Niniejszy ebook jest własnością prywatną.

Transkrypt

1

2 Niniejszy ebook jest własnością prywatną. Niniejsza publikacja, ani żadna jej część, nie może być kopiowana, ani w jakikolwiek inny sposób reprodukowana, powielana, ani odczytywana w środkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy. Zabrania się jej publicznego udostępniania w Internecie, oraz odsprzedaży zgodnie z regulaminem Wydawnictwa Złote Myśli. Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl Data: Tytuł: Analiza FMEA procesu Autor: Zbigniew Huber Wydanie II ISBN: Projekt okładki: Zbigniew Huber Korekta: Sylwia Fortuna Skład: Zbigniew Huber, Anna Popis-Witkowska Internetowe Wydawnictwo Złote Myśli Sp. z o.o. ul. Daszyńskiego Gliwice WWW: kontakt@zlotemysli.pl Wszelkie prawa zastrzeżone. All rights reserved.

3 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA...5 WSTĘP...6 GRUPA ROBOCZA...12 MAPA PRZEPŁYWU PROCESU...19 WYKONUJEMY MAPĘ PRZEPŁYWU PROCESÓW...23 FORMULARZ FMEA...24 ROZPOCZYNAMY ANALIZĘ PFMEA...25 POTENCJALNE WADY...26 POTENCJALNE SKUTKI WADY...29 OKREŚLENIE ZNACZENIA WADY...32 USTALENIE PRZYCZYN WYKRES ISHIKAWY...35 PRZYKŁADOWE PRZYCZYNY WAD NA CO ZWRACAĆ UWAGĘ...39 USTALENIE PRZYCZYNY ŹRÓDŁOWEJ METODA 5-WHY...65 OKREŚLENIE PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYSTĄPIENIA...69 OBECNE ŚRODKI PREWENCYJNE W PROCESIE...72 OBECNE ŚRODKI DETEKCJI W PROCESIE...73 OKREŚLENIE PRAWDOPODOBIEŃSTWA DETEKCJI...75 RPN...76 DZIAŁANIA ZAPOBIEGAWCZE...78 JAK EFEKTYWNIE PROWADZIĆ FMEA I GROMADZIĆ WIEDZĘ?. 83 JAK SYSTEMATYCZNIE GROMADZIĆ WIEDZĘ?...85 KILKA SŁÓW NA KONIEC...87 LITERATURA...88

4 Przedmowa str. 5 Przedmowa Drogi Czytelniku, książkę tę napisałem, aby przekazać praktyczne wskazówki na temat stosowania analizy FMEA procesu, jako jednego z doskonałych, a często źle wykorzystywanych narzędzi poprawy jakości. Nie będziemy się tutaj zajmować teoretyzowaniem, jak prowadzić FMEA, ani powtarzać sloganów, które można znaleźć w Internecie czy innej literaturze ;-), lecz skupimy się na praktycznym podejściu do prowadzenia FMEA. Wiedza zawarta w tej książce jest w większości przypadków zbiorem doświadczeń, jakie nabyłem przez kilkanaście lat pracy w szybko rozwijającym się zakładzie produkcyjnym (producent urządzeń elektronicznych dla wielu sektorów rynku) i czasem moje przykłady oraz prezentowany punkt widzenia może być nieco nietypowy, ale często nietypowe sposoby postępowania mogą właśnie być najbardziej skutecznymi. Z metodą pfmea (Process FMEA) zapoznamy się krok po kroku, omawiając sobie praktyczne wskazówki, co robić, aby FMEA było skuteczne. Przedstawię także propozycję, jak sprawić, że wiedza uczestników (potrzebna do wykonania dobrej analizy FMEA) będzie gromadzona w organizacji i będzie służyła doskonaleniu kolejnych analiz, a więc i doskonaleniu procesów, i co za tym idzie - zadowolenia klienta. Zapraszam do lektury... Zbigniew Huber

5 str. 6 Może to dziwnie zabrzmi, ale FMEA podświadomie stosuje każdy z nas od bardzo dawna. Praktycznie każdy z nas się zastanawia, czy i jakie problemy możemy napotkać podczas realizowania swoich planów, celów czy marzeń, a więc praktycznie każdy człowiek (oprócz bezmózgowców ;-) wykonuje pewnego rodzaju analizę problemów i sposobów ich uniknięcia w swojej głowie. Podobnie jest z analizą FMEA, która jest oparta na takiej samej zasadzie zastanawiania się, jak uniknąć ewentualnych problemów. Oczywiście FMEA to usystematyzowana metoda analizowania potencjalnych przyczyn, i zapobiegawczych problemów, opracowywania w przypadkach, ich działań które tego wymagają. FMEA to skrót od Failure Mode and Effects Analysis. W analizie FMEA procesu, która jest tematem tej książki, celem jest systematyczne rozpoznanie potencjalnych wad wyrobu, określenie przyczyn i podjęcie działań mających na celu minimalizację lub eliminację przyczyn powstawania tych wad w produkcyjnym. procesie

6 str. 7 Zanim przejdziemy do sedna sprawy trochę historii. Metodologia FMEA oficjalnie została opracowana w USA i wydana 9 listopada 1949 roku jako procedura MIL-P 1629 Procedure for Performing a Failure Mode, Effects and Criticality Analysis. Analiza FMEA stosowana była oczywiście w przemyśle zbrojeniowym, podczas opracowywania i budowy rakiet. Także NASA stosowała FMEA w swoich programach kosmicznych, miedzy innymi w programie (lądowania Apollo człowieka na Księżycu). W późnych latach 70-tych firma Ford, po słynnej wtedy aferze Pinto, zastosowała pierwszy raz FMEA do analizy swych samochodów pod kątem bezpieczeństwa i wymogów prawnych. Procedura MIL-P 1629 oczywiście z biegiem lat ewoluowała i stała się podstawą do opracowania przez Departament Obrony USA kolejnego już, bardziej znanego standardu MIL-STD 1629 (w 1974 roku) oraz jego kolejnego wydania MIL-STD 1629A w 1980 roku (okładka na kolejnej stronie). Standard ten jest dostępny w sieci WWW.

7 str. 8 Standard MIL-STD 1629A został anulowany 4 sierpnia 1998 roku. Użytkownicy tego standardu zostali poinformowani, aby korzystać z innych międzynarodowych standardów dotyczących stosowania analizy FMEA. Poza aspektem militarnym jednocześnie w wielu innych sektorach przemysłu oraz ośrodkach akademickich dyskutowano nad zastosowaniami FMEA. W związku z tym powstało wiele standardów

8 str. 9 FMEA dopasowanych do różnych gałęzi przemysłu / gospodarki. Główne z nich (poza MIL-STD 1629A) to: SAE J-1739 Standard opracowany przez Society of Automotive Engineers (SAE) w 1994 roku, opisujący zasady prowadzenia analizy FMEA projektu, procesu i maszyn. Zawiera także zalecany format formularzy do dokumentowania tych analiz. IEC Standard opublikowany w 1985 roku przez International Electrotechnical Commission, opisuje metody prowadzenia analizy FMEA i FMCA (C - Criticality), definiuje zalecane formularze do analiz itp. Ten standard jest czasem stosowany podczas analiz FMEA dla oprogramowania SWFMEA (SW Software). W 1994 producenci z branży samochodowej (Ford, Chrysler, GM), zwani potocznie The Big Three, opracowali standard QS9000 określający, jakie wymagania muszą spełniać dostawcy komponentów do fabryk Wielkiej Trójki. Wraz ze standardem QS-9000 wydano też kilka podręczników referencyjnych: APQP Advanced Product Quality Planning FMEA Failure Mode and Effect Analysis (SAE J- 739) SPC Statistical Process Control

9 PPAP Production Part Approval Process MSA Measurement System Analysis str. 10 Wymagania procesu projektowania, wdrażania (testów, badań, przygotowania produkcji) i rozpoczęcia produkcji, określa jeden z podręczników: APQP (Advanced Product Quality Planning). W ramach APQP wymaga się przeprowadzenia dwóch rodzajów analizy. FMEA projektu (w fazie projektowania wyrobu i budowy prototypu) oraz analiza FMEA procesu (w fazie uruchomienia produkcji partii próbnej). APQP FMEA Projektowanie i budowy prototypu projektu Produkcja partii próbnej FMEA Produkcja procesu Analizę FMEA procesu stosuje się na wczesnym etapie wdrażania wyrobu do produkcji, aby przewidzieć potencjalne problemy na etapie przygotowania maszyn, szkolenia personelu, przygotowania oprzyrządowania czy metod / procedur pracy. Oczywiście, jeżeli jakiś proces już funkcjonuje bez uprzednio wykonanej analizy FMEA to nic nie stoi na przeszkodzie, aby taką analizę dla funkcjonującego procesu wykonać. Lepiej późno, niż wcale. :)

10 str. 11 Na podstawie właśnie analizy FMEA procesu opracowuje się tzw. plan kontroli, który definiuje metody nadzorowania i sterowania poszczególnymi etapami procesu produkcji wyrobu. Obecnie QS-9000 jest zastępowany nowym standardem ISO-TS 16949, ale podręczniki referencyjne są także dopełnieniem nowego standardu, więc sama metoda FMEA się nie dezaktualizuje. Z biegiem lat metodologia FMEA stała się coraz bardziej popularna i jest obecnie szeroko stosowana przez producentów z różnych branż, nawet pojawia się już w medycynie - Medical FMEA.