodzaj stali DOŚWIADCZENIE

Bardziej szczegółowo

WSZECHSTRONNOŚĆ: Nie bazujemy tylko na tradycji. Systematycznie wprowadzamy innowacyjne rozwiązania do naszych produktów, modernizujemy

WSZECHSTRONNOŚĆ: Nie bazujemy tylko na tradycji. Systematycznie wprowadzamy innowacyjne rozwiązania do naszych produktów, modernizujemy Katalog kooperacji DOŚWIADCZENIE: ROZWÓJ: Bydgoska fabryka Obrabiarek do Drewna działa nieprzerwanie od ponad 150 lat. Od ponad wieku dostarcza coraz nowocześniejsze urządzenia, do obróbki drewna i metalu,

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 20/12

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 20/12 PL 218402 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 218402 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 394247 (51) Int.Cl. B23F 5/27 (2006.01) B21D 53/28 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

Obróbka wytaczarska: Obróbka frezerska: Obróbka mechaniczna w ZAMET Budowa Maszyn S.A.

Obróbka wytaczarska: Obróbka frezerska: Obróbka mechaniczna w ZAMET Budowa Maszyn S.A. Obróbka mechaniczna w ZAMET Budowa Maszyn S.A. Obróbka wytaczarska: Wiertarko-frezarki typu "Skoda" z czytnikiem optycznym maksymalne ciężary: na płycie możliwość obróbki z głowicy kątowej: maksymalny

Bardziej szczegółowo

TOKARKO-WIERTARKA DO GŁĘBOKICH WIERCEŃ STEROWANA NUMERYCZNIE WT3B-250 CNC. Max. moment obrotowy wrzeciona. Max. długość obrabianego otworu

TOKARKO-WIERTARKA DO GŁĘBOKICH WIERCEŃ STEROWANA NUMERYCZNIE WT3B-250 CNC. Max. moment obrotowy wrzeciona. Max. długość obrabianego otworu TOKARKO-WIERTARKA DO GŁĘBOKICH WIERCEŃ STEROWANA NUMERYCZNIE WT3B-250 CNC Podstawowe parametry: Max. moment obrotowy wrzeciona Max. ciężar detalu w kłach Max. długość obrabianego otworu 130000 Nm 80 ton

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp... 9

Spis treści. Wstęp... 9 Spis treści Wstęp... 9 1. Narzędzia do obróbki ubytkowej... 11 Stanisław Krawczyk 1.1. Narzędzia do obróbki skrawaniem... 11 1.1.1. Klasyfikacja narzędzi do obróbki wiórowej... 11 1.1.2. Narzędzia nieobrotowe

Bardziej szczegółowo

TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TC2B-160 CNC TC2B-200 CNC TC2B-224 CNC TC2B-250 CNC TC2B-275 CNC TC2B-300 CNC

TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TC2B-160 CNC TC2B-200 CNC TC2B-224 CNC TC2B-250 CNC TC2B-275 CNC TC2B-300 CNC TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TC2B-160 CNC TC2B-200 CNC TC2B-224 CNC TC2B-250 CNC TC2B-275 CNC TC2B-300 CNC Podstawowe parametry: Łoże 3-prowadnicowe Max. moment obrotowy wrzeciona Max. ciężar detalu

Bardziej szczegółowo

TC3-200 CNC TC3-250 CNC

TC3-200 CNC TC3-250 CNC TOKARKA KŁOWA SUPERCIĘŻKA STEROWANA NUMERYCZNIE TC3-200 CNC TC3-250 CNC Podstawowe parametry: Łoże 4-prowadnicowe Max. moment obrotowy wrzeciona Max. ciężar detalu w kłach Długość toczenia 180000 Nm 80

Bardziej szczegółowo

Projektowanie Procesów Technologicznych

Projektowanie Procesów Technologicznych Projektowanie Procesów Technologicznych Temat Typ zajęć Dobór narzędzi obróbkowych i parametrów skrawania projekt Nr zajęć 5 Rok akad. 2012/13 lato Prowadzący: dr inż. Łukasz Gola Pokój: 3/7b bud.6b tel.

