Programowanie perspektywy finansowej Regionalne konsultacje projektu założeń umowy partnerstwa 23 listopada 2012

Transkrypt

1 Programowanie perspektywy finansowej Regionalne konsultacje projektu założeń umowy partnerstwa 23 listopada 2012 Wstępne stanowisko Zarządu Województwa Małopolskiego w konsultacjach Jakub Szymański Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Urząd Marszałkowski Województwa. Małopolskiego

2 Chcemy, aby Małopolska była atrakcyjnym miejscem życia, pracy i spędzania czasu wolnego europejskim regionem wiedzy i aktywności silnym wartościami uniwersalnymi, tożsamością i aspiracjami swoich mieszkańców świadomie czerpiącym z dziedzictwa i przestrzeni regionalnej tworzącym szanse na rozwój ludzi i nowoczesnej gospodarki CEL GŁÓWNY Efektywne wykorzystanie potencjałów regionalnej szansy dla rozwoju gospodarczego oraz wzrost spójności społecznej i przestrzennej Małopolski wymiarze regionalnym, krajowym i europejskim

3 Kluczowe pytania o kształt przyszłej interwencji UE w Małopolsce 1. Jaki będzie kształt budżetu UE na lata ? 2. W jakim zakresie będzie możliwe wspieranie wizji Małopolski 2020 nakreślonej w SRWM? 3. Jakie obszary polityki rozwoju Małopolski będą mogły uzyskać wsparcie? 4. Które z tych obszarów będą rzeczywistymi obszarami strategicznej interwencji rządu na rzecz kompleksowej polityki rozwoju państwa? 5. Jak skonstruowany zostanie algorytm podziału środków pomiędzy regionami? 6. Które z warunków wstępnych (tzw. ex-ante) zostaną po stronie regionów i w jakim zakresie?

4 Małopolska wobec założeń umowy partnerstwa - główne postulaty, uwagi

5 Popieramy w szczególności: Dopuszczenie dwufunduszowych RPO łączenie EFRR i EFS, czego efektem będzie możliwość lepszego skoordynowania wzajemnie uzupełniającego się wsparcia (efekty synergii) Decentralizację systemu zarządzania polityką spójności, dzięki wzrostowi udziału funduszy strukturalnych zarządzanych z poziomu regionalnego (planowany wzrost z 37% do 59%), a w konsekwencji wzmocnienie podejścia zindywidualizowanego do programowania interwencji Wzrost udziału środków wdrażanych przy udziale samorządów województw w przypadku przyszłego PROW, a w efekcie warunki dla lepszej koordynacji działań wobec obszarów wiejskich

6 Postulujemy w szczególności, aby: Umowa partnerstwa miała charakter ramowy (przy wypełnieniu wymogów rozporządzeń), bez włączania do jej treści nazbyt szczegółowych zapisów - szczegółowe rozstrzygnięcia powinny zapadać w toku prac nad programami, bazując na wypracowanym w kraju podejściu Kontynuowana była dyskusja nad propozycją podziału interwencji między poziomy krajowy i regionalny, tak aby wypracowany został możliwie najszerszy konsensus w tym zakresie Sposób i zakres wykorzystania instrumentów finansowych oraz ich powiązanie ze wsparciem dotacyjnym stanowiły kwestię pozostawioną do decyzji właściwych IZ Włączyć w szeroką debatę zagadnienia dotyczące programów EFRROW oraz EFMiR, w tym również szerokie zaangażowanie samorządów województwa w proces programowania i przekazanie na poziom regionalny co najmniej funkcji instytucji pośredniczącej

