Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku. Spis treści. Rozdział 1. Rzepak ozimy Rozdział 3. Jęczmień ozimy...

Transkrypt

1 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Spis treści Strona Wstęp Rozdział 1. Rzepak ozimy Rozdział 2. Pszenica ozima Rozdział 3. Jęczmień ozimy Rozdział 4. Pszenżyto ozime Rozdział 5. Żyto ozime Rozdział 6. Pszenica jara Rozdział 7. Jęczmień jary Rozdział 8. Owies Rozdział 9. Pszenżyto jare Rozdział 10. Rzepak jary Rozdział 11. Groch siewny Rozdział 12. Łubin wąskolistny Rozdział 13. Łubin żółty Rozdział 14. Ziemniak Rozdział 15. Kapusta głowiasta biała Rozdział 16. Marchew jadalna Rozdział 17. Truskawka

2 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku I. Wstęp Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe i Rolnicze (PDOiR) jest regionalnym (wojewódzkim) systemem badań odmianowo-agrotechnicznych mającym na celu dostarczenie rolnikom możliwie pełnej informacji o przydatności zarejestrowanych odmian do uprawy w ich rejonie. Tak samo jak w latach poprzednich w sezonie 2010/2011 w Województwie Zachodniopomorskim prowadzone były badania odmianowe z wykorzystaniem istniejącej polowej bazy doświadczalnej, na którą składają się stacja i zakłady doświadczalne oceny odmian (należące do COBORU) oraz Gospodarstwo Rolne Danuty i Teofila Bus w Prusimiu. W systemie PDOiR większość decyzji dotyczących doświadczeń prowadzonych w poszczególnych województwach podejmowana jest regionalnie przez zespoły wojewódzkie PDOiR. W roku 2011 powołano nowy, 32 osobowy, skład Wojewódzkiego Zespołu PDOiR. Przewodniczącym Zespołu wybrano Członka Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego mgr Jana Krawczuka. Zastępcami Przewodniczącego zostali Andrzej Ługowski z Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej oraz Anna Werelich z Zakładu Doświadczalnego Oceny Odmian w Białogardzie Zgodnie z ustaleniami Krajowego Zespołu Koordynacyjnego PDO w 2004 roku rozpoczęto tworzenie List zalecanych do uprawy odmian na obszarze województwa (LZO). Podstawą typowania i włączania odmian do LZO są wyniki wieloletnich doświadczeń PDOiR przeprowadzonych w województwie. Obecnie na terenie Województwa Zachodniopomorskiego utworzono LZO z odmianami pszenicy ozimej i jarej, jęczmienia ozimego i jarego, owsa, pszenżyta ozimego i jarego, żyta, rzepaku ozimego i jarego oraz z odmianami jadalnymi i skrobiowymi ziemniaka. Postęp hodowlany w większości gatunków jest stały i znaczący, przy czym jego wykorzystanie przez praktykę rolniczą jest nadal niedostateczne. Przejawem tego jest zarówno zmniejszony od szeregu lat popyt na kwalifikowany materiał siewny, jak i często nienajlepiej dobrane odmiany do kierunku użytkowania czy też do uprawy w konkretnych warunkach środowiskowych. Coroczna wymiana materiału siewnego oraz trafny dobór odmian i odpowiednia agrotechnika mogą przynieść nieraz wzrost wydajności ziarna sięgający w przypadku zbóż nawet kilkadziesiąt dt z ha. O tym jak dużo pozostało do zrobienia w poprawie efektywności uprawy, w tym również poprzez właściwy dobór odmian, świadczy chociażby różnica w plonowaniu zbóż w doświadczeniach PDOiR i w produkcji. Sezon doświadczalny 2010/2011 był dwunastym, w którym na terenie Województwa Zachodniopomorskiego prowadzono doświadczenia w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego (PDOiR). Przeprowadzono 64 doświadczenia z zarejestrowanymi odmianami zbóż ozimych i jarych, rzepaku, ziemniaków, kukurydzy, roślin strączkowych oraz z roślinami warzywnymi kapustą głowiastą biała i marchwią jadalną. Rok 2011 był pierwszym rokiem zbioru truskawek/doświadczenia z odmianami deserowymi i przeznaczonymi do przetwórstwa/. Niniejsza publikacja jest kontynuacją opracowań z lat poprzednich, zawiera szczegółowe wyniki wszystkich doświadczeń prowadzonych w ramach programu PDOiR w ostatnim sezonie (2010/2011) na tle badań trzyletnich ( ). Porażenie odmian przez ważniejsze choroby podano tylko na przeciętnym poziomie agrotechniki (a 1 ), na którym nie stosowano fungicydów, gdyż tylko wyniki z tego poziomu pokazują naturalną odporność odmian na patogeny. Ponieważ w naszym województwie doświadczenia z niektórymi gatunkami prowadzone są tylko w jednym punkcie, chcąc poszerzyć zakres informacji o odmianach, zamieszczono wyniki doświadczeń z województw sąsiednich lubuskiego i pomorskiego. W niniejszej publikacji zamieszczono wyniki doświadczeń z odmianami zbóż ozimych i jarych, rzepaku ozimego i jarego, roślin strączkowych, ziemniaków,roślin warzywnych oraz truskawki. Wyniki doświadczeń w pozostałych gatunkach, ze względu na mniejszą ich liczebność na naszym terenie, zebrane zostaną w publikacjach centralnych COBORU obejmujących rezultaty badań prowadzonych na terenie całego kraju. Dyrektor Stacji Koordynującej PDOiR w oraz Wojewódzki Zespół PDOiR dziękują wszystkim jednostkom oraz osobom, które przyczyniły się do rozwoju Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego na obszarze Województwa Zachodniopomorskiego wpływając tym samym na obecny jego kształt i znaczenie dla produkcji roślinnej.

