Umowy przyłączeniowe w ciepłownictwie aspekty prawa konkurencji i konsumentów

Transkrypt

1 II. OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA Bezpieczeństwo, regulacja i konkurencja na rynku energetycznym Uniwersytet Łódzki, WPiA, Umowy przyłączeniowe w ciepłownictwie aspekty prawa konkurencji i konsumentów r. pr. Jarosław Sroczyński 1

2 Obowiązki przeds. energ. 2 PRAWO ENERGETYCZNE Art Przedsiębiorstwo energetyczne (..) jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, ( ) jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, ( ).

3 PLANOWANA INWESTYCJA B1 OSIEDLE X B2 B3 3 Φ = 3 x 20 kw = 60 kw

4 STAN RZECZYWISTY 4 B1 OSIEDLE X B3 B2 Φ = 1 x 20 kw = 20 kw

5 Podstawowe problemy 5 1. Wyważenie proporcji pomiędzy obowiązkami publicznoprawnymi przedsiębiorstwa ciepłowniczego a jego dochodowością. 2. Ryzyko inwestycyjne jak powinno rozkładać się na strony umowy przyłączeniowej? 3. Ryzyko uznania ekscesywnych zabezpieczeń ryzyka inwestycyjnego za eksploatację kontrahenta zakazaną przez ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów. 4. Pochodne ryzyka prawne w sferze ochrony konsumentów.

6 Rozwój sieci ciepłowniczej: koszty i zyski 1. Koszty przedsiębiorstwa ciepłowniczego: - rozbudowa sieci; - przyłączenia; - zakup ciepła od wytwórcy; - przesyłanie ciepła w sieci (rury, węzły, zawory ); - koszty operacyjne działalności. 2. Zyski przedsiębiorstwa energetycznego: - opłata przesyłowa; - marża na dostawie i sprzedaży ciepła (umowa kompleksowa; ceny taryfowe G10 ustalane przez URE) 6

7 Skutki nieudanej inwestycji 7 Szkody cywilnoprawne: - koszty rzeczywiście poniesione (damnum emergens); - utracone korzyści (lucrum cessans).

8 Rozkład ryzyka 8 Skala 0-100% Ile % dla przedsiębiorstwa ciepłowniczego, ile % dla inwestora?

9 Zabezpieczenia 9 1. Kary umowne: - wysokość i okres obowiązywania (amortyzacja sieci to nawet kilkadziesiąt lat!). 2. Inne formy (hipoteki, zastawy, weksle, gwarancje bankowe, przewłaszczenia)? 3. Podmiotowe przejście zabezpieczeń. 4. Długoterminowe umowy dostawy ciepła.

10 Nadużycie pozycji dominującej 10 Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów Art Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na: 1) bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów; [ ] 4) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy; [ ] 6) narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści; [ ]

11 Czy w ogóle wolno (analogia)? 11 Wytyczne Komisji Europejskiej do stosowania art. 102 TfUE: 89. Komisja rozważy argumenty przedsiębiorstwa dominującego, że odmowa sprzedaży jest niezbędna w celu umożliwienia temu przedsiębiorstwu uzyskania odpowiedniego zwrotu z inwestycji, wymaganego do rozwinięcia swojej działalności w zakresie czynników produkcji i w ten sposób wzbudzenia motywacji do kontynuacji inwestycji w przyszłości, przy uwzględnieniu ryzyka niepowodzenia projektów.

12 Ochrona konsumentów 12 Przejście ryzyka na linii: inwestor/deweloper > spółdzielnia/wspólnota > mieszkańcy (konsumenci)

13 Status spółdzielni/wspólnoty 13 Wyrok SN z 27 sierpnia 2003 r., I CKN 523/01: Spółdzielnia to podmiot prawny zbiorowy, w odniesieniu do którego może mieć zastosowanie kategoria naruszenia interesu publicznego, występująca w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów. Wyrok SOKiK z 4 maja 2006 r., XVII Ama 119/04: sąd, stosując analogię, uznał za taki podmiot również gminę. Na podstawie tych wyroków można uznać także wspólnotę mieszkańców za podmiot zbiorowy, chroniony przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przed praktykami naruszającymi zbiorowe interesy konsumentów.

14 Podsumowanie 14 Estymacja ryzyka na tle umów przyłączeniowych: ocena ekspercka inwestycji planowanie mocy zamówionej umowa o podziale ryzyka racjonalne stosowanie zabezpieczeń eliminowanie ryzyka naruszenia zbiorowych interesów konsumentów

15 15 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