Heraldyka nauka o herbach i znakach rozpoznawczych. Weksylologia nauka o proporcach i chorągwiach

Transkrypt

1 Heraldyka nauka o herbach i znakach rozpoznawczych Weksylologia nauka o proporcach i chorągwiach

2 herb godło mobilia herbowe tarcza

3 zawołani e klejnot zawoj hełm a labr y korona rangowa pole godło figura trzymacz e tarcza order dewiz a postument

4 Tarcze herbowe polska francuska hiszpańska szwajcarska

5 Heraldyczna prawa i lewa nie są stronami w rozumieniu patrzącego na herb. Herb opisuje się od strony rycerza trzymającego tarczę. Oznacza to, że prawa strona herbu znajduje się po lewej stronie rysunku

6 herb pieczęć

7 flaga baner

8 H e r b, fla g a, b a n e r i p ie c z ę ć G m in y U ś c ie G o r lic k ie U z a s a d n ie n ie p r o je k tó w F la g a - p r o je k t H e r b - p r o je k t T a rc z a h e rb o w a p ó ź n o g o ty c k a tz w. ty p u h is z p a ń s k ie g o, a n a n ie j: w p o lu c z e rw o n y m ja k b y s fa z o w a n y k w a d ra to w y k ry s z ta ł a lb o s z k la n a ta fla s re b rn a ro g a m i d o b rz e g ó w ta rc z y z ta k im ż try s k a ją c y m z d ro je m. U p o d s ta w y ta rc z y w ie n ie c la u ro w y o tw a rty o d g ło w y ta rc z y, a o ta c z a ją c y k w a d ra to w y k ry s z ta ł z ło ty. U z a s a d n ie n ie g o d ła : G m in a U ś c ie G o rlic k ie (w c z e ś n ie j U ś c ie W o ło s k ie, U ś c ie R u s k ie ), z n a jd u je s ię w p o łu d n io w e j c z ę ś c i p o w ia tu g o rlic k ie g o w c h o d z ą c e g o w s k ła d w o je w ó d z tw a m a ło p o ls k ie g o. D o ro k u b y ła o n a w 9 5 % z a m ie s z k a ła p rz e z lu d n o ś ć łe m k o w s k ą (r u s iń s k o -w o ło s k ą ). O d X IV d o p o ło w y X V II w ie k u w ię k s z o ś ć w io s e k g m in y w c h o d z iła w s k ła d tz w. D o m in iu m R o p a e b ę d ą c e g o w ła s n o ś c ią ro d u G ła d y s z ó w p ie c z ę tu ją c y c h s ię n a jp ie rw H e r b e m P o b ę d z ie a n a s tę p n ie H e r b e m G r y f. P rz e z n a s tę p n e s tu le c ia ta ro z le g ła p o s ia d ło ś ć m ia ła w ie lu w ła ś c ic ie li, k tó rz y w ła d a li n ią n ie d łu ż e j n iż k ilk a d z ie s ią t la t. K ilk a s o łe c tw p o ło ż o n y c h w z a c h o d n ie j c z ę ś c i g m in y w c h o d z iło p rz e z k ilk a s e t la t w s k ła d tz w. P a ń s tw a M u s z y ń s k ie g o n a le ż ą c e g o d o b is k u p ó w k ra k o w s k ic h. M ie s z k a ją c a n a ty c h te re n a c h lu d n o ś ć łe m k o w s k a tru d n iła s ię h o d o w lą o w ie c i b y d ła, a ta k ż e s z e ro k o ro z u m ia n y m i p r a c a m i le ś n y m i, m.in. w y rę b e m d rz e w, c ie s ie ls tw e m i s to la rs tw e m, w ę g la rs tw e m, s m o la rs tw e m, b a rtn ic tw e m o ra z z ie la rs tw e m. N ie p rz e b ra n e z a s o b y d re w n a (w ę g la d r z e w n e g o ) o ra z b y s tre s tru m ie n ie u m o ż liw ia ją c e n a p ę d k ó ł w o d n y c h, p rz y c z y n iły s ię d o ro z w o ju h u tn ic tw a, z w ła s z c z a h u tn ic tw a s z k ła. O d X V I w ie k u d o p o c z ą tk ó w X X w ie k u n a te re n ie o b e c n e j g m in y fu n k c jo n o w a ło k ilk a h u t s z k ła i k u ź n ic ż e la z a. P o m n a ż a ły o n e d o c h o d y w ła ś c ic ie li i b y ły d o d a tk o w y m ź ró d łe m z a ro b k u m ie js c o w e j lu d n o ś c i. A p o g e u m ro z w o ju h u t s z k ła n a te re n ie s a m e g o U ś c ia R u s k ie g o (G o rlic k ie g o ) i in n y c h m ie js c o w o ś c i, n p. S ta ra H u ta i O d e rn e k. U ś c ia o ra z H u ta W y s o w s k a k. W y s o w e j-z d ro ju, to p rz e ło m w ie k u X V III i X IX. N ie p rz y p a d k o w o n a z a c h o w a n y c h o d c is k a c h p ie c z ę tn y c h m ia s te c z k a U ś c ie R u s k ie p o c h o d z ą c y c h z 2 p o ło w y X IX w ie k u w id n ie je w iz e ru n e k a lb o ró w n o b o c z n e g o (k w a d r a to w e g o ), s fa z o w a n e g