3 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku DOŚWIADCZENIA PDOiR W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W LATACH Takson/grupa taksonów Zboża Rzepak Kukurydza Burak past. Ziemniak Rośliny strączkowe Warzywa Truskawka Malina Razem Punkt dośw. Sposób finansowania Ο Suma doświadczeń 2007/2008 ZDOO Białogard ZDOO Rarwino PHR SHR Krzemlin PMHZ Strzekęcin GR D. Bus, Prusim Szczecin Dąbie Razem doświadczeń /2009 ZDOO Białogard ZDOO Rarwino Szczecin Dąbie GR D. Bus, Prusim Razem doświadczeń /2010 ZDOO Białogard ZDOO Rarwino Szczecin GR D. Bus, Prusim Razem doświadczeń /2011 ZDOO Białogard ZDOO Rarwino Szczecin GR D. Bus, Prusim Razem doświadczeń RAZEM doświadczenia finansowane z budżetu doświadczenia finansowane w ramach umów COBORU doświadczenia finansowane lokalnie

4 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Ważniejsze dane meteorologiczne w okresie prowadzenia doświadczeń Miesięczne sumy opadów (mm) Średnia temperatura dobowa miesiąca ( o C) Miesiąc Białogard Rarwino Szczecin Dąbie Białogard Rarwino Szczecin Dąbie sierpień 161,8 136,6 150,0 17,9 17,2 18,5 2 wrzesień 74,0 60,3 52,3 11,4 11,7 12,7 3 październik 38,3 39,7 21,1 5,5 6,0 6,8 4 listopad 100,6 113,6 78,2 3,5 3,2 4,5 5 grudzień 71,1 61,5 40,4-5,9-6,2-4, styczeń 44,4 46,2 26,8 0,1-0,3 0,5 7 luty 49,7 25,2 17,7-2,4-2,2-1,4 8 marzec 28,8 21,5 26,2 2,8 2,7 3,2 9 kwiecień 13,8 12,1 13,8 10,0 10,1 11,2 10 maj 38,2 52,7 57,7 13,2 12,7 13,9 11 czerwiec 63,6 62,9 50,7 17,1 17,0 17,6 12 lipiec 45,9 175,2 168,0 17,4 16,9 17,4 13 sierpień 103,1 71,2 52,1 17,7 17,2 18,1

5 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Rozdział 1 RZEPAK OZIMY I. Wiadomości ogólne Rzepak ozimy jest najważniejszą rośliną oleistą w Polsce uprawianą na powierzchni ponad 800 tys.ha. W najbliższych latach oczekiwane jest dalsze zwiększanie areału uprawy. Rzepak ozimy uprawiany w płodozmianach zbożowych zmniejsza ryzyko masowego występowania chorób zbożowych. Jest też cenną rośliną miododajną. Rzepak ozimy z racji sierpniowych terminów siewu powinien być uprawiany po najwcześniejszych poplonach, takich jak groch na nasiona, wczesne ziemniaki, jęczmień ozimy, a także roślinach pastewnych na zielonkę lub na przyoranie. Wymaga gleb o wysokiej kulturze. Uprawa rzepaku ozimego po innych zbożach bywa utrudniona w przypadku opóźnienia się żniw lub długotrwałych susz letnich uniemożliwiających dobre przygotowanie roli pod zasiew oraz uzyskania szybkich i równomiernych wschodów. Późniejszy termin siewu, a tym samym wschodów, wpływa niekorzystnie na rozwój roślin przed zimą i pogarsza zimotrwałość rzepaku. Surowiec rzepakowy używany jest przede wszystkim do produkcji oleju jadalnego do bezpośredniego spożycia w gospodarstwach domowych jak i do produkcji margaryny. Olej rzepakowy może być wykorzystany także do produkcji estrów metylowych kwasów tłuszczowych. Estry te jako czyste paliwo ekologiczne mogą być zastosowane do napędu jednostek napędzanych silnikami Diesla. Kilkuprocentowy dodatek bioestrów do oleju napędowego zmniejsza toksyczność spalin i zastępuje kosztowne dodatki przywracające właściwości smarne odsiarczonych olejów napędowych. Olej rzepakowy może być ponadto stosowany jako wysokoenergetyczny dodatek paszowy dla drobiu, jako olej do spalania w piecach lub jako surowiec do produkcji środków piorących, kosmetyków, w przemyśle gumowym oraz jako biodegradowalny wspomagacz dla środków ochrony roślin. Natomiast śruta poekstrakcyjna lub makuch rzepakowy uzyskiwane jako odpad przy produkcji oleju są cennymi koncentratami wysokobiałkowymi wykorzystywanymi do produkcji pasz treściwych w karmieniu bydła, trzody chlewnej oraz drobiu. Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 86 odmian, 50 to odmiany populacyjne, a 36 to odmiany mieszańcowe. Zarejestrowanych jest tylko 8 odmian krajowych, 78 odmian pochodzi z zagranicy. W roku 2010 skreślono z krajowego rejestru na wniosek hodowcy osiem odmian Baros, Batory, Bristol, Liclassic, Lirajet, Rasmus, Taurus, Wotan, natomiast w roku 2011 trzy odmiany Baldur, Kronos i Titan. Skreślono także składniki krajowych mieszańców złożonych Kaszub i Pomorzanin. uwagi metodyczne W roku 2011 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDOiR trzy doświadczenia z rzepakiem ozimym, które zlokalizowano w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz Gospodarstwie Rolnym Danuty i Teofila Bus w Prusimiu. Doświadczenia prowadzone były wg metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej. Doboru odmian do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian do uprawy w województwie zachodniopomorskim. II. Omówienie doświadczeń Siew doświadczeń opóźniony ze względu na niesprzyjające warunki pogodowe. Wschody dobre i wyrównane. Początkowy wzrost roślin bardzo słaby. Rośliny przed zimą dość niskie o 5-6 liściach. Od końca stycznia brak okrywy śniegowej, znaczne spadki temperatury, silne i mroźne wiatry. Spowodowało to znaczne wymarzanie roślin, po zimie rzepak praktycznie bez liści rozetowych, odbijały główne stożki wzrostu. Wiosną rośliny odrastają bardzo wolno. Od III dekady kwietnia zaznacza się susza, rośliny więdną, niektóre usychają. Rzepak bardzo szybko tworzy pęd główny, brak pędów bocznych. Okres kwitnienia krótki, około 2 tygodni. Opady deszczu w połowie maja oraz w czerwcu spowodowały wtórny odrost roślin. Rośliny wytworzyły dużo pędów bocznych, obserwujemy ponowne kwitnienie. Opady na przełomie lipca i sierpnia wydłużyły okres dojrzewania i utrudniły sprzęt.

