Ogólne zasady rewizji danych statystycznych

Transkrypt

1 Ogólne zasady rewizji danych statystycznych Pod pojęciem rewizji danych statystycznych rozumiemy wszystkie działania, podejmowane przez upoważnione służby statystyki publicznej, mające na celu modyfikację opublikowanych (w formie papierowej lub elektronicznej) danych statystycznych. Celem rewizji jest poprawa jakości danych statystycznych, przygotowanie danych zgodnie z nowymi metodami obliczeniowymi i/lub klasyfikacjami, dzięki czemu otrzymujemy dane porównywalne i zgodne z zaleceniami międzynarodowymi. Rewizje danych statystycznych regularnie stosuje się w wielu obszarach badań statystycznych, w tym szczególności: rachunkach narodowych, statystykach krótkookresowych (STS), badaniach cen, rynku pracy, produkcji, handlu zagranicznego oraz statystyce przedsiębiorstw. Szczegółowe zasady rewizji danych w wybranych obszarach statystyki opisano w załącznikach. Dane statystyczne podlegają rewizjom z następujących powodów: regularnych zmian, korekt sezonowych wpisanych w specyfikę i metodologię badania np.: publikowanie danych wstępnych i ostatecznych, aktualizacja szeregów czasowych z tytułu wyrównań sezonowych lub zmiany roku bazowego, większych korekt spowodowanych zmianami klasyfikacyjnymi, definicjami zmiennych, metodologii badań czy zmian standardów, wystąpienia błędów. Użytkownicy są informowani o zbliżającej się planowanej rewizji oraz powodach jej przeprowadzenia, na portalu informacyjnym Głównego Urzędu Statystycznego w specjalnie przygotowanych notatkach informacyjnych oraz na konferencjach prasowych. Po przeprowadzeniu weryfikacji wyniki są publikowane w jak najkrótszym okresie od momentu wystąpienia konieczności przeprowadzenia rewizji. W celu zapewnienia porównywalności danych statystycznych zrewidowane kategorie przeliczane są wstecz a w szczególnych przypadkach jeśli zachodzi taka potrzeba, dane statystyczne publikowane są w dwóch ujęciach np. według starej i nowej klasyfikacji. Użytkownik zawsze otrzymuje szczegółowe objaśnienie celu dokonywanej zmiany oraz wyjaśnienie powstałych różnic.

2 W Głównym Urzędzie Statystycznym w przypadku prezentacji zrewidowanych danych statystycznych stosuje się następujące ścieżki postępowania: 1. Informacja o istotnych zmianach np. zmianie klasyfikacji, metodologii lub roku bazowego podawana jest z odpowiednim wyprzedzeniem oraz w momencie publikacji. 2. Informacje o zmianach wynikających z tymczasowości danych np. przy publikowaniu informacji w formie danych wstępnych, podawane są gdy zmiana następuje a zmienione wartości oznaczane są znakiem * ( gwiazdką ). 3. Przy prezentacji opracowań i publikacji w wersji elektronicznej na Portalu Informacyjnym GUS podawana jest data publikacji oraz data aktualizacji. 4. W wersjach elektronicznych publikacji, w przypadku wykrycia błędu, konieczności dokonania korekty lub aktualizacji danych tytuł publikacji oznaczany jest znakiem * oraz zamieszczane jest wyjaśnienie przygotowane przez jednostkę autorską dotyczące powodu wprowadzenia korekty. 5. W przypadku konieczności wprowadzenia korekty z kilku powodów np. zmian metodologicznych oraz aktualizacji danych wstępnych stosuje się przypisy, które szczegółowo wyjaśniają przyczynę zmian. 6. W publikacjach drukowanych procedurą korekty błędów jest errata czyli wkładka do publikacji zawierająca arkusz poprawek, w kolejnej edycji poszczególnych publikacji korekty zawarte w erracie są nanoszone we właściwych miejscach (tablicach, uwagach ogólnych itp.) 7. Dodatkowo stosowana jest zasada informowania (za pośrednictwem poczty mailowej) współpracujących ze statystyką publiczną mediów o dokonanej rewizji. Załącznikiem do informacji jest nowy materiał powstały w wyniku rewizji czy skorygowania danych wraz z dodatkowymi wyjaśnieniami. Informacja ta jest również zamieszczana na stronie internetowej GUS w zakładce dla mediów. Załączniki: Załącznik 1.: Zasady rewizji danych w obszarze rachunków narodowych Załącznik 2.: Zasady rewizji danych w obszarze cen Załącznik 3: Zasady rewizji danych w obszarze wymiany towarowej z zagranicą Załącznik 4: Zasady rewizji danych w obszarze przedsiębiorstw

