P/07/002 KAP /07 Pan Prof. Zbigniew Czesław Ćwiąkalski Minister Sprawiedliwości

Transkrypt

1 Warszawa, dnia lutego 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI Wiceprezes Józef Górny P/07/002 KAP /07 Pan Prof. Zbigniew Czesław Ćwiąkalski Minister Sprawiedliwości WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Departament Administracji Publicznej przeprowadziła w okresie od 9 października do 30 listopada 2007 r. w Ministerstwie Sprawiedliwości (zwanym dalej takŝe Ministerstwem) kontrolę w zakresie wykorzystania i pozyskiwania nieruchomości połoŝonych na terenie m.st. Warszawy na potrzeby statutowe Ministerstwa w okresie od 1 stycznia 2006 r. do 30 czerwca 2007 r. W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokóle kontroli podpisanym w dniu 10 grudnia 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Ministrowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie z nieprawidłowościami ocenia działania podejmowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości w zakresie objętym kontrolą. Nieprawidłowości polegały przede wszystkim na zapłaceniu pierwszej raty z tytułu zakupu nowego budynku połoŝonego przy ul. Czerniakowskiej 100 w Warszawie w wysokości ,0 tys. zł, tj. w kwocie wyŝszej o ,0 tys. zł od kwoty minimalnej określonej w umowie, przy czym nie uzasadniał tego stan zaawansowania budowy ww. budynku. W ocenie NIK było to działaniem niecelowym i niegospodarnym. 1. W Ministerstwie, według stanu na 31 października 2007 r., na potrzeby statutowe wykorzystywano (bez pomieszczeń przeznaczonych na archiwa) pomieszczenia połoŝone 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz

2 2 w dziewięciu obiektach 2 na terenie m.st. Warszawy o łącznej powierzchni uŝytkowej ,60 m 2, w tym ,80 m 2 stanowiła powierzchnia biurowa. Z powierzchni biurowej korzystało pracowników, a na jednego pracownika przypadało średnio 12,67 m 2 powierzchni biurowej. Warunki lokalowe, rozumiane jako powierzchnia biurowa przypadająca na jednego pracownika, były w poszczególnych komórkach organizacyjnych silnie zróŝnicowane od 4,82 m 2 (w Biurze Dyrektora Generalnego w Al. Ujazdowskich 11) do 25,60 m 2 (w Departamencie Sądów Wojskowych przy ul. Nowowiejskiej 26b). Ponadto, lokalizacja komórek organizacyjnych w dziewięciu róŝnych obiektach, niekiedy znacznie oddalonych od siebie, utrudnia, zdaniem NIK, efektywne zarządzanie Ministerstwem. Ma takŝe wpływ na zwiększone koszty jego funkcjonowania, ponoszone m.in. z tytułu kosztów transportu, ochrony obiektów, rozmów telefonicznych, czy teŝ budowy zintegrowanych systemów informatycznych. W ocenie NIK, powyŝszy stan wskazuje na celowość prowadzenia w Ministerstwie analiz, obejmujących stan zatrudnienia oraz zadania realizowane przez poszczególne komórki organizacyjne, aby określić warunki lokalowe niezbędne do realizacji celów statutowych i wskazać moŝliwości ich poprawy. W analizach naleŝy równieŝ uwzględnić pomiary objętości przestrzeni do pracy, określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 3. NIK ustaliła, Ŝe w okresie objętym kontrolą takie analizy były prowadzone w ograniczonym zakresie. 2. Dyrektor Generalny Ministerstwa Sprawiedliwości 19 października 2006 r. zawarł w imieniu Skarbu Państwa przedwstępną umowę sprzedaŝy (w formie aktu notarialnego), w której zobowiązał się do zakupu nieruchomości połoŝonej w Warszawie, przy ul. Czerniakowskiej 100. Zgodnie z 9 ust. 2 lit. a i b ww. umowy Ministerstwo miało 2 Na podstawie trwałego zarządu: w Al. Ujazdowskich 11 o pow. uŝytkowej 7.875,70 m 2, w tym 4.706,50 m 2 stanowiła pow. biurowa, przy ul. Krasińskiego 65 o pow. uŝytkowej 3.692,30 m 2, w tym 2.178,90 m 2 stanowiła pow. biurowa oraz w kompleksie budynków przy ul. Chopina 1, Al. Ujazdowskie 19 i Al. RóŜ 2 o pow. uŝytkowej ,60 m 2, w tym 1.808,40 m 2 pow. wykorzystywanej było na potrzeby Ministerstwa Sprawiedliwości. Na podstawie najmu: przy ul. Mokotowskiej 14 o pow. uŝytkowej 337,90 m 2, w tym 302,00 m 2 stanowiła pow. biurowa, przy ul. Koszykowej 6 o pow. uŝytkowej 717,70 m 2, w tym 657,70 m 2 stanowiła pow. biurowa. Na podstawie uŝyczenia przy ul. Tynieckiej 15/17 o pow. uŝytkowej 370,20 m 2, w tym 213,50 m 2 stanowiła pow. biurowa oraz przy ul. Nowowiejskiej 26b o pow. uŝytkowej 410,00 m 2, w tym 384,0 m 2 stanowiła pow. biurowa. Z tytułu zawarcia w imieniu Skarbu Państwa umowy kupna spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu Ministerstwo zajmowało pomieszczenia w budynku przy ul. Zwycięzców 34 o pow. uŝytkowej 2.166,40 m 2, w tym 1.153,10 m 2 stanowiła pow. biurowa. Ponadto Ministerstwo Sprawiedliwości w wyniku zawarcia umowy przedwstępnej kupna nieruchomości zajmowało pomieszczenia w budynku przy ul. Czernikowskiej 100 o pow. uŝytkowej ,00 m 2, w tym 2.641,70 m 2 stanowiła pow. biurowa. 3 Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz ze zm.