6 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Plony uzyskane w roku 2011 bardzo niskie. Dotyczy to zwłaszcza Białogardu i Prusimia gdzie przezimowanie rzepaku było najsłabsze. Uzyskany tam średni plon nasion w doświadczeniu wynosił odpowiednio 14,3 q/ha i 21,6 q/ha. Plony w Rarwinie zdecydowanie wyższe, średni plon w doświadczeniu 30,9 q/ha, ale o około 10 q/ha niższy w porównaniu do ostatnich lat. W Białogardzie najlepiej plonowały odmiany VISBY, GLORIA, EXTEND, NK DIAMOND i ABAKUS. W Rarwinie najwyższe plony osiągnęły odmiany ADAM, ROHAN, MONOLIT, NK DIAMOND i GLADIUS natomiast w Prusimiu VISBY, GLORIA, ARTOGA, BELLEVUE, EXTEND i GLADIUS. Rośliny w niewielkim stopniu porażone przez choroby, znacznie niższe w porównaniu z wieloleciem. Do odmian wyróżniających się plonami w ciągu ostatnich lat możemy zaliczyć odmianę VISBY, ROHAN, NK PETROL i EXTEND. Odmiany wzorcowe: rok zbioru CALIFORNIUM, CASTILLE, CASOAR rok zbioru CASTILLE, CASOAR, CHAGALL, VISBY rok zbioru 2011 ARTOGA, CASOAR, CHAGALL, VISBY

7 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Tabela 1.1. Rzepak ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru 2011 Rok wpisania do Rejestru Odmian Zachowujący/pełnomocnik Artoga 2010 LIMAGRAIN CENTRAL EUROPE SOCIETE EUROPEENNE SPÓŁKA EUROPEJSKA Oddział w Polsce, ul. Botaniczna 10, Poznań 2 Casoar 2007 Monsanto Polska Sp. z o.o. Trinity Park III, ul. Domaniewska 49, Warszawa 3 Chagall Lantmannen SW Seed sp. z o.o., ul. Terenowa 6g, Wrocław 4 Visby 2008 Saaten-Union Polska Sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 5 Californium 2002 Monsanto Polska Sp. z o.o. Trinity Park III, ul. Domaniewska 49, Warszawa 6 Adriana 2008 LIMAGRAIN CENTRAL EUROPE SOCIETE EUROPEENNE SPÓŁKA EUROPEJSKA Oddział w Polsce, ul. Botaniczna 10, Poznań 7 Bellevue 2008 Saaten-Union Polska Sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 8 Bogart 2008 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, Strzelce 9 Monolit 2008 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, Strzelce 10 NK Bold 2008 Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 11 NK Pegaz 2008 Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 12 Catana 2009 Monsanto Polska Sp. z o.o. Trinity Park III, ul. Domaniewska 49, Warszawa 13 NK Music 2009 Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 14 Gloria 2010 Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 15 NK Diamond 2010 Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 16 Sherlock 2010 KWS Polska sp. z o.o., ul. Chlebowa 4/8, Poznań 17 Herkules 2005 Saaten-Union Polska Sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 18 Vectra 2005 Saaten-Union Polska Sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 19 Extend 2006 Monsanto Polska Sp. z o.o. Trinity Park III, ul. Domaniewska 49, Warszawa 20 Nelson 2006 Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 21 Toccata 2007 Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 22 Exotic 2008 Monsanto Polska Sp. z o.o. Trinity Park III, ul. Domaniewska 49, Warszawa 23 NK Octans 2008 Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 24 NK Petrol 2008 Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 25 Rohan 2008 Saaten-Union Polska Sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 26 ES Mercure 2009 Rolagra Błażej Springer, ul. Chłapowskiego 22/14, Śrem 27 NK Technic 2009 Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 28 Abakus 2009 Saaten Union Polska sp. z o.o., Wągrowiec, ul. Straszewska Adam 2009 DSV Polska sp.z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 30 Gladius 2010 Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 31 Primus 2010 DSV Polska sp.z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 32 Xenon 2010 Saaten-Union Polska Sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 33 Goya CCA Lantmannen SW Seed sp. z o.o., ul. Terenowa 6g 52, Wrocław 34 Vision CCA Lantmannen SW Seed sp. z o.o., ul. Terenowa 6g 52, Wrocław 35 NK Caravel CCA Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 36 NK Speed CCA Syngenta Seeds sp. z o.o, ul. Powązkowska 44C, Warszawa 37 PR46W10 CCA Pioneer Hi- Bred Northern Europe Sales Division GmbH Oddział w Polsce, Al. Solidarności 46, Poznań 38 PR46W14 CCA Pioneer Hi- Bred Northern Europe Sales Division GmbH Oddział w Polsce, Al. Solidarności 46, Poznań