o k r y s z ta łu a lb o s z k la n e j ta fli ( g o m ó łk i? ) w z a m k n ię ty m k rę g u w ie ń c a la u ro w e g o. N ie s te ty n ie z a c h o w a ły s ię ż a d n e d w u d z ie s to w ie c z n e w iz e ru n k i p ie c z ę c i m ia s te c z k a U ś c ie R u s k ie. In n ą s p ra w ą je s t fa k t, ż e p o I w o jn ie ś w ia to w e j m ie js c o w o ś ć ta n ie b y ła ju ż u w a ż a n a z a m ia s to. N ie s te ty, d o n a s z y c h c z a s ó w n ie d o trw a ły ró w n ie ż ż a d n e o d c is k i lu b tło k i p ie c z ę tn e p o z o s ta ły c h m ie js c o w o ś c i g m in y. S ła w ę n ie k tó ry m w io s k o m p rz y n io s ły je d n a k ź ró d ła w o d y m in e ra ln e j, k tó re z o s ta ły o d k r y te w II p o ło w ie X V III w ie k u. P o w s z e c h n ie z n a n ą m ie js c o w o ś c ią w g m in ie U ś c ie G o rlic k ie je s t W y s o w a -Z d ró j, w k tó re j z n a jd u je s ię k ilk a n a ś c ie z d ro jó w w ó d le c z n ic z y c h, s a n a to rió w i d o m ó w w c z a s o w y c h. P o c z ą te k ro z w o ju k u ro rtu to p ie rw s z e la ta X IX w ie k u. T ry s k a ją c y z d ró j s y m b o liz u je n ie ty lk o w o d y m in e ra ln e (le c z n ic z e ), a le ta k ż e lic z n e, c z y s te o ra z b y s tre p o to k i g ó rs k ie p ły n ą c e p rz e z te re n g m in y. U z a s a d n ie n ie b a r w : C z e r w ie ń je s t b a rw ą k rw i o d k u p ic ie la, s y m b o l S y n a (k ró la ). O z n a c z a ró w n ie ż m iło ś ć, d z ie ln o ś ć i o g ie ń. Z ło to (ż ó łc ie ń ) s y m b o liz u je B o s k i m a je s ta t, a ta k ż e o b ja w ie n ie D u c h a Ś w ię te g o o ra z s z la c h e tn o ś ć. S r e b r o (b ie l) to s y m b o l c z y s to ś c i, u c z c iw o ś c i, p o k o ju i w B a rw y c z e rw o n a, s re b rn a i z ło ta w y s tę p u ją ró w n ie ż w o ra z w h e rb ie p o w ia tu g o rlic k ie g o. B o ż e g o o ra z B o s k ie g o p o m a z a ń c a k ró la ja k o pom azańca B ożego, ody. h e rb ie w o je w ó d z tw a m a ło p o ls k ie g o F la g ą je s t p ro s to k ą ty p ła t o p ro p o rc ja c h 5 : 8, d z ie lo n y w s łu p o p ro p o rc ja c h 1 : 1. C z ę ś ć s w o b o d n a p io n o w e g o p a s a p o d z ie lo n a je s t w trz y p o z io m e, ró w n e p a s y : b ia ły, c z e rw o n y i ż ó łty. N a p io n o w y m, c z e rw o n y m p a s ie p rz y d rz e w c u, g o d ło z h e rb u g m in y U ś c ie G o rlic k ie. S y m b o lik a b a rw id e n ty c z n a ja k w p ro je k c ie h e rb u g m in y. B a rw y w y s tę p u ją c e n a fla d z e g m in y U ś c ie G o rlic k ie z n a jd u ją s ię ró w n ie ż n a fla d z e p o w ia tu g o rlic k ie g o i fla d z e w o je w ó d z tw a m a ło p o ls k ie g o. B a n e r - p r o je k t B a n e re m je s t p ro s to k ą t o p ro p o rc ja c h 1 : 4, d z ie lo n y w p a s w p ro p o rc ja c h 1 : 4. N a g ó rn y m p o z io m y m c z e rw o n y m p a s ie g o d ło z h e rb u g m in y U ś c ie G o rlic k ie. D o ln y p a s d z ie lo n y w s łu p w p ro p o rc ja c h 1 : 1 : 1. S y m b o lik a b a rw id e n ty c z n a ja k p rz y h e rb ie i fla d z e. P ie c z ę ć - p r o je k t P ie c z ę c ią k tó ry o d z h e rb u g sk rę co n a u gó ry. je s t k o ło o ś re d n ic y m m. W o to k u n a p is G M IN A U Ś C IE G O R L IC K IE, g ó ry o d d z ie la k a w a le rs k i k rz y ż y k. W ś ro d k u p e re łk o w e g o k o ła (p ie c z ę c i) g o d ło m in y U ś c ie G o rlic k ie tj. ja k b y s fa z o w a n y k w a d ra to w y k ry s z ta ł a lb o s z k la n a ta fla w o k ó ł o s i o k ą t 4 5 o z try s k a ją c y m ź ró d łe m w ja k b y w ie ń c u la u ro w y m o tw a rty m 1. O p r a c o w a n ie h is to r y c z n o -h e r a ld y c z n e W ło d z im ie rz C h o rą z k i U n iw e rs y te t J a g ie llo ń s k i K ra k ó w 2. P r o je k t g r a fic z n y A lfre d Z n a m ie ro w s k i In s ty tu t H e ra ld y c z n o -W e k s y lo lo g ic z n y W a rs z a w a

