Gazetka uczniów Szkoły Podstawowej nr 1 im. Marynarki Wojennej RP w Świnoujściu

Transkrypt

1 Gazetka uczniów Szkoły Podstawowej nr 1 im. Marynarki Wojennej RP w Świnoujściu WYDANIE I SPECJALNE Z OKAZJI SZKOLNYCH DNI CHLEBA ŚWIATOWY 16 PAŹDZIERNIKA DZIEŃ CHLEBA

2 Jak to z chlebem bywało Chleb wypiekano już 14 tysięcy lat temu w Egipcie. Papirusy egipskie mówią, że zajmowały się tym wyłącznie kobiety. W Polsce pierwszymi potrawami ze zbóż były różnego rodzaju polewki, żur i bryje nazywane moskalami, blinami i dziamą. Placki sporządzane były bez tzw. zakwasu i właściwie nie wiadomo, kiedy ów kwaskowy smak stał się charakterystyczny dla naszych wypieków. Jak głosi legenda, Bolesław Chrobry jadąc na spotkanie z Ottonem III, poczuł zapach pieczywa i zajrzał do wiejskiej zagrody. Chleb tak smakował naszemu pierwszemu koronowanemu władcy, że nazwał miejscowość, w której mieszkał ten świetny piekarz Piekarami. Na wsiach, gdzie wokół pieca koncentrowało się życie na nim się bowiem spało, koło niego siadano do wspólnego darcia pierza i przesiewania mąki prócz zwykłego chleba żytniego i razowego, wypiekano też różnorakie placki z kaszą, siemieniem, fasolą i bobem. Często rozczyn przygotowywano z mąki zalanej kwaśnym mlekiem, do której dodawano pokruszonych kartofli. Dzieżkę odstawiała gospodyni pod pierzynę, a nad ranem dopiero sypała do niej mąkę i wyrabiała ciasto. Z tego ciasta, po wyrośnięciu, formowała chlebki i układała na drewnianej łopacie. Z niej wędrowały do rozpalonego żarem pieca. W lecie, dla lepszego smaku, pod spody wypieków podkładano liście kapusty lub chrzanu. Zabobonne babki wierzyły, że wyjąwszy chleb z pieca, trzeba go szybko polać zimną wodą, aby i w piekle dla duszy nie żałowano wody... Sam piec natomiast starannie czyszczono gęsimi piórami. Nasi pradziadowie nadawali mu uzdrowicielską, wręcz magiczną moc Wierzyli, że leczy on wściekliznę, usuwa żmijowy jad, likwiduje ból głowy. Babki sądziły, że nie ma nic lepszego niż chleb na tęsknoty i przestrach u dzieci. Wszędzie do spożywania chleba przywiązuje się szczególną wagę. Jego okruszki podnosi się starannie z ziemi, a za pajdę daną ubogiemu nie bierze się pieniędzy. To jeden z nielicznych symboli, który świadczy o pojednaniu i solidarności rodzaju ludzkiego.

3 Najdroższy chleb pod słońcem! Ciekawostki o chlebie Najdroższy chleb dostępny na Wyspach Brytyjskich pojawi się wkrótce na półkach ekskluzywnego sklepu Harrods. Wypiekany na zakwasie chleb z serem Roquefort i migdałami jest wytwarzany z najdroższych składników, w związku z czym jego cena jest ponad 10-krotnie wyższa od ceny zwyczajnego bochenka i wynosi aż 15 funtów. Rzecznik Harrodsa ma nadzieję, że nowy produkt wzbudzi zainteresowanie klientów poszukujących wyjątkowych przysmaków na swój świąteczny stół. Najpiękniejsze chleby Podpłomyk - pradziadek chleba, który w dawnych czasach był podstawowym pieczywem i w ani 1% nie był podobny do naszego popularnego chleba. Podpłomyk to nic innego jak woda wymieszana z mąką i solą, uformowana na kształt placuszka i pieczony był w piecu chlebowym, na kamieniu lub w popiele ogniska. Podpłomyk w wczesnym średniowieczu był podstawą diety. To do niego dodawano różne nasiona, by podnieść jego walory smakowe i dzięki temu mamy tradycję zapiekania ziarna maku, czarnuszki, kminku, słonecznika, jako posypkę na chlebie. To zwyczajem średniowiecznym było zalewanie mlekiem i miodem podpłomyków pokruszonych (często zestarzałych) i rozmoczone jadano z apetytem.

