HORYZONT 2020 NOWE INSTRUMENTY MNISW DLA POLSKICH NAUKOWCÓW

Transkrypt

1 HORYZONT 2020 NOWE INSTRUMENTY MNISW DLA POLSKICH NAUKOWCÓW Dr Waldemar Szymański Departament Innowacji i Rozwoju Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ Warszawa \ tel. +48 (22) \ fax +48 (22)

2 PROGRAM HORYZONT 2020 POLSKI WKŁAD poszerzanie udziału w Programie infrastruktura badawcza regionalna równowaga między małymi i dużymi projektami rola i znaczenie MŚP dwustopniowa procedura oceny wniosków równowaga geograficzna synergia z funduszami strukturalnymi

3 HORYZONT 2020 NOWY PROGRAM, NOWE PODEJŚCIE Szerszy zakres tematyczny, tj. badania + innowacje (7 PR + EIT + CIP część innowacyjna) Koncentracja tematyczna Uproszczenia Doskonałość naukowa

4 TRZY FILARY DOSKONAŁA BAZA NAUKOWA 24,4 mld WIODĄCA POZYCJA W PRZEMYŚLE 17 mld WYZWANIA SPOŁECZNE 29,7 mld

5 HORYZONT 2020 NAJWAŻNIEJSZE ELEMENTY silny akcent na innowacje od badań do rynku nacisk na wyzwania społeczne uproszczony dostęp dla wszystkich uprawnionych podmiotów (jednostki naukowe, przedsiębiorstwa, MŚP, in. instytucje) uproszczone formy finansowania instrumenty zapewniające szersze uczestnictwo w Programie instrument dla MŚP (tj. projekty dla pojedynczych MŚP), szybka ścieżka do innowacji akcent na kwestie przekrojowe nauki społecznohumanistyczne, współpraca międzynarodowa, równość płci

6 PAKT DLA HORYZONTU Ponad 340 sygnatariuszy Działania wspierające MNiSW: uruchamiane i wdrażane sukcesywnie Zmiany strukturalne i organizacyjne na uczelniach i w instytutach badawczych oraz instytutach PAN

7 Zobowiązanie uczelni, instytutów naukowych PAN, instytutów badawczych: Budowa efektywnego zaplecza organizacyjnego i administracyjnego, Premiowanie i uwzględnianie aktywności w Horyzoncie 2020 w procesie oceny i awansu pracowników naukowych, Inicjowanie i wspieranie partnerstw podmiotów z sektorów nauki i gospodarki na rzecz uczestnictwa w programie ramowym Horyzont 2020 Budowa optymalnych warunków do przyjmowania w polskich uczelniach i instytutach projektów badawczych finansowanych w ramach Horyzontu 2020, a uzyskanych za granicą Zaakceptowanie oraz kierowanie się zasadami Europejskiej Karty Naukowca oraz Kodeksu dobrych praktyk w zatrudnianiu naukowców

8 Zobowiązanie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego: Zapewnienie istotnej roli badań i innowacji w programach operacyjnych ze środków polityki spójności Unii Europejskiej, Zapewnienie synergii inicjatyw realizowanych w ramach Horyzontu 2020 oraz krajowych i regionalnych programów operacyjnych, Wspieranie polskich ekspertów oraz recenzentów w gremiach doradczych Podjęcie prac nad zmianą mechanizmów oceny parametrycznej jednostek naukowych, Wprowadzenia bezpośrednich mechanizmów wsparcia uczestnictwa polskich naukowców w Horyzoncie 2020, Usprawnienie modelu świadczenia usług przez Krajowy Punkt Kontaktowy oraz Regionalne Punkty Kontaktowe, Zobowiązania nadzorowanych przez MNiSW agencji finansujących badania do identyfikowania projektow o największym potencjale, Zobowiązania NCBiR, NCN, KPK do popularyzowania dobrych praktyk w aplikowaniu o środki z Horyzontu 2020, Prowadzenie szerokiej polityki informacyjnej i promocyjnej dotyczącej udziału polskich projektodawców w Horyzoncie 2020.