7 Postulujemy w szczególności, aby: Wymagane dokumenty wynikały z obowiązku wypełnienia warunków ex-ante, a ewentualne wyjście poza ten katalog należało do decyzji IZ Dookreślić zasady, na których powinna oprzeć się ocena wypełnienia warunków ex-ante dla poziomu regionalnego - brak jednoznacznego wskazania, czy regiony będą wykonywać taką ocenę samodzielnie, oraz w jakim zakresie będą odpowiadać za wypełnienie ww. warunków komplikuje prowadzone w Małopolsce prace nad pakietem programów strategicznych Wskazać wyraźnie możliwości ujęcia w poszczególnych programach operacyjnych środków na pomoc techniczną

8 Wnioski i rekomendacje poziom wdrażania Cel tematyczny 1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji Proponowany podział poziomu wdrażania dla priorytetów inwestycyjnych w ramach celu 1.: a) (1.1) wzmacnianie infrastruktury badań i innowacji i podnoszenie zdolności do tworzenia doskonałości w zakresie badań i innowacji oraz wspieranie ośrodków kompetencji, w szczególności leżących w interesie Europy -> proponujemy aby ten typ interwencji został wskazany jako obszar kompetencji dzielonej pomiędzy poziom krajowy i regionalny (K/R), a nie wyłącznie poziom krajowy. Zapewnienie wsparcia dla tego typu interwencji z poziomu krajowego i regionalnego jest warunkiem skorelowanej polityki wspierania otoczenia przedsiębiorstw, w powiązaniu ze szkolnictwem zawodowym, ale też kształceniem na poziomie uniwersyteckim w regionie, co z kolei warunkuje tworzenie kompleksowego środowiska zapewniającego rozwój innowacyjnej przedsiębiorczości w regionie.

9 Wnioski i rekomendacje poziom wdrażania Cel tematyczny 3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury Proponowany podział poziomu wdrażania dla priorytetów inwestycyjnych w ramach celu 3.: (3.2) opracowywanie i wdrażanie nowych modeli biznesowych dla MŚP, w szczególności w celu internacjonalizacji -> proponujemy aby ten typ interwencji został wskazany jako obszar kompetencji dzielonej pomiędzy poziom krajowy i regionalny (K/R), a nie wyłącznie poziom regionalny. Co do zasady, kwestie związane ze wspieraniem przedsiębiorczości, szczególnie w sektorze MŚP, powinny być lokalizowane możliwie najbliżej podmiotów zainteresowanych takim wsparciem - w tym przypadku na poziomie regionalnym. Odrębnego potraktowania wymaga wsparcie dotyczące procesu stopniowego zwiększania zaangażowania przedsiębiorstw w operacje zagraniczne (internacjonalizacji) z racji swojej specyfiki wpisuje się w zakres szeroko rozumianej zagranicznej polityki ekonomicznej, wdrażanej bezpośrednio przez agendy rządowe, w tym dyplomację.

10 Wnioski i rekomendacje poziom wdrażania Cel tematyczny 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach Proponowany podział poziomu wdrażania dla priorytetów inwestycyjnych w ramach celu 4.: a) (4.6) promowanie badań, badań naukowych, innowacji i wdrażania technologii niskoemisyjnych - > proponujemy aby ten typ interwencji został wskazany jako obszar kompetencji dzielonej pomiędzy poziom krajowy i regionalny (K/R), a nie wyłącznie poziom krajowy. b) (4.7) promowanie wysoko wydajnej kogeneracji energii cieplnej i elektrycznej w oparciu o popyt na użytkową energię cieplną - > proponujemy aby ten typ interwencji został wskazany jako obszar kompetencji dzielonej pomiędzy poziom krajowy i regionalny (K/R), a nie wyłącznie poziom krajowy.