3 3 zapłacić do 31 grudnia 2006 r. kwotę nie niŝszą niŝ ,0 tys. zł, a w terminie 7 dni od daty zawarcia umowy przyrzeczonej 4 kwotę nie niŝszą niŝ ,0 tys. zł, pomniejszoną o wartość wniesionej pierwszej raty. Pierwszą ratę umówionej ceny w kwocie ,0 tys. zł. Ministerstwo przelało 28 grudnia 2006 r. na rzecz sprzedającej Spółki. Dokonanie zapłaty w wysokości ponad dwukrotnie (o 15,250 tys. zł) wyŝszej niŝ wymagano w umowie, było w ocenie NIK niecelowe i niegospodarne. PowyŜszą ocenę uzasadnia fakt, Ŝe w chwili zapłaty pierwszej raty rzeczywiste zaawansowanie budowy (stan surowy zadaszony) spełniało tylko określone w umowie warunki minimalne i nie uzasadniało dokonania płatności w wysokości dwukrotnie wyŝszej niŝ przewidziane w umowie minimum. Do dnia zakończenia kontroli (tj. do 30 listopada 2007 r.) łączne wydatki na zakup nieruchomości wyniosły ,0 tys. zł (kolejną ratę w kwocie 4.750,0 tys. zł Ministerstwo przekazało Spółce, na podstawie aneksu nr 3, 6 września 2007 r.), przy czym umowa przyrzeczona nie została zawarta. Powodem jest toczące się postępowanie administracyjne dotyczące sąsiedniej działki, bez zakończenia którego nie moŝna ustanowić słuŝebności gruntowej, co z kolei jest warunkiem zniesienia współuŝytkowania wieczystego gruntu, na którym połoŝona jest ww. nieruchomość. 3. Oprócz kwoty tys. zł wydatkowanej na zakup nieruchomości przy ul. Czerniakowskiej 100, Ministerstwo w okresie objętym kontrolą poniosło z tytułu najmu lub uŝyczenia wydatki w łącznej kwocie 8.600,5 tys. zł (w 2006 r ,4 tys. zł, w tym 4.352,8 tys. zł z tytułu najmu oraz 1.433,6 tys. zł z tytułu kosztów eksploatacyjnych, zaś w I półroczu 2007 r ,1 tys. zł, w tym 2.124,9 tys. zł z tytułu najmu i 689,2 tys. zł z tytułu kosztów eksploatacyjnych). Płatności te dokonywane były terminowo i we właściwej wysokości. 4. Za wyjątkiem nieprawidłowości związanych z zapłatą pierwszej raty ceny nieruchomości przy ul. Czerniakowskiej 100, NIK ocenia, Ŝe pozyskiwanie nieruchomości na potrzeby statutowe Ministerstwa było prawidłowe. Wybierając nieruchomości mające być przedmiotem najmu lub zakupu kierowano się ceną, lokalizacją, wielkością i strukturą oferowanej powierzchni oraz stanem budynku umoŝliwiającym zagospodarowanie w terminie odpowiadającym potrzebom Ministerstwa. Zwracano się takŝe o wskazanie, czy w zasobie nieruchomości Skarbu Państwa znajdują odpowiednie nieruchomości na potrzeby Ministerstwa do róŝnych instytucji, w tym m.in. do Prezydenta Miasta 4 Na podstawie Aneksu Nr 3 do ww. umowy (Aneks nr 3 do umowy przedwstępnej sprzedaŝy, podpisany 30 sierpnia 2007 r.) sprzedająca Spółka zobowiązała się do zawarcia umowy przyrzeczonej niezwłocznie, nie później niŝ w terminie 14 dni od spełnienia warunku określonego w ostatecznej Decyzji nr 8/2007 Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 8 stycznia 2007 r., zatwierdzającej projekt podziału działek opisanych w 1 umowy przedwstępnej i dokonania zniesienia prawa współuŝytkowania wieczystego.

