Biuro Współpracy Międzynarodowej

Transkrypt

1 Biuro Współpracy Międzynarodowej Informacja miesięczna wrzesień 2015 r. 1. Nadzwyczajne posiedzenie Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w dniu 7 września 2015 r. Pakiet KE w związku z trudną sytuacją na rynkach rolnych. 2. Przyjęcie rozporządzeń wykonawczych Komisji Europejskiej dla nowej polityki promocji produktów rolno-spożywczych UE na rynku wewnętrznym i w krajach trzecich. 3. Przyjęcie decyzji wykonawczej Komisji w sprawie rocznego programu prac działań informacyjnych i promocyjnych dla produktów rolno-spożywczych na rok Przyjęcie projektów rozporządzeń Komisji w sprawie otwarcia kontyngentów taryfowych na przywóz niektórych produktów rolnych z Ukrainy. 1. Nadzwyczajne posiedzenie Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w dniu 7 września 2015 r. W związku z obawami przed kryzysem gospodarczym, zwłaszcza w sektorze mleczarskim i hodowlanym w niektórych państwach członkowskich UE, prezydencja luksemburska zwołała nadzwyczajne posiedzenie Rady, które odbyło się w dniu 7 września 2015 r. W trakcie posiedzenia Komisja Europejska przedstawiła pakiet instrumentów mających na celu złagodzenie trudnej sytuacji rynkowej, utrzymującej się na rynkach owoców i warzyw, wieprzowiny oraz mleka pomimo przedłużenia działań nadzwyczajnych i interwencyjnych uruchomionych dla tych sektorów. Wartość przedstawionych środków wynosi 500 milionów euro. 1

2 Instrumenty wsparcia zaproponowane przez Komisję to m.in.: umożliwienie państwom członkowskim na rozpoczęcie wypłat płatności bezpośrednich oraz płatności z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich od połowy października br., nowy mechanizm dopłat do prywatnego przechowywania dla produktów mleczarskich, wznowienie dopłat do prywatnego przechowywania wieprzowiny, dodatkowe wsparcie dla promocji produktów mleczarskich i wieprzowiny w UE i krajach trzecich, dalsze intensywne działania w celu zwalczenia barier pozataryfowych w krajach trzecich, ustanowienie Grupy Wysokiego Szczebla w celu poprawy funkcjonowania łańcucha żywnościowego oraz pozycji rolników w tym łańcuchu, lepsze wykorzystanie pakietu mlecznego oraz przygotowanie raportu w sprawie funkcjonowania pakietu w 2016 roku (przygotowanie tego raportu planowane było na rok 2018), wypracowanie porozumienia politycznego w sprawie programów Owoce i warzywa w szkole oraz Mleko w szkole. Państwa członkowskie poparły ww. pakiet, niemniej jednak w trakcie debaty wskazywały na konieczność doprecyzowania przedstawionych rozwiązań, w tym w szczególności rozdzielenia wysokości wsparcia pomiędzy poszczególne kraje i sektory. Ponadto część państw wyraziła zainteresowanie tymczasowym wzrostem ceny interwencyjnej dla odtłuszczonego mleka w proszku. Wiele delegacji poparło Komisję w negocjacjach z Rosją dotyczących wymagań sanitarnych dla wieprzowiny. Wskazywano również na konieczność złagodzenia procedur dotyczących pomocy krajowej. 2