9 U c h w a ła N r X X V I /2 4 9 / R a d y G m in y U ś c ie G o r lic k ie z d n ia 2 7 k w ie tn ia r. w s p ra w ie : u s ta n o w ie n ia s y m b o li g m in y U ś c ie G o rlic k ie Z a łą c z n ik N r 1 d o u c h w a ły N r X X V I /2 4 9 / R a d y G m in y U ś c ie G o r lic k ie z d n ia 2 7 k w ie tn ia r. H E R B G M IN Y U Ś C IE G O R L IC K IE N a p o d s ta w ie a r t. 1 8 u s t 2 p k t.1 3 u s ta w ( te k s t je d n o lity : D z. U. z r., N r 1 4 d n ia 2 1 g ru d n ia r. o o d z n a k a c h i a r t.1 1 u s t.2 d e k re tu z d n ia 7 g r u d n ia L u d o w e j o ra z o p ie c z ę c ia c h p a ń s tw o w y U ś c ie G o rlic k ie u c h w a la c o n a s tę p u je : y z d n ia 8 m a rc a ro k u o s a m o rz ą d z ie g m in n y m 2, p o z z p ó ź n. z m.) o r a z a r t.3 u s t.1 u s ta w y z i m u n d u r a c h ( D z. U. N r 3 1, p o z z p ó ź n.z m.) r. o g o d le i b a rw a c h P o ls k ie j R z e c z y p o s p o lite j c h ( D z. U. N r 4 7, p o z z p ó ź n. z m.), R a d a G m in y 1 U s ta n a w ia s ię s y m b o le G m in y U ś c ie G o rlic k ie : 1 ) H e r b G m in y U ś c ie G o r lic k ie o k r e ś lo n y w z a łą c z n ik u N r 1 d o n in ie js z e j u c h w a ły. T a rc z a h e rb o w a p ó ź n o g o ty c k a tz w. ty p u h is z p a ń s k ie g o, a n a n ie j: w p o lu c z e rw o n y m ja k b y s fa z o w a n y k w a d ra to w y k ry s z ta ł (s z k la n a ta fla s re b rn a ) ro g a m i d o b rz e g ó w ta rc z y z ta k im ż try s k a ją c y m z d ro je m. U p o d s ta w y ta rc z y d w ie s k rz y ż o w a n e u d o łu z ło te la u ro w e g a łą z k i o ta c z a ją c e k w a d ra to w y k r y s z ta ł. 2 ) F la g ę G m in y U ś c ie G o r lic k ie o k r e ś lo n ą w z a łą c z n ik u N r 2 d o n in ie js z e j u c h w a ły. F la g a G m in y U ś c ie G o rlic k ie m a p o s ta ć p ro s to k ą tn e g o p ła ta o p ro p o rc ja c h 5 :8, d z ie lo n e g o w s łu p o p ro p o rc ja c h 1 :1. C z ę ś ć s w o b o d n a p io n o w e g o p a s a p o d z ie lo n a je s t w trz y p o z io m e, ró w n e p a s y : b ia ły, c z e rw o n y i ż ó łty. N a p io n o w y m, c z e rw o n y m p a s ie p rz y d rz e w c u, g o d ło z h e rb u g m in y U ś c ie G o rlic k ie. 3 ) B a n n e r G m in y U ś c ie G o r lic k ie o k r e ś lo n y w z a łą c z n ik u N r 3 d o n in ie js z e j u c h w a ły. B a n n e r G m in y U ś c ie G o rlic k ie m a p o s ta ć p ro s to k ą ta o p ro p o rc ja c h 1 :4, d z ie lo n e g o w p a s w p ro p o rc ja c h 1 : 4. N a g ó rn y m p o z io m y m c z e rw o n y m p a s ie g o d ło z h e rb u g m in y U ś c ie G o rlic k ie. 4 ) P ie c z ę ć G m in y U ś c ie G o r lic k ie o k r e ś lo n ą w z a łą c z n ik u N r 4 d o n in ie js z e j u c h w a ły. P ie c z ę ć G m in y U ś c ie G o rlic k ie m a p o s ta ć k o ła o ś re d n ic y m m. W o to k u n a p is G M IN A U Ś C IE G O R L IC K IE, k tó ry o d g ó ry o d d z ie la k a w a le rs k i k rz y ż y k. W ś ro d k u p e re łk o w e g o k o ła (p ie c z ę c i) g o d ło z h e rb u g m in y U ś c ie G o rlic k ie. 2 T ra c i m o c u c h w a ła N r X X /1 5 0 /9 3 R a d y G m in y U ś c ie G o rlic k ie z d n ia 2 5 lu te g o r. w s p ra w ie u s ta le n ia h e rb u G m in y U ś c ie G o rlic k ie. 3 W y k o n a n ie u c h w a ły z le c a s ię W ó jto w i G m in y U ś c ie G o rlic k ie. 4 U c h w a ła w c h o d z i w ż y c ie p o u p ły w ie 1 4 d n i o d d n ia je j o g ło s z e n ia w D z ie n n ik u U rz ę d o w y m W o je w ó d z tw a M a ło p o lsk ie g o. P rz e w o d n ic z ą c y R a d y G m in y P rz e w o d n ic z ą c y R a d y G m in y Z b ig n ie w L U D W IN Z b ig n ie w L U D W IN

