Spis treści: więcej informacji na stronie internetowej:

Transkrypt

1

2 Spis treści: 3 Wstęp: zmieniaj Łódź. Pomóż wydać 20 milionów złotych 4 Jak to działa, czyli krótki przewodnik po procedurze budżetu obywatelskiego 4 Krok I: zdobądź informacje 6 Krok II: wymyśl i zgłoś projekt 9 Krok III: weryfikacja wniosku 10 Krok IV: głosowanie 11 Formularz zgłoszeniowy propozycji zadań (do wyrwania) 15 Ważne terminy związane z budżetem obywatelskim 16 Harmonogram spotkań o budżecie obywatelskim 17 Ważne dane kontaktowe 19 Zadania gminy i powiatu, czyli na co można przeznaczyć pieniądze 23 Miejsce na notatki Budżet obywatelski dla Łodzi kampania informacyjno edukacyjna realizowana przez Fundację Fenomen i Stowarzyszenie strona Topografie, 2 sfinansowana ze środków Urzędu Miasta Łodzi.

3 ZMIENIAJ ŁÓDŹ! POMÓŻ WYDAĆ 20 MILIONÓW ZŁOTYCH Budżet obywatelski, zwany również partycypacyjnym, to specjalnie wydzielona kwota z budżetu naszego miasta, o wydaniu której zadecydujemy bezpośrednio my mieszkańcy i mieszkanki Łodzi. Wpierw będziemy mieli możliwość przygotowania i zgłoszenia propozycji zadań, a potem wskazania w powszechnym głosowaniu tych pomysłów, które zostaną zrealizowane w roku Podobne rozwiązania, sprzyjające pobudzeniu aktywności obywatelskiej i lepszemu wydawaniu publicznych pieniędzy, stosowane są z powodzeniem na całym świecie. Szacuje się, że obecnie o części środków budżetowych decydują mieszkańcy i mieszkanki blisko półtora tysiąca miast w Ameryce Południowej i Północnej, Europie, Afryce oraz Azji. W Polsce budżet obywatelski jako pierwszy wprowadził Sopot w 2011 roku. Teraz także Łódź dołączyła do grona innowatorów i od razu zaczyna z rozmachem. Pieniądze można przeznaczyć na zadania, które leżą w kompetencjach gminy i powiatu. Ten bardzo szeroki katalog obejmuje różnorakie kwestie: począwszy od ochrony środowiska, budowy dróg czy polityki społecznej, poprzez edukację, kulturę, sport, a na sprawach związanych z bezpieczeństwem kończąc (pełen katalog zadań dostępny jest na ostatnich stronach broszury). Możliwości jest bardzo dużo do ich wykorzystania wystarczą dobre chęci i garść informacji. By wszystko stało się jasne i klarowne, Fundacja Normalne Miasto - Fenomen oraz Łódzkie Stowarzyszenie Inicjatyw Miejskich Topografie przygotowały serię kilkudziesięciu spotkań informacyjnych, spacerów oraz doradztwo. Na stronach broszury można znaleźć wszystkie informacje, które są potrzebne do tego, by wziąć aktywny udział w przygotowywaniu budżetu obywatelskiego. Powodzenia! W pierwszym roku działania budżetu obywatelskiego zadecydujemy o wydaniu bagatela 20 milionów złotych. To absolutny rekord wśród polskich miast! Fundacja Fenomen Fenomen Fundacja Normalne Miasto Powyższa kwota zostanie podzielona na projekty lokalne i ogólnomiejskie. Lokalne to takie, które będą służyły mieszkańcom i mieszkankom jednego z pięciu rejonów miasta (Bałuty, Górna, Polesie, Śródmieście, Widzew). Na każdy rejon przeznaczono 15 procent budżetu obywatelskiego, czyli po 3 miliony złotych. Oprócz tego 25 procent budżetu obywatelskiego (5 milionów złotych) zarezerwowano na projekty, które przyczynią się do podniesienia jakości życia w całym mieście. strona 3

4 JAK TO DZIAŁA, CZYLI KRÓTKI PRZEWODNIK PO PROCEDURZE BUDŻETU OBYWATELSKIEGO OD POMYSŁU DO REALIZACJI Na spotkaniu informacyjnym opowiedzieliśmy o tym, czym jest budżet obywatelski i jak można się zaangażować w jego realizację. Jeśli mimo to czujesz niedosyt ten krótki tekst jest właśnie dla Ciebie. Mamy nadzieję, że dzięki znajdującym się poniżej informacjom droga od pomysłu do realizacji Twojego wymarzonego projektu będzie prosta i komfortowa. Całą ścieżkę można podzielić na cztery etapy: I. Zdobycie informacji; II. Wymyślenie projektu i zgłoszenie propozycji zadania do budżetu obywatelskiego; III. Weryfikacja możliwości wykonania propozycji zadania; IV. Głosowanie. Na kolejnych stronach szczegółowo opiszemy całą procedurę. kwestie trzeba szczególnie zwrócić uwagę przy zgłaszaniu propozycji zadania do budżetu obywatelskiego? Kto przy jego tworzeniu może być pomocny? I wreszcie na jakie projekty i jak będzie można głosować? I. ZDOBĄDŹ INFORMACJE Składanie projektu do realizacji z budżetu obywatelskiego może wydawać się trudne. W jaki sposób należy wypełnić formularz? Na jakie Informacje na temat budżetu obywatelskiego w Łodzi można uzyskać bez wychodzenia z domu, czyli najczęściej w internecie. Będzie jednak również dużo możliwości, aby spotkać się z pracownikami Urzędu Miasta Łodzi lub z nami przedstawicielami organizacji pozarządowych prowadzących kampanię promocyjno-informacyjno-edukacyjną budżetu obywatelskiego. Można się również kontaktować za pośrednictwem poczty elektronicznej lub podanych poniżej numerów telefonów. strona 4