3 2. Przyjęcie rozporządzeń wykonawczych Komisji Europejskiej dla nowej polityki promocji produktów rolno-spożywczych UE na rynku wewnętrznym i w krajach trzecich. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1144/2014 z dnia 22 października 2014 r. w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych wdrażanych na rynku wewnętrznym i w państwach trzecich oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 3/2008 ustanowiło nowe zasady w odniesieniu do powyższych działań, a także powierzyło Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych i wykonawczych w tym zakresie. Przepisy ww. rozporządzeń będą określać szczegółowe zasady realizacji działań promocyjnych i informacyjnych na rynku wewnętrznym UE i w krajach trzecich w ramach nowej polityki promocji produktów rolno-spożywczych UE. Nowe przepisy będą stosowane od 1 grudnia 2015 r. Mimo, że obecnie obowiązujące rozporządzenie Komisji (WE) nr 501/2008 ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 3/2008 zostanie uchylone, to będzie ono nadal obowiązywać w odniesieniu do programów, które wcześniej zostały wybrane na podstawie jego przepisów. Opracowany przez KE projekt rozporządzenia delegowanego reguluje m.in.: warunki na jakich organizacja inicjująca może złożyć wniosek dotyczący programu prostego lub programu, w którym uczestniczy wiele państw organizacja inicjująca musi być reprezentatywna dla danego sektora lub produktu. Akt delegowany określa warunki reprezentatywności dla: o organizacji branżowej lub międzybranżowej; o organizacji międzybranżowej uznanej przez państwo członkowskie na podstawie stosownych przepisów; o grupy w przypadku nazwy chronionej; o organizacji producentów lub zrzeszenia organizacji producentów; o organu sektora rolno-spożywczego spełniającego warunki określone poprzez stosowne przepisy. Rozporządzenie delegowane Komisji w szczególnych przypadkach przewiduje odstępstwo w zakresie progów reprezentatywności organizacji 3

4 branżowej lub międzybranżowej oraz grupy w przypadku nazwy chronionej oraz przewiduje inne warunki konieczne dla złożenia wniosku przez organizację inicjującą; zasady wyboru przez organizacje inicjujące organów odpowiedzialnych za realizację programów prostych; warunki kwalifikowalności programów prostych, w tym m.in.: o Zgodność z przepisami unijnymi w zakresie produktów i wprowadzania ich do obrotu; o znaczna skala zaplanowanych programów; o wymiar unijny programów w zakresie treści przesłania i wpływu; o spełnienie dodatkowych wymagań w przypadku, gdy program zawiera informacje na temat wpływu na zdrowie. zasady kwalifikowania kosztów programów prostych do finansowania przez Unię: kary administracyjne stosowane w ramach realizacji programów prostych w przypadku wykrycia ewentualnych nieprawidłowości. Prace nad ww. projektem powadzone były na forum Grupy Ekspertów ds. Rynków Rolnych (promocja) przy Komisji Europejskiej przez ostatnich kilka miesięcy. Rozporządzenie delegowane Komisji uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1144/2014 w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym i w państwach trzecich wydano pod numerem 2015/1829 w dniu 23 kwietnia 2015 r. Ukazało się ono w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej serii L, nr 266 z dn r. Z kolei opracowany przez KE projekt rozporządzenia wykonawczego omawiany był i poddany głosowaniu na forum Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych (promocja). Reguluje on następujące zagadnienia: wskazywania pochodzenia; wskazywania znaków handlowych; zasady zarządzania programami prostymi; 4

5 ramy stosowania systemu wskaźników dla oceny skutków programów informacyjnych i promocyjnych. Poniżej przedstawione zostały główne postanowienia rozporządzenia wykonawczego: informacja o pochodzeniu produktów ma uzupełnić główny przekaz Unii i nie może zachęcać do zakupu towarów określonego kraju włącznie ze względu na ich pochodzenie; eksponowanie znaków handlowych powinno być ograniczone do działań związanych z prezentacją i degustacją produktów; zagwarantowana powinna być jednakowa widoczności wszystkich znaków handlowych oraz stosowanie formatu graficznego znaków handlowych mniejszego od formatu głównego przekazu Unii w kampanii; konieczność eksponowania wielu znaków handlowych; programy proste mają być realizowane w ramach zarządzania dzielonego między państwa członkowskie i UE (rozporządzenie UE nr 1306/2013) odpowiedzialność za należyte wdrażanie ww. programów ponoszą państwa członkowskie, a Komisja Europejska będzie przygotowywać wzór umowy i określać termin zawarcia umów, przy zapewnieniu odpowiedniej elastyczności w zakresie terminu wdrażania programu; programy w których uczestniczy wiele państw, mają być finansowane na podstawie zasad zarządzania bezpośredniego (rozporządzenie UE nr 966/2012); obowiązek prowadzenia przez organizacje inicjujące i organy wdrażające rejestrów i sporządzania innej dokumentacji finansowej wykazującej kwalifikowalność kosztów i potwierdzającej prawidłowe wdrażanie programu (sprawozdanie finansowe z oświadczeniem i wyszczególnieniem kosztów kwalifikowanych, wniosek o wypłatę zaliczki). Ponadto sporządzane będzie sprawozdanie na temat technicznego wykonania programu oraz sprawozdanie z oceny wniosków o wypłatę salda. Sprawozdania i inne dokumenty będą sporządzane za okres jednego roku (w określonych przypadkach wymagane jest poświadczenie audytora); wprowadzony zostanie obowiązek przedkładania państwu członkowskiemu wykorzystanych materiałów w tym materiałów wizualnych; 5