10 Bandera - używane na morzu weksylium określające przynależność państwową okrętu, statku, jachtu, promu. Banner - pionowa wersja flagi o proporcjach od 1:4 do 1:8. Z reguły to co na fladze na górze, jest na bannerze po lewej. Linie pionowe herbów lub godeł muszą być równoległe do linii pionowej banneru. Chorągiew - znak rozpoznawczo-bojowy używany od XIII do XIX wieku przez państwa, ziemie, miasta, dwory, rody, bractwa lub cechy. Mianem chorągwi określa się również weksylia kościelne. Chorągiewka - mała flaga, często wykonana z papieru lub plastiku. Flaga - flaga jest weksylium używanym głównie na lądzie, mocowanym do drzewca lub liny. Płat jest pojedynczy a wzór na odwrocie jest lustrzanym odbiciem wzoru na stronie głównej. Niemal zawsze flaga ma kształt prostokąta o proporcjach od 1:1 do 1:2. Większość flag jednostek samorządowych w Polsce ma proporcje 5:8, czyli takie jak flaga państwowa Sztandar - weksylium istniejące tylko w jednym egzemplarzu. Bogato zdobiony i na ogół obszyty frędzlą płat (kwadratowy lub prostokątny), przymocowany jest ozdobnymi gwoździami na stałe do drzewca zakończonego głowicą w formie grotu lub plastycznej figury..

11

12 Polski protokół flagowy

13 Flaga musi być czysta i nie postrzępiona, a jej barwy nie mogą być wyblakłe. Na otwartym powietrzu flaga jest eksponowana od świtu do zmroku. Jeśli ma pozostać na maszcie dłużej musi być dobrze oświetlona. Nie eksponuje się flagi w dni deszczowe, w czasie zamieci śnieżnej i przy wyjątkowo silnym wietrze. Flaga nie może dotknąć podłogi, ziemi, bruku lub wody. Na fladze państwowej lub narodowej nie umieszcza się żadnych napisów i żadnego rodzaju rysunków. Jedynym godnym sposobem likwidacji zużytej flagi jest jej niepubliczne spalenie. Flagi związane z wyjątkowymi wydarzeniami przekazuje się do muzeum.