5 Najważniejsze źródła informacji w internecie: Strona internetowa info znajdziesz tu wszystkie informacje o procedurze związanej ze zgłaszaniem i weryfikacją propozycji zadań do budżetu obywatelskiego oraz o tym, jak będzie wyglądało głosowanie. Oprócz tego umieszczamy na stronie aktualne informacje ułatwiające przygotowanie formularza propozycji zadania, wzór samego formularza, a także wieści o wszystkich wydarzeniach związanych z budżetem obywatelskim. Zapraszamy również do odwiedzenia stron prowadzonych przez Urząd Miasta Łodzi: W okresie od 30 kwietnia do 28 czerwca 2013 r. (do godz. 16) oraz od 21 do 29 września (również do godz. 16) czynne jest forum dyskusyjne prowadzone przez Urząd Miasta Łodzi pod adresem: Kontakt bezpośredni: W maju w ramach kampanii promocyjno- -informacyjnej zaplanowaliśmy serię otwartych spotkań dotyczących przede wszystkim procedury zgłaszania i weryfikacji projektów. Ich głównym celem będzie przedstawienie wszystkim zainteresowanym możliwości, jakie daje budżet obywatelski oraz udzielenie informacji, które potrzebne będą przy pisaniu projektów i składaniu wniosków. Jeżeli trzymasz tę broszurę w ręku, to najpewniej spotkaliśmy się na jednym z nich, bądź ktoś, kto na nim był przekazał ją dalej i tak trafiła w Twoje ręce. Niezależnie od tego, czy zobaczyliśmy się na jednym ze spotkań, serdecznie zapraszamy Cię na jeden z pięciu spacerów badawczych, które odbędą się 25 maja w rejonie Twojego zamieszkania. Razem przejdziemy się po miejscach, w których warto byłoby coś zmienić. Być może podczas spaceru poznasz inne osoby, z którymi będziesz chciał zrealizować projekt? Więcej informacji dostępnych jest na stronie: We wrześniu odbędzie się druga tura spotkań. Przedstawimy na nich, na jakie projekty będzie można zagłosować oraz jak to zrobić. Wszystkie szczegóły będziemy publikować wraz ze zbliżającymi się terminami. W okresie od 30 kwietnia do 28 czerwca działa punkt informacyjny Urzędu Miasta Łodzi zlokalizowany przy ul. Piotrkowskiej 110. Każdy zainteresowany, w godzinach pracy urzędu, uzyska tam wszystkie potrzebne informacje. W czerwcu oferujemy doradztwo jeśli będziesz miał problem z wypełnieniem formularza zgłoszenia propozycji zadania, zapraszamy Cię od poniedziałku do piątku (w godz ) do Miejskiego Punktu Kultury PREXER-UŁ, przy ul. Pomorskiej 39 w Łodzi. Oprócz tego można z doradcami kontaktować się telefonicznie, o czym piszemy poniżej. Kontakt na odległość: W broszurze znajdziesz kontakty do przedstawicieli różnych komórek organizacyjnych Urzędu Miasta Łodzi przez cały czas trwania konsultacji w sprawie budżetu obywatelskiego, można do nich dzwonić lub wysłać maila w celu uzyskania dodatkowych informacji. Lista kontaktów znajduje się na dalszych stronach. Przez cały czerwiec możesz też kontaktować się telefonicznie. Pracujemy od poniedziałku do piątku w godz : - w godz. od 9.00 do pod numerem telefonu: w godz. od do pod numerem telefonu: strona 5

6 Listę podpisów wraz z imieniem i nazwiskiem, adresem zamieszkania i numerem PESEL trzeba będzie dołączyć do formularza wniosku z propozycją zadania. Na co można przeznaczać środki? II. WYMYŚL I ZGŁOŚ PROJEKT Bez względu na to czy uważasz, że przydałoby się wyremontować chodnik na jednej ulic, stworzyć nowe tereny zielone czy na przykład poszerzyć ofertę spędzania czasu wolnego budżet obywatelski jest właśnie dla Ciebie. Nie zamierzamy podpowiadać na co wydać pieniądze przecież jako mieszkaniec lub mieszkanka wiesz najlepiej, czego potrzeba w Twojej okolicy i w całym mieście. Zatem do dzieła poniżej znajdziesz podstawowe informacje odnośnie procedury składania wniosków oraz harmonogramu planowanych działań. Kto może składać projekt? Dlaczego budżet określa się mianem obywatelski? Przed wszystkim dlatego, że może go współtworzyć każdy mieszkaniec miasta. Przy składaniu projektów nie ma znaczenia wiek ani adres zameldowania. Jeśli jesteś łodzianinem lub łodzianką, masz prawo do tego, by zgłosić swój projekt. Nawet jeśli przyjechałeś tu tylko na studia kilka miesięcy temu. Nieistotne też, ile masz lat. Projekty mogą zgłaszać również osoby niepełnoletni, które zauważają wokół siebie potrzeby, obok których nie powinniśmy przechodzić obojętnie. Każdy pomysł na projekt musi poprzeć 15 osób. Pieniądze z budżetu obywatelskiego można przeznaczać zarówno na inwestycje, jak i na tak zwane działania miękkie, czyli np. dofinansowanie wydarzeń i projektów edukacyjnych, kulturalnych bądź artystycznych. Ważne, by Twój pomysł na projekt mieścił się w ramach zadań znajdujących się w kompetencjach gminy i powiatu. By dowiedzieć się więcej na ten temat, zajrzyj na dalsze strony broszury, gdzie znajduje się lista zadań gminy i powiatu. Jeśli wszystko się zgadza, czeka Cię kolejny krok. Musisz określić, czy Twój projekt ma charakter lokalny czy ogólnomiejski. Zadania lokalne to takie, które odpowiadają na potrzeby mieszkańców jednego z wydzielonych rejonów pokrywających się granicami z dawnymi dzielnicami: Bałut, Górnej, Polesia, Śródmieścia bądź Widzewa. Oznacza to, że muszą być albo zlokalizowane w danym rejonie (jeśli mowa o inwestycji), albo być skierowane przede wszystkim do łodzian i łodzianek zamieszkujących dany rejon. Maksymalna kwota zadania tego typu nie może przekraczać 3 milionów złotych. Jeżeli masz pomysł na zadanie przekraczające finansowo kwotę przeznaczoną dla danego rejonu, możesz zgłosić swój projekt jako ogólnomiejski. To taki, który spełnia przynajmniej jeden z poniższych warunków: szacunkowe koszty realizacji zadania przekraczają kwotę środków przeznaczonych na budżet obywatelski dla danego rejonu Łodzi; dotyczą potrzeb mieszkańców więcej niż jednego rejonu Łodzi; miejsce realizacji zadania nie jest przypisane do jednego rejonu Łodzi. strona 6

