Postępowanie ustawodawcze
|
|
- Judyta Zalewska
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 System źródeł prawa. Postępowanie ustawodawcze mgr Piotr Kapusta
2 Wprowadzenie 1. Funkcjonowanie paostwa w oparciu o prawo. 2. Prawo pozytywne a prawo naturalne Prawo pozytywne- zbiór reguł i norm powstających w drodze ustanowienia; jego normy mają byt ograniczony w czasie; treśd zależy od woli prawodawcy Prawo naturalne- zespół reguł i norm, które istnieją niezależnie od woli konkretnego prawodawcy, wynikając z samej istoty człowieka i społeczeostwa; nie są ujęte w żadnym akcie prawa pisanego, pozostając poza wolą paostwowego prawodawcy. 3. Wymóg zgodności prawa pozytywnego z pewnymi podstawowymi regułami o ponadczasowym (prawnonaturalnym charakterze).
3 Zasada hierarchicznej budowy systemu źródeł prawa 1. problem zapewnienia konstytucji charakteru nadrzędnego źródła prawa wobec aktów normatywnych stanowionych w ramach władzy wykonawczej zasada prymatu ustawy zasada wyłączności ustawy dopuszczalnośd stanowienia przez organy rządowe aktów normatywnych inne niż wykonawcze
4 Próby porządkowania prawa 1. Regulacja systemu źródeł prawa powinna zostad ujęta w sposób całościowy w specjalnie temu poświęconym rozdziale konstytucji (vide: Rozdział III Konstytucji RP) 2. Regulacja systemu źródeł prawa powinna się opierad na zasadzie hierarchicznej jego budowy, zapewniając konstytucji i ustawom pozycję nadrzędną; wyłączenie kompetencji organów władzy wykonawczej do stanowienia aktów normatywnych o randze ustawy (wyjątek art. 234 Konstytucji RP) 3. Regulacja systemu źródeł prawa powinna wyjaśniad miejsce, jakie w tym systemie zajmują umowy międzynarodowe 4. Regulacja systemu źródeł prawa powinna opierad się na rozróżnieniu przepisów prawa powszechnie obowiązującego oraz przepisów o charakterze wewnętrznym
5 Dualistyczny charakter systemu źródeł prawa (1) Przepisy prawa powszechnie obowiązującego: regulują sytuację prawną różnych podmiotów ujęte są w hierarchiczny system 3. ujęte są w zamknięty system źródeł prawa (por. wyrok TK z dn r., sygn. akt K 25/99) a) zamknięcie systemu źródeł prawa w aspekcie podmiotowym Konstytucja RP wymienia w sposób wyczerpujący katalog organów upoważnionych do stanowienia prawa powszechnie obowiązującego (art. 235, art. 234, art. 142 ust. 1, art. 146 ust. 4 pkt 2, art. 148 ust. 3, art. 147 ust. 4 (art. 149 ust. 2 i 3), art. 213 ust. 2, art. 94 Konstytucji RP b) zamknięcie systemu źródeł prawa w aspekcie przedmiotowym Konstytucja RP w sposób wyczerpujący wymienia formy aktów, w jakich mogą byd zawierane normy o powszechnie obowiązującym charakterze (art. 87, art. 92, art. 94, 234, art. 91 ust. 3, art. 59 ust. 2 Konstytucji RP)
6 Dualistyczny charakter systemu źródeł prawa (2) Akty prawa wewnętrznego: 1. Ograniczony zakres obowiązywania (art. 93 ust. 1 Konstytucji RP; wyrok TK z dn r., sygn. akt K 21/98; wyrok TK z dn r., sygn. akt K 28/98) 2. Charakter systemu otwartego (wyrok TK z dn r., sygn. akt K 21/98) 3. Wymagania stawiane aktom prawa wewnętrznego: a) adresowane tylko do jednostek organizacyjnych podległych organowi wydającemu ten akt b) obowiązuje tylko te jednostki, nie może działad na zewnątrz, w szczególności nie może byd podstawą decyzji c) d) może byd wydany tylko w ramach ustawy, która musi określad ogólną kompetencję danego organu do wydawania aktów prawa wewnętrznego musi byd zgodny z prawem powszechnie obowiązującym
7 Prawo krajowe system źródeł powszechnie obowiązującego prawa (1) Zasada hierarchicznej budowy systemu źródeł prawa każdemu typowi aktu normatywnego przysługuje określona ranga w stosunku do typów pozostałych; jej konsekwencje stanowią: a) wymóg zgodności aktów niższego szczebla z aktami wyższego szczebla b) wymóg, by uchylenie, zmiana lub zawieszenie aktu danego szczebla następowało przez wydanie innego aktu tego samego lub wyższego szczebla c) zakaz normowania pewnych materii przez akty poniżej określonego szczebla d) zakaz wydawania aktów niższego szczebla bez uprzednio udzielonego upoważnienia w akcie wyższego szczebla
8 Prawo krajowe system źródeł powszechnie obowiązującego prawa (2) Szczeble hierarchicznego systemu źródeł prawa: 1. szczebel konstytucyjny 2. szczebel umów międzynarodowych ratyfikowanych art. 89 ust. 1 bądź art. 90 ust. 2-4 Konstytucji RP w trybie 3. szczebel ustawowy (vide: art. 234 Konstytucji RP) 4. szczebel rozporządzeo 5. akty prawa miejscowego (art. 87 ust. 2 i art. 94 Konstytucji RP)
9 Konstytucja a) Na szczycie hierarchii systemu źródeł prawa Odnoszą się do niej wszystkie ogólne cechy ustawy Zarazem charakteryzuje się szczególna forma b) szczególna treśd c) szczególna moc prawna cechami specyficznymi:
10 Ustawa a) akt parlamentu b) o charakterze normatywnym c) najwyższe miejsce Konstytucji) w systemie źródeł prawa (zaraz po d) o nieograniczonym zakresie przedmiotowym e) dochodzi do skutku w specjalnej procedurze
11 Rozporządzenie 1. Katalog organów paostwowych mogących wydawad rozporządzenia (art. 142 ust. 1, art. 146 ust. 4 pkt 2, art. 148 pkt 3, art. 149 ust. 2 i 3, art. 213 ust. 2 Konstytucji RP) Jest prawem powszechnie obowiązującym Charakter aktu podustawowego Może byd wydane tylko na podstawie ustawy (upoważnienie o charakterze fakultatywnym i obligatoryjnym) 5. Wymóg szczegółowości upoważnienia (szczegółowośd podmiotowa, przedmiotowa i treściowa) 6. Charakterystyka wytycznych w orzecznictwie TK (wyroki TK: z dn r., sygn. akt K 12/99; z dn r., sygn. akt K 28/98; z dn r., sygn. akt K 10/99; z dn r., sygn. akt K 20/99; z r., sygn. akt P 4/05; z dn r., sygn. akt K 13/08)
12 Rozporządzenie z mocą ustawy 1. Wyjątek od monopolu parlamentu na stanowienie prawa o mocy ustawy 2. Wydawane wyłącznie w okresie stanu wojennego (art. 234 Konstytucji) 3. Przesłanki wydania: a) wydanie możliwe wyłącznie w czasie stanu wojennego; b) jeżeli Sejm nie może zebrad się na posiedzenie; c) na wniosek Rady Ministrów; d) może byd wydane w zakresie i w granicach określonych w art. 228 ust. 3-5 Konstytucji; e) podlega zatwierdzeniu przez Sejm na jego najbliższym posiedzeniu.
