Siła obywateli Projekty energii odnawialnej w rękach obywateli w Europie

Transkrypt

1 Siła obywateli Projekty energii odnawialnej w rękach obywateli w Europie Mathieu Richard Prezes, Enercoop Członek Założyciel RESCoop.eu

2 Dlaczego energia w rękach obywateli? > Jednoczesna reakcja na wyzwania energetyczne i na kryzy finansowy z zastosowaniem nowoczesnych metod inwestowania w energetykę Odporność energetyczna: prawdziwie lokalna i zdecentralizowana energia Wiatr należy do nas wszystkich Zatrzymać pęd po wiatr przekazać obywatelom kontrolę nad źródłami energii Odporność finansowa: znaleźć lokalne zasoby dla tych lokalnych zasobów energii Umożliwić obywatelom lokalne inwestowanie w ich źródła energii, a także YIMBY! (tak u mnie na podwórku) Własność obywatelska odgrywa istotną rolę we wsparciu powszechnym dla zmian w energetyce powodując pozytywne przemiany w polityce

3 Społeczna odnawialna energia? > Własność częściowo społeczna Deweloper/zarządca dzieli się własnością projektu z posiadaczami terenu i innymi członkami społeczności. Możliwość zainwestowania jest zazwyczaj zaoferowana lokalnym obywatelom przed faktycznym stworzeniem projektu wiatrowego i/lub oferowana szerszym kręgom inwestorów. > Miejskie Projekty będące własnością publiczną takie jak Hull Wind One w Bostonie lub Miasto ze 100% Energii Odnawialnej w Güssing, Austria > Spółdzielcze Przedsiębiorstwo we wspólnym posiadaniu i demokratycznie kontrolowane w postaci modelu spółdzielczego.

4 Spółdzielnie? Spółdzielnia to autonomiczne dobrowolne stowarzyszenie osób, które na warunkach równości zaspokajają swoje wspólne gospodarcze, społeczne i kulturalne potrzeby i aspiracje poprzez przedsiębiorstwo będące ich wspólną własnością i pozostające pod ich demokratyczną kontrolą. Pierwszą nowoczesną spółdzielnię założono w Rochdale, w Anglii w roku Ruch spółdzielczy na masową skalę rozwinął się w Europie przed II Wojną Światową 7 zasad ICA 1. Dobrowolne i otwarte członkowstwo 2. Demokratyczna kontrola przez członków 3. Uczestnictwo ekonomiczne członków 4. Autonomia i niezależność 5. Edukacja, szkolenia i informacje 6. Współpraca między spółdzielniami 7. Troska o społeczność Pięć rodzajów spółdzielni Konsumenckie Producenckie Pracownicze Zaopatrzeniowe / wspólne usługi Hybrydowe (np. SCIC)

5 Przykłady spółdzielni w zakresie energii odnawialnej > Model spółdzielni w obszarze energii odnawialnej powstał w Danii. Model ten następnie rozprzestrzenił się do Niemiec, Holandii, Australii Dania Rodzinom zaoferowano zwolnienia podatkowe za wytwarzanie własnej energii elektrycznej we własnym regionie. Do roku 2001 ponad rodzin było członkami spółdzielni wiatrowych, które zainstalowały 86% wszystkich turbin wiatrowych w Danii. Samsø, pionierska społeczność energetyczna, uzyskuje 100% energii elektrycznej z wiatru i 75% ciepła ze słońca i energii z biomasy. Niemcy Setki tysięcy obywateli zainwestowało w farmy wiatrowe w całym kraju. W okręgu Północnej Fryzji jest ponad 60 farm wiatrowych z mocą około 700 MW, z których 90% pozostaje własnością lokalnych społeczności.