7 By dowiedzieć się więcej na temat różnic między zadaniami lokalnymi i ogólnomiejskimi, odwiedź nasze strony ( lub skontaktuj się z naszymi doradcami pod wskazanymi wcześniej numerami telefonów (strona 5). Bez względu na to, czy propozycja zadania ma charakter lokalny czy ogólnomiejski, musi być możliwa do zrealizowania w ciągu 12 miesięcy. W ramach budżetu obywatelskiego decydujemy o środkach, które zostaną wydane do końca 2014 roku. Jak przygotować formularz wniosku? Po ustaleniu, czy Twój pomysł ma charakter lokalny albo ogólnomiejski, pora na kolejny krok wypełnienie formularza zgłoszeniowego propozycji zadania. Jest on dostępny w tym folderze (na środku), na stronie oraz na stronach Urzędu Miasta Łodzi (zob. dział zdobądź informację na stronach 4-5). Kwestionariusz jest dosyć szczegółowy i będziesz zapewne potrzebować trochę czasu, by go uzupełnić. Ma to jednak i dobre strony. Możesz w nim dokładnie opisać, na czym ma polegać Twoja propozycja. Urzędnicy i Radni Rady Miejskiej w Łodzi będą zaś mogli precyzyjnie sprawdzić, czy jest ona możliwa do zrealizowania w 2014 roku. Oprócz tytułu projektu i określenia rejonu miasta, którego będzie dotyczył, musisz wskazać jego dokładną lokalizację. Oczywiście tylko wtedy, jeśli chcesz zgłosić zadanie inwestycyjne. Nie wystarczy więc na przykład napisać, że w jednym z rejonów przydałoby się więcej terenów zielonych albo że warto by wyremontować drogi należy również wskazać, w jakim konkretnie miejscu takie działania mają zostać zrealizowane. Zaznaczenie dokładnej lokalizacji jest bardzo ważne i może zadecydować o tym, czy propozycja będzie poddana pod głosowanie. Ponieważ w budżecie obywatelskim decydujemy o środkach publicznych, nie mogą być one wydawane na inwestycje, które mają powstać na terenach prywatnych albo należących do spółdzielni mieszkaniowych. W grę wchodzą jedynie obsza- strona 7

8 ry należące do miasta, które mają uregulowany stan prawny i które nie są obciążone na rzecz osób trzecich. Istotne jest również to, czy tereny o których mowa nie są przeznaczone na sprzedaż albo czy nie zaplanowano już na nich innych inwestycji. Na niektóre z tych pytań będziesz w stanie znaleźć odpowiedź w Internecie, np. poprzez mapę na naszej stronie internetowej gdzie można sprawdzić właścicieli terenu. Konieczny może okazać się jednak również kontakt z pracownikami merytorycznych komórek Urzędu Miasta Łodzi, którzy wskażą, gdzie szukać dodatkowych informacji i pomogą rozwiać pozostałe wątpliwości. Oprócz lokalizacji, w formularzu projektu należy: opisać proponowane zadanie w maksymalnie 400 słowach w tym wskazać poszczególne etapy; uzasadnić potrzebę realizacji wyjaśnić, na jakie potrzeby projekt odpowiada oraz dlaczego warto go sfinansować z pieniędzy publicznych; wskazać beneficjentów czyli mówiąc prościej, opisać grupy, które skorzystają na tym, że projekt zostanie wprowadzony w życie; przygotować szacunkowy kosztorys podać, ile będzie kosztowała realizacja zadania; do wniosku można również dołączyć zdjęcia, mapy lub rysunki/wizualizacje, jeśli będą pomocne. Nie są one jednak obowiązkowe. Kancelarii Urzędu w Wydziale Zarządzania Kontaktami z Mieszkańcami w Departamencie Obsługi i Administracji Urzędu Miasta Łodzi, ul. Piotrkowska 104, budynek B, parter; punktach kancelaryjnych w Oddziale ds. Obsługi Mieszkańców Wydziału Zarządzania Kontaktami z Mieszkańcami w Departamencie Obsługi i Administracji Urzędu Miasta Łodzi w lokalizacjach: ul. Zachodnia 47, al. Politechniki 32, ul. Krzemieniecka 2b, al. Piłsudskiego 100, ul. Piotrkowska 110, ul. Piotrkowska 153; Druga możliwość to wysłanie wniosku pocztą na adres: Kancelaria Urzędu w Wydziale Zarządzania Kontaktami z Mieszkańcami w Departamencie Obsługi i Administracji Urzędu Miasta Łodzi, Łódź, ul. Piotrkowska 104. Oczywiście, nie zostawimy Cię z wnioskiem sam na sam. W czerwcu pracują nasi doradcy. Będziesz się mógł z nami spotkać bądź zadzwonić postaramy się odpowiedzieć na wszystkie wątpliwości (więcej w punkcie zdobądź informacje ). Zachęcamy również do kontaktu z pracownikami Urzędu Miasta Łodzi. Listę kontaktów sporządziliśmy i zamieściliśmy specjalnie dla Ciebie znajdziesz ją w dalszej części materiałów (strona 17). Pamiętaj, że niezbędna jest również lista z podpisami 15 osób, które popierają Twój projekt! Gdzie i kiedy można złożyć formularz? Wypełniony formularz propozycji zadania musi być złożony w dniach od 30 kwietnia do 28 czerwca 2013 roku do godz Można to zrobić osobiście w jednym z poniższych miejsc (w godzinach pracy urzędu): strona 8

