Program wychowawczo profilaktyczny szkoły BUDOWANIE I MODYFIKOWANIE

Transkrypt

1 Program wychowawczo profilaktyczny szkoły BUDOWANIE I MODYFIKOWANIE

2 Procedura konstruowania programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły Etap 1 Etap 2 Charakterystyka sylwetki ABSOLWENTA SZKOŁY Analiza dotychczasowych działań wychowawczych i profilaktycznych szkoły Etap 3 Konstruowanie strategii wychowawczo-profilaktycznej szkoły Etap 4 Etap 5 Opracowanie strategii ewaluacyjnej Konstruowanie planów wychowawczo-profilaktycznych klas (na bazie PW-PS)

3 ETAP 1/5: Charakterystyka sylwetki ABSOLWENTA SZKOŁY Poznanie uwarunkowań formalno-prawnych Poznanie oczekiwań rodziców Ocena potencjałów i możliwości rozwojowych uczniów Analiza uwarunkowań lokalnej społeczności Bilans zasobów szkolnych Debata w gronie pedagogicznym nad sformułowaniem SYLWETKI ABSOLWENTA SZKOŁY

4 Przy opracowywaniu SYLWETKI ABSOLWENTA szkoły należy odpowiedzieć na następujące pytania: Wobec kogo prowadzone są działania wychowawcze i profilaktyczne (jaki jest typowy uczeń szkoły)? Kto ma opuścić mury szkoły (jaki powinien być absolwent szkoły)? Jakich obywateli chcemy mieć w kraju (w jaki sposób uczeń ma funkcjonować jako dorosły, dojrzały człowiek i obywatel kraju)?

5 ETAP 2/5: Analiza dotychczasowych działań szkoły 1 Diagnoza jakości funkcjonowania uczniów 2 3 Identyfikacja sukcesów wychowawczych i profilaktycznych szkoły Identyfikacja porażek wychowawczych i profilaktycznych szkoły 4 5 Identyfikacja potrzeb rozwojowych nauczycieli Identyfikacja źródeł zewnętrznego wsparcia wychowawczego i profilaktycznego

6 Diagnoza jakości funkcjonowania uczniów Korzystamy z wyników dotychczasowych diagnoz i ewaluacji Atuty uczniów Ograniczenia uczniów Czynniki chroniące w środowisku szkolnym Czynniki ryzyka w środowisku szkolnym Zalecenia płynące z ewaluacji, diagnozy

7 CZYNNIKI CHRONIĄCE Zdolność do koncentracji uwagi, radzenie sobie z negatywnymi emocjami, pozytywny obraz własnej osoby Dobre relacje z rodzicami, ciepło rodzinne, więź, zaangażowanie rodziców w sprawy dziecka, posiadanie jasno sprecyzowanych oczekiwań Wsparcie n-li, pozytywne osiągnięcia, dobry klimat szkoły, poczucie bezpieczeństwa Posiadanie prospołecznych rówieśników, niezachowującymi się problemowo Przyjazne, bezpieczne sąsiedztwo, niski poziom bezrobocia, przestępstw Cechy indywidualne jednostki Czynniki rodzinne Czynniki szkolne Czynniki związane z rówieśnikami Czynniki środowiskowe CZYNNIKI RYZYKA Impulsywność, częsty negatywny nastrój, porywczość, brak równowagi emocjonalnej, duża potrzeba wrażeń Niski status socjoekonomiczny, uzależnienia i choroby psychiczne rodziców, zakłócenia relacji rodzic-dziecko, rozwód lub separacja, konfliktu, brak kontroli i wsparcia Niepowodzenia w nauce, zły klimat społeczny szkoły, przemoc w szkole, negatywny stosunek do szkoły Zachowania problemowe rówieśników, odrzucenie przez rówieśników Wysoka dostępność substancji psychoaktywnych, wysoki poziom zagrożenia przestępczością Pozarodzinny system wsparcia Czynniki makrospołeczne związane z działaniem mediów osoby dorosłe spoza rodziny, które zachęcają je do pokonywania trudności i wpajają pozytywne wartości, są dobrymi modelami Ekspozycja na negatywne przekazy medialne (akty przemocy, modelowanie agresji, reklamy alkoholu, leków)

8 Identyfikacja SUKCESÓW wychowawczych i profilaktycznych szkoły Pozytywne zmiany w postawach, wiedzy, zachowaniach uczniów (np. konstruktywne więzi rówieśnicze, przeciwstawianie się przemocy, pomoc rówieśnicza itp.) Angażowanie się uczniów w działania prospołeczne i alternatywne dla zjawisk patologicznych (np. włączanie się w wolontariat, rozwijanie zainteresowań w ramach zajęć pozalekcyjnych, angażowanie się do pracy w samorządzie szkolnym itp.) Pozytywne zmiany w funkcjonowaniu szkolnym uczniów (np. poprawa wyników, wysoka frekwencja, reprezentowanie szkoły w zawodach i olimpiadach itp.)

9 Identyfikacja PORAŻEK wychowawczych i profilaktycznych szkoły Przypadki naruszenia dyscypliny szkolnej (uwagi w dzienniku, wagary, kary dyscyplinarne) Wskaźniki zachowań dysfunkcjonalnych w środowisku szkolnym i poza nim (np. spożywanie substancji psychoaktywnych, przemoc i agresja rówieśnicza, dysfunkcje behawioralne hazard, nadużywanie Internetu itp.)