9 SYNERGIA H2020 Z FUNDUSZAMI STRUKTURALNYMI UE

10 SYNERGIA PROGRAMU HORYZONT 2020 Z FUNDUSZAMI STRUKTURALNYMI UE Synergia [KE] - narzędzie pozwalające na zwiększenie inwestycji w badania i rozwój, wzmocnienie ich wpływu, połączenie różnych form innowacji (innowacja społeczna innowacja, procesowa) oraz różnych instrumentów wspierania konkurencyjności, jak również umożliwienie dalszego rozwoju innowacyjnych pomysłów, w celu przeniesienia ich na rynek; Koncepcja synergii [KE] zakłada dwa rodzaje aktywności służące przygotowaniu krajowych/regionalnych podmiotów zajmujących się badaniami i innowacjami do udziału w H2020, mające na celu budowanie potencjału (tzw. upstream działania w odniesieniu do początkowych ogniw łańcucha) oraz działania służące wykorzystywaniu i rozpowszechnianiu na rynku wyników badań związanych z H2020 i poprzednimi programami ramowymi (tzw. downstream - działania dotyczące końcowych ogniw łańcucha); Środki strukturalne mogą być wykorzystywane równolegle w projektach realizowanych w ramach H2020, jako element komplementarny, pozwalający na uzupełnienie działań prowadzonych w ramach H2020; Zasady - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1303/2013 z dn. 17 grudnia 2013 r. ustanawiającym wspólne przepisy dotyczące stosowania poszczególnych funduszy; Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1290/2013 z 11 grudnia 2013 r. ustanawiające zasady uczestnictwa i upowszechniania dla programu Horyzont 2020

11 Horyzont 2020 Fundusze strukturalne 100 mld upstream downstream Schody do doskonałości Doskonałość w badaniach Doskonałość w innowacji

12 Więcej środków strukturalnych może być wydatkowanych poza krajem, w którym jest realizowany program operacyjny, Silniejsze zobowiązanie do współpracy z aktorami z innych regionów i państw członkowskich Możliwości ustalenia wspólnych zasad finansowania 1. Zakaz zastępowania wymaganych środków krajowych/regionalnych/prywatnych środkami pochodzącymi z UE 2. Zakaz podwójnego finansowania 3. Synergia to więcej niż łączenie środków z funduszy strukturalnych i H2020 w jednym projekcie.

13 Zakończenie naboru wniosków Wyniki oceny wniosków Podpisanie umowy 5 miesięcy 3 miesiące Czas dla władz krajowych/regionalnych na przyznanie środków strukturalnych w ramach warunkowego finansowania

14 SYNERGIA H2020 Z FUNDUSZAMI STRUKTURALNYMI UE Największa w historii alokacja na naukę i szkolnictwo wyższe: ok. 12 mld EUR Komplementarność instrumentów Teaming MAB Twinning sieci Wirtualnych Instytutów Badawczych ERA Chairs POWER EIT/KIC strategiczne programy badawcze

15 Fast Track To Innovation Nowy instrument H2020 mający na celu stymulowanie inwestycji sektora prywatnego, wspieranie b+r+i oraz przyśpieszenie rozwoju technologii; zostanie uruchomiony w 2014 r., dla filarów Wiodąca pozycja w przemyśle oraz Wyzwania społeczne; oparty o stałe zaproszenie do składania wniosków; w pierwszym roku planowane jest sfinansowanie ok100. projektów; maksymalna kwota dotacji 3 mln Eur; wnioskodawcą może być każdym podmiot prawny wchodzący w skład konsorcjum 3-5 podmiotów; dwa moduły: (A) skierowany do firm, liderem konsorcjum jest ta firma, planowany podział budżetu: 60% trafia do firm, 40% trafia do jednostek prowadzących badania (uczelnie, instytuty badawcze, inne podmioty nie będące partnerami przemysłowymi); (B) skierowany do sektora publicznego (spin-outs) - pomysł na produkt powstaje na uczelni/w instytucie badawczym, powstaje firma (z prawami własności intelektualnej), której zadaniem jest rozwijanie produktu; planowany podział budżetu: 60% - uczelnia/instytutu badawczego, 40% -firma.