4 Jak rozszyfrować piramidę zdrowego żywienia? podstawą zdrowej piramidy żywieniowej powinny być produkty skrobiowe: brązowy ryż, kasze, makarony, pełnoziarniste ciemne pieczywo; dostarczają mięśniom energię do pracy i zabawy, a zawarty w nich błonnik reguluje pracę jelit. codziennie jedz przynamniej 5 porcji warzyw i owoców; dostarczają organizmowi witaminy i składniki mineralne, oraz niezbędny błonnik pokarmowy. pij codziennie przynamniej 2 szklanki mleka, jogurtu naturalnego, bogate w cenny wapń oraz wysokiej jakości biologiczne białko wzbogaca twoja dietę. resztę białka dostarczysz w jednej porcji ryb, drobiu, mięsa lub roślin strączkowych. spośród tłuszczy wybieraj oleje roślinne, oliwę z oliwek; nie zapomnij o orzechach. Jedz przede wszystkim to, co dla ciebie zdrowe!

5 RODZAJE PIECZYWA Ponoć pieczywo spożywano nawet 10 tys. lat temu. Dzisiaj nie wyobrażamy sobie naszej diety bez chleba. W Polsce spożywa się około 100 kg pieczywa rocznie. Pieczywo wypieka się z ciasta z mąki, wody, soli i różnorodnych dodatków. Za najzdrowsze uznaje się pieczywo razowe (z mąki pszennej i żytniej) zawiera, bowiem najwięcej cennych i ważnych składników odżywczych jak: błonnik, białko, tłuszcz, sole mineralne, witaminy. Małym dzieciom poleca się pieczywo typu graham, odradza się natomiast chleb z dodatkiem polepszaczy. Najbardziej popularną wersją pieczywa jest chleb. We Włoszech najbardziej rozpowszechniony jest chleb ciabatta, w kuchniach środkowoazjatyckich - naan, a na Wyspach Brytyjskich tostowy. ciabatta naan tostowy Dojrzałe ziarna zbóż, których wypieka się pieczywo białe i mieszane zawierają składniki chemiczne. Pieczywo mieszane jest wyrabiane z mąki pszennej i żytniej na zakwasie z dodatkiem drożdży. Wśród pieczywa mieszanego znajdziemy: chleb sitkowy, wiejski, słonecznikowy, kaszubski, krakowski, oliwski, mleczny, praski oraz z soją Pieczywo żytnie wypieka się je przede wszystkim z mąki żytniej (ciemnej lub jasnej), wody i soli. Ciasto wyrabia się na zakwasie z niewielkim dodatkiem drożdży i niekiedy mąki pszennej (do 15 %).Do tego typu należą: chleb żytni, pumpernikiel. Pieczywo żytnie uważa się za najzdrowsze. Pieczywo pszenne wypieka się z różnych typów mąki pszennej. Wśród pieczywa pszennego wyróżnia się wyroby: zwykłe, wyborowe oraz pól cukiernicze (dwa ostatnie zawierają 15% cukru tłuszczu i innych dodatków. Do tego typu należą: bułki poznańskie, bagietki francuskie, chleb pszenny, chleb graham, bułki graham, bułki warszawskie, kajzerki, chleb tostowy, rogale i obwarzanki.

6 CZY JEMY WŁAŚCIWY CHLEB? SONDA PRZEPROWADZONA WŚRÓD NAUCZYCIELI I UCZNIÓW W SP NR 1 Zapytano 14 nauczycieli i 51 uczniów (wykresy podane w procentach): 1. Jaki rodzaj pieczywa najczęściej jesz? 2. Jak często jesz pieczywo żytnie? Jaki rodzaj pieczywa najczęściej jesz? (w %) Pszenny Żytni Mieszany nauczyciele 7% 43% 50% uczniowie 61% 40% 0% 70% 60% 50% 40% 30% 20% Pszenny Żytni Mieszany 10% 0% Nauczyciele Uczniowie

7 Jak często jesz pieczywo żytnie? (w %) Kilka razy w tygodniu Raz w tygodniu Rzadko W ogóle nauczyciele 93% 7% 0% 0% uczniowie 62% 10% 19% 8% Wynik sondy pozwala wierzyć, że nauczyciele i uczniowie świadomie podejmują decyzje dotyczące odżywiania. Większość z nich kilka razy w tygodniu je zdrowy chleb. Niepokojący jest, co prawda mały, ale jednak procent uczniów, którzy w ogóle nie jedzą żytniego pieczywa oraz spora grupa tych, którzy przede wszystkim jedzą białe pieczywo.