Bardziej szczegółowo

KONKURS WOJEWÓDZKI O TYTUŁ NAJLEPSZEGO ŚLUSARZA ZIEMII LUBUSKIEJ 2013 CZĘŚĆ TEORETYCZNA

KONKURS WOJEWÓDZKI O TYTUŁ NAJLEPSZEGO ŚLUSARZA ZIEMII LUBUSKIEJ 2013 CZĘŚĆ TEORETYCZNA KOD UCZESTNIKA ( NR STANOWISKA)...... ILOŚĆ PUNKTÓW ZA TEST... KONKURS WOJEWÓDZKI O TYTUŁ NAJLEPSZEGO ŚLUSARZA ZIEMII LUBUSKIEJ 213 CZĘŚĆ TEORETYCZNA Na teście zaznacz poprawną odpowiedź! 1. Stop żelaza

Bardziej szczegółowo

TOKARKA KŁOWA SUPERCIĘŻKA PŁYTOWA STEROWANA NUMERYCZNIE

TOKARKA KŁOWA SUPERCIĘŻKA PŁYTOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TOKARKA KŁOWA SUPERCIĘŻKA PŁYTOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TC3L-420 CNC Podstawowe parametry: Łoże pod suport 4-prowadnicowe Max. moment obrotowy wrzeciona Max. ciężar detalu w kłach Długość toczenia 180000

Bardziej szczegółowo

Centrum Kształcenia Ustawicznego. im. Stanisława Staszica w Koszalinie PRACA KONTROLNA. PRZEDMIOT: Eksploatacja maszyn i urządzeń

Centrum Kształcenia Ustawicznego. im. Stanisława Staszica w Koszalinie PRACA KONTROLNA. PRZEDMIOT: Eksploatacja maszyn i urządzeń Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Stanisława Staszica w Koszalinie Jan Jucha Semestr 4 MUZ PRACA KONTROLNA PRZEDMIOT: Eksploatacja maszyn i urządzeń NAUCZYCIEL: W. Abramowski Temat: Opracować proces

Bardziej szczegółowo

TCE 200 / TCE 250 TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE

TCE 200 / TCE 250 TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TCE 200 / TCE 250 TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE PODSTAWOWE PARAMETRY Łoże 4-prowadnicowe Max. moment obrotowy wrzeciona: Max. masa detalu w kłach: Długość toczenia: Transporter wiórów w standardzie

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób prostopadłego ustawienia osi wrzeciona do kierunku ruchu posuwowego podczas frezowania. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL

PL B1. Sposób prostopadłego ustawienia osi wrzeciona do kierunku ruchu posuwowego podczas frezowania. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL PL 222915 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 222915 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 401901 (22) Data zgłoszenia: 05.12.2012 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

ZAMIEJSCOWY WYDZIAŁ MECHANICZNY W SUWAŁKACH

ZAMIEJSCOWY WYDZIAŁ MECHANICZNY W SUWAŁKACH Politechnika Białostocka ZAMIEJSCOWY WYDZIAŁ MECHANICZNY W SUWAŁKACH INSTRUKCJA DO ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Badanie wpływu parametrów skrawania na stan obrabianej powierzchni. Numer ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Podstawy technik wytwarzania PTWII - projektowanie. Ćwiczenie 4. Instrukcja laboratoryjna

Podstawy technik wytwarzania PTWII - projektowanie. Ćwiczenie 4. Instrukcja laboratoryjna PTWII - projektowanie Ćwiczenie 4 Instrukcja laboratoryjna Człowiek - najlepsza inwestycja Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Warszawa 2011 2 Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA RZESZOWSKA IM. IGNACEGO ŁUKASIEWICZA, Rzeszów, PL BUP 21/15

PL B1. POLITECHNIKA RZESZOWSKA IM. IGNACEGO ŁUKASIEWICZA, Rzeszów, PL BUP 21/15 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 227819 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 407801 (22) Data zgłoszenia: 04.04.2014 (51) Int.Cl. F16H 1/16 (2006.01)

Bardziej szczegółowo

TCF 160 / TCF 200 / TCF 224 / TCF 250 TCF 275 / TCF 300 TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE

TCF 160 / TCF 200 / TCF 224 / TCF 250 TCF 275 / TCF 300 TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TCF 160 / TCF 200 / TCF 224 / TCF 250 TCF 275 / TCF 300 TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE PODSTAWOWE PARAMETRY Łoże 3-prowadnicowe Max. moment obrotowy wrzeciona: Max. masa detalu w kłach: Długość toczenia:

Bardziej szczegółowo

VI. Normowanie czasu robót na tokarkach rewolwerowych

VI. Normowanie czasu robót na tokarkach rewolwerowych VI, Normowanie czasu robót na tokarkach rewolwerowych 211 Zabieg 9: a) obrócić imak 4-nożowy, zmienić posuw na p =» 1,9 i prędkość obrotową na n = 10 obr/min. - 0,20 min b) czynności związane z zabiegiem