10 Identyfikacja skutecznych i nieskutecznych METOD wychowawczych i profilaktycznych Daje szansę na wzmocnienie skutecznych i eliminację nieskutecznych metod Pozwala otworzyć się na poszukiwanie bardziej skutecznych metod pracy z dziećmi i młodzieżą

11 ETAP 3/5 Konstruowanie STRATEGII wych.-profil. szkoły Identyfikacja sfer rozwoju ucznia Określenie szczegółowych celów rozwojowych uwzględnionych w SYLWETCE ABSOLWENTA Określenie zadań wychowawczych i profilaktycznych 4 Określenie treści i form działań wychowawczych i profilaktycznych 5 Określenie osobistej odpowiedzialności nauczycieli/innych osób 6 Określenie terminów realizacji poszczególnych zadań

12 Identyfikacja sfer rozwoju ucznia fizyczna psychiczna (emocjonalna i intelektualna) społeczna duchowa

13 Wyznaczenie celów wychowawczych Mierzalne Jasne i konkretne Dostosowane do etapu rozwojowego uczniów Pokrywające wszystkie sfery rozwoju uczniów Zgodne z przyjętym profilem absolwenta

14 Operacjonalizacja CELÓW w formie ZADAŃ Zadania to konkretne działania wynikające z przyjętych celów, które są cegiełkami budującymi cały program wych-prof. Stąd sprawdzając poprawność przyjętego programu należy zwrócić uwagę na: Poprawną realizację zadań (czy zostały zrealizowane i czy prawidłowo) Poprawność doboru (czy zadania rzeczywiście prowadzą do osiągnięcia celu) Jasność i konkretność zadań (dla każdego z realizatorów poszczególnych zadań) Spójność działań (czy przyjęte zadania prowadziły najkrótszą drogą do osiągnięcia przyjętego celu?)

15 Dobór TREŚCI programu Dobór treści do celów powinien wynikać z profilu absolwenta i zasobów szkoły, a do zadań z przyjętych celów Uwzględnione treści powinny koncentrować się na przyczynach powstawania trudności i porażek oraz mechanizmach zachowań problemowych (treści nie powinny skupiać się jedynie na objawach) Treści należy dostosować do potrzeb i wieku rozwojowego odbiorców W planowaniu treści profilaktycznych należy uwzględnić wszystkie poziomy profilaktyki (uniwersalna, selektywna, wskazująca) Należy zadbać o zróżnicowane formy przekazu treści (strategie: informacyjna, edukacyjna, alternatyw, interwencja, zmiana przepisów i zmiana środowiska im więcej strategii tym większa skuteczność)

16 Przykładowa struktura SPW-P FIZYCZNA EMOCJONALNA INTELEKTUALNA SPOŁECZNA DUCHOWA Cel 1 Cel 2 Cel 3 Cel 1 Cel 2 Cel 3 Cel 1 Cel 2 Cel 3 Cel 1 Cel 2 Cel 3 Cel 1 Cel 2 Cel 3 Cel 1: Cel 1: Cel 1: Cel 1: Cel 1: Cel 2: Cel 2: Cel 2: Cel 2: Cel 2: Cel 3: Cel 3: Cel 3: Cel 3: Cel 3:

17 Ewaluacja na nasze możliwości czyli co, w jakim celu i jak chcemy zmierzyć? Ewaluacja oznacza systematyczne gromadzenie informacji na temat przeprowadzonych działań, w celu wykorzystania ich do modyfikacji i podwyższania skuteczności przyszłych działań

18 Cykliczność działań w środowisku szkolnym PW-PS Opracowany PW- PS, który jest wdrażany. Roczne działania wychowawcze i profilaktyczne na danym etapie edukacyjnym poddawane są ewaluacji (w różnych fazach roku szkolnego). EWALUACJA PW-PS MODYFIKACJA PW-PS Uzyskane wyniki badań ewaluacyjnych wykorzystywane są do korekty PW-PS, który staje się w kolejnym roku szkolnym zmodyfikowanym PW-PS.

19 Rodzaje ewaluacji: Ewaluacja celów sprawdzenie, czy zaplanowane w programie cele zostały osiągnięte w zamierzonym czasie i przy wykorzystaniu zaplanowanych sposobów i środków; Ewaluacja wyników sprawdzenie wszystkich potencjalnych korzyści (takich jak np. przyrost wiedzy, rozwój umiejętności i kompetencji, zmiany w postawach, zachowaniu i stylu życia), jakie odniosły osoby poddane działaniom lub poniesionych strat; Ewaluacja procesu analiza programu działań, które umożliwiły lub utrudniły osiągnięcie celów i uzyskanie konkretnych wyników.

20 Ewaluacja KROK 12 modyfikacja KROK 1 cel KROK 2 osoby w 12 krokach KROK 11 konfrontacja KROK 3 wskaźniki KROK 10 interpretacja KROK 4 pytania KROK 9 analiza KROK 5 źródła KROK 8 badanie KROK 6 procedura KROK 7 metody