SYLABUS. Wybrane zagadnienia z historii teatru. Wyższa Szkoła Artystyczna w Warszawie

Transkrypt

1 SYLABUS Nazwa przedmiotu: Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot: Katedra: Kierunek: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Liczba punktów ETCS za zaliczenie przedmiotu: Wybrane zagadnienia z historii teatru Wyższa Szkoła Artystyczna w Warszawie Malarstwa Malarstwa Studia pierwszego stopnia Praktyczny I semestr 2 ECST Studia Kierunek studiów Specjalność Forma studiów Malarstwo kostium i rekwizyt sceniczny, malarstwo w scenografii, malarstwo sztalugowe stacjonarne Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego przedmiot: mgr Monika Mokrzycka-Pokora Założenia i cele przedmiotu Zajęcia mają na celu: - zapoznanie studenta z najważniejszymi aspektami istnienia teatru w kulturze na podstawie przykładów z historii teatru i teatru współczesnego; - zapoznanie studenta z przykładami konwencji teatralnych; - namysł nad znaczeniem religijnym i społecznym teatru oraz zagadnieniami związanymi ze sposobami funkcjonowania słowa w teatrze i metodami pracy z aktorem; - przedstawienie zagadnień związanych z kształtowaniem przestrzeni teatralnej, scenografią oraz kostiumem i charakteryzacją aktora; - zwrócenie uwagi na związki pomiędzy scenografią, kostiumem i charakteryzacją a epoką i typem wystawianego repertuaru, całością inscenizacji, jej stylem, technikami aktorskimi i metodą pracy z aktorem; - kształtowanie umiejętności samodzielnego myślenia i analizy przeczytanych tekstów dotyczących doktryn teatralnych, dramatów i przedstawień teatralnych; - kształtowanie zdolności przedstawiania zdobytej wiedzy i umiejętności formułowania oraz obrony swoich poglądów.

2 Wymagania wstępne Kwalifikacje na pierwszy rok studiów. Symbol efektu kształcenia na poziomie kierunku K_W03 K_W08 K_W09 K_W10 K_W16 K_U01 K_U17 Zamierzony efekt kształcenia Opis efektu kształcenia na poziomie przedmiotu Ma wiedzę na temat swobodnego posługiwania się fachową terminologią związaną z historią teatru. Rozumie i umie wykorzystać poznane aspekty istnienia teatru w kulturze na podstawie przykładów z historii teatru i teatru współczesnego do dalszego rozwoju własnej osobowości artystycznej. Ma wiedzę na temat swobodnego poruszania się w obrębie podstawowych zagadnień związanych z historią teatru. Rozumie znaczenie dorobku artystycznego twórców teatru. Ma i potrafi poddać krytycznej lekturze teksty źródłowe, a także dokonać szczegółowej analizy obejrzanych przedstawień teatralnych. Ma umiejętność uczenia się krytycznej lektury, potrafi dokonać szczegółowej analizy przeczytanych tekstów i obejrzanych przedstawień teatralnych. Ma umiejętność krytycznej lektury, potrafi dokonać szczegółowej analizy przeczytanych tekstów i obejrzanych przedstawień teatralnych i świadomie wykorzystać je do realizowania zadań projektowych i twórczych. Weryfikacja efektu kształcenia obejrzenie przedstawień teatralnych podanych w programie znajomość tekstów ujętych w programie pozytywna ocena z pracy pisemnej pozytywna ocena z egzaminu K_K02 Rozumie, jaki wpływ na ostateczny kształt przedstawienia teatralnego mają scenografia, kostium oraz charakteryzacja oraz w jaki sposób przekaz plastyczny i przekaz werbalny wzajemnie się w teatrze uzupełniają. K_K03 Jest zdolny do twórczego, otwartego podejścia w podejmowanych na zajęciach zagadnieniach; rozumie potrzebę doskonalenia umiejętności przedstawiania zdobytej wiedzy, a także uczenia się przez całe życie formułowania i obrony swoich poglądów. 2