6 wypłata zaliczki będzie objęta obowiązkiem wniesienia zabezpieczenia, a zaliczka może być wypłacana w dwóch ratach; zaliczki i płatności pośrednie nie mogą przekraczać wkładu Unii z uwzględnieniem marginesu bezpieczeństwa; każdy program musi zostać objęty kontrolą na miejscu co najmniej raz w trakcie jego wdrażania; kontrole na miejscu powinny być przeprowadzane w siedzibach organizacji inicjujących i jeśli to konieczne w siedzibie organu wdrażającego. Rozporządzenie wykonawcze stosuje się od dnia 1 grudnia 2015 r. w odniesieniu do propozycji programów przedstawionych od dnia 1 grudnia 2015 r. Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1144/2014 w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych wdrażanych na rynku wewnętrznym i państwach trzecich został przyjęty na posiedzeniu Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych w dniu 8 września 2015 r. Rozporządzenie wykonawcze Komisji ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1144/2014 w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych wdrażanych na rynku wewnętrznym i państwach trzecich wydano pod numerem 2015/1831 z dnia 7 października 2015 r. Ukazało się ono w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej serii L, nr 266 z dn r. 3. Przyjęcie decyzji wykonawczej Komisji w sprawie rocznego programu prac działań informacyjnych i promocyjnych dla produktów rolno-spożywczych na rok Jednym z głównych elementów nowej polityki promocji produktów rolno-spożywczych UE jest ustanowienie rocznego programu prac w drodze decyzji wykonawczej Komisji Europejskiej. Program określa strategiczne priorytety działań promocyjnych w zakresie produktów, systemów i rynków, na które działania te mają być ukierunkowane, oraz odpowiadające im ogólne budżety. 6

7 W 2016 r. europejskie podmioty gospodarcze skorzystają z programów o wartości 111 milionów EUR przeznaczonych na zdobywanie nowych rynków poza Unią Europejską i promowanie konsumpcji w Unii i poza nią (wyodrębniono budżet w wysokości 30 milionów EUR dla znajdujących się w trudnej sytuacji sektorów produktów mleczarskich i wieprzowiny w ramach niedawno ogłoszonego pakietu dotyczącego rynków rolnych o wartości 500 milionów euro). Pozycje budżetowe dotyczące priorytetów odnoszących się do programów współfinansowanych w ramach rocznego programu prac na rok 2016 przedstawiają się następująco: Rodzaj programu Programy proste Rynek wewnętrzny Działanie 1* Programy informacyjne i promocyjne mające na celu podniesienie wiedzy o unijnych systemach jakości 1 i zwiększenie rozpoznawalności tych systemów Działanie 2* Programy informacyjne i promocyjne mające na celu podkreślenie specyfiki metod produkcji rolnej w Unii i cech charakterystycznych europejskich produktów rolnych i spożywczych Działanie 3 Programy informacyjne i promocyjne dotyczące mleka i produktów mlecznych, produktów z wieprzowiny lub kombinacji tych dwóch składników Programy proste w państwach trzecich Działanie 4* Programy informacyjne i promocyjnych skierowane do Chin, Japonii, Korei Południowej i obszaru celnego Tajwanu Działanie 5* Programy informacyjne i promocyjne skierowane do USA lub Kanady Działanie 6* Ameryka Środkowa i Południowa oraz Wyspy Karaibskie Działanie 7* Azja Południowo-Wschodnia, tzn. Brunei, Kambodża, Indonezja, Laos, Malezja, Mjanma/Birma, Filipiny, Singapur, Przyznana kwota 26 mln EUR 10 mln EUR 7 mln EUR 9 mln EUR 68 mln EUR 12 mln EUR 12 mln EUR 7 mln EUR 7 mln EUR 1 Systemy jakości o których mowa w art. 5 ust. 4 pkt a), b) i c) rozporządzenia (UE) 1144/2014 7