3 Załącznik 1 do Ogólnych zasad rewizji danych Zasady rewizji danych w obszarze rachunków narodowych W rachunkach narodowych proces rewizji danych wyznaczają: terminy dostępu do danych źródłowych, terminy publikowania danych (spójne z terminami wymaganymi Programem Transmisji ESA2010). Dotyczy to wszystkich obszarów rachunków narodowych kwartalnych i rocznych, rachunków według klasyfikacji PKD2007, rachunków według sektorów instytucjonalnych niefinansowych i finansowych (GUS sektor instytucji rządowych i samorządowych, NBP pozostałe sektory instytucjonalne) EDP, rachunków regionalnych oraz, w przyszłości, bilansu płatniczego. Zasadniczym typem rewizji stosowanych w polskich rachunkach narodowych są rewizje rutynowe (routine revisions) oraz rewizje specyficzne (specific revisions). W dotychczasowej praktyce rewizji, główne rewizje (main revisions) powiązane są z przedsięwzięciami wyznaczanymi przez ESS (European Statistical System), jak ostatnio wdrożenie do statystyk narodowych nowego ESA2010. Rewizje rutynowe w rocznych rachunkach narodowych dokonywane są trzy razy: Po raz pierwszy roczna wartość PKB dla roku t-1, udostępniana pod koniec stycznia roku t na konferencji prasowej, opracowywana jest na podstawie wyników kwartalnego PKB. Następnie: pierwszy wstępny roczny szacunek PKB (t-1) opracowany na dostępnych, ograniczonych rocznych źródłach danych statystyki przedsiębiorstw niefinansowych (F-01), rocznych danych dla sektora instytucji rządowych i samorządowych i rocznych obrotów handlu zagranicznego (notatka informacyjna marzec, kwietniowa notyfikacja deficytu i długu, połowa maja - obwieszczenia Prezesa GUS oraz MRS), druga poprawiona wersja rozszerzona rocznego szacunku PKB dla roku t-1 - wykorzystanie informacji z rocznych sprawozdań statystycznych, rocznych sprawozdań instytucji zewnętrznych, itp. (notatka informacyjna dot. PKB i DNB koniec września, wrześniowa notyfikacja deficytu i długu, RS RP), trzecia ostateczna wersja rocznego szacunku PKB dla roku t-2 opracowanie do 15 marca roku t. Przy okazji rutynowych rewizji przeprowadzane są tzw. specyficzne rewizje. Nie są to rewizje regularne. W przypadku Polski tego typu rewizja została przeprowadzona we wrześniu

4 2013 roku i wynikała z dokonanej analizy przynależności sektorowej kilku przedsiębiorstw niefinansowych przesunięcie z sektora przedsiębiorstw niefinansowych do sektora instytucji rządowych i samorządowych. Przewiduje się przeprowadzenie podobnej rewizji również w tym roku. Obecnie trwają prace analityczne dotyczące sektoryzacji dla kilku jednostek. Rewizje rutynowe w kwartalnych rachunkach narodowych Kwartalne szacunki PKB opracowywane są dwa razy i publikowane: w 45 dniu po zakończeniu badanego kwartału, tzw. szybki szacunek PKB (GDP flash estimate), 2 miesiące po zakończeniu badanego kwartału, tzw. wstępny szacunek PKB. W polskich rachunkach narodowych, dla rachunków kwartalnych przyjęto zasadę rewizji każdorazowo po opracowaniu rocznych szacunków PKB (wersje: wstępna, poprawiona i ostateczna). Nie są dokonywane rewizje wstecz szacunków kwartalnych po opracowywaniu kolejnych kwartałów, z wyjątkiem zmiany danych wyrównanych sezonowo, które ulegają zmianom po każdym kwartale.

5 Załącznik 2 do Ogólnych zasad rewizji danych Zasady rewizji danych w obszarze cen W zakresie badania cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI/HICP) wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) są ogłaszane jako ostateczne i nie podlegają rewizji. Jedynie dane za miesiąc styczeń ogłaszane są dwukrotnie, tj. dane szacunkowe opracowane na podstawie systemu wag (który stanowi struktura wydatków gospodarstw domowych na zakup towarów i usług konsumpcyjnych) sprzed dwóch lat w terminie ok. 15 dni po miesiącu sprawozdawczym i dane ostateczne obliczone z wykorzystaniem systemu wag z roku poprzedzającego rok badany ok. 45 dni po miesiącu sprawozdawczym. Polityka rewizji danych stosowana natomiast w obliczeniach zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych (HICP) zgodna jest z Rozporządzeniem Komisji nr 1921/2001. Standardy ww. Rozporządzenia zostały wprowadzone od wskaźnika za styczeń 2002 r. W myśl Rozporządzenia wszystkie wykryte błędy są poprawiane niezwłocznie (wskaźniki HICP mogą być korygowane), zmiany w metodologii nie wymagają rewizji danych, a dane wstępne publikowane są ze specjalnym oznaczeniem. W przypadku zmian w metodologii obliczania wskaźników CPI/HICP, użytkownicy danych powiadamiani są o tym poprzez publikację informacji o planowanych zmianach na stronie internetowej GUS, wraz z publikacją szacunków w zakresie wpływu wprowadzonych zmian na wskaźniki obliczane wg dotychczas stosowanej metodologii. Wpływ zmian metodologicznych na wskaźnik CPI/HICP liczony jest jako różnica pomiędzy wskaźnikami obliczonymi według nowej i starej metody. W celu określenia wpływu zmian konieczne jest dwutorowe obliczanie wskaźnika lub przeliczanie danych za lata poprzednie według nowej metodologii. W przypadku zmian w metodologii publikowane są na stronie internetowej GUS wpływy zmian w odniesieniu do wskaźników CPI, natomiast oszacowania wpływu zmian wskaźników HICP są przesyłane do Eurostatu. Przykładem zmiany w metodologii wskaźników CPI/HICP było wprowadzenie do obliczeń wskaźników od roku 2014 klasyfikacji ECOICOP. Podobny tryb zastosowano podczas wdrażania Rozporządzenia 330/2009 odnośnie do minimalnych norm dla traktowania produktów sezonowych.