6 Panorama europejskich Spółdzielni OZE Ponad 700 zidentyfikowanych Spółdzielni OZE (prawdopodobnie istnieje ponad 1000) 4 rodzaje: Spółdzielnie inwestycyjne (SomEnergia, Coopérnico, Energy4All) Dostawcy energii (Enercoop) Spółdzielnie usługowe (HES ) Hybrydowo inwestycyjno-dostawcze (Ecopower, EWS)

7 Sieć elektryczna w rękach obywateli Schönau (Niemcy): Inicjatywa obywatelska przeciwko energii jądrowej (Czarnobyl, 1986), 1987 konkurs oszczędności energii w celu wykazania, że poradzimy sobie bez energii jądrowej, KWR, operator sieci odmawia pomocy - jego polityka polega na sprzedaży energii, a nie oszczędzaniu, obywatele starają się o nieprzedłużanie umowy (282 osoby zbiera DM). Rada miejska odmawia, więc obywatele inicjują referendum, aby anulować decyzję. Wygrywają zdobywając 55%, W ciągu 4 lat budują własna firmę do obsługi sieci ze wsparciem ekspertów energetycznych z całych Niemiec.

8 Spółdzielnia wiatrowa nadmorska Middelgrunden (Dania): Jedna z najbardziej dochodowych Spółdzielni OZE zwrot powyżej 10%, zasady prawne kilka programów planowania dla promocji i rozwoju projektów wiatrowych, w tym opcja zakupu udziałów w farmach wiatrowych przez lokalnych obywateli: Każda osoba, która zbuduje jedną lub więcej turbin wiatrowych minimalnej wysokości 25 m lub morskie turbiny wiatrowe bez oficjalnej procedury przetargowej, ( ) winna, przed rozpoczęciem budowy, zaoferować sprzedaż co najmniej 20% udziałów osobom upoważnionym do złożenia oferty na mocy ustępu 15. (Artykuł 13.-(1), Opcja dla lokalnych właścicieli zakupu udziałów w turbinach wiatrowych, angielskie tłumaczenie ustawy o Energii Odnawialnej z grudnia 2008 r.).

9 Inwestycje spółdzielcze w Hiszpanii Som Energia (Hiszpania) Założona w grudniu 2010 r., już zebrała ponad członków, 2 opcje inwestycji w spółdzielnię: Zakup udziałów w spółdzielni, aby zostać członkiem (1 udział= 100, dywidenda około 3,5%) Zakup uczestniczących papierów wartościowych inwestycja na 5 lat na finansowanie nowych projektów spółdzielni (oczekiwany zwrot : 4-7%). Mówią członkowie spółdzielni: Obywatele chcą zainwestować oszczędności w rozwój inicjatywy REScoop, co udowodniono przy okazji powszechnego inwestowania w Som Energia, a kryzys finansowy został przyjęty jako okazja dla obywateli do bezpośredniego inwestowania w projekt, zamiast inwestowania w operatorów finansowych, którzy utracili zaufanie obywateli po kryzysie.

10 Ekologiczna i polityczna zmiana w energii i finansach Inwestycje w energię odnawialną i sprawność energetyczną Krótkie kanały między produkcją lokalną i konsumpcją Demokratyczne zarządzanie i lokalna kontrola Autonomia od energii konwencjonalnej i graczy finansowych => odporność Poziom europejski Poziom krajowy Poziom lokalny

11 > Dziesiątki spółdzielni odnawialnej energii w Europie Wiele z nich jest bardzo konkurencyjnych w zakresie cen na rynku energii > REScoop.eu Europejska federacja grup i spółdzielni obywateli na rzecz energii odnawialnej > Stworzenie europejskiej spółki spółdzielni w celu promowania modelu spółdzielczego i zgromadzenia zasobów przez struktury: zaopatrzenie, rozwiązania IT, finansowanie, wreszcie prognozowanie i bilansowanie > We współpracy z Banca Etica Europa, opracowanie programu finansowania i gwarantowania

12 Partnerzy Europejski projekt przyspieszenia rozwoju spółdzielczości OZE Nauka Opracowanie nowych modeli biznesowych Zastosowanie do realnych projektów OZE Wdrożenie programów finansowania i gwarantowania Rozpowszechnienie i opieranie się na doświadczeniu