11 Wnioski i rekomendacje poziom wdrażania Cel tematyczny 5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem Proponowany podział poziomu wdrażania dla priorytetów inwestycyjnych w ramach celu 5.: a) (5.2) promowanie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje ryzyka, zapewniających odporność na klęski żywiołowe oraz stworzenie systemów zarządzania klęskami żywiołowymi - > proponujemy aby ten typ interwencji został wskazany jako obszar kompetencji dzielonej pomiędzy poziom krajowy i regionalny (K/R), a nie wyłącznie poziom krajowy. Działania w zakresie obszaru dotyczącego klęsk żywiołowych, zrządzania ryzykiem i zmian klimatycznych są prowadzone na wszystkich poziomach zarządzania, tj. krajowym, wojewódzkim oraz lokalnym. Doświadczenia ostatnich lat pokazały, iż są to zadania bardzo istotne, a wsparcie ich realizacji powinno odbywać się na poziome krajowym i regionalnym. W związku z powyższym zawężanie wsparcie wyłącznie do poziomu krajowego nie jest uzasadnione.

12 Wnioski i rekomendacje poziom wdrażania Cel tematyczny 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych Transport kolejowy Dokument pomija kwestię wsparcia szeroko rozumianego transportu kolejowego (infrastruktura oraz tabor kolejowy) z poziomu RPO. Budowa potencjału przewozowego tej gałęzi transportu wymaga inwestycji zarówno na głównych liniach sieciowych - domena wsparcia z poziomu krajowego, jak i rozbudowy oraz modernizacji linii kolejowych istotnych z punktu widzenia transportu regionalnego. - > proponujemy uwzględnienie w ramach RPO inwestycji zarówno w sieci, w szczególności w zakresie usprawnień połączeń w aglomeracyjnych oraz intermodalnych węzłów logistycznych (uzupełnienie połączeń regionalnych), podobnie jak inwestycji w tabor, służący do realizacji połączeń regionalnych.

13 Wnioski i rekomendacje poziom wdrażania Cel tematyczny 7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszych infrastruktur sieciowych Transport lotniczy W zakresie transportu lotniczego, postulujemy dopuszczalność realizacji z poziomu RPO przedsięwzięć z zakresu budowy i rozbudowy lotnisk lokalnych, stanowiących istotne uzupełnienie układu transportowego regionów, a uwzględnionych w KPZK 2030 oczywiście w przypadku uzyskania zgody KE.

14 Wnioski i rekomendacje poziom wdrażania Cel tematyczny 8. Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników Proponowany podział poziomu wdrażania dla priorytetów inwestycyjnych w ramach celu 8.: (8.10) aktywne i zdrowe starzenie się - > proponujemy aby ten typ interwencji został wskazany jako obszar kompetencji dzielonej pomiędzy poziom krajowy i regionalny (K/R), a nie wyłącznie poziom krajowy. Działania na rzecz aktywnej integracji, w tym działania mające na celu utrzymanie zatrudnienia przez osoby starsze czy zwiększanie zastosowania elastycznych form zatrudnienia powinny być ze względu na zróżnicowanie potencjałów i potrzeb w regionach oraz w kontekście adekwatności i skuteczności udzielanego wsparcia - realizowane na poziomie regionalnym. Dokument wskazuje, że wsparcie dotacyjne będzie możliwe jedynie dla przedsiębiorstw wybranych sektorów oraz obszarów geograficznych, na których występuje deficyt przedsiębiorczości, czyli przede wszystkim na słabych strukturalnie obszarach wiejskich. - > proponujemy Rozstrzygnięcie o formułach wsparcia MŚP z uwzględnieniem specyfiki regionalnej oraz udzielania dotacji na zakładanie działalności gospodarczej powinny leżeć w gestii IZ regionalnego PO.