Bardziej szczegółowo

TRB 115 / TRB 135 TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE

TRB 115 / TRB 135 TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TRB 115 / TRB 135 TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE PODSTAWOWE PARAMETRY Max. moment obrotowy wrzeciona: Max. masa detalu w kłach (bez podtrzymek): Długość toczenia: Transporter wiórów w standardzie

Bardziej szczegółowo

PL B1. Przenośna obrabiarka do obróbki powierzchni cylindrycznych wałów i walców wielkogabarytowych

PL B1. Przenośna obrabiarka do obróbki powierzchni cylindrycznych wałów i walców wielkogabarytowych PL 217821 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217821 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 392857 (51) Int.Cl. B23B 5/08 (2006.01) B23Q 9/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE

TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE T9D-115/135 CNC Podstawowe parametry: Max. średnica obrabianych rur Max. ciężar detalu w kłach Długość toczenia 300/420 mm 9 ton 2-4 m Transporter wiórów w standardzie

Bardziej szczegółowo

TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE T CNC T CNC T CNC T CNC T CNC T CNC

TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE T CNC T CNC T CNC T CNC T CNC T CNC TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE T30-160 CNC T30-200 CNC T30-224 CNC T30-250 CNC T30-275 CNC T30-300 CNC Podstawowe parametry: Łoże 3-prowadnicowe Max. moment obrotowy wrzeciona Max. ciężar detalu w

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 21/13

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 21/13 PL 219296 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 219296 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 398724 (51) Int.Cl. B23G 7/02 (2006.01) B21H 3/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

strony UCHWYTY TOKARSKIE Z MOCOWANIEM RĘCZNYM strony UCHWYTY TOKARSKIE Z MOCOWANIEM MECHANICZNYM strony

strony UCHWYTY TOKARSKIE Z MOCOWANIEM RĘCZNYM strony UCHWYTY TOKARSKIE Z MOCOWANIEM MECHANICZNYM strony SPIS TEREŚCI UCHWYTY TOKRSKIE Z MOCOWNIEM RĘCZNYM strony 09-94 1 UCHWYTY TOKRSKIE Z MOCOWNIEM MECHNICZNYM strony 95-146 2 IMDŁ MSZYNOWE I ŚLUSRSKIE strony 147-194 3 PRZYRZĄDY FREZRSKIE strony 195-214 4

Bardziej szczegółowo

TZL 420 TOKARKA KŁOWA PŁYTOWA STEROWANA NUMERYCZNIE

TZL 420 TOKARKA KŁOWA PŁYTOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TZL 420 TOKARKA KŁOWA PŁYTOWA STEROWANA NUMERYCZNIE PODSTAWOWE PARAMETRY Łoże 4-prowadnicowe Max. moment obrotowy wrzeciona: Max. masa detalu w kłach: Długość toczenia: Transporter wiórów w standardzie

Bardziej szczegółowo

Spis treści tomu I. Część pierwsza. Proces skrawania. Rozdział I Wiadomości ogólne prof. dr hab. inż. Eugeniusz. Rozdział II Materiały narzędziowe

Spis treści tomu I. Część pierwsza. Proces skrawania. Rozdział I Wiadomości ogólne prof. dr hab. inż. Eugeniusz. Rozdział II Materiały narzędziowe Spis treści tomu I Część pierwsza Proces skrawania I Wiadomości ogólne prof. dr hab. inż. Eugeniusz Górski 1. Podział obróbki skrawaniem 1 2. Kinematyka skrawania 3 3. Geometria ostrza 5 Literatura 18

Bardziej szczegółowo

BISON-BIAL S. A. ISO BISON

BISON-BIAL S. A. ISO BISON -IAL S. A. UCHWYTY TOKARSKIE Z MOCOWANIEM RĘCZNYM ISO 9001 www.bison-bial.pl SPIS TREŚCI Typ Str Końcówki wrzecion obrabiarek wg DIN i ANSI 6-7 Zalecenia dotyczące użytkowania uchwytów 8-9 Uchwyty samocentrujące

Bardziej szczegółowo

12^ OPIS OCHRONNY PL 59598

12^ OPIS OCHRONNY PL 59598 MULninrbłuih AflUUWALUJ RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej 12^ OPIS OCHRONNY PL 59598 WZORU UŻYTKOWEGO (2?) Numer zgłoszenia: 109042 @ Data zgłoszenia: 17.12.1998 13) Y1 @