14 Najbardziej godnym sposobem eksponowania flagi jest na maszcie pionowym lub skośnym Inne sposoby eksponowania flagi to: Wywieszenie z okna lub balkonu na drążku prostopadłym do ściany budynku. Zawieszenie pionowo na linie umieszczonej nad ulicą między dwoma budynkami. Zatknięcie na drążku w skośnym uchwycie przymocowanym do ściany budynku, latarni ulicznej lub pojazdu komunikacji miejskiej.

15

16 Niesienie na drzewcu w pochodzie. Umieszczenie na drzewcu na specjalnej podstawie w sali lub gabinecie, a także na podium po prawej stronie mównicy. Umieszczenie na pręcie z podstawką i ustawienie na stole (flaga stolikowa). Umocowanie górnego skraju do poziomej listwy w krytych obiektach sportowych.

17

18 Uroczyste podniesienie flagi odbywa się publicznie z uroczystą asystą i przy wykonaniu hymnu państwowego. Dwie osoby rozwijają złożoną flagę, po czym jedna z nich umocowuje ją do linki a druga trzyma część swobodną tak, by nie dotknęła podłoża. Osoba, która umocowała flagę wciąga ją na maszt. Druga puszcza skraj części swobodnej dopiero gdy jest na wysokości jej ramion.

19 W dniach żałoby narodowej flagi na masztach pionowych spuszcza się do połowy masztu. Rano podnosi się flagę na szczyt masztu, po czym powoli opuszcza się ją do połowy wysokości masztu. Wieczorem podnosi się flagę na chwilę na szczyt masztu, po czym opuszcza na dół i składa. Flagę na masztach skośnych opatruje się kirem. Flagę podnosi się na maszt energicznie i opuszcza powoli. Zawsze po ściągnięciu flagi z masztu należy ją złożyć.

20

21 Flaga zawieszona pionowo ma zawsze pas biały z lewej strony. Jeśli jest na maszcie umocowana do ruchomego pręta poprzecznego, pas biały będzie zawsze przy maszcie. Jeśli flaga jest zawieszona nad jezdnią ulicy, pas biały będzie po lewej dla patrzących w kierunku rosnącej numeracji domów. Flaga skrzyżowana z inną flagą jest z lewej strony a jej drzewce krzyżuje się nad drzewcem innej flagi.

22 Flaga przykrywająca trumnę jest ułożona na niej tak, że linia oddzielająca obie barwy flagi pokrywa się z wyimaginowaną linią dzielącą trumną na pół wzdłuż jej długości. Pas biały jest nad sercem zmarłego. Przed złożeniem trumny do grobu należy flagę zdjąć, złożyć w sposób przewidziany ceremoniałem i wręczyć najbliższemu krewnemu osoby zmarłej lub jej pełnomocnikowi.

23 W czasie uroczystości odsłonięcia pomnika lub tablicy pamiątkowej zalecane jest użycie flagi, lecz nie można jej użyć jako zasłony lub przykrycia pomnika lub tablicy. Na fladze nie kładzie się żadnych przedmiotów, w tym wieńców lub kwiatów. Flagi nie należy nieść rozpostartej poziomo lecz musi ona zawsze być na drzewcu i swobodnie powiewać. Flagą nie oddaje się honorów (na przykład jej pochyleniem) żadnej innej fladze, znakowi lub osobie. Flagi nie używa się jako opakowanie i do przenoszenia czegokolwiek.

24

25 Eksponowanie flagi Rzeczypospolitej Polskiej z innymi flagami. Generalnie obowiązuje zasada, że flaga gospodarza zajmuje miejsce honorowe. Tak więc flaga Rzeczypospolitej Polskiej ma pierwszeństwo przed wszystkimi innymi flagami, a w przypadku flag jednostek samorządowych flagi polskich samorządów mają pierwszeństwo przed flagami zagranicznych jednostek terytorialnych tego samego rzędu.

26 Flagi umieszczane są w zgodzie z następującą hierarchią: Flaga Rzeczypospolitej Polskiej. Flaga innego państwa. Flaga województwa. Flaga powiatu. Flaga gminy. Flaga Unii Europejskiej. Flaga organizacji ogólnopolskiej. Flaga organizacji międzynarodowej. Flaga służbowa (policji, straży miejskiej, straży pożarnej, poczty itp.) Flaga firmowa (instytucji, organizacji, uczelni, szkoły, klubu sportowego itp.) Flaga okolicznościowa (związana z rocznicą lub imprezą).

27

28

29

30

31 W przypadku użycia flag więcej niż jednego obcego państwa, kolejność (po fladze Rzeczypospolitej Polskiej) wyznaczają nazwy tych państw w języku polskim. Niezależnie od tego czy flagi zostaną umieszczone na masztach, czy też będą niesione na czele pochodu, ich kolejność będzie taka sama.