3 Liczba godzin dydaktycznych i formy zajęć i punkty ECTS: Przedmioty Liczba godzin dydaktycznych (w tym): Wybrane zagadnienia z historii teatru Forma zajęć: (W - wykład, Ć - ćwiczenia, K - konwersatorium) Razem W Ć K W+Ć Rok I Rok II Rok III Rok IV Semestr I Semestr II Semestr III Semestr IV Semestr V Semestr VI Semestr VII W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R E R rygor (egzamin E, zaliczenie z oceną Zo, zaliczenie Z) Treści programowe nauczania [ treść zajęć] Szczegółowy plan spotkań* : NR / FORMA ZAJĘĆ Wykład 1-2 Wykład 3 Wykład 4 Wykład 5 Ćwiczenie 1 Wykład 6-7 Ćwiczenie 2 Wykład 8 TEMAT ZAJĘĆ Wprowadzenie do nauki o teatrze Objaśnienie podstawowych terminów, takich jak konwencja teatralna, iluzja, teatr w teatrze, etc. w oparciu o przykłady z historii teatru i teatru współczesnego. Funkcja publiczności w teatrze. Teatr pośród innych widowisk. Teatr a zabawa i rozrywka Teatralizacja zabawy. Funkcja teatralizacji w życiu codziennym. Johan Huizinga, Istota i znaczenie zabawy jako zjawiska kulturowego w: Johan Huizinga, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, Czytelnik, Warszawa 1998 Religijny wymiar teatru Religijna, społeczna i artystyczna funkcja teatru w starożytnej Grecji. Arystotelesowska definicja tragedii. Średniowieczny dramat liturgiczny. Sacrum i profanum w średniowiecznym misterium. Arystoteles, Definicja tragedii w: Teatr w kulturze w: Wiedza o kulturze, tom III, red. W. Dudzik i L. Kolankiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1996 Włodzimierz Lengauer, Teatr starożytnych Greków: poeta, obrzęd, widowisko w: Wielki Teatr Świata. Wykłady otwarte na scenie przy Wierzbowej, Teatr Narodowy, Warszawa 2003 Ajschylos, Oresteja w: Ajschylos, Tragedie, Wydawnictwo Homini, Kraków 2005 (fragmenty) Słowo w teatrze Teatr elżbietańskiej Anglii jako teatr do słuchania. William Szekspir, Hamlet (wiele wydań) Społeczny wymiar teatru Teatr Moliera. Cyrulik sewilski Pierre a Beaumarchais i Wielka Rewolucja Francuska. Molier, Don Juan (wiele wydań) Społeczny wymiar teatru 3