15 Wnioski i rekomendacje poziom wdrażania Cel tematyczny 9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem -> W dokumencie pominięto kwestię aktywizacji społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym poprzez kulturę. W naszej opinii wykorzystanie w projektach elementów kulturalnych ma ogromne znaczenie w przypadku osób najbardziej zagrożonych wykluczeniem/ wykluczonych społecznie, w tym szczególnie dzieci. -> W przypadku aktywizacji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (w tym osób niepełnosprawnych) niejednokrotnie wsparciem powinny zostać objęte także osoby, bezpośrednio nie dotknięte tym negatywnym zjawiskiem, np. opiekunowie, rodziny, środowisko lokalne, sąsiedztwo, grupa rówieśnicza - ze względu na ich kluczową rolę w procesie aktywizacji. -> Wsparcie przedsiębiorczości społecznej zostało przyporządkowane w sposób niespójny w zakresie wsparcia z EFRR do poziomu regionalnego, natomiast w zakresie EFS łącznie na poziomie krajowym i regionalnym. Zastosowanie jednolitego podejścia do wsparcia przedsiębiorczości społecznej stanowi warunek konieczny do zapewnienia, aby podejmowane działania miały charakter komplementarny i spójny, ale także będzie stanowiło znaczne ułatwienie w realizacji wsparcia dla Beneficjentów.

16 Wnioski i rekomendacje poziom wdrażania Cel tematyczny 11. Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej Cel tematyczny realizowany w całości z poziomu krajowego. -> Dokument nie wskazuje działań skierowanych do interesariuszy, takich jak partnerzy społeczni oraz organizacji pozarządowych, mających na celu zwiększenie ich potencjału oraz zwiększenia ich wpływu na realizację polityki zatrudnienia, politykę edukacyjną i społeczną. -> Kształt proponowanych zapisów (przypisanie całego celu tematycznego do poziomu krajowego) rodzi wątpliwości, w odniesieniu do miejsca, w którym mogłyby działać łącznie Obserwatoria Polityki Rozwoju. Kwestia wymaga dyskusji i uzupełnienia

17 Wnioski i rekomendacje wymiar terytorialny, obszary strategicznej interwencji (OSI) 1. Wnioskujemy o rozszerzenie katalogu wskazanych OSI, co najmniej o następujące kategorie: (a) OBSZARY O NAJNNIŻSZEJ DOSTĘPNOŚCI TRANSPORTOWEJ DO OŚRODKÓW WOJEWÓDZKICH (zdiagnozowane w KPZK 2030 i KSRR) (b) OBSZARY WSPÓŁPRACY MAKROREGIONALNEJ INNE NIŻ POLSKA WSCHODNIA (np. Polska Południowa) 2. W odniesieniu do OSI Inne obszary interwencji w układzie terytorialnym należy uwzględniać obok miast subregionalnych także kategorię miast regionalnych 3. Doprecyzowania i wyjaśnienia wymaga kategoria OSI Obszary skrajnie peryferyjne

18 Wnioski i rekomendacje wymiar terytorialny W odniesieniu do zintegrowanych inwestycji terytorialnych (ZIT): (a) kryteria dla wyznaczania obszarów funkcjonalnych miast muszą być na tyle elastyczne, aby nie zamykały możliwości wykorzystania dotychczasowych doświadczeń oraz prac prowadzonych w tym zakresie w regionach; (b) dopuszczalność realizacji w ramach RPO również innych koncepcji terytorialnego ukierunkowania interwencji, opracowywanych w regionach; (c) utrzymanie podejścia, w którym nie przesądza się o jedynie możliwym do zastosowania rozwiązaniu w kwestii reprezentowania ZIT.

19 Wnioski i rekomendacje wymiar terytorialny W odniesieniu do rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (RLKS) (a) podzielamy pomysł zawarcia szczegółowych rozstrzygnięć co do sposobu realizacji RKSL w Polsce w odrębnym dokumencie przygotowanym na poziomie krajowym; (b) proponujemy przeniesienie do zapowiadanego dokumentu również kryterium liczby mieszkańców i nieumieszczanie go w umowie partnerskiej, ani założeniach do niej. W naszej opinii jest to kwestia wymagająca głębszego namysłu i dyskusji, także poprzez pryzmat dotychczasowych doświadczeń i specyficznych uwarunkowań poszczególnych regionów.

20 Dziękuję za uwagę.