32

33 Ekspozycja na masztach pionowych. Jeden maszt ustawia się przed budynkiem po tej stronie wejścia do niego, która dla patrzącego na budynek jest stroną lewą. Dwa lub więcej masztów można rozmieścić w linii prostej wzdłuż fasady budynku lub prostopadle do niej, po jednej lub po obu stronach alei prowadzącej do głównego wejścia. Trzy lub więcej masztów można rozmieścić w półkolu, 7 lub więcej masztów w kole. W centrum koła można ustawić maszt przeznaczony dla flagi Rzeczypospolitej Polskiej.

34 Wszystkie maszty muszą mieć jednakową wysokość. Odległość między masztami nie może być mniejsza od 1/5 wysokości masztu. Wszystkie flagi muszą mieć jednakową szerokość (wysokość). Szerokość (wysokość) flagi nie może być mniejsza niż 1/6 i większa niż 1/4 wysokości masztu. Na każdym maszcie wolno podnieść tylko jedną flagę. Jeśli flaga Rzeczypospolitej Polskiej jest eksponowana obok innych flag to wciąga się ją na maszt jako pierwszą i opuszcza jako ostatnią.

35

36

37

38 Ustawa z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej w art. 1 ust. 1 stwierdza: Orzeł biały, biało-czerwone barwy i Mazurek Dąbrowskiego są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej.

39 Godło Polski jest określone w art. 28. ust. 1 Konstytucji z 1997 roku: Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu. Jego aktualny, ustawowy wygląd (wg załącznika nr 1 ustawy o godle) to: biały, jednogłowy orzeł w złotej koronie, ze złotymi szponami i dziobem, zwrócony w prawo na tle czerwonej, lekko zwężającej się ku dołowi tarczy herbowej. Barwy bieli i czerwieni są barwami Rzeczypospolitej Polskiej, określonymi ustawowo.

40

41

42 Art. 4 ust. 1 ustawy określa: Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego. Dodatkowo w ust. 2 tego artykułu podano, że: przy umieszczaniu barw Rzeczypospolitej Polskiej w układzie pionowym kolor biały umieszcza się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu.

43

44 Flaga Rzeczypospolitej Polskiej według ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych jest nią prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej, umieszczony na maszcie. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy, za flagę Polski uważany jest również wariant z godłem Polski, umieszczonym pośrodku białego pasa. Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej obchodzony jest 2 maja.

45

46 Obowiązująca flaga Rzeczypospolitej Polskiej jest prostokątem o proporcjach 5:8 podzielonym na dwa poziome pasy: biały (u góry) i czerwony. Dopuszcza się także wieszanie flagi w formie pionowej wstęgi: wówczas barwa biała powinna znajdować się po lewej stronie lub przy drzewcu.

47

48 Flaga państwowa z godłem Rzeczypospolitej Polskiej Flagę tę także ustanowiono 1 sierpnia 1919 i początkowo przeznaczono dla polskich poselstw (przedstawicielstw dyplomatycznych) i konsulatów oraz statków handlowych. W latach była tylko banderą handlową.

49 Aktualnie flagę państwową z godłem Rzeczypospolitej Polskiej podnoszą (art. 8 i art. 9 ustawy): przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne oraz inne oficjalne przedstawicielstwa i misje za granicą na budynkach lub przed budynkami ich siedzib urzędowych, a także kierownicy tych przedstawicielstw, urzędów i misji na swych rezydencjach i środkach komunikacji w wypadkach przewidzianych w prawie i zwyczajach międzynarodowych, cywilne lotniska i lądowiska, cywilne samoloty komunikacyjne podczas lotów za granicą, kapitanaty (bosmanaty) portów na budynkach lub przed budynkami stanowiącymi ich siedziby urzędowe, polskie statki morskie jako banderę, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami szczególnymi; ponadto do bandery stosuje się prawo i zwyczaje międzynarodowe.

50

51

52 Modyfikacją flagi państwowej z godłem jest bandera wojenna ustanowiona ustawą z dnia 19 lutego 1993 r. o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. W ustawie tej określono, że "banderą wojenną jest prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej, zakończony dwoma trójkątnymi językami na wolnym liku. Pośrodku długości białego pasa, mierzonej od liku przydrzewcowego do wierzchołka wcięcia między językami, jest umieszczone godło Rzeczypospolitej Polskiej. Stosunek szerokości płata do jego długości wynosi 1:2,1. Głębokość wcięcia pomiędzy językami jest równa połowie szerokości płata. Stosunek wysokości godła do szerokości płata wynosi 2:5".