13 Prawo miejscowe 1. Dualistyczna konstrukcja władzy w terenie 2. Typy aktów prawa miejscowego (art. 94 zd. 2 Konstytucji RP) 3. Formy kontroli aktów prawa miejscowego
14 Akty prawa wewnętrznego Nie składają się na wzajemnie powiązany system Każdy organ paostwowy tworzy je we własnym zakresie Kompetencja do ich stanowienia ma charakter otwarty (podmiotowo i przedmiotowo) 4. Powiązanie z systemem aktów prawa obowiązującego powszechnie
15 Prawo międzynarodowe i prawo UE w krajowym porządku prawnym 1. Zasada generalnej przychylności polskiego porządku prawnego wobec norm prawa międzynarodowego (art. 9 Konstytucji RP) 2. Konsekwencje art. 9 Konstytucji RP dla systemu źródeł prawa w Polsce (wyrok TK z dn r., sygn. akt K 18/04)
16 Umowy międzynarodowe Umowy ratyfikowane i nieratyfikowane Ratyfikacja umowy międzynarodowej Wymóg uchwalenia ustawy ratyfikacyjnej Konstytucji RP) (art. 89 ust. 1 Wybór procedury ratyfikacji a miejsce umowy międzynarodowej w systemie źródeł prawa w RP
17 Prawo Unii Europejskiej w polskim porządku prawnym Prawo wewnętrzne a prawo międzynarodowe ponadnarodowe i prawo Zasada bezpośredniej skuteczności prawa UE Zasada pierwszeostwa prawa UE Zasada jednolitości prawa UE
18 Etapy drogi ustawodawczej Cztery główne etapy drogi ustawodawczej: Art. 118 wykonanie prawa inicjatywy ustawodawczej Art praca w Sejmie nad projektem ustawy, zakooczona uchwaleniem ustawy Art. 121 ust. 1, 2 praca Senatu nad ustawą przekazaną przez Sejm do rozpatrzenia. Art. 121 ust. 3 rozpatrzenie przez Sejm ewentualnych poprawek Senatu lub jego uchwały o odrzuceniu ustawy Art. 122 podpisanie ustawy przez Prezydenta RP i jej ogłoszenie
19 Rodzaje procedur ustawodawczych 1. Procedura podstawowa 2. Procedury szczególne: a) pilny tryb ustawodawczy (art. 123) b) uchwalanie ustawy budżetowej (art ) c) uchwalanie ustawy o zmianie Konstytucji RP (art. 235) d) uchwalanie ustaw o wyrażeniu zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej, o której mowa w art. 90 ust. 1 e) uchwalanie ustaw implementujących f) uchwalanie ustaw-kodeksów
20 Inicjatywa ustawodawcza (1) Inicjatywa ustawodawcza- uprawnienie podmiotu określonego w Konstytucji RP do wniesienia do Sejmu projektu ustawy, ale z tym skutkiem, że obowiązkiem Sejmu jest rozpatrzenie tego projektu. Prawo inicjatywy ustawodawczej musi byd przyznane w Konstytucji RP. Na podstawie art. 118 przysługuje ono: posłom (15 posłom lub komisji sejmowej) Senatowi (cała izba na wniosek komisji lub co najmniej 10 senatorów) Prezydentowi RP Radzie Ministrów co najmniej obywateli
21 Inicjatywa ustawodawcza (2) Ograniczenia podmiotowe: jedynie RM jest uprawniona do wnoszenia projektów ustaw w trybie pilnym, przy tym klauzula pilności może byd nadana przez rząd tylko swoim projektom (art. 123 ust. 1) jedynie RM jest uprawniona do wnoszenia projektów: ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium budżetowym, ustawy o zaciąganiu długu publicznym, ustawy o udzielaniu gwarancji finansowych przez paostwo (art. 221) co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub Prezydent RP są uprawnieni do przedłożenia projektu ustawy o zmianie Konstytucji RP (art. 235)
22 Inicjatywa ustawodawcza (3) Ograniczenia przedmiotowe art. 123 ust. 1 W trybie pilnym RM nie może wnieśd projektów: ustaw podatkowych, ustaw dotyczących wyboru Prezydenta RP, Sejmu Senatu oraz organów samorządu terytorialnego, ustaw regulujących ustrój i właściwośd władz publicznych, a także kodeksów.
23 Prace Sejmu nad projektem ustawy (1) Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech czytaniach. I czytanie - odbywa się nie wcześniej niż 7 dnia od doręczenia posłom druku projektu - na posiedzeniu Sejmu lub komisji (komisja ma prawo celem szczegółowego rozpatrzenia projektu powoład podkomisję) - obligatoryjnie na posiedzeniu Sejmu: o zmianie Konstytucji RP, budżetowych, podatkowych, dotyczących wyboru Prezydenta, Sejmu i Senatu oraz organów samorządu terytorialnego, regulujących ustrój i właściwośd władz publicznych, a także kodeksów - wnioskodawca, do czasu rozpoczęcia I czytania, może wnieśd autopoprawkę (nie dot. projektów obywatelskich) - treśd I czytania: przedstawienie uzasadnienia projektu przez wnioskodawcę; debata nad ogólnymi zasadami projektu; pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawców - jeżeli toczy się na posiedzeniu izby, kooczy się skierowanie projektu do komisji, chyba że Sejm odrzuci projekt w całości
24 Prace Sejmu nad projektem ustawy (2) II czytanie - odbywa się nie wcześniej niż siódmego dnia od doręczenia posłom sprawozdania komisji z prac w pierwszym czytaniu, chyba że Sejm postanowi inaczej. Ma ono miejsce wyłącznie na posiedzeniu Sejmu - treśd: przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy; przeprowadzenie debaty oraz zgłaszanie poprawek i wniosków; przedstawienie przez komisje dodatkowego sprawozdania w razie zgłoszenia w drugim czytaniu nowych poprawek i wniosków - prawo wnoszenia poprawek do projektów ustaw, w czasie drugiego czytania, przysługuje: wnioskodawcy, grupie co najmniej 15 posłów, przewodniczącemu klubu lub koła bądź upoważnionemu przez niego wiceprzewodniczącemu klubu, RM
25 Prace Sejmu nad projektem ustawy (3) III czytanie - Regulamin Sejmu nie określa jednak żadnego sztywnego terminu jego przeprowadzenia (czyli może odbyd się niezwłocznie po zakooczeniu II czytania, jeżeli projekt ustawy nie został skierowany ponownie do komisji lub później w terminie wyznaczonym przez Marszałka) - treśd: przedstawienie przez posła sprawozdawcę poprawek i wniosków zgłoszonych podczas drugiego czytania; przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji, jeżeli projekt był ponownie skierowany do komisji po drugim czytaniu; głosowanie
26 Porządek głosowania Sejmu nad projektem ustawy 1. Najpierw głosowany jest wniosek jeżeli takowy został zgłoszony o odrzucenie projektu ustawy w całości; 2. Następnie Marszałek poddaje pod głosowanie poprawki do poszczególnych artykułów, przy tym w pierwszej kolejności głosuje się poprawki, których przyjęcie lub odrzucenie rozstrzyga o innych poprawkach; 3. Głosowanie projektu w całości w brzmieniu zaproponowanym przez komisje, ze zmianami wynikającymi z przegłosowanych poprawek. Dodatkowe uprawnienia Marszałka Sejmu: może odmówid poddania pod głosowanie poprawki, która uprzednio nie była przedłożona komisji w formie pisemnej (zapobiegad wrzutkom w toku procesu legislacyjnego) może odroczyd głosowanie nad całością projektu ustawy na czas potrzebny do stwierdzenia, czy wskutek przyjętych poprawek nie zachodzą sprzeczności między poszczególnymi przepisami
27 Udział Senatu w procesie ustawodawczym (1) Ustawa po uchwaleniu jej przez Sejm jest przekazywana przez Marszałka Sejmu do Senatu. Senat powinien zająd stanowisko w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy (tryb zwykły), 20 dni (ustawa budżetowa) lub 14 dni (tryb pilny). Podejmuje on uchwałę zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowe j liczby senatorów. Art. 121 ust. 3 przyjęcie ustawy bez zmian uchwalenie poprawek do ustawy odrzucenie ustawy w całości
28 Udział Senatu w procesie ustawodawczym (2) Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownej uchwały, ustawę uznaje się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm. Jeśli Senat przyjmie ustawę bez zmian, jest ona przekazywana do podpisu Prezydentowi. Gdy Senat podejmie uchwałę o odrzuceniu ustawy albo o wprowadzeniu do niej poprawek, to stosowna uchwała przekazywana jest do Sejmu celem jej rozpatrzenia.
29 Udział Senatu w procesie ustawodawczym (3) Zakres dopuszczalnych poprawek Senatu do ustawy przekazanej przez Sejm TK przyjmuje zawężającą interpretację zmian, jakie Senat może wprowadzid do ustawy przekazanej przez Sejm. Ingerencja Senatu w materię ustawy musi byd inaczej traktowana, gdy chodzi o głębokośd regulacji, a inaczej, gdy chodzi o szerokośd regulacji (głębokośd regulacji- nie ma ograniczeo co do tego, aby poprawki Senatu, w ramach już uregulowanej materii, przyjmowały zupełnie odmienne rozwiązania; zakres regulacji- Senat jest ograniczony zakresem przedmiotowym spraw normowanych w ustawie).
30 Podpisanie ustawy Art. 122 ust. 2 (Prezydent RP; 21 dni; 7 dni) Znaczenie prawne promulgacji ustawy stwierdzenie, że ustawa została przyjęta w sposób zgodny z prawem; jest to zarazem polecenie wykonania ustawy jako prawa obowiązującego Art. 122 ust. 3 prewencyjna kontrola konstytucyjności prawa Art. 122 ust. 4 Art. 122 ust. 5 weto ustawodawcze
31 Ogłoszenie ustawy Prezydent zarządza ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw, ustawę zaś ogłasza Prezes RM, który wydaje Dziennik Ustaw. Ogłoszenie ustawy urzędowe podanie ustawy do powszechnej wiadomości Vacatio legis Retroakcja Retrospektywność
32 Tryb pilny Podmiot uprawniony do wystąpienia z projektem w trybie pilnym: RM Wyłączenia przedmiotowe: ustawy podatkowe, ustawy dotyczące wyboru Prezydenta RP, Sejmu Senatu oraz organów samorządu terytorialnego, ustawy regulujące ustrój i właściwośd władz publicznych, a także kodeksy Termin rozpatrzenia przez Senat: 14 dni Termin podpisania przez Prezydenta: 7 dni
33 Uchwalenie ustawy budżetowej Podmiot uprawniony: RM Obowiązek przedłożenia projektu najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem nowego roku budżetowego Senat ma 20 dni na uchwalenie poprawek ew. jej przyjęcie bez poprawek Prezydent RP podpisuje w ciągu 7 dni Prezydentowi RP nie przysługuje prawo weta ustawodawczego, ale może wystąpid z wnioskiem do TK (TK ma 2 miesiące na wydanie orzeczenia)
34 Art. 235 Ustawa o zmianie Konstytucji RP (1) 1. Projekt ustawy o zmianie Konstytucji może przedłożyd co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub Prezydent Rzeczypospolitej. 2. Zmiana Konstytucji następuje w drodze ustawy uchwalonej w jednakowym brzmieniu przez Sejm i następnie w terminie nie dłuższym niż 60 dni przez Senat. 3. Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie Konstytucji może odbyd się nie wcześniej niż trzydziestego dnia od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy. 4. Ustawę o zmianie Konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów. 5. Uchwalenie przez Sejm ustawy zmieniającej przepisy rozdziałów I, II lub XII Konstytucji może odbyd się nie wcześniej niż sześddziesiątego dnia po pierwszym czytaniu projektu tej ustawy. 6. Jeżeli ustawa o zmianie Konstytucji dotyczy przepisów rozdziału I, II lub XII, podmioty określone w ust. 1 mogą zażądad, w terminie 45 dni od dnia uchwalenia ustawy przez Senat, przeprowadzenia referendum zatwierdzającego. Z wnioskiem w tej sprawie podmioty te zwracają się do Marszałka Sejmu, który zarządza niezwłocznie przeprowadzenie referendum w ciągu 60 dni od dnia złożenia wniosku. Zmiana Konstytucji zostaje przyjęta, jeżeli za tą zmianą opowiedziała się większośd głosujących. 7. Po zakooczeniu postępowania określonego w ust. 4 i 6 Marszałek Sejmu przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej uchwaloną ustawę do podpisu. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
35 Ustawa o zmianie Konstytucji RP (2) Tryb postępowania w Sejmie z takim projektem określa Regulamin Sejmu. Komisja nadzwyczajna powoływana przez Sejm do rozpatrzenia projektu takiej ustawy powinna odzwierciedlad reprezentację w Sejmie klubów i kół poselskich. Przyjęcie sprawozdania przez komisję następuje większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy członków komisji. W takim samym trybie przyjmowane są poprawki lub wnioski mniejszości do projektu ustawy. Drugie czytanie może się odbyd nie wcześniej niż 14 dnia od dnia doręczenia sprawozdania komisji.
36 Ustawa o wyrażeniu zgody na ratyfikację Art. 90 ust. 1 umowy międzynarodowej Sejm i Senat większością 2/3 głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów (senatorów)
37 Uchwalanie kodeksów I czytanie nie wcześniej niż 30 dnia od dnia doręczenia posłom druku projektu Do rozpatrzenia projektu zwykle powoływana jest w Sejmie komisja nadzwyczajna Prawo wnoszenia poprawek w drugim czytaniu przysługuje co najmniej 15 posłom oraz RM Drugie czytanie może się odbyd nie wcześniej niż 14 dnia od doręczenia posłom sprawozdania komisji nadzywczajnej
38 Uchwalanie ustaw implementujących Projekt ustawy wnoszony jest do Sejmu wyłącznie przez RM Zasadniczo nie później niż na 3 miesiące przed upływem terminu wykonania prawa UE Szybsza procedura prac Utrudniony tryb zgłaszania poprawek Tytuł ustawy zawiera zazwyczaj informację o tym, jakie przepisy wykonuje dana ustawa
39 Opracowano na podstawie: Bogusław Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012 Bogusław Banaszak, Prawo konstytucyjne, Warszawa 2012 Leszek Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2014 Anna Wyrozumska, Umowy międzynarodowe. Teoria praktyka, Warszawa 2006 i Dziękuję za uwagę!
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, dalej: Regulamin Sejmu
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, dalej: Regulamin Sejmu
Bardziej szczegółowoPRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak K W E S T I E O R G A N I Z A C Y J N E KONTAKT I KONSULTACJE WARUNKI ZALICZENIA DODATKOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEBIEGU ZAJĘĆ ZALECANA LITERATURA
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak K W E S T I E O R G A N I Z A C Y J N E KONTAKT I KONSULTACJE WARUNKI ZALICZENIA DODATKOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEBIEGU ZAJĘĆ
Bardziej szczegółowoPROCES TWORZENIA PRAWA W POLSCE
PROCES TWORZENIA PRAWA W POLSCE Źródło: https://www.pexels.com/photo/flag-of-poland-5611/, baza PEXELS, licencja CCO Proces ustawodawczy, zwany też legislacyjnym, oznacza przebieg stanowienia prawa w Polsce.
Bardziej szczegółowoPrawo konstytucyjne SNA I (III) Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Semestr zimowy 2014/2015
Prawo konstytucyjne SNA I (III) Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Semestr zimowy 2014/2015 Źródła prawa konstytucyjnego to źródła, które zawierają normy zaliczane do tej gałęzi prawa Koncepcja paostwa
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak K W E S T I E O R G A N I Z A C Y J N E KONTAKT I KONSULTACJE WARUNKI ZALICZENIA DODATKOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEBIEGU ZAJĘĆ
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2018/2019 mgr Anna Kuchciak K W E S T I E O R G A N I Z A C Y J N E KONTAKT I KONSULTACJE WARUNKI ZALICZENIA DODATKOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEBIEGU ZAJĘĆ
Bardziej szczegółowoWYKŁAD III. SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r.
WYKŁAD III SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r. I. Pojęcie i rodzaje źródeł prawa II. Cechy systemu źródeł prawa w Polsce: 1. konstytucjonalizacja 2. dychotomiczny podział
Bardziej szczegółowoZASADY NACZELNE USTROJU RP
ZASADY NACZELNE USTROJU RP Zasady naczelne ustroju RP Zawierają idee przewodnie ustawy zasadniczej. Są to normy prawne zawarte w Konstytucji, których szczególna doniosłość charakteryzuje się w tym, że
Bardziej szczegółowoWŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE. Sejm i Senat
WŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE Sejm i Senat GŁÓWNE CECHY PARLAMENTU W RP Parlament jest jedynym organem ustawodawczym w Polsce. Parlament (zwłaszcza izba sejmowa) pełni też inne funkcje kontrolną i kreacyjną.
Bardziej szczegółowoPRAWO KONSTYTUCYJNE semestr zimowy 2016/17
PRAWO KONSTYTUCYJNE semestr zimowy 2016/17 KWESTIE ORGANIZACYJNE Kontakt i konsultacje Przebieg dwiczeo Literatura podstawowa oraz akty prawne Zakres materiału Warunki zaliczenia Instota i pojęcie terminu
Bardziej szczegółowoPRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak K W E S T I E O R G A N I Z A C Y J N E KONTAKT I KONSULTACJE WARUNKI ZALICZENIA DODATKOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEBIEGU ZAJĘĆ ZALECANA LITERATURA
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2016/2017 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia
Bardziej szczegółowoPRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak Z A S A D A S U W E R E N N O Ś C I N A R O D U art. 4 Konstytucji RP 1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.
Bardziej szczegółowoPRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak Art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego
Bardziej szczegółowoPrawo konstytucyjne. Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy
Prawo konstytucyjne Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy Mgr Dominika Kuźnicka Katedra Prawa Konstytucyjnego Uniwersytet Wrocławski PLAN ZAJĘĆ 1. Organizacja ćwiczeń 2. Cześć merytoryczna
Bardziej szczegółowoM.P Nr 13 poz. 89. U C H W A Ł A Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. z dnia 6 marca 1993 r.
Kancelaria Sejmu s. 1/10 M.P. 1993 Nr 13 poz. 89 U C H W A Ł A Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 6 marca 1993 r. w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1. W uchwale Sejmu
Bardziej szczegółowoPROCES LEGISLACYJNY. Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej. Wykład nr IV. Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej
Wykład nr IV Podstawy prawa i ochrona własności intelektualnej PROCES LEGISLACYJNY Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Zakład Gospodarki Wodnej OPRACOWAŁ dr hab.inż.wojciech Chmielowski prof. PK Proces
Bardziej szczegółowoPodstawy prawa w gospodarce (PPwG) Funkcje parlamentu
Podstawy prawa w gospodarce (PPwG) Funkcje parlamentu Przedmiot 1 Funkcje parlamentu - ogólnie 2 Funkcja ustawodawcza 3 Funkcja kontrolna 4 Funkcja kreacyjna 2 Funkcje parlamentu - ogólnie Funkcje: Ustawodawcza
Bardziej szczegółowoWładza wykonawcza Rada Ministrów. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego
Władza wykonawcza Rada Ministrów Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego RADA MINISTRÓW mieszany charakter: 1) organ kolegialny 2) każdy minister stanowi jednoosobowy organ konstytucyjny o własnych kompetencjach
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak Z A S A DA P O DZ I A ŁU W Ł A DZ Y ART. 10 KONSTYTUCJI RP WŁADZA USTAWODAWCZA PRAWODAWSTWO WŁADZA WYKONAWCZA WYKONAWSTWO WŁADZA
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W SYSTEMIE PRAWA WEWNĘTRZNEGO
Maciej M. Sokołowski ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W SYSTEMIE PRAWA WEWNĘTRZNEGO Warszawa, 16/10/2014 r. POJĘCIE ŹRÓDEŁ PRAWA Czynniki wpływające na treść prawa np. wola narodu czy prawodawcy, stosunki
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak KONTRASYGNATA współpodpis Prezes Rady Ministrów, który przejmuje przed Sejmem ODPOWIEDZIALNOŚĆ za akt urzędowy Prezydenta (polityczna
Bardziej szczegółowoZAMKNIĘTY SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO. AKTY O CHARAKTERZE WEWNĘTRZNYM.
ZAMKNIĘTY SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO. AKTY O CHARAKTERZE WEWNĘTRZNYM. ZAJĘCIA NR 2 mgr Kinga Drewniowska DUALISTYCZNY CHARAKTER SYSTEMU ŹRÓDEŁ PRAWA ŹRÓDŁA PRAWA PRAWO POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCE
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak K W E S T I E O R G A N I Z A C Y J N E KONTAKT I KONSULTACJE WARUNKI ZALICZENIA DODATKOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEBIEGU ZAJĘĆ
Bardziej szczegółowoUSTAWA. PROCEDURA USTAWODAWCZA.
USTAWA. PROCEDURA USTAWODAWCZA. ZAJĘCIA NR 3 mgr Kinga Drewniowska USTAWA najwyższa po Konstytucji moc prawna nieograniczony zakres przedmiotowy regulacji (Konstytucja RP nie określa w sposób całościowy
Bardziej szczegółowoMONITORING PROCESU LEGISLACYJNEGO NA ETAPIE PARLAMENTARNYM
PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKCIE 1. Data zakończenia prac nad raportem: 2016-05-19 2. Czy proces legislacyjny został zakończony (w jakikolwiek sposób)? 3. Autor raportu (imię i nazwisko): Kinga Polubicka
Bardziej szczegółowoFUNKCJE WŁADZY USTAWODAWCZEJ
FUNKCJE WŁADZY USTAWODAWCZEJ FUNKCJE WŁADZY USTAWODAWCZEJ Rozdział IV SEJM I SENAT Art. 95. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat. Sejm sprawuje kontrolę nad działalnością
Bardziej szczegółowoCzęść I. Uwagi ogólne o prawie administracyjnym
Część I. Uwagi ogólne o prawie administracyjnym Rozdział 1. Definicja prawa administracyjnego Prawo administracyjne to bardzo obszerny zespół norm zróżnicowanych pod względem ich przedmiotu i budowy, regulujący
Bardziej szczegółowoAkty normatywne. PPwG prof. Stanisław Piątek
Akty normatywne PPwG prof. Stanisław Piątek Rodzaje aktów normatywnych Akty normatywne (źródła prawa) - dokumenty odpowiednio ustanowione przez organy władzy publicznej, które zawierają przepisy prawa,
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP
ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP SYSTEM PRAWA Zbiór uporządkowanych i wzajemnie ze sobą powiązanych norm generalnych i abstrakcyjnych wysłowionych w tekstach aktów prawotwórczych i nieuchylonych
Bardziej szczegółowo1. Ustawę uchwaloną przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi.
Podsumowanie Dokument został przygotowany w ramach realizacji projektu INPRIS The Legislative Process in Poland: Strengthening Social Participation finansowanego przez CEE Trust. Dokument zawiera najważniejsze
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 26 czerwca 2008 r.
U C H W A Ł A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 26 czerwca 2008 r. w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli Na podstawie
Bardziej szczegółowoTRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY
Konstytucja wk 10 TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Został ustanowiony nowelą konstytucyjną 26 marca 1982r Ustawa o TK została uchwalona 29 kwietnia 1985r TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY jest organem władzy sądowniczej, choć
Bardziej szczegółowoSpis treści. Spis treści. Spis treści
Spis treści Spis treści Spis treści Wykaz skrótów.................................................. 15 Od Autora...................................................... 19 ROZDZIAŁ I. Pojęcie i przedmiot
Bardziej szczegółowoDr Ryszard Piotrowski 27 lutego 2008 r. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
Dr Ryszard Piotrowski 27 lutego 2008 r. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego Opinia w sprawie trybu uchwalania przez Senat ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej,
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa
POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE Red.: Dariusz Górecki Wykaz skrótów Wstęp Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa Rozdział
Bardziej szczegółowo- o zmianie ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Marszałek Senatu Druk nr 926 Warszawa, 27 czerwca 2008 r. Szanowny Panie Marszałku Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Zgodnie
Bardziej szczegółowoZgodnie z obowiązującą Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów oraz
Zgodnie z obowiązującą Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów oraz ministrów. W skład Rady Ministrów mogą być powoływani wiceprezesi
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Projekt 27 kwietnia 2017 r. Wariant art. 121 ust. 4 USTAWA z dnia r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. poz.
Bardziej szczegółowoDZIAŁ I. PRAWO ADMINISTRACYJNE
DZIAŁ I. PRAWO ADMINISTRACYJNE Rozdział I. Uwagi ogólne o prawie administracyjnym Część I. Definicja prawa administracyjnego Prawo administracyjne to bardzo obszerny zespół norm zróżnicowanych pod względem
Bardziej szczegółowoKONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 2 kwietnia 1997 r.
KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. Rozdział IV SEJM I SENAT Art. 95. 1. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat. 2. Sejm sprawuje kontrolę nad
Bardziej szczegółowoMONITORING PROCESU LEGISLACYJNEGO NA ETAPIE PARLAMENTARNYM
PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKCIE 1. Data zakończenia prac nad raportem: 2016-02-16 2. Czy proces legislacyjny został zakończony (w jakikolwiek sposób)? 3. Autor raportu (imię i nazwisko): Wojciech ROGOWSKI
Bardziej szczegółowoPrawo konstytucyjne. Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy
Prawo konstytucyjne Niestacjonarne Studia Prawa 2016/2017 semestr zimowy Stosunek prawa międzynarodowego do prawa krajowego Artykuł 38. 1. Trybunał, którego zadaniem jest orzekać na podstawie prawa międzynarodowego
Bardziej szczegółowoZakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego
Poznań, 9 października 2018 r. Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego I. Podstawowe pojęcia prawa konstytucyjnego 1. Pojęcia małej konstytucji, minimum konstytucyjnego, ustawy organicznej.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Część B. Kazusy. Część C. Tablice. Wykaz skrótów. Pytanie
Wykaz skrótów XI Część A. Pytania egzaminacyjne Pytanie 1 150 1 Część B. Kazusy Kazus 1. Umowa międzynarodowa 109 Kazus 2. Immunitet, ułaskawienie 112 Kazus 3. Rozporządzenie z mocą ustawy, Trybunał Konstytucyjny
Bardziej szczegółowoPodstawy prawa w gospodarce (PPwG) Finanse publiczne
Podstawy prawa w gospodarce (PPwG) Finanse publiczne Przedmiot 1 2 3 4 5 Rola i ograniczenia kompetencji rządu Zasada wyłączności ustawy w ramach finansów publicznych Budżet (pojęcie, zawartość, odrębności
Bardziej szczegółowoDEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA
DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA - Sposób sprawowania władzy, w którym decyzje podejmowane są bezpośrednio przez ogół wyborców bez pośrednictwa jakichkolwiek organów państwowych - Bezpośrednie decydowanie prze
Bardziej szczegółowoWładza wykonawcza Rada Ministrów. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego
Władza wykonawcza Rada Ministrów Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Prezydent Władza ustawodawcza Rada Ministrów skupia w swoich rękach najważniejsze kompetencje dot. bieżącego sprawowania polityki
Bardziej szczegółowoPOLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W
POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W RED.: DARIUSZ GÓRECKI Wykaz skrótów Przedmowa Rozdział pierwszy Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1. Nazwa
Bardziej szczegółowoŹRÓDŁA PRAWA PRAWO MIĘDZYNARODOWE I PRAWO UE W KRAJOWYM PORZĄDKU PRAWNYM
ŹRÓDŁA PRAWA PRAWO MIĘDZYNARODOWE I PRAWO UE W KRAJOWYM PORZĄDKU PRAWNYM Czym jest prawo? Istotą każdego paostwa demokratycznego jest oparcie jego funkcjonowaniu na prawie, a więc na zespole reguł i norm
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Uwagi wprowadzające... 26
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... XI Wykaz podstawowej literatury... XV Przedmowa... XVII Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej... 1 1. Uwagi wprowadzające... 2 2. Zasada
Bardziej szczegółowoPROJEKT. Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej PROJEKT Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319, z 2006
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział czwarty Zasady ustroju politycznego Rzeczypospolitej Polskiej w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r...
Spis treści Rozdział pierwszy Ustrój polityczny państwa pojęcie i istota... 11 1. Pojęcie ustroju politycznego... 12 2. Ewolucja ustroju politycznego Polski... 14 Rozdział drugi Konstytucyjne podstawy
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia... o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Projekt USTAWA z dnia... o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1 W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz.U.1997.78.483) wprowadza się następujące zmiany: 1)
Bardziej szczegółowoPRAWO ADMINISTRACYJNE SSP SEMESTR ZIMOWY ROKU AKADEMICKIEGO 2017/18 ZAJĘCIA 04 z 10 - KONSPEKT
PRAWO ADMINISTRACYJNE SSP SEMESTR ZIMOWY ROKU AKADEMICKIEGO 2017/18 ZAJĘCIA 04 z 10 - KONSPEKT Cd. omawiania źródeł prawa administracyjnego, ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA. Zgromadzenia Narodowego. z dnia 22 września 1994 r. Regulamin Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
UCHWAŁA Zgromadzenia Narodowego Opracowano na podstawie: MP z 1994 r. Nr 54, poz. 453, z 1996 r. Nr 7, poz. 75. z dnia 22 września 1994 r. Regulamin Zgromadzenia Narodowego dla uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoSpis treści. 3. Prace nad regulacjami ustawowymi po wejściu w życie
Spis treści 1. WPROWADZENIE...................................................... 13 1.1. Uwagi wstępne...................................................... 13 1.2. Dyskusje konstytucjonalistów (2003
Bardziej szczegółowoAdam Witalec O PODSTAWOWYCH REGUŁACH PROCESU USTAWODAWCZEGO W III RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
ARTYKUŁY Polityka i Społeczeństwo 3/2006 Adam Witalec O PODSTAWOWYCH REGUŁACH PROCESU USTAWODAWCZEGO W III RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Postępowanie ustawodawcze w Sejmie Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoZasada demokratycznego państwa prawnego. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego
Zasada demokratycznego państwa prawnego Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego Art. 2 Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej
Bardziej szczegółowoKONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ
KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ PRZEDMOWA ROZDZIAŁ I. ZMIANY USTROJU POLITYCZNEGO POLSKI W LATACH 1944-1997 1. Pojęcie ustroju politycznego i jego periodyzacja 2. Okres Krajowej
Bardziej szczegółowoInne określenia: akty prawa miejscowego prawo lokalne lokalne źródła prawa lokalne akty normatywne akty terenowe
CZ.1 Inne określenia: akty prawa miejscowego prawo lokalne lokalne źródła prawa lokalne akty normatywne akty terenowe Źródła prawa powszechnie obowiązującego, stanowione przez terenowe organy administracji
Bardziej szczegółowoArt. 88. - konkretyzacja: - ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych
OBOWIĄZYWANIE PRAWA I. Zasady konstytucyjne: 1. Zasada państwa prawa i jej konsekwencje w procesie stanowienia prawa: niezwykle ważna dyrektywa w zakresie stanowienia i stosowania prawa wyrok 9 V 2005
Bardziej szczegółowoRozpoznanie na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej w trybie art. 59 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym a tajemnica sali narad
Rozpoznanie na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej w trybie art. 59 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym a tajemnica sali narad Dr Aleksandra Syryt Wydział Prawa i Administracji UKSW Warszawa
Bardziej szczegółowoSTANY NADZWYCZAJNE ZAJĘCIA NR 6. mgr Kinga Drewniowska
STANY NADZWYCZAJNE ZAJĘCIA NR 6 mgr Kinga Drewniowska STAN NADZWYCZAJNY STAN NADZWYCZAJNY pojawienie się w państwie sytuacji szczególnego zagrożenia, którego rozwiązanie wymaga sięgnięcia do środków szczególnych,
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wprowadzenie. Część I. Prawoznawstwo 1
Wprowadzenie XI Część I. Prawoznawstwo 1 Tabl. 1. Pojęcie państwo 3 Tabl. 2. Cechy państwa 4 Tabl. 3. Teorie powstania państwa 5 Tabl. 4. Funkcje państwa 6 Tabl. 5. Typ i forma państwa 7 Tabl. 6. Aparat
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. z dnia r. w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Projekt 7 listopada 2011 r. UCHWAŁA Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia r. w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1. W uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak SĄD NAJWYŻSZY art. 183 Konstytucji RP 1. Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie
Bardziej szczegółowoMONITORING PROCESU LEGISLACYJNEGO NA ETAPIE PARLAMENTARNYM
PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKCIE 1. Data zakończenia prac nad raportem: 2018-11-15 2. Czy proces legislacyjny został zakończony (w jakikolwiek sposób)? 3. Autor raportu (imię i nazwisko): Agnieszka Vetulani-Cęgiel
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia z zakresu prawa
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa Prawo to uporządkowany zbiór norm postępowania wydanych lub usankcjonowane przez państwo i zabezpieczonych przymusem państwowym. Ustawa jest aktem prawa powszechnego
Bardziej szczegółowoDz.U FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII. Art. 173.
Dz.U.97.78.483 FRAGMENT KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) Rozdział VIII SĄDY I TRYBUNAŁY Art. 173. Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezaleŝną
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji śledczej. Art Ustawa reguluje tryb działania sejmowej komisji śledczej, zwanej dalej
Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 21 stycznia 1999 r. Opracowano na podstawie: Dz.U. z 1999 r. Nr 35, poz. 321. o sejmowej komisji śledczej Art. 1. 1. Ustawa reguluje tryb działania sejmowej komisji
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów...11 Wstęp...15
Wykaz skrótów...11 Wstęp..........15 Rozdział 1 Akty prawa miejscowego w systemie prawa powszechnie obowiązującego.... 25 1.1. Uwagi wstępne... 25 1.2. System źródeł prawa powszechnie obowiązującego w
Bardziej szczegółowoTrybunału odpowiednich do rangi zadań. Temu celowi powinny być podporządkowane wszelkie działania władzy ustawodawczej. Pozycja ustrojowa Trybunału,
Stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 22 czerwca 2016 r. o przedstawieniu wniosków związanych z pracami legislacyjnymi dotyczącymi projektów ustawy o Trybunale Konstytucyjnym Krajowa Rada Sądownictwa
Bardziej szczegółowoLEGISLACJA ADMINISTRACYJNA. Marcin Mazuryk Mateusz Kaczocha
LEGISLACJA ADMINISTRACYJNA Marcin Mazuryk Mateusz Kaczocha Warszawa 2012 Spis treści 5 Spis treści Wykaz skrótów... 7 Słowo wstępne... 9 Rozdział I Konstytucja... 11 Rozdział II Inicjatywa obywatelska...
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak art. 110 ust. 1 Konstytucji RP Sejm wybiera ze swojego grona Marszałka Sejmu i wicemarszałków. O R G A N Y S E J M U ( O R G A
Bardziej szczegółowoSĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sędziowie. Krajowa Rada Sądownictwa
SĄDY I TRYBUNAŁY (Roz. VIII) (władza sądownicza) Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Wyroki wydawane w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, w postępowaniu co najmniej dwuinstancyjnym.
Bardziej szczegółowoOPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA. z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające
OPINIA KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA z dnia 13 grudnia 2016 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym i
Bardziej szczegółowoFUNKCJE SEJMU (PARLAMENTU)- funkcja ustawodawcza, funkcja kontrolna, funkcja kreacyjna parlamentu
KONSTYTUCJA - WYKŁAD SZÓSTY Z DN 25-04-2009 FUNKCJE SEJMU (PARLAMENTU)- funkcja ustawodawcza, funkcja kontrolna, funkcja kreacyjna parlamentu FUNKCJA USTAWODAWCZA SEJMU Inicjatywa ustawodawcza przysługuje;
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2018/2019 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2018/2019 mgr Anna Kuchciak Z A S A D A S U W E R E N N O Ś C I N A R O D U Art. 4 Konstytucji RP 1.Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy
Bardziej szczegółowoJak rozwiązywać kazusy?
Jak rozwiązywać kazusy? Krótki przewodnik dla studentów SNP(Z) Prawo konstytucyjne Opracowano na podstawie: Polskie prawo konstytucyjne. Materiały, kazusy i orzecznictwo, pod red. M. Dąbrowskiego, J. Juchniewicz,
Bardziej szczegółowoDruk nr 2856 Warszawa, 18 lutego 2010 r.
Druk nr 2856 Warszawa, 18 lutego 2010 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach NKK-020-1-10 Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoJerzy Buczkowski (red.) Łukasz Buczkowski Krzysztof Eckhardt
Podręczniki uczelniane nr 125 Wyższa Szkoła Prawa i Administracji Rzeszów-Przemyśl Wydział Prawa i Administracji 105 (125) Jerzy Buczkowski (red.) Łukasz Buczkowski Krzysztof Eckhardt PRAWO KONSTYTUCYJNE
Bardziej szczegółowoRozdział trzeci. Ramy instytucjonalne implementacji dyrektyw. I. Wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące prawidłowej procedury transpozycji
Rozdział trzeci Ramy instytucjonalne implementacji dyrektyw W Polsce czuwanie nad realizacją obowiązku dostosowania prawa polskiego do prawa unijnego spoczywa głównie na Radzie Ministrów, która zgodnie
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 17 maja 2016 r. Poz. 677
Warszawa, dnia 17 maja 2016 r. Poz. 677 USTAWA z dnia 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 8 października 2010 r.
Kancelaria Sejmu s. 1/9 Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2010 r. Nr 213, poz. 1395. USTAWA z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem
Bardziej szczegółowoPRAWO KONSTYTUCYJNE TEST ZESTAW 1
PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST. 18.06.2018. ZESTAW 1 1. Z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa może wystąpić: a.
Bardziej szczegółowoTechniki informacji i komunikacji
Techniki informacji i komunikacji Dzienniki urzędowe Laboratorium nr 5 2017/2018 Dr Sylwia Kotecka-Kral CBKE WPAiE UWr System źródeł prawa Zadaniem osób udzielających porad prawnych czy urzędników jest
Bardziej szczegółowoP R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak
P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E SEMESTR ZIMOWY 2017/2018 mgr Anna Kuchciak USTRÓJ USTRÓJ PAŃSTWOWY ZASADY USTROJU Rozdział I Konstytucji RP RZECZPOSPOLITA!art. 235 Konstytucji RP! utrudniona zmiana KONWENCJONALNOŚĆ
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 2013 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Projekt USTAWA z dnia 2013 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319,
Bardziej szczegółowoPRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak KREACYJNA WYRAŻANIA WOLI WYBORCÓW LEGITYMUJĄCA POWSZECHNE LOKALNE F U N K C J E W Y B O R Ó W W Y B O R Y KONTROLNA INTEGRACYJNA PONOWNE UZUPEŁNIAJĄCE
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 38/2012/VII Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 27 września 2012 r.
Uchwała Nr 38/2012/VII Senatu Politechniki Lubelskiej z dnia 27 września 2012 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu pracy Senatu Politechniki Lubelskiej na kadencję 2012-2016 Na podstawie 25 ust. 3 Statutu
Bardziej szczegółowoMONITORING PROCESU LEGISLACYJNEGO NA ETAPIE PARLAMENTARNYM
PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKCIE 1. Data zakończenia prac nad raportem: 3 grudnia 2016 r. 2. Czy proces legislacyjny został zakończony (w jakikolwiek sposób)? 4 listopada 2016 r. Prezydent podpisał ustawę
Bardziej szczegółowoTryb uchwalania ustaw Model postępowania u progu IV kadencji Sejmu RP
Seminarium dla nowo wybranych posłów na Sejm IV kadencji 1 Andrzej Szmyt Tryb uchwalania ustaw Model postępowania u progu IV kadencji Sejmu RP Zgodnie z art. 95 ust. 1 Konstytucji ustawa ma charakter aktu
Bardziej szczegółowoProjekt ustawy o prawach konsumenta
Projekt ustawy o prawach konsumenta Od pewnego czasu w prasie branżowej zauważyć można wzmożona aktywność w zakresie omówienia przygotowywanych zmian w prawie polskim dotyczących instytucji związanych
Bardziej szczegółowoKonstytucyjne ramy inicjatywy ustawodawczej w parlamencie Rzeczypospolitej Polskiej
Stanisław Bożyk* Uniwersytet w Białymstoku Konstytucyjne ramy inicjatywy ustawodawczej w parlamencie Rzeczypospolitej Polskiej 1. We wszystkich postępowaniach zmierzających do uchwalenia ustawy wszczęcie
Bardziej szczegółowoPojęcie i prawna regulacja zasad techniki prawodawczej. ZTP reguły konstruowania aktów normatywnych przez legislatorów
CZ. 3 Pojęcie i prawna regulacja zasad techniki prawodawczej ZTP reguły konstruowania aktów normatywnych przez legislatorów ZTP stanowią załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20.06.2002
Bardziej szczegółowoPRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak
PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak Z A SA DA P O DZ I A ŁU W Ł A DZ Y G E N E Z A ZASADA PODZIAŁU WŁADZY ART. 10 KONSTYTUCJI RP ASPEKT PRZEDMIOTOWY UST. 1 USTAWODAWCZA PRAWODAWSTWO
Bardziej szczegółowo