13 Zagrożenia i możliwości w sektorze energii elektrycznej Zagrożenia środowiskowe i społeczne Zmiana klimatyczna Otwarcie rynku elektryczności Podwójna możliwość - Od krajowych monopoli publicznych do prywatnego oligopolu? - Gdzie jest miejsce dla wspólnego interesu, lokalnych zasad ładu, trzeźwości i czystej energii? Zanieczyszczenie i ryzyka związane z paliwami kopalnymi i rozszczepialnymi Wzrost i zmienność cen => Ubóstwo energetyczne

14 Nasze wyzwanie: opracowanie usług energetycznych dla i przez obywateli Dostawca 100% energii odnawialnej SCIC: Société Coopérative d'intérêt Collectif osoba = 1 głos włączenie obywateli do decyzji Wiatr Solarne Biomasa Wodne Nie nastawione na zysk Połączyć producentów, konsumentów i wspólnotowe organizacje w jednej strukturze Szersze cele Uruchomić lokalne spółdzielcze inwestycje w OZE Rozpowszechnienie narzędzia do zarządzania popytem Promowanie lepszych przepisów na poziomie krajowym i unijnym

15 Pozostali partnerzy

16 Aktualne liczby: 100 producentów konsumentów MWh członków/udziałowców Producenci i konsumenci

17 Przeszkody i mankamenty > Ograniczone otwarcie rynku w praktyce dominująca pozycja istniejących operatorów Zmniejszona liczba klientów i zniekształcone ceny ( podobne spółdzielnie w Belgii, Niemczech są najbardziej konkurencyjnymi dostawcami na swoich rynkach) > Ustawodawstwo francuskie: jedynie EDF jest oficjalnym nabywcą odnawialnej energii, co komplikuje pozyskiwanie OZE dla dostawców Enercoop szuka sposobów obejścia tych ograniczeń: > Działajcie lokalnie, szukajcie alternatywnych inwestycji bezpośrednio w OZE (Enercoop Régions + Energie Partagée) > Sięgajcie do poziomu unijnego w celu rozbudowy modelu, szukajcie poparcia politycznego i korzystajcie ze wspólnych instrumentów (finansowanie, zaopatrzenie, CRM, bilansowanie usług )

18 Regionalne spółdzielnie Enercoop Krótkie kanały znajdują się w DNA Enercoop > Kolejny krok: lokalne spółdzielnie produkcyjne/dostawcze ze wsparciem backoffice ze struktury krajowej. > Harmonogram rozwoju: 7 istniejących regionalnych spółdzielni, 2 w trakcie zakładania

19 Spółdzielnie regionalne w praktyce Członkowie i klienci Distrybucja Inwestycje i rozwój Przekazanie elektryczności > Lokalny dostawca energii i łącznik między lokalnymi producentami i konsumentami > Dostawca usług związanych z energię i informacji (audyt, zakupy grupowe) > Promocja rozwoju i finansowania mocy produkcyjnych > Mobilizacja lokalnych graczy w zakresie energii i środowiska

20 Energie Partagée: obywatelski fundusz inwestycyjny na rzecz zmiany energii Karta EP: Misja Umożliwienie obywatelom wybór i zarządzanie ich źródłami energii poprzez Obywatelskie Projekty Energetyczne Demokratyczne, spółdzielcze zarządzanie i przejrzyste ceny Środowiskowa doskonałość na wszystkich poziomach projektu Lokalna własność i zarządzanie mocami produkcyjnymi Niespekulacyjny cel i wspólnotowa kontrola finansów Instrument: Energie Partagée Investissement (EPI) Fundusz inwestycyjny do wykorzystania dla proponowanych projektów spełniający wymagania karty Cel subskrypcji na pierwszy rok (wrzesień wrzesień 2012): 3 mln Cel 2014 r.: 10 mln

21 Członkowie założyciele: energia odnawialna i etyczne instytucje finansowe Program inwestycyjny : Kredyt bankowy 70-80% całości kosztów Inwestorzy obywatelscy w tym EPI, inne spółdzielnie i władze lokalne Min. 51% kapitału Inni inwestorzy w tym deweloperzy, producenci, itp. Maks. 49% kapitału Citizen Project

22 Dalsze informacje

23 Mathieu Richard Prezes, Enercoop Członek Założyciel RESCoop.eu