53

54 Hymnem Rzeczypospolitej Polskiej jest od 26 lutego 1927 Mazurek Dąbrowskiego

55 Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Proporcem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Zwierzchnika Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej jest płat tkaniny barwy czerwonej z wizerunkiem orła państwowego pośrodku płata, w obramowaniu wężyka generalskiego. Stosunek szerokości proporca do jego długości wynosi 5:6. Stosunek wysokości orła do szerokości proporca wynosi 3:5. Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Zwierzchnika Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej używa się w czasie uroczystości świąt państwowych i wojskowych z jego udziałem. Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Zwierzchnika Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej podnosi się na okręcie wojennym lub innej jednostce pływającej Marynarki Wojennej, na którym przebywa Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.

56

57 Order Orła Białego najstarsze i najwyższe odznaczenie państwowe Rzeczypospolitej Polskiej, nadawane za znamienite zasługi cywilne i wojskowe dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej, położone zarówno w czasie pokoju jak i w czasie wojny. Nie dzieli się na klasy. Nadawany jest najwybitniejszym Polakom oraz najwyższym rangą przedstawicielom państw obcych. W porządku precedencji orderów świata szóste z kolei.

58 Precedencja orderów świata (pierwszych sześć): 1. Najwyższy Order Chrystusa order Stolicy Apostolskiej 2. Order Podwiązki (The Most Noble Order of the Garter) - najwyższe cywilne i wojskowe odznaczenie Wielkiej Brytanii 3. Order Złotego Runa obecnie najwyższym odznaczeniem państwowym Królestwa Hiszpanii 4. Order Słonia (duń.: Elefantordenen) najznamienitsze i najstarsze jednoklasowe odznaczenie Królestwa Danii 5. Order Dannebroga (duń. Dannebrogordenen) jeden z najstarszych orderów świata, drugie w precedencji odznaczenie Królestwa Danii, nadawane za zasługi cywilne i wojskowe. 6. Order Orła Białego

59 Order Orła Białego noszony jest na wstędze błękitnej przewieszonej przez lewe ramię do prawego boku. Gwiazdę Orderu, niegdyś haftowaną, nosi się na lewej piersi. Baretka Orderu Orła Białego

60

61 Baretka odznaczenia - jest to wstążka barwy przewidzianej dla danego orderu lub odznaczenia, noszona na co dzień na mundurze w zastępstwie odznaczenia. Barwy wstążki są zwykle identyczne z barwami wstęgi przewidzianej dla danego odznaczenia. Długość baretki równa jest szerokości wstążki stosowanej w najniższej klasie danego orderu lub odznaczenia. Baretki nosi się na lewej piersi w kolejności określonej przez starszeństwo odznaczeń, od prawej do lewej strony i od góry do dołu.

62 Kolejność polskich odznaczeń, wyznaczająca jednocześnie ich starszeństwo. W takiej kolejności nosi się na lewej piersi baretki lub miniatury odznaczeń, z prawej do lewej strony. Kolejność ta odnosi się też do noszenia pełnych odznak odznaczeń, z wyjątkiem części Orderów najwyższych klas noszonych na wstędze.

63 Starszeństwo odznaczeń RP Order Orła Białego Order Wojenny Virtuti Militari klasy od I do V Order Odrodzenia Polski klasy od I do V Order Krzyża Wojskowego klasy od I do III Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej klasy od I do V oznaki innych orderów w kolejności ich otrzymania Krzyż Walecznych Krzyż Wojskowy Krzyż Zasługi za Dzielność Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Srebrny Krzyż Zasługi Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami Brązowy Krzyż Zasługi

64 Wojskowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Morski Krzyż Zasługi z Mieczami, Lotniczy Krzyż Zasługi z Mieczami Wojskowy Krzyż Zasługi, Morski Krzyż Zasługi, Lotniczy Krzyż Zasługi Medal za Ofiarność i Odwagę Złoty Medal za Długoletnią Służbę Srebrny Medal za Długoletnią Służbę Brązowy Medal za Długoletnią Służbę Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie Gwiazdy oznaki innych odznaczeń kolejności ich otrzymania

65 Order Virtuti Militari (łac. cnocie wojskowej) najwyższe polskie odznaczenie wojskowe. Ustanowił je 22. czerwca 1792 roku król Stanisław August Poniatowski, a reaktywował Sejm Ustawodawczy w 1919 r. jako Order Wojskowy Virtuti Militari nadawany osobom cywilnym i wojskowym za wybitne czyny wojenne połączone z ofiarnością i odwagą. 25 marca 1933 Sejm RP uchwalił nową ustawę o Orderze Virtuti Militari. Ustawa zmieniła Orderu nazwę na Order Wojenny Virtuti Militari.