16 SME Instrument Ma przyczynić się do stworzenia nowych możliwości biznesowych, dopasowanych do wyzwań społecznych oraz wzmocnienia produktywności i innowacyjności MŚP; celem jest wypełnienie luki w zakresie finansowania na wczesnym etapie badań wysokiego ryzyka; oraz stymulowania innowacji o przełomowym charakterze; adresowany do wszystkich typów innowacyjnych MŚP wykazujących ambicje rozwoju, wzrostu i umiędzynarodowienia; Wsparcie dla jednostkowych MŚP lub konsorcjów; Inni partnerzy, jednostki naukowe i większe przedsiębiorstwa mogą być zaangażowane w projekt jako podmioty trzecie w zakresie podwykonawstwa; Wsparcie możliwe w jednej z trzech faz: Faza I: Pomysł i ocena wykonalności (środki na sprawdzenie stopnia naukowej i technicznej wykonalności i potencjału rynkowego pomysłu) Faza II: B+R- faza demonstracyjna, powielenia rynkowe (środki na prototypowanie, pilotaż innowacyjnych produktów i usług, powielanie rynkowe) Faza III: Komercjalizacja (wsparcie w zakresie dostępu do prywatnego kapitału, networking, monitoring)

17 Teaming for Excellence Ma na celu stworzenie nowych centrów doskonałości, mających siedzibę w państwach członkowskich/regionach, które są określone jako mniej rozwinięte w zakresie badań i innowacji, poprzez mechanizm łączenia sił (teaming) z instytucjami badawczymi w Europie (lub konsorcjami), krajowymi i regionalnymi władzami, agencjami ds. badań; Wnioskodawcy musza przedstawić długoterminową strategię w dziedzinie nauki i innowacji określającą przyszłość centrum doskonałości oraz podkreślić związek ze Strategią Inteligentnej Specjalizacji (tzw. smart specialization); Zakłada zaangażowanie przynajmniej dwóch podmiotów wiodącej jednostki z kraju bardziej rozwiniętego w zakresie badań i innowacji (lub konsorcjum) oraz podmiotu z kraju słabiej rozwiniętego; koordynatorem musi być podmiot z kraju słabiej rozwiniętego; partnerzy przed złożeniem wniosku powinni zawrzeć umowę konsorcjum określającą zasady współpracy; Dwa etapy: 1 projekt stworzenia/modernizacji centrum doskonałości i wizja rozwoju powinna uwzględniać informacje nt. profilu organizacji i jej dotychczasowych działań. Wizja ta powinna uwzględniać długoterminową strategię centrum, zawierającą szczegółowe założenia dot. zarządzania oraz wskazującą, w jaki sposób wpisuje się ona w Strategie Inteligentnej Specjalizacji. Wnioski które pozytywnie przejdą ocenę otrzymają środki KE na przygotowanie biznes planu; 2 ewaluacja biznes planów, przygotowanych w I etapie pod kątem: treści, oddziaływania na innowację, jakość propozycji; Pierwszy konkurs ogłoszono w 2013 r. z terminem składania wniosków do 2014 r. Budżet to 11 mln Eur; Wspierany przez Międzynarodowe Agendy Badawcze

18 Twinning Ma na celu wzmocnienie w określonej dziedzinie badań rozwijającej się w danej instytucji poprzez utworzenie powiązań z co najmniej dwiema instytucjami które w tym obszarze mają wiodącą pozycję na poziomie międzynarodowym; to forma współpracy sieciowej w oparciu strategię naukową dla intensyfikacji i stymulowania zdolności doskonałości naukowej i innowacyjnej w określonej dziedzinie badań przy wykorzystaniu doskonałości naukowej partnerów; Zakłada zaangażowanie min. 3 partnerów jednego z kraju słabiej rozwiniętego w zakresie badań i innowacji który powinien być koordynatorem i dwóch z dwóch krajów bardziej rozwiniętych, posiadających wiodąca pozycję na poziomie międzynarodowym; Wnioski projektowe będą musiały przedstawić strategię naukową dla intensyfikacji i stymulowania zdolności doskonałości naukowej i innowacyjnej w określonej dziedzinie badań, określać naukową doskonałość partnerów zaangażowanych w realizację projektu; zawierać odniesienie do krajowych lub regionalnych strategii inteligentnej specjalizacji; Działania: wymiana pracowników; wizyty eksperckie; szkolenia, warsztaty, konferencje; szkoły letnie; upowszechnianie działań o szerszym zasięgu; Pierwszy konkurs ogłoszono 2 lipca 2014 z terminem składania wniosków do 2 grudnia Łączne finansowanie KE na rok mln Eur; Wspierany przez Wirtualne Instytuty Badawcze