8 Tajlandia, Timor Wschodni i Wietnam Działanie 8* Afryka i Bliski Wschód Działanie 9* Inne obszary geograficzne Działanie 10* Programy informacyjne i promocyjne dotyczące mleka i produktów mlecznych, produktów z wieprzowiny lub kombinacji tych dwóch składników skierowane do dowolnego państwa trzeciego Programy, w których uczestniczy wiele państw Programy proste w przypadku poważnych zakłóceń na rynku *Programy te nie obejmują mleka/produktów mlecznych, produktów z wieprzowiny ani kombinacji tych dwóch składników. Mogą one jednak obejmować mleko/produkty mleczne, produkty z wieprzowiny lub kombinację tych dwóch składników, jeśli są one powiązane z innymi produktami. 4,5 mln EUR 4,5 mln EUR 21 mln EUR 14 mln EUR 3 mln EUR Ogółem 111 mln EUR Decyzja wykonawcza Komisji w sprawie rocznego programu prac na rok 2016 została przyjęta na posiedzeniu Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków w dniu 29 września 2015 r. 4. Przyjęcie projektów rozporządzeń Komisji w sprawie otwarcia kontyngentów taryfowych na przywóz niektórych produktów rolnych z Ukrainy. W dniu 19 grudnia 2011 r. zakończyły się negocjacje w sprawie Układu o stowarzyszeniu przewidującego utworzenie strefy wolnego handlu pomiędzy Unią Europejską i Ukrainą. Ww. umowa została parafowana 30 marca 2012 r. Ze względu na czynniki geopolityczne i wewnętrzne Układ o stowarzyszeniu nie wszedł w życie. W tej sytuacji Unia Europejska udzieliła wsparcia gospodarczego Ukrainie przyjmując rozporządzenie nr 374/2014 przewidujące jednostronne preferencje handlowe, polegające na obniżeniu lub wyeliminowaniu ceł na towary pochodzące z Ukrainy, zgodnie z załącznikami do Układu o stowarzyszeniu pomiędzy Unią i Ukrainą. Komisja Europejska zobowiązała się do przedłużenia jednostronnych preferencji handlowych przyznanych Ukrainie do dnia 31 grudnia 2015 r. na mocy 8

9 rozporządzenia 374/2014 i rozporządzeń wykonawczych. Układ o stowarzyszeniu ma wejść w życie w dniu 1 stycznia 2016 r. i koniecznym jest przyjęcie rozporządzeń wdrażających zapisy tej umowy. Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2535/2001 w odniesieniu do zarządzania kontyngentami taryfowymi w sektorze mleka Zgodnie z opracowanym przez Komisję Europejską projektem rozporządzenia przewidziane jest uzupełnienie części L załącznika I do rozporządzenia nr 2535/2001 kontyngentami na przywóz produktów mlecznych na okresy kontyngentowe od 1 stycznia 2016 r. Ilości objęte ww. kontyngentami są zgodne z umową UE- Ukraina i wynoszą: o mleko, śmietana, mleko zagęszczone i jogurty: od ton w 2016 r., następnie corocznie więcej o 400 ton, aż do ton w 2021 i latach następnych, o mleko w proszku: od ton w 2016 r., następnie corocznie więcej o 700 ton, aż do ton w 2021 i latach następnych, o masło i produkty mleczne do smarowania: od ton w 2016 r., następnie corocznie więcej o 300 ton, aż do ton w 2021 i latach następnych. Dodatkowo w ww. projekcie uporządkowano kwestie wymiany handlowej pomiędzy UE a Mołdawią. Umowa między UE a Mołdawią przewiduje zniesienie ograniczeń celnych na przywóz do UE a rozporządzenie nr 55/2008 wprowadzające autonomiczne preferencje handlowe dla Republiki Mołdawii oraz ustanawiające kontyngenty na import produktów mlecznych ma zastosowanie do dnia 31 grudnia 2015 r., co pociąga konieczność wprowadzenia zmian. Ww. zmiany zostały wprowadzone przy okazji zmiany związanej z dostosowaniem w zakresie kontyngentów z Ukrainy. Rozporządzenie zostało przyjęte na posiedzeniu Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych w dniu 17 września 2015 r. 9