9 ziom ogólnomiejski (w przypadku zadań ogólnomiejskich). Propozycja zadania musi być zgłoszona na odpowiednim formularzu, który jest dostępny m.in. na stronie III. WERYFIKACJA WNIOSKU By Twój projekt mógł zostać pozytywnie zweryfikowany i podlegać głosowaniu musi spełniać warunki poprawności i kompletności. Co to znaczy? Formularz zgłoszeniowy, który dostarczasz do Urzędu Miasta musi być wypełniony w całości jeżeli pozostawisz puste pola, przedstawiciele komórki merytorycznej Urzędu Miasta Łodzi skontaktują się z Tobą i poproszą Cię o uzupełnienie. Warto jednak sprawdzić wcześniej, czy Twoja propozycja zadania spełnia poniższe warunki: Zadanie musi mieścić się w zakresie zadań gminy bądź powiatu by sprawdzić, czy tak faktycznie jest, zajrzyj do przygotowanej przez nas listy zadań gmin i powiatu wraz z przykładami. W przypadku propozycji zadania inwestycyjnego, teren wskazany do jego zrealizowania musi należeć do miasta i nie być obciążony na rzecz osób trzecich. Zastanów się nad załączonym kosztorysem swojego zadania. Czy udało Ci się dobrze zorientować się w cenach? Czy są one realne? To ważne z punktu widzenia ustawowych wymogów gospodarności. Jeżeli projektu nie da się zrealizować w ciągu jednego roku, musisz go przemyśleć. Budżet obywatelski pozwala realizować zadania, które w całości zmieszczą się w roku Koszty realizacji Twojej propozycji nie mogą być wyższe niż środki przeznaczone na dany rejon (w przypadku zadań lokalnych) lub po- Po złożeniu Twój projekt trafia do Biura ds. Partycypacji Społecznej w Departamencie Prezydenta Urzędu Miasta Łodzi, które prowadzi rejestr złożonych formularzy z propozycjami zadań zgłoszonych do budżetu obywatelskiego. Biuro to przekazuje formularze do odpowiednich komórek merytorycznych w celu przeprowadzenia analizy zadań zgłoszonych do budżetu obywatelskiego. Komórki te mają na przeprowadzenie analizy 35 dni, po czym przekazują karty analiz do Biura ds. Partycypacji Społecznej, które z kolei przekazuje je niezwłocznie do Doraźnej Komisji ds. Budżetu Obywatelskiego Rady Miejskiej w Łodzi w celu wskazania przez to ciało tych zadań, które zostaną poddane pod głosowanie oraz tych, które nie zostaną poddane wraz z uzasadnieniem. Wszyscy mamy świadomość, że błędy zdarzają się najlepszym. Co, jeżeli zdarzy się i Tobie? Nie musisz się martwić komórki merytoryczne mają obowiązek skontaktowania się z Tobą i poproszenia Cię o uzupełnienie Twojego wniosku w ciągu 5 dni. Dopiero gdy odmówisz, Twój projekt zostanie zdyskwalifikowany. O tym, czy Twój wniosek przeszedł weryfikację i znajduje się na liście, dowiesz się na początku września z listy opublikowanej w Biuletynie Informacji Publicznej. Niezależnie od tego, czy jesteś twórcą projektu, czy osobą ciekawą jakie zadania trafiły na listę, już teraz zapraszamy Cię na sześć spotkań podsumowujących ten etap konsultacji. Zostaną one zorganizowane we wrześniu pięć z nich dotyczyć będzie projektów lokalnych, szóste natomiast poświęcone zostanie projektom ogólnomiejskim. Więcej informacji na temat spotkań pojawi się w sierpniu 2013 roku. strona 9

10 IV. GŁOSUJ I POZNAJ WYNIKI Wszystkie zgłoszone projekty zarówno te, które pozytywnie przejdą weryfikację, jak i odrzucone pojawią się na naszej stronie internetowej, w Biuletynie Informacji Publicznej ( lodz.pl) oraz na portalu Łódź Aktywnych Obywateli ( na początku września bieżącego roku. Zagłosować będzie można poprzez: wypełnienie interaktywnej karty do głosowania dostępnej na stronie internetowej Urzędu Miasta Łodzi; złożenie wypełnionej karty do głosowania osobiście albo pocztą na adres Kancelarii Urzędu w Wydziale Zarządzania Kontaktami z Mieszkańcami w Departamencie Obsługi i Administracji Urzędu Miasta Łodzi, ul. Piotrkowska 104, budynek B, parter; złożenie wypełnionej karty do głosowania w innych punktach, których lista zostanie przedstawiona najpóźniej 14 dni przed datą rozpoczęcia głosowania. Zrealizowane zostaną te inicjatywy, na które zagłosuje najwięcej z nas jeżeli chcesz, by budżet obywatelski faktycznie był taki, wypełnij formularz i poprzyj maksymalnie pięć najlepszych Twoim zdaniem propozycji w swoim rejonie oraz w skali całego miasta. Tylko wspólnie działając uda nam się faktycznie zmienić Łódź! Kto może głosować? W przypadku tego etapu istnieje jedno ograniczenie: głosować mogą mieszkańcy i mieszkanki miasta, którzy ukończyli 16 lat. Nie jest istotne, czy ktoś jest w Łodzi zameldowany. Podczas wypełniania karty do głosowania, każdy będzie musiał po prostu oświadczyć, że jest mieszkańcem danego rejonu Łodzi. Przebieg głosowania Głosowanie nad projektami zgłoszonymi do realizacji w 2014 roku odbywać się będzie za sprawą specjalnie do tego celu przygotowanych kart, które zostaną udostępnione na początku września. Samo głosowanie rozpocznie się 21 września i potrwa aż 9 dni, czyli do 29 września (do godz. 16). Każdy mieszkaniec i mieszkanka będzie mógł zagłosować na maksymalnie pięć projektów lokalnych oraz pięć projektów ogólnomiejskich. strona 10