Bardziej szczegółowo

TOKAREK UNIWERSALNYCH

TOKAREK UNIWERSALNYCH JAROCIŃSKA FABRYKA OBRABIAREK S.A. Oferta TOKAREK UNIWERSALNYCH Jarocińska Fabryka Obrabiarek S.A. Produkcja: frezarek konwencjonalnych frezarek CNC maszyn specjalnych Remonty obrabiarek Usługi przemysłowe

Bardziej szczegółowo

TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TR2D-93 CNC

TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TR2D-93 CNC TOKARKA KŁOWA STEROWANA NUMERYCZNIE TR2D-93 CNC Podstawowe parametry: Max. średnica obrabianych rur Max. ciężar detalu w kłach 204/300/370 mm 6 ton Długość toczenia 2-4m Transporter wiórów w standardzie

Bardziej szczegółowo

RZE^fi!5!!?L,TA PATENTU TYMCZASOWEGO

RZE^fi!5!!?L,TA PATENTU TYMCZASOWEGO POLSKA OPIS PATENTOWY jj7 j54 RZE^fi!5!!?L,TA PATENTU TYMCZASOWEGO LUDOWA Patent tymczasowy dodatkowy int. CI.3 B23Q 17/08 do patentu nr LlL łt'c ->L Zgłoszono: 31.05.78 (P. 207224) URZĄD PATENTOWY PRL

Bardziej szczegółowo

Podstawy Konstrukcji Maszyn. Wykład nr. 2 Obróbka i montaż części maszyn

Podstawy Konstrukcji Maszyn. Wykład nr. 2 Obróbka i montaż części maszyn Podstawy Konstrukcji Maszyn Wykład nr. 2 Obróbka i montaż części maszyn 1. WSTĘP Przedwojenny Polski pistolet VIS skomplikowana i czasochłonna obróbka skrawaniem Elementy składowe pistoletu podzespoły

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 2

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 2 Przedmiot : Techniki Wytwarzania: Obróbka ubytkowa Temat: Toczenie KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Nr ćwiczenia : 2 Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn

Bardziej szczegółowo

KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI. Obróbka skrawaniem i narzędzia

KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI. Obróbka skrawaniem i narzędzia KATEDRA TECHNIK WYTWARZANIA I AUTOMATYZACJI Przedmiot: Temat ćwiczenia: Obróbka skrawaniem i narzędzia Toczenie cz. II Numer ćwiczenia: 3 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie studenta z parametrami

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 07/07. ROMAN WASIELEWSKI, Tczew, PL KAZIMIERZ ORŁOWSKI, Tczew, PL

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 07/07. ROMAN WASIELEWSKI, Tczew, PL KAZIMIERZ ORŁOWSKI, Tczew, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 209801 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 377132 (51) Int.Cl. B23D 47/12 (2006.01) B27B 5/32 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)

Bardziej szczegółowo

Wymiary tolerowane i pasowania. Opracował: mgr inż. Józef Wakuła

Wymiary tolerowane i pasowania. Opracował: mgr inż. Józef Wakuła Wymiary tolerowane i pasowania Opracował: mgr inż. Józef Wakuła Pojęcia podstawowe Wykonanie przedmiotu zgodnie z podanymi na rysunku wymiarami, z uwagi na ograniczone dokładności wykonawcze oraz pomiarowe

Bardziej szczegółowo

Moduł 2/3 Projekt procesu technologicznego obróbki przedmiotu typu bryła obrotowa

Moduł 2/3 Projekt procesu technologicznego obróbki przedmiotu typu bryła obrotowa Moduł 2/3 Projekt procesu technologicznego obróbki przedmiotu typu bryła obrotowa Zajęcia nr: 2 Temat zajęć: Określenie klasy konstrukcyjno-technologicznej przedmiotu. Dobór postaci i metody wykonania

Bardziej szczegółowo

WZORU UŻYTKOWEGO PL Y1. FABRYKA ZMECHANIZOWANYCH OBUDÓW ŚCIANOWYCH FAZOS SPÓŁKA AKCYJNA, Tarnowskie Góry, PL

WZORU UŻYTKOWEGO PL Y1. FABRYKA ZMECHANIZOWANYCH OBUDÓW ŚCIANOWYCH FAZOS SPÓŁKA AKCYJNA, Tarnowskie Góry, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 119107 (22) Data zgłoszenia: 17.06.2010 (19) PL (11) 65867 (13) Y1 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo