Plan zajęć: Porównanie kultur metodą Hofstede

Transkrypt

1 Plan zajęć: Porównanie kultur metodą Hofstede Efekty kształcenia Wymiar teoretyczny pod-wymiar 2 Metody analizy perspektywy międzykulturowej (np. zasady porównywania systemów kulturowych, skala świadomości kulturowej itd.). Poziom (I, II, III) I (jeżeli studenci nie posiadają wiedzy dotyczącej teorii Hofstede lub podobnych teorii). II lub III (jeżeli studenci posiadają odpowiednią wiedzę można wykorzystać alternatywne teorie, np. Shalom lub Schwartz, i zwrócić więcej uwagi na takich teoretyków jak Jones i McSweeney, którzy krytykują Hofstede). Wymagane przygotowania Żadnych oprócz komputera z dostępem do Internetu oraz projektora multimedialnego; materiały dla studentów (patrz niżej). Można poprosić studentów, aby przed zajęciami weszli na stronę: (przy pomocy dowolnej przeglądarki z wyjątkiem Internet Explorer, który nie daje pełnej funkcjonalności!) w celu zapoznania się z 6 wymiarami Hofstede oraz wydrukowania wykresów dla porównania dwóch dowolnych krajów, znanych studentom. Wyżej omówione zadanie można również wykorzystać jako zadanie utrwalające (patrz niżej). Tryb pracy Jeśli to możliwe, studenci pracują w 3-4 osobowych grupach, gdzie każdy student należy do innej narodowości lub ma inny drugi język. W sytuacjach które nie pozwalają na proponowany podział powinny zostać utworzone takie grupy, w których będzie największa różnorodność wiedzy językowej i kulturowej lub znajomości innych krajów. Można również zacząć od pracy w parach i przejść do pracy w grupach. Czas (całkowity sugerowany czas) 60 minut Zalecenia dla wykładowcy (bibliografia, przewidywane trudności) Dla Poziomu I - znajomość nie tylko strony internetowej Hofstede, ale także i jego najważniejszej pracy: Hofstede, Geert (2005) Cultures And Organizations: Software of the Mind. New-York: McGraw- Hill a także krytyki jego metodologii, np. Jones, M.L. (2007) Hofstede Culturally Questionable? Dostępne na Research Online -

2 Dla Poziomów II lub III znajomość: Schwartz, Shalom H. et al. Value Priorities and Social Desirability: Much Substance, Some Style British Journal of Social Psychology, 36 (1997), 7. McSweeney, Brendan Hofstede s Model of National Cultural Differences and their Consequences: A Triumph of Faith a Failure of Analysis published in Human Relations, Vol 55, No.1, January 2002, pp Hofstede, Geert Dimensions Do Not Exist: a reply to Brendan McSweeney dostępne Zadania 1. Wykładowca przedstawia teorię Hofstede, jego wymiary oraz metodologię przy pomocy strony internetowej (adres podany wyżej) (10 minut) 2. Studenci mają czas na przeczytanie podsumowania wymiarów online lub na wydruku (5 minut) 3. Studenci w podgrupach wykonują zadanie, podane w materiałach dla studentów (patrz niżej) (20 minut) 4. Każda podgrupa dzieli się wynikami swojej dyskusji z całą grupą ma to pozwolić całej grupie zobaczyć jak różne kraje wypadają na tle wymiarów Hofstede (5 minut) 5. Studenci wracają do podgrup i omawiają przydatność wymiarów Hofstede dla zrozumienia innych kultur i swojej własnej. Studenci również omawiają, czy widzą jakieś zagrożenia danej metodologii (np. esencjalizm/nadgeneralizacja) (10 minut) 6. Omówienie wartości wymiarów oraz metodologii Hofstede z całą grupą (10 minut) 7. Zadanie utrwalające: studenci we własnym zakresie wykorzystują stronę internetową dla utworzenia i wydrukowania wykresów porównujących dwa dobrze znane im kraje w celu omówienia podczas następnej sesji. Studenci także powinni przeczytać pracę Jones (dane bibliograficzne wyżej) dla przygotowania się do głębszego omówienia wiarygodności metodologii Hofstede. 8. Jeżeli wykładowca chce pracować z zadaniem 2, podanym w materiałach dla studentów, przydadzą się bardziej konkretne przykłady niż te, które zostały podane w wytycznych.

3

4 Dostosowanie do zintegrowanego podejścia Wstępne zaznajomienie się z metodologią Hofstede nie koniecznie wymaga dużej ilości czasu ponieważ materiał jest łatwy dla samodzielnego opracowywania przez studentów. To sprawia, że zaproponowane zajęcia relatywnie łatwo można włączyć w moduły tłumaczeniowe nie koniecznie skupiające się na zagadnieniach międzykulturowych. Aby metodologię Hofstede uczynić bardziej przydatną dla wyzwań, którym musi stawić czoło tłumacz, warto polecić studentom by zastanowili się (i podali przykłady) nad tym, jak różnice w dystansie władzy (Power Distance Index) lub indywidualiźmie/kolektywiźmie odzwierciedlają się w różnicach językowych. Takie różnice często stwarzają przypadki braku ekwiwalencji, które są stanowią wyzwanie dla tłumacza. Jednocześnie proponowane zadania nie mają służyć nauczaniu tekstualnych lub interpersonalnych wymiarów opisanych w Ramowym programie kształcenia, lecz wyłącznie nauczaniu wymiaru teoretycznego (zob. Efekty kształcenia powyżej). Drugie zadanie ma na celu uwrażliwienie studentów na zastosowanie odpowiedniej teorii w działalności zawodowej tłumacza (przy produkowaniu tekstu lub podczas interakcji społecznych). Celem zadań nie jest nauczenie stosowania teorii do omówionych kontekstów.

5 MATERIAŁY DLA STUDENTÓW (Zadanie 2 można wykorzystać tylko dla zintegrowanego podejścia) PORÓWNUJĄC WARTOŚCI KULTUROWE Zadanie 1 Szereg znanych teoretyków międzykulturowych (np. Hofstede, Schwartz) proponują dziedziny w których istnieje możliwość systematycznego porównania wartości, obecnych w różnych społeczeństwach (tzn. tego, co jest ważne i szanowane w danych społeczeństwach). Niektórzy teoretycy określają takie dziedziny życia jako "wymiary". Przykłady wymiarów które, według teoretyków, watro porównać, zostały podane w lewej kolumnie poniższej tabeli. Proszę wspólnie porównać nastawienie znanych Państwu społeczeństw z czterema podanymi wymiarami (według Hofstede). Swoje pomysły proszę zapisać w poniższej tabeli. t Wymiar Dziedziny, jakie trzeba wziąć pod uwagę oraz pytania, jakie trzeba zadać dla każdej kultury Społeczeństwo 1 Społeczeństwo 2 Dystans władzy Kto ma władzę? Jaki rodzaj władzy? Ile władzy? (np. rodzice, nauczyciele, policja, rząd)

6 Indywidualizm vs. kolektywizm Czy rodziny są duże czy małe? Czy ludzie podejmują decyzje sami czy jako grupa? Czy dalsza rodzina odgrywa istotną rolę w życiu ludzi? Kobiecość vs. męskość Zaspokojenie vs. ograniczanie Czy społeczeństwo ma skłonność do doceniania osiągnięć oraz asertywności? Na ile jest konkurencyjne? Czy ma skłonność do doceniania współpracy, skromności i rzeczy niematerialnych? Czy samokontrola oraz brak potrzeby do poszukiwania 'przyjemności' są doceniane? Czy społeczeństwo oczekuje, że ludzie mogą 'sobie odpuścić'? Jak osiągnąć równowagę pomiędzy pracą a rozrywką?

7 Zadanie 2a Proszę podać przykłady dziedzin, w których różnice kulturowe dotyczące wyżej określonych wymiarów mogłyby niekorzystnie wpłynąć na Pani/Pana stosunki zawodowe z kolegamitłumaczami lub klientami. Przykład pracując w zespole tłumaczy niektórzy koledzy mogą, z przyczyn kulturowych, preferować pracę zespołową, inni zaś indywidualną. Zadanie 2b Proszę podać przykłady dziedzin, w których różnice kulturowe dotyczące wyżej określonych wymiarów są odzwierciedlone w różnicach językowych, które mogą stwarzać wyzwania przy tłumaczeniu tekstów. Przykład społeczeństwa z większym dystansem do władzy mogą mieć różne rejestry grzecznościowe, sygnalizując poszanowanie w wykorzystywanych formach językowych. Język w społeczeństwach z mniejszym dystansem do władzy może mieć o wiele mniej rejestrów grzecznościowych, stwarzając problem braku ekwiwalencji dla tłumacza.