8 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Tabela 1.2. Rzepak ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2011 Miejscowość Białogard Rarwino Prusim Powiat Białogard Kamień Pomorski Resko 1 Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni dobry żytni dobry żytni dobry Klasa bonitacyjna gleby IV b IV a IVa Zasobność gleby w P2O5 (mg/100g) 22,4 19,6 17,2 Zasobność gleby w K2O (mg/100g) 7,0 13,7 13,1 Zasobność gleby w MgO (mg/100g) 5,1 2,0 5,5 Ph gleby (w KCL) 6,0 6,9 5,6 Przedplon jęczmień ozimy groch siewny Jęczmień jary Obsada nasion (szt./m2) Nawożenie mineralne N (kg/ha) P2O5 (kg/ha) K2O (kg/ha) Środki ochrony roślin (nazwa, dawka na ha) Zaprawa nasienna Herbicyd Insektycyd Brasicol C25OFS+ FunabenP480FS Butisan Star 416 SC 3 l Mospilan 20 SP 0,12kg x4 Proteus 110 OD 0,6lx4 Brasicol C25OFS+ FunabenP480FS Butisan Star 416 SC2,5 Sherpa 100 EC 0,3l Dursban 480EC 0,6l Decis 2,5EC 0,2l Trebon 30EC 0,3l Mospilan 20 SP 0,08kg Brasicol C25OFS+ FunabenP480FS Butisan Star 416 SC2,1l Pantera 040EC 0,6kg Proteusz 110 OD 0,5l Tabela 1.3. Rzepak ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2011 Wyszczególnienie Białogard Rarwino Prusim Siew (data) Przezimowanie roślin (%) Martwe rośliny (%) Stan roślin po zimie (skala 9 0 ) 4,0 7,6 4,0 5 Wysokość roślin (cm) Zbiór (data) Plon nasion (dt/ha) 14,3 30,9 21,6

9 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Tabela 1.4. Rzepak ozimy. Plon nasion odmian (% wzorca). Rok zbioru 2011 Białogard Rarwino Prusim Wzorzec dt/ha 12,5 31,8 16,9 1 Artoga Casoar Chagall Visby Californium Adriana Bellevue Bogart Monolit NK Bold NK Pegaz Catana NK Music Gloria NK Diamond Sherlock Herkules Vectra Extend Nelson Toccata Exotic NK Octans NK Petrol Rohan ES Mercure NK Technic Abakus Adam Gladius Primus Xenon Goya Vision NK Caravel NK Speed PR46W PR46W

10 10 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Tabela 1.5. Rzepak ozimy. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru Wzorzec w dt/ha 20,4 42,6 42,5 31,5 35,2 1 Artoga Casoar Chagall Visby Californium Adriana Bellevue Bogart Monolit NK Bold NK Pegaz Catana NK Music Gloria NK Diamond Sherlock Herkules Vectra Extend Nelson Toccata Exotic NK Octans NK Petrol Rohan ES Mercure NK Technic Abakus Adam Gladius Primus Xenon Goya Vision NK Caravel NK Speed PR46W PR46W Liczba doświadczeń

11 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku 11 Tabela 1.6. Rzepak ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Rok zbioru 2011 Stan roślin przed zimą Stan roślin po zimie % martwych roślin Przezimowanie (%) Wysokość roślin (cm) Wzorzec 9,0 5, Artoga 0 0, Casoar 0 4, Chagall 0-0, Visby 0 5, Californium 0-0, Adriana 0 5, Bellevue 0-0, Bogart 0 6, Monolit 0-1, NK Bold 0 6, NK Pegaz 0-0, Catana 0 5, NK Music 0-0, Gloria 0 5, NK Diamond 0 0, Sherlock 0 4, Herkules 0 0, Vectra 0 4, Extend 0 0, Nelson 0 4, Toccata 0-0, Exotic 0 6, NK Octans 0-0, NK Petrol 0 6, Rohan 0-0, ES Mercure 0 6, NK Technic 0-1, Abakus 0 6, Adam 0-1, Gladius 0 6, Primus 0-1, Xenon 0 7, Goya 0-1, Vision 0 6, NK Caravel 0-1, NK Speed 0 6, PR46W10 0-1, PR46W14 0 6, Liczba doświadczeń oceny w skali 9 o (1 o ocena najsłabsza; 9 o ocena najlepsza)

12 12 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Charakterystyka odmian wpisanych do rejestru w roku 2011 Populacyjne ANDIE populacyjna o dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Masa 1000 nasion mniejsza od średniej. Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów powyżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Rozwój roślin przed zimą umiarkowany. Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej, na sucha zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych średnia. Pełnomocnik hodowcy: Dieckmann Seeds Polska sp. z o.o. ES BEATA populacyjna o dość dobrej plenności. Masa 1000 nasion średnia. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów mała. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej duża. Rozwój roślin przed zimą dość szybki. Zimotrwałość roślin przeciętna. Rośliny średnio wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia, na suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej. Pełnomocnik hodowcy: Rolagra Błażej Springer PAMELA populacyjna o dobrej plenności. Masa 1000 nasion średnia. Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów nieco powyżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Rozwój roślin przed zimą dość szybki. Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny dość wysokie o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych, choroby podstawy łodygi i na czerń krzyżowych większa od średniej. Pełnomocnik hodowcy: Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce. STARTER populacyjna o średniej plenności. Masa 1000 nasion powyżej średniej. Zawartość tłuszczu w nasionach przeciętna, glukozynolanów mała. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość duża. Rozwój roślin przed zimą dość szybki. Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny średnio wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco wcześniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową i czerń krzyżowych średnia, na suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej. TACTIC Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR populacyjna o dość dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Masa 1000 nasion mniejsza od średniej. Zawartość tłuszczu w nasionach bardzo duża, glukozynolanów powyżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Rozwój roślin przed zimą umiarkowany. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny średniowysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i na choroby podstawy łodygi średnia, na czerń krzyżowych mniejsza od średniej. Pełnomocnik hodowcy: Syngenta Seeds sp. z o.o.