11 Załącznik Nr 3 do zarządzenia Nr 3971/VI/13 Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 2 kwietnia 2013 r. Formularz zgłoszeniowy propozycji zadania do budżetu obywatelskiego na 2014 rok wraz z listą mieszkańców miasta Łodzi popierających tę propozycję. Uwaga: Wypełnienie punktów 1-8 oraz dołączenie listy, o której mowa w punkcie 9, jest obowiązkowe. 1. Tytuł zadania 2. Rodzaj zgłaszanego zadania (proszę podkreślić właściwy rodzaj zadania i postawić znak x wskazujący rejon realizacji w przypadku zadania lokalnego). a) lokalne rejon: Bałuty Górna Polesie Śródmieście Widzew, b) ogólnomiejskie 3. Lokalizacja, miejsce realizacji zadania (Proszę opisać miejsce albo obszar, w którym ma być realizowane zadanie) Opis zadania (Proszę opisać, co dokładnie ma zostać wykonane oraz wskazać główne działania związane z realizacją zadania. Opis powinien zawierać nie więcej niż 400 słów)

12 Uzasadnienie (Proszę napisać, jaki jest cel realizacji zadania, jakiego problemu dotyczy i jakie rozwiązania proponuje, a także uzasadnić, dlaczego zadanie powinno być zrealizowane i w jaki sposób jego realizacja wpłynie na życie mieszkańców. Opis powinien zawierać nie więcej niż 200 słów.) Beneficjenci zadania (Proszę wskazać, jakie grupy mieszkańców skorzystają z realizacji zadania z uwzględnieniem kryteriów: społeczno-zawodowego, wieku, płci, miejsca zamieszkania itp. Opis powinien zawierać nie więcej niż 100 słów.)

13 7. Szacunkowe koszty zadania (Proszę uwzględnić wszystkie składowe części zadania oraz ich szacunkowe koszty). Składowe części zadania Koszt Łącznie: zł 8. Kontakt do autorów propozycji zadania. Imię i nazwisko, adres zamieszkania Kontakt ( , telefon) 9. Lista z podpisami co najmniej 15 mieszkańców miasta Łodzi, popierających zadanie, stanowiąca załącznik do formularza zgłoszeniowego. Każda dodatkowa strona listy winna mieć taką sama formę za wyjątkiem oznakowania kolejnym numerem strony (listę należy załączyć w wersji pisemnej w oryginale). 10. Dodatkowe załączniki (nieobowiązkowe): a) zdjęcie/a dotyczące zgłaszanego zadania; b) mapa z zaznaczeniem lokalizacji zgłaszanego zadania; c) inne, istotne dla zgłaszanego zadania, jakie?...

14 Tytuł zadania Lista mieszkańców miasta Łodzi, popierających propozycję zadania do budżetu obywatelskiego na 2014 rok Wpisując się na listę wyrażam równocześnie zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do wdrożenia budżetu obywatelskiego na 2014 rok, zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101 poz. 926 Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 25 poz.219 i Nr 33, poz. 285 z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, z 2007 r. Nr 165, poz i nr 176, poz. 1238, oraz z 2010 r. Nr 41, poz. 233, Nr 182, poz. 1228, Nr 229, poz oraz z 2011 r. nr 230, poz. 1371). Wiem, że podanie danych jest dobrowolne oraz że mam prawo kontroli przetwarzania danych, które mnie dotyczą, prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Administratorem danych osobowych jest Prezydent Miasta Łodzi z siedzibą w Łodzi, ul. Piotrkowska 104. L.p. Imię i nazwisko Adres zamieszkania PESEL Podpis [numer strony listy]

15 4 czerwca spotkanie informacyjno-konsultacyjne z osobami głuchymi i niedosłyszącymi (więcej informacji na stronie 17). 28 czerwca (do godz. 16) koniec możliwości zgłaszania przez mieszkańców propozycji zadań do budżetu obywatelskiego. WAŻNE TERMINY ZWIĄZANE Z BUDŻETEM OBYWATELSKIM Kwiecień 30 kwietnia początek możliwości zgłaszania przez mieszkańców propozycji zadań do budżetu obywatelskiego. Maj 6-29 maja cykl 36 spotkań informacyjno-konsultacyjnych z mieszkańcami i mieszkankami wszystkich osiedli Łodzi oraz 5 spacerów badawczych (warsztatów terenowych) w każdym rejonie (tj. na Bałutach, Górnej, Polesiu, Widzewie oraz w Śródmieściu). Więcej informacji na stronie: Czerwiec 1-28 czerwca doradztwo prowadzone przez Stowarzyszenie Inicjatyw Miejskich Topografie oraz Fundację Normalne Miasto - Fenomen dla mieszkańców i mieszkanek chcących zgłosić propozycje zadań do budżetu obywatelskiego. Zapraszamy do kontaktu od poniedziałku do piątku, w godz w Miejskim Punkcie Kultury PREXER-UŁ, przy ul. Pomorskiej 39 w Łodzi. Oprócz tego, w czerwcu, można kontaktować się z doradcami telefonicznie: w godz , tel ; w godz , tel Lipiec/Sierpień Analiza i weryfikacja propozycji zadań zgłoszonych do budżetu obywatelskiego. 6 września będą już dostępne karty do głosowania ze wszystkimi pozytywnie zweryfikowanymi propozycjami zadań, na które mieszkańcy i mieszkanki będą mogli głosować we wrześniu. Wrzesień 6-21 września cykl 6 spotkań informacyjno- -konsultacyjno-edukacyjnych z mieszkańcami i mieszkankami, na których prezentowane będą zasady udziału w głosowaniu i pozytywnie zweryfikowane propozycje zadań do budżetu obywatelskiego września (do godz. 16): wybór zadań do zrealizowania w drodze głosowania (także poprzez wypełnienie interaktywnej karty do głosowania w internecie). Październik/Listopad Ogłoszenie wyników głosowania oraz włączenie wybranych zadań do projektu budżetu miasta Łodzi na 2014 r. strona 15