10 Projekty rozporządzeń wykonawczych Komisji otwierających oraz ustanawiających zasady zarządzania unijnymi kontyngentami na przywóz wołowiny, mięsa drobiowego, wieprzowiny oraz jaj, produktów jajecznych i albumin pochodzących z Ukrainy Zgodnie z projektami rozporządzeń opracowanych przez Komisję Europejską, ilości kontyngentowe dla całej UE od 2016 r. będą następujące: o wołowina: 12 tys. ton świeżej lub zamrożonej wołowiny, o mięso drobiowe: mięso i podroby drobiowe świeże, schłodzone lub zamrożone: od 16 tys. ton w 2016 r., następnie corocznie więcej o 800 ton, aż do ton w 2021 i latach następnych oraz 20 tys. ton mięsa i podrobów, nieciętych na kawałki, zamrożonych. o jaja: jaja świeże lub przetworzone, w tym żółtka i albuminy jaj i mleka: od 1,5 tys. ton (wyrażane w ekwiwalencie jaj w skorupkach) w 2016 r., następnie corocznie wzrost o 300 ton, aż do ton w 2021 r. i latach następnych oraz 3 tys. ton (w masie produktu) jaj drobiowych w skorupkach, świeżych, zakonserwowanych lub gotowanych. o wieprzowina: łącznie 40 tys. ton świeżej i zamrożonej wieprzowiny rocznie, po 20 tys. ton każdy. Pierwszy obejmuje wieprzowinę w formie tusz, półtusz i elementów, a drugi te same produkty, z wyłączeniem szynek, schabów i elementów bez kości. Rozporządzenia zostały przyjęte na posiedzeniu Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych w dniu 17 września 2015 r. Projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji otwierającego oraz ustanawiającego zasady zarządzania unijnymi kontyngentami na przywóz niektórych zbóż pochodzących z Ukrainy 10

11 Zgodnie z projektami rozporządzeń opracowanych przez Komisję Europejską, ilości kontyngentowe dla całej UE od 2016 r. będą następujące: o orkisz, pszenica zwyczajna i meslin, inne niż przeznaczone do siewu; mąka z pszenicy zwyczajnej i orkiszu, mąka z meslin; mąka ze zbóż innych niż pszenica, meslin, żyto, kukurydza, jęczmień, owies, ryż; kasze i mączki z pszenicy zwyczajnej i z orkisza; granulki z pszenicy ton w 2016 r, a następnie corocznie wzrost o ton, aż do 1 miliona ton w 2021 r. i w kolejnych latach; o jęczmień, inny niż przeznaczony do siewu, mąka jęczmienna, granulki z jęczmienia ton w 2016 r., następnie wzrost o ton rocznie, aż do ton w 2021 r. i w latach następnych; o kukurydza, inna niż przeznaczona do siewu, mąka kukurydziana, kasze i mączki z kukurydzy, granulki z kukurydzy, przetworzone ziarno kukurydzy ton w 2016 r., następnie wzrost o ton rocznie, aż do ton w 2021 r. i w latach następnych. Rozporządzenie zostało przyjęte na posiedzeniu Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych w dniu 24 września 2015 r. Projekty rozporządzeń w sprawie kontyngentów taryfowych na przywóz niektórych produktów rolnych z Ukrainy oczekują na publikację w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. 11