13 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku 13 mieszańcowa DK EXFILE mieszańcowa o bardzo dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Masa 1000 nasion mniejsza od średniej. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów nieco większa od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Rozwój roślin przed zimą dość szybki. Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny wysokie o mniejszej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych średnia. Pełnomocnik hodowcy: DSV Polska sp. z o.o. DK EXQUISITE mieszańcowa o dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Masa 1000 nasion mniejsza od średniej. Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Rozwój roślin przed zimą dość szybki. Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny wysokie o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia. Pełnomocnik hodowcy: DSV Polska sp. z o.o. DOBRAVA mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Masa 1000 nasion mniejsza od średniej. Zawartość tłuszczu w nasionach przeciętna, glukozynolanów nieco większa od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Rozwój roślin przed zimą dość szybki. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia średni, dojrzałości technicznej nieco wcześniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową i czerń krzyżowych mniejsza od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi średnia. Pełnomocnik hodowcy: Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce. ES KAMILLO mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Masa 1000 nasion średnia. Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów większa od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej większa od średniej. Rozwój roślin przed zimą dość szybki. Zimotrwałość roślin przeciętna. Rośliny wysokie, o mniejszej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych mniejsza od średniej. Pełnomocnik hodowcy: Rolagra Błażej Springer. INSPIRATION mieszańcowa o bardzo dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Masa 1000 nasion mniejsza od średniej. Zawartość tłuszczu w nasionach dość duża, glukozynolanów większa od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Rozwój roślin przed zimą dość szybki. Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny wysokie o mniejszej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową mniejsza od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych średnia. Pełnomocnik hodowcy: DSV Polska sp. z o.o.

14 14 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku RUMBA mieszańcowa o bardzo dobrej plenności. Plonuje stabilnie. Masa 1000 nasion mniejsza od średniej. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Rozwój roślin przed zimą dość szybki. Zimotrwałość roślin dobra. Rośliny średnio wysokie o lepszej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych średnia, na choroby podstawy łodygi mniejsza od średniej, na czerń krzyżowych większa od średniej. Pełnomocnik hodowcy: DSV Polska sp. z o.o. SY CASSIDY mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności Masa 1000 nasion mniejsza od średniej. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów mniejsza od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej przeciętna. Rozwój roślin przed zimą dość szybki. Zimotrwałość roślin dość dobra. Rośliny wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia nieco późniejszy od średniego, dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i na czerń krzyżowych średnia, na suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi większa od średniej. Pełnomocnik hodowcy: Syngenta Seeds sp. z o.o. TURAN mieszańcowa o dobrej do bardzo dobrej plenności. Masa 1000 nasion mniejsza od średniej. Zawartość tłuszczu w nasionach duża, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej dość mała. Rozwój roślin przed zimą dość szybki. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny dość wysokie o średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i choroby podstawy łodygi średnia,na suchą zgniliznę kapustnych większa od średniej. Pełnomocnik hodowcy: KWS Polska sp. z o.o.

15 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku 15 Rozdział 2 PSZENICA OZIMA I. Wiadomości ogólne Ozima forma pszenicy uprawiana jest w Polsce na powierzchni około 2 mln ha. Jest to podstawowe zboże chlebowe. Wartość gospodarcza odmian pszenicy ozimej wyznaczana jest przez wiele cech i właściwości. W zakresie cech rolniczych jedną z ważniejszych jest mrozoodporność, która zależnie od oceny powinna kształtować geograficzny zasięg uprawy. Przyjmuje się, że w naszych warunkach stosunkowo niewielkie ryzyko wymarzania wykazują odmiany o minimum średniej mrozoodporności (ocena 4,5 5). Istotnym kryterium wyboru odmiany do uprawy jest przeznaczenie produkowanego ziarna. Jeśli na cele młynarsko piekarskie to powinno cechować się odpowiednimi właściwościami przerobowymi i technologicznymi ziarna, mąki, ciasta i pieczywa; jeśli na cele paszowe to oczekiwana będzie przede wszystkim wysoka plenność oraz korzystne inne cechy rolnicze i niektóre użytkowe. Trzeba podkreślić, że wskaźniki wartości technologicznej odmian charakteryzują się naturalną, dość znaczną zmiennością, wywoływaną przez środowisko przyrodniczo rolnicze. Należy je więc rozumieć jako informację o potencjale jakości, a nie jako bezwarunkową gwarancję. Jakość ta ujawniać się może w pełni dopiero przy poprawnej agrotechnice, zwłaszcza przy odpowiednim poziomie nawożenia azotowego; znaczny jest też wpływ przebiegu pogody. W ostatnich latach największy postęp hodowlany widoczny jest w grupie odmian jakościowych i chlebowych. Postęp dotyczy plenności odmian oraz jakości technologicznej. Obecnie najlepsze odmiany jakościowe plennością dorównują odmianom paszowym. W roku 2011 zarejestrowano siedem odmian pszenicy, pięć odmian jakościowych (grupa A), jedną chlebową (grupa B) oraz jedną z grupy C (pozostałe, w tym paszowe). W roku 2010 skreślono z krajowego rejestru na wniosek hodowcy pięć odmian Flair, Kobra Plus, Tortija, Symfonia, Almari. Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 77 odmian w czterech grupach technologicznych; A(jakościowa) 40 odmian, B(chlebowa) 26 odmian, C(pozostała, w tym paszowa) 9 odmian i K(ciastkowa) 2 odmiany. uwagi metodyczne W roku 2011 na terenie województwa zachodniopomorskiego prowadzono w systemie PDOiR trzy doświadczenia z pszenicą ozimą, które zlokalizowano w ZDOO Białogard, ZDOO Rarwino oraz Gospodarstwie Rolnym Danuty i Teofila Bus w Prusimiu. Omawiane doświadczenia prowadzone były jako dwuczynnikowe w dwóch powtórzeniach. Celem badań było określenie wpływu intensywnego poziomu agrotechniki na zdrowotność roślin i wysokość plonów. Doświadczenia prowadzone były wg metodyki opracowanej przez COBORU w Słupi Wielkiej. Doboru odmian do doświadczeń dokonał Wojewódzki Zespół PDOiR biorąc pod uwagę przydatność odmian do uprawy w województwie zachodniopomorskim. Zabiegi różnicujące poziomy agrotechniki Rodzaj zabiegu Poziom agrotechniki Przeciętny a 1 Intensywny a 2 1 Nawożenie azotowe (kg N/ha) * a Opryskiwanie fungicydem w fazie: pełnia krzewienia początek kłoszenia 3 Opryskiwanie regulatorem wzrostu + 4 Nawożenie dolistne preparatem wieloskładnikowym + Zgodnie z Metodyką... z 1998 roku. + +