6 Załącznik 3 do Ogólnych zasad rewizji danych Zasady rewizji danych w obszarze wymiany towarowej z zagranicą Badania w zakresie wymiany towarowej z zagranicą - Zbiory statystyczne handlu zagranicznego mają charakter zbiorów otwartych. Oznacza to, że co miesiąc zmianom/rewizjom podlegają wszystkie uprzednio opublikowane dane. Dane za miesiące poprzednie ulegają zmianom ze względu na: Nadesłane korekty danych dotyczące miesięcy poprzednich; Nadesłanie brakujących danych; Wymiana danych szacowanych w systemie Intarstat danymi rzeczywistymi. Przekazywane dane zawierają zawsze wszystkie miesiące od początku roku do miesiąca sprawozdawczego. Dane roczne są generowane w czerwcu po roku sprawozdawczym (T+6). Jednak zgodnie z przepisami korekty mogą być wprowadzane przez dwa lata (T+24). I dopiero po tym terminie można mówić o zbiorach ostatecznych.

7 Załącznik 4 do Ogólnych zasad rewizji danych Zasady rewizji danych w obszarze statystyki przedsiębiorstw Korygowanie danych w zakresie badań koniunktury gospodarczej: wyniki badań koniunktury wyrównane sezonowo za ostatni miesiąc są dopisywane do szeregu czasowego bez zmiany wcześniejszych danych. Cały publikowany szereg czasowy jest korygowany po wyrównaniu sezonowym raz do roku, po dodaniu do niego danych za styczeń br. w przypadku stwierdzenia konieczności skorygowania danych są one poprawiane i oznaczone wraz z wyjaśnieniem przyczyny korekty. Korygowanie danych w zakresie wyników przedsiębiorstw niefinansowych: kwartalne i roczne wyniki badań są publikowane jako dane ostateczne. W przypadku stwierdzenia konieczności ich skorygowania, są poprawiane: w przypadku danych dostępnych w Internecie korekta jest odpowiednio oznaczona w danej edycji bazy danych, wraz z wyjaśnieniem korekty, w publikacjach zawierających dane z poprzednich okresów - dane są korygowane w kolejnej edycji publikacji i oznaczone zgodnie z przyjętymi zasadami publikacyjnymi, w publikacjach za dany okres jeśli w momencie stwierdzenia konieczności korekty na składzie pozostają publikacje, w których należy skorygować dane, jest do nich dodawana odpowiednia errata. Przy korygowaniu danych w zakresie Strukturalnej statystyki przedsiębiorstw (SBS) i statystyki podmiotów zależnych (FATS) stosowane są zasad rewizji określone w rozporządzeniach Komisji Europejskiej 1. 1 Zasady dot. SBS reguluje :Rozporządzenie Komisji (WE) nr 250/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 295/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do definicji cech, technicznego formatu przekazywania danych, wymogów dotyczących podwójnej sprawozdawczości dla NACE wersja 1.1 i NACE wersja 2 oraz odstępstw, które mają zostać przyznane w zakresie statystyk strukturalnych dotyczących przedsiębiorstw. Zasady dot. FATS regulują rozporządzenia Rozporządzenie (WE) nr 716/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie statystyki wspólnotowej dotyczącej struktury i działalności zagranicznych podmiotów zależnych (Tekst mający znaczenie dla EOG) oraz Rozporządzenie Komisji (WE) nr 834/2009 z dnia 11 września 2009 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 716/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie statystyki wspólnotowej dotyczącej struktury i działalności zagranicznych podmiotów zależnych w zakresie sprawozdań dotyczących jakości (Tekst mający znaczenie dla EOG).