19 ERA Chairs- katedry Europejskiej Przestrzeni Badawczej ma na celu wsparcie uniwersytetów oraz innych instytucji na rzecz umożliwienia im przyciągania i utrzymania wysokiej jakości zasobów ludzkich oraz wdrażania zmian strukturalnych niezbędnych do osiągnięcia doskonałości; Zakłada, że jednostka naukowa z kraju słabiej rozwiniętego w zakresie badań i innowacji zatrudni w swoich strukturach wybitnego naukowca z kraju lepiej rozwiniętego. Stanowiska ERA Chairs powinni obejmować wybitni badacze w wybranej dziedzinie badań, którzy powołają zespół, aby pomóc organizacji badawczej znacząco poprawić rezultaty badawcze i być bardziej skuteczną w pozyskiwaniu finansowania; Wniosek o ERA Chair powinien zawierać długoterminową strategię naukowoinnowacyjnego rozwoju danej jednostki, opartą na analizie SWOT; odniesienia do Strategii Inteligentnej Specjalizacji; określenie roli, poziomu zaangażowania i obowiązków osoby zatrudnionej w jednostce w ramach instrumentu ERA Chair; Wybór naukowca, który miałby zostać zatrudniony w jednostce powinien odbyć się w drodze otwartego konkursu, który podlegać będzie monitoringowi KE; KE zakłada finansowanie projektów ERA Chair w wys.2,5 mln Eur na okres 5 lat. Koszty jakie KE może w ramach tego instrumentu pokryć to wynagrodzenie zaproszonego naukowca oraz członków jego zespołu. Granty w ramach ERA Chair nie zakładają finansowania prowadzenia badań; Pierwszy konkurs w ramach ERA Chair został ogłoszony 11 grudnia 2013 r., z terminem składania wniosków 15 października 2014 r. Łączny budżet konkursu w 2014 r. to 33,6 mln Eur; Wspierany przez Program Operacyjny Wiedza Edukacja i Rozwój

20 Komplementarność Zapewnienie odpowiedniej synergii między poziomem europejskim (Horyzont2020), poziomem krajowym (Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, Program Operacyjny Wiedza Edukacja i Rozwój, oraz regionalnym (16 regionalnych Programów Operacyjnych) jest jednym z priorytetów w programowaniu nowej perspektywy w Polsce na lata W tym celu w POIR przewidziane zostały specjalne działania, które dedykowane będą wsparciu przedsięwzięć współfinasowanych ze środków programu Horyzont2020, np.: Międzynarodowe Agendy Badawcze komplementarne w stosunku do działania Teaming of Excellence, w ramach którego planuje się pokrycie kosztów utworzenia nowych lub znaczące zmodernizowanie istniejących jednostek naukowych w słabiej innowacyjnych regionach i państwach członkowskich przy współpracy z renomowanym, zagranicznym partnerem naukowym; celem jest zwiększenie specjalizacji i umiędzynarodowienia; instrument wpisany w POIR; konkursy na MABy organizowane będą w ramach POIR, MIR-IZ, NCBIR/NCN IW/IP; konkursy po zatwierdzeniu programów przez KE (I kwartał 2014) Wirtualne Instytuty Badawcze komplementarne w stosunku do działania Twinning, w ramach którego planuje się dofinansowanie realizacji wspólnych programów badawczych, realizowanych we współpracy z zagranicznym partnerem naukowym, celem zwiększenia specjalizacji i umiędzynarodowienia; wpisane w POIR, POWER; konkursy na WIBy organizowane będą w ramach POIR/POWER, MIR-IZ, NCBIR/NCN IW/IP; konkursy po zatwierdzeniu przez KE Strategiczne Programy operacyjne dla Gospodarki (IV oś Priorytetowa Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, POIR) oraz programy sektorowe (I oś Priorytetowa POIR) komplementarne do działań Horyzont2020 wspierających wspólne przedsięwzięcia realizowane na poziomie UE w których mogą uczestniczyć krajowe przedsiębiorstwa, jednostki naukowe, np. w ramach inicjatyw Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii Wspólnot Wiedzy i Innowacji (Knowlegde and Innovation Communities, KIC)