16 HARMONOGRAM SPOTKAŃ ETAP I: KWIECIEŃ-CZERWIEC 2013 Poniżej znajdziesz listę wszystkich spotkań dla mieszkańców, które odbędą się w Łodzi. Każde z nich odbywać się będzie w godzinach Jeżeli z jakiegoś powodu nie możesz wziąć udziału w spotkaniu organizowanym w Twojej okolicy, nie przejmuj się. Każde ze spotkań ma charakter lokalny, ale niezależnie od tego, na które z nich przyjdziesz, dowiesz się czym jest budżet obywatelski, jak złożyć wniosek oraz gdzie możesz szukać pomocy. Bałuty 7 maja os. Łagiewniki, Szkoła Podstawowa nr 61, ul. Okólna maja os. Bałuty Zachodnie, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 20, ul. Warecka maja os. Julianów-Marysin Rogi, Szkoła Podstawowa nr 120, ul. Centralna maja os. Wzniesień Łódzkich, Szkoła Podstawowa nr 142, ul. Łupkowa maja os. Radogoszcz, Szkoła Podstawowa nr 122, ul. Jesionowa maja os. Teofilów-Wielkopolska, Gimnazjum nr 7, ul. Rojna maja os. Bałuty-Doły, Gimnazjum nr 14, al. I Dywizji 16/ maja os. Bałuty Centrum, Szkoła Podstawowa nr 55, ul. Mackiewicza 9. Górna 7 maja os. Rokicie, Szkoła Podstawowa nr 138, ul. św. Franciszka z Asyżu maja os. Chojny, Gimnazjum nr 39 w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 5, ul. Królewska 13/ maja os. Wiskitno, Przedszkole Miejskie nr 233, ul. Kolumny maja os. Górniak, Szkoła Podstawowa nr 10, ul. Przybyszewskiego 15/ maja os. Nad Nerem, siedziba Rady Osiedla, ul. Łaskowice maja os. Chojny-Dąbrowa, Gimnazjum nr 44, ul. Deotymy maja os. Ruda, Gimnazjum nr 38, ul. Municypalna maja os. Piastów-Kurak, Gimnazjum nr 37, ul. Jarosławska 29. Polesie 8 maja os. Złotno, Szkoła Podstawowa nr 169, ul. Napoleońska 7/ maja os. Koziny, Szkoła Podstawowa nr 91, ul. Kasprzaka maja os. Lublinek-Pienista, siedziba Rady Osiedla, ul. Kubusia Puchatka maja os. Retkinia Zachód-Smulsko, Gimnazjum nr 22, ul. Kusocińskiego maja os. Zdrowie-Mania, siedziba Rady Osiedla, ul. Grzybowa maja os. Karolew-Retkinia Wschód, Gimnazjum nr 20, ul. Olimpijska maja os. Montwiłła Mireckiego, Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii nr 3, ul. Ksawerego Praussa maja os. Stare Polesie, Gimnazjum nr 25, ul. Żwirki 11/ 13. Śródmieście 6 maja os. Katedralna, Gimnazjum nr 5, ul. Sienkiewicza maja os. Śródmieście Wschód, Szkoła Podstawowa nr 1, ul. Sterlinga 24. strona 16

17 Widzew 6 maja os. Andrzejów, Szkoła Podstawowa nr 204, ul. Gajcego 7/ maja os. Zarzew, Gimnazjum nr 31, ul. Grota-Roweckiego maja os. Nowosolna, Szkoła Podstawowa nr 202, ul. Jugosłowiańska maja os. Olechów-Janów, Gimnazjum nr 36, ul. Dąbrówki maja os. Stoki, Szkoła Podstawowa nr 139, ul. Giewont maja os. Nr 33, siedziba Rady Osiedla, ul. Dyspozytorska maja os. Dolina Łódki, siedziba Rady Osiedla, ul. Beskidzka maja os. Mileszki, Szkoła Podstawowa nr 203, ul. Pomorska maja os. Widzew Wschód, Szkoła Podstawowa nr 34, ul. Ćwiklińskiej maja os. Stary Widzew, Szkoła Podstawowa nr 170, ul. Miedziana 1/3. Ponadto zaplanowano spotkanie (również w godzinach ): 4 czerwca z osobami głuchymi i niedosłyszącymi Polski Związek Głuchych Oddział w Łodzi, ul. Nawrot 94/96. ETAP II: WRZESIEŃ 2013 Kolejny cykl spotkań informacyjno-konsultacyjno-edukacyjnych zaplanowano we wrześniu. Zaprezentowane zostaną na nich zasady udziału w głosowaniu i pozytywnie zweryfikowane propozycje zadań zgłoszonych do budżetu obywatelskiego. Więcej informacji na temat tych wydarzeń pojawi się po 15 sierpnia 2013 roku na stronie WAŻNE DANE KONTAKTOWE W sprawach ogólnych, dotyczących budżetu obywatelskiego, informacji udzielają pracownicy Zespołu ds. Konsultacji Społecznych w Biurze ds. Partycypacji Społecznej: Krzysztof Lechowicz tel , mail: k.lechowicz@uml.lodz.pl Iwona Dziatlik tel , mail: i.dziatlik@uml.lodz.pl Marzanna Słomczyńska tel , mail: m.slomczynska@uml.lodz.pl Jacek Kacprowicz tel , mail: j.kacprowicz@uml.lodz.pl W sprawach merytorycznych, dotyczących projektów konkretnych zadań zgłaszanych do budżetu obywatelskiego, informacji udzielają: Wydział Budynków i Lokali Karol Nowak tel , mail: k.nowak@uml.lodz.pl Jarosław Kołodziejczyk tel , mail: j.kolodziejczyk@uml.lodz.pl Wydział Budżetu Katarzyna Olszowiec tel , mail: k.olszowiec@uml.lodz.pl Paweł Michalski tel , mail: p.michalski@uml.lodz.pl Wydział Edukacji Hanna Belke-Markiewicz tel , mail: h.markiewicz@uml.lodz.pl Julita Hlebowicz-Cieplak tel , mail j.hlebowicz@uml.lodz.pl strona 17