16 16 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku II. Omówienie wyników doświadczeń Wschody dobre i wyrównane. Stan roślin przed zimą dobry. Na przełomie stycznia i lutego brak pokrywy śnieżnej, znaczne spadki temperatury, porywiste, mroźne wiatry. Spowodowało to gorsze przezimowanie roślin. Wiosną również niekorzystne warunki pogodowe, początkowo znaczne ochłodzenie, a następnie susza na przełomie kwietnia i maja praktycznie brak opadów. Stan roślin pogorszył się, niektóre źdźbła zasychały. Opady w końcu maja i czerwcu poprawiły nieco stan roślin. Plony uzyskane w roku 2011 były nieco wyższe od ubiegłorocznych. Najwyższe plony zanotowano w Prusimiu gdzie przeciętne plony na poziomie a1 wynosiły 81,0 q/ha, a na poziomie a2 88,4 q/ha. Najniższe plony uzyskano w Białogardzie niekorzystny wpływ przezimowania oraz suszy w okresie wiosennym. W Białogardzie na obu poziomach agrotechniki najlepiej plonowały odmiany HENRIK, JULIUS, JENGA, na wyróżnienie zasługują również SMARAGD, METEOR, ALCAZAR oraz BELENUS. W Rarwinie na obu poziomach agrotechniki wysokie plony osiągnęły odmiany MUSZELKA, TONACJA, HENRIK, BOOMER, dobre plony uzyskały też odmiany KRANICH, BELENUS i KWS OZON. W Prusimiu natomiast na obu poziomach agrotechniki dobrze plonowały odmiany TONACJA i BYSTRA, zwrócić uwagę należy też na odmiany NATEJA, HENRIK, MULAN, KWS OZON i JULIUS. Porażenie roślin przez choroby słabe, rośliny były zdecydowanie niższe w porównaniu z wieloleciem, masa 1000 ziaren natomiast wyższa. Do odmian wyróżniających się plonami w ciągu ostatnich trzech lat możemy zaliczyć takie odmiany jak JENGA, BOOMER, METEOR, MULAN oraz BELENUS. Zastosowanie intensywnego poziomu agrotechniki poprzez wyższe nawożenie azotowe i poprawienie zdrowotności roślin przyczyniło się do istotnego wzrostu plonu i poprawy jego jakości. Odmiany wzorcowe: rok zbioru 2009 TONACJA, BOGATKA, FIGURA, MUSZELKA rok zbioru 2010 TONACJA, BOGATKA, FIGURA, MUSZELKA rok zbioru FIGURA, MUSZELKA, BOCKRIS, KWS OZON

17 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku 17 Tabela 2.1. Pszenica ozima. Odmiany badane. Rok zbioru 2011 Rok wpisania do Rejestru Zachowujący/pełnomocnik Odmian Figura 2007 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 2 Muszelka 2008 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 3 Bockris 2010 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 4 KWS Ozon 2010 KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 5 Bogatka 2004 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 6 Tonacja 2001 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul.główna 20, Strzelce 7 Alcazar 2006 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 8 Boomer 2006 RAGT Semences Polska sp.z o.o., ul.sadowa 10A, Łysomice 9 Türkis 2006 Lantmännen SW Seed sp. z o.o., ul. Terenowa 6g, Wrocław 10 Akteur 2007 DSV Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 11 Markiza 2007 Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o., Strzelce ul. Główna Meteor 2007 Lantmännen SW Seed sp. z o.o. ul. Terenowa 6g Wrocław 13 Nateja 2007 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 14 Jenga 2008 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 15 Kohelia 2008 Małopolska Hodowla Roślin-HBP sp. z o.o.,ul Zbożowa 4, Kraków 16 Mulan 2008 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 17 Ostroga 2008 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 18 Askalon 2009 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 19 Kranich 2009 Lantmännen SW Seed sp. z o.o. ul. Terenowa 6g Wrocław 20 Bystra 2009 RAGT Semences Polska sp.z o.o., ul.sadowa 10A, Łysomice 21 Smaragd 2009 Lantmännen SW Seed sp. z o.o. ul. Terenowa 6g Wrocław 22 Belenus 2009 RAGT Semences Polska sp.z o.o., ul.sadowa 10A, Łysomice 23 Fidelius 2010 DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27, Kościan 24 Henrik Kepler 2010 Limagrim Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce, ul. Botaniczna 10, Poznań Limagrim Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce ul. Botaniczna Poznań 26 Kredo 2010 Saaten-Union Polska sp. z o.o., ul. Straszewska 70, Wągrowiec 27 Galvano CCA KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy 28 Julius CCA KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, Prusy