21 Komplementarność Ponadto, w odniesieniu do B+R przewidywane jest wsparcie infrastruktury B+R w ramach POIR projektów infrastruktury z Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej, które wielu przypadkach stanowią wkłąd lub kopmponent w proejkty z Europejskiej Mapy Drogowej Infrastruktur Badawczych [ ESFRI]. W POIR przewidywane jest wsparcie wyłącznie tych projektów z PMDIB, które wpisują się w krajowe inteligentne specjalizacje, a więc będą wzmacniały doskonałość w ramach obszarów o ww. specjalizacji; Mówiąc o synergii, należy wziąć pod uwagę źródła finansowania takie jak budżet krajowy w Polsce od wielu lat środki budżetowe wykorzystywane są do np. wspierania projektów naukowych, które mimo wysokiej oceny nie uzyskały wsparcia z programów ramowych UE np.program IDEASPlus a także na wsparcie programów ministra - Program MOBILNOŚĆ Plus; Program INDEX Plus, Program IUVENTUS Plus, Program PATENT Plus, Ważną rolę w zapewnieniu synergii między różnymi poziomami pełnią instytucje dziś dostarczające informacji i poszczególnych form wsparcia - Krajowe Punkty Kontaktowe oraz Regionalne Punkty Kontaktowe. Niezbędne jest dostosowanie wszystkich wspierających instytucji do wyzwań związanych z zapewnieniem synergii wsparcia z instrumentami wdrażanymi na poziomie krajowym i regionalnym. W celu zapewnienia synergii przewiduje się także na poziomie operacyjnym włączenie i aktywne zaangażowanie ekspertów krajowych reprezentujących Polskę w pracach nad programami (dokumentami) wykonawczymi do programu Horyzont2020 w prace prowadzone nad Krajową Inteligentną Specjalizacją, w szczególności udział ww. ekspertów w zespołach roboczych zajmujących się aktualizowaniem i uszczegółowianiem krajowych inteligentnych specjalizacji.

22 Program Granty na granty wsparcie polskich koordynatorów w programach badawczych Unii Europejskiej

23 Środki na dofinansowanie bądź refundację kosztów przygotowania wniosku do H2020 Beneficjent koordynator zespołu aplikującego do H2020 Do 30 tys. zł jednorazowego wsparcia Obowiązek przedstawienia wniosku do oceny 2 ekspertów wskazanych przez KPK

24 ZMIANA OCENY PARAMETRYCZNEJ JEDNOSTEK NAUKOWYCH Większa rola grantów z Horyzontu 2020, w tym koordynacji oraz grantów ERC (istotna zmiana wag!) Obecnie trwają prace KEJN przygotowanie propozycji nowych kryteriów do parametryzacji Szczegóły nowego systemu oceny I kw r.

25 PREMIA NA HORYZONCIE Wsparcie dla pracowników jednostki zaangażowanych w proces przygotowania i realizacji projektu w H2020 Uzależnione od wysokości dofinansowania oraz roli wnioskodawcy w projekcie Od 10% wartości dofinansowania, dodatkowo 10% za koordynację projektu Uruchomienie pierwszy kwartał 2015 r.

26 Dziękuję za uwagę ul. Hoża 20 \ ul. Wspólna 1/3 \ Warszawa \ tel. +48 (22) \ fax +48 (22)