18 Wydział Gospodarki Komunalnej Elżbieta Wrzos tel , mail: Andrzej Szlaski tel , mail: Wydział Kultury Monika Ptasińska tel , mail: Bożena Burska tel , mail: Wydział Majątku Miasta Sylwia Janik tel , mail: Wydział Sportu Bartłomiej Mielczarek tel , mail: Wydział Spraw Obywatelskich Joanna Mikołajczyk tel , mail: Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych Małgorzata Sobocińska tel , mail: zp@uml.lodz.pl Agnieszka Surosz tel , mail: zp@uml.lodz.pl Biuro Architekta Miasta Natalia Mackiewicz tel , mail: n.mackiewicz@uml.lodz.pl Martyna Szustorowska tel , mail: m.szustorowska@uml.pl Biuro ds. Inwestycji Ewa Romanowicz tel , mail: e.romanowicz@uml.lodz.pl Ludmiła Sokół tel , mail: l.sokol@uml.lodz.pl Biuro Nadzoru Właścicielskiego Katarzyna Dobrowolska tel , mail: k.dobrowolska@uml.lodz.pl Biuro Obsługi Inwestora Agnieszka Miazek tel , mail: ag.miazek@uml.lodz.pl Liliana Hanuszkiewicz tel , mail: l.hanuszkiewicz@uml.lodz.pl Biuro Rady Miejskiej Marek Wasielewski tel , mail: m.wasielewski@uml.lodz.pl Biuro Rozwoju Przedsiębiorczości i Miejsc Pracy Magdalena Jażdżyńska tel , mail: magda.jazdzynska@uml.lodz.pl Krzysztof Ciesielski tel , mail: k.ciesielski@uml.lodz.pl Łódzki Ośrodek Geodezji Elżbieta Kaźmierczak-Kośka tel , mail: e.koska@log.lodz.pl Maria Węgierska tel , mail: m.wegierska@log.lodz.pl Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Michał Pawlak tel wew. 135, mail: organizacja@mops.lodz.pl Eliza Ziółkowska-Lewandowicz tel wew. 131, mail: e.lewandowicz@mops.lodz.pl Zarząd Dróg i Transportu Jacek Sarzało tel , mail: j.sarzalo@zdit.uml.lodz.pl W przypadku, kiedy pracownik komórki merytorycznej nie będzie potrafił udzielić odpowiedzi, prosimy o kontakt z pracownikiem Zespołu ds. Konsultacji Społecznych. Ponadto kontaktować się można z Doraźną Komisją ds. Budżetu Obywatelskiego Rady Miejskiej w Łodzi: Przewodnicząca Komisji Urszula Niziołek - Janiak mail: u.niziolek-janiak@uml.lodz.pl Sekretarz Komisji Magdalena Czerkawska tel , mail: m.czerkawska@uml.lodz.pl a także pod adresami: rada.miejska@uml.lodz.pl lub brm@uml.lodz.pl (w tytule maila należy zaznaczyć, że to mail do Doraźnej Komisji ds. Budżetu Obywatelskiego). strona 18

19 Zadania gminy ZADANIA GMINY I POWIATU. CZYLI NA CO MOŻNA PRZEZNACZYĆ PIENIĄDZE W RAMACH BUDŻETU OBYWATELSKIEGO? Łódź, jako jedno z nielicznych polskich miast, funkcjonuje jako tzw. miasto na prawach powiatu (inne nazwy to powiat grodzki lub też powiat miejski). Oznacza to, że zadania przypisane w ustawach powiatowi są realizowane w Łodzi na tym samym terenie co zadania gminy. W Polsce obecnie jest tylko 66 takich miast. Zadania gminy oraz zadania powiatu zostały określone w dwóch ustawach: ustawie o samorządzie gminnym; ustawie o samorządzie powiatowym. W ramach budżetu obywatelskiego w Łodzi można zgłaszać zarówno zadania będące w gestii gminy, jak i powiatu. Należy jednak pamiętać, że: zadania inwestycyjne/remontowe, zgłaszane do realizacji w ramach budżetu obywatelskiego, mogą być realizowane jedynie na terenie należącym do gminy; zadania muszą być jednoroczne (możliwe do zrealizowania w ciągu jednego roku) zadania muszą zamykać się w szacunkowej kwocie 3 mln zł (zadania lokalne) i 5 mln zł (zadania ogólnomiejskie). Prezentujemy zestawienie zadań gminy oraz powiatu: 1. Sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej. remont/przebudowa budynków będących własnością miasta; budowa nowych obiektów; budowa, przebudowa, utrzymanie/tworzenie nowych parków, zieleńców, skwerów, trawników; 2. Sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. remonty/przebudowa/budowa nowych placów, chodników, dróg rowerowych, ulic; organizacja ruchu wraz z instalacją infrastruktury, w tym: przejść dla pieszych, znaków drogowych, elementów uspokajania ruchu, małej architektury (np. ławek, stojaków rowerowych); wytyczanie miejsc parkingowych. 3. Sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. remonty/budowa nowych instalacji energetycznych, sanitarnych (wodno- kanalizacyjnych); utrzymywanie czystości w mieście (czyli popularne sprzątanie); prowadzenie wysypisk śmieci; prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów; kwestie związane z segregacją odpadów np. nowe pojemniki do segregacji śmieci. 4. Sprawy działalności w zakresie telekomunikacji. budowa nowych sieci telekomunikacyjnych; strona 19