66

67 Dzieli się na 5 klas: Krzyż Wielki z Gwiazdą, Krzyż Komandorski, Krzyż Kawalerski, Krzyż Złoty, Krzyż Srebrny.

68 Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej ustawą z 1 sierpnia 1919 wskrzesił order nadając mu nazwę Orderu Wojskowego Virtuti Militari. W ustawie ustalono, że żołnierz mógł otrzymać order poszczególnej klasy za następujące czyny: * Krzyż Wielki z Gwiazdą I klasy wódz za zwycięstwo w walnej bitwie, zakończonej zupełną porażką nieprzyjaciela lub za bohaterską obronę, która rozstrzygnęła o losach operacji strategicznych; * Krzyż Komandorski II klasy dowódca za zwycięstwo taktyczne lub mężną i skuteczną obronę trudnej pozycji; * Krzyż Kawalerski III klasy oficer, podoficer lub szeregowy, posiadający już Krzyż Złoty (IV klasy) za umiejętne kierowanie oddziałem, połączone z czynem wybitnego męstwa i z narażeniem życia; * Krzyż Złoty IV klasy oficer, za umiejętne dowodzenie oddziałem, połączone z osobistym czynem wybitnego męstwa i z narażeniem życia lub podoficer względnie szeregowy, posiadający już Krzyż Srebrny (V klasy) za czyn wybitnego męstwa, połączony z narażeniem życia; * Krzyż Srebrny V klasy oficer, podoficer lub szeregowy za czyn wybitnego męstwa, połączony z narażeniem życia.

69 Baretki orderu Baretka Krzyża Wielkiego Baretka Krzyża Komandorskiego Baretka Krzyża Kawalerskiego Baretka Krzyża Złotego Baretka Krzyża Srebrnego

70 Order Odrodzenia Polski, Polonia Restituta jedno z najwyższych polskich odznaczeń cywilnych, nadawane za wybitne osiągnięcia na polu oświaty, nauki, sportu, kultury, sztuki, gospodarki, obronności kraju, działalności społecznej, służby państwowej oraz rozwijania dobrych stosunków z innymi krajami. Ustanowione ustawą z dnia 4 lutego 1921 roku.

71 Order posiada 5 klas: Krzyż Wielki Krzyż Komandorski z Gwiazdą Krzyż Komandorski Krzyż Oficerski Krzyż Kawalerski Noszony na czerwonej wstędze z białymi pasami po bokach, przez prawe ramię (w I klasie), na szyi (w II i III klasie) lub na lewej stronie piersi (IV i V klasa).

72 Na straży honoru Orderu stoi Kapituła Orderu Odrodzenia Polski składająca się z Wielkiego Mistrza Orderu, i ośmiu członków Kapituły, powoływanych przez Wielkiego Mistrza na pięć lat. Zgodnie z ustawą o orderach i odznaczeniach Prezydent Rzeczypospolitej, z tytułu wyboru na ten urząd, staje się Kawalerem Orderu Odrodzenia Polski klasy I i przewodniczy Kapitule jako Wielki Mistrz Orderu.

73 Baretki orderu Baretka Krzyża Wielkiego Baretka Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Baretka Krzyża Komandorskiego Baretka Krzyża Oficerskiego Baretka Krzyża Kawalerskiego

74 Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej cywilne odznaczenie państwowe Rzeczypospolitej Polskiej w hierarchii orderów wobec cudzoziemców pierwsze po Orderze Orła Białego. Order jest nadawany cudzoziemcom i zamieszkałym za granicą obywatelom polskim, którzy swoją działalnością wnieśli wybitny wkład we współpracę międzynarodową oraz współpracę łączącą Rzeczpospolitą Polską z innymi państwami i narodami.

75

76 Order dzieli się na pięć klas: klasa I - Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, klasa II - Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, klasa III - Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, klasa IV - Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, klasa V - Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

77 Krzyż Zasługi polskie cywilne odznaczenie państwowe, nadawane za zasługi dla Państwa lub obywateli, ustanowione na mocy ustawy z dnia 23 czerwca 1923 roku i nadawane do chwili obecnej. Według ustawy z 1992, Krzyż Zasługi jest nagrodą dla osób, które położyły zasługi dla Państwa lub obywateli spełniając czyny przekraczające zakres ich zwykłych obowiązków, a przynoszące znaczną korzyść Państwu lub obywatelom. Krzyż Zasługi tego samego stopnia może być nadany tej samej osobie dwukrotnie.

78 Krzyż Zasługi dzieli się na trzy stopnie: Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Brązowy Krzyż Zasługi.

79 Baretki odznaczenia Baretka Złotego Krzyża Zasługi Baretka Srebrnego Krzyża Zasługi Baretka Brązowego Krzyża Zasługi