4 Ćwiczenie 3 Wykład 9 Wykład Wykład Ćwiczenie 4 Wykład 14 Ćwiczenie 5 Wykład 15 Ćwiczenie 6 Wykład 16 Ćwiczenie 7 Ćwiczenia 8 Dziady Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka i polski Marzec 68. Teatr Jana Klaty. H. na podstawie Hamleta Williama Szekspira, reż. Jan Klata, Teatr Wybrzeże w Gdańsku Przestrzeń teatralna Krąg i scena pudełkowa. Przestrzeń tragedii klasycznej. Przestrzeń naturalistyczna. Przestrzeń symboliczna projekty scenograficzne Adolphe a Appi. Pusta przestrzeń Petera Brooka. Adolphe Appia, Żywa przestrzeń w: Adolphe Appia, Dzieło sztuki żywej i inne prace, WAiF, Warszawa 1974 Scenografia Kierunki plastyczne na scenie ekspresjonizm, konstruktywizm, kubizm. Ludowość na scenie. Kostium i rekwizyt Włoska commedia dell arte. Pojęcie maski. Allardyce Nicoll, Komedia sprawności w: Allardyce Nicoll, W świecie Arlekina, PIW, Warszawa 1967 Carlo Goldoni, Sługa dwóch panów, rez. Giorgio Strehler, Piccolo Teatro di Milano (fragmenty) Kostium i rekwizyt Prace scenograficzne Małgorzaty Szczęśniak. Hanoch Levin, Krum, reż. Krzysztof Warlikowski, TR Warszawa, Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie Przygotowanie do napisania pracy dotyczącej ww. przedstawienia. Na pracę składają się odpowiedzi na cztery pytania: 1. Proszę wymienić dwie sceny, w których zastosowano symultaniczność akcji. W jakim celu została ona zastosowana? 2. Proszę wymienić dwie sceny, w których przerwana została iluzja teatralna. Czemu służy ten zabieg teatralny? 3. Jakie środki teatralne służą podkreśleniu obcości między bohaterami? 4. Jak rozumiesz zdanie, które wypowiada Felicja: Ludzie ( ) powinni się nauczyć płakać do samej ciszy? Proszę o obszerne uzasadnienie swoich przemyśleń. (esej) Praca powinna zawierać przynajmniej 5400 znaków, nie przyjmuję prac droga mailową. Aktor Metoda aktorska Konstantego Stanisławskiego. Efekt obcości Bertolta Brechta. Konstanty Stanisławski, Praca aktora nad sobą w: Przeciw konwencjom. Antologia tekstów o teatrze polskim i obcym pod redakcją Marty Fik, Wydawnictwo KRĄG, Warszawa 1994 Bertolt Brecht, Krótki opis nowej techniki sztuki aktorskiej w: Przeciw konwencjom. Antologia tekstów o teatrze polskim i obcym pod redakcją Marty Fik, Wydawnictwo KRĄG, Warszawa 1994 Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara, reż. Andrzej Wajda, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie (fragmenty) Aktor Aktor w teatrze Tadeusza Kantora. Tadeusz Kantor, Umarła klasa Złożenie prac Omówienie prac 4

5 Wykład Wykład Ćwiczenia 9-10 Reżyser Propozycje Edwarda Gordona Craiga. Teatr Tadeusza Kantora. Konstanty Puzyna, Craig i zadania reżysera w: Przeciw konwencjom. Antologia tekstów o teatrze polskim i obcym pod redakcją Marty Fik, Wydawnictwo KRĄG, Warszawa 1994 Reżyser Teatr Krystiana Lupy. Thomas Bernhard, Kalkwerk, reż. Krystian Lupa, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie * Obowiązkiem każdego studenta jest posiadanie i znajomość sylabusa, w tym harmonogramu pracy, oraz szybkie zgłaszanie wszelkich niejasności. Zagadnienia programowe nauczania: Narzędzie/ metody dydaktyczne: Studenci są zobowiązani przygotowywać się na zajęcia (czytają teksty oraz oglądają przedstawienia teatralne wszystkie te pozycje podane są w planie pracy). Zajęcia mają formę wykładów lub ćwiczeń. Wykłady, w niektórych wypadkach, uzupełnione są pokazem ikonografii oraz fragmentów przedstawień teatralnych. Ćwiczenia polegają na wspólnej ze studentami analizie tekstów oraz przedstawień teatralnych, a także na dyskusji nad zawartymi w nich problemami. Studenci przygotowują pracę na podany w planie pracy temat. Wykładowca omawia i ocenia pracę. Istnieje możliwość poprawy pracy. Poprawioną pracę należy oddać najpóźniej na ostatnich zajęciach poprzedzających dzień egzaminu. Forma i sposób zaliczenia oraz wymagania egzaminacyjne: Warunkiem zaliczenia semestru I jest: a) obejrzenie przedstawień teatralnych podanych w programie b) znajomość tekstów ujętych w programie c) pozytywna ocena z pracy pisemnej (jeśli student, w trakcie trwania semestru, nie uzyskał pozytywnej oceny z pracy pisemnej, nie może podejść do egzaminu) d) pozytywna ocena z egzaminu. Egzamin przeprowadzany jest w formie ustnej. Student otrzymuje na egzaminie dwa pytania. Jeśli student ma więcej niż trzy nieusprawiedliwione nieobecności, zobowiązany jest do odpowiedzi na dwa dodatkowe pytania. Nieobecności: Studenci mają prawo do trzech nieusprawiedliwionych nieobecności. Jeżeli nieobecności będzie więcej, wówczas student otrzyma na egzaminie dwa dodatkowe pytania. Skala ocen: 2 (brak zaliczenia); 3; 3 +; 4; 4 +; 5; 6 Metody i kryteria oceny: Ocena z pracy pisemnej stanowi 50% oceny końcowej. Ocena z egzaminu ustnego stanowi 50 % oceny końcowej. Oceną końcową jest średnia arytmetyczna ww. ocen. Praca pisemna sprawdza przede wszystkim zdolności analityczne i interpretacyjne, a także zachęca studentów do osobistej refleksji. Egzamin ustny sprawdza wiedzę oraz umiejętność jej przedstawienia, a także sposób formułowania poglądów i umiejętność ich obrony. Wymagania końcowe: Wymaganiem końcowym jest zaliczenie semestru I. 5