18 18 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Tabela 2.2. Pszenica ozima. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2011 Miejscowość Białogard Rarwino Prusim Powiat Białogard Kamień Pomorski Resko Kompleks rolniczej przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby IVa IVa IVa Zasobność gleby w P2O5 (mg/100g) 23,1 18,4 17,9 Zasobność gleby w K2O (mg/100g) 12,0 11,2 15,8 Zasobność gleby w MgO (mg/100g) 3,1 1,8 5,7 Ph gleby (w KCL) 5,5 6,6 5,6 Przedplon pszenica jara groch siewny rzepak ozimy Obsada nasion (szt./m2) Nawożenie mineralne ( kg/ha) N (kg/ha) P2O5 (kg/ha) K2O (kg/ha) Środki ochrony roślin ( nazwa, dawka na ha) Zaprawa nasienna Funaben T, 200 g Funaben Plus 200 g Lamandor400FS 20ml Herbicyd Legato Plus600SC 1,5l Pelikan Plus550SC 2,3l Chisel 75WG, 60 g Rubin SX50 120g Komplet 560SC 0,4l Insektycyd Mospilan 20SP 0,12kg - Danadim 400EC 0,5l Dodatkowe zabiegi wykonywane na poziomie a 2 Nawożenie N (kg/ha) Nawożenie dolistne (nazwa, dawka na ha) Zboża Total Extra 3kg Zboża Total Extra 3l Ekosol Z 2l Zboża Total Extra 3kg Zboża Total Extra 4l EkosolZ 1l Fungicyd - pierwszy zabieg (faza rozwojowa roślin) Duett Ultra497SC 0,6l Duett Ultra497SC 0,6 Alert 375 Sc 1l - drugi zabieg (faza rozwojowa roślin) Amistar 250SC 1l Amistar 250SC 0,6l- Amistar 250SC 0,6l- Artea330EC 0,4l Artea330EC 0,4l Regulator wzrostu (faza rozwojowa roślin) Cerone 480SL 1l Cerone 480SL 1l - Tabela 2.3. Pszenica ozima. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2011 a 1 a 2 Wyszczególnienie Białogard Rarwino Prusim Białogard Rarwino Prusim 1 1 Siew data Stan roślin przed zimą 9 9,0 7,2 6,7 9,0 7,3 6,7 3 Stan roślin po zimie 9 5,7 8,3 4,7 5,4 8,6 4,7 4 Martwe rośliny % Termin kłoszenia data Termin dojrzałości woskowej data Zbiór data Wysokość roślin cm Wyleganie roślin w fazie dojrz. mlecznej 9 9,0 8,6 8,3 9,0 9,0 9,0 10 Wyleganie roślin przed zbiorem 9 9,0 9,0 7,9 9,0 9,0 9,0 11 MTZ g 51,7 47,9 50,8 53,4 50,3 51,3 12 Wilgotność ziarna podczas zbioru % 14,8 14,2 14,3 16,3 15,0 13,7 13 Plon ziarna przy 14 % wilgot. dt/ha 54,4 70,1 81,0 64,1 82,9 88,4 - oceny w skali 9 o (1 o ocena najsłabsza; 9 o ocena najlepsza)

19 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku 19 Tabela 2.4. Pszenica ozima Plon ziarna odmian (w % wzorca). Rok zbioru 2011 a 1 a 2 Białogard Rarwino Prusim Białogard Rarwino Prusim Wzorzec dt/ha 57,0 68,9 82,4 66,0 84,7 88,7 1 Figura Muszelka Bockris KWS Ozon Bogatka Tonacja Alcazar Boomer Türkis Akteur Markiza Meteor Nateja Jenga Kohelia Mulan Ostroga Askalon Kranich Bystra Smaragd Belenus Fidelius Henrik Kepler Kredo Galvano Julius

20 20 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Tabela 2.5. Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (w % wzorca). Lata zbioru a 1 a 2 Wartość chnologiczna Wzorzec w dt/ha 69,4 62,8 72,8 66,1 68,3 79,8 71,6 82,4 75,7 77,9 1 Figura A Muszelka B Bockris A KWS Ozon B Bogatka B Tonacja A Alcazar A Boomer A Türkis A Akteur A Markiza C Meteor B Nateja B Jenga B Kohelia A Mulan B Ostroga A Askalon A Kranich A Bystra B Smaragd B Belenus C Fidelius B Henrik C Kepler A Kredo A Galvano A Julius B Liczba doświadczeń

21 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku 21 Tabela 2.6. Pszenica ozima. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na poziomie agrotechnicznym a 1 (odchylenia od wzorca). Lata zbioru Mączniak prawdziwy Rdza brunatna Septorioza liści Septorioza kłosów Wzorzec 7,5 7,2 9,0 8,3 6,4 6,3 8,6 8,2 1 Figura 0,2 0,4 0-0,4-0,4-0,5 0,1-0,4 2 Muszelka 0 0,2 0 0,3-0,1-0,3-0,1-0,1 3 Bockris ,3 - -0,1-4 KWS Ozon ,3-0,1-5 Bogatka 0,2 0,3-0,2 0-0,4 0,1 0,1 0,1 6 Tonacja -1,2-1 -0,2-0,1 0,4 0,4 0,2 0,2 7 Alcazar 0, ,4 0,6 0,1-0,1-0,1 8 Boomer 0-0,5 0 0,2 0,8 0,6 0,1 0 9 Türkis 0,3 0,4 0 0,3 0,1-0,1 0,1 0,2 10 Akteur -0,5-0,6 0 0,2 1,1 0,2 0,2 0,3 11 Markiza 0,7 0,2 0 0,3-0,4-0,4-0,1-0,2 12 Meteor -0, ,3 0,1 0,3 0,1 0,1 13 Nateja -0,5-0,1-0,3 0-0,2-0,1 0, Jenga -0,7-0,7 0 0,2 0,8 0,5 0,1 0,4 15 Kohelia -0,2-0, ,3 0,1 0,1 0,2 16 Mulan -0,8-0,3 0 0,1 0,9 0,5-0, Ostroga -1, ,3 0,4 0,5 0,4 0,3 18 Askalon -0,3 - -0,2-0,6-0,1-19 Kranich -0, ,1-0,1-20 Bystra -0, ,4-0,2-21 Smaragd -0, ,1-0,1-22 Belenus 0, ,1-0,1-23 Fidelius 0, ,6 - -0,1-24 Henrik 0, ,6 - -0,1-25 Kepler 0, ,9 - -0,1-26 Kredo 0, ,8-0,1-27 Galvano -0, ,1 - -0,1-28 Julius 0,3 - -0,5-0,1-0,1 - Liczba doświadczeń oceny w skali 9 o (1 o ocena najsłabsza; 9 o ocena najlepsza)