20 działania związane z dostępem do sieci teleinformatycznych (np. tworzenie publicznie dostępnej sieci Wi-Fi). 5. Sprawy lokalnego transportu zbiorowego. tworzenie nowych połączeń autobusowych i tramwajowych; częstotliwość kursowania pojazdów komunikacji miejskiej, remonty taboru, ponoszenie innych kosztów związanych z funkcjonowaniem komunikacji publicznej. 6. Sprawy ochrony zdrowia. prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla dzieci i młodzieży; zadania związane realizacją usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. 7. Sprawy pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych. udzielenie schronienia, zapewnienia posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym; dożywianie dzieci; utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej. 8. Sprawy wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej. współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym; finansowanie kosztów: szkoleń dla rodzin wspierających, podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny, niektórych kosztów związanych z udzielaniem pomocy, ponoszonych przez rodziny wspierające. 9. Sprawy gminnego budownictwa mieszkaniowego. budowa oraz utrzymanie mieszkań komunalnych (gminnych); sprawy związane z mieszkalnictwem socjalnym. 10. Sprawy edukacji publicznej. remonty/budowa nowych/utrzymanie szkół publicznych (w tym szkół specjalnych i integracyjnych); środki na organizację zajęć pozalekcyjnych. 11. Sprawy kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. budowa/prowadzenie bibliotek, w tym zakup nowego księgozbioru; prowadzenie gminnych instytucji kultury, w tym finansowanie ich działalności; renowacje zabytków; edukacja związana z materialnym dziedzictwem kulturowym. 12. Sprawy kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych. remonty/budowa/przebudowa/utrzymanie obiektów sportowych; wsparcie dla rozwoju sportu wśród dzieci i młodzieży; realizacja zadań związanych z turystyką, np. wytyczanie i oznaczanie nowych szlaków turystycznych, informacja turystyczna. 13. Sprawy targowisk i hal targowych. budowa/utrzymanie miejsc związanych strona 20

21 z handlem; wytyczanie nowych targowisk. 14. Sprawy zieleni gminnej i zadrzewień. utrzymanie terenów zielonych; utrzymanie oraz zasadzenia nowego drzewostanu; tworzenie nowych oraz utrzymanie zieleńców, trawników, parków, skwerów. 15. Sprawy cmentarzy gminnych. budowa/utrzymanie miejsc związanych z pochówkiem (cmentarzy komunalnych). 16. Sprawy porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego. finansowanie działań Straży Miejskiej, takich jak np. dodatkowe patrole czy zakup/utrzymanie wyposażenia Straży Miejskiej; współpraca z policją, w tym dofinansowywanie działań policji na terenie gminy; prowadzenie programów informacyjnych, edukacyjnych i profilaktycznych w zakresie bezpieczeństwa. 17. Sprawy utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych. tworzenie/prowadzenie/finansowanie obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, np. boisk, sal gimnastycznych oraz innych pomieszczeń użytkowych dla mieszkańców wraz z urządzeniami i wyposażeniem, będących własnością gminy, wykorzystywanych do organizowania imprez lub na inną działalność publiczną. 18. Sprawy polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej. udzielanie wsparcia socjalnego okresowego lub celowego; prowadzenie miejsc (ośrodków) wspierających rodziców z dziećmi; tworzenie dogodnych warunków dla rodziców z dziećmi; realizacja opieki medycznej i prawnej dla kobiet w ciąży. 19. Sprawy wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych oraz wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej. wspieranie (finansowanie) działań związanych z inicjatywą lokalną; edukacja w zakresie samorządności; finansowanie działań realizowanych przez jednostki pomocnicze, np. osiedla; działania na rzecz przejrzystości sprawowania władzy. 20. Sprawy promocji gminy. tworzenie/prowadzenie (realizacja) kampanii promocyjnych gminy. 21. Sprawy współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. finansowanie działań z zakresu działalności pożytku publicznego, przekazywanych organizacjom pozarządowym na zasadach wsparcia realizacji zadania lub jego powierzenia (na podstawie rocznych oraz wieloletnich programów współpracy); działania na rzecz lepszej współpracy na linii samorząd - organizacje społeczne. strona 21

22 22. Sprawy współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw. nawiązywanie partnerstw oraz współpraca z miastami partnerskimi z innych krajów (realizacja działań wspólnie z miastami partnerskimi). Zadania powiatu Powiat na mocy ustawy ma wykonywać zadania ponadgminne, jednak w Łodzi jak już wspomnieliśmy na początku obszar działania powiatu oraz obszar działania gminy są tożsame. Oprócz części zadań wymienionych poprzednio, powiat odpowiada również za: 1. Sprawy wspierania osób niepełnosprawnych. dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych; likwidacja barier architektonicznych, barier w komunikowaniu się i barier technicznych; realizacja programów rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych; dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze. 2. Sprawy geodezji, kartografii i katastru. zadania powiatu o charakterze administracyjnym. 4. Sprawy ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. zadania związane z ochroną przeciwpowodziową, zabezpieczenia przeciwpowodziowego; wyposażenie i utrzymanie magazynu przeciwpowodziowego. 5. Sprawy przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy. programy aktywizujące oraz doszkalające dla bezrobotnych; działania na rzecz wyrównywania szans na rynku pracy. 6. Sprawy ochrony praw konsumenta. zadania realizowane przez powiatowego rzecznika praw konsumentów, w tym zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów; edukacja w zakresie praw konsumenckich. 7. Sprawy obronności. działania związane z obroną cywilną, w tym edukacja w zakresie bezpieczeństwa i obronności cywilnej; planowanie i organizowanie szkolenia obronnego oraz ćwiczeń obronnych. 3. Sprawy rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego. działania związane z ochroną lasów oraz zwierząt leśnych; promocja/edukacja w zakresie leśnictwa, zwierząt leśnych itp. strona 22

23 strona 23

24 Fundacja Fenomen Fenomen Fundacja Normalne Miasto Budżet obywatelski dla Łodzi kampania informacyjno edukacyjna realizowana przez Fundację Fenomen i Stowarzyszenie Topografie, sfinansowana ze środków Urzędu Miasta Łodzi.