8 Koleżanki i Koledzy, nawołujemy do zdrowego odżywiania! Zapytajmy piekarza Przeprowadziliśmy wywiad z najbardziej znanym i najlepszym piekarzem w mieście. Dowiedzieliśmy się wielu ciekawych rzeczy. Redaktor: Dzień dobry. Piekarz: Dzień dobry. R: Chciałam z panem przeprowadzić wywiad na temat pieczywa. P: Proszę bardzo! R: Jakie pieczywo pan wypieka? P: Zwykłe, razowe, bułki, rogaliki, drożdżówki, babki. R: Ile chlebów pan dziennie wypieka? Ile bułek? P: Dziennie wypiekam 900 chlebów i 1600 bułek. R: Czy wszystkie wyroby się sprzedają? P: Raczej tak. A pieczywo niesprzedane przerabiamy m.in. na bułkę tartą. R: Czy upodobania ludzi się zmieniają? P: Tak. Kiedyś większość jadła biały chleb, a teraz je razowy. R: A jakie pieczywo pan jada? P: Najczęściej białe. R: Czy dodaje pan do chleba konserwanty? P: Nie! Mój chleb jest zdrowy, bez niezdrowej chemii. Piekę go jedynie na zakwasie. R: To moje wszystkie pytania; serdecznie panu dziękuję. P: Cieszę się, że mogłem pomóc! Wywiad przeprowadziła redaktor OLUREX

9 JAK MĄKĘ MIELONO Pierwotnie ziarno mielono w nieckowatych, kamiennych żarnach. Przez kolejne wieki, w różnych zakątkach Ziemi żarna unowocześniano na różne sposoby. W średniowieczu rozwinęły się z nich młyny wodne - koło wodne, i wietrzne - wiatraki, w XVIII wieku młyny parowe, w XX wieku młyny o napędzie spalinowym i elektrycznym. Wszystkie pracowały na tej samej zasadzie, co żarna - dwóch kamiennych grubych rowkowanych tarcz mielących zboże. Pierwszy młyn wodny zbudowano w Polsce w 1145 roku w Łęczycy, a w Europie Zachodniej urządzenia te wynaleziono mniej więcej wiek wcześniej. Młyn wietrzny wiatrak Młyn wodny koło wodne Współczesne młyny wyposażone są najczęściej w urządzenia zasilane energią elektryczną i dosyć często zajmują miejsce w budynkach po dawnych młynach wodnych. Dziś czynne zbożowe wiatraki lub młyny wodne należą do rzadkości. Ze swoją niewielką wydajnością (z reguły poniżej 100 ton/rok) mają znaczenie lokalne, ewentualnie, jako atrakcja turystyczna. Większość współczesnych młynów ma więc napęd elektryczny. Pracujące młyny można podzielić na gospodarcze, niewielkie młyny pracujące na potrzeby okolicznej ludności wiejskiej, przywożącej własne zboże i odbierającej z niego mąkę oraz młyny przemysłowe. Są to z reguły wielkie przedsiębiorstwa dysponujące olbrzymimi zapasami zboża, suszarniami, paczkowalniami i transportem, zdolne do przerobu dużych ilości zboża.

10 Młyn wodny to budowla z urządzeniem do przemiału ziarna na mąkę i kaszę, poruszanym za pomocą koła wodnego lub turbiny wodnej, usytuowana nad rzekami. Bardzo rzadko budowane były młyny pływające. Z galerii Muzeum Chleba w Radzionkowie w województwie śląskim Praca w piekarni Piece

11 Piekarnia Wiatraki

12 WRZEŚNIOWA KRONIKA NASZEJ SZKOŁY 1 IX -Rozpoczęcie roku szkolnego Powitanie pierwszoklasistów 20IX - Wybory Przewodniczącego Samorządu Uczniowskiego 23 IX PASOWANIE NA UCZNIA

13 25 IX - ŚWIATOWY DZIEŃ MORZA 30 IX - Spotkanie z kombatantami II wojny światowej CHRZEST MORSKI uczniów klas IV Redakcja: Klasa IV a; dziennikarze bieżącego wydania: Ola G., Ewa R., Zuzia L., Kamil B., Hubert J., Janek G., Kornel T.

14