4 4 Stołecznego Warszawy. Zwracano się takŝe do pośredników w obrocie nieruchomościami. Wyboru nieruchomości dokonywano na podstawie analizy uzyskanych ofert, z których wybierano ofertę najbardziej korzystną, zachowując zasady konkurencyjności. 5. Według stanu na dzień 31 października 2007 r., Ministerstwo na podstawie zawartych 14 umów najmu lub uŝyczenia, wynajmowało lub uŝyczało 14 podmiotom łącznie 6.865,70 m 2 powierzchni będącej w jego dyspozycji. Do udostępnienia 6.520,50 m 2 powierzchni biurowej państwowym jednostkom organizacyjnym (m.in. Ministerstwu Spraw Zagranicznych oraz Urzędowi Komitetu Integracji Europejskiej) w kompleksie budynków przy ul. Chopina 1, Al. Ujazdowskie 19 i Al. RóŜ 2, Ministerstwo zostało zobowiązane na podstawie ustaleń zawartych w piśmie Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z 13 kwietnia 2006 r., zatwierdzonych przez Prezesa Rady Ministrów. Uzyskane w 2006 r. dochody z najmu w kwocie 92,1 tys. zł były terminowo odprowadzane na centralny rachunek budŝetu państwa dla dochodów budŝetowych. Niezgodnie z obowiązującymi przepisami 5 odprowadzono na rachunek dochodów budŝetu państwa kwotę 482,5 tys. zł, która faktycznie stanowiła zwrot wydatków z tytułu eksploatacji nieruchomości na podstawie zawartych umów i powinna zostać zaksięgowana jako zmniejszenie tych wydatków. Natomiast w okresie od 1 stycznia do 30 września 2007 r. dochody z tytułu najmu w kwocie 1,9 tys. zł, niezgodnie z art. 96 pkt 8 ustawy o finansach publicznych, przeznaczono na wznowienie wydatków. Zostały one odprowadzone na rachunek dochodów budŝetu państwa w trakcie kontroli NIK. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnioskuje o: 1. Opracowanie analizy w zakresie zatrudnienia i zadań realizowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości w celu określenia warunków lokalowych niezbędnych do realizacji celów statutowych i zadań poszczególnych komórek organizacyjnych, z uwzględnieniem norm określonych w 19 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 2. Prawidłowe ewidencjonowanie środków z tytułu zwrotu kosztów eksploatacyjnych oraz terminowe odprowadzanie uzyskanych dochodów na rachunek budŝetu państwa. 5 Zgodnie z 19 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budŝetowych, zakładów budŝetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783), uzyskane przez państwowe jednostki budŝetowe zwroty wydatków dokonanych w tym samym roku budŝetowym przyjmowane są na rachunki bieŝące wydatków i zmniejszają wykonanie wydatków w tym roku budŝetowym.

5 5 NajwyŜsza Izba Kontroli na podstawie art. 62 ust 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Ministra w terminie 14 od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 i 2 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Ministrowi prawo zgłoszenia na piśmie do Kolegium NIK umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały Kolegium NIK.