22 22 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Tabela 2.7. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie roślin przed zbiorem a 1 a 2 a 1 a Wzorzec 9,0 9,0 9,0 9,0 8,3 7,8 8,4 7,7 1 Figura ,8-0,4-0,4 0 2 Muszelka ,5 0,7 0,4 0,3 3 Bockris ,2-0,3-4 KWS Ozon ,2 - -0,2-5 Bogatka ,6-0,6-1,1-0,8 6 Tonacja ,1 0,6 0,5 7 Alcazar ,7 0,7 0,3 0,4 8 Boomer ,4 0,8 0,6 1 9 Türkis ,4 0,7 0,4 0,6 10 Akteur ,4-0,1 0,3 0,2 11 Markiza ,5 0,5 0,4 0,5 12 Meteor ,4-0,4 0, Nateja ,1-0,5 0,1-0,3 14 Jenga ,5 0,6 0,6 0,5 15 Kohelia ,6-0,8-0,6-0,8 16 Mulan ,5-0,2 0,4 0,2 17 Ostroga ,7 0,1 0,6 0,3 18 Askalon ,5-0,1-19 Kranich ,5-0,4-20 Bystra ,7-0,4-21 Smaragd ,5 - -0,1-22 Belenus ,4 - -0,1-23 Fidelius ,2-0,1-24 Henrik ,4-0,3-25 Kepler ,5-0,6-26 Kredo ,7-0,6-27 Galvano ,5-0,6-28 Julius ,5-0,3 - Liczba doświadczeń oceny w skali 9 o (1 o ocena najsłabsza; 9 o ocena najlepsza)

23 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku 23 Tabela 2.8. Pszenica ozima. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) a 1 a 2 a 1 a Wzorzec ,8 48,0 53,0 50,0 1 Figura ,3 0,6-1 2 Muszelka ,1-2,1-2,8-2 3 Bockris ,7-1,1-4 KWS Ozon ,6-1,2-5 Bogatka ,2 3,6 2,7 3,6 6 Tonacja ,7 0,6 1,8 0,2 7 Alcazar ,3-2,9-1,4-3 8 Boomer ,7-3,4-5,4-4,3 9 Türkis ,8-3, Akteur ,5-1,7 0,9-2,5 11 Markiza ,2-1,8-0,3-2,5 12 Meteor ,6-4,9-5,4-4,3 13 Nateja ,5 0,5 0,4-0,7 14 Jenga ,4-4,4-6,7-4,9 15 Kohelia ,7 2,5 0,1 0,2 16 Mulan ,1-1,5-0,8-2,6 17 Ostroga ,5 4 3,7 2,9 18 Askalon ,2-19 Kranich ,2 - -4,5-20 Bystra ,6 - -3,8-21 Smaragd ,1-22 Belenus , Fidelius ,3 - -1,8-24 Henrik ,1-0,7-25 Kepler ,6-2,2-26 Kredo ,4 - -2,9-27 Galvano ,9-28 Julius ,3 - -1,9 - Liczba doświadczeń

24 24 Wyniki doświadczeń PDOiR w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Charakterystyka odmian zarejestrowanych w roku 2011 ARKADIA jakościowa (A). Plenność średnia. Mrozoodporność wyróżniająca (5,5 o ). Odporność na rdzę brunatną dość duża, na septoriozę plew, brunatną plamistość liści, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła średnia, na septoriozę liści dość mała, na mączniaka prawdziwego bardzo mała. Rośliny wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania dość wczesny. Masa 1000 ziaren dość duża. Liczba opadania duża, zawartość białka średnia, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Hodowca: DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. ELIPSA pastewna (C). Plenność bardzo dobra. Mrozoodporność mała. Odporność na rdzę brunatną duża do bardzo dużej, na mączniaka prawdziwego, septoriozę liści, fuzariozę kłosów i choroby podstawy źdźbła średnia, na septoriozę plew i brunatną plamistość liści dość mała. Rośliny niskie do bardzo niskich, o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren mała. Liczba opadania duża, zawartość białka średnia. Pełnomocnik hodowcy: Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR KWS Dacanto chlebowa (B). Plenność dobra. Mrozoodporność mała do bardzo małej. Odporność na rdzę brunatną bardzo duża, na septoriozę liści duża, na mączniaka prawdziwego i brunatną plamistość liści dość duża, na septoriozę plew i choroby podstawy źdźbła średnia, na fuzariozę kłosów dość mała. Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren duża. Liczba opadania duża do bardzo dużej, zawartość białka dość mała, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Pełnomocnik hodowcy: KWS Lochow Polska sp. z o.o. LINUS jakościowa (A). Plenność dobra. Mrozoodporność mała. Odporność na ważniejsze choroby średnia, jedynie na rdzę brunatną dość duża. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny. Masa 1000 ziaren dość mała. Liczba opadania duża, zawartość białka dość duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Pełnomocnik hodowcy: RAGT Semences Polska sp. z o.o. MEISTER jakościowa (A). Plenność bardzo dobra. Mrozoodporność mała do bardzo małej. Odporność na septoriozę liści duża, na rdzę brunatną i fuzariozę kłosów dość duża, na septoriozę plew, brunatną plamistość liści i choroby podstawy źdźbła średnia, na mączniaka prawdziwego dość mała. Termin kłoszenia dość późny, masa 1000 ziaren duża. Liczba opadania duża do bardzo dużej, zawartość białka duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Pełnomocnik hodowcy: RAGT Semences Polska sp. z o.o. OXAL jakościowa (A). Plenność dość dobra. Mrozoodporność mała. Odporność na rdzę brunatną duża do bardzo dużej, na septoriozę liści i fuzariozę kłosów duża, na septoriozę plew, brunatną plamistość liści i choroby podstawy źdźbła dość duża, na mączniaka prawdziwego średnia. Termin kłoszenia późny, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren dość duża. Liczba opadania dość duża, zawartość białka średnia, wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Pełnomocnik hodowcy: RAGT Semences Polska sp. z o.o. SAILOR jakościowa (A). Plenność dobra. Mrozoodporność prawie średnia (możliwość uprawy bez większego ryzyka wymarzania w całym kraju). Odporność na ważniejsze choroby średnia, jedynie na rdzę brunatną mała. Rośliny wysokie, masa 1000 ziaren dość duża. Liczba opadania dość duża, zawartość białka dość duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS dość duży. Pełnomocnik hodowcy: DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o.