6 Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Wybrane zagadnienia z historii teatru Liczba godzin (kontaktow e i samodzielna praca studenta) 1 punkt ECTS= 25h 1 punkt ECTS= 30h Średnia arytmetyczn a 25h-30h Liczba punktó w ECTS Łączna liczba punktów ECTS z wyrównanie m Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim 30 1, Uczestnictwo w zajęciach dydaktycznych Samodzielna praca studenta 30 1, Przygotowanie do zaliczeń i egzaminów 10 0, Przygotowanie się do zajęć 10 0, Zapoznanie się ze wskazana literaturą 10 0,33 0 Formy weryfikacji osiągnięcia efektów kształcenia [ elementy składowe oceny w %] Język wykładowy Literatura Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia w godzinach oraz punktach ECTS 60 2,40 2,00 2,20 2,00 2 Ocena z pracy pisemnej stanowi 50% oceny końcowej. Ocena z egzaminu ustnego stanowi 50 % oceny końcowej. Oceną końcową jest średnia arytmetyczna ww. ocen. polski Literatura podstawowa: teksty i przedstawienia teatralne podane w planie pracy oraz: Denis Bablet, Rewolucje sceniczne XX wieku, PIW, Warszawa 1980 Margot Berthold, Historia teatru, WAiF, Warszawa 1980 Historia teatru, red. John Russel Brown, Diogenes, Świat Książki, Warszawa 1999 Patrice Pavis, Słownik terminów teatralnych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław (etc.) 1998 Patrice Pavis, Współczesna inscenizacja: źródła, tendencje, perspektywy, PWN, Warszawa 2011 Zenobiusz Strzelecki, Kierunki scenografii współczesnej, PWN, Warszawa 1970 Literatura uzupełniająca: Ajschylos, Tragedie, Wydawnictwo Homini, Kraków 2005 Adolphe Appia, Dzieło sztuki żywej i inne prace, WAiF, Warszawa 1974 Arystoteles, Poetyka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław (etc.) 1989 Peter Brook, Pusta przestrzeń, WAiF, Warszawa 1981 Stephen Greenblatt, Shakespeare: stwarzanie świata, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2007 Małgorzata Grzegorzewska, Kamienny ołtarz. Horyzonty metafizyczne w tragedii antycznej i dramacie Williama Szekspira, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007 Johan Huizinga, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, Czytelnik, Warszawa 1998 Jan Kott, Kadysz. Strony o Tadeuszu Kantorze, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2006 Krystian Lupa rozmowy, Notatnik Teatralny 54-55/2009 Tomasz Łubieński, Śmierć Don Juana w: Wielki teatr świata. Wykłady otwarte na scenie 6

7 przy Wierzbowej, Teatr Narodowy, Warszawa 2003 Allardyce Nicoll, W świecie Arlekina, PIW, Warszawa 1967 Magdalena Raszewska, Dziady Dejmka, Teatr Narodowy, Warszawa 2008 Warlikowski, Notatnik Teatralny 62-63/2011 Podpis prowadzącego przedmiot: Podpis prorektora do spraw dydaktycznych: Oświadczenie i podpis prowadzącego zajęcia Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem mojej indywidualnej pracy twórczej wykonywanej w ramach stosunku pracy/współpracy wynikającej z umowy cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie przysługują z tego tytułu autorskie prawa majątkowe. Dnia:.... 7